1. Trang Chủ
  2. Xã hội học
  3. Những phương hướng xây dựng mô hình xã hội học tập ở Việt Nam: Phần 1

Những phương hướng xây dựng mô hình xã hội học tập ở Việt Nam: Phần 1

Phần 1 cuốn sách cung cấp cho người đọc các kiến thức xã hội học tập - Những vấn đề lý luận chung; sự phát triển giáo dục của một số nước trên thế giới hiện nay hướng tới xã hội học tập. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết. 370.9597 X126D GS. TS. PHAM TAT DONG (Chu bien) Xay dung mo hinh xA HOI H O C TAP )( t> GS. TS. P H A M T A T DONG (Chii Men) (I XAY DUNG MO HINH XA HOI HOC TAP d VIET NAM • NHA XUAT BAN DAN TRI t DANH M U C C A C THUAT NGU VIET T A T I. Sir HINH THANH D E TAI De xay

Thể loại Tài liệu miễn phí Xã hội học

Số trang 92

Ngày tạo 4/8/2023 1:07:13 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 46.13 M

Tên tệp

Tải Những phương hướng xây dựng mô hình xã hội học tập... (.pdf)

Xem mẫu

  1. 370.9597 X126D GS. TS. PHAM TAT DONG (Chu bien) Xay dung mo hinh xA HOI H O C TAP
  2. )( t> GS. TS. P H A M T A T DONG (Chii Men) (I XAY DUNG MO HINH XA HOI HOC TAP d VIET NAM • NHA XUAT BAN DAN TRI
  3. t DANH M U C C A C THUAT NGU VIET T A T I. Sir HINH THANH D E TAI De xay dUng mot nen giao due ma de t a i se de cap, triJdc het va nhat t h i e t phai n h i n l a i qua khtf khong xa \im - n h i i n g CD : Cao dang nam 50 cua the ky XX, k h i euoe The ehien t h i l h a i ket thiic. Ra DH : D a i hoc khoi cuoc chien t r a n h , cac nif6e bat tay vao phue hoi nen k i n h te. GDCQ : Giao due chinh quy Tai cac nxldc cong nghiep, nhutng thay doi 16n t r e n cac phUdng GDKCQ : Giao due khong chinh quy dien khoa hoe, ky t h u a t , van boa da dien ra tvfng ngay, nhung he GDPCQ : Giao due p h i chinh quy thong giao due t a i hau bet cac quoc gia l a i hau nhxi khong eo thay PCGD : Pho cap giao due doi nao dang ke. TTHTCD : T r u n g tarn hoc tap cong dong N a m 1968, sinb vien d t h a n h pho'Paris (Phap) va d mot so' TTGDTX : T r u n g tarn giao due thifdng xuyen n\idc bieu t i n h r a m ro, ma nhieu ngUdi goi la noi loan, doi thay TH : Tieu hoe doi he thong giao due. H i e n t i i d n g nay diide coi la su: mci dau cua THCS : T r u n g hoc cd sd , cuoe " k h i i n g hoang giao due". THPT : T r u n g hoc pho thong H a i nam sau, 1970, Tong giam doc U N E S C O - ong Rene TCCN : T r u n g cap chuyen nghiep Maheu cho t h a n h lap Uy ban quoc teve phat trien giao due the XHHT : Xa hoi hoc tap ky XXI (International Commission on Education for the Twenty - first Century). D i i n g dau uy ban la ong Edgar Faure, cUu Chu tich Hoi dong Bo trifdng va c\lu Bo trUcing Giao due Phap (vao nam 1968). U y ban da nghien cxiu nhflng quan he giiJa giao due va xa hoi, chu y t6i giao due nhxi la sii phan anh cua xa hoi va la nhan tocai bien xa hoi. Do la each tiep can (approach) m6i dUa 4 5
  4. tren y tifcing ve siJ tham thau giUa giao due va xa hoi. Cach tiep - N a m 1957, Lien X6 phong t h a n h cong ve t i n h nhan can nay c6 tac dung kh^c phuc (siia chuta) quan diem coi giao due tao mang theo chu cho Laika vao v u t r u . Ngay 12 - 4 - 1962, la mot phan he eua he thong xa hoi, hoac quan diem coi hoc van lu.Gagarin (Nga) thiic hien chuyen bay v u t r u dau tien. N a m la cong cu de giai quyet moi van de ea nhan va xa hoi, hoac quan 1968, A.Leonov, nha du hanh vu t r u ngiidi Nga budc ra khoang diem cd gidi (may moc) chia cuoc ddi con ngUdi t h a n h nhflng thdi khong v u t r u . Cung nam, con tau Apollo 8 ciia M y c6 ngiidi lai da ky no'i tiep nhau, biet lap nhau: thdi ky thd au, thdi ky di hoc, thdi bay quanh mat trang... N a m 1969, tau Apollo 11 ciia M y da ha ky lao dong kiem song, thdi ky ve h u u . canh xuo'ng mat trang. Amstrong t r d t h a n h ngifdi dau tien dat Hudng ve the ky X X I , U y ban cho rling, nhutng cai each chan len tieu hanh t i n h nay. NhOfng sU kien do danh dau mot tiifng mang trong he thong giao due se khong mang l a i sU thay budc tien mdi eua nhan loai: t h ^ n g ditdc siie h u t eua t r a i dat. ;. doi t r i e t de (hay la mot cuoc each mang trong giao due), cho nen - Ngay 13-7-1945, qua bom nguyen ih dau tien diTdc t h i i phai xay dUng mot t u duy giao due mdi triide mot nen k i n h te nghiem t h a n h cong t a i sa mac Alamogordo, bang New Mexico. eong nghiep dang dan dan diidc thay the' bSng mot nen k i n h te Sau dai chien the gidi Ian t h i i hai, viec sii dung nang ludng khac - nen k i n h te hau eong nghiep. nguyen tvi da md ra mdt hudng phat t r i e n mdi eua nhieu l i n h vUc Chung ta biet rang, nam 1776, chiee may hdi nifctc eua James san xuat. Cae nha may dien hat nhan, con tau pha bang chay Watt ra ddi danh dau sU h i n h thanh nen k i n h te eong nghiep. Cuoc bang nang lUdng nguyen tii... la nhflng t h a n h qua sii dung nang each mang eong nghiep Ian th.
  5. - Phat m i n h 16n nhat c6 siic quyet d i n h diJa nen k i n h te Icin hang dau the gi6i. I t ai hieu rang gia t r i hang hoa cua Yahoo mdi thay the nen k i n h te cong nghiep la sii ra dbi cua Internet. 16n gap nhieu Ian gia t r i hang hoa ciia Boeing. M o t dan chiing N h i e u ngudi danh gia r^ng, I n t e r n e t la cuoc each mang cong t h i i h a i day t h u v i : I n m6i tap (Volume) ciia T i i dien Bach khoa nghiep Ian thvL ha hay con goi la cuoc each mang khoa hoc va (Encyclopedia Universalis) t r e n giay phai t r a cho nha xuat ban cong nghe hien dai. Cuoc each mang nay dUde khdi dong bang hdn 2000 Francs (khoang 400 USD); neu sao t r e n dia C D - R O M nganh dien t i i . Dien tii xam nhap vao he thong ky t h u a t , vao t i n chi phai t r a dxXdi 2 USD/tap, con sao t r e n mang t h i khong phai hoc (Informatic), ngiidi may (Robot)... tra dong nao. May t i n h dien tii dau tien Eniac diidc che tao bcii John T r i thiic la mot san pham noi t r o i ciia nen k i n h te mcti, Presper Eckert va John W i l l i a m Mauchly vao nam 1946. TvL may vdi t i i each la mot hang hoa. Song, dac t r i i n g ciia hang hoa nay t i n h Eniac sti dung 18.000 bong den dien t i i t6i may t i n h dien tvL la cang diidc nhieu ngiidi diing t h i gia t h a n h ciia no cang giam hien dai sii dung v i mach sieu quy mo 16n la mot biJdc tien khong xuong. Viec chia se t r i thiic t r d t h a n h mot dac t r i i n g trong xa hoi 16, tao nen mot he thong thong t i n quoc te (Internet), da l a m thay CO nen k i n h te m6i nay. doi cd ban each thilc san xuat va tieu dung. M o t cong ty da quoc "Nen k i n h te m6i doi hoi cao ve t a i chinh, chiing khoan, gia sii dung mang I n t e r n e t de giao dich v6i cac chi n h a n h la m i n h canh t r a n h , e kip l a m viec, tang triidng va dich v u , n h i i n g l a i i t hoa dien h i n h cho mot mo h i n h m6i cua thdi dai: mo h i n h nen can thdi gian va khoang each se khong c6 y nghia gi ca. Cac doanh k i n h te m6i. nghiep ciia nen k i n h te thiic te da dat con so" tang trifcing 200%, M 6 i nen k i n h te deu c6 "Chu bai" cua m i n h . So v6i k i n h 300%, t h a m chi 600%/nam. Ngay k h i xuat hien mot san pham te h a i lUdm nguyen t h u y t h i k i n h te nong nghiep c6 nhiJng san m6i, cac doi t h u canh t r a n h da ap t d i trong vong 2, 3 thang"'". pham dUdc k h a i thac tu: dat dai, mang l a i nhflng gia t r i Idn lao so Chinh t i i each hieu sau sic va t a m n h i n xa rong ve nen vcfi nhijtng gia t r i cua n h i i n g cong dong ngUdi song bSng san b i n k i n h te mdi ma U y ban quoc te ve phat t r i e n giao due the ky va bang viec t h u liidm t r a i cay, dao bdi cac cu rifng de song. Nen X X I cho rang, cuoc cai each giao due phai tap t r u n g vao h a i k h a i k i n h te cong nghiep da mang l a i cho xa hoi n h i i n g may moc, thiet niem luon gkn ket chat che, khong the tach r d i : Hoc tap suot ddi b i , n h i i n g do diing... de ddi song con ngUdi v i n m i n h hdn han so (Lifelong Learning) va xa hoi hoc tap (Learning Society). v6i con ngUdi cua nen k i n h te nong nghiep - NgUdi ta thudng ndi, Nen k i n h te mdi c6 nhieu ten goi, ttiy sii nhan manh k h i a nang suat 1 ngay ciaa k i n h te cong nghiep bang 20 nam ctia k i n h canh nao do. Chang han, cac nha nghien ciiu khoi E U t h i de nghi te nong nghiep. goi la nen kinh te hoc hoi (Learning Economy) de khuyen cao Nen k i n h te m6i ma ta de cap t h i khac han. No dua vao viec phai hoc hoi lien tuc suot ddi, ma chii yeu la t i i hoc hoi. Sii hoc sang tao, che bien, l i n g dung n h i i n g t r i thiic (Knowledge) de tao hoi nhif the m6i giiip cho sii doi m6i (Renovation) dUdc lien tuc. nen gia t r i gia tang cao nhat. Yahoo la mot hang I n t e r n e t 16n hay dUde hieu la mot tap (1) N g u y i n v a n Doa - "Nen k i n h tg' mdi". Tap chi Khoa hoc, Cong nghe, Mdi doan k i n h doanh ve san pham t r i thiic. Boeing la hang may bay trudng, so 7-2000, tr. 10. 8 9
