Xem mẫu
- I H C QU C GIA HÀ N I TRƯ NG I H C KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN VĂN KHOA BÁO CHÍ --------------- TI U LU N PHÂN TÍCH SO SÁNH CÁC TH LO I KÝ BÁO CHÍ 1
- 1. Phóng s Phóng s là m t th lo i báo chí có kh năng thông tin th i s v ngư i th t, vi c th t m t cách sâu s c trong m t quá trình di n bi n. Phóng s có c kh năng thông tin s ki n, và thông tin lý l , thông tin th m m .Phóng s có xu hư ng ng n l i và m r ng ph m vi ph n ánh t i nh ng s vi c, s ki n a d ng hơn. Phóng s hi n i v n ang ch ng t r ng vi c thông tin s ki n, thông tin th i s có th trình bày m t cách có ngh thu t. Ví d phóng s v S p c u C n Thơ: “ au n xóm chùa B ” TT-R t nhi u ngư i dân xóm chùa B (Vĩnh Long) i làm công nhân công trình c u C n Thơ. Tin s p c u bay v , c xóm l ng ngư i... 19g, trung sĩ Tr n Thanh Liêm t ti u oàn c công bư c v i lên con ò ngang trên dòng sông M Hòa v nhà t i chùa B (R ch Tra, p M Hưng II, M Hòa). C ngày hôm nay, Liêm như ng i trên l a khi thông tin d n d p t bên nhà. u tiên, ngư i c u ru t tên Nguy n Văn Mư i, 35 tu i, b thương trong ng s t chi c c u s p. Ti p n a, hai ngư i anh h : Nguy n Văn Thanh (25 tu i) và Bùi Văn Thông (35 tu i) b ch t trong ng s t v n c a nh p c u s p. R i v chi u, thông tin cu i: ngư i chú ru t cũng không thoát kh i t th n. H có m t trên nh p c u nh m nh c a cái phút giây oan nghi t trong bu i sáng 26-9. Con tôi âu? Ch ng tôi âu? G p nh ng t m áo, chi c qu n còn lành l n c a con trai, ông Lê Văn Mai (48 tu i, ng p M Th i 1, xã M Hòa, huy n Bình Minh, t nh Vĩnh Long) như ch t l ng. M i sáng nay, trư c khi lên công trư ng, con trai ông là anh Lê Văn T n (22 tu i) còn nói: "Con làm chín ngày n a là tháng, lĩnh ư c lương tháng này con s mua lá v s a l i nhà”. V y mà chưa lĩnh ư c tháng lương u tiên, T n ã b v ch ng ông và ba a em ra i mãi mãi. Nhà ông Mai thu c di n nghèo nh t xã, v i ch m t gian nhà lá th p lè tè, m ư t, hai bên vách nhà nhi u ch tr ng hoác vá ch ng vá p b ng m y t m 2
- nilông. Nhà nghèo nên T n h c võ v dăm ba ch thì ngh r i theo cha i làm thuê làm mư n. Cách ây hơn tháng, T n và cha còn l n l i vào t n ng Tháp Mư i g t lúa mư n. H t mùa g t T n v quê, ai thuê gì làm n y. Th r i hay tin ngoài công trư ng xây d ng c u C n Thơ tuy n công nhân, t ru ng vư n, T n cùng nhi u b n bè trong p n n p ơn xin vi c. Hôm nh n thông báo ư c tuy n vào làm công trư ng v i lương tháng 1,5 tri u ng, T n m ng như m c trong b ng. Không ng ni m vui ó hóa ra l i là n i bu n au vô t n, ch m i làm công nhân ư c 21 ngày, T n ã t n n. Cách nhà anh T n 100m, chúng tôi ghé vào nhà ch Quỳnh Dao. Khi chúng tôi n cũng là lúc cán b xã n nhà báo tin thi th c a anh Tr n Văn Hi n (37 tu i), ch ng ch Dao, ã ư c ưa v n y ban xã cùng chín ngư i t n n khác. Trong khi gia ình ang cu ng cu ng cho ngư i lên nh n thi th anh v thì ch Dao ng t l m, t sáng n gi ch ch t i s ng l i nhi u l n. M i khi t nh l i, ch gào thét như ngư i m t trí, th y ai ng c nh ch cũng níu tay, níu áo h i như thét: "Ch ng tôi âu?". Hai a con bé b ng c a ch cũng ng i khóc rũ rư i bên m . a con gái l n Tr n Th B o Y n m i hơn 10 tu i u, v a khóc v a an i: "M ơi, m ng khóc n a. Cha b nh vi n, cha s v mà”. Ch ng hay tin cha ã ch t, Y n cũng ng t ngh o khóc theo r i g n như l m i. T