Xem mẫu
- Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật NHẬN THỨC VỀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA MỐI QUAN HỆ GIỮA DÂN CHỦ TRONG ĐẢNG VÀ DÂN CHỦ NGOÀI XÃ HỘI TRONG XÂY DỰNG NỀN DÂN CHỦ VÀ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM Nguyễn Khánh Vân* TÓM TẮT Trong điều kiện một đảng duy nhất cầm quyền và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện dân chủ, tôn trọng và bảo đảm trên thực tế quyền dân chủ và làm chủ của nhân dân là vấn đề có ý nghĩa sống còn không chỉ đối với Nhà nước mà chúng ta đang xây dựng để trở thành Nhà nước pháp quyền, đối với việc tăng cường uy tín và mở rộng ảnh hưởng của Đảng Cộng Sản cầm quyền trong xã hội mà còn là nhân tố quyết định sự thành công của sự nghiệp đổi mới và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Bài viết tập trung phân tích tầm quan trọng, ý nghĩa và sự thúc đẩy lẫn nhau của mối quan hệ giữa dân chủ trong Đảng và dân chủ ngoài xã hội trong xây dựng nền dân chủ và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Từ khóa: Dân chủ, Nhà nước pháp quyền, Việt Nam AWARE OF THE IMPORTANCE OF THE RELATIONSHIP BETWEEN DEMOCRACY IN THE PARTY AND DEMOCRACY OUT OF THE SOCIAL IN BUILDING DEMOCRACY AND SOCIALIST LEGAL STATE IN VIETNAM ABSTRACT In terms of a single party ruling and building the Socialist State of Vietnam, the implementation of democracy, respect and assurance of the real democratic and mastery of the people are the essential matters not only for the government which we are building to become the State of Law, for strengthening prestige and expanding the influence of the ruling Communist Party in society; but also a factor determining the success of the innovation and socialist construction in Vietnam. The article focuses on analyzing importance, the meaning and the mutual impetus of the relationship between democracy in the Party and democracy outside the society in building democracy and the socialist rule-of-law state in Vietnam. Keywords: democracy, State of Law, rule-of-law state, Vietnam 1. ĐẶT VẤN ĐỀ càng không có đảng đối lập. Đặc điểm này Một đặc điểm quan trọng và nổi bật của hệ chẳng những thể hiện tính đặc thù của nền chính thống chính trị nước ta trong thời kỳ Đổi mới là trị nước ta so với chính thể tư sản ở nhiều nước chế độ chính trị nhất nguyên và một đảng duy trên thế giới mà còn tác động trực tiếp tới việc nhất cầm quyền, không đa nguyên, đa đảng, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, đổi mới * TS. GV. Đại học kinh tế, TP.Hồ Chí Minh. Email: khanhvan@ueh.edu.vn Điện thoại : 0918.328.589 114
- Chính sách phát triển nền “Kinh tế số”... hệ thống chính trị ở nước ta, nhất là trong điều 30 năm đổi mới, Đảng ta đã đề ra chủ trương và kiện phát triển mạnh mẽ kinh tế thị trường, mở quyết sách xây dựng xã hội dân chủ, ra sức đổi cửa và hội nhập quốc tế. mới và nâng cao chất lượng hoạt động của hệ Công cuộc đổi mới ở nước ta đã trải qua một thống chính trị các cấp, từ trung ương tới cơ sở, tiến trình hơn 30 năm. Dân chủ chẳng những là nhất là ra sức xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng mục tiêu mà còn là động lực của đổi mới. Trong cao hiệu lực quản lý Nhà nước đồng thời đổi những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của mới phương thức hoạt động của Mặt trận, của Đổi mới mà Đảng và nhân dân ta đạt được có các đoàn thể quần chúng… đó là những