Xem mẫu
- TPHCM,ngaøy 30 thaùng 11 naêm 2007 Tröôøng Ñaïi hoïc Luaät TPHCM Lôùp Daân Söï 32 B Moân: XAÕ HOÄI HOÏC Ñeà taøi : • Giaûng vieân höôùng daãn : thaày HOAØNG THEÁ CÖÔØNG • Nhoùm thöïc hieän : sinh vieân o PHAÏM NGUYEÃN KIM LONG (3230114) o BUØI NHAÄT VI PHÖÔÏNG (3230144)
- o TRÒNH THÒ TRANG (3230190)
- Chöông I: Giôùi thieäu : NHAN ÑEÀ : laø moät khaùi nieäm ngoân ngöõ thöôøng duøng khi taïo laäp vaø giôùi thieäu moät vaên baûn hay moät taùc phaåm.Vaø nhan ñeà coøn ñöôïc goïi laø ñaàu ñeà,laø teâ,laø caùi “tít” theo ñuùng ngoân ngöõ cuûa giôùi baùo chí (theo tieáng Anh laø title,coøn theo Phaùp vaên laø titre).Ta coù theå hieåu nhan ñeà nhö göông maët cuûa con ngöôøi – laø caùi noåi baät ñeå phaân bieät giöõa caùc taùc phaåm vôùi nhau. Veà xuaát xöù,Nhan ñeà laø saûn phaåm cuûa ngöôøi vieát ñaët ra nhöng cuõng coù khi do ngöôøi khaùc ñaët hoä,hoaëc ñoåi teân khaùc ñi ñeå laøm cho hay hôn,phuø hôïp vôùi töïa ñeà taùc phaåm. Hôn nöõa,Nhan ñeà phaûi khaùi quaùt ôû möùc cao veà noäi dung,taùc giaû cuûa vaên baûn hay taùc giaû cuûa taùc phaåm;phaûi noùi coâ ñoïng ñöôïc caùi “thaàn”,caùi “hoàn cuûa taùc phaåm. Theá nhöng,treân baùo chí noùi chung laïi coù nhöõng nhan ñeà deã daõi,”giaät gaân”.Khoâng chæ theá,ngöôøi ñoïc vaãn thaáy nhöõng nhan ñeà quaù roäng lôùn maø noäi dung thì haïn heïp,”chaät heïp”. Chöông II: xung quanh caùi tít: 1) Tít “gaây soác” Baùo chí laø phöông tieän truyeàn thoâng ngoân luaän caàn thieát vaø toái quan troïng ñoái vôùi moät xaõ hoäi phaùt trieån.Vì vaäy,ngöôøi laøm baùo caàn coù nhöõng nghóa vuïi trung thöïc vôùi thoâng tin.Nhöng giôø ñaây,ngaøy caøng xuaát hieän nhieàu “caäy buùt” vì muoán thu huùt ñoäc giaû maø ñaõ töø boû ñi 3 nguyeân taéc,ñöôïc xem
- laø kim chæ nam cuûa ngaønh baùo chí : “Trung thöïc,khaùch quan,toân troïng söï thaät”( theoQuy Ñònh ngaøy 13/8/82005 taïi Ñaïi hoäi Ñaïi bieåu toaøn quoác laàn VIII Hoäi nhaø Baùo Vieät Nam ) Sau ñaây xin trích daãn moät vaøi thöïc traïng: Ñaàu tieân laø phöông thöùc “Hoàn Tröông Ba – Da haøng thòt” – coù nhieàu ngöôøi coøn goïi laø “Treo ñaàu deâ baùn thòt choù”.Ñoäc giaû khoâng khoù ñeå baét gaëp nhöõng baøi baùo coù nhan ñeà “giaät gaân”,haáp daãn maø caùc baùo muoán gaây söï chuù yù,ñaëc bieät laø ñoái vôùi caùc baøi vieát trong lónh vöïc giaûi trí ngheä thuaät.vaø chuyeân ñeà noåi troäi chính laø nhöõng ngoâi sao noåi tieáng.AÉc haûn,keát quaû ñaàu tieân nhaän ñöôïc laø söï phaûn hoài noàng nhieät töø phía ngöôøi ñoïc qua caùi nhan ñeà ñaày thu huùt aáy.Nhöng ñaèng sau ñoù laø moät caûm giaùc huït haãng,chaùn ngaùn khi ñoïc kó phaàn noäi dung – vì söï thaät phaàn “voû” vaø “ruoät” khoâng aên nhaäp vaø baùm saùt nhau.Ñoù chæ laø moät hình thöùc “caâu” khaùch,ñaùnh vaøo taâm lyù chuoäng “hot”,thích caùi ñoäc ñaùo cuûa ngöôøi ñoïc.Xin trích moät maãu baùo ñeà caäp ñeán vaán ñeà naøy: Gaàn ñaây, baùo SG Tieáp thò ngaøy 28/10 coù baøi vieát vôùi tieâu ñeà “Gia ñình hoái thuùc+Gaëp ngöôøi phuø hôïp+…Yeâu=Ñaùm cöôùi Quang Duõng”.Vôùi ñoä “hot” cuûa caëp vôï choàng ca syõ – hoa haäu Quang Duõng – Jenifer Phaïm, baøi baùo naøy ñaõ thu huùt löôïng ñoäc giaû khoång loà.Sau ñoù haøng loaït caùc baùo ñieän töû khaùc ñeàu nhanh choùng ñaêng taûi laïi baøi vieát naøy nhöng döôùi moät tieâu ñeà khaùc:”Jenifer coù tin vui”.”
