Xem mẫu
- Cã Mét Thêi Nh− ThÕ
- Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n Chñ tÞch Héi ®ång pgs.TS. NguyÔn ThÕ kû Phã Chñ tÞch Héi ®ång TS. HOµNG PHONG Hµ Thµnh viªn trÇn quèc d©n TS. NguyÔn §øC TµI TS. NGUYÔN AN TI£M NguyÔn Vò Thanh H¶o 2
- vâ minh Cã Mét Thêi Nh− ThÕ Håi ký Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt Nhµ xuÊt b¶n Thanh Niªn Hµ Néi - 2014
- Lêi Nhµ xuÊt b¶n ChiÕn tranh ®· lïi xa. Nh÷ng tÊm hu©n ch−¬ng trªn ngùc ng−êi lÝnh ®· n»m yªn trong ng¨n tñ. Nh÷ng c©y cÇu ®æ ®· ®−îc x©y dùng l¹i. Nh÷ng mÊt m¸t, ®au th−¬ng ®· dÞu l¹i. Nh−ng d− ©m hËu chiÕn vÉn xao ®éng lßng ng−êi. Cã mét thêi nh− thÕ cña t¸c gi¶ Vâ Minh - mét ng−êi lÝnh, thµnh viªn Héi Cùu chiÕn binh trung ®oµn 271 anh hïng gióp ai tõng mét thêi "XÎ däc Tr−êng S¬n ®i cøu n−íc. Mµ lßng ph¬i phíi dËy t−¬ng lai" t×m l¹i nh÷ng n¨m th¸ng mµ ë ®ã mçi ngµy ®ªm ®Òu gÇm ró ®¹n bom, thÊm ®Ém m¸u hy sinh cña biÕt bao ng−êi; khiÕn nh÷ng ai ®−îc may m¾n sinh ra vµ lín lªn trong hßa b×nh, hiÓu h¬n, tr©n träng h¬n nh÷ng hiÕn d©ng cña thÕ hÖ ®i tr−íc, nh÷ng n¨m th¸ng hµo hïng cña d©n téc. GÇn 300 trang håi ký ®−îc viÕt theo thÓ nhËt ký. C©u chuyÖn vÒ trung ®oµn bé binh 271 anh hïng ®−îc dùng l¹i qua ký øc cña mét ng−êi lÝnh trong kho¶ng hai n¨m (tõ th¸ng 2-1972 ®Õn th¸ng 2-1974). §ã lµ ga tµu tiÔn ®−a ng−êi lÝnh ra trËn, h×nh ¶nh mÑ giµ nuèt n−íc m¾t vµo trong, «m chÇm lÊy con kh«ng muèn rêi xa, QuyÕt t©m th− b»ng m¸u, nh÷ng ®ªm hµnh qu©n 5
- võa ®i võa ngñ, nh÷ng trËn ®¸nh r¸t báng ®¹n bom, tÊm lßng thuÇn ph¸c, nh©n hËu cña nh©n d©n ba n−íc ViÖt - Miªn - Lµo, nh÷ng c¸i chÕt anh dòng, nghÜa t×nh ®ång ®éi s¾t son, sù nhäc nh»n cña ng−êi lÝnh khi b−íc ra khái cuéc chiÕn, dÉu mÊt m¸t ®au th−¬ng vµ di chøng chiÕn tranh nÆng nÒ nh−ng trong bÊt cø hoµn c¶nh nµo hä vÉn v−ît lªn ®Ó chøng tá b¶n lÜnh cña anh "Bé ®éi Cô Hå",... Lèi viÕt gi¶n dÞ, méc m¹c, ®«i chç cßn vông vÒ nh−ng ch©n thùc, giµu c¶m xóc ®· khiÕn trang viÕt cña Vâ Minh thùc sù "cã duyªn mµ nÕu kh«ng tr¶i qua, kh«ng thùc sù sèng tËn cïng víi nã th× kh«ng thÓ nµo h×nh dung ra næi" (Chu Lai). Thùc hiÖn §Ò ¸n trang bÞ s¸ch cho c¬ së x·, ph−êng, thÞ trÊn cña Ban Tuyªn gi¸o Trung −¬ng, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt phèi hîp víi Nhµ xuÊt b¶n Thanh niªn xuÊt b¶n cuèn s¸ch Cã mét thêi nh− thÕ. Xin giíi thiÖu cuèn s¸ch cïng b¹n ®äc. Th¸ng 11-2014 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt 6