i nghi p nh t là a con gái m i g n 3 tu i u c a anh Hi n, bé Tr n Th Ng c Y n. Ng i trong lòng ch gái, dư ng như tâm h n thơ d i c a em v n chưa c m nh n ư c tai h a ã x y ra v i gia ình mình. cái tu i b p b , ng ng ngh u g i ti ng ba chưa tròn ó, làm sao bé Ng c Y n có th hi u ư c r ng t cái ngày nh m nh này, em s m côi cha mãi mãi. Thà tôi ch t còn hơn Khi hay tin d , bà Nguy n Th The ( xóm chùa B ) ch t l ng ngư i, mi ng l m b m ư c vài l i: "Út ơi sao con b m l i. Út ơi...!". Phía trong bu ng, ch Tr n Th Kim Ng c (con dâu bà The) cũng gào lên g i ch ng, r i ng t i trong tuy t v ng. Ch Ng c và anh Huỳnh Văn L c m i cư i nhau ư c 19 ngày. ám cư i xong ch ng mư i hôm thì anh L c xin i làm công nhân xây d ng c u C n Thơ. Và r i chi u 26-9 anh không v n a... 3
- C nh nhà bà The, ch Huỳnh Th H ng cũng ng i th n th trư c hiên nhà, trong d th p th m b n ch n y âu lo. H th y ai trong xóm i ngang ch l i nói nh m: "Ch ng tôi sao r i?". Hàng xóm cho bi t ch ng ch - anh Lê Văn Th nh - m i i làm công nhân xây d ng c u C n Thơ ư c có... hai ngày. Do gia ình khó khăn, không có ti n óng ti n trư ng cho con, trong nhà cũng ch ng có c a c i gì áng giá, v y là anh xin i làm công nhân nhưng không ng ... n chi u t i v n chưa có thông tin v anh Th nh, m i ngư i cho bi t anh Th nh còn k t trong ng s t thép nát. "L y tr i cho ch ng tôi tai qua n n kh i. nh còn nuôi gia ình, con cái h c hành n a. nh mà có m nh h nào thì m con tôi ch ng bi t s ng ra sao!" - ch H ng gào lên. C bà Út Năm cùng ch ng d t díu tay nhau ra t n công trư ng dò h i tin con. G p anh công nhân nào c cũng h i: "Th ng Sáu âu r i con?". Dù không dám nghĩ anh công nhân Văn Sáu, con các c , không còn hi v ng s ng sót nhưng không ai dám tr l i. Thương hai c , ngư i ta ph i nói g t r ng: "Anh Sáu không sao, anh Sáu ang cùng m y anh em khác c u ngư i trong ó”. C h i ri t, c i ri t t sáng t i t i v n không th y anh Sáu tr v , c bi t ngư i ta ã nói g t mình và r i hai mái u già ôm nhau khóc n c n . Anh Sáu không tr v , nghĩa là t ây căn nhà lá bên chân c u C n Thơ s ch còn hai v ch ng già, m t nàng dâu tr và m t a con m côi cha. Nhi u gia ình xã M Hòa chưa tìm ư c ngư i thân cũng ang i ch trong tuy t v ng. Dù bi t kh năng s ng sót c a ngư i thân là mong manh nhưng t t c h u không dám nghĩ r ng ngư i thân mình ã ch t. Ông Huỳnh Văn Hát (50 tu i) v a nh n thi th con r là anh ng Văn B y v l i t t t ch y ra công trư ng ch tin a con trai tên Huỳnh Văn Thanh. T sáng n gi , ông i rã c giò t công trư ng n b nh vi n tìm tin con nhưng g n như vô v ng. Th y ông g n như m t trí, nhi u ngư i hàng xóm xúm l i an i: "Th ng Thanh nó v n còn s ng, nó k t trong ó, mai ngư i ta cưa s t kéo nó ra thôi mà!". An i v y gieo vào lòng ngư i cha kh au này chút hi v ng mong manh, b i ngư i ta không dám cho ông tuy t v ng trong lúc n au cùng c c này. 4
