Xem mẫu
- NH NG V N CHUNG V TRUY N HÌNH 1, Khái ni m H th ng các phương ti n truy n thông i chúng (Mass Communication), hay Mass Media g m có báo in, báo phát thanh, báo truy n hình, báo i n t phát trên m ng Internet, s n ph m thông tin c a chúng có tính nh kỳ h t s c a d ng và phong phú. Bên c nh ó còn có nh ng s n ph m không nh kỳ c a truy n thông như các n ph m c a ngành xu t b n, các phương pháp truy n thông tr c ti p như: tuyên truy n mi ng, qu ng cáo,… N i dung và tính ch t thông tin u mang tính ph c p và có ph m vi tác ng r ng l n trên toàn xã h i. Thu t ng truy n hình (Television) có ngu n g c t ti ng Latinh và ti ng Hy L p. Theo ti ng Hy L p, t “Tele” có nghĩa là '' xa'' còn “videre” là ''th y ư c'', còn ti ng Latinh có nghĩa là xem ư c t xa. Ghép hai t ó l i “Televidere” có nghĩa là xem ư c xa. Ti ng Anh là “Television”, ti ng Pháp là “Television”, ti ng Nga g i là “Tелевидение”. Như v y, dù có phát tri n b t c âu, qu c gia nào thì tên g i truy n hình cũng có chung m t nghĩa. Truy n hình xu t hi n vào u th k th XX và phát tri n v i tôc như vũ bão nh s ti n b c a khoa h c k thu t và công ngh , t o ra m t kênh thông tin quan tr ng trong i s ng xã h i. Ngày nay, truy n hình là phương ti n thi t y u cho m i gia ình, m i qu c gia, dân t c. Truy n hình tr thành công c s c bén trên m t tr n tư tư ng văn hóa cũng như các lĩnh v c kinh t - xã h i, an ninh, qu c phòng. th p k 50 c a th k XX, truy n hình ch ư c s d ng như là công c gi i trí, r i thêm ch c năng thông tin. D n d n truy n hình ã tr c ti p tham gia vào quá trình qu n lý và giám sát xã h i, t o l p và nh hư ng dư lu n, giáo d c và ph bi n ki n th c, phát tri n văn hóa, qu ng cáo và các d ch v khác. S ra i c a truy n hình ã góp ph n làm cho h th ng truy n thông i chúng càng thêm hùng m nh, không ch tăng v s lư ng mà còn tăng v ch t lư ng. Công chúng c a truy n hình ngày càng ông o trên kh p hành tinh. V i
- nh ng ưu th v k thu t và công ngh truy n hình ã làm cho cu c s ng như ư c cô ng l i làm giàu thêm ý nghĩa, sáng t hơn v hình th c và phong phú hơn v n i dung. Xét theo góc k thu t truy n t i có truy n hình sóng (wireless TV) và truy n hình cáp (CATV). Xét dư i góc thương m i có truy n hình công c ng (public TV) và truy n hình thương m i (commercial TV). Xét theo tiêu chí m c ích n i dung, ngư i ta chia truy n hình thành truy n hình giáo d c, truy n hình gi i trí,.. Xét theo góc k thu t có truy n hình tương t (Analog TV) và truy n hình s (Digital TV) Truy n hình sóng: (vô tuy n truy n hình- Wireless TV) ư c th c hi n theo nguyên t c k thu t như sau: hình nh và âm thanh ư c mã hóa dư i d ng các tín hi u sóng và phát vào không trung. Các máy thu ti p nh n các tín hi u r i gi i mã nh m t o ra hình nh ng và âm thanh trên máy thu hình (ti vi). Còn sóng truy n hình là sóng phát th ng, vì th ăngten thu b t bu c ph i ''nhìn th y'' ư c ăngten máy phát và ph i n m trong vùng ph sóng thì m oi nh n ư c tín hi u t t. T nh ng c i m k thu t trên, nên truy n hình sóng ch có kh năng áp ng nhu c u c a công chúng b ng các chương trình cho các i tư ng; không có kh năng áp ng m i nhu c u hay d ch v cá nhân. Truy n hình cáp: (h u tuy n – CATV- vi t t t ti ng Anh là Community Antenna Television) áp ng nhu c u ph c v t t hơn cho công chúng. Nguyên t c th c hi n c a truy n hình cáp là tín hi u ư c truy n tr c ti p qua cáp n i t u máy phát n t ng máy thu hình. T ó, truy n hình cáp trong cùng m t lúc có th chuy n i nhi u chương trình khác nhau áp ng theo nhu c u c a ngư i s d ng. Ngoài ra truy n hình cáp còn ph c v nhi u d ch v khác mà truy n hình sóng không th th c hi n ư c. 2, c trưng c a truy n hình Truy n hình m c dù là m t lo i hình báo chí nhưng bên c nh nh ng c i m chung c a báo chí nó còn có nh ng c i m riêng bi t mang c trưng c a truy n hình.
