Xem mẫu
- Nh ng quy t c trong ngh thu t Bonsai
H u h t nh ng qui t c này đ u b t ngu n t ngh thu t bonsai c a Nh t B n cách
đây vài th k . Chúng phân tích r t k nh ng đi u nên làm và không nên làm khi
mu n t o ra m t cây bonsai theo ý mu n. Đa s m i ngư i đ u có th t o ra cho
mình m t cách nhìn hoàn m đ i v i m t tác ph m bonsai thông qua nh ng qui
t c trên. Tuy nhiên, đ t o ra m t cây bonsai đ p v n ph i ph thu c vào tài năng,
kinh nghi m, c m h ng ngh thu t, và s tìm tòi khám phá...
Nh ng qui t c v thân cây và r cây :
1. Nên đ chi u cao thân cây g p 6 l n đư ng kính r cây.
2. Thân cây nên đ hơi nghiêng v phía trư c hư ng v bên ph i ngư i xem.
3. G c cây nên đư c t o dáng xòe ra và đ cho nó nhô lên trên n n ch u, như th
trông nó gi ng như đang bám vào đ t đ gi cho cây đ ng th ng.
4. R cây nên đư c đ nhô lên t g c cây xòe trên n n ch u.
5. Không nên đ nh ng nút s n m c trên r cây (vì ngư i xem s đ ý nhi u đ n
nó).
6. Nên t o dáng ng n cây hơi nghiêng v phía trư c hư ng v phía ngư i xem.
7. Thân cây nên đư c gi thon t dư i lên trên đ trông nó như là đang m c
vươn lên, nhưng không đư c làm thon ngư c l i t trên xu ng.
8. Nh ng ch i ghép nên đư c ghép v i s lư ng v a ph i đ t o đư c dáng cây
hài hòa, ho c ghép chúng đ th p đ không nhìn th y nh ng m i ghép t nebari.
- 9. U n thân cây sao cho nh ng đi m u n trên thân không mang hình “ c b câu”
(nh ng đi m u n nên đư c u n cong hư ng v phía ngư i xem).
10. Nên t o dáng ng n cây theo hư ng c a g c cây. Đ u n c a cây c n ph i
đư c đ m b o.
11. Không đ cây t m c ra phía sau. Đây là m t trong nh ng qui t c c a tôi và
r t khó gi i thích vì sao. Nó liên quan đ n đ u n cong c a thân cây. N u m t
thân cây t m c ra phía sau thì s t o ra m t đi m u n hình ch “C”.
12. Đ i v i nh ng thân cây th ng bình thư ng và th ng không bình thư ng thì
ng n cây nên đư c gi sao cho nó m c cao hơn g c cây.
13. Trên nh ng thân cây th ng bình thư ng, n u có quá nhi u đi m u n hình ch
“S” s làm cho cây trông r t n ng n m t đi v t nhiên v n có c a nó.
14. V i nh ng cái cây m c nh n hư ng lên cao thì nh ng đi m u n nên đư c
u n g n nhau (c n đ ý đ n v trí c a cành cây).
15. M t cây ch nên mang m t ng n.
16. Đ i v i hai thân cây đôi thì nên đư c tách ra ch g c cây, không đ cây nào
cao vư t lên trên cây nào
Nhánh cây:
1. T o nh ng nhánh cây sao cho chúng không m c ngang, ho c không đ nh ng
nhánh cây m c đâm ngang thân cây.
2. Trên nhánh không nên đ l nh ng nút m t s n (làm cho ngư i xem chú ý đ n
nó).
3. Nhánh đ u tiên nên đư c đ t n m kho ng 1/3 chi u cao thân cây tính t g c.
4. Còn nh ng nhánh cây đư c ghép thành công nên đ chúng n m nh ng v trí
- trong kho ng 1/3 thân cây còn l i tính đ n ng n cây.
5. Nhánh cây c n ph i cho chúng m c ra t phía bên ngoài c a nh ng đi m u n
(đ không làm nhánh cây b phình ra).
6. Đư ng kính nhánh cây nên đư c cân đ i v i thân cây. Nh ng nhánh cây đư c
xem là quá kh là nh ng nhánh có đư ng kính dày hơn 1/3 đư ng kính thân cây.
7. N u cho nhánh th 1 m c bên trái thì nhánh th 2 s đ nó m c bên ph i và
ngư c l i (khi đó nhánh th 3 nên đ nó m c phía sau).
8. Nên đ nh ng nhánh cây m c xen k nhau, không nên đ chúng m c song
song.
9. Nên gi m b t kích thư c và đư ng kính c a nh ng nhánh cây n u không thì
chúng s trông như là đang leo lên.
10. Nên ch a m t kho ng tr ng đ r ng gi a nh ng nhánh cây.
11. Nên đ nh ng nhánh đ u tiên hay nh ng nhánh th 2 (còn g i là nhánh trái
và nhánh ph i) hư ng v phía trư c, phía trung đi m c a t m nhìn đ thu hút
ngư i xem.
12. Nh ng nhánh th nh t, th hai, th ba nên đư c đ cách v i nhánh phía sau
120o đ tránh trư ng h p chúng t che nhau phía sau cây.
13. Trên thân cây, m i v trí ch nên t o m t ki u nhánh, không nên đ chúng v a
mang hình bánh xe v a mang hình nan hoa hay là đ nh ng nhánh cây xo n l i
ho c nh ng nhánh cây th ng đu c (vì như th chúng s t làm chúng trông r t vô
duyên).