  6. triidc het la doi mdi c h i n h m i n h , doi mdi tvfng ca n h a n , tuing to nhiJng thong t i n de xa hoi c6 nhiJng t r i thiic mdi. Muo'n vay, nen chiic, tufng cong dong va tCfng quoc gia. giao due phai tap t r u n g vao siXphat trien con ngiidi va su tvl chu NhCtng ngifdi muon nhan manh den phvfdng dien k y t h u a t cua moi con ngiidi. M o t k h i trong xa hoi da c6 diidc sU rang buoc cua nen k i n h te t h i l a i muon diidc goi la nen kinh te so' hoa mdi giiia t r i thutc va phat trien, lam cho t r i thijfc trd t h a n h mot (Digital Econom}'). thanh phan day du cua sii phat trien (Une composante a p a r t Mot so' ngUdi khac t h i cho rang, viec t r u y e n t a i thong t i n c6 entiere du developpement) va la nhan to' hang dau trong phat y nghia r a t Idn vdi nen k i n h te nay nen goi la nen kinh te thong t r i e n t h i xa hoi thong t i n se trd t h a n h xa hoi t r i thilc. tin (Information Economy). Cung nhxi vay, khong i t ngUdi l a i gdi Nen giao due den day phai hudng vao viec dao tao n h i i n g day l a K i n h te mang, K i n h te Internet hoac con ghep vdi nhiJng con ngiidi nang dong ve cac phUdng dien chinh t r i , k i n h te va xa t i n h ta E-business, E-communities hoac E-films. hoi - n h i i n g eon ngiidi diidc phat buy cao do nang lUc sang tao Tuy nhien, dong hdn ca la dUa vao mot tien doan quan tren cd sd (nen tang) cua nhiJng quyen eon ngiidi. Hd phai hoc trong cua K a r l M a r x t i l giuta the ky X I X rang, den mot giai sudt ddi, ma ve cd ban, ho phai eo nang luc tvt hoc. Do vay, viec doan phat t r i e n xa hoi nhat d i n h , khoa hoc va cong nghe se t r d de cao hoc tap suot ddi phai dong thdi de cao tii hoc va dong t h a n h liic liidng san xuat t n i c tiep va ngay nay, dieu nay dang thdi de cao hoc each hoc (Learning how to learn). N h i i vay, xa trd t h a n h hien thuc, t h i tot hdn het goi do la nen kinh te tri hoi t r i thijfc se ciing la xa hoi hoc tap. thitc (Knowledge Economy) hoac nen kinh te dUa tren tri thdc 0 Viet N a m , viec nghien ciiu, t i m k i e m n h i i n g cd hpi de eo (Knowledge based Economy). the thiic hien chien liide "cong nghiep hoa r u t n g l n " diidc day Su phat t r i e n ciia cong nghe thong t i n v a t r u y e n thong la manh vao thap ky 90. T a i D a i hoi dai bieu toan quoc Ian thii nhiing dieu kien mdi de h i n h t h a n h cac xa hoi thong t i n . Trong V I I I c u a Dang, mo h i n h cong nghiep hoa diidc khang d i n h se xa hoi do, con ngUdi phai difdc quyen tiep nhan thong t i n , va t a t khong lap l a i bat cii mo h i n h cong nghiep hoa eo dien nao: ca cong nhien la xa hoi phai de cao quyen dan chu ciia moi con ngUdi. Tuy nghiep hoa thay the nhap k h a u i i n cong nghiep hoa hudng vao nhien, thong t i n du sao cung chi hdp t h a n h n h i i n g m6 d i i lieu, xuat k h a u . Tuy nhien, de thuc hien y tiidng viia tien hanh n h i i n g t h a m chi l a nhCtng md dut lieu Ion xon c6 trong xa hoi. Xet t r e n bifdc di t u a n t i i , viia thiic hien n h i i n g biide nhay vot trong qua miic do nao do, thong t i n chi la cong cu cua t r i thijfc. Con ngUdi t r i n h cong nghiep hoa t h i dieu kien de eo n h i i n g biidc nhay vot la phai CO nang hie nhan thCfc v a t i n h t h a n phe phan de x i i ly thong gi. Cau tra Idi nay dUdc t r a Idi trong mot Hoi thao quoc gia " K i n h t i n , chon ra cho m i n h nhflng thong t i n c6 ich va nhiSng thong t i n t e t r i thiic va n h i i n g van de dat r a doi vdi Viet N a m " do Ban Khoa do phai dadc van dung sang tad hoac t\i do sang tao ra nhiJng t r i giao T r u n g lidng. Bo Ngoai giao va Bo Khoa hoc, Cong nghe, M o i thiic mdi vdi tU each la san pham cua nen k i n h te mdi ma ta noi trudng phoi hdp to chiie t a i Ha Noi vao ngay 21 va 22-6-2000. d tren. T h a m gia Hoi thao, ngoai Ban Khoa giao T r u n g adng, Bo Nhif vay la, nen giao due cua xa hoi phai xay dUng cho con Ngoai giao. Bo Khoa hoc, Cong nghe, M o i trifdng con c6 Van ngUdi nang hie don nhan, x i i ly, san xuat, t r u y e n b a , sk dung... phong T r u n g lidng Dang, Ban K i n h te T r u n g Udng, Ban To chute 10 11
  7. Doi vdi nhufng ngUdi du Hoi thao nay, quan diem ve k i n h T r u n g Udng, Ban Tif tUcing - Van hoa T r u n g Udng, Ban Dol ngoai te t r i thiic la r a t ro. Sau day c6 the torn t a t nhflng quan diem do: T r u n g lidng, Hoi dong Ly luan T r u n g Udng, V a n phong C h i n h - Trong k i n h te t r i thiic, cd ea'u san xuat va nen tang ciia sU phii, Hoi dong T h a m dinh Nha nUdc, T r u n g tarn Khoa hoc Xa tang triidng k i n h te ngay cang dua vao viec l i n g dung cac t h a n h hoi va N h a n van Quoc gia, Ban To chile va Can bo Chinh phu, t i i u khoa hoe va cong nghe, nha't la n h i i n g cong nghe cao; ^.::'----'.i>i Bo Quoc phong, Bo Cong an, Bo Ke hoach va Dau tU, Bo Cong - Ty trong GDP hoae t y trong nganh nghe deu c6 sU dich nghiep. Bo Tuf phap. Bo Nong nghiep va Phat trien Nong thon. chuyen dan tuf san xua't vat chat sang boat dong xii ly thong t i n Bo V a n hoa - Thong t i n , Bo Qiao due va Dao tao. Bo Lao dong, la chu dao; ThUdng b i n h va Xa hoi. Bo Y te. Bo Giao thong Van t a i , Ngan - San xua't ra cong nghe t r d t h a n h loai h i n h san xua't quan hang Nha nUdc Viet N a m , Tong cue B i i u chinh V i l n thong, U y trong nha't, tieu bieu nha't; ban Bao ve va Cham soc tre em Viet N a m , U y ban Dan so'va Ke - T i i to chiic san xua't theo quy mo Idn, nha't the hoa chuyen hoach hoa gia d i n h , U y ban The due The thao. dan sang to chiic san xua't phan t a n theo ca'u true mang va l i n h Tham gia Hoi thao nay con go 13 Vien Khoa hoc. Hoc vien, hoat theo yeu cau eua khach hang; Triidng dai hoc va 5 doanh nghiep dang d i theo hucing ling dung - X u the toan eau hoa, nha't the hoa cac nen k i n h tequo'c gia cong nghe eao (Hi-tech). va k h u viic tang nhanh kem theo hai mat: canh t r a n h kho'c liet Mue tieu cd ban cua Hoi thao la phue v u viec ehuan b i cae va hdp tac hieu qua; van kien ciia D a i hoi dai bieu toan quoc Ian t h i i I X eua Dang. - Qua t r i n h t i n hoe cac khau san xua't, dich v u va quan ly la Hoi thao da diidc thong nhat nhan dinh rang, trong thdi dai cot loi eua qua t r i n h chuyen sang nen k i n h te t r i thiic; ngay nay, sU phat trien cua cuoc each mang khoa hoc va cong nghe - T r i thiie la von quy nha't, quyen sd hiJu t r i tue trd thanh quan hien dai, sU bung no eac cong nghe eao, nha't la cong nghe thong trong nha't va sang tao la dong liic chu yeu thiic day sii phat trien; t i n , cong nghe sinh hoc... dang tao ra nhUng bien doi ve chat - Hoc tap, hoc tap thiidng xuyen, hoc tap suot ddi la dac chiXa tiing c6 trongliic iMng san xuat, diXa nhan loai tiXng biidc diem noi bat eua xa hoi va nen k i n h te t r i thiic*-'. qua do sang mot trinh do van imnh mdi - van minh tri tue, ma Bao cao C h i n h t r i cua Ban chap hanh T r u n g Udng Dang ngi dung chu yeii cua no la nen kinh tetri thiic. Do la xu the t a t khoa V n i t r i n h triidc D a i hoi Dang toan quo'e Ian t h i i I X eo 2 yeu eua qua t r i n h phat trien siic san xuat, la thanh tUu quan trong doan viet ve va'n de nay: cua loai ngiidi ma chii nghia xa hoi phai nam lay va tiep t h u . "Con diidng cong nghiep hoa, hien dai hoa cua niide ta can Do'i v6i nude ta, s\i xuat hien cua nen k i n h te t r i thiic la cd va CO the rut ngin thdi gian, vita co nhUng bitdc tuan tu, vita hoi Idn de day nhanh cong nghiep hoa, hien dai hoa, phat t r i e n CO biidc nhay vgt. Phat buy Idi the cua dat nxidc, tan dung moi lUc lifdng san xuat di len C h i i nghia xa hoi. Neu khong biet tan dung cd hoi nay de doi mcti each nghi, each lam, nang eao nang hie noi sinh, bat k i p t r i thiic mdi cua thdi dai thi khong the di tit (2) Chu Tuan Nha - Ldi phat bieu khai mac Hoi thao " K i n h te tri thiic va nhiing don dau va tiep tuc tut hau rat xa. va'n de dat ra doi v6i Viet Nam", H a Noi, 21-22/6/2000, tr. 11-12. 13 12
  8. k h a nang de dat cong nghe tien tie'n, dac biet la cong nghe thong xuat hang hat va duac sii dung hang loat trong toan xa hdi'^^\a t i n va cong nghe sinh hoc, t r a n h t h u ting dung ngay cang nhieu de xa hoi t r i thiic phat trien ben viing, trong Bao cao thegidi nam hdn, d mxic cao hdn va pho bien hdn nhiSng t h a n h t i i u mdi ve khoa 2005, UNESCO de nghi phai thiet lap mot xa hoi hoc tap, giao due hoc va cong nghe, titng budc phat trien kinh tetri thUc. Phat huy suot dai cho tat ca moi ngiidi, bao ton da dang tri thvtc, tren cO sd nguon nhan hlc t r i tue va sdc manh t i n h t h a n cua ngUdi Viet Nam; cua nguyen tic toi cao la thilc hien quyen tiep can thong tin va tri coi phat trien giao due va dao tao, khoa hoc va cong nghe la nen thUc pho bien cho tat ca moi ngiidi. tang va dong hie cua s\i nghiep cong nghiep hoa, hien dai hoa"*'*. Xa hoi t r i thiic dudc nhieu nu6c cho rang, phai eo 4 cot t r u Ve giao due, trong Bao cao c6 doan viet: de no dvTa vao: "Tiep tuc nang cao chat lUdng giao due toan dien, doi m6i a. Cot tru chinh tri bao gom he thong chinh sach va nhiing noi dung, phiidng phap day va hoe, he thong trUdng Idp va he quy dinh hdp ly cua Chinh phu de dieu hanh ha tang ed sd thong thong quan ly giao due; thUc hien "chuan hoa, hien dai hoa, xa t i n - Ve cot t r u nay, hai nha khoa hoc Suliman Al-Hawemdeh va hoi hoa". Phat huy t i n h t h a n doc lap suy n g h i va sang tao cua Thomas L . H a r t c6 y kieh n h u sau: Cd eau thdng t i n toan the gidi hoc sinh, sinh vien, de cao nang lUc tu hoc, tuhoan thien hoc van bao gom mot tap hdp da dang nhiJng ling dung va dich v u g^n ket va tay nghe, day manh phong trao hoc tap trong nhan dan bang vdi cac chinh sach va quy dinh nh^m tao ra mot moi trifdng tot hdn nhutng h i n h thOfc giao due chinh quy va khong chinh quy, thUc va mang l a i nhieu hdn cho cong viee k i n h doanh va euoc song". hien "giao due cho moi ngUdi", "ca nudc trd thanh mot xa hoi hoc b. Cot tru kinh tetri thiic. Y nghia cd ban cua cot t r u nay tap". ThiJc hien phiidng cham "hoc di doi vdi hanh, giao due ket la ci cho, k i n h te t r i thiic se md rong khong nguing k h u viic thong hdp v6i lao dong san xuat, nha trUdng g^n v6i xa hoi"'"'. t i n va t r u y e n thong. SiJ md rong k h u viic nay se dem l a i n h i i n g Budc vao the k y X X I , nhieu nifde t r e n the gidi, nhat la cac Idi ich k i n h te v6 cung to Idn cho nen k i n h te' t r i thiie va l a m gia nude phat t r i e n trong nhom G8, n h i i n g nilde trong cong dong E U tang vtidt bac hieu qua k i n h te cho cac nganh nghe. va mot so'niidc trong kho'i A S E A N b&t tay vao ke hoach xay diing c. Cot tru khoa hoc - cong nghe. Cot t r u nay bao gom n h i i n g xa hoi t r i thiic cua m i n h theo each hieu ma V u Cac van de k i n h cong nghe cao (nhiing cong nghe dua vao n h i i n g t h a n h t i i u khoa te va xa hoi (DESA) eua Lien hdp Quoe (LHQ) diTa ra: "Xa hoi tri hoc mdi nhat vdi ham liidng t r i thijfe va ham lUdng khoa hoe, sang thiic la mot xa hoi ma trong do cac thecheva cac tdchiic tao kha tao cao nhat) ma thdi dai ngay nay dac biet quan tarn: cong nghe nang cho con ngUdi va thong tin diTc/c phat trien khong han che, sinh hoe, cong nghe vat lieu (bao gom ca vat lieu nano), cong nghe va chung md ra cac cd hoi cho tat ca cac loai tri thvCc duac san nang lildng, cong nghe thong t i n . d. Cot tru giao due va dao tao. 0 day, giao due va dao tao diide coi nhiimdi triidng, dong thai la diidng din cua sU ehuyen hoa thong (3) Dang C S V N - VSn Men Dai hoi dai bieu toan quae Ian tM IX. N X B Chinh tri Quoc gia, H a Noi, 2001, tr. 91. (5) D E S A (Department of Economic and Social Affairs Department of the United (4) Dang C S V N - Van Men Dai hpi dai bieu toan quoc Ian thd IX. N X B Chinh Nations Secretariat), Understanding Knowledge Society, U N , New York, May tri Quoc gia, H a Noi, 2001, tr. 109. 2005 (179p) (http://www.unpan. org). 14 15
  9. t i n thanh t r i thiic. M a t khac, trong toan bo sii nghiep giao due va dao tao, moi ngUdi phai hoc tap suot ddi de khong bao gid lac hau vdi Va: nen kinh te t r i thiic dang phat trien va mat khac, phai hoc tap suot "Chuyen d^n mo hinh giao due hien nay sang mo hinh giao ddi de day manh k i n h te t r i thilc, phat trien x a hoi t r i thilc. Ve phia due md - mo hinh xa hoi hoc tap vdi he thong giao due suot ddi, Chinh phu, phai c6 ehinh sach dau tii cho giao due de thile hien giao dao tao hen tuc, lien thong giOa cac bac hoc, nganh hoc; xay diing due suot ddi cho mgi ngiidi (Lifelong Education for all). va phat trien he thong hoe tap cho moi ngUdi va n h i l n g h i n h thilc Ngay 18-5-2005, T h u tUctng C h i n h p h i i da ban hanh Quyet hoc tap, thifc hanh l i n h boat, dap i l n g n h u cau hoc tap thUdng dinh so 112/2005/QD-TTg ve xay dilng xa hoi hoc tap d niicte ta xuyen, tao nhieu kha nang, cd hoi khac nhau cho ngUdi hoc, bao giai doan 2005-2010. Quyet d i n h nay ciing chiia the coi l a c6 d u dam sil cong bSng xa hoi trong giao duc"'^*. noi dung the ehe hoa N g h i quyet D a i hoi Dang Ian t h i l I X ve xa Trong qua t r i n h lich sU each mang, nen giao due cua chiing hoi hoc tap, mac dii dUdc ban h a n h sau 4 n&m so vc(i N g h i quyet ta da l a m nen n h i l n g ky tich, gop phan 16n lao vao viec dao tao cua Dang. Trong k h i do nhutng van de thdi dai van buoc chung ta nhilng the he ngiidi cho t i l n g giai doan phat t r i e n eiia dat nxldc. phai t i n h den n h u t h a m gia l a m t h a n h vien cua WTO, tham gia Nhilng, bu6c vao the ky X X I , nen giao due vdi cd cau to chile cua d i i n dan APEC, thuc hien n h i l n g d i l a n de di sau hdn niia vao hoi no n h i l hien nay va v6i n h i l n g khuyet t a t m&c phai, no can difde nhap k i n h te quoc te. doi mdi cd ban - chuyen doi toan bo mo h i n h n h i l N g h i quyet ciia T a i D a i hoi dai bieu toan quoc Ian t h i i X, mot \kn nxia. T r u n g Dang da neu. Udng Dang the hien quan diem cua m i n h v6i k i n h te t r i thilc va x a hoi hoc tap nhuf sau: C h i n h v i the, T h i i tu:6ng C h i n h p h u da quyet d i n h phai " T r a n h t h u cd hoi t h u a n Idi do boi canh quoc te tao r a va nghien eilu mo h i n h xa hoi hoc tap d Viet N a m . Sil h i n h t h a n h de tiem nang, Idi the cua nU6c ta de rut ngdn qua trinh congnghiep tai nay