Xem mẫu
- Vµo trËn Khi vÒ ®Õn Ban chØ huy ®¹i ®éi 3, t«i ®−îc bæ sung lµm liªn l¹c, c¸c b¹n cïng ®i víi t«i vÒ trung ®éi 1, 2, 3 vµ tiÓu ®éi ho¶ lùc A10. Trong ®¹i ®éi chóng t«i anh Hµ V¨n Th¸i lµ ®¹i ®éi tr−ëng, anh TrÇn §øc C¨n lµ chÝnh trÞ viªn tr−ëng, anh NguyÔn TiÕn Mïi vµ anh NguyÔn V¨n Thô - ®¹i ®éi phã vµ chÝnh trÞ viªn phã còng võa tõ MiÒn (Bé T− lÖnh miÒn §«ng Nam Bé) bæ sung vÒ ®¬n vÞ s¸ng nay. Anh NguyÔn Quèc Sù - v¨n th− qu©n khÝ, anh TrÇn §øc Huyªn - y t¸, Anh NguyÔn V¨n Tr÷ - qu¶n lý, anh NguyÔn V¨n Tµi - nu«i qu©n. TrÇn Xu©n Coáng lµm liªn l¹c viªn nh− t«i. VÒ sèng, chiÕn ®Êu víi mét tËp thÓ míi, cã c¸c anh lín tuæi, lµ nh÷ng chØ huy giµ dÆn, tõng tr¶i, t«i yªn t©m, v÷ng tin h¬n víi nhiÖm vô míi. Xóc ®éng nhÊt lµ t×nh c¶m ch©n thµnh, cëi më, chan hoµ cña c¸c anh dµnh cho chóng t«i khi vÒ cïng sèng, chiÕn ®Êu trong ®¹i gia ®×nh ®¹i ®éi 3, tiÓu ®oµn 8 anh hïng. 23-2-1972 C¶ ®¬n vÞ tiÕp tôc hµnh qu©n vÒ khu vùc rõng 84
- chuèi ¤r¨ng©u cña Campuchia. N¬i ®©y, bao quanh b×a rõng cao su mªnh m«ng, réng lín, ng−êi d©n trång chuèi rÊt nhiÒu. Nh÷ng ®ªm yªn tÜnh n»m vâng c¹nh nhau, c¸c anh ®· kÓ cho t«i nghe chuyÖn trong cuéc sèng ®êi th−êng, c¶ nh÷ng chuyÖn thÇm kÝn, riªng t−. Cßn t«i, chØ lµ cËu bÐ míi võa häc xong phæ th«ng ®· lªn ®−êng nhËp ngò nªn ch¼ng cã nhiÒu chuyÖn ®Ó kÓ. T«i kÓ l¹i lÇn trém rau, s¾n trªn ®−êng Tr−êng S¬n. Ban ®Çu t«i ®Þnh gi÷ kÝn, nh−ng do c¸c anh thóc Ðp nhiÒu, nªn ®µnh ph¶i "khai" ra. LÇn ®ã, chóng t«i ®−îc nghØ mét ngµy ë tr¹m giao liªn. Khi h¹ chiÕc ba l« cång kÒnh xuèng ®Êt ®Ó t×m vÞ trÝ m¾c vâng, t«i nh×n thÊy trªn th©n c©y lín bªn c¹nh cã dßng ch÷ b»ng than viÕt nguÖch ngo¹c: "C¸ch ®©y 3km h−íng ®i vµo cã b·i B52". "B·i B52" lµ tiÕng lãng chØ "b·i s¾n", chóng t«i ®−îc c¸c chiÕn sÜ ®i ra B¾c truyÒn l¹i cho ®iÒu ®ã. Ngay trong chiÒu h«m ®ã, t«i vµ Hång, hai ®øa rñ nhau ®i t×m s¾n (cñ m×) mang vÒ gi¶i quyÕt "n¹n ®ãi" l©u nay. CËu Nam ë nhµ cã nhiÖm vô ®µo c©y "s©m ®Êt" (lo¹i c©y gièng nh− thiÕt méc lan) mäc r¶i r¸c trong rõng, lÊy cñ mang vÒ nÊu n−íc uèng. Nghe mäi ng−êi nãi: N−íc s©m nµy uèng vµo rÊt bæ, cã t¸c dông "c¶i l·o hoµn ®ång". C¸nh lÝnh chóng t«i cßn "®ång" nh− thÕ nµy, b©y giê ®ang ph¶i ®i vµo n¬i hßn tªn mòi ®¹n, kh«ng biÕt cã cßn may m¾n ®−îc "l·o" hay kh«ng 85
- ®Ó mµ "c¶i"? Nh−ng dï sao, ®©y còng lµ sù ®éng viªn, an ñi chóng t«i trong lóc khã kh¨n, gian nan nµy. T«i vµ Hång mß mÉm theo tuyÕn ®−êng mßn giao liªn ®i vÒ phÝa tr−íc rÊt xa, trêi ®· vÒ chiÒu mµ ch−a ph¸t hiÖn ra "b·i s¾n". Chóng t«i cã lóc n¶n chÝ ®Þnh bá cuéc nh−ng tiÕc c«ng søc ®i ®Õn ®©y, nªn l¹i ®éng viªn nhau cè g¾ng ®i thªm mét ®o¹n n÷a ®Ó t×m ra b»ng ®−îc. ThËt may m¾n, trªn con ®−êng ®ang ®i cã mét lèi rÏ nhá, t«i ®o¸n ®©y lµ "b·i s¾n". ChØ c¸ch ®ã kho¶ng 100 mÐt, mét n−¬ng s¾n kh¸ réng hiÖn ra. Kh«ng kÞp suy nghÜ nhiÒu, hai ®øa x«ng ®Õn, cïng nhau nhæ, gèc s¾n mËp, to, nhÐt ®Çy vµo chiÕc quÇn dµi ®· ®−îc cét chÆt hai ®Çu èng l¹i, nhanh chãng kho¸c trªn vai trë vÒ. Chóng t«i thËt sù vui mõng, phÊn khÝch víi "chiÕn c«ng" võa ®¹t ®−îc. T«i vµ Hång høng chÝ nghªu ngao h¸t bÊt cø ®o¹n bµi h¸t nµo mµ m×nh cßn nhí, ch¶ cÇn biÕt tªn bµi h¸t ®ã lµ g×. Trêi ®· vÒ tèi, Hång t¹t sang mÐp ®−êng nhÆt mÊy ®o¹n th©n c©y nøa kh« lµm ®uèc ®èt soi ®−êng vÒ. Khi ®Õn c¹nh mét ®¬n vÞ ®ang ®ãng qu©n, bÊt ngê phÝa tr−íc vµ sau hai ®øa t«i cã tiÕng sóng næ ®oµng, ®oµng, tiÕp ®ã lµ tiÕng h«: - §øng l¹i, kh«ng ®−îc ch¹y! Hång ®ang cÇm ®uèc ch¸y s¸ng ®i tr−íc bÞ b¾t ngay t¹i trËn, cßn t«i nhanh chãng nghiªng m×nh cïng víi hai èng quÇn s¾n trªn vai, l¨n xuèng vÖ ®−êng, n»m yªn bªn c¹nh mét chiÕc l¸n nhá. 86
