- Trang Chủ
- Kinh tế học
- Phân tích SWOT việc đào tạo ngành Toán kinh tế tại trường Đại học Tài chính - Marketing
Xem mẫu
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
17.
PHÂN TÍCH SWOT
VIỆC ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING
ThS. Hoàng Thị Xuân
Trường Đại học Tài chính - Marketing
Tóm tắt
Trường Đại học Tài chính - Marketing với lịch sử lâu đời trong việc đào tạo nhân
lực khối ngành Kinh tế, việc đào tạo ngành Toán kinh tế là hoàn toàn phù hợp với
năng lực của trường cũng như thích ứng với xu hướng đào tạo nhân lực khối ngành
kinh tế trong bối cảnh hiện nay. Bài tham luận này chỉ ra Trường Đại học Tài Chính -
Marketing có bốn điểm mạnh, ba điểm yếu, ba cơ hội và hai thách thức khi mở ngành
Toán kinh tế. Từ việc phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức, tác giả đưa
ra bốn giải pháp cụ thể để Nhà trường có thể mở ngành, tuyển sinh và đào tạo thành
công ngành Toán kinh tế, cung cấp cho thị trường lao động Việt Nam nguồn nhân lực
kinh tế chất lượng cao, đóng góp vào sự phát triển kinh tế nước nhà trong xu thế hội
nhập và phát triển hiện nay.
Từ khóa: Toán kinh tế, Toán tài chính, Toán ứng dụng.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Toán kinh tế là môn khoa học sử dụng các công cụ và phương pháp toán học để
phân tích, đánh giá các vấn đề kinh tế, kinh doanh để từ đó hiểu rõ hơn các nguyên
tắc và các quy luật kinh tế của nền kinh tế thị trường. Công cụ toán học cho phép các
nhà kinh tế phân tích suy luận định lượng và xây dựng các mô hình đánh giá, dự báo
về kinh tế, kinh doanh trong tương lai.
172
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
Các chương trình đào tạo kinh tế thuộc các trường khối ngành kinh tế hiện nay có
nhược điểm chung là chú trọng nhiều vào phân tích định tính, khối kiến thức về Toán
và Công nghệ thông tin không tương xứng. Kiến thức về cơ sở dữ liệu hầu như không
được đưa vào chương trình đào tạo. Ngoài các phần mềm thống kê như SPSS, STATA,
EVIEWS, các phần mềm dựa trên hệ thống code – SAS, R, Python- chưa được đào tạo
cho người học; kiến thức về data science, big data chưa đưa vào giảng dạy. Ngày này,
cùng với sự phát triển của công nghệ, sức mạnh của máy tính, dữ liệu lớn, việc ứng
dụng Toán học vào phân tích giúp các nhà kinh tế lượng hóa các vấn đề kinh tế, giải
thích các hiện tượng kinh tế rõ ràng hơn. Việc kết hợp các phân tích định tính và kết
quả định lượng giúp việc đưa ra các quyết định và dự báo một cách chính xác hơn. Do
đó, đây sẽ là xu hướng chủ đạo trong việc đào tạo nhân lực khối ngành kinh tế trong
thời gian tới tại Việt Nam.
Trường Đại học Tài chính - Marketing có lịch sử lâu đời trong việc đào tạo nhân
lực khối ngành kinh tế. Nhưng cũng giống như các trường khác, các chương trình đào
tạo của Trường hiện nay chủ yếu thiên về phân tích định tính. Nhận thức được yêu
cầu của thị trường lao động cũng như xu thế tất yếu trong việc đào tạo nhân lực khối
ngành kinh tế trong bối cảnh hiện nay, Trường đã lên kế hoạch mở ngành Toán kinh
tế. Tuy nhiên, để việc mở ngành thành công, cần phải có sự phân tích kỹ lưỡng điểm
mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức của Nhà trường, từ đó đưa những giải pháp giúp
tận dụng thế mạnh giành lấy cơ hội, dùng thế mạnh vượt qua khó khăn, khắc phục
điểm yếu nắm lấy cơ hội, phòng thủ chặt điểm yếu tránh nguy cơ. Có như vậy, việc
mở ngành, tuyển sinh và đào tạo ngành Toán kinh tế mới thành công, cung cấp cho
thị trường lao động nguồn nhân lực chất lượng, góp phần vào sự phát triển chung của
kinh tế Việt Nam.
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Tham luận sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu, các số liệu thống kê để thu thập thông tin về
việc mở ngành Toán kinh tế tại Việt Nam; cơ hội việc làm và yêu cầu đối với sinh viên
ngành Toán kinh tế.
- Phân tích SWOT được sử dụng để xác định điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách
thức của việc đào tạo ngành Toán kinh tế tại Trường Đại học Tài chính - Marketing, từ
đó xây dựng các chiến lược và đề ra các giải pháp để việc mở ngành và đào tạo ngành
toán kinh tế của Trường đạt được thành công.