c6 ly do la n h i i vay. hoa, hien dai hoa dat niidc theo dinh hxidngxa hoi chu nghia gkn vdi phat t r i e n k i n h te t r i thilc, coi kinh tetri thiic la yeu to quan I I . S d L l / d C L I C H SU" NGHllEN ClTU VE XA H O I HOC TAP trong cua nen kinh te va cong nghiep hoa, hien dai hoa. Phat trien manh me cac nganh va san pham k i n h te eo gia t r i gia tang 1. T r e n t h e g i 6 i cao dUa nhieu vao t r i thilc; ket hdp viec sii dung nguon von t r i Xa hoi hoc tap la mot k h a i niem dildc ban den t i l lau, t r e n thilc cua con ngUdi Viet N a m v6i t r i thiSc mdi nhat ciia nhan loai. du6i 50 nam nay. Vao n h i l n g nam 60 ciia the ky XX, tru6e n h i l n g Coi trong ca so' lildng va chat lildng tang trifcing k i n h te trong van de phat t r i e n k i n h te va n h i l n g dau hieu phat trien nhanh moi budc phat t r i e n cua dat nxldc, d t i l n g vung, txing dia phiidng, chong cua khoa hoe va cong nghe, Donal A l a n Schon da difa ra trong tutng dU a n k i n h te x a hoi"*'''. k h a i niem "The learning Society" (xa hoi hoc tap) k h i ban den (6) Dang Cong san Viet Nam - Vin kien Dai hoi dai bieu toan quoc Ian thii X. N X B Chinh tri Quoc gia, H a Noi, 2006, tr. 87-88. O) Dang Cong san Viet Nam thiiX. 16
  10. giao due cong lap va t U thuc trong mot xa hoi dang c6 nhflng thay bau tiem an" (Learning: The Treasure W i t h i n ) ma Jacques Delors doi Idn lao va n h a n h chong*"'. la ngUdi chu t r i viet bao cao nay"". Trong viec xay dUng xa hoi hoc tap, nhieu nha khoa hoc cho Co the coi Bao cao "Hoc tap - mot kho bau t i e m an" nhir r i n g , giao due cho ngiidi trUdng t h a n h la mot cong viec het sOfc mot tuyen ngon ve giao due the ky X X I , t r o n g do, the gidi hien "hieu nghiem" de day n h a n h qua t r i n h phat t r i e n xa hoi va d i vao dai cua chung ta ngay nay ehiu sii chi pho'i cua xu the toan cau nghien ciiu viec to chiitc hoc cho ngUdi 16n, trong so' ho c6 Robert hoa. Cling vdi mat t i c h cUe, m a t Idi ich cua xu the nay n h u giao M.Hutchins''*'va Turten Husen"*". l i l u rong md, khoa hoc va cong nghe phat t r i e n n h a n h , t a n g Tuy nhien, n g U O i g i n k h a i niem xa hoi hoc tap vdi k h a i t r i i d n g k i n h te dat t d i n h i i n g mile ma lieh sii phat t r i e n n h a n niem hoc tap suo't ddi (Lifelong leanring) l a i la Edgar Faure, loai chua bao gid chilng k i e n , mat han che ciing dang phai de t r o n g cuo'n sach " L e a r n i n g to be" (hoc de ton t a i , cung c6 cho y nhU STi phan pho'i Idi ich t r e n day con xa mdi dat t d i sii cong ngUdi ta dich la hoc de l a m n g U d i ) . Cuo'n sach nay mci dau cho bang, sU gia t a n g t i n h t r a n g khong c6 viec l a m , sii t h a i loai mot viec thao l u a n toan cau va keo dai den dau the' ky X X L Trong so' nhom ngUdi ra k h o i viec hiidng n h i i n g Idi ich cua t i e n bo xa cuoc thao l u a n nay, n g U d i ta d i sau vao noi h a m ciia h a i k h a i hoi, n h i i n g m a u t h u i n giiia cac niidc phat t r i e n vdi n h i i n g nUde n i e m noi t r e n va m d ra viec t i m toi mo h i n h hoc tap suo't ddi va dang phat t r i e n , sU bat h i n h dang va bat cong b i n g t r o n g hiidng xa hoi hoc tap. t h u giao due... Bxidi s\l chi dao cua Edgar Faure, U y ban quo'c te ve phat Tai lieu t h i i hai la ,mot van kien dung trong Hoi nghi quo'c te t r i e n giao due the ky X X I da de xuat nhieu van de cd ban doi vdi "Giao due D a i hoe trong the ky X X I - tarn n h i n va hanh dong" (L' viec hoc tap suo't ddi v d i quan diem cho rSng, trong dieu k i e n enseignement superieur au X X I sieele: Vision et action), hop t a i phat t r i e n qua nhanh chong cua khoa hoc va cong nghe, khong Paris (Phap) tu: 5 den 9/10/1998 vdi s\i t h a m gia cua 115 Bo trUdng ai CO the coi kien thiic cua giao due ban dau lai cd the du cho het va 4.300 chuyen gia. Tien tdi H o i n g h i nay, ngUdi ta da t i e n hanh ddi. V i vay, phai hoc tap khong bao g i d ngijfng. Tong giam doc hang loat hoi nghi k h u vUc va da tho'ng nhat ve n h i i n g x u the Idn UNESCO, ong Federico Mayor cho r i n g , can phai thay doi t u duy eiia the gidi tac dong vao giao due dai hoc. Do la: a/ Toan cau hoa giao due, coi giao due n h u mot nhan to' then cho't de phat t r i e n , (Globahzation); b/ Quo'c te hoa (Internalization); c/ K h u vUc hoa va mat khae, giao due phai t h i c h ilng vdi nhQng xu hifdng mdi va (Arealization); d/ Sii chuyen dich ve mat dia ly (Delocalization); ehuan h i con n g U d i luon s i n sang triictc nhflng thay doi. e/ Su day ra ngoai le (Marginalization); g/ S\ phan mang hoa Diing trade the ky X X I , eo hai t a i lieu rat c6 gia t r i ve xa hoi (Flagmentation); h/ Sii cong nghe hoa (Technologization). hoc tap. Tai lieu thijf nhat la. Ban bao cao c6 ten "Hoc tap: mot kho T h a m gia nghien eiJu xa hoi hoc tap cung Jacques Delors e6 nhom cac chuyen gia trong U y ban quo'c te ve phat t r i e n giao due (8) S c h o n , D . A (1973) - B e y o n d t h e S t a b l e S t a t e . P u b l i c a n d p r i v a t e l e a r n i n g i n a C h a n g i n g society, H o r m o n d s w o r t h : P e n g u i n . (9) H u t c h i n s , R . M (1970) - T h e L e a r n i n g Society, H o r m o n d s w o r t h : P e n g u i n . (11) J a c q u e s D e l o r s - Hoc tap - mot kho bau tiem an. B a n d i c h t i e n g V i e t do (10) H u s e n , T (1974), T h e L e a r n i n g Society, L o n d o n : M e t h u e n . T r i n h DiJc T h i n g d i c h , V u V a n T a o h i e u d i n h . N X B G i a o due, H a N o i , 2 0 0 2 . 18 19
  11. M u f t i nha'n m a n h mot y k i e n cua Jefferson: "Khong c6 gi hat binh ding han la svl doi xjjt nhii nhau vdi nhvtng ngudi khong the ky X X I . Ho da c6 nhCing cong bo', gop phan lam phong p h i i nhanhau"'^'K nhQng noi dung cua xa hoi hoc tap. O b i n h dien t r i e t hoc va xa hoi hoc, cac nha nghien cutu n h u Michael Maley cho rSng, giao due la ngUdi canh gac n h i i n g Rostow W., Ar o n R., Gallraithe G., Bell D., Turen A., Fourastie chuan miic ve chat lUdng t r i tue cao, ve chan ly khoa hoc va ve G., Toffler A... da xet giao due qua sii noi tiep cac kieu xa hoi t i i sU p h i hdp ciia cong nghe. Do do, giao due c6 xu hudng tap t r u n g xa hoi h a i liidm cho den xa hoi hau cong nghiep. Ho d i i bao rang, nang lUc vao nhQng t h a n h nien chiing to dudc n h i i n g kha nang van m i n h xa hoi hien dai roi day se l a m cho dich v u t r d t hanh p h u hdp vdi nhflng tieu chuan chat liidng cao. M a t khae, nha hoat dong chii yeu ciia con ngiidi, dd do, ty trong nong nghiep va trUdng phai gieo trong nhCtng hat giong bie't cham lo sao cho nhiing ngUdi dan Idp d\i6i khong t r d t h a n h n h i i n g nan nhan ciia cong nghiep trong cd cau GDP se giam. Thed t i n h toan ciia Alisov he t u tUdng loai t r t f N.B va Khorev B.S, n h i i n g nam cuoi the ky XX, c\i dan nong Roberto Carneiro t h i nhan manh den vai tro cua nha trifdng nghiep t r e n the g i d i chi con la 44% nhan loai va k i n h te nong trong viec xoa bo sU khon cCing mdi, phan anh svf ban cung hoa nghiep dong gop vao GDP t h e g i d i eon khoang 5%. t r i e n mien ve van hoa, ve ddi song vat chat va t i n h t h a n cua cong Trong dieu kien ay, xu the phat t r i e n giao due la phai thu dan"^'. Theo Carneiro, he thong giao due la coi nguon cua v6h con hut khong chi tre em, ma la tat ca ngixdi Idn vao hoc tap, dong ngirai, von van hoa va von xa hoi. Ve mot xa hoi hoe tap trong thdi gia tang vai tro evia giao due dai hoe trong moi l i n h viic boat tUdng l a i , I n ' am A l M u f t i cho rang phai dau t u vao t a i nang eon dong. Chinh trong xa hoi doi hoi cao sU hoc hanh, eon ngUdi phai ngUdi, va do la sif