- Võa nãi ®Õn ®©y, mäi ng−êi ngåi nghe xung quanh ®· c−êi ph¸ lªn gi¬ tay chØ chØ, trá trá vµo anh Sù "r©u" (anh Sù cã bé r©u quai nãn). T«i dõng l¹i v× qu¸ ng¹c nhiªn, kh«ng hiÓu c¸c anh ®ang c−êi vÒ ®iÒu g×. Nh−ng kh«ng mét ai gi¶i thÝch, mäi ng−êi hèi thóc t«i kÓ tiÕp. -B¾t ®−îc mét th»ng råi, cßn mét th»ng n÷a! - TiÕng cña c¸n bé binh tr¹m vang lªn. Mäi ng−êi ®èt ®uèc soi t×m, t«i n»m im, kh«ng cùa quËy mÆc dï ®Çy cµnh kh« ®©m vµo bông, ®ïi ®au ®iÕng. Hång t×m mäi c¸ch tr×nh bµy hoµn c¶nh xin ®−îc tha, ph¶i mét lóc sau cËu ta míi ®−îc th¶. Kh«ng gian l¹i yªn lÆng, chØ cßn tiÕng x× xµo, bµn t¸n xa xa. T«i nghÜ mäi ng−êi ®· rót hÕt vµo l¸n tr¹i nªn tranh thñ thêi c¬ nghiªng m×nh ®Ó tÌ v× ®· nhÞn qu¸ l©u. ThËt kh«ng ngê, cµnh cñi kh« g·y, kªu r¨ng r¾c. - Cßn ®©y mét th»ng n÷a! Mét tiÕng h« cña ai ®ã ®øng rÊt gÇn, do trêi qu¸ tèi nªn t«i kh«ng thÓ nh×n ®−îc. Nghe ®Õn ®©y hÇu nh− mäi ng−êi ®Òu ph¸ lªn c−êi rò r−îi. T«i dõng l¹i ®Ó t×m hiÓu, nh−ng c¸c anh vÉn thóc giôc kÓ tiÕp. Lóc ®ã t«i míi thËt sù ho¶ng sî, må h«i trong ng−êi tu¸ ra, dï vÒ ®ªm Tr−êng S¬n mïa nµy kh¸ l¹nh. BiÕt m×nh kh«ng thÓ trèn tho¸t t«i véi vµng ®øng dËy xin c¸n bé binh tr¹m tha cho song c¸c anh vÉn kiªn quyÕt ®−a t«i vÒ xö lý. 87
- Võa nghe thÊy giäng nãi xø NghÖ, biÕt lµ gÆp ®−îc ®ång h−¬ng, nh− chÕt ®uèi ví ®−îc phao, t«i nhÑ nhµng nãi: - Anh lµ ng−êi NghÖ An ph¶i kh«ng? Em ng−êi Nghi Léc ®©y. BÞ ®¸nh tróng vµo ®iÓm yÕu, anh nhÑ nhµng tr¶ lêi: - Em lµ ng−êi Nghi Léc µ. ë x· nµo ®Êy? Anh lµ ng−êi Thanh Ch−¬ng. - Em ng−êi Nghi ThÞnh. Anh tha ®Ó em ®−îc mang s¾n vÒ, chø chóng em ®ãi l¾m! - T«i nµi nØ. ThÕ lµ t«i ®−îc tha, sung s−íng nh− chÕt ®uèi ví ®−îc cäc, v¸c mét èng quÇn s¾n trªn vai, véi vµng ch¹y thËt nhanh vÒ n¬i nh÷ng ng−êi b¹n ®ang nãng lßng ngãng ®îi. Mäi ng−êi nghe t«i kÓ chuyÖn xong c−êi vang. Anh Th¸i, anh C¨n tñm tØm bá ra ngoµi. Anh Tµi hái: - ThÕ cã biÕt tr¹m tr−ëng ®ªm h«m ®ã b¾t em lµ ai kh«ng? - Thùc ra lóc ®ã trêi tèi qu¸ kh«ng nh×n râ, nh−ng qua ¸nh ®uèc em thÊy h×nh nh− mÆt «ng Êy cã r©u th× ph¶i? Sau c©u tr¶ lêi cña t«i, mäi ng−êi cµng c−êi ph¸ lªn. Anh Tµi «n tån nãi: - Tr¹m tr−ëng h«m ®ã ®ang ngåi tr−íc mÆt em ®Êy. Quay sang nh×n anh Sù r©u ®ang c−êi tÝt c¶ hai m¾t, t«i thËt sù ng¹c nhiªn. Kh«ng ph¶i chê ®îi l©u, c¸c anh liÒn kÓ l¹i chuyÖn ®· x¶y ra. §©y lµ duyªn 88