173
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
3. PHÂN TÍCH ĐIỂM MẠNH - ĐIỂM YẾU - CƠ HỘI - THÁCH THỨC (SWOT)
CỦA VIỆC MỞ NGÀNH TOÁN KINH TẾ TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH -
MARKETING
3.1. Điểm mạnh (S – Strengths)
Một là, đội ngũ giảng viên của Trường Đại học Tài chính - Marketing nói chung và
giảng viên Bộ môn Toán nói riêng có trình độ cao, có tinh thần trách nhiệm, tận tâm,
yêu nghề và giàu kinh nghiệm trong công tác giảng dạy.
Bảng 1: Thống kê, phân loại giảng viên cơ hữu theo trình độ
TT Trình độ / học vị Toàn trường Bộ môn Toán Bộ môn Kinh tế
1 Giáo sư, Viện sĩ 0 0 0
2 Phó Giáo sư 9 1 0
3 Tiến sĩ khoa học 1 0 0
4 Tiến sĩ 53 7 1
5 Thạc sĩ 303 13 10
6 Đại học 25 0 1
Tổng 390 21 12
Nguồn: Thống kê của tác giả dựa vào thông tin từ Phòng Tổ chức - Hành chính
và Khoa Kinh tế - Luật (Số liệu năm 2019)
Hai là, cơ sở vật chất đảm bảo phục vụ tốt cho hoạt động đào tạo và nghiên cứu
khoa học. Về trụ sở, trường có một trụ sở chính tại Quận 7 và 05 cơ sở tại các quận
khác trong Thành phố Hồ Chí Minh. Tổng diện tích đất sử dụng của Trường là 64.973
m2, diện tích khu làm việc là 5.831 m2; khu học tập là 28.626 m2, khu vui chơi giải trí
là 2.916 m2. Trường có đầy đủ giảng đường, phòng học có sức chứa đa dạng từ 40 đến
120 chỗ ngồi phục vụ cho hoạt động giảng dạy và học tập; có các phòng chức năng,
phòng làm việc được trang bị thiết bị tiên tiến, hiện đại để hỗ trợ cho các hoạt động
đào tạo và nghiên cứu. Thư viện của Trường phục vụ tốt nhu cầu giảng dạy, học tập
và nghiên cứu khoa học. Thư viện của Trường được đặt tại ba cơ sở là: cơ sở chính tại
Quận 7, cơ sở 2C Phổ Quang (Phường 2, Quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh) và cơ sở
tại Quận 9. Tại các Thư viện có tương đối đầy đủ danh mục sách, giáo trình, tài liệu,
học liệu phục vụ cho các chuyên ngành đào tạo. Thư viện được trang bị cơ sở vật chất
ở mức khá tốt và có sự kết nối để phục vụ cho việc học tập và nghiên cứu của sinh viên
174
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
và giảng viên một cách hiệu quả. Phòng Thực hành của Trường luôn được sự quan
tâm đầu tư thiết bị mới, hiện đại. Năm 2019, Trường khánh thành và đưa vào sử dụng
Phòng Thực hành ngân hàng mô phỏng với sự tài trợ của Ngân hàng Vietcombank
Chi nhánh Kỳ Đồng, giúp cho việc giảng dạy và học tập của sinh viên Nhà trường sát
với thực tế.
Ba là, Nhà trường đã tạo được thương hiệu và ngày càng lớn mạnh. Trường Đại
học Tài chính - Marketing, tiền thân là Trường Cán bộ Vật giá Trung ương miền
Nam được thành lập vào ngày 01/9/1976 với nhiệm vụ đào tạo, cung cấp cán bộ
ngành Vật giá cho các tỉnh, thành phố phía Nam. Trải qua nhiều giai đoạn phát triển,
đến năm 2004, Trường được nâng cấp thành Trường Đại học bán công Marketing.
Ngày 25/03/2009, Trường Đại học bán công Marketing trở thành trường đại học công
lập, được đổi tên thành Trường Đại học Tài chính - Marketing. Đến ngày 31/8/2017,
Trường Cao đẳng Tài chính Hải quan được sáp nhập vào Trường Đại học Tài chính -
Marketing giúp nâng cao năng lực và vị thế của trường. Như vậy, Trường Đại học Tài
chính - Marketing đã có lịch sử 44 năm đào tạo nhân lực khối ngành kinh tế, tài chính.
