Xem mẫu
- Nh ng i m m i trong Lu t Báo chí s a i D án LBC l n này v n kh ng nh rõ nguyên t c không có báo chí tư nhân. Báo chí là cơ quan c a ng, nhà nư c, t ch c oàn th ; ng th i là di n àn c a nhân dân. Nhà nư c không ki m duy t báo chí trư c khi ăng, phát... Ch t ch hơn trong vi c cung c p ngu n tin Theo d án LBC, các t ch c có nghĩa v cung c p thông tin cho báo chí (nghĩa là cơ quan báo chí và nhà báo có quy n ư c cung c p thông tin) và h ph i ch u trách nhi m trư c pháp lu t v n i dung thông tin y. Khi th hi n thông tin trên báo, ài, cơ quan báo chí ph i nêu rõ xu t x ngu n tin. Th m chí trong trư ng h p báo chí khai thác ngu n tài li u riêng c a mình (không do cơ quan, t ch c cung c p) thì cũng ph i nêu rõ là ngu n tin riêng c a báo. Tuy nhiên, cơ quan báo chí và nhà báo có nghĩa v không ti t l tên ngư i cung c p thông tin n u có h i cho ngư i ó. ây có hai i m c n lưu ý: M t là: Lu t nh khi cơ quan, t ch c th m quy n cung c p thông tin cho báo chí, h ph i ch u trách nhi m trư c pháp lu t v n i dung thông tin ó. Nhưng không rõ khi th c hi n quy n, nghĩa v “thông tin trung th c” ph n ánh tin trên báo thì cơ quan báo chí và nhà báo có ph i liên i ch u trách nhi m v i ngư i cung c p thông tin không, trách nhi m t i âu...? Th c t lâu nay, khi báo chí, nhà báo “thông tin trung th c” theo ngu n tin thì cơ quan báo chí, nhà báo v n ph i “lãnh ” v m t trách nhi m dân s 1
- và hình s n u có n i dung sai trái, xúc ph m n nhà nư c, t ch c, cá nhân khác! Hai là: V nguyên t c, cơ quan báo chí có quy n không ti t l tên ngư i cung c p thông tin nhưng th c t , có ngư i yêu c u cho bi t thì LBC hi n hành (1999) quy nh bi t l là vi n trư ng vi n ki m sát nhân dân c p t nh và chánh án tòa án nhân dân c p t nh có quy n yêu c u báo, ài cho bi t ph c v vi c i u tra, xét x t i ph m nghiêm tr ng (có th b x ph t t trên ba năm tù tr lên). D án LBC l n này có hai i m m i: M t là không quy nh vi n trư ng vi n ki m sát t nh có quy n này n a mà ch chánh án tòa án c p t nh m i có quy n yêu c u; th hai là quy n này ch th c hi n khi xét th y c n thi t cho vi c xét x t i ph m r t nghiêm tr ng, c bi t nghiêm tr ng (nghĩa là i v i t i có th b x ph t t trên b y năm tù tr lên). C i chính r i v n ph i ch u trách nhi m Có m t s ng nh n lâu nay là nhi u ngư i cho r ng khi báo chí “l ” thông tin sai s th t mà ã c i chính r i thì coi như h t trách nhi m. S th t không th “h t trách nhi m” ư c n u h u qu c a thông tin y gây thi t h i nghiêm tr ng và vi c xin l i, c i chính không th bù p ư ct n th t v t ch t và tinh th n. Trư ng h p này v nguyên t c, dù báo chí có c i chính r i, ngư i b thi t h i v n có quy n khi u n i lên trên ho c kh i ki n ra tòa òi b i thư ng dân s . N u gây thi t h i nghiêm tr ng nm c nguy hi m áng k cho xã h i thì cơ quan i u tra v n có quy n kh i t hình s ... S dĩ có s ng nh n lâu nay như trên vì kho n 4 i u 9 LBC 1999 quy nh m t cách l p l d n n hi u l m: “Trong trư ng h p cơ quan báo chí không c i chính, xin l i (...) thì t ch c, cá nhân có quy n khi u n i v i cơ quan ch qu n báo chí, cơ quan qu n lý nhà nư c v báo chí ho c kh i ki n 2