- Môc lôc Trang Lêi Nhµ xuÊt b¶n 5 Mét bµi ca ®au th−¬ng vµ hµo s¶ng vÒ ng−êi lÝnh (Nhµ v¨n Chu Lai) 9 Lêi T¸c gi¶ 15 §−êng vµo mÆt trËn 28 vµo trËn 84 VÒ tr−êng qu©n chÝnh 199 TRë VÒ §¥N VÞ 200 trë vÒ hËu ph−¬ng 266 PhÇn kÕt 273 Phô lôc 281 7
- 8
- Mét bµi ca ®au th−¬ng vµ hµo s¶ng vÒ ng−êi lÝnh Nhµ v¨n Chu Lai C uéc ®êi vèn thÕ, mét khi tiÕng ®Ëp trèng rçng cña nh÷ng chiÕc d¹ dµy t¹m l¾ng xuèng th× tiÕng ®éng th× thÇm cña nh÷ng gi¸ trÞ céi nguån l¹i vang lªn. Vµ mét trong nh÷ng tiÕng ®éng Êy lµ sù trë l¹i còng th× thÇm vµ v« cïng bÒn bØ cña dßng v¨n häc chiÕn tranh mµ sù xuÊt hiÖn rén rµng cña nh÷ng trang nhËt ký chiÕn trËn mÊy n¨m gÇn ®©y ©u còng lµ lÏ ®−¬ng nhiªn, ®−¬ng nhiªn nh− hÕt m−a l¹i n¾ng, hÕt b·o d«ng câi thÕ l¹i yªn hµn, ®−¬ng nhiªn nh− ®ã lµ nh÷ng th¸ng ngµy thiªng liªng, nh÷ng th¸ng ngµy cao ®Ñp nhÊt cña d©n téc, cña mçi sè phËn con ng−êi mµ ®Êt n−íc nµy, khung c¶nh th¸i hoµ nµy m·i kh«ng thÓ nµo quªn. V©ng! NhËt ký cña mét ng−êi ®· chÕt, mét ng−êi n»m xuèng ta ®äc ®· nhiÒu, song nhËt ký cña mét ng−êi cßn sèng th× kh«ng ph¶i ë ®©u còng cã, nÕu nh− kh«ng muèn nãi lµ v« cïng hy h÷u. 9
- Nh÷ng dßng ch÷ cña mét liÖt sÜ ®Ó l¹i, b¶n th©n nã ®· hµm chøa nçi xóc ®éng s©u xa, vËy nh÷ng dßng ch÷ cña mét chiÕn sÜ vÉn cßn trªn câi d−¬ng nµy sÏ ra sao, khi tù ®¸nh mÊt c¸i −u thÕ truyÒn c¶m mang tÝnh t©m linh truyÒn thèng ®ã, tr−íc c¶m nhËn cña ®éc gi¶? Bµi to¸n nµy kh«ng dÔ tr¶ lêi, v× dï muèn hay kh«ng, còng ®éng ch¹m ®Õn nh÷ng phÇn nh¹y c¶m nhÊt cña con ng−êi. Bëi, tr−íc khi chÕt, con ng−êi bao giê còng muèn nãi thËt mäi ®iÒu, nãi c¶ ®iÒu hay lÉn ®iÒu dë. §· gäi lµ nhËt ký th× bao giê còng lÊy sù thËt lµm h¹t nh©n trung t©m. Cßn khi anh vÉn sèng, ngåi viÕt l¹i, dï ch©n thµnh ®Õn mÊy, ngßi bót còng kh«ng thÓ t¸ch khái c¸i sù sµng läc b»ng lý trÝ qua c¸c yÕu tè kh¸ch quan, yÕu tè tù biªn tËp cho thÝch hîp víi ®iÒu nµy, hîp lý víi t×nh h×nh kia. Khã l¾m! DÔ kh« cøng, dÔ gi¶ t¹o l¾m. VËy mµ kh«ng! Víi Cã mét thêi