Theo các website đánh giá về giáo dục như: https://toplist.vn/, https://top10tphcm.
com/, https://edu2review.com/..., Trường Đại học Tài chính - Marketing nằm trong
top 10 trường đại học đào tạo ngành Kinh tế tốt nhất Việt Nam và top 5 trường đại học
đào tạo ngành Kinh tế - Tài chính chất lượng hàng đầu tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Năm 2019, Nhà trường đã được công nhận đạt chất lượng kiểm định 5 chương
trình đào tạo gồm: 2 chương trình đào tạo thạc sĩ chuyên ngành Tài chính - Ngân
hàng và Quản trị kinh doanh, cùng 3 chương trình chất lượng cao trình độ đại học các
chuyên ngành: Quản trị kinh doanh tổng hợp, Quản trị Marketing và Ngân hàng. Kết
quả thẩm định 5 chương trình đào tạo đều đạt mức 4 và tỷ lệ các tiêu chí đạt yêu cầu
đối với các chương trình cụ thể là: các chương trình đào tạo trình độ thạc sĩ đạt 90%
số tiêu chí đạt yêu cầu, các chương trình đào tạo chất lượng cao trình độ đại học đạt
trên 95% số tiêu chí đạt yêu cầu. Thêm vào đó, công tác hợp tác quốc tế được đẩy
mạnh, với nhiều thỏa thuận, biên bản ghi nhớ đã được ký kết, liên kết đào tạo quốc tế,
trao đổi sinh viên, giảng viên và hợp tác nghiên cứu quốc tế diễn ra sôi nổi. Số bài báo
được công bố trên các tạp chí có chỉ số quốc tế ISI, Scopus trong năm 2019 cũng tăng
mạnh với 21 bài. Nhờ đó, uy tín, thương hiệu của Nhà trường ngày được nâng cao.
Bốn là, Trường đã đào tạo thành công chuyên ngành Tài chính định lượng. Năm
2015, Trường Đại học Tài chính - Marketing mở chuyên ngành Tài chính định lượng.
Đến nay, chuyên ngành này đã đào tạo được một khóa sinh viên tốt nghiệp. Đây là
175
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
kinh nghiệm thực tế giúp Nhà trường rút ra những bài học trong việc mở ngành và đào
tạo ngành Toán kinh tế.
3.2. Điểm yếu (W - Weaknesses)
Một là, đội ngũ giảng viên của Trường Đại học Tài chính - Marketing mặc dù
có trình độ cao và kinh nghiệm giảng dạy, nhưng như đã nói ở trên, giảng viên khối
ngành kinh tế trước đây được đào tạo nghiêng về phân tích định tính, khối kiến thức
về Toán và Công nghệ thông tin không nhiều. Còn giảng viên bộ môn Toán chủ yếu
được đào tạo chuyên về Toán (đại số, giải tích, xác suất, thống kê), ít được đào tạo
về Kinh tế. Do đó, giảng viên cần phải tích cực học tập nâng cao trình độ, đặc biệt là
kiến thức về data science, big data... Bên cạnh đó, kinh nghiệm thực tế của giảng viên
chưa cao, giảng viên chủ yếu tập trung vào công tác giảng dạy và nghiên cứu khoa
học, còn kinh nghiệm tham gia đầu tư hay làm việc trong doanh nghiệp không nhiều.
Trong khi đó, ngành học này đòi hỏi sinh viên phải được đào tạo trong môi trường
chất lượng, chuyên nghiệp cùng với những giảng viên có năng lực chuyên môn cao
và kinh nghiệm dồi dào.
Hai là, cơ sở vật chất của Nhà trường vẫn còn một số tồn tại. Mặc dù Nhà trường
đã có nhiều nỗ lực trong việc trang bị các điều kiện cơ sở vật chất tốt nhất cho giảng
viên và sinh viên làm việc, học tập; tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại như: cơ sở giảng
dạy, phòng chức năng và văn phòng làm việc bị phân tán nhiều nơi cách xa nhau gây
khó khăn cho việc đi lại của giảng viên và sinh viên; các phòng học tại cơ sở ở số 2C
Phổ Quang (Phường 2, Quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh) đã cũ, xuống cấp, chưa
được cách âm tốt nên ảnh hưởng đến chất lượng giờ giảng và chất lượng học tập của
giảng viên và sinh viên...