- phËn cña chóng t«i ngay tõ ngµy ®ã ®Ó råi g¾n bã víi nhau trong cuéc sèng chiÕn ®Êu sau nµy. ... Tõ n¬i ®ãng qu©n, biÕt t«i vµ Hång ®i ®Õn b·i s¾n, thÕ nµo chiÒu tèi hai ®øa sÏ vÒ qua ®©y nªn c¸c anh ®· tæ chøc "trÊn lét s¾n" cña chóng t«i. Anh Sù cã bé r©u quai nãn, nh×n giµ dÆn h¬n ®ãng vai tr¹m tr−ëng, cßn nh÷ng ng−êi kh¸c ®ãng vai lÝnh, riªng anh Th¸i vµ anh C¨n ®øng ngoµi cuéc. Sù viÖc diÔn ra nh− dù ®o¸n ban ®Çu cña c¸c anh. Ng−êi lÊy cña t«i mét èng quÇn s¾n, ®Êy lµ anh NguyÔn V¨n TruyÒn, tiÓu ®éi phã tiÓu ®éi ho¶ lùc (A10). Chóng t«i ®ãng qu©n nghØ mét th¸ng t¹i rõng chuèi ¤r¨ng©u. Thêi gian nµy chóng t«i häc chÝnh trÞ, «n luyÖn c¸c bµi chiÕn thuËt, kü thuËt ®Ó chuÈn bÞ cho mét trËn ®¸nh lín vµo cø ®iÓm qu©n ®éi Sµi Gßn trªn ®Êt ViÖt Nam, n»m trong chiÕn dÞch lín cña toµn miÒn. 30-3-1972 Kho¶ng 4 giê chiÒu, c¶ trung ®oµn 271 rót khái rõng chuèi, hµnh qu©n vÒ ViÖt Nam. Môc tiªu ®−îc Bé T− lÖnh MiÒn giao cho trung ®oµn lµ ®¸nh chiÕm c¨n cø ThiÖn Ng«n - Xa M¸t, gi¶i phãng khu vùc ®−êng 22, thuéc phÝa t©y tØnh T©y Ninh, s¸t biªn giíi ViÖt Nam - Campuchia. §−êng ra tuyÕn tr−íc v−ît qua bao nhiªu ®Çm lÇy, bïn nh·o nhoÐt, qu¸nh ®Æc. DÐp d−íi ch©n kh«ng thÓ ®i ®−îc, ph¶i th¸o ra. Chóng t«i dß dÉm tõng b−íc, trªn vai ba l« cång kÒnh g¹o, sóng ®¹n. 89
- Tõng tæ 3 ng−êi ë c¸c tiÓu ®éi ph¶i thay nhau v¸c thªm mét bé nan tre to t−íng, nÆng trÞch ®Ó khi ¸p s¸t ®ån ®Þch, ®µo hÇm x©y c«ng sù th× dïng phñ ®Êt, che ch¾n bªn trªn chèng ®ì bom ®¹n vµ ph¸o chôp cña ®Þch næ trªn ®Çu (lo¹i ®¹n ph¸o khi c¸ch mÆt ®Êt 5 ®Õn 10 mÐt th× næ). Khæ nhÊt lµ lóc hµnh qu©n trong ®Çm lÇy, gÆp m« ®Êt cøng nh« lªn, ch©n dÉm ph¶i tr¬n tuån tuét, dÔ dµng ®o v¸n xuèng mÆt s×nh ®Çy bïn nh·o nhoÐt. §Ó b¶o ®¶m an toµn, bÝ mËt, mäi ho¹t ®éng di chuyÓn cña ®¬n vÞ t«i ®−îc tiÕn hµnh vµo ban ®ªm. Ban ngµy, trªn trêi liªn tôc cã m¸y bay trinh s¸t L19, OV-10 r×nh mß, chØ cÇn d−íi mÆt ®Êt cã biÓu hiÖn bÊt th−êng lµ lËp tøc m¸y bay trinh s¸t b¾n mét ph¸t ph¸o hiÖu chØ ®iÓm ®Ó ®é 5 phót sau ®µn m¸y bay A37 nÐm bom å ¹t xuèng ®ã. Ngoµi ra, d−íi mÆt ®Êt liªn tôc cã c¸c ®¬n vÞ biÖt kÝch, th¸m b¸o cña qu©n ®éi ViÖt Nam Céng hoµ. Chóng do th¸m, r×nh mß, ph¸t hiÖn vÞ trÝ ho¹t ®éng cña qu©n ta, sau ®ã gäi ph¸o bÇy déi ®Õn tøc th×. §¹n næ theo tõng ®ît dµi, mµ chóng t«i gäi lµ "dµn nh¹c T©n T©y Lan"1 tõ c¸c vÞ trÝ Cµ Tum, Xa M¸t, T©n Biªn, Lß Gß,... V× lo¹i ®¹n ph¸o nµy riªng ®¹i ®éi t«i ®· cã hai ng−êi ng· xuèng trªn ®−êng hµnh qu©n ra tuyÕn tr−íc. §ã lµ anh TrÇn §»ng, hy sinh chiÒu 30-3-1972, quª ë Nga Tr−¬ng (Nga S¬n, Thanh Ho¸) vµ anh Tr−¬ng Xu©n QuyÕt, ____________ 1. N−íc Niu Dil©n (BT). 90
- hy sinh ngµy 1-4-1972, quª ë L¹c V©n (Nho Quan, Ninh B×nh). Mét tæn thÊt rÊt lín ®Õn víi chóng t«i khi vÞ chØ huy cao nhÊt cña trung ®oµn - Trung ®oµn tr−ëng Lª æn1 ®· kh«ng thÓ chØ huy trËn chiÕn më mµn. ¤ng bÞ mét qu¶ ®¹n ph¸o c−íp ®i mét c¸nh tay, trªn ®−êng ra tuyÕn tr−íc cïng mét sè c¸n bé. Thêi gian næ sóng ®ång lo¹t vµo c¸c môc tiªu ®Þch chØ cßn tÝnh theo giê. Kh«ng cßn thêi gian chuÈn bÞ, anh Phan V¨n CÇn, trung ®oµn phã thay anh Lª æn, ®¶m nhiÖm chøc trung ®oµn tr−ëng chØ huy trung ®oµn chiÕn ®Êu. 2-4-1972 Kho¶ng 1 giê 30 ®ªm, ®¹i ®éi 3 chóng t«i tiÕp cËn b×a rõng, c¹nh bµu Statung (mµ c¸nh lÝnh chóng t«i gäi lµ bµu Lung tung) ®· c¹n kh« n−íc, chØ cßn tr¬ ®Êt nøt nÎ. PhÝa tr−íc mÆt lµ c¨n cø Xa M¸t cña qu©n ®éi ViÖt Nam Céng hoµ. Chóng t«i ®µo hÇm x©y c«ng sù ë n¬i cã nh÷ng b·i cá tranh cao ®Õn ngùc, n»m c¸ch b×a rõng kho¶ng 100 mÐt. Anh Th¸i, Thô, cËu TÞch - chiÕn sÜ th«ng tin v« tuyÕn 2W vµ t«i ®−îc ph©n c«ng chèt gi÷ c«ng sù võa x©y xong, c¸ch cöa hÇm cña anh C¨n vµ Mïi, do Coáng ®µo, ®é 5 ®Õn 7 mÐt. ____________ 1. Trung ®oµn tr−ëng Lª æn tham gia kh¸ng chiÕn tõ thêi kú chèng Ph¸p. 91