nh− thÕ, ng−êi viÕt ®· biÕt Èn m×nh ®i, Èn rÊt kü, Èn ch©n thµnh, Èn nh− kh«ng, ba tr¨m trang s¸ch, anh chØ coi m×nh nh− lµ mét nh©n chøng, mét c¸i trôc nhá nhoi ®Ó tõ ®ã dån hÕt t©m søc, trÝ nhí ®Ó viÕt, ®óng h¬n lµ ®Ó kÓ l¹i vÒ ®ång ®éi, b¹n bÌ, vÒ nh÷ng ng−êi ®· chÕt vµ nh÷ng ng−êi ®ang sèng, vÒ cuéc ®êi, bom ®¹n, vÒ t×nh ng−êi, t×nh yªu, t×nh gia ®×nh cha mÑ b×nh dÞ, khÏ khµng nh− h¹t lóa, cñ khoai ®ang vµo mïa gi¸p h¹t khiªm nh−êng. Kh«ng ®ao to bóa lín, kh«ng lªn g©n lªn cèt, còng kh«ng cè lµm ra vÎ v¨n ch−¬ng, ch÷ nghÜa 10
- cÇu kú, cµng kh«ng biÕt tr¸nh nÐ nh÷ng ®iÒu cã thÓ lµ ph¹m huý ph¹m kþ, anh cø lÈn mÈn kÓ nh− kÓ l¹i cho ng−êi th©n, b¹n bÌ nghe vÒ nh÷ng chÆng ®−êng gian tru©n, ¸c liÖt cña cuéc ®êi m×nh, cuéc ®êi ®ång ®éi. Vµ nh− thÕ, tõng dßng, tõng trang, tõng con ch÷ nh− nh÷ng h¹t m−a dÇm, kh«ng ån µo, xèi x¶ mµ nhÌ nhÑ, thÊm thËt s©u vµo c¶m nhËn ng−êi nghe, ng−êi ®äc. §äc anh, tin r»ng nh÷ng ng−êi trÎ h«m nay sÏ t×m ra ®−îc mét c¸i g× ®ã thuéc vÒ søc m¹nh tinh thÇn, còng nh− nh÷ng gi¸ trÞ nh©n v¨n th¨m th¼m cña c¸c thÕ hÖ cha anh, ®· kh«ng tiÕc m¸u x−¬ng lµm nªn nh÷ng chiÕn tÝch huy hoµng cho ngµy hoµ b×nh th¬ thíi h«m nay, qua ®ã, ch¾c ch¾n hä sÏ giËt m×nh mµ soi räi l¹i c¶m quan, c¸ch c¶m, c¸ch nghÜ, c¶ c¸ch sèng cña m×nh trong c¬n cuång phong héi nhËp hiÖn ®−¬ng. Vµ nh÷ng ng−êi ®· ®i qua chiÕn cuéc ch¾c ch¾n sÏ nh− ®−îc sèng l¹i, nh− ®−îc nh×n thÊy, sê thÊy, c¶m thÊy nh÷ng th¸ng ngµy thiªng liªng, khæ ®au, ®Ém m¸u vµ n−íc m¾t ®Ó thùc hiÖn kh¸t väng tù do, ®éc lËp cña d©n téc. Lµ ng−êi ®· viÕt kh¸ nhiÒu vÒ chiÕn tranh, ®· lÊy h×nh t−îng ng−êi lÝnh vµ chiÕn tranh c¸ch m¹ng lµm c¶m høng trung t©m cho c¸c t¸c phÈm cña m×nh, thó thËt cã lóc ®äc anh, t«i kh«ng khái ngì ngµng tr−íc nh÷ng trang ch÷ anh miªu t¶ vÒ c¶nh s¾c Tr−êng S¬n víi tÊt c¶ sù sinh ®éng cña nh÷ng vui buån, ®ãi khæ, mét trËn sèt rÐt, mét vÞ 11
