Xem mẫu
- ISSN 2354-0575 NHU CẦU THAM VẤN TÂM LÝ CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT HƯNG YÊN Lê Thị Thu Thủy, Trần Mai Duyên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên Ngày tòa soạn nhận được bài báo: 10/10/2018 Ngày phản biện đánh giá và sửa chữa: 02/11/2018 Ngày bài báo được duyệt đăng: 23/11/2018 Tóm tắt: Bài báo này trình bày về nội dung nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu và một số kết quả nghiên cứu: Nhận thức của sinh viên về mức độ cần thiết của tham vấn tâm lý; Nhận thức về nội dung tham vấn tâm lý; Những khó khăn tâm lý của sinh viên; Mức độ mong muốn được tham vấn tâm lý của sinh viên; Nhu cầu về các hình thức tư vấn tâm lý và Mức độ sử dụng dịch vụ tham vấn tâm lý. Từ khóa: Tham vấn tâm lý, nhu cầu tham vấn tâm lý. Từ viết tắt: thông... từ đó dẫn đến việc học tập không hiệu quả, cuộc sống không tích cực, đôi khi dẫn đến việc lười TVTL Tham vấn tâm lý học, chán học, lưu ban hoặc bỏ học. Vì vậy, việc SV Sinh viên nghiên cứu về nhu cầu tham vấn tâm lý của sinh ĐTB Điểm trung bình viên trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên là rất cần thiết. ĐH SPKT Hưng Yên Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên 2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu - Nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu lý luận 1. Đặt vấn đề và thực trạng nhu cầu tham vấn tâm lý của SV, Trên thế giới, tham vấn tâm lý nói chung và nguyên nhân ảnh hưởng đến nhu cầu tham vấn tâm tham vấn học đường nói riêng đã phát triển từ lâu lý của SV trường ĐH SPKT Hưng yên. Đề xuất các và có vai trò quan trọng đối với cuộc sống của con biện pháp đáp ứng nhu cầu tham vấn tâm lý cho người. Ở Việt Nam, tham vấn mới phát triển trong sinh viên trường ĐH SPKT Hưng Yên. vài năm gần đây và còn nhiều vấn đề bất cập. Tại - Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp các thành phố lớn và một số thành phố khác trong nghiên cứu lý thuyết; phương pháp điều tra bằng nước mới bắt đầu triển khai và áp dụng thí điểm bảng hỏi; phương pháp quan sát; phương pháp tham vấn ở một số trường phổ thông cho học sinh. phỏng vấn sâu và phương pháp thống kê toán học. Tuy nhiên, rất ít trường Đại học có phòng tham vấn tâm lý cho sinh viên. Hiện nay, nhiều sinh viên khi 3. Kết quả nghiên cứu gặp vấn đề khó khăn và có mong muốn được trợ 3.1. Sinh viên nhận thức về sự cần thiết của tham giúp kịp thời nhưng do chưa hiểu hết về tham vấn vấn tâm lý và vai trò của tham vấn, cùng với tâm lý e ngại và Tìm hiểu đánh giá của SV về mức độ cần các lý do khác… cho nên chưa có sự gặp nhau giữa thiết của tham vấn tâm lý, chúng tôi thu được kết nhu cầu tham vấn và sự đáp ứng nhu cầu tham vấn quả thể hiện ở biểu đồ sau (Biểu đồ 3.1). tâm lý của sinh viên. Trường Đại học Sư phạm Kỹ Kết quả thể hiện ở biểu đồ cho thấy có 40.8% thuật Hưng Yên là ngôi trường có bề dày truyền SV đánh giá tham vấn tâm lý ở mức độ là “Rất cần thống dạy và học, sinh viên luôn thi đua học tập thiết” và có 32.3% cho rằng “Cần thiết”. Như vậy, và rèn luyện để phấn đấu trở thành những người đa số sinh viên đã nhận thức được ý nghĩa và tầm có đức, có tài, cống hiến sức tuổi trẻ làm giàu quê