- Kho¶ng 7 giê s¸ng, ®ang cßn m¬ mµng c¹nh cöa c«ng sù, t«i giËt m×nh tØnh dËy khi nghe tiÕng sóng ë bªn kia bµu c¹n Statung b¾n vµo. Trªn ®Çu, ®¹n nhän tõng trµng vót qua chiu chiu, rÝu rÝu, tiÖn ®øt ngang th©n nh÷ng ngän cá tranh, khiÕn chóng ®æ gôc. BiÕt ®èi ph−¬ng ®· næ sóng tÊn c«ng, t«i nhÑ nhµng l¨n m×nh xuèng c«ng sù, thß ®Çu lªn quan s¸t. Mét tèp lÝnh tuÇn tiÔu ®i xung quanh c¨n cø Xa M¸t b¾n bõa vÒ n¬i chóng t«i ®ang chèt. Dù ®o¸n c¶ ®¹i ®éi ch−a bÞ lé, anh Th¸i lÖnh cho c¸c trung ®éi ®îi ®Þch kÐo qu©n ra ngoµi cø ®iÓm, khi chóng ®Õn thËt gÇn míi næ sóng tiªu diÖt. §óng nh− ph¸n ®o¸n, mét ®¹i ®éi biÖt kÝch bá ch¹y c¾t qua chç ®¹i ®éi t«i ®ang phôc s½n. Khi tèp lÝnh ®i ®Çu c¸ch chèt tiÒn tiªu cña trung ®éi 1 ®é kho¶ng 5 mÐt, bé ®éi ta bÊt ngê ®ång lo¹t siÕt cß. Qu©n ®Þch gôc ®æ hµng lo¹t, chØ cã n¨m, s¸u ng−êi sèng sãt, ho¶ng lo¹n, ch¹y v−ît qua tr¶ng trèng, chui s©u vµo rõng phÝa bªn kia. TiÓu ®éi ho¶ lùc A10 do anh ThiÕt chØ huy ®· dïng sóng ®¹i liªn, trung liªn, cèi 60 b¾n ¸p ®¶o ®èi ph−¬ng ®ang bá ch¹y, rÊt nhiÒu ®Þch chÕt vµ bÞ th−¬ng. Nh− vËy, trËn ®Çu tiªn cña ®¹i ®éi 3, tiÓu ®oµn 8, trung ®oµn 271 trªn chiÕn tr−êng miÒn §«ng Nam Bé ®· giµnh th¾ng lîi rùc rì, gãp tiÕng sóng tÊn c«ng më mµn chiÕn dÞch NguyÔn HuÖ "ch¾c th¾ng" cña qu©n ta vµo mïa xu©n 1972. 92
- NiÒm vui cña c¸n bé, chiÕn sÜ trong ®¬n vÞ kh«ng kÐo dµi l©u v× ngay sau ®ã, ®¹n ph¸o cña c¸c cø ®iÓm ®Þch ë Cµ Tum, Lß Gß, T©n Biªn tíi tÊp déi vµo trËn ®Þa. Ph¸o chôp, ph¸o khoan, ph¸o s¸t th−¬ng thi nhau næ inh tai, ®Êt c¸t, khãi thuèc sóng bay mï mÞt, khÐt lÑt. T«i vµ mäi ng−êi chui s©u trong hÇm tró Èn chê ®Õn khi ngõng tiÕng næ míi thß ®Çu lªn quan s¸t. Mét tèp lÝnh l¹i ®ang thËp thß vÒ mÐp tr¶ng bªn c¹nh, t«i næ sóng. KhÈu tiÓu liªn AK "p»ng, p»ng" rung lªn. Bän chóng ho¶ng sî, lïi s©u vÒ phÝa rõng, kh«ng d¸m ®i ra ngoµi n÷a. Bé binh vµ ph¸o binh ®Þch bã tay tr−íc søc tÊn c«ng cña chóng t«i. Chóng thay ®æi chiÕn thuËt, cÇu cøu m¸y bay nÐm bom vµo ®éi h×nh ®ang chèt gi÷ cña ®¹i ®éi t«i. Nh÷ng chiÕc A37 x¸m xÞt, trong phót chèc lao ®Õn, bæ nhµo, c¾t nh÷ng qu¶ bom ®en thui lao th¼ng xuèng ®Çu chóng t«i. Võa thôt ®Çu xuèng, chui s©u vµo trong, c¨n hÇm rung lªn, ng−êi t«i ®ung ®−a, chao ®¶o, mét tiÕng "ôc" ë phÝa sau. Nh×n lªn cöa hÇm, ¸nh n¾ng chãi chang cña buæi tr−a cuèi mïa kh« vôt t¾t, tõng t¶ng ®Êt ®¸ to, nhá uúnh ôych, uúnh ôych r¬i xuèng. C¸t bôi tan dÇn, bÇu trêi tõ tõ s¸ng lªn, råi trë vÒ c¸i n¾ng nãng gay g¾t. Cø thÕ, m¸y bay tiÕp tôc nÐm bom xuèng ®éi h×nh ®¹i ®éi kho¶ng 30 phót. Võa ngõng tiÕng næ, t«i lao nhanh lªn hÇm quan s¸t c¸c vÞ trÝ xung quanh: B·i cá tranh ®ang bèc ch¸y ngïn ngôt, chóng t«i chØ kÞp ví lÊy cµnh 93