- Laïi chuyeän nam ca só naøy, treân baùo Thanh nieân Online coù tít “Quang Duõng vôùi ba ñeâm… moät mình” ra ngaøy 7/10 khieán ngöôøi ñoïc lieân töôûng ñeán chuyeän ca só Quang Duõng vöøa môùi laáy vôï ñaõ bò “boû rôi” trong ba ñeâm lieàn. Tuy nhieân khi ñoïc tôùi phaàn noäi dung, hoaù ra laø moät soâ dieãn ba ñeâm nhaïc Trònh Coâng Sôn “Chieàu moät mình qua phoá “do anh thöïc hieän. Quaû thaät, trong moät taùc phaåm baùo chí,tieâu ñeà phaûi thaâu toùm ñöôïc noäi dung chính.Nhöng vôùi baøi baùo treân ngöôøi caàm buùt ñaõ laøm ñieàu ngöôïc laïi:tieâu ñeà soáng ñoäc laäp nhö moät taùc phaåm. Vaø löôïng lôùn coâng
- chuùng sau ñoù ñaõ caûm thaáy raát baát bình vì coù caûm giaùc bò baùo chí löøa! ÔÛ phöông thöùc khaùc, coù moät soá baøi baùo theå hieän ngay töø ñeà töïa ñeán noäi dung theo kieåu “vô ñuõa caû naém” – khieán ñoäc giaû khoù chòu ñeán möùc khoù loøng boû qua. Coâng chuùng khoâng queân nhöõng baøi baùo coù nhan ñeà gay soác maïnh nhö “Coâng an quaäy ngöôøi maãu”, “Quaân nhaân duøng suùng AK baén daân thöôøng”, aân töôïng hôn coù leõ laø “Thaày giaùo baét hoïc sinh laøm noâ leä tình duïc”, “Baùc só laïm duïng beänh nhi”… Haún nhieân chæ caàn ñoïc löôùt qua caùc tieâu ñeà aáy,chaéc chaén ngöôøi ñoïc coù caûm nghó raèng nhöõng vieäc laøm ñaùng leân aùn ñoù khoâng xuaát phaùt töø rieâng moät caù nhaân,maø laø taát caû taäp theå caùn boä ngaønh (quaân nhaân,thaày giaùo,coâng an,baùc só,…)
- chöù khoâng neâu leân ñích danh ñoái töôïng cuï theå. Khieán nhöõng ngöôøi trong ngaønh ñoù dò öùng vaø pheâ phaùn gay gaét phoùng vieân cuõng nhö toaø soaïn baùo. Thöïc traïng nhan ñeà moät ñaèng noäi dung moät neûo, ñieàu ñoù theå hieän nghieäp vuï yeáu keùm cuûa phoùng vieân hay cho thaáy vaán ñeà ñaïo ñöùc ngheà nghieäp? Ñoù khoâng haún laø chuyeän yeáu chuyeân moân maø ngöôïc laïi, noù cho thaáy ngöôøi vieát laø phoùng vieân laõo luyeän,laøm chuû ñöôïc con chöõ vaø caùc thuû thuaät baùo chí. Theá neân hoï môùi bieát thieân bieán vaïn hoaù, troän giaû vôùi thaät nhaèm muïc ñích thu huùt ñoäc giaû. Coù theå môùi ñaàu löôïng baùo tieâu thuï taêng leân ,soá löôïng ngöôøi ñoïc coù theå vöôït troäi. Nhöng lieàn sau ñoù uy tín cuûa tôø baùo bò suy giaûm naëng neà, bôûi khoâng ñoäc giaû naøo yeâu meán vaø tin töôûng moät tôø baùo thieáu trung thöïc, moät tôø baùo chuû taâm ñaùnh löøa hoï. Beân caïnh ñoù, vì yeáu toá caïnh tranh ñaõ khoâng ngaàn ngaïi ñöa ra nhöõng chieâu thöùc môùi: ñaët töïa thaät keâu, pha chuùt sex ñeå gaây soác nhaèm loâi keùo ñöôïc söï chuù yù cuûa ñoäc gæa. Treân trang giaûi trí Vieâtnamnet (3/10/07) coù baøi :”Lim Jung-hee naèm treân xe bus baùn… album”, ñaây thöïc söï laø moät tieâu ñeà gaây toø moø cho ngöôøi ñoïc. Ai cuõng muoán ñoïc xem coâ ca só naøy naøy naèm reân xe bus baùn album nhö theá naøo? Nhöng khi ñoïc noäi dung baøi baùo, ñoäc giaû môùi “vôõ leõ” ,caùi söï naèm treân xe bus…thöïc ra chæ laø hình aûnh cuûa coâ ca só naøy ñöôïc in treân xe bus nhaèm quaûng baù cho album môùi maø thoâi.