Ba là, mối quan hệ liên kết, hợp tác với doanh nghiệp chưa đủ mạnh. Trường Đại
học Tài chính - Marketing xác định đào tạo theo định hướng ứng dụng. Với định
hướng này đòi hỏi mối quan hệ liên kết, hợp tác với doanh nghiệp phải thật mạnh,
trong đó cần chú trọng đến việc mời doanh nghiệp tham gia vào thiết kế chương
trình đào tạo, mời các nhà doanh nghiệp hay các chuyên viên giàu kinh nghiệm tham
gia giảng dạy, ký kết các hợp tác đưa để sinh viên đến thực tập, thực hành tại doanh
nghiệp... Mặc dù những năm qua, công tác hợp tác doanh nghiệp được Nhà trường
đẩy mạnh, Nhà trường đã ký kết hợp tác với các tập đoàn kinh tế, các ngân hàng lớn
như: Tập đoàn Imperial, Tập đoàn Viettel, Ngân hàng Sacombank, Ngân hàng BIDV
Chi nhánh Bắc Sài Gòn, VietinBank Chi nhánh 4, Vietcombank Chi nhánh Kỳ Đồng,
176
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
Ngân hàng ACB, Ngân hàng HD Bank,... cùng các đơn vị khác trên địa bàn thành phố
Hồ Chí Minh cũng như cả nước. Tuy nhiên, hiện nay, Nhà trường mới ký kết hợp tác
được với khoảng hơn 20 doanh nghiệp, con số còn khá khiêm tốn; việc hợp tác cũng
mới chỉ dừng lại ở việc cho sinh viên đến tham quan, thực hành, thực tập, tuyển dụng
sinh viên tốt nghiệp... còn việc doanh nghiệp tham gia vào thiết kế chương trình đào
tạo hay mời doanh nghiệp tham gia giảng dạy là chưa nhiều.
3.3. Cơ hội (O - Opportunities)
Một là, nhu cầu thị trường đối với cử nhân ngành Toán kinh tế là rất lớn. Trong
xu thế hội nhập và phát triển hiện nay, lĩnh vực Tài chính, Ngân hàng, Bảo hiểm phát
triển rất nhanh, yêu cầu về nhân lực là rất lớn. Theo kết quả khảo sát của Trung tâm
Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động, thị trường lao động hiện
đang rất cần nhân lực là cử nhân ngành Toán kinh tế như: ngành Tài chính, Tín dụng,
Bảo hiểm... cần khoảng 10.800 lao động; tuy nhiên, tỷ lệ cử nhân được đào tạo bài
bản trong các ngành này chỉ chiếm khoảng 33%. Cũng theo thống kê này, hằng năm,
các cơ sở đào tạo khu vực phía Nam và phía Bắc chỉ cung cấp cho xã hội khoảng gần
220 lao động có trình độ đại học trong các lĩnh vực như chuyên viên định giá tài sản
tài chính, tư vấn mua bán, sáp nhập doanh nghiệp; Chuyên viên xây dựng mô hình, đo
lường, phân tích, dự báo và quản trị rủi ro trong ngân hàng, công ty chứng khoán, các
định chế tài chính, các doanh nghiệp. Các ngân hàng, quỹ đầu tư, công ty tài chính,
bảo hiểm... cũng đang khát nguồn nhân lực có kiến thức về Toán kinh tế. Theo thống
kê của Hiệp hội Định phí Hoa Kỳ năm 2017, Việt Nam chỉ có 43 chuyên viên định phí
bảo hiểm so với gần 30.000 nhân lực cùng ngành trên toàn thế giới. Do vậy, cơ hội
nghề nghiệp đối với cử nhân tốt nghiệp ngành Toán kinh tế rất lớn. Cử nhân tốt nghiệp
ngành Toán kinh tế có thể làm việc trong các lĩnh vực và vị trí như: chuyên viên phân
tích đầu tư, kế hoạch tài chính, phân tích nghiên cứu hoạt động sản xuất kinh doanh,
phân tích ngân sách, thống kê tại các công ty chứng khoán, trung tâm tư vấn đầu tư
tài chính - ngân hàng, các công ty bảo hiểm, công ty xử lý số liệu, công ty nghiên cứu
thị trường, cơ quan chính phủ, phi chính phủ,... Bên cạnh đó, với những kiến thức về
Toán kinh tế, sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể trở thành giảng viên, nhà nghiên cứu
về Toán tài chính, phân tích dữ liệu trong các trường đại học và các viện nghiên cứu.
Không chỉ có nhiều cơ hội tìm được việc làm đúng chuyên ngành mà cử nhân tốt
nghiệp có kiến thức về Toán kinh tế có thể tìm được những vị trí việc làm với mức
lương hấp dẫn. Theo báo cáo của PayScale College Salary năm 2017 - 2018 cho thấy,
177
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
chuyên gia phân tích tài chính có mức lương trung bình khoảng 58.000 USD/năm,
chuyên gia thẩm định rủi ro lương khoảng 83.000 USD/năm. Tại Việt Nam, theo
VietnamSalary - cổng thông tin cung cấp mức lương tham khảo đáng tin cậy - dựa
trên kết quả tổng hợp từ các vị trí đăng tuyển do các Nhà tuyển dụng uy tín trên thị
trường đăng tải tại CareerBuilder từ ngày 01/01/2016 đến hết ngày 30/06/2018 cho
thấy, mức lương trung bình của lao động có kiến thức Toán kinh tế làm việc trong lĩnh
vực tài chính, phân tích đầu tư cao hơn hẳn so với nhân lực chỉ có kiến thức kinh tế
thông thường.