- Ông Huỳnh Văn Hát c ng i im r i b t lên thành ti ng khóc l ng c ngư i: "Tui như ngư i khùng, th ng con r ch t, th ng con ru t còn n m âu ó trong ng s t v n ngoài kia. Thà tôi ch t i còn hơn!". Tr i t i s p nhưng tin t c v ngư i thân s ng sót ngày càng vô v ng. Xóm chùa B v ng l ng, chìm trong không khí au thương. Ông Trương Văn L t - phó ch t ch UBND xã M Hòa - cho bi t do công trình n m g n a bàn xã nên có r t nhi u ngư i dân xin i làm công nhân xây c u C n Thơ, ông nh t là ngư i dân xóm chùa B . "S li u nh ng ngư i thi t m ng và còn trong ng nát n bây gi chúng tôi chưa n m ư c chính xác, nhưng qua sơ b có g n 20 ngư i dân xóm chùa B ch t và chưa bi t tin t c" - ông L t nói. (NGUY N VĂN TI N HÙNG - MINH LU N - T N THÁI) 2. Ghi nhanh Ghi nhanh cũng có m t s h n ch như: nó ch có kh năng thông tin b m t và ch có kh năng thông tin vào th i i m ban u c a s ki n. Nó có th th a mãn thông tin ngay l p t c nhưng l i không th i sâu vào nguyên nhân, di n bi n và k t qu c a s ki n. Ví d ghi nhanh v v S p c u C n Thơ. “ Ngh n ngào, th t th n” TT - 22g, nhà tang l B nh vi n 121 C n Thơ v n ông ngư i. Nh ng khuôn m t m t m i th t th n vì m t ngư i thân, có ngư i h t h i vì n gi này v n chưa bi t tung tích thân nhân c a mình. H n ây nhưng v n p hi v ng ngư i thân c a mình không có trong danh sách t . Có ngư i mong n u ch t thì cũng nh n ư c thi th . M i ngư i m i hoàn c nh nhưng l i có chung m t n i au t ru t gan: m t ngư i thân. C n th n dò t trên xu ng dư i danh sách ngư i ch t ư c dán trư c nhà tang l , cô Lê Th M Dung (Tam Bình, Vĩnh Long) th dài quay i. T chi u n gi hai v ch ng cô ã i tìm tung tích ngư i cháu ng Văn Sóc kh p nơi nhưng v n b t tăm. Cha anh Sóc ang tr c nơi c u b s p, m anh nuôi ngư i em b thương n ng do s p c u ang n m t i b nh vi n a khoa, bi t tr i t gì 5
- n a bà quáng quàng ch y i tìm con ang làm ó. "Ngư i ta không cho vào, tôi tông rào vào thì th y không bi t bao nhiêu ngư i ang m c k t dư i ó mà con mình chưa bi t ra sao. Ngư i ta ưa i c p c u nhi u l m, tôi cu ng quýt i theo nhưng âu bi t con mình âu, ch y qua h t m y b nh vi n C n Thơ, t i trưa thì hay tin con n m ây". Anh Lê Hoàng Phi, công nhân ang thi công hi n trư ng, v i gương m t kinh hoàng, th t th n nói lúc tai n n x y ra anh ang g n ó, lao ngay vào tìm em trai Lê Hoàng Qu c Vi t cũng là công nhân ang tr c ti p thi công, "nó b n ng l m gi chưa v anh ph i chăm sóc cho a con còn m ng a... Ch Nguy n Ng c Sang (Bình Minh, Vĩnh Long) cũng l n l i n nơi c u s p, các b nh vi n trong thành ph và c nhà tang l v n chưa tìm th y tung tích anh Nguy n Văn Ti p - ch ng ch . "H i sáng thay , nh m c có cái áo r i i t i i lui tính không i làm. Hôm qua nh nói b p inh, tui kêu hôm nay ngh nhưng nh nói ngh hoài ngư i ta tr lương h t, ráng làm t i ngày m t tây r i lãnh lương. V y mà gi không bi t nh ang âu" - ch ngh n ngào. Trong khi ó, cô Ph m Th ào ã thu d n h t c tư trang c a anh Trương Quang Vi n 4 gi sáng mai gia ình s li m và ưa anh v Ninh Bình. Cái ch t c a anh c nhà u bi t ngo i tr cha m ã ngoài 70... Ông Tr n Thanh Quang - giám c B nh vi n 121 - cho bi t n th i i m 22g ã có 34/37 thi th t i b nh vi n ư c ngư i nhà n nh n. Ba thi th còn l i cũng ã có a ch ( u Ngh An), hôm nay (27-9) s chuy n nh ng thi th này v gia ình. Không dám nhìn lên b ng b nh vi n B nh vi n a khoa trung ương C n Thơ là nơi t p trung ông n n nhân nh t, hàng ngàn ngư i t p trung kín khu v c c p c u, c ng và khuôn viên b nh vi n, trong ó r t nhi u bà m , ngư i cha, anh, ch dõi m t au áu tìm ngư i thân chưa bi t ư c tin t c. Bà Nguy n Th Hư ng (xã M Hòa, huy n Bình Minh, Vĩnh Long) ng l ng ngư i ngoài khu phòng c p c u c a B nh vi n 121 (Quân khu 9) ngóng tin con trai Nguy n Văn Hoàng b ch n thương u ch 6
