Xem mẫu
- www.100hanoi.com Ban D án Hà N i Tôi Yêu Nh c sĩ Tr n Ti n ® HDINVESTMENT.JSC Đ i L 1000 năm Thăng Long – Hà N i Ch u trách nhi m: Đinh Ti n Hoàng | Biên t p: Bùi Quang Tú | Hi u ñính: Ph m Văn Hi p 1 2010 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n Hà N i luôn là m t ñ a danh văn hóa, kinh t , chính tr c a c nư c. Tìm hi u các thông tin v kinh t , văn hóa, gi i trí….c a Hà N i luôn là m t nhu c u thi t y u c a nhi u t ng l p nhân dân. Bên c nh ñó, năm 2010 là năm quan tr ng, v i r t nhi u nh ng d p l k ni m l n, ñ c bi t là ñ i l 1000 năm Thăng Long. Đây là m t c t m c văn hóa, l ch s ñư c quan tâm c a c trong và ngoài nư c. Đó chính là lí do chúng tôi l a ch n ch ñ v Hà N i ñ ñ nh hư ng n i dung cho d án chu i website Hà N i. D án chu i website v Hà N i mang tên Hà N i Tôi Yêu ñư c công ty CP ĐT Hoàng Đ t tri n khai th c hi n t tháng 2 năm 2010. V i nh ng n l c, tâm huy t và tình yêu dành cho Hà N i, các thành viên ban d án ñã cho ra nh ng s n ph m văn hóa gây ñư c n tư ng v i ñ c gi yêu Hà N i. Đ i L 1000 năm Thăng Long ñang ñ n r t g n, d án cũng ñang ñi vào giai ño n g p rút hoàn thành ñ hòa chung không khí c a ngày Đ i L . D án là m t b c tranh t ng th , ñi t nh ng s ki n g n v i Đ i L , cũng như nh ng góc sâu trong tâm h n Hà N i, nh ng n p s ng, nh ng c m xúc c a ngư i Hà N i. Bên c nh vi c xây d ng và hoàn thi n chu i website v Hà N i, Ban d án còn cho ra m t nh ng n ph m v Hà N i. Chúng tôi ñã dành nhi u tâm huy t ñ xây d ng T sách Hà N i v i nh ng n ph m ñi n t ñư c t ng mi n phí cho quý b n ñ c. Chúng tôi hi v ng nh ng tâm huy t này s mang l i cho quý b n ñ c yêu Hà N i nh ng ñi u thú v . Tư li u chúng tôi s d ng ñ th c hi n nh ng n ph m này hoàn toàn ñư c sưu t m và biên t p t các ngu n trên Internet nên không tránh ñư c nh ng thi u sót. M t s tư li u do l y các ngu n th c p, nên chúng tôi không th trích d n ngu n ñ y ñ . Chúng tôi mong nh n ñư c s thông c m t các tác gi . Xin chân thành c m ơn và mong nh n ñư c nh ng góp ý t phía b n ñ c! Ban d án 2 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n Nh c sĩ Tr n Ti n I, Đôi nét v Nh c sĩ Tr n Ti n Nh c sĩ Tr n Ti n (tên ñ y ñ Tr n Vi t Ti n, sinh ngày 16 tháng 5 năm 1947) là m t nh c sĩ dòng nh c tr tình Vi t Nam. Ông v a là nh c sĩ sáng tác ca khúc qu n chúng, v a là ca sĩ. Ngư i ta g i ông là "ngư i du ca" c a Vi t Nam, ngư i ñã dùng cây ñàn, ti ng hát và năng lư ng sáng t o c a mình ñ hát cho quê hương, ng i ca v ñ p cũng như ch ra nh ng ñi u tiêu c c c a ñ t nư c. 1, Ti u s Tr n Ti n sinh ngày 16 tháng 5 năm 1947, trên m t mi n ñ i g n sông Đáy vùng Sơn Tây, Hà Tây, trong khi ch y càn quân Pháp. Ông sinh ra trong m t gia ñình khá gi Hà N i. Sau 1954, do thành ph n gia ñình, cơ h i h c hành c a ông ban ñ u b h n ch . Ông k r ng ñã tr i qua th i tr s ng lang thang trong nh ng ngõ nh Hà N i. Tr n Ti n có ngư i anh ru t là Tr n Hi u, m t ca sĩ r t n i ti ng Vi t Nam, cha ñ c a ca sĩ Tr n Thu Hà (Hà Tr n). Năm 16 tu i, Tr n Ti n làm h u ñài cho Đoàn Ca múa Hà N i. Sau m t năm t h c, ông tr thành ngh sĩ ñơn ca c a Đoàn và ñi bi u di n vùng tuy n l a lúc b y gi như Qu ng Bình, Vĩnh Linh. Các bài hát Thanh niên ra ti n tuy n, Cô gái S m Nưa xinh ñ p ra ñ i trong th i gian này và ñã ño t Gi i A cu c thi Ti ng hát át ti ng bom do H i Nh c sĩ Vi t Nam t ch c. Năm 1971, Tr n Ti n b s t rét ác tính và tr ra B c. Ông theo h c Nh c vi n Hà N i, t t nghi p khoa thanh nh c và sáng tác năm 1978. Nh ng ca khúc ñ u tiên ông sáng tác sau khi t t nghi p mang ch ñ yêu nư c. Nh ng sáng tác n i b t nh t c a