- t i tòa án” ( i u quy nh này có th hi u là “h ã c i chính xong r i thì thôi, h t ư ng thưa ki n n a!). V cách th c c i chính, Ngh nh 51 quy nh chi ti t thi hành LBC 1999 quy nh th t c c i chính như sau: Cơ quan báo chí ph i c i chính, xin l i trên báo chí c a mình “vào úng v trí v i cùng m t ki u, c ch , úng chuyên m c ã phát sóng mà báo chí ã ăng, phát thông tin”. Quy nh này chưa rõ nhưng d án LBC m i ã s d ng nguyên văn b sung vào lu t. Có ngư i nêu trư ng h p n u tin, bài gi t tít (t a) v i ki u, c ch to và tít y b khi u n i, ph i c i chính, xin l i thì cũng ph i c i chính b ng ki u, c ch to như tít hay sao? Ngh nh 51 hư ng d n thi hành LBC 1999 còn quy nh khi t ch c cá nhân b thông tin xúc ph m mà h có l i phát bi u ph n h i thì báo chí ph i ăng l i phát bi u ó úng v trí và chuyên m c như báo chí ã ăng, phát. Trong trư ng h p không nh t trí thì báo chí có quy n thông tin ti p. N u v n ti p t c không nh t trí nhau thì ph i ti p t c ăng l i phát bi u c a hai bên (coi như cãi nhau qua l i m t lư t trên báo) như v y t i ba l n r i m i ư c ng ng, không ăng n a và báo cáo lên trên. D án LBC m i k th a y nguyên t c y và nay l i nâng lên thành lu t. Th c t cho th y quy nh trên r t khó th c hi n và hình như th i gian qua chưa t ng ư c áp d ng bao gi ! N p lưu chi u vào gi ng ! Báo chí c a chúng ta không b nhà nư c ki m duy t. Th c t công vi c “ki m duy t” này lâu nay n m trong trách nhi m c a t ng biên t p báo ho c giám c ài. Nhưng chúng ta l i có ch n p lưu chi u. 3
- D án Lu t Báo chí (LBC) m i quy nh th i gian n p lưu chi u cho các cơ quan qu n lý nhà nư c v báo chí “ch m nh t là hai gi k t th i i m phát hành”. Th c t các báo ngày thư ng phát hành kho ng hai ho c ba gi sáng. V y thì ph i n p lưu chi u ch m nh t lúc b n ho c năm gi sáng. Vào th i i m “ng ” ó, có cơ quan qu n lý nhà nư c nào c, ki m tra n i dung, phát hi n vi ph m x lý k p th i hay không? Mà theo Ngh nh 56 v x ph t hành chính trong lĩnh v c văn hóa-thông tin thì hành vi n p lưu chi u s n ph m báo chí không úng a i m, th i h n s b ph t ti n t 500 ngàn n 1,5 tri u ng! Không n p thì b ph t t 1,5 n 3 tri u ng! T ng biên t p ch là ph tá? Lâu nay ngư i ng u cơ quan báo chí là t ng biên t p (báo in) ho c giám c ( ài). Theo d án LBC m i, ngư i ng u cơ quan báo chí là ch nhi m (báo) ho c giám c ( ài), còn t ng biên t p ch là ngư i ph tá nghi p v c a ch nhi m, giám c; ch u trách nhi m trư c ch nhi m, giám c (theo cách hi u c a chúng tôi, không bi t úng hay sai). Ch nhi m báo, giám c ài ch u trách nhi m v n i dung thông tin và m i ho t ng c a cơ quan báo chí nhưng tiêu chu n nghi p v báo chí không ư c t n ng b ng t ng biên t p ( ây là cách hi u c a chúng tôi vì trong d án LBC m i, n u như tiêu chu n nghi p v i v i t ng biên t p ư c quy nh r t c th thì i v i ch nhi m báo l i ch nói chung chung và giao cho Chính ph quy nh chi ti t). Theo d án, mu n làm t ng biên t p, ngoài tiêu chu n chính tr ra còn ph i có quá trình ho t ng báo chí ít nh t ba năm, ã ư c B Thông tin và Truy n thông c p th nhà báo, ã t ng gi ch c v trư ng, phó phòng, ban nghi p v báo chí, ã qua l p b i dư ng qu n lý báo chí... 4