đảm bảo thành tựu về dân chủ, về thực hiện dân chủ và chính trị, pháp lý và xã hội để thực hiện dân chủ phát huy quyền làm chủ của nhân dân. thực chất, phát huy vai trò làm chủ thực chất của Đại hội XI của Đảng (1/2011) đã nhấn mạnh người dân, khắc phục triệt để dân chủ hình thức đặc biệt tới dân chủ, coi dân chủ là giá trị hàng và tình trạng vi phạm quyền dân chủ, làm chủ đầu trong hệ mục tiêu của đổi mới, “dân giàu, của người dân, nhất là ở cơ sở. Đây là bước tiến nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn trong nhận thức lý luận dân chủ và cũng là bước minh”. Hệ mục tiêu này được Đảng ta khẳng tiến trong thực tiễn thực hành dân chủ ở nước ta. định là đặc trưng tổng quát của xã hội - xã hội Trong xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa chủ nghĩa mà nhân dân ta xây dựng dưới sự lãnh và thực hành dân chủ, chúng ta phải thường đạo của Đảng. xuyên giải quyết mối quan hệ giữa dân chủ Đại hội XI còn đạt được một bước tiến mới trong Đảng và dân chủ ngoài xã hội sao cho đạt trong nhận thức lý luận về dân chủ khi khẳng được những yêu cầu cơ bản sau đây: định rằng, dân chủ phải được thể chế hóa, gắn Thứ nhất, làm cho dân chủ trong Đảng góp liền dân chủ với pháp luật, với kỷ luật, kỷ cương, phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến xã hội. Xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp đấu của Đảng, phát huy vai trò tiên phong, quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân gương mẫu của cán bộ đảng viên và của các dân, vì nhân dân là nhằm thực hiện dân chủ, đảm tổ chức Đảng trong việc xây dựng Đảng trong bảo tôn trọng và phát huy quyền làm chủ thực sạch, vững mạnh, thúc đẩy dân chủ trong xã hội chất của nhân dân. Thực hiện dân chủ bằng sức phát triển. mạnh của nhà nước pháp quyền cũng là để thực Thứ hai, làm cho dân chủ trong Đảng và dân hiện những quyền cơ bản của con người (nhân chủ ngoài xã hội phát triển sâu rộng, lành mạnh, quyền) và của công dân (dân quyền), trong đó tạo ra môi trường xã hội, dư luận xã hội và áp bao gồm cả quyền kinh tế, quyền dân sự, quyền lực xã hội đủ mạnh để chống quan liêu, tham chính trị - xã hội. Đó là quyền lao động, quyền nhũng, đề cao tính công khai, minh bạch, tăng được có việc làm, quyền được học tập. Những cường trách nhiệm giải trình của cá nhân và tổ quyền ấy là thể hiện quyền được sống, quyền tự chức được dân chủ ủy quyền để thực hiện quyền do, quyền phát triển, được mưu cầu hạnh phúc lực của dân, vì mục đích phục vụ dân và bảo vệ trong một xã hội dân chủ và con người làm chủ dân, không biến dân chủ thành “quan chủ” như như Hồ Chí Minh đã từng nói. Hồ Chí Minh đã nói. Dân chủ không chỉ là ý thức mà còn là năng Thứ ba, thực hiện dân chủ trong Đảng và dân lực; ý thức về quyền và địa vị làm chủ, về nghĩa chủ ngoài xã hội tác động và thúc đẩy lẫn nhau, vụ, trách nhiệm của người chủ xã hội và nhất là cùng hướng tới xây dựng nền dân chủ xã hội chủ năng lực thực hành dân chủ của mỗi người. Vì nghĩa, củng cố vững chắc mối quan hệ mật thiết thế, qua thực tiễn vận động dân chủ hóa trong giữa Đảng với dân, giữa dân với Đảng. Đây là 115
- Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật đảm bảo quan trọng nhất để Đảng giữ vững vai dân, đấu tranh vì lợi quyền của dân, làm cho Tổ trò lãnh đạo và cầm quyền, để chế độ bền vững, quốc được độc lập, dân tộc được tự do và nhân nhân dân thực sự là chủ và làm chủ, Nhà nước dân được hưởng hạnh phúc. Ba giá trị cốt lỗi thực sự là nhà nước của dân, do dân và vì dân. đó, Độc lập - Tự do - Hạnh phúc là khát vọng Như vậy, thực hiện dân chủ trong Đảng và thiêng liêng cả cuộc đời của Hồ Chí Minh, của dân chủ ngoài xã hội đều vì mục tiêu dân chủ. cả dân tộc, của mỗi người dân. Đảng có trọng Đảng và dân cùng thực hành dân chủ sẽ tạo ra trách lãnh đạo toàn dân thực hiện. động lực cho sự phát triển xã hội, nói như Hồ Điều đó đòi hỏi Đảng phải ra sức thực hiện Chí Minh, “thực hành dân chủ rộng rãi sẽ là và phát huy dân chủ trong Đảng và thúc đẩy dân chiếc chìa khóa vạn năng để giải quyết mọi khó chủ ngoài xã hội phát triển để tạo ra sức mạnh, khăn”. Trách nhiệm của Đảng, tính tiền phong tập hợp lực lượng, gây dựng phong trào sâu rộng gương mẫu của cán bộ đảng viên cùng với tính trong xã hội. Dân chủ trong Đảng phải thấm sâu chủ động tích cực của quần chúng trong việc vào từng tổ chức Đảng ở cơ sở, từng cán bộ thực hiện dân chủ, từ dân chủ trong Đảng đến đảng viên, trong các quan hệ giữa tổ chức với tổ dân chủ ngoài xã hội sẽ làm cho dân chủ phát chức, giữa con người với con người trong toàn triển, đoàn kết trong Đảng trong dân và đồng Đảng. Có phát huy cao độ dân chủ thì mới phát thuận xã hội được tăng cường. Đây là sức mạnh huy được nhiệt tình, sáng kiến, lòng hăng hái và chính trị và tinh thần đảm bảo cho kinh tế và ý thức trách nhiệm của mỗi người, nhờ đó, các văn hóa phát triển, đưa sự nghiệp đổi mới tới cơ quan lãnh đạo của Đảng, các cấp ủy mới tập thắng lợi, xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ hợp được đầy đủ thông tin, phân tích và đánh giá Tổ quốc xã hội chủ nghĩa tới thành công. đúng tình hình, để ra phương hướng và giải pháp sát thực tế, đem lại kết quả, hiệu quả thiết thực, 2. DÂN CHỦ TRONG ĐẢNG THÚC ĐẨY hợp với lòng dân. Dân chủ trong Đảng phải làm DÂN CHỦ NGOÀI XÃ HỘI cho mọi Đảng viên có ý thức, có nhu cầu và có Đảng lãnh đạo và cầm quyền đối với Nhà trách nhiệm đối với mọi công việc của Đảng, bắt nước và xã hội nên vai trò của Đảng rất lớn và đầu từ các chi bộ ở cơ sở, góp sức làm nên sức trách nhiệm của Đảng rất nặng nề. Một Đảng mạnh của toàn Đảng. duy nhất lãnh đạo và cầm quyền như Đảng ta Là người sáng lập và rèn luyện Đảng ta, Hồ thì vai trò của Đảng càng lớn và trách nhiệm của Chí Minh đặc biệt quan tâm đến dân chủ trong Đảng càng nặng nề hơn. Đó là vai trò dẫn dắt cả Đảng từ việc thảo luận, tranh luận trong sinh dân tộc và xã hội tiến hành đổi mới, thực hiện lý hoạt Đảng. Mọi đảng viên phải được quyền và tưởng và mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa thực hiện đúng quyền của mình, nói thẳng, nói xã hội, cụ thể và trực tiếp hơn là thực hiện mục thật, nói hết ý kiến của mình về những vấn đề tiêu của đổi mới với “Mười chữ vàng” tiêu biểu: mà tổ chức Đảng nêu ra, kể cả đóng góp ý kiến, “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn đề xuất sáng kiến, kiến nghị vào các chủ trương, minh”. đường lối, Nghị quyết của Trung ương. Có tôn Muốn thực hiện được vai trò to lớn và trách trọng thảo luận dân chủ thì mới có cơ sở cho nhiệm nặng nề đó, Đảng phải trong sạch vững những quyết định của tập trung được đúng đắn, mạnh và có trí tuệ khoa học sáng suốt, có bản không quan liêu, không phạm khuyết điểm sai lĩnh chính trị vững vàng. Đó là điều kiện cần lầm. Do đó, thực hiện dân chủ trong Đảng luôn chứ chưa đủ. Đảng phải luôn ngang tầm với luôn phải chú ý tới mối quan hệ giữa đảng viên nhiệm vụ và thường xuyên liên hệ mật thiết với với cấp ủy, giữa cá nhân với tập thể, giữa quyền nhân dân, gần dân để vì dân. Đảng tồn tại chỉ vì tự do cá nhân với những quy định của tổ chức, 116
