Những lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ phương diện ngôn ngữ truyền thông xã hội

NGÔN NGỮ

SỐ 11

2012

NHỮNG LỜI CĂN DẶN CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH
T
H
NG DI N
NGÔN NGỮ TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI
TS ĐINH KIỀU CHÂU

1. D
N
Tr y t ô g
X
yt
t
qua
g
trong
ô g
g
t
ta. Nó t dụ g r t l
ố v ô g
g d y tr
t
g tốt
tr g lò g g ờ dâ
g vê
g
g. C ứ
gt
g
gô gữ
trên ph ơ g d
TTXH t t
v t
.C t
gô gữ
C t
C
l
t tr g
ữ gt g ơ g
tê
gô gữ TTXH. C d v
d
t lờ
d ...
g ờ l
ữ g
gt
gô gữ
t
gr tl
ô g
g
t
dâ t
v
g.
C
r t
tâ
t yê tr y tr g v
g
g. g ờ
r g: g ờ
t
ô gt g
l
g
… g ờ t
g
l
gt
ứ , tuyên
tr y
l y v
l t. g ờ
t
g
tl t ữ g
t ,
t
â
t
â t
t
t …
t
t
t
Kinh th . C
g
-Lênin cho
tô t t
ữ g
…” [24, 7].
ô gt

2. T
Truyền thông Xã hội (Mass/ Public/
Social Communication) l
t
ơ g
d r t
tr g tr g ô g g
r y t ô g
. TTXH l
t
k
t
g tr
t ô gt
gt
ữ g
g tr g g t
ứ g
gữ
t
v ê ố g tr g
g v
t
v
t
.
TTXH l
l
t
v
t ứ

t

ữ gl
ô g
t tr

t

t

gt ô gt
g
vữ
t
S

â
g
g
t ơ g
l
)
g. TXH
v
ơ g
l r et g .

TTXH
ứ
nâng cao h
t
t
g
t
l t
t ứ
v
ố t
g
ng y t
t v
ữ gl
chung.
t
g dụ
trở t
v l
d g
y
Sứ
TTXH
g dụ
t dụ g g
vê l
ố v

g
ô g
y

l
g

dâ
t
t
vữ g
g
vy gy
ụ tê
TTXH.
ở ứ
g
g v
g
g.

- TTXH l
ữ g
tr y v
g t

t
g t yê
y, nâng cao

N

38
t ứ g ờ dâ t
t
g
dụ .

g

t

g
tr g TTXH mang
t y t ụ .

t

r y t ô g
tr tuyên
v
g l
t
tê
TTXH. Riêng Social Media
l ô g ụ
tr g
t
tr y t ô g
g
TTXH
r ê g. S
l ed
ờ g yê
dụ g
ô g ụ
y t ô g
radio, tr y
,
t
d g t ô g t trê
g i ter et …).

tr y
l
v
t
tr

3. Những lời căn dặn của C ủ
ịc Hồ C í M
h ng i n n
v
g
g
l
t
d g
t tr g ô g t t yê tr y
g
g tr t
t lâ d
v â
. ữ g lờ
d
t
t t g yê t
g
v ây
g l g yê t
t
g TTXH. ữ g lờ
d l
t
rt
tr g tr g gô gữ
ô g
g
g ờ. ờ
d
trê
ơ gd
gô t g
t gô lờ
y
d g
yê
g
dụ
g vê
g ờ. ữ g
t
gô y t ờ g d
d g
ữ g
t gô r ê g v t
l d
gô
t
l (t dụ: 5 điều
Bá Hồ ạy
l
tt
tê
t
ữ gd
gô
ứ
(t dụ: C
tr
t
d
ờ
ơ
lâ ơ ữ ... Song nhân dân
ta y t ô g .
ô g
g
ơ
l ,t d .
gy
g
t gl
gt
ây d g

ữ số 11 ăm 2012

l

t
t
g
g ơ t
ơ ”.
ờt ô gt
l và tiêu
ê
ữ g
t gô
y
ứ
g d
gô v
t
dụ g tr g t
t
t
d
gô
l
t
r
ứ t
t t .
t

ữ g lờ

3.1.
d

tt t

t gô gữ tr y
g khuy n
h nh
t i tr g ữ g lờ
.

thông
động ngôn t
d
v t

d
g gô t

yê
â

l :
g ờ
l

g ờ

ê l
t

t
”,

v t
â
y l
ê l
ô g
ê l ” (T đi n ti ng i t, Hoàng
Phê
ê , 2000, tr.553)
tr g
ô
gô tr g
,
ứ
ữ g
t
gụy
ô g
g tr
trê
ơ gd