- Nhà nư c h tr tài chính Trong th c ti n có nhi u cơ quan báo chí không kh năng t s ng “l y thu bù chi” mà ư c nhà nư c bao c p thư ng xuyên nên d án LBC ã ra nh ng bi n pháp h tr tài chính c a nhà nư c. C th là l p qu h tr phát tri n báo chí. Qu này là “t ch c tài chính nhà nư c, tr c thu c B Thông tin và Truy n thông, ho t ng không vì m c tiêu l i nhu n, s d ng h tr cơ quan báo chí và các ho t ng phát tri n báo chí” (kho n 1 i u 8 d án lu t). Ngu n ti n hình thành qu h tr bao g m ngu n h tr t ngân sách nhà nư c, tài tr c a t ch c, cá nhân và các ngu n thu tài chính h p pháp khác. D án LBC m i kh ng nh Chính ph s có chính sách ưu ãi v thu , v phí cho báo, ài. i u này lâu nay lu t cũ cũng quy nh nhưng trong th c t tri n khai c a các cơ quan nhà nư c chưa c th . Ví d , cơ quan báo chí v n ph i n p thu thu nh p doanh nghi p 28% gi ng như các công ty kinh doanh. Báo, ài có quy n liên k t v i tư nhân Có ý ki n cho r ng d án LBC có v “thoáng” vì bư c u nó mu n xác l p xu hư ng h p th c hóa các ho t ng “bán măng-sét”, “tư nhân núp bóng” lâu nay thư ng b phê phán. Vi c này th hi n qua n i dung i u 33: Cơ quan báo chí ư c phép liên k t trong ho t ng báo chí v i cơ quan báo chí khác, pháp nhân, cá nhân có ăng ký kinh doanh phù h p v i lĩnh v c liên k t theo quy nh c a pháp lu t và ph i ư c s ng ý b ng văn b n c a cơ quan có th m quy n. Các lĩnh v c ư c phép liên k t ư c nêu c th là: 5
- - Thi t k , trình bày, in báo, phát hành báo chí (th c t ây là toàn b ngu n thu và chi bình thư ng c a m t t báo). - Khai thác ho c mua b n quy n v măng-sét, n i dung các n ph m báo chí thu c lĩnh v c khoa h c-công ngh , th thao, gi i trí, qu ng cáo và thông tin kinh t c a báo chí nư c ngoài xu t b n t i Vi t Nam (như v y ph i chăng các báo ngoài các lĩnh v c trên như các báo chính tr , xã h i thì không ư c). - T ch c báo chí nư c ngoài ư c phép liên k t khai thác ho c mua toàn b b n quy n v măng-sét, n i dung các n ph m báo chí Vi t Nam xu t b n nư c ngoài. - S n xu t chương trình phát thanh, chương trình truy n hình thu c lĩnh v c khoa h c-công ngh , th thao, gi i trí, qu ng cáo và thông tin kinh t . - Mua các chương trình phát thanh, chương trình truy n hình nư c ngoài theo quy nh c a pháp lu t biên t p, biên d ch, truy n d n, phát sóng t i Vi t Nam”. T nay cho n khi d án LBC ư c Chính ph ch p nh n trình Qu c h i th o lu n, bi u quy t thông qua v n còn r ng th i gian m i ngư i trao i, th o lu n, góp ph n t o d ng nên m t hành lang pháp lý m i b o m cho ho t ng báo chí i u ki n phát tri n trong xu th ti n b , dân ch và h i nh p. Chúng tôi gi i thi u m t s i m m i c a d lu t như là m t s g i m b n c quan tâm có th góp thêm ý ki n giúp cơ quan qu n lý có thêm thông tin trư c khi quy t nh ban hành lu t. 6
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học