Xem mẫu
- Nhi m v ngư i biên t p tr thành biên t p viên chuyên nghi p, b n ph i có t ch t và n l c cũng như ch u khó h c h i. Nhưng th nào là biên t p viên chuyên nghi p? B n s ph i làm gì, c n bi t nh ng gì trong tình hình hi n nay khi h u như không m y ai m l p ào t o biên t p viên báo chí chuyên nghi p cho bài b n? Trư c h t, hãy tìm hi u sơ qua v nhi m v c a m t ngư i biên t p. Trong tòa so n truy n th ng c a m t t báo ngày, có khá nhi u lo i biên t p viên: biên t p viên văn b n, biên t p viên là trư ng ban, là thư ký tòa so n, t ng thư ký tòa so n, phó t ng biên t p chuyên trách n i dung, t ng biên t p. M i ngư i u có nhi m v riêng. N u m r ng ra kh i báo ngày, qua báo m ng, ài phát thanh, ài truy n hình thì s lư ng biên t p viên s tăng lên g p b i ph n.
- Tuy nhiên, nhi m v c a các biên t p viên này u có nh ng i m tương ng. S phân bi t ch c danh ôi khi ch là hình th c, không ph i d a trên n i dung công vi c. Ch ng h n, ngư i ph trách tòa so n, t i báo này có ch c danh t ng thư ký tòa so n nhưng báo khác l i là thư ký tòa so n ho c trư ng ban biên t p. Và nhi m v c a nh ng ngư i có ch c danh khác nhau ó là hoàn toàn gi ng nhau. Các biên t p viên cũng thư ng khác nhau v trình , kinh nghi m và m c ch u trách nhi m. Nhưng h u chia s m t trách nhi m chung: lên k ho ch, t ch c th c hi n và b o m ch t lư ng c a tin t c. V y các biên t p viên th c hi n quy trình t o ra tin t c như th nào? Dư i ây là m t ví d . Vào 3 gi chi u hôm qua, tòa so n m t t báo ngày nh n ư c tin m t ngân hàng b cư p và ngay l p t c ã c m t phóng viên n hi n trư ng. Ngư i phóng viên s nói chuy n v i các nhân ch ng v cư p (khách hàng, nhân viên ngân hàng, ngư i qua ư ng) và c nh sát i u tra. Không lâu sau ó l i x y ra s ki n th hai: hai ngư i ư c cho là cư p ã b b t cách tr s c a ngân hàng không xa, sau khi u súng v i c nh sát. Tr v tòa so n, ngư i phóng viên vi t l i nh ng thông tin ã thu th p ư c và chuy n bài vi t cho m t biên t p viên. Biên t p viên này s ki m tra thông tin và sau ó báo cho ngư i tr c tòa so n r ng bài báo ã ư c hoàn thành và c n có ch trên s báo ra ngày mai. Nh ó, b n cs ư c bi t ngày hôm qua ã x y ra m t v cư p ngân hàng trong thành ph .
- Thông tin trên có th ã ư c ki m tra và ư c cho là chính xác. Tuy nhiên, nh ng ngư i biên t p luôn hi u r ng chính xác không có nghĩa là y . Như ã nói trên, hai ngư i b tình nghi th c hi n v cư p ã b b t, sau khi u súng v i c nh sát không xa tr s ngân hàng. Ngư i phóng viên cũng ã quay v tòa so n vi t bài v cư p ngân hàng và n p bài cho biên t p viên. Ngư i biên t p báo v i thư ký tòa so n và thư ký tòa so n s dành ch ăng bài báo. ó là nói m t cách tóm t t. Còn quy trình th c s c a bài báo này (và c a h u h t các bài báo th i s ) ra sao? Th nh t, ai quy t nh c chính phóng viên ó i làm tin v v cư p ngân hàng? ó là trư ng ban th i s ho c trư ng ban n i chính. Th nhì, phóng viên ó ph i ngưng công vi c mình ang làm d i làm tin này. V y công vi c ang d dang c a anh ho c ch ta s ra sao? Trư ng ban th i s ho c trư ng ban n i chính s quy t nh vi c này, có th giao công vi c d dang ó l i cho ngư i khác ho c ơn gi n hơn: ch th t m gát công vi c ó l i. Ti p n, vi c hai nghi can cư p ngân hàng b b t s do ai tư ng thu t, s là bài riêng hay t ng h p v i bài v cư p ngân hàng? N u ây là m t bài báo do m t phóng viên khác vi t thì vi c này cũng do trư ng ban th i s ho c trư ng ban n i chính ra l nh. Ch c ch n ây s là m t bài riêng vì là tin t c h p d n; không ph i ngày nào cũng có u súng trong thành ph .