Bảng 2: So sánh mức lương của chuyên viên phân tích tài chính
Đơn vị tính: Triệu đồng/tháng
Phân loại mức lương Lương Lương Lương Lương Lương
thấp nhất bậc thấp trung bình bậc cao cao nhất
Vị trí
Chuyên viên phân tích tài chính 5,0 13,4 16,3 19,2 33,8
Chuyên viên phân tích đầu tư 8,0 14,0 18,4 22,7 45,0
Kế toán 3,5 6,9 8,3 9,7 24,8
Chuyên viên kinh doanh 3,0 7,7 11,1 14,5 45,0
Chuyên viên Marketing 4,0 8,5 10,8 13,0 33,8
Chuyên viên bán hàng 4,0 8,7 12,2 15,6 30,0
Nguồn: VietnamSalary.com
Hai là, người học ngành Toán kinh tế có nhiều lợi thế học tập sau đại học và cơ
hội đi du học. Cử nhân tốt nghiệp chuyên ngành Toán kinh tế có nhiều lợi thế về kiến
thức và kỹ năng để tiếp tục theo học các chương trình Thạc sĩ và Tiến sĩ trong nước và
ngoài nước, đặc biệt là cơ hội có được học bổng du học sau đại học ở các nước Mỹ,
châu Âu, Nhật Bản, Singapore... nơi mà ngành Toán kinh tế đã có từ lâu và đáp ứng
được yêu cầu phát triển của xã hội.
Ba là, số lượng các trường hiện đang đào tạo ngành Toán kinh tế còn ít. Mặc dù
nhu cầu xã hội đối với nhân lực ngành Toán kinh tế rất lớn, nhưng hiện nay mới chỉ có
một số ít trường đại học đào tạo ngành này dưới các tên gọi khác nhau như: Trường
Đại học Kinh tế Quốc dân có ngành Toán kinh tế, Toán tài chính, Actuary; Trường Đại
học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Kinh tế - Luật, Trường Đại học
Thăng Long, Trường Đại học Khoa học Huế có chuyên ngành Tài chính định lượng,
178
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
Trường Đại học Tài chính - Marketing có chuyên ngành Tài chính định lượng; Trường
Đại học Hoa Sen có ngành Toán ứng dụng, chuyên ngành Tài chính định lượng. Ngoài
ra, có ngành Toán ứng dụng ở Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội (ngành Toán - Tin
ứng dụng); Trường Đại học Quốc tế - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh;
Trường Đại học Tôn Đức Thắng, Trường Đại học Sài Gòn; Trường Đại học Khoa học
Tự nhiên - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; Trường Đại học Quy Nhơn
(đào tạo Data science) nhưng nghiêng về khía cạnh kỹ thuật nhiều hơn kinh tế... Do
đó, mức độ cạnh tranh trong tuyển sinh đối với ngành Toán kinh tế là thấp.
3.4.. Thách thức (T - Threats)
Một là, Toán kinh tế là một ngành học khó, kén người học. Để theo học ngành này
đòi hỏi người học phải có những tố chất sau:
- Học tốt các môn Khoa học tự nhiên;
- Kiên trì, nhẫn nại và chịu được áp lực công việc;
- Tự tin, năng động, giao tiếp tốt, có khả năng đàm phán thuyết phục;
- Khả năng ngoại ngữ tốt;
- Sáng tạo, tự tin, quyết đoán;
- Khả năng thu thập và xử lý thông tin;
- Say mê nghiên cứu, khám phá kiến thức và có trách nhiệm trong công việc;
- Có khả năng làm việc độc lập dưới áp lực về thời gian và khối lượng công việc;
Với những tố chất trên, việc tuyển sinh khá khó khăn vì người học khó đáp ứng
đủ yêu cầu. Nếu tuyển đủ chỉ tiêu nhưng chất lượng đầu vào không tốt, thì trong quá
trình đào tạo, người học và Nhà trường cũng sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp
tục theo học cũng như đảm bảo chất lượng đầu ra.
Hai là, những bất cập trong giáo dục ở bậc phổ thông khiến cho việc lựa chọn
ứng viên phù hợp với ngành Toán kinh tế gặp nhiều khó khăn. Ngành học này đòi hỏi
người học phải có kiến thức Toán học vững; tuy nhiên, hiện nay, chương trình giáo
dục phổ thông liên tục thay đổi khiến cho học sinh phải chịu nhiều áp lực, học sinh
học nhiều nhưng không nhớ được bao nhiêu và bị hổng nhiều kiến thức, đặc biệt là
kiến thức Toán học. Bên cạnh đó, Toán kinh tế là ngành sẽ ứng dụng lý thuyết toán
vào giải quyết các vấn đề kinh tế nên người học phải có kiến thức sâu rộng, cập nhật
179
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
về các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội. Đây là điều mà học sinh, sinh viên hiện
nay đang thiếu và yếu.