- 2.1, Tính th i s Tính th i s là c i m chung c a báo chí. Nhưng truy n hình v i tư cách là m t phương ti n truy n thông i chúng hi n i có kh năng thông tin nhanh chóng, k p th i hơn so v i các lo i phương ti n khác. V i truy n hình, s ki n ư c ph n ánh ngay l p t c khi nó v a m i di n ra th m chí khi nó ang di n ra, ngư i xem có th quan sát m t cách chi ti t, tư ng t n qua truy n hình tr c ti p và c u truy n hình. Truy n hình có kh năng phát sóng liên t c 24/24h trong ngày, luôn mang n cho ngư i xem nh ng thông tin nóng h i nh t v các s ki n di n ra, c p nh t nh ng tin t c m i nh t. ây là ưu th c bi t c a truy n hình so v i các lo i hình báo chí khác. Nh các thi t b k thu t hi n i truy n hình có c trưng cơ b n là truy n tr c ti p c hình nh và âm thanh trong cùng m t th i gian v cùng m t s ki n, s vi c “khi s ki n di n ra phát thanh báo tin, truy n hình trình bày và báo in gi ng gi i nó”. 2.2, Ngôn ng truy n hình là ngôn ng hình nh và âm thanh M t ưu th c a truy n hình chính là ã truy n t i c hình nh và âm thanh cùng m t lúc. Khác v i báo in, ngư i c ch ti p nh n b ng con ư ng th giác, phát thanh b ng con ư ng thính giác, ngư i xem truy n hình ti p c n s ki n b ng c th giác và thính giác. Qua các cu c nghiên c u ngư i ta th y 70% lư ng thông tin con ngư i thu ư c là qua th giác và 20% qua thính giác. Do v y truy n hình tr thành m t phương ti n cung c p thông tin r t l n, có tin c y cao, có kh năng làm thay i nh n th c c a con ngư i trư c s ki n. 2.3, Tính ph c p và qu ng bá Do nh ng ưư th v hình nh và âm thanh, truy n hình có kh năng thu hút hàng t ngư i xem cùng m t lúc. Cùng v i s phát tri n c a khoa h c và công ngh truy n hình ngày càng m r ng ph m vi ph sóng ph c v ư c nhi u i tư ng ngư i xem vùng sâu, vùng xa. Tính qu ng bá c a truy n hình còn th hi n ch m t s ki n x y ra b t kì âu ư c ưa lên v tinh s truy n i kh p c th
- gi i, ư c hàng t ngư i bi t n. Ngày nay ng i t i phòng nhưng ngư i ta v n có th n m b t ư c s ki n di n ra trên th gi i. 2.4, Kh năng thuy t ph c công chúng Truy n hình em n cho khán gi cùng lúc hai tín hi u cơ b n là hình nh và âm thanh em l i tin c y, thông tin cao cho công chúng, có kh năng tác ng m nh m vào nh n th c c a con ngư i. Truy n hình có kh năng truy n t i m t cách chân th c hình nh c a s ki n i xa nên áp ng yêu c u ch ng ki n t n m t c a công chúng. “Trăm nghe không b ng m t th y”, chính truy n hình ã cung c p nh ng hình nh v s ki n th a mãn nhu c u “th y” c a ngư i xem. ây là l i th l n c a truy n hình so v i các lo i hình báo in và phát thanh. 2.5, Kh năng tác ng dư lu n xã h i m nh m và tr thành di n àn c a nhân dân Các chương trình truy n hình mang tính th i s , c p nh t, nóng h i, h p d n ngư i xem b ng c hình nh, âm thanh và l i bình, v a cho ngư i xem th y ư c th c t c a v n v a tác ng vào nh n th c c a công chúng. Vì v y, truy n hình có kh năng tác ng vào dư lu n m nh m . Các chương trình c a ài truy n hình Vi t Nam như các chuyên m c “S ki n và bình lu n”, “ i tho i tr c ti p”, “Chào bu i sáng” c a ban Th i s VTV1 không ch tác ng dư lu n mà còn nh hư ng dư lu n, hư ng d n dư lu n phù h p v i s phát tri n c a xã h i và các ư ng l i, chính sách c a ng và Nhà nư c. Ngày nay, do s phát tri n c a khoa h c công ngh , công chúng c a truy n hình ngày càng ông o, nên s tác ng dư lu n ngày càng r ng rãi. Chính vì th ,truy n hình có kh năng tr thành di n àn c a nhân dân. Các chuyên m c “ý ki n b n xem truy n hình”, “v i khán gi VTV3”, “H p thư b n xem truy n hình” ,… ã tr thành c u n i gi a ngư i xem và nh ng ngư i làm truy n hình. Qua ó ngư i dân có th nêu lên nh ng ý ki n khen chê, ng h , ph n i, góp ý phê bình v các chương trình truy n hình c a ài truy n hình ho c g i i nh ng th c m c, b t c p, sai trái a phương. R t nhi u v tham nhũng, l m