.
d
t v
t
t ờ g
g yê
Coi
gô
t ờ g
r
t
g
yê

g tr
g khuyên
â t
ữ g
lô gích.

g
yê
gl
g gô t
t
t gô
.
t
d
g
t gô l
t gô
ê
t gô gô
.
d
t gô gô
v
t gô gô
ê Austin
:
t gô
t
.C g
lê
y
. Ở ây
ữ g lờ
d
l ô
gô . g y
r
g ờ
gt ờ t
g
.
dụ

N ữ

lờ ...

Th

39

háu gi i,

t gô

d
. Ở ây
gô t
t ở gr g ữ g t ở gd
r
t
t .
ở ây
gg v
t .

Bi t á h tuy n truyền
Bá g i

i hen,

M ng háu

g ng.

g
yê
ở ây
tgữ
ơ gd :
a
g ờ
g ố
g ờ
ố v g ờ g e
t
v
g) tr y
t v t
â
mong g ờ
nghe
g tốt
t
t ô g
.
ụ
yt ố g
tv
l
t gô
yê
.
dụ
H
t ố g

Họ đ
án ộ.

m vi , m ngư i,

m

Họ đ phụng sự đ n th , giai
ấp v nhân ân, Tổ qu v nhân ại.
( ổ v ng truyền th ng Trư ng
guyễn Ái Qu Trung ương, tháng
9-1949)
t v
â t
g gô
yê
l
t tr ờ g
v
g v
r ê g.
t
t
g
lờ
d v v t
g ờ
ê
t
y
t
gô
g
yê
tr g tr ờ g
yl
rõ ràng v
gt
gt
g
tốt ơ .
dụ:
Se rle u
ữ g
t .H
g

ở trê
tâ
v

g y xưa á vua Hùng đã ó
ông ựng nướ , ng y nay Bá háu
ta ph i ùng nhau gi ấy nướ .
(B i nói huy n với ộ đội tại
đền Hùng, 9 - 1954)

â t
gô l ô tr g
tr g
g gô
l ô
v ô g
g
lò g t vô
v
g ờ g e
t
gt
v

t

ở

t
v â
t .
gt t â
g
yg g
.

ữ g lờ
d
,
trê
ơ gd
g
t
g t ứ g t l
.
l
ữ g
t
Se rle
. t
t
gô
yê
r
t
â
â t
g
g r t
l
tv
gô
gữ
t.
dụ
... gòi út ủa á ạn ũng
nh ng vũ hí s
én tr ng sự nghi p
phò hính tr t m anh em v n hóa
v trí thứ ph i m ũng như nh ng
hi n sĩ anh ũng tr ng ông uộ
háng hi n đ tranh ại quyền th ng
nhất v độ ập h Tổ qu .
(G i anh em v n hóa v trí thứ
am ộ, ngày 25-5-1947)
yê
l l
g gô t t ô g
t
gô gô
tr g
g
t ứ h
(Austin)/
(Searle)
v v y
ữ g d g t ứ gô gữ
d
r .
r t t
d g gô
t ứ
t
v
g ờ . Thay
v
ơ gv
y l
t
t
yê
g ờ
l ố l t â / ơ

N

40
tr g
hía ạnh thân (t nh đư
ưu ti n tr ng mọi trư ng h p.
3.2.
ữ g lờ
d dụ g

g
d
-v

yê

tr g
t

gữ dụ g
r t
tâ
g t lờ v
g tr gô
tr g
ây l
d t e
ốt
g gô t . C
t v
Se rle
r g
gô
l ô t
g ố d vy
g ờ
r t d d g
dụ g
y l tr g
t gô
yê
. ữ g lờ
d
l
t gô
t
ứ v
t tr g
ố
d
gô
tr . C lờ
d
gl
ữ g
t gô g v g v g ờ t
tr g v
ữ g t ô g tin chính, tiêu
l ô g
g, ốt t ô g t
tình,
g
l ữ g
y
dụ d trê
ữ gt
t t
ữ
g ờ
d
g ờ g e.
r ờ g
y l
g
t
tr y t ô g
gv
v
g
t
gô gữ t ờ g
t.
t
ứ g
ô g
g.
tr gô tr g tr g
t gô
r tr r g
v
.
dụ:
Th đị h như a. Th ta như
nướ . ướ nhất định th ng a.
(L i u gọi nhân ỉ ni m sáu
tháng háng hi n, 6/1947)
i í h mư i n m th ph i trồng
ây, v
i í h tr m n m th ph i
trồng ngư i.
(Đ

tạ th h tương ai, 9/ 1958)

