Xem mẫu
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 NHỮNG THAY ĐỔI TRONG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC THỜI ĐẠI 4.0 VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI VIỆC DẠY, HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Nguyễn Thị Anh Trường Đại học Thủy lợi, email: nguyenthianh@tlu.edu.vn 1. GIỚI THIỆU CHUNG Ở nước ta, cùng với mạng internet ngày càng phổ biến và di động, công nghệ kỹ thuật Cùng với sự phát triển của kinh tế-xã hội, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang số với phần cứng, phần mềm máy tính và hệ tạo ra những thay đổi lớn diện mạo nền giáo thống mạng trong cấu trúc của nó đang làm dục Việt Nam nói chung, giáo dục đại học biến đổi mô hình giáo dục đại học hiện nay. nói riêng. Bài viết trên cơ sở phân tích, dự Sự biến đổi này thể hiện các khía cạnh sau: báo những thay đổi đối với giáo dục đại học, 3.1.1. Lớp học truyền thống sẽ thay đổi, từ đó nghiên cứu làm rõ một số vấn đề đặt ra người học có thể học mọi lúc, mọi nơi, với đối với việc dạy và học các môn Lý luận nhiều hình thức học tập khác nhau chính trị ở nước ta trong giai đoạn hiện nay. Hiện nay, việc học tập của sinh viên nói 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU chung ngày càng dễ dàng và thuận tiện hơn khi có các công cụ học tập trực tuyến hỗ trợ. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả đã Sinh viên có thể lựa chọn lớp học, truy cập sử dụng một số phương pháp như: lịch sử, vào bài giảng của giảng viên thông qua các logic, phân tích, tổng hợp... để hoàn thành bài thiết bị điện tử, di động, điện toán đám mây, báo này. thực hiện trên hệ thống Internet qua các trang Web... Sinh viên có thể học tập trong những 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU khoảng thời gian và ở các địa điểm khác 3.1. Những thay đổi trong giáo dục đại nhau. Do đó, trong tương lai không xa, lớp học thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 học truyền thống sẽ có sự thay đổi. Xu thế Đầu thế kỷ XXI, cụm từ cách mạng công chung, phần lý thuyết, kiến thức hàn lâm có nghiệp 4.0 xuất hiện để dự đoán về một cuộc sẵn trong sách vở, sinh viên có thể học trực thay đổi lớn chưa từng có trong cấu trúc chuỗi tuyến bên ngoài lớp học. Phần thực hành, giá trị toàn cầu, thông qua các công nghệ như thảo luận sẽ diễn ra trên lớp dưới sự hướng Internet kết nối vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo dẫn của giảng viên. (AI), thực tế ảo (VR), tương tác thực tại ảo Ở Việt Nam, sự thay đổi này đang bắt đầu (AR), mạng xã hội, điện toán đám mây, di diễn ra. Trong trường học, mặc dù các lớp động, phân tích dữ liệu lớn (SMAC)... để học truyền thống cơ bản vẫn được duy trì, chuyển hóa toàn bộ thế giới thực thành thế nhưng bên cạnh đó, mô hình lớp học trực giới số. Theo giáo sư Klaus Schwab - Người tuyến cũng bắt đầu xuất hiện với các môn sáng lập và Chủ tịch điều hành Diễn đàn Kinh học ngoại ngữ, tin học, kỹ năng sống, phổ tế thế giới, việc áp dụng thành tựu của cuộc biến kiến thức pháp luật... Các lớp học này cách mạng công nghiệp 4.0 là một phần của được đánh giá bước đầu mang lại hiệu quả quá trình dạy và học hiện đại. nhất định, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh 287