- d ng quy n h n ã ư c ngư i làm báo làm sáng t qua s ph n ánh c a nhân dân. 3, c i m c a báo chí truy n hình và s n ph m c a truy n hình. 3.1, V n i dung k thu t Trong các lo i hình truy n thông i chúng, truy n hình là phương ti n ra i mu n, tuy nhiên nó là s n ph m c a n n văn minh khoa h c công ngh phát tri n. Truy n hình ã th a hư ng kinh nghi m và phương pháp t o hình, ti ng c a i n nh và phát thanh. truy n hình có s khái quát tri t lý c a báo in, tính chu n xác c th b ng hình nh, âm thanh c a i n nh, phát thanh, tính hình tư ng c a h i h a, c m xúc tư duy c a âm nh c. S phát tri n c a các phương ti n k thu t công ngh giúp truy n hình t o ra phương pháp m i trong truy n t thông tin. Truy n hình là lo i hình truy n thông có cac y u t k thu t hi n i, là s k t h p gi a: k thu t + m thu t + ngh thu t + kinh t + báo chí. 3.2, V tư duy và sáng t o tác ph m M i lo i hình truy n thông i chúng u có nh ng c thù riêng. N u ch xét trên phương di n quá trình làm ra m t s n ph m, báo in m i tác ph m, m i bài báo có th là s n ph m riêng, là s sáng t o riêng c a m i cá nhân, m i nhà báo. Nhưng sáng t o m t tác ph m truy n hình còn công phu hơn nhi u, ó là a con tinh th n c a c m t t p th , o di n, biên k ch và nh ng ngư i làm k thu t. S n ph m ó th hi n ý ki n th ng nh t c a t ng thành viên trong oàn làm phim, gi a ngư i biên t p và ngư i quay phim. Vì v y i v i báo in, nhà báo có th vi t cương r i vi t luôn thành bài, còn truy n hình do tính ch t c thù quy nh, cương ó ư c th hi n k ch b n. K ch b n là sương s ng cho m t tác ph m truy n hình, ng th i t o ra s th ng nh t gi a o di n và quay phim trong quá trình làm phim, s ăn ý gi a hình nh và l i bình 4, Nh ng y u t cơ b n trong truy n hình 4.1, Lư ng thông tin Do tr c quan c m giác truy n hình r t h n ch lư ng thông tin lý lu n và tư duy tr u tư ng. Ký hi u thông tin truy n hình thu c ký hi u ng nhât (s phù
- h p hoàn toàn gi a n i dung ký hi u và v t th mà ký hi u i di n), thông tin trong truy n hình thư ng mang tính c th , d hi u b ng hình nh, âm thanh t nhiên, có tính thuyêt ph c cao. 4.2, Hình nh trong truy n hình Hình nh trong truy n hình v a là phương ti n v a là n i dung th hi n ý tư tư ng c a tác ph m. Hình nh trong truy n hình ph n ánh không gian ba chi u lên m t ph ng hai chi u c a truy n hình. Khác v i hình nh tĩnh t i c a các ngh thu t t o hình như h i h a, nhi p nh. Hình nh trong truy n hình là hình nh ng có th c ã qua x lý k thu t Năm 1828, nhà v t lý ngư i B J.Plateau ã ch ng minh nguyên lý lưu nh trên võng m c c a m t ngư i và chính ông là ngư i ã xác nh nguyên lý cơ b n c a ngh thu t th b y. Nguyên lý ó là s bi n i nh ng hình nh tĩnh c a nhi p nh thành nh ng hình nh ng c a i n nh 24 hình/giây và sau này, truy n hình v i vi c truy n và tái t o hình nh i n t 25 hình / giây. i n nh và truy n hình, hình nh ư c tái t o sinh ng, liên t c v quá trình phát tri n c a s v t, hi n tư ng, còn nhíêp nh, hình nh là s tái hi n cu c s ng trong kho ng kh c. trong tác ph m truy n hình, hình nh không ch mô t s h at ng c a con ngư i mà còn giúp khán gi “tham gia” s ki n. Ch c n ng i t i ch v i chi c máy thu hình, ngư i xem có th bi t ư c s vi c x y ra xung quanh mình ho c cách xa mình hàng v n cây s , hàng năm ánh sáng. Truy n hình ã k th a kinh nghi m c a i n nh v c c nh, góc máy, ng tác máy và ngh thu t Montage. Các c c nh chính trong truy n hình là: toàn c nh, trung c nh, c n c nh, V i các c c nh này, truy n hình có th th a mãn nhu c u mu n bi t cái gì ang x y ra, nó x y ra như th nào c a khán gi . M t khác qua các c c nh tác gi có th b c l ư c thái tâm lý c a con ngư i trong s ki n ó. Qua các góc quay cao th p, chính di n, ¾ góc ch quan và khách quan, các tác ph m truy n hình có th giúp cho ngư i xem “tham gia” s ki n hay “ ng trên” nhìn vào s ki n.