- Theo thông l , các trư ng ban s h p v i nhau và bàn th o thêm v tin t c vào bu i chi u. Các tòa so n báo ngày h p 2 l n m i ngày vào lúc 7 gi ho c 8 gi sáng và 4 gi ho c 5 gi chi u. Cu c h p bu i chi u thư ng không kéo dài, ch duy t l i tin t c, bài v và b sung tin t c m i n u có. Và bài v v cư p và v u súng – tin t c m i – ư c quy t nh t i cu c h p này. Th tư, có hình nh gì i kèm hai bài báo nói trên không? N u có, ai s i ch p hình? M t phóng viên nh ư c trư ng ban nh c i theo ngh c a trư ng ban th i s ho c trư ng ban n i chính. Th năm, bài báo có c n thêm b ng bi u hay h a và ai s th c hi n vi c này? (Gi các báo như Tu i Tr , Thanh Niên u có ngư i chuyên trách h a; trư c ây thì không có). Thông tin làm h as ư cl y t âu? M t nhân viên h a ư c giao nhi m v này và s d a trên thông tin do phóng viên i làm tin cung c p. Trư ng ban h a cũng s làm vi c theo s g i ý c a trư ng ban th i s ho c trư ng ban n i chính. Th sáu, m t biên t p viên ã c bài xem bài có chính xác không nhưng như v y v n chưa . Ai s là ngư i m b o bài vi t ư c vi t úng ng pháp và rõ ràng, d hi u? ó là m t biên t p viên văn b n ho c phòng biên t p. Trư ng ban th i s ho c trư ng ban n i chính ch s a sơ qua hai bài r i chuy n chúng cho h . Ti p n, ai s quy t nh bài ư c ăng trang nh t, trang 2 ho c trang khác? Thư ký tòa so n hay t ng thư ký tòa so n quy t nh. Ho c cũng có th các biên t p viên tham gia cu c h p bu i chi u cùng nhau quy t nh.
- V v n tít, ai s quy t nh tít l n c nào? Phóng viên s vi t tít và trư ng ban s s a và biên t p viên văn b n có th s a thêm. Thư ký tòa so n hay t ng biên t p cũng có th làm vi c này. H s cho ch y tít l n n u mu n thu hút c gi n v i tin ó. Th chín, ai quy t nh nh và h a to hay nh ? V n này cũng ư c th c hi n theo quy trình trên. Thư ký tòa so n, trư ng ban nh hay ngư i ph trách thi t k t báo có th quy t nh chuy n này. Th mư i, t báo có ti p t c theo u i ch cư p ngân hàng vào nh ng ngày k ti p n a hay không? Các biên t p viên luôn gi nh b n c s mu n bi t thêm nhi u hơn vì ây là m t s ki n h p d n. Trong nh ng ngày sau ó s có nh ng bài báo khác v ch này, v i góc nhìn khác (d a trên ph ng v n c nh sát i u tra, ban lãnh o ngân hàng, v.v.). Ch c ch n phóng viên ã làm tin ó cũng s tham gia g i ý cùng v i các trư ng ban trong bu i h p tin sáng hôm sau khi ã ăng tin v v cư p và u súng. Th 11, sau khi bài ư c ăng, n u phát hi n sai sót ai s vi t ính chính? Thư ký tòa so n s quy t nh vi c ính chính. Tùy thu c vào tính tr m tr ng c a l i trong bài báo s có ngư i ra quy t nh c p cao hơn. Và cu i cùng: Ai s i làm tin v vi c hai ngư i b tình nghi cư p ngân hàng ư c ưa ra xét x ; phóng viên ã làm tin v v cư p hay phóng viên chuyên v pháp lu t? Vi c này s do trư ng ban th i s , trư ng ban n i chính hay thư ký tòa so n quy t nh. Phóng viên tòa án thư ng ư cc i làm tin này; ôi khi, phóng viên làm tin v v cư p cũng có th ư cc i.
- Nh ng công o n trên cho th y công vi c h u trư ng c a quy trình s n xu t m t bài báo. B n th y rõ r ng sau m i bài báo u có bàn tay c a các biên t p viên. H có m t kh p m i nơi. Nhi u khi h làm vi c m t mình, nhưng l m khi h ho t ng t p th , có lúc ch c n g p nhau m t chút cùng ưa ra quy t nh. H cũng có th h p b t thư ng (ngoài 2 cu c h p chính sáng chi u c a m t t báo ngày). Như v y, các biên t p viên là ngư i ch u trách nhi m v tin t c. H t ch c vi c th c hi n. H giám sát, th m nh, hư ng d n, h tr cho phóng viên. H quy t nh bài báo ư c trình bày như th nào và hình th c vi t bài. Biên t p viên tham gia nhi u vào vi c s a ch a bài v , cân nh c vi c dùng nh hay h a như th nào cho phù h p v i bài báo. Biên t p viên t o ra môi trư ng s n ph m báo chí ư c ra im t cách t t nh t. H t ch c các trang báo làm sao cho các bài báo tr nên h pd n iv ib n c. H quan tâm n m i chi ti t, t nh n l n và c t m c a bài báo. i v i biên t p viên chuyên nghi p yêu ngh , h luôn nghĩ n tương lai làm sao mình biên t p t t hơn. Nhưng nói như th không có nghĩa là vai trò c a ngư i phóng viên vi t và phóng viên nh b h th p. Phóng viên luôn là tai là m t c a b t kỳ phương ti n truy n thông i chúng nào. H g p các ngu n tin vi t nên các bài báo. Tuy nhiên, biên t p viên m i là ngư i ưa s n ph m c a phóng viên n v i ngư i c, ngư i xem ài, nghe ài.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học