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 viên bổ sung thêm kiến thức và kỹ năng Như vậy, cuộc cách mạng 4.0 đang và sẽ ngoài giờ học trên lớp. buộc giáo dục đại học Việt Nam phải thay đổi nhiều thứ, từ tầm nhìn, nội dung chương trình, 3.1.2. Mục tiêu, phương pháp dạy và học, phương pháp đến kỹ năng đào tạo. Do đó, việc các kỳ thi sẽ thay đổi căn bản thay đổi cách dạy và học ở bậc đại học là một Hiện nay, ở nước ta mục tiêu của giáo dục yêu cầu khách quan của sự phát triển. đại học có sự thay đổi căn bản, chuyển mạnh 3.2. Một số vấn đề đặt ra đối với việc dạy từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện và học các môn khoa học lý luận chính trị năng lực người học, phương pháp đào tạo cũng thay đổi theo nguyên tắc lấy người học Cũng như nhiều môn khoa học khác, việc làm trung tâm. Các phương pháp dạy học dạy và học các môn Lý luận chính trị trong hiện đại, các công nghệ được ứng dụng rộng các trường đại học ở nước ta đang chịu tác rãi trong thiết kế bài giảng, truyền đạt và tiếp động sâu sắc bởi cuộc cách mạng 4.0. Để nhận kiến thức, tạo ra sự thay đổi lớn trong thực hiện tốt công tác giảng dạy, học tập các phương pháp dạy và học. Sự thay đổi trong môn học trước xu thế của thời đại, về cơ bản, phương pháp, cách thức, mục tiêu giáo dục chúng ta cần chú ý những vấn đề sau: tất yếu dẫn đến sự thay đổi nội dung, hình 3.2.1. Đối với công tác giảng dạy của thức, phương pháp thi, kiểm tra đánh giá trên giảng viên các ứng dụng khoa học công nghệ. Thực tiễn đó cho thấy, giáo dục đại học Việt Nam đang Các môn khoa học Lý luận chính trị là bộ từng bước thay đổi, phù hợp với xu thế chung phận quan trọng trong kho tàng lý luận của của thời đại. nhân loại. Với một khối lượng kiến thức rất rộng, được chắt lọc, kết tinh từ thực tiễn cuộc 3.1.3. Sinh viên có quyền tham gia nhiều sống con người và quá trình nghiên cứu tri hơn vào xây dựng chương trình đào tạo và thức lý luận của nhân loại, những môn học vai trò của giảng viên có sự thay đổi này có ý nghĩa hết sức to lớn trong việc giáo Trong nền giáo dục đại học hiện đại, một dục thế giới quan khoa học, giúp cho sinh chương trình đào tạo phù hợp, cập nhật và viên có cái nhìn khách quan về thế giới, xã hữu ích chỉ có khi có sự tham gia đồng thời hội và con người. Khoa học lý luận chính trị của các chuyên gia, nhà đào tạo, nhà tuyển giúp sinh viên rèn luyện bản lĩnh chính trị dụng và sinh viên – người được đào tạo trong vững vàng, lập trường tư tưởng, đạo đức mô hình giáo dục ấy. Thực tế ở nhiều nước trong sáng, lối sống lành mạnh, tránh được trên thế giới, sinh viên tham gia ngày càng những cám dỗ trong cuộc sống. nhiều vào quá trình xây dựng chương trình Kiến thức các môn khoa học Lý luận chính đào tạo của mình. Nội dung này đang được trị cơ bản là kiến thức hàn lâm, lý thuyết. các trường đại học ở Việt Nam rất quan tâm Trong thời đại 4.0 với sự phát triển mạnh mẽ thực hiện khi xây dựng, thiết kế những của công nghệ thông tin, internet kết nối vạn chương trình đào tạo mới. vật... hệ thống tri thức này dần được chuyển Sự thay đổi mang tính hiện đại của giáo sang lưu trữ trên máy tính điện tử, điện toán dục đại học làm cho vị trí, vai trò của đội ngũ đám mây... Việc khai thác kiến thúc các môn giảng viên thay đổi. Sự thay đổi này thể hiện học trở nên dễ dàng, hiệu quả. Do đó, giảng ở cả chất lượng (trình độ chuyên môn, nghiệp viên có thể và cần thiết phải điều chỉnh hoạt vụ) và số lượng (số lượng giảng viên đứng động trên lớp học. Giờ học trên lớp, giảng lớp). Giảng viên đứng trước nguy cơ thất viên hướng dẫn sinh viên tự nghiên cứu nghiệp nếu các lớp học trực tuyến trên các những vấn đề đã có trong tài liệu, giáo trình, trang mạng trở nên phổ biến hơn, hoặc giảng dành nhiều thời gian cho việc đánh giá kết viên không đáp ứng được các yêu cầu giảng quả nghiên cứu, thực hiện của sinh viên. Qua dạy trong thời kỳ mới. đó khích lệ, động viên tinh thần tự học, khả 288