- ch p c t l p. Bà nói trong nư c m t: "Nó m i hơn 20 tu i u, vào làm công nhân công trình chưa ư c bao lâu, v y mà...!". Bà k bu i sáng ang nhà g n ó thì nghe ngư i ta nói s p c u, không bi t s ng ch t th nào". Chính anh là ngư i khiêng cáng em i c p c u. Anh Phi còn m t a em bà con n a cũng chưa bi t ư c ưa n b nh vi n nào. Bên ngoài khu v c nhà xác c a B nh vi n 121 và B nh vi n a khoa trung ương, danh sách ngư i t n n ư c c p nh t thay i liên t c và tăng lên t ng gi , nhi u ánh m t th t th n không dám nhìn th ng vào nh ng cái tên ư c ghi trên b ng. M t ph n hơn 60 tu i ang v t vã khóc tìm con và nh nh ng ngư i xung quanh dò tìm tên Nguy n Văn Trang, trên b ng t n n c a nhà xác B nh vi n 121 v a m i ghi lên tên này. V a nghe v y, bà gào lên: "Sao con n b m mà i..." r i ng t. Bên ngoài khoa ngo i ch n thương c a B nh vi n a khoa trung ương, m t ngư i àn ông u v n còn i mũ b o h và mang ng ng lên ng i xu ng ngóng con t trong phòng m . Ông là Võ Văn Nhì, k r ng lúc s p c u ông ang ng nhà tr cách ó 200m (vì êm trư c tr c ca êm), nghe tin ông nhào ra vì con trai ang làm ó, gi thì con trai Võ Văn Tâm c a ông ang phòng c p c u, ub è d p. Ông nói trong nư c m t: "N u nó có m nh h nào tui không bi t s ng làm sao!". Áo tr ng l m máu Bác sĩ Lê Quang Dũng, trư ng khoa ngo i t ng h p B nh vi n a khoa trung ương C n Thơ, bàng hoàng: "Tai h a ghê g m này x y n trong lúc b nh vi n chúng tôi ang chu n b công tác di d i v b nh vi n m i, nhưng khi nghe tin là y bác sĩ l p t c t p trung toàn l c tham gia công tác c p c u". Hàng ngàn y, bác sĩ, sinh viên th c t p c a B nh vi n a khoa trung ương và ih c Y dư c C n Thơ ã vào cu c trong công tác c p c u, i u tr n n nhân t i b nh vi n và t i hi n trư ng. Nh ng lưng áo tr ng ư t m m hôi l n máu và bùn t c a b nh nhân ang i l i như con thoi gi a phòng c p c u và các khoa c p c u và chuy n b nh nhân. T hơn 8 gi sáng, khi nh ng ca c p c u u tiên ư c ch nt t 7
- c i u dư ng, bác sĩ ư c huy ng toàn b , bu i trưa cũng không ai màng n chuy n ăn u ng. (T.LŨY - MINH GI NG) 3. Ký chân dung Ký chân dung là m t th lo i báo chí mà i tư ng ph n ánh là nh ng con ngư i th t, tiêu bi u c a m t v n ho c m t khía c nh nào ó mang tinhd th i s g n v i v i nh ng vi c làm, hành ng, vi c làm c th trong tình hu n ho c hoàn c nh i n hình v i bút pháp c t và thái th m nh d t khoát c a tác gi ư ng n gi ng ư ng c a Thanh TT - Chưa y hai năm trên ng c ch em Thanh eo hai m nh v i i tang m t c b l n m . Có nhi u b a b n ch em vét s ch thùng g o mà v n chưa n a bơ. Thanh ch p nh n i r a bát thuê, bán d o th t l n nuôi em và th c hi n b ng ư c gi c mơ gi ng ư ng. Nguy n Th Thanh (TP Vinh, Ngh An) v a thi t t nghi p l p 12 xong thì m b nh. Căn b nh ung thư d dày bao nhiêu năm b ng tr n ng qu t ngã m .B i làm thuê ngoài Hà N i r t ít khi g i n i vài trăm ngàn ng v nhà. c trong nhà c vơi d n có ti n cho m ch y tr li u. Sau Thanh là ba em: Th o, Th m, Thi t u ang tu i ăn tu i h c. Nhìn m y em ôm m thút thít, cô ch c nén l i ư c mơ vào i h c. Thanh bi t cu c s ng gia ình bây gi trông c y vào mình c . H t ti n ong g o, ti n i n, ti n nư c, hàng trăm th chi tiêu làm u óc cô bé m i hôm qua còn m i mê v i bài v ph i quay cu ng tính toán. Thanh xin phép m vào Nam làm thuê ki m ti n. a con gái m i 17 tu i loay hoay b n xe mi n ông m t m t ngày r i lang thang n t n B nh vi n Nguy n Trãi. Nhìn ôi dép lê v t gót và cái dáng chưa y 40kg c a Thanh, ch ch căntin thương tình nh n vào làm. Thanh ph i d y t 3g sáng d n d p chu n b b a sáng cùng u b p. M i bu i cô bé ph i r a s ch hàng ch c ch ng bát ĩa bóng nh y d u m ch t cao quá u. R i d n th c ăn th a, lau chùi bàn gh n t n 12g êm. Khi m i ngư i i ng h t, t t 8