- Chính sách phát triển nền “Kinh tế số”... của kỷ luật theo điều lệ Đảng. Đó chính là quan phải phản ánh đúng nguyện vọng chính đáng hệ giữa dân chủ với tập trung, giữa tập thể lãnh của tập thể đảng viên và quần chúng, không độc đạo với cá nhân phụ trách. Các nhà kinh điển, đoán chuyên quyền. Trong tập thể lãnh đạo phải từ Mác – Ăng ghen đến Lênin đều nhấn mạnh thi hành đúng nguyên tắc, phải theo đúng thẩm tập trung dân chủ. Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh quyền và trách nhiệm, cũng không lợi dụng chức nhiều hơn vào dân chủ tập trung. Tuy cả hai cách quyền mà lộng quyền và lạm quyền. diễn đạt đó, tập trung dân chủ và dân chủ tập Theo Lênin, thảo luận thì chung còn trách trung đều giống nhau về bản chất nhưng cũng nhiệm thì riêng, riêng tới từng người một. có những điểm khác nhau về sắc thái và mức độ. Hồ Chí Minh nêu rõ, thảo luận tập thể, lãnh Điều quan trọng là ở chỗ, phải xử lý đúng đắn đạo tập thể là dân chủ. Cá nhân phụ trách là tập mối quan hệ giữa dân chủ với tập trung, giữa tập trung. Kết hợp tập thể lãnh đạo với cá nhân phụ trung với dân chủ. Theo đúng nghĩa lành mạnh trách là dân chủ tập trung. của nó, dân chủ là cơ sở xuất phát, là mục đích Muốn cho dân chủ cũng như tập trung trở nên còn tập trung là phương thức, phương tiện, điều đúng đắn, không bị biến dạng, cần rất nhiều điều kiện thực hiện nguyên tắc này. Đây là nguyên kiện. Những điều kiện chủ yếu là: tắc tổ chức, là nguyên tắc chính trị cốt tử của - Mỗi cán bộ đảng viên phải nâng cao học Đảng. Nhờ đó, Đảng mới là một tổ chức cách vấn, học thức để có hiểu biết đúng - sai, bản mạng, một Đảng chiến đấu, Đảng hành động, chất - hiện tượng, chân lý và sai lầm đồng thời muôn người như một người. Phá vỡ, từ bỏ tập phải trau dồi văn hóa, nhất là văn hóa đạo đức, trung dân chủ như sai lầm của Goóc Ba Chốp và văn hóa chính trị và văn hóa pháp luật. Biết lắng Đảng Cộng Sản Liên Xô thời cải tổ đã dẫn đến nghe, không áp đặt người khác, biết tôn trọng ý tình trạng nguy hiểm làm rối loạn tổ chức, biến kiến của người khác, bình đẳng trong thảo luận, Đảng thành một câu lạc bộ bàn suông, không tranh luận. Đó là trọng sự thật, chân lý và đạo lý hành động, kết cuộc là tan vỡ Đảng và cải tổ - những chuẩn mực của văn hóa dân chủ. thất bại. - Thống nhất về nguyên tắc, xuất phát từ Rút kinh nghiệm bài học phải trả giá đau đớn động cơ, mục đích chính đáng, vì lợi ích chung đó, trong Đổi mới, xây dựng, chỉnh đốn Đảng, của cách mạng, của Đảng, của nhân dân. Không Đảng ta luôn chú trọng phát huy dân chủ một làm bất cứ điều gì phương hại tới sự nghiệp cách cách có tổ chức, có lãnh đạo. Dân chủ và tập mạng. Đó là sự trong sáng, vô tư, khách quan trung phải đảm bảo tăng cường sự thống nhất mà Hồ Chí Minh gọi là phải quang minh chính về quan điểm, tư tưởng, ý chí, hành động trong đại. toàn Đảng. Về lý luận, không tách rời, đối lập dân chủ với tập trung, cũng không tuyệt đối hóa - Cấp ủy, nhất là người đứng đầu cấp ủy phải tập trung mà xem nhẹ hay phủ nhận dân chủ. gương mẫu, phải đề cao trách nhiệm, có dũng Cần tránh hai khuynh hướng sai lầm rất dễ xảy khí dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. ra làm biến dạng