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 năng nắm bắt kiến thức, kỹ năng làm việc công tác quản lý, giáo dục - đào tạo. Tăng độc lập ở các em. Hướng đến thực hiện cường đầu tư trang bị cơ sở vật chất trường phương châm lấy người học làm trung tâm. học, nhằm tạo sự linh hoạt, thích ứng với Để thích ứng với sự thay đổi, đòi hỏi giảng thay đổi của khoa học công nghệ và yêu cầu viên phải không ngừng nâng cao kỹ năng sử của xã hội; xây dựng hạ tầng công nghệ dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại, sử dụng thông tin hiện đại, có thư viện điện tử, có tốt các công nghệ, phần mềm để thiết kế bài phòng học đa phương tiện... Tất cả để tạo ra giảng, thường xuyên đưa bài giảng lên các một môi trường giáo dục hiện đại, giúp sinh trang mạng xã hội như facebook, youtube, các viên học tập tốt hơn. trang web... tạo điều kiện cho sinh viên tiếp cận tri thức một cách dễ dàng bằng các công 4. KẾT LUẬN nghệ. Trong giảng dạy, giảng viên sử dụng Nói tóm lại, trong thời đại cách mạng công công nghệ thiết kế video, hình ảnh minh họa nghiệp 4.0 mọi thứ đều đang thay đổi theo cho bài giảng, tránh sự nhàm chán, lý thuyết hướng hiện đại. Giáo dục đại học là một suông. Nói cách khác, để làm tốt các công trong những ngành tiên phong trong việc thay việc, mỗi giảng viên phải được chuyên nghiệp đổi để tiếp cận với sự tiến bộ của nhân loại. hóa, có khả năng sáng tạo cao, thuần thục kỹ Quá trình dạy và học không chỉ diễn ra trên năng nghề, trên cơ sở tiêu chuẩn nhà giáo. lớp, mà cả trong cuộc sống hàng ngày. Nội 3.2.2. Đối với việc học tập của sinh viên dung chương trình, mục tiêu, phương pháp Với sự phát triển của khoa học công nghệ, dạy và học; vị trí, vai trò của thầy và trò cũng sinh viên có nhiều thuận lợi trong việc học tập đang có sự thay đổi. Trong hoàn cảnh đó, các môn Lý luận chính trị. Tuy nhiên, sự thay việc giảng dạy, học tập các môn khoa học Lý đổi của mục tiêu, hình thức, phương pháp dạy luận chính trị đứng trước nhiều vấn đề mới. học thời kỳ này cũng đặt ra những yêu cầu Để có kết quả tốt hơn trong việc giảng dạy, mới đối với sinh viên. Sinh viên phải có tinh học tập đòi hỏi cả người dạy và học phải đổi thần tự giác cao trong học tập, có kỹ năng làm mới mạnh mẽ phương pháp, cách thức tiếp việc độc lập và tự chủ, phải biết lựa chọn nội cận các môn học; không ngừng nâng cao dung học tập phù hợp với trình độ của mình; trình độ chuyên môn và kỹ năng sử dụng phải có năng lực ngoại ngữ tốt để tiếp cận công nghệ trong giảng dạy, học tập. Nhà được với các tài liệu từ nước ngoài. Đặc biệt, trường cần tăng cường ứng dụng, quan tâm nguồn tài liệu trên mạng tuy phong phú, đa đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ quá dạng nhưng có những tài liệu chưa được kiểm trình đào tạo... Có như vậy, mới phát huy duyệt... rất dễ dẫn đến cách nhìn lệch lạc, xa được hết lợi thế của cuộc cách mạng 4.0, làm rời mục tiêu của các môn học. Do đó, người cho quá trình dạy và học các môn khoa học học phải luôn nắm vững những vấn đề mang Lý luận chính trị ngày một tốt hơn. tính nguyên tắc của các môn khoa học Lý luận chính trị, vận dụng linh hoạt kiến thức để giải 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO quyết những vấn đề diễn ra trong cuộc sống. [1] Anh Hào (2017), Nhìn lại định nghĩa công Trong quá trình học tập, cần mạnh dạn nghiệp 4.0 và cách Việt Nam đón nhận xu đóng góp ý kiến vào việc xây dựng nội dung hướng này, 11/12/2017, http:// chương trình đào tạo khi được trưng cầu ý ictnews.vn/cntt/cach-mang-40/nhin-lai-dinh- kiến; biết sử dụng công nghệ vào mục đích nghia-cong-nghiep-4-0-va-cach-viet-nam- học tập phù hợp; phải kết hợp hài hòa việc don-nhan-xuhuong-nay-162188.ict. [2] Nguyễn Đắc Hưng (2017), Cuộc cách mạng học tập trên lớp với học trực tuyến trên các công nghiệp lần thứ tư và vấn đề đặt ra với trang mạng xã hội sao cho hiệu quả... giáo dục Việt Nam, NXB Quân đội nhân dân. 3.2.3. Đối với Nhà trường [3] Klaus Schwab (2018), Cách mạng công Về phía nhà trường, cần ứng dụng mạnh nghiệp lần thứ tư, Bộ ngoại giao dịch, mẽ thành tựu của khoa học công nghệ vào NXB CTQG. 289
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học