ữ số 11 ăm 2012

ù hó h n đ n đâu (th y, trò)
ũng ph i thi đua phấn đấu ạy t t,
họ t t.
(Thư g i án ộ, giá vi n, họ
sinh, sinh vi n nhân ịp n m họ mới,
10/1968)
ữ g lờ
d
t
l
ữ g
t gô tr
t
. y
ê
ô
dụ g ữ g lố d
t
t
gt
t g
t
g
t gô .

ờg
ờ g
g
gô
ờ g
dụ:

X ng xe
ô
t
ơ g
ủa nhân ân. Cá hú
ph i h m só xe, y u xe như n, quý
x ng như máu.
(B i nói huy n nhân ịp th m
đ n xe đầu ti n ủa quân đội, 3/ 1951)
am,

am Bộ
t t

(Tuy n
7/1946)

về vấn đề

g

gt t
t
ê
d

l

t

t
t â t
t tr g
v
d
g ờ t
v tr
.
t

Ở ây
t v

g ờ
g v
v t t

am Bộ,

t

gt t
t gô

C

i t

m
t t i t am.

ơ gv
t ứ
t.
l yv
g vụ v tr
t cần v
v
g

gt ứ
gô l .
t
yê
gờ
g â
g t
g yê
l
tl
t
g
vụ
gt
t

t

l

t

d
ô gl
ph i
.
dụ

tr

g,
.
g/
d g

... ay Bá vi t mấy h , đ ám
ơn á háu và khuyên các cháu:

N ữ

lờ ...

41

1. Ph i si ng họ ,

Tuổi nh

2. Ph i gi sạ h sẽ,

Tùy the sứ

3. Ph i gi

Đ tham gia háng hi n ,

4. Ph i

ỉ uật,

háu nghe Bá

Ph i i t y u nướ , ph i
h nh.

họ
d
t

(Thư Trung thu, 1951)
ữ g
g/ v t t t
( ó th , quy t
d gr t
r t yv
g t tr g
gữ
tr g:

ụ g

ở
g

n ò,

g,

nh

(Thư Trung thu, 9/1952)

5. Ph i thương y u giúp đỡ ha
mẹ anh em.
Cá

nh ,

ủa m nh,

Đ gi g n hòa

m the đ i s ng mới,

(Thư Trung thu, 1952)

m vi

v

ở ây t
g ờ
v
gữ (ti g
t
ữ g
gữ
g
gữ v t d y
gữ. C lố
t
gô
l
tl
v
g
v
gữ.
dụ:
hiễu điều phủ ấy giá gương

C n Hồng, háu Lạ ph i thương
nhau cùng.

H
ội, H i Phòng v một s
th nh ph , xí nghi p t bị t n phá.
Song nhân dân ta y t hông s .
Không ó g quý hơn độ ập tự .
Đ n ng y th ng i, nhân ân ta sẽ
xây ựng ại đất nướ ta đ ng h ng
hơn, t đẹp hơn.

r g
d g dụ g
-v
ò
t
ứ
g
gô t
t
g
y
v
l
l
.
S t
ô g
ơ gd
gô
gữ t
ở
gt
ô g
g
.

(L i u gọi đồng
v hi n
nướ háng hi n h ng Mĩ, 1966)

gô TTXH
g quan
tr g tr g v
ây d g y t v
t ở g ờ g e.
gô
ữ g lờ
d
l
t
â g ,
trở t
dâ t , th
â gô
g
l t lờ r t
.
dụ

sĩ

t gô
r t
-v
ố
gô
t t
t y ò
ây l
gô
ố
g et
t

yê

l ô
â t
v

M ng á

yê
â tố dụ g
t ơ gt
gô .
t
gờ
g
ứ
g ê
v
ê
g ờ
.
tr g.
r ,
t
tt
t
g
ố
g ờ
r t
l .
dụ:
háu

g ng,

Thi đua họ v h nh,

Trư ng
th ng i.
C mt
Th

háng hi n nhất định
h Tổ qu

h t hông

quy t sinh.

m nô .

Không ó g quý hơn Độ
Tự .
Tổ qu
trướ h t.

ập,

tr n h t, Tiền tuy n