the hien ro net ve chat liidng cao ciia giao due. diidc giao due that tot ve dao diic va nhieu gia t r i mdi, dae biet L u a n diem ciia I n ' am A l M u f t i bao gom: la gia tri hoc sinh thai (eeovaleology), hudng vao mau ngiidi cong - M d rong n h i i n g cd hoi giao due ehinh la viec thiie hien sxi dan CO tinh tap the, c6 nhan tinh va dao diic cao quy. mang cua U N E S C O n h ^ m thUc hien "Giao due cho mgi ngudf. Trong xa hoi do, tai gia hoa giao due (diia giao due ve nha) Viec tap t r u n g giai quyet n h u cau den trUdng chua du, ma con la mot xu the, l a m thay doi nen san xuat hang hoa, nen van hoa phai tap trung vao sU iTu tien dau tii cho chat iMng giao due. dai chung va ca nen giao due phd thong. T a i gia hoa giao due g a n - Sii qua t a i giao due da dan den sU bat cap ve nang l\lc bao bo h i i u cd vdi thong tin hoa giao due, ap dung rdng r a i cac phUdng dam t i n h hdp ly ve t i n h t h a n b i n h dSng trong giao due. phap hoc va t i i hoc t i i xa t r e n cd sd ap dung cdng nghe thSng t i n - Bo di nhiing cd hoi giao due thich hdp do'i vdi nhiing hoe va vien thong mdi nha't"''. sinh xuat sac eiing chinh la tiidc bo di cua xa hoi nhiing nguon nhan Iiic tot nha't se dUa xa hoi tdi sii phat trien thiic sU va hieu qua. (14) In' am Al Mufti - Chat liiOng cao trong giao due: Diu ta vao con ngUdi. Sach d a d l n ( 1 2 ) , tr.172-173. (12) Michael Manley - Giao due, sir ta chii va sit han gin xa hoi. Hoc tap: mot (15) Demidenko F.C - Trien vgngcua giao due trong thegidi dang thay doi. Tap A:i:o faai; tiem an. N X B Giao due, H a Noi, 2002, tr. 193-194. chi Nghien ctiu xa hoi hoc, so 2/2005, tr. 80-87 (Ban tieng Nga). (13) Roberto Carneiro - Lam song lai tinh than cong dong: Mot each nhin ve vai trd xa hoi hoa ciia nha triidng trong the'ky tdi. Sach da d i n (12), tr. 178-179. 21 20
  12. T r o n g t h d i d a i n g a y nay, s i i lac h a u ve giao due se d i n ^trien ben vQng cua xa hoi va nguyen tdc doi mdi va ling bien hnh d e n m o t h i e n t i i O n g ngheo m 6 i : N g h e o ve t r i t h i i c (Knowledge ^oat. p o v e r t y ) . D o vay, x a h o i hoc t a p - v d i t\i each l a m o t xa h o i a i c u n g K h i d a n h gia p h o n g t r a o v a n n g h e p h u c h i t n g , R E n g e l s da hoc h a n h - se khSc p h u c dxX6c cai n g h e o n a y n h d no n a n g cao c h i r a r S n g , " D a y l a m o t cuoc b i e n each v i d a i n h a t , t i e n bo n h a t n a n g lUc t i m k i e m , t i e p t h u v a giao l u u t r i ihdc. Theo H u A n g a n g m a ta triidc den nay loai ngiidi chiia t i f n g t r a i qua, la mot t h d i v a L i C h u n b o , cai ngheo ve t r i t h i l c se d i n d e n cai ngheo ve con d a i c a n ng U di k h o n g l6 v a da san s i n h r a ng U di k h o n g l6 - n g i f d i ngUdi h a y con goi l a ngheo n h a n v a n ( H u m a n p o v e r t y ) . D o l a c a i k h o n g 16 ve n a n g lUc t\i duy, t i n h c a m v a t i n h each, ve da t a i da n g h e o ve n a n g luc cd b a n cua con n g U di, c h S n g h a n t u o i t h o dvi nghe v a hoc t h i i c u y e n tham"
  13. 6 cuo'i chan t r d i la diia t r e n cd sd t r i thilc. Do do, theo Nico Stern te ma de xuat xa hoi hoe tap; Ba la, xuat phat t i l viee phat t r i e n t h i noi den xa hoi hau cong nghiep la phai noi den dia v i dac biet nhilng khoa hoc eu the, nhutng nganh san xuat trUc tiep ma nha ciia t r i thilc. Ong cho rang, c6 the dinh nghia t r i thiic la "nang nghien cilu noi den mot cuoe cai each giao due theo hudng xay lUc hanh dgng", la kha nang "lam cho mot cai gi do van dgn^\i dung xa hoi hoc tap; Bon la, t i l nhu cau hoc tap thudng xuyen d thiic CO gia t r i khong phai do t i n h chan ly tuyet doi, t i n h khach xa, phildng, thon ban da h i n h t h a n h mot hildng phat trien xa hoi quan va t i n h phan anh day du hien thvfc, ma v i hinh thiic tri thiic hoe tap t i l cd sd, xay dilng nhflng thiet che giao due khong chinh la cai CO tinh chat vinh cUu, b miic do 16n hdn so v6i h i n h thilc quy t a i cap xa phUdng va n h i l n g dieu kien de ea giao due chinh khac, tao ra kha nang mdi cho hanh dgng ma cac ca nhan, cac quy \h\o due khdng chinh quy t r e n dia ban nay deu dildc phat hang kinh doanh va cac quoc gia lam chu va su" dung trien trong sU tac dong tildng ho. D i vao k i n h te t r i thijfc, so ludng cac nganh nghe gin vdi Theo hudng t h i l nhat, ehiing ta c6 the ke den: Dang H i l u , lao dong dUa tren t r i ' thilc se ngay mot tang, trong k h i t y le cho V i i D i n h Cil, Chu Tuan Nha, Chu Hao, Phan D i n h Dieu, Pham l a m can ky nang nhan thilc han che t h i ngay cang giam nhanh. Tat Dong, Dang Ngoe D i n h , T r a n Viet PhUdng, V6 D a i Ludc, So' ngiidi l a m viec trong l i n h vUc san xuat vat chat se ft dan di. N g u y i n Quang T h a i , Do The Tung, T r a n D i n h Thien... Xa hoi hoc tap ma ta ky vong se dap ilng yeu cau nhan liic cua Theo hudng thU hai, la nhUng nha khoa hoe nhU: Nguyen k i n h te t r i thilc theo hiidng dao tao ra nhutng "lao dong t r i thilc" M i n h DUdng, Hoang Tuy, V u Ngoe H a i , D6 Dilc Ngo, Be TrUdng (Knowledge worker) hay la nhijtng lao dong c6 t r i thilc. Thanh, T h a i T h i Xuan Dao, N g u y i n Cong Giap, Le Thac Can, Vdi each hieu do, N . Stern coi t r i thilc khong chi la dac diem Hoang M i n h Luat, To Ba TrUdng... ket cau cua nen k i n h te hien dai, ma quan trong hdn, la cd sd, Theo hudng t h i l ba, eo r a t dong cac chuyen gia d^u nganh nguyen ly to chile cua toan xa hoi. Tuy nhien, trong xa hoi loai hoac nhflng nha nghien cUu chuyen sau nhU: Pham M i n h Hac, ngUdi, bao gid t a i san xuat xa hoi cung khdng chi la qua t r i n h vat Dang Ba L a m , Nghiem D i n h Vy, V u Van Tao, N g u y i n NhU A t , ly ma bao gid cung con la qua t r i n h t a i san xuat ra van hoa, hay N g u y i n Hflu Chau, Dang Quoc Bao, Ngo Xuan L i l u , N g u y i n noi each khac, t a i san xuat ra t r i thilc. Van Ly, N g u y i n Van Dao, Ngo The Dan, Le T r a n B i n h , N g u y i n 2. Trong nxidc Quang A, Nguyen D i n h Loe, Ho Ngoe Luat, T r a n M i n h Tien, D i n h Quang Ty... N h i l n g cong t r i n h nghien eilu ve xa hoi hoc tap d nUdc ta c6 Theo hudng t h i l tU, c6 lUc lUdng dong dao cua Hoi Khuyen bon each tiep can ro ret: Mot la, di iii van de k i n h te t r i thile ma hoc Viet N a m t a i 63 t i n h , t h a n h ma cac cong t r i n h g^n vdi cac de xuat ve nhflng doi mdi nen giao due, trong do noi dung cot loi nha l a n h dao Hoi l a n h dao cua T r u n g Udng Hoi va cac t i n h , t h a n h la xa hoi hoc tap; H a i la, tiep c a n van de nguon nhan luc cho cong trong ea nUde. nghiep hoa, hien dai hoa triidc bo'i canh hoi nhap k i n h te quoc Nghien cUu sU h i n h t h a n h nen k i n h te t r i thilc d Bac M y va mot so nUdc d Tay A u , Dang H f l u nhan thay rang, nhflng doi (20) Nico Stehr - Thegidi sinh thanh tvi tri tMc. Tap chi Xa hoi hoc, so 2/2002 tr. 31-35 (Nga). ' ' thay k y dieu trong k i n h te va trong ddi song trong giai doan ngay 24 25