- Tuy nhiên, hình nh trong truy n hình có nhi u i m khác hình nh trong phim truy n. M c ích c a các c nh trong các tác ph m truy n hình là thông tin th i s và xác th c. Tính th i s , tính ph bi n không th thi u ư c trong các tác ph m báo chí. Còn i n nh, v i m c ích gi i trí, v i phương pháp tái t o cu c s ng b ng hình tư ng ngh thu t, vi c hư c u là không th xóa b . B i v y, khi làm phim truy n, ngư i ta ph i m t nhi u th i gian dàn c nh, b trí o c , ph c trang, hóa trang…. Trong khi ó, ngư i phóng viên khi quay phim phóng s hay tin truy n hình, ít khi có i u ki n dàn d ng hi n trư ng, ít có góc th i gian ch n góc , ánh sáng. Th m chí khi công chúng phát hi n ra s dàn d ng gi t o, tính thuy t ph c c a tác ph m truy n hình s gi m sút. Truy n hình là phương ti n quan sát tr c ti p cu c s ng c a m i gia ình, kh năng tr c quan có nh hư ng r t l n t i quá trình nh n th c c a con ngư i. Ch riêng m t khuôn hình thôi cũng có th truy n t tr c ti p hình nh c a s v t c th . Trong các tác ph m truy n hình , m i hình nh u ph i bao hàm m t ý nghĩa, m t n i dung nào ó ho c là nguyên nhân, di n bi n ho c là k t qu c a quá trình phát tri n s ki n trong cu c s ng. Các hình nh liên k t v i nhau theo tuy n tính th i gian. Hiình nh trong tác ph m truy n hình là phương ti n tác gi bi u th ý , tư tư ng: “ b n thân s th hi n hình nh ã là n i dung, là hành ng r i và vì v y, nó hàm ch a nh ng nguyên nhân c a chính cách xây d ng khuôn hình, ho c thay th khuôn hình này b ng m t khuôn hình khác.” Ý nghĩa c a hình nh trong tác ph m truy n hình th hi n ch c nh quay cho xem cái gì, góc quay và ng tác máy có ý nghĩa như th nào, tác gi mu n bi u l ý qua góc quay này. Kh năng bi u hi n c a hình nh trong tác ph m truy n hình còn th hi n m i liên h trong các hình nh. Qua phương pháp Montage, n i dung t thân c a m i hình nh ph i h p v i nhau, t o ra n i dung thông tin m i mang tính t ng th . S s p x p hình nh trong quá trình truy n t thông tin giúp con ngư i c m nh n ư c tính a chi u, l p th trong m i s ki n, v n , s ph n con ngư i. Tư duy làm khán gi phát hi n ư c tính n d c a
- hình nh, c a các hi n tư ng l p ráp và qua ó bi u hi n ư c m i quan h c a s ki n, s v t. Cũng như các lo i hình “ngh thu t ng kính” khác (nhi p nh, i n nh) truy n hình ph i l a ch n nh ng hình nh truy n thông t nh t ph n ánh nét b n ch t c a v n . Quá trình x lý hình nh trong tác ph m truy n hình ph i phù h p v i i u ki n và môi trư ng giao ti p thông tin (trong gia ình v i kho ng cách g n và màn nh). Thông thư ng hi u ư c n i dung m t c n c nh, ngư i ta c n t 2-5 giây, hi u ư c n i dung trung c nh, ngư i ta c n 5-8 giây, còn toàn c nh lư ng th i gian còn nhi u hơn n a. Hình nh trong các tác ph m truy n hình ph i tuân th theo nguyên t c c m nh n như thói quen quan sát khuôn hình t trái sang ph i, t trên xu ng dư i, quy lu t hình kh i, xa g n, cân i ư ng nét, màu s c, kích thư c s v t, ư ng vàng ( ư ng chéo), ư ng m ch, i m m ch, chi u v n ng c a i tư ng. 4.3, Âm thanh Âm thanh là nh ng y u t t n t i khách quan trong