Xem mẫu
- NUÔI CÁ TRA – NHỮNG ĐIỀU CẦN CẢNH BÁO
Hiện nay do tình hình đầu ra cá thịt khá ổn định, các nuôi
cá tra có xu thế mở rộng diện tích, vùng nuôi, mô hình
nuôi, mật độ nuôi... Khắp nơi, người người đào ao nuôi cá
tra, nhà nhà nuôi cá tra. Ruộng trũng được chuyển thành
ao, ao nuôi các loài thủy sản khác được qui hoạch lại để
nuôi cá tra. Đâu đâu cũng râm ran những câu chuyện vui về
các mô hình nuôi cá tra, và tính hiệu quả kinh tế của đối
tượng này. Có thể nói, phong trào nuôi cá tra đang lên đỉnh
điểm, người dân đang ngất ngây, vui với những thành quả,
lợi ích kinh tế lớn lao, thu được từ việc nuôi cá tra. Điều
này, ở góc độ tích cực nào đó rất đáng mừng, vì sản xuất
nông nghiệp nói chung, nghề nuôi cá tra nói riêng đang
phát triển, đem lại lợi nhuận hấp dẫn cho người dân.
Nhưng, đứng ở góc độ người làm kỹ thuật, tình hình phát
triển ồ ạt các mô hình nuôi cá tra như hiện nay, thực sự là
điều đáng lo lắng. Một mô hình nuôi thủy sản, một đối
tượng thủy sản, chỉ tồn tại bền vững, hiệu qủa khi mô hình
đó, đối tượng đó được quan tâm, có qui hoạch vùng nuôi rõ
- ràng, có đầu tư cơ sở hạ tầng, hệ thống đê bao thủy lợi, hệ
thống cấp và thoát nước chủ động. Quá trình phát triển luôn
có sự kiễm soát, cân đối, điều tiết giữa sản phẩm đầu vào
và sản phẩm đầu ra, hài hòa. Khi phát triển thành vùng
nguyên liệu, yếu tố môi trường vùng nuôi được đặt lên
hàng đầu. Đầu tư, quan tâm, bảo vệ môi trường nuôi, hạn
chế tối đa dịch bệnh phát sinh, giảm thiểu những rủi ro ở
mức thấp nhất. Hướng môi trường vùng nuôi thủy sản, theo
tiêu chí bền vững, ổn định. Hiện nay, các mô hình nuôi cá
tra đang phát triển tự phát, không qui hoạch vùng nuôi tập
trung. Sự phát triển mang tính phong trào, do sự hấp dẫn
của lợi nhuận, điều này cũng đồng nghĩa với độ bền của mô
hình không cao. Yếu tố đầu vào như con giống, kích cỡ
giống thả, nguồn gốc di truyền của giống, chất lượng giống
…thiếu đồng bộ. Hầu hết các mô hình nuôi cá tra người
dân tự do mua, thả giống, không qua bất kỳ khâu kiểm
định, kiễm tra về chất lượng giống.
- Mô hình nuôi cá tra
Đối với thức ăn, luôn chứa nhiều mối nguy tiềm ẩn, trực
tiếp gây hại cho cá nuôi. Các loại thức ăn về loại, chất,
lượng hiện nay trên thị trường, tại các mô hình nuôi, không
thể quản lý. Thành phần thức ăn không được kiễm soát,
điều tiết. Một số thành phần như rau xanh, bắp, bí đỏ, bột
gòn tỉ lệ quá nhiều, ảnh hưởng đến chất lượng thịt cá. Do
giá thành thức ăn cao, một số nơi dùng thức ăn tự chế, lấy
từ các nguồn nguyên liệu khác nhau, do vậy chất lượng
thức ăn khác nhau, điều này gây ảnh hưởng rất lớn đến chất
lượng môi trường ao nuôi. Môi trường nuôi thể hiện nhiều
bất cập ở việc cấp-thoát nước, xử lý nước. Các mô hình
nuôi cá tra hiện nay thả giống với mật độ rất dày, trung
bình từ 30-40con/m2, một số nơi do chủ động nguồn nước
- cấp-thay, nên thả ở mật độ cao hơn. Điều này rất nguy
hiểm, vì mật độ cao, đồng nghĩa với lượng chất thải rất lớn,
hàm lượng các khí độc trong ao rất cao, hàm lượng oxy
trong nước luôn thiếu. Khi có những thay đổi, dù nhỏ, cũng
gây ra những ảnh hưởng rất lớn cho cá nuôi, theo chiều
hướng bất lợi. Thức ăn, đặc biệt là thức ăn tự chế rất dễ gây
ô nhiễm môi trường, do mau tan rã trong nước. Mặt khác,
do thức ăn dư thừa, cùng với các sản phẩm thừa khác như
phân, nước tiểu, xác cá chết…tập trung lắng tụ nơi đáy ao.
Dưới tác động của nhiệt độ, hàm lượng oxy sẵn có trong
ao, cùng với sự hiện diện các vi khuẩn hiếu khí, yếm
khí…Những chất dư thừa trên sẽ phân hủy, cường độ tăng
dần qua các tháng nuôi. Kết quả của quá trình phân hủy là
những chất độc hại được sinh ra liên tục, làm môi trường ao
nuôi ngày càng xấu đi. Một trong những lưu ý quan trọng
khác, đó là nguồn nước trong ao nuôi cá tra thường để tù
đọng, hoặc để tảo phát triển dày đặc trong ao nuôi. Do quan
niệm cá tra có cơ quan hô hấp phụ, có thể sống và phát
triển trong môi trường thiếu oxy…Do vậy việc thay nước,
hoặc chủ động nuôi cá tra trong nước chảy liên tục, chưa
được người nuôi áp dụng triệt để. Một trong những vấn đề
- lớn hiện nay, người nuôi cá tra còn thiếu trang bị, đó là kỹ
thuật, công nghệ. Do sự hấp dẫn của lợi nhuận, một bộ
phận không nhỏ người dân chuyển qua nuôi cá tra, mà
không am hiểu gì về sinh học và kỹ thuật nuôi loài cá này.
Không có biện pháp quản lý thức ăn, không áp dụng đúng
phương pháp cho ăn, để dịch bệnh sảy ra liên tục, cá nuôi
phân đàn, chậm lớn. Chí phí thuốc men, công cán tốn kém
rất nhiều, giá thành sản xuất liên tục tăng cao, nhưng giá
bán thấp, mô hình nuôi không có hiệu quả. Như vậy, để mô
hình nuôi cá tra thực sự hiệu qủa, bà con nên thận trọng
trong quá trình triển khai. Không nên phát triển tự phát,
phong trào. Cần trang bị kỹ thuật nuôi đồng bộ, áp dụng
triệt để vào mô hình của mình. Chủ động kiễm tra, điều tiết
các thông số môi trường, thức ăn…Có như vậy, hiệu quả từ
mô hình nuôi cá tra mới thực sự an toàn, bền vững. Còn
nếu không, nuôi cá tra trở thành một gánh nặng cho bà con
nông dân như nuôi tôm sú hiện nay ở nhiều vùng trong cả
nước.
Lý Vĩnh Phước
nguon tai.lieu . vn