  14. nay chinh la nhd may ti'nh va mang may t i n h v6i chijtc nang c6 the Chu Hao cho rkng, phat trien k i n h te' t r i thijtc dung la mot thay the mot phan lao dong t r i 6c cua con ngiidi. Hdn niia, may cd hoi, nhUng phai biet nfim lay cd hoi do. Ong so sanh M y va t i n h phat trien r a t nhanh, khong cong nghe nao c6 the so sanh. Phap va d i den mot nhan xet rSng, do t a n dung diidc cd hoi mdi Nang lufc cua may t i n h c\i 18 thang se tang gap doi, con gia ca t h i nay, he thong doi mdi cong nghe quoc gia cua M y da tao ra dudc m6i nam giam di khoang 30% - 40%, kich thudc nho di rat nhanh. 43.000.000 viec l a m mdi, trong k h i do d Phap chi tao ra dUdc May t i n h khong chi se nhanh chong no'i cac doanh nghiep, cd quan, 1.000.000. Chu Hao cho r i n g , phai quyet tarn thilc hien 4 giai trUdng hoc, benh vien... ma con di vao tting bo phan gia dinh, den phap Idn: a) Tuyen chon va trong dung nhan t a i ; b) Chan hung tufng thiet bi va cong cu..., tao nen xa hoi thong t i n va xa hoi t i i nen giao due quoc dan; c) Xay dilng tiem lUc khoa hoc va cong dong hoa. Ong cho rSng, d Viet Nam, chu triJdng hoi nhap k i n h te nghe quoc gia; d) Xay dUng he thong doi mdi cong nghe quoc gia'"'. quoc te, phat trien t h i trUdng la dung, song da chu trifdng nhxi vay Chu Hao cho r i n g , phai dam doi mdi vdi sU vien d i n y t h i phai c6 chinh sach nang cao nang lUc canh t r a n h ciia nen k i n h tifcing mao hiem va sang tao cua F r a n k l i n Rossevelt: "Dieu dang te. De lam dieu nay, nhat thiet phai cai each giao due theo hudng sd nhat khong phai la t h a t bai. Dieu dang sd hdn la khong dam xay dungxa hoi hoc tap, boi difSng va trong dung nhan t a i , tang lamgi". cudng nang lue khoa hoe va cong nghe quoc gia^^^K Trong Bao cao khoa hoc " T r i thiic va phat t r i e n trong thdi Dang Hutu, Ho Ngoc L u a t va D i n h Quang Ty da de cap dai ngay nay"^^'*\e D i n h Tien va Hoang X u a n Long cho r^ng, t r i t 6 i van de doi m6i t i i duy k h i di sau vao t i m hieu k i n h te t r i thiic dang gia tang vdi toe do Idn va doi mdi hen tuc, kha nang Ian thilc. Theo nhufng nha nghien cijfu nay, tU duy ve sU phat t r i e n truyen va pho hien ngay cang rqng r a i . Chi rieng so'liidng tap chi phai lay con ngUdi l a m t r u n g tarn k h i thiia n h a n mot noi h a m va bai bao khoa hoc, cii 10 nam l a i tang len gap doi va t r u n g b i n h mdi cua k h a i niem phat t r i e n : Phat trien la sU md rong pham mdi nam tang them 600 t r i e u t r a n g (trich A l v i n Toffler - Cu soc vi Ilia chgn cua eon ngiidi de dat tdi mot eugc song trudng thg, tUdng lai). Do vay, quoc gia c^n den chinh sach nang cao nang liic khoe manh, eo y nghia va xvtng dang vdi con ngixdi. Trong dieu hap t h u t r i thiic theo hiidng: kien chuyen sang k i n h te t r i thiic t h i lUc lugng sin xuat dang - Phan cap va xa hoi hoa giao due de buy dong cac nguon chu yeu dua vao nguon liic vat chat phai chuyen sang dua chu lUc xa hoi cho viec phat t r i e n nguon nhan liic; yeu vao nguon lac tri tue. 6 Viet N a m , k h a nang r i i t ng^n qua - Tap t r u n g cac nguon liic cong cong vao viec ho t r d n h i i n g t r i n h cong nghiep hoa, hien dai hoa c h i n h la phat t r i e n k i n h te ngUdi ngheo va p h u nut - n h i i n g ngiidi t h i e u n h i i n g dieu kien de t r i thiic hoc hanh; (21) Dang HQu - Kinh tetri thvtc vdi chien luacphat trien cua Viet Nam. K y yeu Hoi thao khoa hoc " K i n h te tri thiic va nhiSng van de dat ra doi v6i Viet Nam. (23) C h u Hao - Nen kinh tetri thiic - mot cdhoi mdi cho niidc ta sau hai theky? Ha Noi, 21-22/6/2000, tr. 32. Hoi thao khoa hoc " K i n h te tri thiic va nhflng van de dat r a doi v6i Viet Nam". (22) Dang Huu, Ho Ngoc Luat, Dinh Quang Ty - Xu hixdngphat trien nen kinh Ha Noi, 21-22/6/2000, tr. 38. te tri thiic va tic dong cua no den sU phat trien va liia chon chien htac cong (24) Le Dinh Tien va Hoang Xuan Long - " T r i thvic va phat trien trong thdi d^i nghiep hoa, hien dai hoa ciia Viet Nam. De tai KX.02.03. H a Noi, 2005. ngay nay". T a i lieu trich d i n (23), tr. 55. 26 27
  15. - Cung cap va ho trd cho giao due d bac dai hoc va bac cao hdn, dac biet trong khoa hoc va ky thuat, dong thdi v i n bao dam N h i i n g bien doi ky dieu ay bat nguon tOf nhijtng t r i thiic cd hoi tiep can giao due cho ngUdi ngheo; - Sii dung n h i i n g cd hoi mdi de cai thien chat liidng giao due m6i ciia con ngUdi. T r i thiic va t r i tue t r d t h a n h t a i nguyen quy va md rong cd hoi tiep can. gia nhat trdng moi t a i nguyen ma svf viidn tdi de c6 dUde va lam V u D i n h Cu theo hudng tiep can nhflng cong nghe cao trong chu t a i nguyen quy gia do phu thuoc vao nhan to" con ngUdi, vao k i n h te t r i thiic da di den ket luan "Muon tiep can k i n h te t r i thiic nen giao due dao tao n h i i n g con ngiidi t r i thiic, nguon nhan liic phai CO doi ngu lao dong t r i thilc. 6ng dong y vcfi to chOfc lao dong t r i thiic. Trong liic liidng lao dong t r i thiic do, tang Idp t r i thiic quoc te (ILO) ve doi ngu lao dong t r i thiic bao gom cac nha quan (intelligentsia) v6i t i i each la n h i i n g t i n h hoa ciia xa hoi can eo ly, quan chOtc t r u n g , cao cap cua Chinh phu, nhutng chuyen vien chinh sach dao tao tu: phia xa hoi de t r d t h a n h liic liidng san xuat nghiep v u va trd ly chuyen vien nghiep v u (thay giao, thay thuoc, trUc tiep va dong thdi la liic liidng chu yeu trong viee duy t r i , bao nha van, luat gia, ky svf...) san xuat ra cac san pham t r i thilc. ve, sang tao va t r u y e n ba van hoa dan toe'-'''. V u D i n h Cu da nghien cilu kha sau quan diem cua K. M a r x Tiep theo do, nhom nghien ciiu nay da thiic hien de t a i ve may moc va dai cong nghe, coi t r i thiic la san pham cua lao nghien ciiu doi ngii t r i thilc trong thdi k y day manh cdng nghiep dong, ket qua ciia t h a i do tich ciJc cua con ngifdi doi v6i t\i nhien. Ong cho rSng, stf xuat hien may thong m i n h (Smart Machinery) hoa, hien dai hda (ma so KHXH.03.09). Thdi diem trien k h a i cong se giai phong con ngUdi ra khoi day t r u y e n san xuat va ngUdi lao t r i n h diing vao liie ma tren the gidi ngiidi ta noi nhieu den sii dong khong con d v i t r i "diing may" niia. C h i n h v i the, giad due chuyen doi tii nen k i n h te cong nghiep sang nen k i n h te t r i thilc, trong xa hoi t r i thiic se khong the theo cai nguyen ly cii'-^'. trong do, khoa hoc va eong nghe tao nen siic manh cong sinh Vao nam 1991, de t a i khoa hoc mang ma so KX.04.06 do (Symbiosis) 16n lao giiia loai ngiidi v6i the gi6i t i i nhien, h i n h Pham Tat Dong lam chu nhiem da tien hanh nghien ciiu ve cac thanh nen "xa hoi thong t i n toan cau" (Global Information Society chinh sach doi v6i t r i thiic. Cong tac vien cua de t a i gom nhieu - GIS), lam thay doi can ban loi song, each l a m viee va each to nha khoa hoc t\l nhien va khoa hoc xa hoi - nhan van. Trong so' chile xa hoi. Khoa hoc trci t h a n h liic liidng san xuat triic tiep va ho, nhQng ngiTdi dilng dau eac nhanh nghien ciiu gom Nguyen gi6i t r i thiic hdp t h a n h mot bo phan quan trong cua liic liidng lao Hutu Tang, Pham H u y Tien, N g u y i n V a n Truy, B u i Khfic Viet, dong xa hoi. Sii chuyen giao cong nghe (Transfert Teehnologique) N g u y i n Van Ho va B u i Van Thieu. Vao thdi diem ay, nhan loai glut vai tro t r u n g t a m cua cong nghiep hoa. Van de bilc xuc la tijfng ngay tvtng gid chting kien nhiJng bien doi Idn lao trong san phai xay diing mot xa hoi ma trong do nen giao due dap ilng diidc xuat, k i n h doanh, khoa hoc, cong nghe, van hoe, nghe t h u a t , giao sii hoe lien tue cua t i i n g ngUdi cong dan'-^'. due, quan ly k i n h te, quan ly xa hoi... (25) V u Dinh C u - Gop phan tim hieu kinh te'tri thiic. Hoi thao khoa hoc " K i n h (26) Pham Tat Dong (Chu bien) - Tii thiic Viet Nam - Thiic tien va trien vong. te tri thilc va nhiing van de dat ra doi vdi Viet Nam". H a Noi, ngay 21-22/6/2006 N X B Chinh tri Quoc gia, H a Noi, 1995, tr. 10-13. tr. 61. (27) Pham Tat Dong (Chu bien) - Dinh hifdng phat trien doi ngu tii thiic Vi?t Nam trong cong nghiep hoa, hien dai hda. N X B Chinh tri Quoc gia, H a Noi, 28 2001, tr. 15-20. 29