3.5. Ma trận SWOT của việc đào tạo ngành Toán kinh tế tại Trường Đại học Tài
chính - Marketing
CƠ HỘI (O) THÁCH THỨC (T)
YẾU TỐ BÊN NGOÀI O1 – Nhu cầu thị trường đối với cử T1 – Toán kinh tế là ngành học khó,
nhân ngành Toán kinh tế rất lớn kén người học
O2 – Người học có nhiều lợi thế học T2 – Bất cập trong giáo dục phổ
tập sau đại học và cơ hội du học thông khiến việc lựa chọn ứng viên
O3 – Số lượng các trường hiện đang phù hợp với ngành Toán kinh tế gặp
YẾU TỐ BÊN TRONG đào tạo ngành Toán kinh tế còn ít khó khăn
ĐIỂM MẠNH (S) Kết hợp: S-O: Tận dụng thế mạnh Kết hợp: S-T: Dùng thế mạnh vượt
S1 – Đội ngũ giảng viên có trình độ giành lấy cơ hội. qua khó khăn.
cao, tận tâm và giàu kinh nghiệm *S1S2S3S4 + O1O2O3: Giải pháp tư * S1S4 + T1T2: Giải pháp xây dựng
S2 – Cơ sở vật chất đủ đảm bảo cho vấn tuyển sinh chương trình đào tạo
hoạt động đào tạo và nghiên cứu
khoa học
S3 – Thương hiệu Trường ngày càng
lớn mạnh
S4 – Trường đã đào tạo thành công
chuyên ngành Tài chính định lượng
ĐIỂM YẾU (W) Kết hợp: W-O: Khắc phục điểm yếu Kết hợp: W- T: Phòng thủ chặt
W1 – Giảng viên được đào tạo nắm lấy cơ hội. điểm yếu, tránh nguy cơ.
thiên về phân tích định tính, ít kinh * W3 + O1O3: Giải pháp tăng cường * W1 + T1T2: Giải pháp nâng cao
nghiệm thực tế liên kết, hợp tác với doanh nghiệp chất lượng đội ngũ giảng viên
W2 – Cơ sở vật chất vẫn còn nhiều
tồn tại, bất cập
W3 – Mối quan hệ liên kết, hợp tác
với doanh nghiệp chưa đủ mạnh
4. GỢI Ý MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỂ MỞ NGÀNH VÀ ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN
KINH TẾ THÀNH CÔNG TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING
4.1. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
Để nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên của Trường Đại học Tài chính -
Marketing phục vụ cho việc mở ngành và đào tạo thành công ngành Toán kinh tế, Nhà
trường cần tiến hành một số giải pháp sau:
180
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
Thứ nhất, Nhà trường cần phải nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn của đội
ngũ giảng viên hiện nay bằng những biện pháp như: liên kết với các trường đại học
trong và ngoài nước đã có nhiều kinh nghiệm đào tạo ngành Toán kinh tế để đưa giảng
viên có trình độ Thạc sĩ học tiếp nghiên cứu sinh về ngành này. Hơn hết, Nhà trường
cần tuyển chọn những giảng viên có năng lực và khả năng ngoại ngữ tốt gửi đi đào
tạo ở các nước phát triển và mạnh về Toán kinh tế như: Mỹ, Anh, Pháp, Úc, Hà Lan,
Thụy Sĩ...
Thứ hai, Nhà trường cần có chính sách thu hút tốt hơn để có thể thu hút được
giảng viên có trình độ Tiến sĩ từ các trường khác hoặc Thạc sĩ tốt nghiệp ở nước ngoài
chuyên ngành Toán kinh tế về bổ sung vào đội ngũ giảng viên của Nhà trường.
Thứ ba, Nhà trường cần nhân rộng mô hình liên kết giữa Nhà trường - Nhà quản
lý - Nhà doanh nghiệp, để trên cơ sở mối liên kết đó giảng viên có thể tham gia trực
tiếp vào quá trình thực hành và làm việc trong các doanh nghiệp, các doanh nghiệp có
thể cử các nhân viên có trình độ tay nghề cao tham gia quá trình đào tạo.
Thứ tư, Nhà trường cần mở những lớp đào tạo, bồi dưỡng về sử dụng công nghệ
thông tin phục vụ dạy và học, nâng cao trình độ ngoại ngữ cho giảng viên. Khuyến
khích giảng viên học tập nâng cao năng lực bằng cách hỗ trợ học phí để giảng viên
tham gia các khóa đào tạo về cơ sở dữ liệu, data science, big data, các phần mềm dựa
trên hệ thống code – SAS, R, Python... ở các trung tâm như Trung tâm Đào tạo Tiền
tiến sĩ của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, VCREME Center of Research...