- Hay moät baøi vieát khaùc coù töïa ñeà gaây soác khoâng keùm”cuûa quyù cuûa Saddam Hussein ñöôïc rao baùn” (Vietnamnet), khi xem baøi baùo môùi thaáy töø “cuûa quyù” maø taùc giaû söû duïng ñeå chæ caùc kyû vaät, vaät duïng ñôn giaûn laø di vaät cuûa oâng Hussein. Nhöõng ngöôøi duø chæ daønh cho cöïu toång thoáng Iraq ñaõ qua ñôøi ít nhieàu söï toân troïng, maø hieåu ngoân ngöõ bình daân cuûa ngöôøi Vieät ñoïc ñöôïc maãu tin naøy,haún hoï seõ khoâng ñoàng tình, pha chuùt xoùt xa vôùi caùch ñaët ñaàu ñeà baøi baùo cuûa taùc gæa.
- 2)Caên beänh “baét chöôøc” trong ñaët tit baùo: Vieát vaên khoâng caàn phaûi bieát vieát baùo ,khoâng ai baét buoäc nhö vaäy. Nhöng vieát baùo thì raát caàn phaûi bieát vieát vaên. Vieát baùo maø khoâng bieát vieát vaên thì phaûi hoïc hoûi, trau doài, reøn luyeän, khoâng coù gì ñaùng cheâ traùch caû mieãn laø ñöøng “ñaïo vaên” cuûa ngöôøi khaùc hoaëc ñi theo loái moøn ñôn ñieäu. Ñeå roài ngoøi buùt cuûa mình töï maéc caên beänh baét chöôùc . ngöôøi vieát baùo maø maéc caên beänh baét chöôùc seõ maát ñi baûn lónh, söï töï tin vaø khaû naêng saùng taïo. Beänh naøy thöôøng baét gaëp trong caùc nhan ñeà cuûa baøi baùo. Ñaët tít moät baøi baùo maø baét chöôùc nhau thì seõ sinh ra söï nhaøm chaùn nhieàu khi laïi gay “dò öùng” cho ñoäc giaû. Haøng ngaøy chuùng ta thöôøng baét gaëp nhöõng caùi tít coù khuoân maãu : “…coù moät… nhö theá…”( vd: Coù moät ngaønh ngheà nhö theá;
- coù moät thöông binh nhö theá ;coù moät doanh nghieäp nhö theá…). Vaäy thì chaúng laï gì khi coù baøi baùo vôùi nhan ñeà”coù nhöõng caùi tít nhö theá”. Nhöõng nhaø baùo maéc beänh baét chöôùc naøy, hoaëc laø keùm khaû naêng saùng taïo, ngheøo naøn ngoân ngöõ, hoaëc khoâng töï tin vaøo buùt löïc cuûa mình. Thaäm chí hoï coù theå laø nhöõng ngöôøi löôøi bieáng ñoäng naõo,thieáu yù töôûng. Hoï khoâng chòu boû chuùt thôøi giôø ra ñeå tìm toøi maø cöù nghó trong ñaàu raèng:caùi tít khuoân maãu luoân laø hay ho, chuaån möïc, gay aán töôïng cho ñoäc giaû. Ngoaøi nhöõng tít baøi theo khuoân maãu noùi treân, caàn phaûi keå ñeán tình traïng laïm duïng chöõ “taëc” trong baøi khi ñöa tin treân baùo chí nöôùc ta nhö “laâm taëc, haûi taëc…”. Hay moät soá baøi phoùng söï coù moät caùi tít raát laï nhö : “beâ toâng taëc”(chæ nhöõng keû vieát böøa sôn bay leân töôøng ñeå quaûng caùo, gaây maát myõ quan ); “ñinh taëc”( chæ nhöõng keû raûi ñinh treân ñöôøng); Gaàn ñaây nhaát laø “nhaïc taëc”(chæ nhöõng keû “choâm” nhaïc ngöôøi khaùc khi saùng taùc ca khuùc)…..Roài ñaây trong laøng baùo nöôùc nhaø, nhöõng ai baét chöôùc ngöôøi khaùc khi chaïy tít cho baøi baùo seõ bò goïi laø”tít taëc”, hay nhöõng keû ngoài moät choã xaøo xaùo nhöõng baøi baùo cuûa nhieàu taùc giaû khaùc ñeå toång hôïp thaønh baøi cuûa mình seõ bò goïi laø “baùo taëc”, aán töôïng hôn moät chuùt thì goïi laø “taïp chí taëc”chaêng? Cöù tranh nhau maø “saùng taïo” ra “moät trôøi taëc” nhö vaäy thì ñoäc giaû chæ coøn bieát laéc ñaøu taëc löôõi cho xem. 3) Söû duïng chaát lieäu vaên hoïc trong ruùt tít baùo