  16. N g u y i n Quang Thai nghien ciiu moi quan he gifla qua dai va nhi3ng dac trUng cua nen k i n h te t r i thiic. Do do, muon rut t r i n h cong nghiep hoa, hien dai hoa dat niicic vcfi viec phat t h e n ngdn qua trinh cong nghiep hoa phai tang toe, di tit, bo qua loi k i n h te t r i thiic. 6 n g cho rang, muon gAn viec xay dUng nen k i n h mon ma cac nU6c da phai va't va viidt qua. Quan diem do eo the te t r i thilc vdi cong nghiep hoa, hien dai hoa, trifdc het phai thay thiic hien khi tri thiic da mang tinh toan cau. Dang va Nha nu6c doi tU duy, phai biet va dam don siic cho phat t r i e n va phai tao chu triidng day manh cong nghiep hoa, hien dai hoa va tijfng bUcfe ra k h a u dot pha, ma theo ong t h i trudc het phai lam cho nen giao chuyen sang nen k i n h te t r i thiic la c6 can cii khoa hoe, phu hdp due dugc cai tdde dao tao nguon nhan l\lc chat lUdng cao va dao vdi xu the ehung cua thdi dai. Tuy nhien, ehung ta chi t h a n h cong tao tay nghe dap i l n g yeu cau cua nen k i n h te t r i thijfc k h i hai nhiem v u do p h a i diidc thuc hien dong thai, longghep vao Phan D i n h Dieu ban den mot he thong giao due tien tien va nhau, bo sung cho nhau, ho tra nhau bang each tang ciidng dao lanh manh k h i noi den con dudng xay diing k i n h te t r i thiic a nxldc tao nguon nhan liXc chat luang cao, khuyen k h i c h tang nhanh ta. Theo ong, moi thanh tich va moi yeu kem cua giao due deu c6 tiem nang tri thixe quae gia, dau tii manh vao cac nganh cong moi hen quan chat che v6i nhiing thanh tich va yeu kem cua ban nghe cao, chuyen dich k i n h te theo hiidng tang nhanh cac nganh than he thong k i n h te xa hoi. Trong t i n h h i n h hien nay, viec hoach k i n h te t r i thile'"". dinh mot chien iMc phat trien giao due khong thetach rdi vdi viec T i m kiem mo h i n h phat t r i e n d Viet N a m , T r a n D i n h Thien tim kiem cac giai phap dot pha trong cai each k i n h te va cai each da t r i n h bay nen k i n h te t r i thiic trong sd do phat t r i e n tong quat. hanh chinh de tao moi trUdng trong sach cho giao due. Theo ong, ve nguyen ly ehung, sU xua't hien cua k i n h te t r i thiie Cai each viec day va hoe trong nha trvtdng da la mot viec khong viidt khdi sd do cua K. M a r x ve sU t i e n hoa cua lich suf kho, nhUng tao ra cho diXac mot xa hoi hoc tap, mot nen giao due thong qua 3 h i n h thiic k i n h te: cho moi ngudi va suot dai t h i con kho hdn nhieu. Do vay, phai s6m - K i n h te t i i nhien, tUdng dUdng v6i nen k i n h te nong nghiep ban den viec kien tao moi trUdng cho ngufdi lao dong luon eo kha va xa hoi nong dan eo truyen. nang tiep can v6i moi nguon t r i thilc'-". - H i n h t h a i t h i triidng, tiidng dvfdng v6i nen k i n h te t h i Du6i stf chu t r i cua V u D i n h Cu!, nhom chuyen gia gom V6 trUcing cua thdi dai cong nghiep cd k h i va xa hoi cong nghiep. D a i Lifdc, Lu(u Bich Ho, Pham Tat Dong... da xay dvfng chuyen - H i n h t h a i Cong san chii nghia, tiidng diidng vdi nen k i n h de "Mot so van de k i n h te t r i thiie va thiJe t i i n eong nghiep hoa, te CO t r i n h do phat t r i e n ra't cao va xa hoi t i i do chan chinh hien dai hoa ci nUdc ta". Tap the tac gia k h i n g d i n h rang, muon De xay diing mo h i n h phat t r i e n d Viet N a m , T r a n D i n h r u t ngSn qua t r i n h cong nghiep hoa, hien dai hoa t h i phai k h a i Thien neu len mot so'dieu kien, trong do, eo dieu kien ve giao due thac, nam bat, sii dung cac t h a n h tifu khoa hoc, cong nghe hien va dao tao, bao gom: - Pho cap giao due h bac cao; , , (28) Nguyin Quang T h a i - Cong nghiep hoa, hien dai hoa va nen kinh tedUa tren tri thiic. Hoi thao khoa hoc " K i n h t e t r i thdc va nhflng van de dat ra do'i v6i Viet Nam". Ha Npi, 21-22/6/2000, tr. 89-91. (29) Phan Dinh Dieu - Ve con dvtdng xay dung kinh tetri thiic d nude ta. T a i (30) Mot so van de vekinh tetri thac va thac tiin cong nghiep hoa, hien dai hoa lieu da d i n (28), tr. 114-116. anirdc ta. T a i lieu litu hanh noi bo cua Dang Cong san Viet Nam. H a Noi, 2003. 30 31
  17. - Mci rong va nang cap chat lUdng mang lu6i day va hoc - Pho cap cong nghe thong tin, tritcfc het la trong nha ngoai ngfl (chii trong tieng Anh), coi day la cong cu can cho m6i trifdng, ke ca trifOng tieu hoc. ngiidi trong dieu kien hoi nhap quoc te. - Pho cap ngoai ngfl (it nhat la tieng Anh) tCf cap tieu hoc'"'. - Bao dam sii cong bang cho moi ngUdi trong viec tiep can NhU vay, khai niem "pho cap giao due" da c6 noi ham mdi va hiiclng thu nen giao due cd sd va tao nhieu cd hoi tiep can vdi va viec trien khai se phai thay doi ve nguyen tic. giao due dai hoc'"'. Cach day khong lau, mot tap the khoa hoc gom: Vu Trong Theo hiidng tiep can cong nghiep hoa, hien dai hoa de ban Lam, Tran Ngoc Hien, Do Hoang Toan, Nguyen Xuan ThSng, den xa hoi hoc tap con phai ke den rat nhieu tac gia ma d day can Tran Dinh Thien, Dang Mong Lan, Pham Hong Tien, Nguyen diem tcii mot so cong trinh. TrUctc het, phai ke den hang loat bai Thanh Binh da tien hanh nghien ciiu kinh te tri thiic theo mot viet eua Nguyin Minh Diidng ve nhflng van de cap thiet dat ra he thong chuyen de, tu: nhiing khai niem cO ban lien quan den trong giao due, dae biet la dao tao nguon nhan liic chat lildng cao viec trinh bay kinh te tri thiic den viec de xuat muc tieu phat cho cong nghiep hoa, hien dai hoa, can den mot xa hoi hoe tap trien kinh te tri thiic 0 Viet Nam. Cuo'i cung, nhom tac gia di vao trong giai doan mdi. 6ng khong chi mot lan viet noi dung gan v6i chuyen de phat trien kinh te tri thilc tren dia ban Thu do Ha Noi. doan diide trich din sau: "Cdng nghiep hoa, hien dai hoa c6 hai Cung giohg nha nhieu nha khoa hoc nghien cu(u kinh te tri nhiem vu cd ban la dng dung rong rai eac cong nghe tien tien, thiic ma tren kia da de cap, tap the tac gia nay ciing di den mot y eac phufdng tien hien dai vao eac Hnh vUc kinh te ciing nhif vao txidng 16n la phai cai each giao due triide nhiing ddi hoi ngay cang ddi song xa hoi va chuyen ddi ed cau lao dong cho phCi hdp vdi cd cao eua kinh te, nhat la khi bdt tay vao xiy diingkinh tetri thiic. cau kinh te eua mot nUdc cong nghiep hien dai. Ca hai nhiem vu Theo nhom tac gia thi: nay deu tac dong manh me den nguon nhan ITJC cua dat nu6c, den - Muc tieu cua cuoc cai each giao due nay la dao tao nguon moi ngUdi lao dong. Hang ehue trieu nong dan can dUdc dao tao nhan luc c6 nang lUe sang tao va kha nang hoc hoi khong ngvfng de "ly nong bat ly hiJdng", nhiing ngUdi nong dan con lai thi ciing trong suot cuoc ddi. De lam dUdc dieu nay, phai thay the he thong phai hoe de eo the chuyen tii cay bang trau thay cay bang may; giao due hien nay (da tr6 nen lac hau) b^ng mot he thong giao ngUdi thd tien dieu khien may tien van nang chuyen sang dieu due m6i. khien may tien NCN tiJ ddng dieu khien bang ehUdng trinh, can phai hoe de c6 the lam ehu phiidng tien san xua't hien dai; ngifdi - Hien dai hoa he thong giao trinh de dao tao dUdc nhiing giao vien ngoai viec hoc de cap nhat diidc nhiing tien bo khoa hoe ky nang cd ban (nhat la ky nang sii dung may tinh va Internet) va cong nghe trong Hnh vxic minh dang giang day, con phai truy va kha nang suy nghi sang tao de thieh ling (adaptation) v6i yeu cap thong tin qua Internet, hoc svi dung eac thiet bi day hoc da cau eiia nhiJng cong viec luon luon thay doi. (32) Vu Trong Lam (Chu bien) - Kinh tetri thiic d Viet Nam. Quan diem va giai (31) Tran Dinh Thien - Kinh tetri thitc va van de lua chon mo hinh phat trien phap phat trien. NXB Khoa hoc va ky thuat, Ha Noi, 2004. d Viet Nam. Hoi thao khoa hoc "Kinh te tri thiic va nhQng van de dat ra do'i v6i Viet Nam". Ha Noi, 21-22/6/2000, tr. 111-112. 33 32