14. Nên t o hình nh ng nhánh cây sao cho chúng t o thành m t hình tam giác
l ch v i ng n cây tư ng trưng cho tr i, góc gi a tư ng trưng cho con ngư i và
góc phía dư i tư ng trưng cho m t đ t.
15. Nên đ nh ng nhánh thu c l p th 2 m c xen k trái và ph i và c n ph i tuân
- theo nh ng qui t c chính trong cách s p nhánh cây, ngoài ra, không đ nh ng
nhánh cây khác m c ch a lên hay ch a xu ng. Như v y ta s t o ra đư c m t l p
đ m lá.
16. Đ t o o giác cho cây bonsai già, ta đ nh ng nhánh phía dư i cây rũ xu ng.
Nh ng thân cây tươi tr thì có nhi u nhánh m c vươn lên. V i nh ng nhánh
g n ng n ta nên t o dáng sao cho chúng n m ngang ho c m c vươn lên t khi
chúng còn là nh ng nhánh non.
17. Nhìn chung ta nên t o dáng sao cho nh ng nhánh cây đ xu ng tuân theo các
qui t c dành cho nh ng thân cây th ng, ngo i tr thân cây m c nghiêng.
18. Đ i v i nh ng cây đôi, không nên đ nh ng nhánh cây xen vào gi a các cây
vì chúng s đâm ngang vào thân cây. Khi đó nh ng nhánh cây g n phía ngoài các
cây s t o nên m t hình tam giác “lá”.
19. Không đ nh ng tán lá che khu t “jin”.
Ch u:
1. Cây bonsai nên đư c đ t sau v ch chính gi a c a ch u, và bên trái ho c bên
ph i c a v ch trung tâm.
2. Đ sâu c a ch u ph i b ng đư ng kính thân cây, ngo i tr nh ng cây có dáng
rũ xu ng.
3. Nên s d ng nh ng ch u có màu men thích h p cho vi c tư i tiêu và chăm sóc
cây, nh ng màu men đó c n ph i hài hòa v i màu s c c a hoa.
4. Nên ch n nh ng ch u có chi u r ng g p 2/3 chi u cao c a cây. V i nh ng cây
lùn thì chi u r ng ch u ph i g p 2/3 b r ng thân cây.
5. Ki u dáng ch u cũng c n ph i phù h p v i ki u dáng c a cây bonsai. Ch u
hình ch nh t thì thích h p v i nh ng cây dáng th ng không u n éo nhi u, còn
- v i nh ng cây th ng không bình thư ng, nh ng cây mà có nhi u đi m u n trên
thân thì ch u hình oval hay hình tròn là thích h p nh t. Đ i v i nh ng cây bonsai
l n thì ta nên tr ng chúng sâu trong nh ng ch u hình ch nh t.
Chăm sóc:
1. C n tr n chung nhi u lo i đ t vào m t ch u, không nên phân ra thành nhi u
l p đ t (Đây là qui t c m i, v n s có nhi u tranh cãi).
2. Ta c n bón phân đ y đ theo nhu c u c a cây (Đây là qui t c m i, v n s có
nhi u tranh cãi).
3. Ta nên tư i nư c t trên xu ng, tránh đ bonsai b ng p trong nư c, vì đi u
này s c n tr s tích t mu i c a cây.
4. Ta tăng đ m c a cây b ng cách đ t ch u cây vào m t khay đ ng nhi u đá
cu i và nư c hay đ t ch u bonsai dư i m t cái gh dài m ư t, nhưng không
đư c đ sương bám trên cây (Đây là qui t c m i, v n s có nhi u tranh cãi. Vì
sương mù làm tăng s tích t mu i trên lá, và th c t thì nó không có tác d ng gì
trong vi c làm tăng đ m cho cây).
5. Ta c n d n s ch h t nh ng h t cát m n t b t kì h n h p đ t nào, ch nên s
d ng nh ng hòn đá thô và nh .
6. Ch tư i nư c khi nào cây th c s c n đư c tư i, không tư i chúng theo m t
th i khóa bi u c đ nh nào.
7. Cho cây ti p xúc nhi u v i nhi t đ môi trư ng bên ngoài. Ch v i nh ng cây
bonsai nhi t đ i và c n nhi t đ i (v i h u h t các b ph n) đ u thích h p cho
vi c đ chúng trong nhà. N u chúng đư c đ t trong nhà thì ph i đ m b o r ng
nhi t đ môi trư ng th p, phù h p đ có th t o nên tình tr ng ti m sinh cho cây.
K t lu n
Sách K thu t tr ng ghép Bonsai I c a John Naka đư c xu t b n năm 1973, t i
- h c vi n Bonsai California, là ph n lu n án hay hơn mong đ i trong lĩnh v c
“nh ng qui t c” tr ng và ghép bonsai mà tôi đã tìm th y. B t kỳ ai đ u có th t o
ra cho mình m t cây bonsai đ y s c thuy t ph c khi làm theo nh ng qui t c trên.
Khi chúng đã đư c nghiên c u k lư ng thì b n có th b t đ u công vi c t o cho
mình m t cây bonsai ưng ý, mà không c n ph i đ n đo suy nghĩ nhi u khi áp
d ng “Nh ng qui t c” trên là đúng hay là sai.
Nguyen Thanh Loan (shakura5_6@yahoo.com.)
(Trích d n t www.vatgia.com)
nguon tai.lieu . vn