- ngät rau m«n thôc, mét tö sÜ mèi vïi trªn vâng, mét b·i kh¸ch ®ªm, mét chiÒu hµnh qu©n, mét tiÕng chim c«i cót gäi bÇy, mét dßng s«ng, mét s¾c n¾ng, mét s−ên dèc ®øng hµnh qu©n b»ng thang d©y dùng trêi... Cµng kh«ng thÓ kh«ng l¾ng ch×m khi anh viÕt vÒ mÑ, vÒ mét ga tµu tiÔn ®−a, vÒ nh÷ng giät n−íc m¾t yÕu ®uèi kh«ng k×m næi khi tõ biÖt tÊt c¶ ®Ó ®i vµo chç chÕt, vÒ lßng d©n thuÇn ph¸c, mªnh m«ng cña ba n−íc ViÖt - Miªn - Lµo mµ anh ®· cã dÞp hµnh qu©n qua. §Ó råi nh− mét sù bung ph¸ cña t©m hån, anh say s−a vµ ®au ®ín kÓ vÒ nh÷ng trËn ®¸nh, vÒ nh÷ng ®ªm hµnh qu©n qu¸ ®çi nhäc nh»n võa ®i võa ngñ, vÒ nh÷ng c¸i chÕt ®ñ h×nh, ®ñ d¹ng cña ®ång ®éi mµ sù ra ®i tøc t−ëi cña hä cßn v−¬ng nÆng trÝ n·o anh cho ®Õn tËn b©y giê, ®· khiÕn cho anh, mét ®ång ®éi may m¾n cßn sèng, kh«ng hiÓu sao l¹i cßn sèng, ph¶i tù ®Æt lªn linh hån m×nh mét tr¸ch nhiÖm lµ ph¶i ghi l¹i. Ghi l¹i b»ng c¶ mét hÖ thèng chi chÝt nh÷ng chi tiÕt sèng ®éng, ®éc ®¸o, cã duyªn mµ nÕu kh«ng thùc sù tr¶i qua, kh«ng thùc sù sèng tËn cïng víi nã th× kh«ng thÓ nµo h×nh dung ra næi. ChiÕn tranh lµ bi kÞch, nh−ng chiÕn tranh còng lµ bi tr¸ng. Tæn thÊt ®Õn kh«n cïng, nh−ng còng can trµng ®Õn kh«n cïng. Ph¶i ch¨ng ®ã chÝnh lµ c¶m høng chñ ®¹o, lµ ®iÒu ruét gan anh muèn nãi vÒ chiÕn tranh, vÒ b¹n bÌ m×nh. Trung ®oµn ngµy ra ®i, ngãt nghÐt gÇn ba ngµn thanh niªn trai tr¸ng, khi trë vÒ chØ cßn cã vµi tr¨m, mµ l¹i kh«ng 12
- vÑn nguyªn th©n thÓ. Mçi mïa chiÕn dÞch, cø vµo mét trËn ®¸nh lµ qu©n sè l¹i vîi ®i qu¸ nöa, vîi ®Õn nçi kh«ng cßn ®ñ ng−êi vµo thay, ®Õn nçi c¶ ®¹i ®éi thay v× h¬n mét tr¨m sinh m¹ng ®¸nh vµi trËn chØ cßn l¹i ®Õm ®−îc trªn ®Çu ngãn tay,... Nh−ng nh÷ng trËn ®¸nh vÉn nèi tiÕp nh÷ng trËn ®¸nh, nh÷ng chiÕn dÞch vÉn ngµy ®ªm tiÕn s¸t hang æ kÎ thï. §Ó tån t¹i vµ ®øng v÷ng ®−îc trong nh÷ng c¶nh huèng qu¸ søc chÞu ®ùng cña con ng−êi Êy, hä ®· béc lé ®ñ ®Çy tÊt c¶ nh÷ng th¶ng thèt, yÕu ®uèi, hoang mang thËm chÝ ®Õn n¶n lßng, tuyÖt väng ®−a ®Õn mét vµi ng−êi ®· rêi bá ®éi ngò ch¹y sang phÝa chiÕn tuyÕn bªn kia, nh−ng råi mét c¸i g× ®ã thiªng liªng nh− lßng tù t«n d©n téc, nghÜa t×nh th¼m s©u cña ®ång ®éi, cña khÝ nói khÝ s«ng, cña niÒm tin vµo nghÜa c¶ thæi vÒ, kÕt ®äng trong tr¸i tim ®· khiÕn cho hä chiÕn ®Êu uy nghi ®Õn ng−êi cuèi cïng. Nh− thÕ, qua c¸i nh×n cña anh, ng−êi trong cuéc, ng−êi lÝnh cña chóng ta kh«ng hÒ lµ mét cç m¸y chiÕn ®Êu, kh«ng hÒ lµ mét r« bèt chiÕn binh v« c¶m chØ biÕt x«ng lªn chø trong thÕ giíi néi t©m tr¾ng xo¸, kh«ng chøa ®ùng c¸i g×. Ng−êi anh hïng lµ ng−êi kh«ng ph¶i kh«ng biÕt sî chÕt, nh−ng mét khi v−ît qua ®−îc nçi sî ®ã, hä sÏ lµ ng−êi anh hïng. Còng nh− chiÕn tranh thùc chÊt lµ ngµy nµo còng ch«n nhau nh−ng ch−a ®Õn l−ît ch«n m×nh. §ã lµ sù thËt vµ ®ã còng lµ löa t«i rÌn cho phÈm chÊt con ng−êi 13