4.2. Giải pháp xây dựng chương trình đào tạo
Trường Đại học Tài chính - Marketing đã xác định đào tạo theo định hướng ứng
dụng. Do đó, việc xây dựng và phát triển chương trình đào tạo ngành Toán kinh tế
cũng theo định hướng chung này. Bên cạnh đó, ngành Toán kinh tế là một ngành mới
ở Việt Nam và cũng là ngành học khó, do đó cần thiết kế chương trình đào đạo một
cách cẩn thận, vừa đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp vừa không quá khó đối
với người học. Để làm được điều đó, Nhà trường, Khoa và Bộ môn cần triển khai các
giải pháp sau:
Thứ nhất, tham khảo chương trình đào tạo của các trường đại học uy tín trên thế
giới ở Mỹ, châu Âu và một số trường uy tín ở Việt Nam như: Trường Đại học Kinh tế
Quốc dân, Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh. Trong quá trình xây dựng
chương trình đào tạo cần chú ý phân bổ chương trình sao cho tăng cường thời gian cho
181
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
các học phần thực hành, ưu tiên thực hành thực tế tại doanh nghiệp.
Thứ hai, mời doanh nghiệp để họ cùng tham gia xây dựng chương trình đào tạo,
viết giáo trình, giảng dạy, tiếp nhận sinh viên đến thực hành, thực tập và đánh giá kết
quả học tập của sinh viên khi tốt nghiệp.
4.3. Giải pháp tư vấn tuyển sinh
Toán kinh tế là ngành học mới và hiện tại nhu cầu nhân lực của ngành tại Việt
Nam chưa thật sự rõ ràng nên thông tin đến người học chưa nhiều. Trong khi đó, khi
tìm kiếm thông tin để chọn trường, chọn ngành học, học sinh thuờng lấy thông tin từ
các nguồn như: hỏi anh, chị ở các khóa trên, lấy thông tin từ sách, báo, Internet... Khi
thông tin về ngành học còn mù mờ thì sẽ khiến người học e dè khi đăng ký vào ngành.
Do đó, để thu hút sinh viên cho ngành Toán kinh tế của Trường Đại học Tài chính -
Marketing, cần thực hiện một số giải pháp như sau:
Thứ nhất, tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá. Tuyên truyền, quảng bá
là một trong những biện pháp nhằm đưa thông tin trực tiếp hay gián tiếp đến với đối
tuợng tuyển sinh và những người có liên quan. Với một ngành học mới thì công việc
này lại càng quan trọng hơn. Muốn vậy, việc tuyên truyền quảng bá phải được thực
hiện bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng và thường xuyên. Bằng việc tuyên
truyền trên các kênh phát thanh, truyền hình; bằng các pa-nô, áp-phích, internet và đặc
biệt là đưa các thông tin trực tiếp đến các đối tượng do cán bộ tuyển sinh thực hiện.
Bởi vì thông tin trên các phương tiện trên có lúc chưa truyền tải hết tất cả những thông
tin chi tiết đối với ngành học và các thông tin liên quan. Hơn nữa, đối tượng tuyển sinh
và những người liên quan khác, đôi lúc muốn hiểu thêm các vấn đề về ngành học thì
chỉ có cán bộ tuyển sinh giải thích trực tiếp mới phát huy hiệu quả.
Thứ hai, nâng cao năng lực và vai trò trách nhiệm của cán bộ tuyển sinh. Cán bộ
tuyển sinh đóng vai trò hết sức quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả và chất
lượng về công tác tuyển sinh của Nhà trường. Cán bộ tuyển sinh phải là người am hiểu
tường tận về ngành học và những nội dung có liên quan đến lĩnh vực đào tạo. Có như
vậy, khi đến tư vấn tuyển sinh mới trình bày thông suốt, đầy đủ các thông tin đến đối
tượng. Đối với ngành học mới như Toán kinh tế, cán bộ tuyển sinh khi tư vấn còn cần
phải phân tích xu thế phát triển của xã hội, phân tích xu hướng dịch chuyển lao động
các ngành nghề trong tương lai, qua đó giúp học sinh nhìn thấy cơ hội nghề nghiệp
của ngành học. Do vậy, Nhà trường cần làm tốt hơn nữa công tác tư vấn tuyển sinh, cử
thêm những người thật sự am hiểu về ngành học làm công tác này.