- b t èn Thanh m i dám gi sách ra ôn thi. Trong cái căntin m th p c a b nh vi n y chưa êm nào Thanh nguôi gi c mơ tr thành sinh viên trư ng y. V y mà 500.000 ng lương tháng u tiên chưa k p g i v mua thu c thì m ã ra i. V ng bóng m , căn nhà s 39 v n rách nát nh t ph Ngô c K (TP Vinh) càng hiu h t hơn. Thanh ph i b vi c v chăm sóc các em. Th ng Thi t quen ng ư c ôm m nên t i nào nó cũng ôm Thanh gào thét t hơi. Nhi u êm tr i mưa, huy ng h t xô ch u mà v n không có ch khô n m, b n ch em ôm nhau n c n . Thanh không dám khóc nhi u. Vì các em cô càng t ra c ng r n. B v . Sau nh ng ngày ch lao ng, s c kh e b sút h n. B càng suy s p nhanh sau khi m m t. B g n như n m m t ch vì ch ng lao ph i. Cái Th o ang h c l p 12, Th m h c l p 11 còn Thi t chu n b lên l p 8. ki m ti n, Thanh theo chân ch hàng xóm ra ch i h c bán th t l n thuê. C ngày bán m t cho ph n th t l n v n không th kéo Thanh kh i gi c mơ vào trư ng y. Tháng 9-2005 (chưa y năm sau khi m m t), b b b n ch em Thanh mà i khi m i 49 tu i sau m t cơn ho d d i. B chưa k p nhìn t gi y báo nh p h c Cao ng Y t Ngh An c a cô con gái u lòng. Thanh t 23 i m. Th lĩnh h t tiêu Thanh là y viên ban ch p hành oàn trư ng, bí thư liên chi oàn khoa i u dư ng Trư ng cao ng Y t Ngh An. T t c ho t ng c a khoa, trư ng u có s tham gia c a Thanh. Cô ư c các bác sĩ B nh vi n a khoa Ngh An tín nhi m giao làm trư ng nhóm “D án nâng cao k năng giao ti p c a i u dư ng viên - k thu t viên - h lý” do T ch c phi chính ph Ph n Lan u tư. ang thao thao gi i thích cho ch em b nh nhân v ki n th c chăm sóc s c kh e bà m - tr em, l i th y cô l i c i dán băngrôn cho chi n d ch hi n máu nhân o do oàn trư ng t ch c. Khám, tư v n, tuyên truy n, phát thu c mi n phí, nh ng vi c làm vì c ng ng Thanh quen x c vác t năm 1. B n bè 9
- quen g i Thanh là “th lĩnh h t tiêu”. Vi c l p, vi c trư ng, th c hành b nh vi n, vi c d án u ư c Thanh gi i quy t r t khoa h c, nhanh g n. R t nhi u b n không h bi t hoàn c nh c a gia ình Thanh như th nào. G p Thanh dù ang t t b t vi c gì cô cũng nho n mi ng cư i: “Mình là th lĩnh oàn, ph i gi l a cho các b n trong các phong trào ch !”. Thanh v n i làm gia sư t t c các êm trong tu n trang tr i chi phí cho mình và các em. Năm v a r i i m t ng k t c a “h t tiêu” v n “ nh” nh t l p C1B: kỳ m t 8,0; kỳ hai 7,9. (VĂN HUY N) 10
- M CL C 1. Phóng s ........................................................................................................................... 2 2. Ghi nhanh......................................................................................................................... 5 3. Ký chân dung ................................................................................................................... 8 11
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học