tập trung dân chủ, đó là tập - Phải công khai, minh bạch thông tin. trung quan liêu và tự do vô chính phủ. Dân chủ - Phải lắng nghe ý kiến của quần chúng, nhất cần có tập trung nghĩa là dân chủ có lãnh đạo, là các ý kiến phê bình. Phải biết học dân, hỏi có định hướng, có sự cần thiết của cơ quan lãnh dân, gần dân, hiểu dân và tin dân thì mới lãnh đạo và người lãnh đạo. đạo được dân. Đó là chỉ dẫn sâu sắc về cách Tập trung phải trên cơ sở của dân chủ, vì dân lãnh đạo dân chủ của Hồ Chí Minh. chủ nghĩa là mỗi quyết định của lãnh đạo phải - Một điều kiện rất quan trọng có tính pháp lý thể hiện sự tôn trọng ý chí chung của tập thể, - chính trị, thể hiện thành tính Đảng là, mỗi cán 117
- Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật bộ đảng viên trong Đảng, từ người lãnh đạo cao dụng chế độ chất vấn trong Đảng, giáo dục và nhất đến mỗi đảng viên bình thường, không giữ thực hiện văn hóa xin lỗi, văn hóa từ chức, giáo chức vụ đều phải nghiêm chỉnh chấp hành điều dục đạo đức, danh dự, lòng tự trọng trong Đảng, lệ Đảng, các quy định và các chế tài (19 điều nhất là kiên quyết xử lý tham nhũng, thoái hóa, đảng viên không được làm) của Đảng. Không có biến chất trong Đảng theo tinh thần Nghị quyết bất cứ một ngoại lệ nào. Kỷ luật Đảng là nghiêm Trung ương 4 khóa XI vừa qua. Phải thường minh, không có vùng cấm. Trong điều kiện chỉ xuyên động viên và tạo mọi điều kiện để nhân có một Đảng, lại hoạt động trong khuôn khổ Nhà dân hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua Mặt nước pháp quyền mà pháp luật là tối thượng, trận và các đoàn thể của mình giám sát, tư vấn, thì cán bộ đảng viên phải gương mẫu chấp hành phản biện và kiểm tra Đảng, nhất là hành vi và pháp luật. Đảng phải tôn trọng Nhà nước cũng hoạt động của cán bộ đảng viên, công chức, viên như Nhà nước phải hoạt động theo đúng quan chức. Thực hiện lời dạy của Hồ Chí Minh, dựa điểm, đường lối, nghị quyết của Đảng, thể chế vào dân mà xây dựng Đảng, thực sự trọng dân hóa quan điểm, đường lối của Đảng thành luật và trọng pháp là một nội dung quan trọng của pháp và chính sách. Đảng phải hoạt động trong dân chủ trong Đảng. khuôn khổ pháp luật, mọi quyết định của Đảng Làm được như vậy, dân chủ trong Đảng sẽ phải hợp hiến, hợp pháp, không để xảy ra tình thúc đẩy dân chủ ngoài xã hội. Nhân dân thường trạng vi hiến. Chỉ như vậy, Đảng mới củng cố nhìn vào việc làm và cách ứng xử của cán bộ được uy tín và ảnh hưởng của mình. Về mặt đảng viên để cảm nhận và đánh giá về Đảng. thực tiễn, dân chủ trong Đảng phải chú trọng Do đó, toàn Đảng phải ra sức thực hành dân trên tất cả các mặt, các nội dung xây dựng Đảng, chủ theo gương sáng của Hồ Chí Minh, theo phải khuyến khích phê bình, đề cao tự phê bình, phương châm mà Người chỉ dẫn: Nói ít, làm có tình có lý, thấu lý đạt tình, có tính đồng chí nhiều, lời nói đi đôi với việc làm, một tấm gương thương yêu lẫn nhau, biết thành thật sửa chữa sống còn quý hơn hàng trăm bài diễn văn, làm khuyết điểm sai lầm. Phải xử lý đúng các nguyên điều lợi cho dân, tránh điều hại tới dân, làm cho tắc thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên, toàn Đảng phục tùng Nghị quyết Đại dân tin, dân ủng hộ, dân giúp đỡ, dân yêu mến, hội và lãnh đạo của Trung ương. Quyền bảo lưu dân bảo vệ. Đó là kết quả và thước đo tin cậy ý kiến phải được tôn trọng, không thành kiến, nhất về uy tín và ảnh hưởng của Đảng, về trình định kiến với