- Tít baùo taäp trung trong toaøn boä chuû ñeà cuûa baøi baùo,neân ruùt tít ñöôïc xem nhö moät ngheä thuaät saùng taïo trong baùo chí.Baèng caùch duøng teân trong taùc phaåm vaên hoïc: Döïa treân yù nghóa töông ñoàng ñaët nguyeân teân taùc phaåm vaøo trong tít baùo ñeå taïo neùt nghóa xuoâi chieàu, nhö trong tröôøng hôïp cuûa phoùng vieân Xuaân Ba ñaõ möôïn teân taùc phaåm “Ñi tìm thôøi daïy thaät,hoïc thaät…coâng vieäc cuûa toâi bay giôø laø ñi tìm laïi caùi ñaõ maát aâyù”.Cuõng khoâng khoù baét gaëp moät soá teân taùc phaåm “Cuoán theo chieàu gioù”(Margaret Michel) hay “Ba chaøng ngöï laâm phaùo thuû”(Alecxaêng Ñuyma),… trong moät soá nhan ñeà. “Bình cuõ röôïu môùi”, möôïn khung hình thöùc cuõ hoaëc caûi bieân vaøi yeáu toá ñeå chuyeån taûi thoâng tin mang nghóa traùi chieàu hoaëc khaùc xa nghóa goác. Vôùi chaâm bieán yù nghóa nheï nhaøng, phoùng vieân Traàn Nhaät Giaùp ñaõ duøng teân taäp truyeän AÛ Raäp coå “Nghìn leû moät ñeâm” ñeå ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà coøn toàn taïi trong xaõ hoäi thôøi nay – ñöôïc vieát raát saâu cay trong baùo Laøng Cöôøi soá 45,ngaøy 9/11/2005… Vieäc laïm duïng teân taùc phaåm vaên hoïc ñeå ñaët teân cho nhan ñeà cuõng gaây khoâng ít phaûn hoài töø dö luaän. Caùc taùc phaåm vaên hoïc voán dó ñaõ mang hôi höôùng bay boång, laõng maïn laø theá nhöng döôùi söï vaän duïng cuûa caùc nhaø baùo thì laïi mang moät lôùp nghóa hoaøn toaøn môùi. Chöông II I: Keát luaän
- Khi hoaøn thaønh xong moät baøi baùo,coù moät caùi tít thaät hay, thaät taâm ñaéc .Ñoù laø söï sung söôùng,söï thaønh coâng cuûa moät nhaø baùo, tuy nhieân ñoù laø moät thuû thuaät khoâng phaûi luùc naøo cuõng deã daøng.Coù nhöõng baøi baùo khoâng coù gì ñaùng xem, ñaùng baøn nhöng nhôø vaøo caùi ñaàu töïa nghe raát keâu, raát haáp daãn maø loâi cuoán ñöôïc ñoäc giaû.Ngöôïc laïi coù nhöõng baøi vieát raát hay, raát coâng phu, saùng taïo nhöng chaïy moät caùi tít thaät khieâm toán, traàm laëng, ñoâi khi khoâ khan, ngaây ngoâ, cuïc mòch thì seõ bò ngöôøi ñoïc boû qua. Vì vaäy, vieäc ñaët tít laø moät böôùc raát quan troïng cho vieäc thaønh coâng cuûa baøi baùo. Noù khoâng chæ theå hieän noäi dung baøi vieát maø coøn khaúng ñònh ñöôïc “ñaúng caáp” cuûa moät nhaø baùo gioûi. Nhan ñeà hay khoâng coù nghóa laø xa rôøi noäi dung thöïc teá cuûa baøi baùo – maø phaûi baùm saùt baùm saùt noäi dung muoán truyeàn taûi.Nhöng ñieàu quan troïng cuûa moät caùi tít hay laø phaûi ñaûm baûo söï trong saùng cuûa tieáng Vieät – ñieàu maø caùc ñoïc giaû mong muoán.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học