quan trọng của tham vấn tâm lý. hương đất nước. Điều đó đã tạo thành phong trào Chỉ có 2.7% và 0.5% sinh viên cho rằng “Ít học tập, đã mang lại cho sinh viên sống vui vẻ, lành cần thiết” và “không cần thiết”, số sinh viên này đã mạnh, tích cực. Tuy nhiên, còn một số sinh viên gặp không đánh giá được tầm quan trọng của tham vấn những khó khăn nhất định trong học tập, trong cuộc tâm lý. Điều đó sẽ khiến sinh viên khó tiếp cận đến sống mà các em chưa biết cân bằng mọi thứ trong dịch vụ này, khó chia sẻ khi gặp phải các vấn đề cuộc sống, đôi khi các em cảm thấy bế tắc, buồn phức tạp mà bản thân không thể tự giải quyết được bã, mặc cảm, không được mọi người hiểu và cảm bởi các áp lực trong cuộc sống hiện đại. Khoa học & Công nghệ - Số 20/Tháng 12 - 2018 Journal of Science and Technology 117
- ISSN 2354-0575 Biểu đồ 3.1. Nhận thức của sinh viên về mức độ cần trong tương lai. thiết của tham vấn tâm lý đối với sinh viên trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên 3.3. Những khó khăn tâm lý của sinh viên trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên Tìm hiểu những khó khăn tâm lý của SV trường ĐH SPKT Hưng Yên với phân loại thành các nhóm khó khăn tâm lý, kết quả thu được thể hiện ở biểu đồ sau: Biểu đồ 3.3. So sánh mức độ khó khăn tâm lý của sinh viên trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên 3.2. Nhận thức của sinh viên trường ĐHSPKT Hưng Yên về nội dung tham vấn tâm lý Nhận thức của SV về những nội dung tham vấn tâm lý được thể hiện ở bảng số liệu sau: Bảng 3.2. Nhận thức của sinh viên trường ĐHSPKT Hưng Yên về nội dung tham vấn tâm lý Nội dung ĐTB Về chính bản thân mình 2.3 Trong học tập 2.3 Trong quan hệ, ứng xử với cha mẹ, người 2.2 thân trong gia đình Nhìn vào biểu đồ chúng ta thấy, nhóm “Khó khăn trong học tập” có ĐTB cao nhất = 2.2, sau Trong quan hệ, ứng xử với thầy cô 2.0 đó là đến nhóm “Khó khăn từ chính bản thân” SV Trong quan hệ, ứng xử với bạn bè, người 2.3 và “Khó khăn trong quan hệ, ứng xử với cha mẹ, yêu người thân trong gia đình” có cùng ĐTB = 2.1 và Trong quan hệ, ứng xử với chủ nhà trọ, 1.9 “Khó khăn trong quan hệ, ứng xử với thầy cô”, nơi ở “Khó khăn trong quan hệ, ứng xử với bạn bè, người yêu” có ĐTB thấp hơn bằng 2.0. Nhóm “Khó khăn Trong số vấn đề cần tham vấn tâm lý được trong quan hệ, ứng xử với chủ nhà trọ, nơi ở” có đưa ra, đa số sinh viên đánh giá cao về những ĐTB thấp nhất bằng 1.9. Chính những khó khăn nội dung tham vấn là: “Về chính bản thân mình”; tâm lý này sẽ khiến SV nảy sinh nhu cầu được tham “Trong học tập”; “Trong quan hệ, ứng xử với bạn vấn tâm lý để giải quyết các vấn của chính bản thân bè, người yêu” với cùng ĐTB=2.3. Như vậy, có thể mình, từ những mối quan hệ với những người xung thấy đây là những vấn đề có ảnh hưởng nhiều đến quanh. Khi đó, SV sẽ giải tỏa được cảm xúc, học tập tâm lý của SV dễ khiến SV thay đổi tâm trạng, suy và làm việc hiệu quả hơn. nghĩ và hành động. SV được học tập tại ngôi trường có bề dày truyền thống trong giảng dạy các ngành 3.4. Mức độ mong muốn được tham vấn tâm lý nghề kỹ thuật. SV được trang bị kiến thức chuyên của sinh viên khi gặp khó khăn tâm lý môn, kỹ năng nghề nghiệp để sau này trở thành các Khi gặp khó khăn tâm lý sinh viên luôn chuyên gia, các kỹ sư giỏi. Do vậy, áp lực học tập mong muốn được giải quyết để có một đời sống tâm là điều khó tránh khỏi, SV sẽ cảm thấy lo lắng về lý vui vẻ, thoải mái, học tập và hoạt động đạt hiệu kết quả học tập, trình độ chuyên môn và công việc quả. Mức độ mong muốn được thể hiện như sau: 118 Khoa học & Công nghệ - Số 20/Tháng 12 - 2018 Journal of Science and Technology