  18. phifdng tien (Multimedia) de cai tien phUdng phap day hoc... Do itiem deo de dap \ing yeu cau cua mot xa hoi ma trong do moi vay, hoc thufdng xuyen, hoc suot ddi t r d t h a n h n h u cau t a t yeu do'i ngiidi deu ham hoc va muon hoc'"'. vdi moi ngUdi, dong thdi cung la mot yeu cau cua xa hoi do'i v6i Cung tiep can van de nguon nhan luc phuc v u cong nghiep ngiidi lao dong"'"'. hoa, hien dai hoa de di tdi viec luan giai ve sU cap thiet phai xay Ban den cong nghiep hoa r i i t ngSn, Dang Ngoc D i n h nhan dung xa hoi hoe tap, mot so" nha nghien cilu di sau vao cong tae xet rang, d the k y X V I I I , mot nutdc muo'n cong nghiep hoa phai giao due ngUdi Ictn. Trong so' nhflng ngiJdi nay phai ke den: To Ba mat khoang 100 nam; cuoi the ky X I X , dau the ky XX la khoang TriJdng, Nguyen N h u A t , Hoang M i n h L u a t , T h a i T h i Xuan Dao, 50 - 60 nam; trong n h i i n g thap ky 70 - 80 la khoang 20 - 30 nam; N g u y i n Cong Giap... Tuy nhien, m6i ngiidi trong so ho da di vao den cuoi the ky XX, quang thdi gian nay c6 the con r u t ngkn nCia. nhiJng k h i a canh khac nhau de roi quy t u vao va'n de ehung la Muo'n vay, dieu kien tien quyet la con ngiidi phai lam viec xay dung xa hoi hoe tap. bang nang luc t r i tue la chinh, cang khong phai chi la nang Ivfc the To Ba TrUdng da tong ket kha sau giao due thUdng xuyen chat. Trong dieu kien do, nhan lUc trong cac nganh dich vu, dac (Continuing Education) va di den nhUng ke't l u a n nhU: biet la dich vu xii ly thong t i n va dich v u t r i thiic se tang nhanh. - He tho'ng giao due thUdng xuyen tao cd hoi hoc tap suo't Chi bkngcon diidngphat trien khoa hoc va congnghe, giao due va ddi cho ta't ea ngUdi Idn b t a t ca moi ndi. dao tao mdi tang nhanh von tri thvtc (Knowledge Capital), m6i c6 - Giao due thUdng xuyen c6 the dam nhan viec dao tao the r u t ngan khoang each v6i cac nxXdc phat trien*"'. t r u n g hoe, dai hoc va hoc nghe. Xuat phat tu: luan diem "Cong nghiep hoa g^n vdi hien dai - Giao due thUdng xuyen bao gom nhUng chUdng t r i n h r a t hoa ngay t i f dau va trong suo't cac giai doan. Nang cao ham Ivfdng da dang va mang t i n h cha't mem deo. t r i thijfc trong cac n h a n to" phat t r i e n k i n h te - xa hoi, t i i n g hxidc Thong qua n h i i n g cong t r i n h nghien eiiu. To Ba TrUdng da phat t r i e n k i n h te t r i thilc d nxidc t a " (Van k i e n D a i hoi Dang gop phan l a m phong p h i i nhan thiie cua ehung ta ve giao due thUdng Ian t h i l IX), V i i Ngoc H a i cho rang, phai xay diing mot xa hoi xuyen n h u giao due thUdng true (Permanent Education), giao due hoc tap suot ddi, do do, he thong giao due nUdc ta noi chung, va dinh ky (Recurrent Education), giao due cong dong (Community trong do, rieng ve cd cau l a i h i n h thiic giao due, trudc mat can Education), giao due cd hoi t h i i hai (Second-chance Education), diJde lUu t a m , doi mdi va hoan thien. 6ng cho rang, nen giao due giao due ngoai nha trUdng ( E x t r a - M u r a l Education)''*'. trong giai doan mdi phai quan t a m dong thdi h a i mat t i n h hoa va dai chiing. M a t khac, nen giao due l a i phai mang t i n h l i n h boat, (33) Nguyin Minh Difdng - Khai niem, muc dich va dieu kien de trd thanh mot xa hoi hoc tap a Viet Nam. K y yeu Hoi thao "Xay dang xa hoi hoc tap d Viet (35) V u Ngoc H a i - He thong giao due quoc dan hudng tdi xay diing mot xa hoi Nam". Ha Noi, 30/1/2007, tr. 21. ^oc tap suot ddi a nude ta. K y yeu hoi thao "Xay diing xa hoi hoc tap ci Viet Nam. (34) Dang Ngoc Dinh - Nen kinh tetri thrjic va muc tieu Cong nghiep hoa, hien Ha Noi, 30/1/2007, tr. 67 - 68. dai hoa cua Viet Nam trong tim nhin 2020. K y yeu Hoi thao " K i n h te tri th\ic (36) T6 B a TrUdng (Chii bien) - Giao due thiidng xuyen (ThUc trang va dinh va nhQng van de dat ra doi v6i Viet Nam". H a Noi, 21-22/6/2000, tr. 96. huong phat trien d Viet Nam). N X B Dai hoc Quoc gia H a Noi, H a Noi, 2001. 34 35
  19. Nguyen NhU At
  20. (Giao due khong chinh quy trUdc yeu cau phat t r i e n nguon nhan Trong bai ve thcii dai m6i va giao due dai hoc, Vu V a n Tao Ixic cho cong nghiep hoa, hien dai hoa)... da neu 3 mue tieu ma qua do thay ro s\i can thiet phai xay dvfng Hifdng nghien cdu t h i i ba xuat phat tu! nhutng yeu cau xa hoi hoc tap: phat trien cac l i n h vUc chuyen mon trutcfc sU h i n h t h a n h k i n h Muc tieu 1: Xay dUng nang lUc thich tfng (adaptableness) te t r i thilc ma de xuat xay dUng xa hoi hoc tap. Theo hxidng nay v6i nhi3ng thay doi n h a n h chong cua san xuat, ciia cong nghe, cung CO kha dong cac nha khoa hoc nhif: Dang HiJu, T r a n M i n h cua ddi song xa hoi de dap ting (responsiveness) v6i nhutng yeu Tien, Ho Ngoc Luat... (Cong nghe thong tin); V i i V a n Tao, Pham cau xa hoi cua phat t r i e n trong tiJdng l a i . -> M i n h Hac, Dang Ba L a m , Nguyen HQu Chau... (Giao due giao); Muc tieu 2: Xay diing nang lUc t i i hoc sang tao trong qua Ngo The Dan, Le T r a n B i n h (Cong nghe sinh hoc); Hoang Tuy, t r i n h hoc tap suot ddi va biet t\l danh gia nhkm dao tad nhutng Phan D i n h Dieu (Toan hoc); N g u y i n V a n Dao (Khoa hoc cd ban); nhan lUc biet t\i duy ( t h i n k i n g manpdwer). N g u y i n D i n h Loc, Pham D i n h Chudng (Luat hoc); Do The T u n g Muc tieu 3; Xay dvfng nang lUc chung (competences generales) (Khoa hoc lao dong); Pham Tat Dong, N g u y i n Ngoc Phu (Tarn ly de vifdt qua sU dao tao chuyen mon hoa hep. hoc); Vo Dai Ludc, Nguyen Quang A ( K i n h te hoc)... Logic ciia viee hoc suot ddi da dan den viee phai t i n h den TvT nhiJng van de giao due, V u V a n Tao c6 nhieu bai viet r a t dai chung hoa giao due dai hoc theo hudng mci rong giao due sau sau sac ve xa hoi hoc tap, trong do c6 h a i bai viet r a t cong p h u v6i t r u n g hoc'"". nhutng suy nghi sang tao. Do la: Sau nhieu nam nghien cutu ve sU phat t r i e n ngutdi, Pham - Chien lUdc xay dting xa hoi hoc tap ci Viet N a m ; M i n h Hac c6 nhieu bai viet ve xa hoi hoc tap. Theo ong, d nxldc - Thdi dai mdi va giao due dai hoc. ta, nen k i n h te hien dang bao gom 3 miic do phat trien: K i n h te Trong bai viet (Thvtc chat la mot cong t r i n h ly luan, song ong site ngUdi, k i n h te t a i nguyen, k i n h te t r i thilc. Tu: do, Pham M i n h chl viet difcti dang chuyen de, khong cong bo) ve chien lUdc xay Hac dat ra n h i i n g van de nhU: dung xa hoi hoc tap d Viet N a m , V u V a n Tao da dUng nen mot mo - Dan t r i phai t r d t h a n h nhan lUc; h i n h tong quat ve h a i he giao due: Giao due ban dau (Education - Ket qua giao due do'i vdi moi ngUdi phai t h a n h noi \\ic cua i n i t i a l ) va giao due tiep tuc (Continuing). H a i he thong nay g^n moi ngUdi; bo v6i nhau t h a n h mot he thong theo sat ddi ngiidi. V u V a n Tao - Giao due trong thdi dai k i n h te t r i thiic phai tao ra n h i i n g coi he t h i l nhat la he giao due chinh quy va he t h i i h a i la giao due gia t r i mdi n h u gia t r i thong t i n , gia t r i cong nghe''*-*. khong chinh quy. Nguyen t i c bao t r u m ea hai he nay la: - Moi ngifdi hdc tap va hoc lien tuc. (41) V u V a n T a o - " C h i e n lUcfc x a y d U n g x a h o i h o c t a p d V i e t N a m " v a " T h d i d a i - Phat trien giao due gSn v6i phat t r i e n van hoa. m 6 i v 6 i giao due d a i h o c " . N h f l n g c h u y e n de d u n g t r o n g de t a i x a y d U n g mo h i n h - He thong mang t i n h da dang, mem deo, lien thong. x a hoi hoc t a p d V i e t N a m . (42) P h a m M i n h H a c - Kinh te tri thitc va giao due dao tao, phat trien ngiidi. - He thong mang t i n h md. K y y e u H o i t h a o " K i n h te t r i t h i l c v a n h O n g v a n de dat r a doi vdi V i e t N a m " . H a - T r i n h do dao tao dudc cd cau l a i theo huctng quoc te hoa. Noi, 2 1 - 2 2 / 6 / 2 0 0 0 , tr. 132 - 134. 38 39
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học