- c©y hoÆc chiÕc xÎng nhá, dån hÕt søc dËp löa, kh«ng cho nã lan réng. C¶nh vËt xung quanh t«i giê ®©y tan hoang, nhÊt lµ c¸nh rõng rËm xanh um tïm phÝa sau giê trèng tr¬ tõng kho¶ng, c©y cèi gôc ®æ, ngæn ngang. Mét chïm ®¹n cña qu©n ®Þch ë phÝa xa b¾n ®Õn, vót s¹t qua tai nghe l¹nh g¸y. T«i vµ mäi ng−êi lao véi xuèng c«ng sù ngay s¸t c¹nh. §øng ë d−íi hÇm, t«i l¹i thß ®Çu ra nh×n sang phÝa kia tr¶ng. Mét tèp lÝnh ®Þch trong c¨n cø Xa M¸t ®ang thËp thß, næ sóng vÒ h−íng chóng t«i. §Ó tiÕt kiÖm ®¹n, tõ n¬i ®©y t«i ®iÓm x¹ tõng viªn mét vÒ phÝa ®Þch. Xung quanh, tÊt c¶ anh em trong ®¹i ®éi ®Òu tËp trung dâi vÒ phÝa tr−íc, chê môc tiªu xuÊt hiÖn lµ næ sóng ngay. Nh÷ng qu¶ ®¹n cèi 60 cña tiÓu ®éi ho¶ lùc A10 thØnh tho¶ng l¹i ®iÓm mét viªn, tiÕng vang "chãc", "uúnh" ngay trªn l« cèt hoÆc c¸c ô sóng ®¹i liªn cña ®Þch. §Êt, ®¸ c¸t bôi n¬i ®ã bay lªn tung toÐ, ®Ó l¹i mét cét khãi ®en ngßm. Ngôy qu©n trong cø ®iÓm hoµn toµn bÞ ®¬n vÞ t«i khèng chÕ, n»m im, kh«ng d¸m thß ®Çu ra ngoµi, chØ cã ®¹n ph¸o ë c¸c cø ®iÓm xung quanh, tõng ®ît, tõng ®ît ®Òu ®Æn déi ®Õn. C¬n kh¸t gi÷a c¸i n¾ng nãng gÇn cuèi mïa kh« nh− thiªu nh− ®èt liªn tôc hµnh h¹ chóng t«i. PhÝa trªn hÇm, kh«ng cã mét bãng c©y, chØ lÌo tÌo mÊy khãm cá tranh cßn sãt l¹i sau ®¸m ch¸y mµ t«i ®· cè g¾ng dËp t¾t. Chui xuèng d−íi hÇm, c¸i nãng vÉn hÇm hËp, ngét ng¹t, cµng khã chÞu h¬n. 94
- Må h«i trong ng−êi −ít bÕt ¸o quÇn. Kh¸t ch¸y kh« c¶ häng, t«i cã c¶m gi¸c thùc qu¶n cña m×nh nghÌn nghÑn, kh«ng thÓ nµo ®−a ®Èy ®−îc. MiÖng kh« cøng, kh«ng cßn chót n−íc bät nµo, hai m«i phång rép, ng−êi n«n nao, nhiÒu lóc quªn hÕt nh÷ng hiÓm nguy bom ®¹n ®ang chê m×nh phÝa tr−íc, trong ®Çu dån l¹i chØ cã "n−íc". §©y lµ lÇn ®Çu ra qu©n nªn chóng t«i ch−a cã kinh nghiÖm vÒ tiÕt kiÖm n−íc. Míi qu¸ tr−a mét chót mµ c¸c b×nh t«ng mang theo ®· kh« r¸o tõ l©u do sö dông qu¸ nhiÒu n−íc vµo tói c¬m sÊy, chiÕn lîi phÈm thu ®−îc cña tèp lÝnh ®èi ph−¬ng s¸ng nay. T«i thß ®Çu khái c«ng sù, gi¬ tay ra hiÖu mäi ng−êi vÒ c¬n kh¸t vµ ®ang rÊt cÇn cã "n−íc", nh−ng c¶ ®¬n vÞ ®Òu chÞu chung c¶nh ngé nµy. Trêi b¾t ®Çu tèi, anh Th¸i triÖu tËp c¸c trung ®éi tr−ëng vÒ Ban chØ huy héi ý vµ rót kinh nghiÖm chiÕn ®Êu trong ngµy. Anh Tµi vµ nhãm nu«i qu©n ë phÝa sau tiÕp tÕ c¬m, n−íc cho chóng t«i. §Ó gi¶i quyÕt c¬n kh¸t tr−íc m¾t, t«i xin phÐp anh Th¸i ®−îc dÉn mét sè ng−êi ®i lÊy n−íc. Tr−íc ®ã, t«i ®· quan s¸t b×a rõng bªn kia tr¶ng, c¹nh hµng rµo ®Çu tiªn cña cø ®iÓm Xa M¸t cã mét vòng n−íc nhá. B©y giê trêi ®· tèi, ta cã thÓ nhÑ nhµng vËn ®éng v−ît qua tr¶ng trèng ®Ó tiÕp cËn. Anh Th¸i chÊp nhËn, t«i dÉn ba ng−êi thuéc ba trung ®éi, mang theo tói phao nilon, b×nh t«ng cïng víi sóng lªn ®−êng ngay. 95
- Chóng t«i hµnh tiÕn vµ lïi ®Òu theo ®éi h×nh ch÷ A. T«i vµ mét ng−êi n÷a ®i ®Çu ®Ó quan s¸t phÝa tr−íc vµ sau, cßn hai ng−êi ®i lïi l¹i mét kho¶ng ng¾n, ®¶m nhiÖm quan s¸t hai bªn, ®Ò phßng ®Þch phôc kÝch Gi÷a ®ªm tèi, chóng t«i tiÕp cËn ®−îc vòng n−íc nhê bÇu trêi ®Çy sao. ¸nh sao ph¶n chiÕu lªn vòng n−íc mét kho¶ng s¸ng tr¾ng. Ch−a véi lÊy n−íc cho vµo tói ®ùng, t«i vôc tay xuèng lµm mét ngôm, thÊy trong miÖng m×nh cã c¸i g× ngä nguËy, t«i véi phun ra ngoµi. TÐ ra, trong vòng n−íc tô tËp rÊt nhiÒu nßng näc sinh sèng. Kh«ng thÓ kÐo dµi thêi gian ë ®©y, t«i giôc anh em nhanh chãng rót vÒ. Võa rêi khái ®ã ®é 5 phót th× mét chiÕc m¸y bay ®Þch bÊt ngê tõ ®©u lao ®Õn, b¾n tõng chïm ph¸o s¸ng s¸t c¹nh cø ®iÓm Xa M¸t. C¶ mét kho¶ng kh«ng gian bçng nhiªn s¸ng rùc, t−ëng nh− soi râ ®Õn c¶ con kiÕn ®ang bß d−íi ®Êt. Bèn ®øa n»m im bÊt ®éng trªn mÆt tr¶ng trèng tr¶i, b»ng ph¼ng, kh«ng cã mét vËt che ch¾n nµo. BÊt chît n−íc d−íi mÆt ®Êt thÊm vµo ¸o d−íi bông lµnh l¹nh. TiÕng ng−êi n»m c¹nh la nhá: - N−íc trong tói nhùa cña t«i bÞ vì råi! - Kh«ng sao. Chê ph¸o s¸ng t¾t lµ ch¹y nhanh vÒ, ë ®©y cßn ba tói n−íc n÷a c¬ mµ? - T«i nghiªng ®Çu nãi Ph¸o s¸ng võa t¾t, bãng tèi phñ kÝn mÆt ®Êt. Chíp lÊy c¬ héi, chóng t«i nhanh chãng trë vÒ ®¬n vÞ. 96