i s ng xã h i. Nó óng vai trò quan tr ng trong quá trình thông tin, truy n hình ã k th a kinh nghi m x lí, th hi n âm thanh c a phát thanh. Ba y u t c a âm thanh (l i bình, ti ng ng, âm nh c) ư c s d ng trong truy n hình nh m thông tin ph n ánh cu c s ng. Nh s tr giúp c a âm thanh tác ph m truy n hình tr nên s ng ng chư b n thân cu c s ng. Âm nh c trong b n thân tác ph m truy n hình ph i là âm thanh t cu c s ng th c t không ư c dàn d ng, gi t o b i m c ích c a các tác ph m truy n hình là nh ng hình nh và âm thanh ghi l i hơi th , ng thái c a cu c s ng. Tính xác th c trong âm thanh truy n hình là s c m nh c a th lo i này. L i bình trong tác ph m truy n hình là s b sung cho nh ng gì ngư i xem th y trên màn hình ch không ph i nh ng gì h ã nhìn th y. L i bình ư c ti n hành song song v i hình nh. L i bình ( thuy t minh) b t u hình thành trong giai o n xây d ng k ch b n. L i thuy t minh ph i n y sinh không trư c thì cũng ng th i v i vi c xây d ng k ch b n. L i thuy t minh ph i truy n t ư cn i
- dung tư tư ng c a phim. V y l i thuy t minh ph i t ư c nh ng yêu c u sau: ph i giúp ngư i xem t ng h p, khái quát ư c ý nghĩa c a s vi c, s ki n ph n ánh trong tác ph m c a truy n hình. 4.4, Ti ng ng hi n trư ng: Ti ng ng hi n trư ng bao g m âm thanh c a thiên nhiên ( mưa, gió, nư c ch y…), âm thanh do sinh ho t con ngư i t o nên( ti ng d ng c lao ng, máy móc, ti ng reo hò…), ti ng ng nhân t o… Có ngư i cho r ng: “ Phim tài li u, phóng s truy n hình không có ti ng ng khác nào phim câm”. Rõ ràng ti ng ng s làm tăng s g i c m, tính chân th c c a tác ph m truy n hình nh m tác ng vào nh n th c, tình c m c a ngư i xem truy n hình. Tuy nhiên, vi c s d ng ti ng ng ph i úng cư ng , úng lúc. S d ng ti ng ng hi n trư ng không t t s làm gi m hi u qu c a ti ng ng truy n hình. Vi c s d ng ti ng ng quá to, át l i bình s gây c m giác khó ch u cho khán gi . M t khác, ti ng ng trong các tác ph m truy n hình không nên là ti ng ng gi t o như trong phim truy n. Theo kinh nghi m c a nh ng nhà làm phim Canada thì trong phim phóng s tài li u Canada trư c ây: 90% là l i bình, 5% là ph ng v n, 1% là ti ng ng. Sau ó m t th i gian t l này ã thay i: 80% là l i bình, 15% ph ng v n, 5% ti ng ng. Hi n nay 40% l i bình, 40% ph ng v n, 20% ti ng ng. i u này ch ng t ti ng ng hi n trư ng r t quan tr ng trong phim phóng s truy n hình.V n là s d ng ti ng ng hi n trư ng như th nào cho hi u qu , t o ư c s h pd n i v i ngư i xem. 4.5, Âm nh c: Âm nh c là m t trong ba y u t quan tr ng c a tác ph m truy n hình. Âm nh c trong tác ph m truy n hình có tác d ng làm tôn thêm hình nh và s ki n, không ch lúc nào cũng vang lên mà ch s d ng lúc c n thi t. M i b n nh c khi s d ng ph i phù h p v i k t c u, ý cũng như ch tư tư ng c a tác ph m truy n hình. Âm nh c thư ng xen k ti ng ng hi n trư ng. Âm nh c cũng ph i có k ch tính g i c m ch không ch minh ho cho phim. Không th s d ng âm nh c m t cách tuỳ ti n mà ph i ph thu c vào n i dung, cách th hi n hình nh trong phim.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học