- ViÖt Nam ®i qua ®−îc bao phen d«ng giã. Chóng ta ®ång c¶m vµ chia sÎ víi anh vÒ ý nghÜa nh©n v¨n nµy. Nh− vËy, ®©y cã thÓ coi lµ mét cuèn håi ký ch©n thùc cña mét ng−êi lÝnh ®· ®i qua tËn cïng bom ®¹n, tËn cïng yªu th−¬ng vµ c¨m thï, ®· bÞ th−¬ng, ®· ®i l¹c trong rõng c¶ tuÇn ®Õn nçi khi t×m vÒ ®−îc ®¬n vÞ, vÕt th−¬ng nhung nhóc nh÷ng dßi, nh−ng v× tÊt c¶ ®é ch©n thùc ®Õn trÇn trôi cña nã, ta vÉn cã thÓ gäi lµ mét trang nhËt ký, nhËt ký cña ng−êi cßn sèng, dï chç nµy chç kh¸c vÉn cßn nÐt vông vÒ, th« méc, dµn tr¶i ch−a chän läc nh−ng nã vÉn mang vÑn nguyªn søc m¹nh ®¸nh ®éng, gi¸ trÞ truyÒn c¶m nh− nh÷ng trang viÕt cña ng−êi ®· ra ®i. §ã lµ nh÷ng con ch÷ ®−îc viÕt b»ng m¸u, ®ã thùc sù lµ mét bµi ca vÒ ng−êi lÝnh mµ ®äc nã, mçi ng−êi chóng ta kh«ng thÓ kh«ng ngo¶nh nh×n l¹i nh÷ng th¸ng ngµy ®· qua ®Ó tù hoµn thiÖn m×nh, ®Ó biÕt m×nh ®ang ë ®©u vµ m×nh ®ang ®−îc thõa h−ëng c¸i g×. Bëi c¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho ngµy h«m qua lµ kh«ng thÓ l−êng ®−îc. Lµ mét ng−êi lÝnh giµ, t«i xin c¶m ¬n cuèn s¸ch, c¶m ¬n ng−êi lÝnh Vâ Minh ®· nãi hé víi cuéc ®êi nhiÒu ®iÒu mµ cuéc sèng x«n xao nµy rÊt cÇn ph¶i nãi. 14
- Lêi T¸c gi¶ T«i - mét thµnh viªn trong Héi Cùu chiÕn binh cña trung ®oµn 271 miÒn §«ng Nam Bé anh hïng. C¸ch ®©y 36 n¨m, nÕu tÝnh chÝnh x¸c lµ tõ ngµy 9-11-1971, gÇn 3.000 c¸n bé chiÕn sÜ trung ®oµn chóng t«i, chñ yÕu tõ c¸c miÒn quª Thanh Ho¸, NghÖ An, Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh vµ mét sè ë c¸c tØnh kh¸c, rêi miÒn B¾c hËu ph−¬ng, hµnh qu©n cuèc bé v−ît d·y Tr−êng S¬n hïng vÜ ®Ó bæ sung lùc l−îng chiÕn ®Êu cho chiÕn tr−êng miÒn §«ng Nam Bé. Nh÷ng chÆng ®−êng dµi hµnh qu©n, víi bao vÊt v¶, khã kh¨n, gian khæ, léi suèi, trÌo ®Ìo, v−ît qua dèc cao dùng ®øng, tËp kÝch, phôc kÝch, chèng cµn, chèt chÆn, c«ng ®ån ®Þch ®Òu tõng nÕm tr¶i. Bao miÒn ®Êt l¹ chóng t«i ®· qua, cã rÊt nhiÒu ®ång ®éi th©n yªu n»m l¹i ®ã. ChiÕn tranh qu¸ kh¾c nghiÖt, ®· ngèn ®i kh«ng biÕt bao nhiªu con ng−êi vµ søc lùc cña chóng ta. Chóng t«i muèn quªn ®i, muèn ch«n nã chÆt s©u vµo dÜ v·ng. Míi ngµy nµo ®ã, c¶ trung ®oµn 271 cïng hµnh qu©n vµo chiÕn tr−êng, qu©n ®i n−êm n−îp chen kÝn mÆt ®−êng Tr−êng S¬n. Nh×n vÒ 15