- ISSN 2354-0575 Biểu đồ 3.4. Mức độ mong muốn được tham vấn Kết quả cho thấy hình thức tham vấn được tâm lý của sinh viên khi gặp khó khăn tâm lý SV đánh giá cao nhất với ĐTB = 2.3 là: “Tham vấn trực tiếp tại phòng tham vấn tâm lý”. Khi gặp khó khăn tâm lý, các em mong muốn được tham vấn trực tiếp để được chia sẻ, đồng cảm, và lắng nghe ý kiến của các em về chính những điều các em đang gặp phải. Sau hình thức này là các em lựa chọn “Tham vấn qua điện thoại” với ĐTB=2.2. Đây cũng là hình thức mà nhiều bạn SV lựa chọn, bởi vì thông qua điện thoại các em không phải đến trực tiếp, không mất thời gian đi lại, bớt sự ngại ngùng khi nói ra vấn đề của mình. “Tham vấn qua các trang mạng internet” có ĐTB=2.0, “Tham vấn tại quán nước, nhà hàng” có ĐTB=1.8. Có nhiều trường hợp khi tham vấn cho SV, các bạn trẻ tuổi, nhà tham vấn có thể lựa chọn địa điểm là quán nước hoặc nhà hàng, những nơi quen thuộc với cuộc sống của SV, để SV có một cảm giác thoải mái nhất, thấy nhà tham vấn với bản thân mình gần gũi, thân quen hơn, từ đó sẽ Biểu đồ cho thấy có 30.4% “Rất mong dễ dàng chia sẻ và dễ dàng tiếp nhận những ý kiến muốn” và 38.7% “Mong muốn” được tham vấn của nhà tham vấn hơn. tâm lý khi có khó khăn. Khi điều tra về tâm trạng của SV khi gặp khó khăn mà không được tham vấn 3.6. Mức độ sử dụng dịch vụ tham vấn tâm lý của tâm lý. Nếu cứ duy trì tâm trạng đó trong một thời sinh viên trường ĐHSPKT Hưng Yên gian dài không được giải tỏa thì việc học tập và các Mức độ sử dụng dịch vụ tham vấn tâm lý hoạt động khác của SV sẽ bị ảnh hưởng không tốt. của SV trường ĐHSPKT Hưng Yên được thể hiện Vẫn còn 12.3% SV “Ít mong muốn” và 3.5% SV ở biểu đồ sau: “Không mong muốn” được tham vấn tâm lý. Như Biểu đồ 3.6. Mức độ sử dụng dịch vụ tham vấn tâm vậy, một số SV chưa hiểu hết về dịch vụ tham vấn lý của sinh viên trường ĐHSPKT Hưng Yên tâm lý, ý nghĩa của tham vấn tâm lý trong cuộc sống của con người khi tình hình kinh tế xã hội ngày càng phát triển và có nhiều thay đổi như ngày nay. 3.5. Nhu cầu của sinh viên trường ĐHSPKT Hưng Yên về các hình thức tham vấn tâm lý Nhu cầu của sinh viên về các hình thức của tham vấn tâm lý, chúng tôi đã thu được kết quả thu như sau: Biểu đồ 3.5. Nhu cầu của sinh viên trường ĐHSPKT Hưng Yên về các hình thức tham vấn tâm lý Kết quả cho thấy, mức độ sử dụng dịch vụ tham vấn tâm lý của sinh viên trường ĐHSPKT Hưng Yên chủ yếu lựa: “Chỉ khi gặp các vấn đề khó khăn tâm lý” với 59.7% SV lựa chọn. Hiện nay vấn đề trợ giúp tâm lý học cho học sinh, sinh viên là rất Khoa học & Công nghệ - Số 20/Tháng 12 - 2018 Journal of Science and Technology 119