người có ý kiến khác. Đồng thời, độ dân chủ trong Đảng. đề cao ý thức chấp hành Nghị quyết, không làm Trong thời gian vừa qua, tự phê bình và phê trái Nghị quyết, không truyền bá quan điểm cá bình trong Đảng đã bước đầu đem lại những nhân trái với Nghị quyết làm phương hại đến chuyển biến tích cực để chống suy thoái. Đảng sự thống nhất tư tưởng, ý chí, hành động trong đã công khai xin lỗi dân về những khuyết điểm Đảng, làm suy yếu Đảng. Phải dân chủ không sai lầm và quyết tâm sửa chữa. Quốc hội đã công chỉ trong sinh hoạt Đảng mà còn phải cải cách khai các kết quả đánh giá mức độ tín nhiệm các chế độ bầu cử trong Đảng để chọn đúng người chức vụ do Quốc hội bầu và phê chuẩn, trên tất Tài - Đức vào các cơ quan lãnh đạo, không hình cả các phương tiện thông tin đại chúng.Trung thức chủ nghĩa, xem xét kỷ luật trong Đảng phải ương, trong các hội nghị gần đây đã thực hiện dân chủ và nghiêm minh. Những quyết định sai hoạt động chất vấn. Đó là những bước tiến rõ lầm phải được sửa chữa công khai, phải ràng rệt về dân chủ. Từng bước một, niềm tin của dân buộc trách nhiệm đối với cá nhân và tập thể về với Đảng đang được củng cố. Đó là bằng chứng những quyết định sai lầm đó. Đặc biệt là phải áp cho thấy tác dụng của dân chủ. 118
- Chính sách phát triển nền “Kinh tế số”... 3. DÂN CHỦ NGOÀI XÃ HỘI VỪA PHẢN Thành tựu dân chủ xã hội sẽ tác động vào dân ÁNH VỪA THÚC ĐẨY DÂN CHỦ TRONG chủ trong Đảng, Nhà nước và xã hội nói chung. ĐẢNG, GÓP PHẦN XÂY DỰNG XÃ HỘI Chính nhân dân làm chủ Nhà nước của mình. DÂN CHỦ VÀ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN Do đó, dân chủ do nhân dân thực hiện còn góp XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. phần hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội Trong điều kiện một Đảng duy nhất cầm chủ nghĩa. quyền và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Đây là một vấn đề rất rộng lớn, bao trùm còn đang xây dựng, hệ thống chính trị còn đang mọi lĩnh vực. Thực hiện dân chủ xã hội là cách phải nổ lực đổi mới, việc chú trọng phát huy thức làm cho người dân và cả cộng đồng xã hội dân chủ của xã hội, đề cao tiếng nói dân chủ và trưởng thành về dân chủ trong một môi trường quyền làm chủ của người dân trở nên rất quan dân chủ. Muốn vậy, trước mắt và lâu dài phải tập trọng và cần thiết. trung thực hiện tốt những vấn đề sau: Như đã nói ở trên, dân chủ trong Đảng thúc Một, có đột phá về thể chế, nhất là thể chế hệ đẩy dân chủ ngoài xã hội, cũng như vậy, dân chủ thống chính trị để thúc đẩy kinh tế tăng trưởng, xã hội phụ thuộc, tùy thuộc một phần lớn từ dân để cải thiện, nâng cao mức sống của người dân. chủ trong Đảng. Song mặt khác, mỗi bước tiến Đồng thời phải đẩy mạnh đổi mới đồng bộ kinh của dân chủ xã hội vừa phản ánh tác dụng, hiệu tế và chính trị, trước hết là hệ thống chính trị ứng của dân chủ trong Đảng đồng thời lại thúc các cấp. đẩy, đòi hỏi dân chủ trong Đảng phải ngày càng tốt hơn, thực chất hơn. Hai, tập trung mọi nỗ lực cả tổ chức, thể chất Dân chủ xã hội gắn liền với dân chủ của lẫn con người vào cuộc đấu tranh chống quan người dân ở cơ sở, dân chủ ở từng địa phương, liêu, tham nhũng. Phải phát huy cao độ dân chủ dân chủ của mọi giai cấp, tầng lớp, của các giai trong toàn dân mới chống được tham nhũng. tầng, các nhóm xã hội, các dân tộc, các tôn giáo. Đây là quốc nạn gây tổn hại lớn nhất tới dân chủ Đảng cầm quyền đưa ra các quyết định có và lợi