- phÝa tr−íc, phÝa sau vÉn kh«ng thÓ nµo thÊy ®−îc ng−êi ®i ®Çu hay ®i cuèi ®oµn qu©n. Qu©n sè lóc ®ã gÇn 3.000 ng−êi. ThÕ mµ giê ®©y, ngåi ®iÓm l¹i, kh«ng biÕt cã cßn ®−îc ba tr¨m ng−êi n÷a kh«ng? DÉu biÕt r»ng, sau gÇn bèn chôc n¨m, cã rÊt nhiÒu ng−êi do vÕt th−¬ng t¸i ph¸t, hay di chøng cña nh÷ng c¬n sèt rÐt gi÷a rõng Tr−êng S¬n hoÆc mét lý do nµo ®Êy ®· ®−a hä vÒ thÕ giíi bªn kia vÜnh h»ng cïng víi tæ tiªn, víi nh÷ng ng−êi ®ång ®éi ®· m·i m·i n»m l¹i n¬i chiÕn tr−êng xa mµ ch−a ®−îc h−ëng mét gi©y phót cña ngµy toµn th¾ng, hoµ b×nh, thèng nhÊt ®Êt n−íc. Nh−ng vÉn cßn ®ã, nh÷ng ng−êi bè, ng−êi mÑ vµ th©n nh©n cña ng−êi ®· hy sinh, c¶ cuéc ®êi cßn l¹i vÉn kh¾c kho¶i nhí vÒ nh÷ng ®øa con røt ruét ®Î ra, nu«i kh«n lín, ®· ra ®i m·i m·i. Ngay víi t«i, ba ng−êi b¹n th©n thiÕt lµ TrÇn Ngäc Nam, TrÇn V¨n Hång vµ NguyÔn V¨n QuÕ, cïng häc mét líp ë Tr−êng phæ th«ng cÊp 3 Nghi Léc 1, NghÖ An, cïng nhËp ngò mét ngµy, cïng mét ®¬n vÞ khi võa míi tham gia chiÕn trËn ®−îc mét thêi gian ng¾n, ba anh ®· n»m l¹i trªn m¶nh ®Êt chiÕn tr−êng, kh«ng cßn c¬ héi ®Ó trë vÒ gÆp l¹i bè mÑ vµ nh÷ng ng−êi th©n n÷a. Kh«ng thùc hiÖn ®−îc lêi høa cña m×nh vµ lêi nguyÖn −íc, mong ®îi cña ng−êi cha, ng−êi mÑ trong lÇn gÆp cuèi cïng, kÓ tõ ngµy chia tay c¸c anh tr−íc lóc lªn ®−êng ra tuyÕn löa: 16
- - C¸c con ra ®i, ch©n cøng, ®¸ mÒm. H·y nhí trë vÒ víi bè mÑ! Bè mÑ ë nhµ sÏ ®îi chê con! ThÕ mµ, c¸c anh ®· ra ®i m·i m·i, ®Ó cho bè mÑ giµ tuæi ®· ngoµi t¸m, chÝn m−¬i, cßn mang trªn m×nh nh÷ng c¨n bÖnh hiÓm nghÌo, vÉn nÐn chÞu bao ®au ®ín, gång m×nh kh¾c kho¶i ®−îc sèng, mong ngãng chê ®îi ®øa con cña m×nh trë vÒ... Nh− bè anh Hång lóc chuÈn bÞ vÒ víi tæ tiªn, «ng ®· cè g¾ng g−îng mét chót søc lùc cßn l¹i, gäi vî vµ c¸c con ®Õn ®Ó tr¨ng trèi nguyÖn −íc cuèi cïng: - Tæ tiªn, «ng bµ ®· ®Õn gäi vÒ, bè kh«ng chê thªm ®−îc n÷a. Bµ nã vµ c¸c con cè mµ t×m th»ng Hång vÒ nhÐ... "VÒ ®i anh!... VÒ cho mÑ yªn lßng". Giê ®©y, trong