- ë nhµ, anh Th¸i vµ mäi ng−êi rÊt lo l¾ng, cø ngì ®Þch ph¸t hiÖn vµ tiªu diÖt chóng t«i råi. Giê ®©y, thÊy c¶ bèn ®øa ®· ®Çy ®ñ, nguyªn vÑn, cßn mang ®−îc n−íc vÒ gi¶i quyÕt c¬n kh¸t, ai nÊy ®Òu vui mõng, phÊn khëi. Tr¶i mét ngµy chiÕn ®Êu ¸c liÖt víi qu©n ®èi ph−¬ng, chÞu bao bom ®¹n trªn ®Çu, tÊt c¶ ®Òu b×nh an, chØ cã anh NguyÔn TiÕn Mïi, ®¹i ®éi phã bÞ th−¬ng ë mÝ m¾t bªn tr¸i khi cïng víi anh em trung ®éi 1 xung phong truy kÝch qu©n ®Þch bá ch¹y vµo rõng. Chóng t«i vui s−íng «m chÇm lÊy nhau, n−íc m¾t ch¶y dµi trªn m¸ bëi c¸i t×nh ®ång ®éi, ®ång chÝ qu¸ ®çi g¾n bã, yªu th−¬ng. ë ®©y, mäi ng−êi ®· v× nhau, s½n sµng hy sinh, che chë nhau lóc gay cÊn, ¸c liÖt nhÊt. NiÒm vui ®−îc nh©n lªn khi tæ nu«i qu©n do anh Tµi phô tr¸ch mang c¬m cßn nãng, l¹i cã c¶ thÞt hép xµo víi nân chuèi rÊt ngon, gi¶i quyÕt kÞp thêi khi c¬n ®ãi ®ang hµnh h¹ chóng t«i. Khi võa gÆp chóng t«i, anh Tµi «m lÊy mäi ng−êi khãc nøc në. Anh sê ®Çu vµ ng−êi t«i thÊy vÉn cßn nguyªn vÑn th× l¹i «m chÆt h¬n, h«n vµo m¸ chïn chôt. Anh nhiÒu lÇn ®· ph¶i bËt khãc thµnh tiÕng khi thÊy bom ®¹n ®Þch déi ¸c liÖt vµo ®éi h×nh chèt gi÷ cña ®¹i ®éi. Ruét gan bån chån, sî r»ng khi mang ®−îc c¬m ra liÖu cßn ng−êi ®Ó ¨n n÷a kh«ng. Giê ®©y thÊy anh em trong ®¬n vÞ vÉn cßn nguyªn vÑn, t×nh c¶m ®ång ®éi th©n th−¬ng dån nÐn trong 97
- anh vì ßa. Anh sung s−íng bËt khãc hu hu dï ®· lín tuæi. §Õn giê, tæ nu«i qu©n rót vÒ phÝa sau, ®ång thêi c¸ng anh Mïi ®i ®iÒu trÞ. Chóng t«i ë l¹i chèt nµy. C¸c trung ®éi bè trÝ ng−êi thay nhau canh g¸c, ®Ò phßng ®Þch tËp kÝch trËn ®Þa. §ªm nay kh¸ im lÆng, thØnh tho¶ng míi cã vµi lo¹t ®¹n ph¸o b¾n cÇm canh sau l−ng chóng t«i. Mét ngµy chiÕn ®Êu míi l¹i ®Õn, nh−ng h«m nay kh¸c h¼n h«m qua. §Þch n»m im trong chèt, ph¸o ë c¸c cø ®iÓm xung quanh déi ®Õn còng Ýt h¬n. ChiÕn dÞch NguyÔn HuÖ cña qu©n ta ®ang në ré trªn toµn miÒn Nam. Ho¶ lùc ®Þch giê ®©y bÞ ph©n t¸n, kh«ng tËp trung nh− tr−íc n÷a. Chóng t«i kiªn tr× bao v©y ®Þch. Qu©n ta hÇu nh− ®· lµm chñ ®−îc trËn ®Þa. PhÝa trong cø ®iÓm, binh lÝnh ®èi ph−¬ng cã dÊu hiÖu ho¶ng hèt, rót qu©n. Mét c¸nh qu©n cña tiÓu ®oµn kh¸c trong trung ®oµn 271 ®−îc lÖnh tiÕp qu¶n cø ®iÓm Xa M¸t. TiÓu ®oµn 8 chóng t«i ®−îc lÖnh chuÈn bÞ hµnh qu©n nhËn nhiÖm vô míi. §ã lµ phôc kÝch ®Þch rót ch¹y trªn ®−êng 22, ®o¹n gÇn gi÷a hai cø ®iÓm ThiÖn Ng«n - T©n Biªn. Kho¶ng 7 giê tèi, c¶ ®¬n vÞ nhanh chãng ¨n c¬m, sau ®ã gÊp rót hµnh qu©n ®Õn chiÕm lÜnh vÞ trÝ míi. §−êng 22 lµ con ®−êng nhùa réng, nèi tõ thÞ x· T©y Ninh qua T©n Biªn, ThiÖn Ng«n ®Õn Xa M¸t, giao víi ®−êng 7 cña Campuchia. 98