- ISSN 2354-0575 quan trọng. Mỗi khi gặp khó khăn về tâm lý các em cần thiết của TVTL. SV đánh giá cao nhất là “Khó chủ yếu tâm sự với bạn bè, một số ít thì tâm sự với khăn trong học tập”; “Khó khăn từ chính bản thân” cha mẹ hoặc không nói với ai, thậm chí giải quyết SV và “Khó khăn trong quan hệ, ứng xử với cha mẹ, sự việc một cách tiêu cực. Ðiều đó cho thấy, các em người thân trong gia đình”. Mức độ sử dụng dịch thật sự cần một người đáng tin cậy và có chuyên vụ tham vấn tâm lý của sinh viên trường ĐHSPKT môn để chia sẻ, để trợ giúp các em tìm cách thức Hưng Yên chủ yếu lựa chọn là: “Chỉ khi gặp các giải quyết các vấn đề tốt nhất. vấn đề khó khăn tâm lý”. Vẫn có một số SV thường “Thường xuyên tham vấn tất cả các vấn đề xuyên tham vấn tất cả các vấn đề trong cuộc sống trong cuộc sống (tình yêu, sức khỏe)” có 8.5% SV (tình yêu, sức khỏe) kể cả khi không gặp khó khăn lựa chọn. “Không có nhu cầu tham vấn” có 31.7% tâm lý. Bên cạnh đó còn một số sinh viên không có SV lựa chọn. Điều này cho thấy một số SV chưa nhu cầu tham vấn tâm lý. nhận thức hết ý nghĩa và vai trò của hoạt động trợ Tham vấn cho SV là phương pháp tác động giúp tâm lý. Bên cạnh đó, cũng còn nhiều SV chưa mang tính định hướng giáo dục tới những SV đang nắm vững được những đặc trưng của công tác trợ có những khó khăn tâm lý, tình cảm, những bức xúc giúp tâm lý khiến SV dù có nhu cầu muốn được của lứa tuổi cần được giải đáp, những vướng mắc lắng nghe ý kiến của các chuyên gia nhưng vẫn còn trong học tập, sinh hoạt, trong tìm kiếm việc làm. ngần ngại. Khi được chuyên gia tâm lý tham vấn, sinh viên sẽ giải quyết được vấn đề của bản thân, ổn định đời Kết luận sống tâm hồn, tình cảm, sống lành mạnh, tích cực, Kết quả điểu tra thực trạng tham vấn tâm lý học tập và nghiên cứu hiệu quả hơn. của SV cho thấy đa số SV đánh giá cao về mức độ Tài liệu tham khảo [1]. Ngô Thị Ngọc Dung, Nguyễn Thị Hồng Nga, Xây dựng mô hình tham vấn học đường- Một tổ chức hỗ trợ học sinh, sinh viên lập nghiệp. Tạp chí Tâm lý học, 2009, số 11, tr. 15-22. [2]. Trần Thị Minh Đức, Tham vấn học đường – nhìn từ góc độ giới. Tạp chí Tâm lý học, 2006, số 11, tr. 45-51; [3]. Trần Thị Minh Đức, Giáo trình Tham vấn tâm lý, NXB ĐH Quốc gia Hà Nội, 2009. [4]. Dương Diệu Hoa, Vũ Thị Khánh Linh, Khó khăn tâm lý và nhu cầu tham vấn tâm lý của học sinh phổ thông. Tạp chí Tâm lý học, 2007, số 2, tr. 36-42; [5]. Lê Thị Minh Loan, Một số yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động tham vấn tâm lý cho học sinh ở các trường THPT. Tạp chí Tâm lý học, 2010, số 5, tr. 11-16. THE NEED FOR PSYCHOLOGICAL OF STUDENTS HUNG YEN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION Abstract: This paper presents the research content, research methods and some research results: Students’ awareness of the necessary level of psychological consultation; Awareness of psychological consultation content; Psychological difficulties of students; The degree of desire for psychological consultation of students; Demand for psychological counseling forms; Level of use of psychological counseling services. Keywords: Psychological consultation, psychological consultation needs. 120 Khoa học & Công nghệ - Số 20/Tháng 12 - 2018 Journal of Science and Technology
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học