182
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
4.4. Giải pháp tăng cường liên kết, hợp tác với doanh nghiệp
Để thu hút sự tham gia của doanh nghiệp trong việc xây dựng và phát triển chương
trình đào tạo ngành Toán kinh tế, lãnh đạo Nhà trường, khoa, bộ môn và bản thân mỗi
giảng viên cần nỗ lực hết mình trong việc xây dựng và củng cố mối quan hệ với doanh
nghiệp. Cụ thể:
Thứ nhất, thay đổi tư duy về hợp tác giữa Nhà trường và doanh nghiệp, phải cho
doanh nghiệp thấy được những lợi ích và giá trị gia tăng mà sự hợp tác này mang lại
chứ doanh nghiệp không đơn thuần là nơi cung cấp học bổng, chỗ thực tập cho sinh
viên. Khoa, Nhà trường cần cung cấp cho doanh nghiệp nguồn nhân lực chất lượng
cao, đáp ứng tốt yêu cầu công việc thực tế, có kỹ năng giải quyết các vấn đề linh hoạt
và sáng tạo.
Thứ hai, tăng cường chặt chẽ mối quan hệ giữa mạng lưới cựu sinh viên và Nhà
trường. Cơ sở dữ liệu của các cựu sinh viên cần được cập nhật thường xuyên. Các cựu
sinh viên có thể đóng góp cho việc phát triển chương trình đào tạo của Khoa ở mọi
khâu với tư cách cá nhân hoặc tổ chức của họ. Khoa, Bộ môn và Nhà trường cần tạo cơ
chế để những cựu sinh viên đang làm việc tại doanh nghiệp liên hệ thường xuyên với
Nhà trường, có thể tổ chức những buổi hội thảo, tọa đàm trao đổi kinh nghiệm giữa
lý thuyết với thực tiễn. Qua các hoạt động liên kết này, Nhà trường sẽ cải tiến chương
trình đào tạo theo từng thời điểm sao cho phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp. Đây
là cầu nối vững chắc giữa Nhà trường và doanh nghiệp một cách hiệu quả, thiết thực.
Thứ ba, đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu khoa học và thương mại hóa các kết quả
nghiên cứu. Giảng viên và sinh viên của Khoa có thể ký kết hợp đồng nghiên cứu, tư
vấn hoặc tham gia các dự án cùng các doanh nghiệp hoặc chủ động giới thiệu với các
doanh nghiệp những chương trình nghiên cứu có khả năng đem lại lợi ích trực tiếp
cho các doanh nghiệp.
Thứ tư, Nhà trường, khoa, bộ môn và giảng viên có thể đóng vai trò là đầu mối hỗ
trợ doanh nghiệp trong công tác tuyển dụng, tập huấn, đào tạo nhân viên.
5. KẾT LUẬN
Toán kinh tế là môn khoa học vận dụng Toán học trong phân tích các mô hình
kinh tế để từ đó hiểu rõ hơn các nguyên tắc và các quy luật kinh tế của nền kinh tế
thị trường. Đây là một ngành học mới được thiết kế đặc biệt phù hợp cho các trường
183
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
thuộc khối ngành kinh tế trong bối cảnh hiện nay, đáp ứng được yêu cầu đổi mới và
phát triển của thị trường lao động. Với kinh nghiệm nhiều năm đào tạo ngành kinh tế,
việc mở ngành Toán kinh tế tại Trường Đại học Tài chính - Marketing là hoàn toàn
phù hợp. Tuy nhiên, đây là một ngành học khó và còn mới ở Việt Nam. Do đó, việc
phân tích kỹ lưỡng những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức khi đào tạo ngành
này là cần thiết. Qua phân tích, tác giả đưa ra bốn nhóm giải pháp giúp Nhà trường tận
dụng thế mạnh giành lấy cơ hội, dùng thế mạnh vượt qua khó khăn, khắc phục điểm
yếu nắm lấy cơ hội, phòng thủ chặt điểm yếu tránh nguy cơ để việc mở ngành và đào
tạo ngành Toán kinh tế thành công.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Thái Hưng, Phạm Thị Hương (2016), Phát triển chương trình đào tạo đại học
định hướng nghề nghiệp ứng dụng, NXB Đại học Sư phạm.
2. Nguyễn Đình Luận (2015), Sự gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào
tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam: thực trạng và
khuyến nghị, Tạp chí Phát triển và Hội nhập, Số 22 (32) – tháng 05-06/2015.
3. Nguyễn Hồng Sơn (2015), Liên kết giữa trường đại học và doanh nghiệp trong
phát triển nguồn nhân lực, Tham luận hội thảo Trường Đại học Kinh tế - Đại học
Quốc gia Hà Nội.
4. Trường Đại học Tài chính - Marketing (2019), Báo cáo tự đánh giá chương trình
đào tạo chất lượng cao chuyên ngành ngân hàng trình độ đại học (giai đoạn 2014
- 2018) .
5. Cổng thông tin tuyển sinh đại học, cao đẳng , truy cập 20/5/2020.
6. Cổng thông tin tuyển sinh Trường Đại học Huế, , truy cập 20/5/2020.
184
nguon tai.lieu . vn