- Sau khi tiÕp nhËn môc tiªu, ®¹i ®éi tr−ëng Hµ V¨n Th¸i bè trÝ ®¬n vÞ chèt gi÷ trong rõng c©y lóp xóp phÝa t©y, däc ®−êng 22, trung ®éi 2, ban chØ huy ®¹i ®éi cïng tiÓu ®éi ho¶ lùc A10 ë gi÷a ®éi h×nh, trung ®éi 3 ë phÝa thÞ trÊn T©n Biªn, trung ®éi 1 ë phÝa ThiÖn Ng«n ®Ó phôc kÝch qu©n ®Þch tõ ThiÖn Ng«n rót ra, tõ T©n Biªn kÐo vÒ. Chóng t«i sö dông chiÕn thuËt "ChÆn ®Çu, kho¸ ®u«i, vËn ®éng tÊn c«ng tiªu diÖt gän" trong trËn nµy, tøc lµ khi ®Þch hµnh qu©n trªn ®−êng 22, lóc tèp ®i ®Çu ch¹m ®Õn tiÓu ®éi cuèi cïng cña trung ®éi thø 3 th× næ sóng ph¸t ho¶. Qu©n ®Þch bÞ ta ®¸nh bÊt ngê sÏ dån l¹i phÝa sau. Lóc nµy, trung ®éi ë ®Çu còng næ sóng kho¸ ®u«i, kh«ng cho bän chóng tho¸t. TiÓu ®éi A10 vµ trung ®éi 2 sÏ ph¸t huy hÕt søc m¹nh ho¶ lùc b¾n vµo gi÷a ®éi h×nh ®Þch. Chíp lÊy thêi c¬ ®Þch ®ang hoang mang, ch−a kÞp ph¶n øng, qu©n ta ®ång lo¹t x«ng lªn, næ sóng tiªu diÖt vµ b¾t sèng ®Þch. MÊy ngµy gi¸p mÆt chiÕn ®Êu víi ®èi ph−¬ng ®· mang ®Õn cho chóng t«i nh÷ng kinh nghiÖm nhÊt ®Þnh, gióp chóng t«i tù tin h¬n. Do ®ã, khi võa chiÕm lÜnh trËn ®Þa, mäi ng−êi ®Òu nhanh chãng triÓn khai ®µo c«ng sù, ngôy trang kÝn ®¸o, b×nh tÜnh ®îi qu©n ®Þch ®Õn. Kho¶ng 6 giê 30 phót, t«i giËt m×nh tØnh dËy khi nghe phÝa chèt ThiÖn Ng«n vang lªn mét tiÕng "rÇm" cña m×n ®Þnh h−íng Claymo (lo¹i m×n do 99
- Mü chÕ t¹o, h×nh ch÷ nhËt uèn cong, kÝch th−íc kho¶ng 15 x 30 cm). Khi m×n ph¸t næ th× c¶ ngh×n viªn bi s¾t bay th¼ng ra phÝa tr−íc g©y s¸t th−¬ng, kÕ theo ®ã lµ tiÕng sóng tiÓu liªn cùc nhanh cña ®Þch. TiÕng p»ng, p»ng cña tiÓu liªn AK qu©n ta vang lªn. Trong chíp m¾t, t«i ®· ®øng d−íi cöa c«ng sù, gi−¬ng nßng AK lªn mÆt lé vµ quan s¸t. C¶ ®¹i ®éi vÉn im l×m, kiªn nhÉn chê qu©n ®Þch kÐo ®Õn chi viÖn. Sù yªn tÜnh kh«ng ®−îc bao l©u khi hµng lo¹t ®¹n ph¸o cña c¸c cø ®iÓm xung quanh tËp trung nh¾m vµo ®éi h×nh ®ãng qu©n cña chóng t«i n· xuèng. Nh÷ng tiÕng næ inh tai, ®Êt bôi mï trêi. T«i rót s©u vµo trong hÇm ®Ó tr¸nh ®¹n. Ph¸o cña chóng b¾n kÐo dµi kho¶ng 30 phót th× ngõng. T«i vµ Coáng ®−îc lÖnh lao vÒ c¸c trung ®éi truyÒn lÖnh cña ban chØ huy ®¹i ®éi, ®ång thêi nhËn th«ng tin vÒ qu©n sè bÞ th−¬ng vong cña c¸c bé phËn ®Ó b¸o c¸o c¸c anh xö lý. RÊt may trong ®ît ph¸o ®ã, c¶ ®¬n vÞ t«i kh«ng cã tæn thÊt nµo, chØ cã mÊy chiÕc nåi c¬m cña trung ®éi 1 kh«ng kÞp ®em xuèng hÇm bÞ ®¹n xuyªn thñng. §−êng d©y ®iÖn tho¹i bÞ ®øt nhiÒu, liªn l¹c gi÷a ®¹i ®éi vµ tiÓu ®oµn bÞ gi¸n ®o¹n. Tranh thñ qu·ng thêi gian yªn lÆng, c¸c chiÕn sÜ th«ng tin ®· x«ng ra nèi d©y th«ng m¹ch. Kho¶ng 15 phót sau, m¸y bay trinh s¸t OV-10 xuÊt hiÖn. Nã ®¶o m×nh, chói xuèng b¾n ph¸o hiÖu lªn mÆt ®−êng 22, ®Ó l¹i mét cét khãi tr¾ng. 100
- C¶m nhËn ®−îc nguy hiÓm cËn kÒ, t«i chui s©u vµo hÇm vµ nh×n lªn, nh÷ng chiÕc m¸y bay A37 tõ ®©u lao ®Õn, thay nhau trót bom vµo ®éi h×nh ®¹i ®éi t«i. Nh÷ng tiÕng næ ï tai, nhøc ãc. MÆt ®Êt giËt lªn tõng c¬n, Çm Çm rung chuyÓn, trêi tèi ®en, mï mÞt. Ngåi s©u trong hÇm, ruét t«i vµ c¸c anh nãng nh− löa ®èt. Kh«ng biÕt sau trËn bom nµy, mäi ng−êi trong ®¬n vÞ m×nh cã qua ®−îc kh«ng? TrËn bom kÐo dµi ®é 30 phót th× dõng h¼n, t«i vµ Coáng l¹i ®−îc lÖnh lao vÒ c¸c trung ®éi. ThËt may, còng nh− sau ®ît ph¸o lÇn tr−íc, c¶ ®¹i ®éi 3 cña t«i ®Òu b×nh yªn. Kho¶ng 9 giê s¸ng, anh TrÇn Quang §¨ng, trung ®éi tr−ëng trung ®éi 3 b¸o vÒ ban chØ huy: - Cã mét ®¹i ®éi bé binh ®Þch cïng víi xe t¨ng ®i sau yÓm trî, ®ang tõ h−íng T©n Biªn tiÕn vÒ vÞ trÝ chèt