ích của người dân. Phải có quốc sách mới tầm chiến lược đối với sự phát triển của đất trị được quốc nạn. Quốc sách đó là Dân chủ - nước, tới cuộc sống của người dân, tới tương Pháp quyền, trừng trị tất cả những kẻ bất liêm, lai và triển vọng của cả dân tộc. Dân chủ trong bất kể chúng là ai như Hồ Chí Minh nói. Đảng làm cho các quyết định đó trở nên đúng Ba, phải công khai, minh bạch thông tin, nhất đắn, không mắc sai lầm. vì vậy, Đảng cũng phải là trong xét xử, trong trừng trị tham nhũng như lắng nghe, tiếp thu những ý kiến xây dựng của trừng trị mọi tội ác với nhân dân. Đề cao trách dân. Nhà nước quản lý bằng pháp luật để thực nhiệm giải trình. hiện những quyền và lợi ích của dân. Nhà nước Bốn, phải bằng chính sách, cơ chế để chăm thực hiện các chính sách để phát triển sức dân. lo cuộc sống của dân, chống lại mọi mưu mô lợi Nhân dân làm chủ thông qua lãnh đạo của Đảng ích nhóm. và quản lý của Nhà nước. Dân chủ xã hội chính là thực hiện dân chủ đại diện và dân chủ trực Năm, nâng cao dân trí, đảm bảo dân quyền, thực hành dân chủ trên cơ sở chăm lo dân sinh. Làm tốt tiếp. Ở cơ sở xã, phường, thị trấn và mọi cơ dân vận. sở là tế bào của xã hội đều có quy chế và pháp lệnh dân chủ cơ sở. Ở các cộng đồng dân cư 4. KẾT LUẬN (Thôn, Làng, Ấp, Bản….) còn có hoạt động tự Định hướng chính trị của Nhà nước pháp quản. Nếu các hình thức dân chủ đó được thực quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là sự lãnh đạo hiện đồng bộ và triệt để thì dân chủ xã hội sẽ có của Đảng, là độc lập dân tộc gắn liền với chủ những bước tiến rõ rệt. nghĩa xã hội, thực hiện quyền làm chủ của nhân 119
- Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật dân. Mục tiêu của thể chế Nhà nước và thể chế nghĩa, củng cố vững chắc mối quan hệ mật thiết chính trị nói chumg là Xây dựng và Phát triển giữa Đảng với dân, giữa dân với Đảng. Đó chính Dân chủ, đảm bảo cho Nhà nước trong sạch, là đảm bảo quan trọng nhất để Đảng giữ vững vững mạnh, có hiệu lực và thực quyền, thực sự vai trò lãnh đạo và cầm quyền, để sự nghiệp đổi là của dân, do dân, vì dân. Thực hiện dân chủ mới và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam trong Đảng và dân chủ ngoài xã hội tác động thành công, nhân dân thực sự là chủ và làm chủ, và thúc đẩy lẫn nhau, cùng hướng tới xây dựng Nhà nước thực sự là nhà nước của dân, do dân nền dân chủ và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ và vì dân. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nghị quyết Trung ương 7, khóa XI về sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới 2. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 1, 2, CTQG, H.1995, 3. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 7, CTQG, H.1995, 4. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 10, CTQG, H.1995, 5. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 11, CTQG, H.1995, 6. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 8, CTQG, H.1995, 7. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 6, CTQG, H.1995, 8. HồChí Minh, Toàn tập, tập 5, CTQG, H.1995, 9. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 3, CTQG, H.1995, 10. ĐCSVN, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, CTQG, H.2011 11. Văn kiện Đại hội VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII của Đảng Cộng sản Việt Nam CTQG, H. (1986-2016). 120
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học