bèn ®øa chØ cßn l¹i mét m×nh t«i ®−îc may m¾n trë vÒ sau cuéc chiÕn, tuy cßn ph¶i mang theo m×nh b¶y m¶nh ®¹n ®ang n»m trong ®Çu vµ mét sè n÷a n»m r¶i r¸c trong ng−êi. Míi ngµy nµo ®Êy, ®ång ®éi cña t«i cßn ngåi chËt c¶ mét toa tµu chë hµng, tõ ga CÇu Gi¸t ®Õn Vinh, trªn ®−êng vµo mÆt trËn. Giê ®©y, khi kiÓm l¹i ch¶ cßn ®−îc nhiÒu ng−êi n÷a? NÕu nh− b©y giê chóng t«i tËp hîp ®Ó l¹i ngåi vµo trong toa tµu ngµy Êy, sÏ lät thám vµo kh«ng gian mªnh m«ng ®ã. §¬n vÞ do t«i trùc tiÕp chØ huy thêi ®ã cã 26 ng−êi, chñ yÕu thuéc vïng quª huyÖn Nga S¬n, Thanh Ho¸, sè cßn l¹i ë c¸c tØnh H¶i D−¬ng, H−ng Yªn,... Cuèi th¸ng 2-1974, t«i bÞ th−¬ng ph¶i xa anh em ra miÒn B¾c ®iÒu trÞ, mÊy n¨m gÇn ®©y, míi cã 17
- ®iÒu kiÖn ®i vÒ c¸c ®Þa ph−¬ng vµ nhê c¸c cùu chiÕn binh n¬i ®ã t×m l¹i c¸c anh. VËy mµ...! §Æc biÖt, cã 11 ng−êi cïng ë thÞ x· Nghi Yªn (Nghi Léc, NghÖ An): §Þnh, Phong, Tróc, Nghiªm, Trung, Thanh, Th¸i, Nhung, Cam, LuyÖn, ThiÖn cïng toa tµu ra trËn víi chóng t«i ngµy nµo sau cuéc chiÕn chØ cßn hai anh trë vÒ, mµ thùc ra b©y giê chØ cßn mét. Ng−êi cßn l¹i lµ cùu chiÕn binh Hoµng V¨n Trung, ®· ®Ó l¹i ë chiÕn tr−êng n¨m nµo mét c¸nh tay. Cuéc sèng ®êi th−êng cña anh qu¸ nhiÒu khã kh¨n, giê l¹i cµng thªm vÊt v¶, nh−ng kh«ng khuÊt phôc vµ ®Çu hµng ®ãi nghÌo, anh ®ã tù m×nh cè g¾ng v−ît lªn. Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu míi ra qu©n, Hoµng V¨n Trung ®· x¸c ®Þnh: Ph¶i cÇm bót «n thi vµo ®¹i häc. Råi kÕt qu¶ ®Õn kh«ng phô sù cè g¾ng, chÞu khã, kiªn tr× ®ã, khi trong tay cã hai giÊy b¸o tróng tuyÓn cña Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi vµ Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Vinh. Anh chän vµo häc ë tr−êng Vinh ®Ó ®−îc gÇn gia ®×nh cßn gióp ®ì bè mÑ giµ yÕu. HiÖn giê, anh lµ HiÖu tr−ëng Tr−êng phæ th«ng c¬ së x· Nghi Yªn. Cùu chiÕn binh NguyÔn V¨n Nhung, tuy vÉn cßn m¶nh ®¹n trong ®Çu, nh−ng vÉn thi ®ç ®¹i häc, sau ®ã trë thµnh kü s− n«ng nghiÖp. Anh cã nguyÖn −íc trë vÒ quª nhµ, ®em kiÕn thøc cña m×nh phôc vô quª h−¬ng cßn nghÌo khã. Nh−ng nguyÖn −íc Êy cña Nhung ®µnh dang dë, khi vÕt th−¬ng sä n·o trong ®Çu t¸i ph¸t, ®Ó råi khuÊt nÎo 18
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học