gi÷ cña ®¹i ®éi. LÖnh b¸o ®éng ®−îc nhanh chãng ph¸t ra toµn ®¬n vÞ. PhÝa rõng c©y lóp xóp c¹nh ®−êng, tÊt c¶ chóng t«i n»m im, håi hép chê ®Þch ®Õn. Kia råi, mét tèp lÝnh kho¶ng chôc ng−êi, quÇn ¸o r»n ri, ®Çu ®éi mò s¾t, sóng l¨m l¨m trong tay ngã nghiªng, soi kü tõng bôi c©y bªn ®−êng, dß dÉm tõng b−íc mét. Sau chóng kho¶ng 15 mÐt lµ ba chiÕc xe M113 còng chë ®Çy lÝnh. Khi tèp ®i ®Çu võa ch¹m vµo tæ chèt cuèi cïng cña trung ®éi 1, do anh Lª Xu©n H−u chØ huy, tiÕng sóng qu©n ta bÊt ngê ré lªn. PhÝa sau ®éi 101
- h×nh hµnh qu©n cña ®Þch, trung ®éi 3 còng kÞp thêi næ sóng, kh«ng cho qu©n ®Þch lïi l¹i. T«i h−íng nßng sóng AK cña m×nh ra phÝa tr−íc bãp cß. Xung quanh tiÕng sóng tiÓu liªn, trung liªn, cèi 60, B40, B41 cña c¶ ®¹i ®éi vang lªn gißn gi·. Chíp thêi c¬, ®¹i ®éi tr−ëng Hµ V¨n Th¸i ph¸t lÖnh xung phong. TÊt c¶ c¸n bé chiÕn sÜ ®¹i ®éi 3 ®ång lo¹t x«ng lªn mÆt ®−êng tÊn c«ng, truy kÝch ®Þch ®ang th¸o ch¹y thôc m¹ng. Trªn mÆt ®−êng, x¸c ®Þch ngæn ngang, sóng, ba l« v−¬ng v·i kh¾p n¬i. Hai chiÕc xe t¨ng bèc ch¸y, khãi bay nghi ngót, mét chiÕc do anh TrÇn D«n - chiÕn sÜ trung ®éi 3 b¾n h¹, mét chiÕc do Lª V¨n M·o, tiÓu ®éi ho¶ lùc A10 tiªu diÖt, chiÕc cßn l¹i tho¸t ®−îc, v× lóc ®ã ë qu¸ xa chèt tiÒn tiªu cña trung ®éi 3. Thùc ra, khi chiÕc xe t¨ng ®ang quay ®Çu th¸o ch¹y, trung ®éi 3 ®· tæ chøc truy kÝch. Nh−ng nã t¨ng tèc rÊt nhanh vµ ®Ó tr¸nh th−¬ng vong, b¶o ®¶m an toµn cho ®¬n vÞ, ®¹i ®éi tr−ëng Hµ V¨n Th¸i ph¸t lÖnh thu qu©n, ®Ò phßng ph¸o ®Þch ë c¸c c¨n cø xung quanh déi ®Õn. T«i vµ mäi ng−êi võa kÞp vÒ ®Õn c«ng sù th× ®¹n ph¸o bay xÌn xÑt trªn ®Çu. Nh÷ng tiÕng næ inh tai, dån dËp bao v©y chóng t«i. §ît ph¸o nµy cña, qu©n ®Þch kÐo dµi h¬n tr−íc. Sau trËn chiÕn, ®¹i ®éi t«i ®· cã tæn thÊt nhÊt ®Þnh. Trung ®éi 3 cã ba ng−êi hy sinh, ®ã lµ anh Hå Huy §iÒm, quª ë TiÕn Léc (Can Léc, Hµ TÜnh), 102
- anh TrÇn Thanh H¶i, quª ë §µ S¬n (§« L−¬ng, NghÖ An), anh Ph¹m Ngäc S¬n, quª ë Hîp Thµnh (Yªn Thµnh, NghÖ An). Trung ®éi 2 cã anh Vò Ngäc Danh, quª ë §øc An (§øc Thä, Hµ TÜnh). Ngoµi ra, mét sè ®ång chÝ kh¸c bÞ th−¬ng do m¶nh ®¹n ph¸o vµ ®¹n nhän g¨m vµo. Tõ ®ã cho ®Õn tèi, kh«ng xuÊt hiÖn bé binh, xe t¨ng ®Þch n÷a, chØ cã m¸y bay trinh s¸t OV-10 vßng ®¶o liªn tôc, soi mãi mäi ®éng tÜnh d−íi mÆt ®Êt ®Ó gäi m¸y bay A37 ®Õn nÐm bom. Trêi vÒ tèi, nh÷ng chiÕc m¸y bay rót vÒ. Chóng t«i Minh, Th×n, S¬n, TiÓu, HiÒn, §Þnh, T¹i, M·o... - nh÷ng ng−êi b¹n tr−íc ®©y cïng ®¬n vÞ huÊn luyÖn ®−îc bæ sung vÒ ®¹i ®éi 3 «m chÇm lÊy nhau mõng mõng, tñi tñi. Kh«ng thÓ tin ®−îc, tÊt c¶ vÉn sèng nguyªn vÑn sau mét ngµy chiÕn ®Êu c¨ng th¼ng, ¸c liÖt. Thêi gian bªn nhau kh«ng nhiÒu v× t«i cßn th¸p tïng ®¹i ®éi tr−ëng ®i kiÓm tra qu©n sè th−¬ng vong vµ t×nh h×nh s½n sµng chiÕn ®Êu cña bé ®éi ta ë c¸c trung ®éi. Lóc chia tay, mäi ng−êi dói vµo tay mét tói ®Çy quµ, tõ hép n−íc xoµi ®Õn tói c¬m sÊy vµ c¶ nh÷ng gãi thuèc l¸ "Rubi qu©n tiÕp vô" thu ®−îc cña qu©n ®Þch. C¶m ¬n c¸c b¹n ®· dµnh cho t«i nh÷ng t×nh c¶m quý b¸u ®ã. §ªm nay, c¶ ®¹i ®éi kh«ng hµnh qu©n mµ ë l¹i chèt gi÷ t¹i ®©y. VËy lµ cã mét ®ªm ®−îc nghØ ng¬i lÊy søc. Chóng t«i ®−îc ngñ nhiÒu h¬n, chØ ph¶i 103
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học