th i kỳ này là Giai ñi u T qu c. Đây là m t bài hát ca ng i lòng yêu nư c, v nh ng giai ñi u hùng thiêng c a sông núi, trong l i hát ru con, trong Truy n Ki u và trong nh p quân hành c a nh ng ngư i lính ra tr n. 3 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n Nh ng ñôi m t mang hình viên ñ n, sáng tác v Chi n tranh Vi t-Trung 1979, bài hát v ñôi m t c a nh ng ngư i m già và tr nh t nơi biên gi i, nh ng ñôi m t cháy lên ánh l a quê hương tr thành ñ ng l c cho nh ng ngư i lính Vi t Nam. V t chân tròn trên cát, m t khúc ca v nh ng ngư i thương binh tr v sau chi n tranh. Nh ng v t chân tròn trong bài hát t chi c n ng g c a ngư i c u chi n binh, ngư i ñã tìm cho mình ni m vui trong vai trò ngư i th y giáo làng quê mi n duyên h i, nơi anh chơi cây ñàn guitar c a mình cho lũ tr . Năm 1987, ông thành l p ban nh c rock Đen-Tr ng và lưu di n d c ñ t nư c. Các bài hát c a ông trong th i kỳ này có n i dung c vũ cho Đ i m i. M t s bài hát trong chương trình bi u di n Đ i tho i 87: • Ý nghĩ trong phòng h i quan, • Đ ng h , m t bài hát trong ñó mư n hình nh kim giây ñ ch nh ng ngư i lao ñ ng b sách nhi u, trong khi kim phút và kim gi ñ i di n cho nh ng ông ch và t ng l p quan liêu hư ng l i. • Tr n tr i 87, ca khúc m nh b o nh t và gây tranh cãi nh t c a ông. Bài hát nói v s hi sinh c a nh ng ngư i lính và nh ng bà m già ñã nuôi gi u chi n sĩ, phê phán ch nghĩa yêu nư c tr ng r ng, và kêu g i ngư i Vi t Nam hãy quan tâm l n nhau và cùng góp s c xây d ng ñ t nư c. Tr n Ti n ñã t ng b giam gi Thành ph H Chí Minh vì trình di n nh ng ca khúc này. Ông k v vi c ñư c c u T ng bí thư Nguy n Văn Linh "c u thoát" vì "Tr n Ti n không kích ñ ng b o lo n, Tr n Ti n kích ñ ng yêu nư c". K t th p niên 1990, phong cách sáng tác c a Tr n Ti n có s thay ñ i t pop ñơn thu n sang phong cách dân gian ñương ñ i và cũng giành ñư c s ñón nh n c a khán gi . Nh ng sáng tác tiêu bi u cho phong cách này c a ông như: Tùy h ng lý ng a ô, Ng u h ng sông H ng, Quê nhà... Năm 2005, ca khúc Mưa bay tháp c c a ông ñư c ca sĩ Tùng Dương th hi n thành công và giành gi i Bài hát c a tháng trong chương trình Bài hát Vi t. Năm 2006, nh ng ca khúc c a ông như Bình nguyên xa v ng, Ra ngõ mà yêu, L khách sông H ng, Mưa bay tháp c , Quê nhà... xu t hi n trong album Đ i tho i 06 c a Tr n Thu Hà (album ñư c hi u là s ñ i tho i gi a âm nh c Đông và Tây, gi a nh c sĩ già - Tr n Ti n - và nh c sĩ tr - Nguy n Xinh Xô). 4 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n Năm 2007, ông nh n Gi i thư ng Nhà nư c v văn h c ngh thu t[4] cho các tác ph m Bài ca thanh niên ra ti n tuy n (1967), Cô gái S m Nưa xinh ñ p (1968), Giai ñi u T qu c (1980), Chi c vòng c u hôn (1984), Tùy h ng ng a ô (1987), Ch tôi (1997). Tháng 9 năm 2008, Hà Tr n v i công ty riêng c a mình ñã s n xu t album m i mang tên Tr n Ti n, do các ca sĩ Tr n Thu Hà, Tùng Dương, David Tr n và Hòa Tr n th hi n. Theo Tr n Thu Hà, ñây s là album Tr n Ti n có ch t lư ng t ng th t t nh t t trư c ñ n nay. Album ñã ñư c phát hành c hai th trư ng Vi t Nam và h i ngo i. 2, Các gi i thư ng • Năm 1979: Gi i nh t 10 bài hát ñư c qu n chúng ưa thích trong năm do báo Tu i Tr Thành ph H Chí Minh bình ch n. • Năm 1992, bài Chi c vòng c u hôn ño t gi i bài hát hay nh t năm 1992-1993 do Đài Truy n hình Vi t Nam bình ch n • Năm 1990, bài Sao em n v i l y ch ng ño t gi i thư ng Trung ương Đoàn v ñ tài Dân s - K ho ch hoá gia ñình • Năm 1975-1985, ño t danh hi u "Nh c sĩ ñư c yêu thích nh t 10 năm sau gi i phóng" do báo Tu i Tr ' và H i Nh c sĩ Thành ph H Chí Minh t ch c bình ch n • Năm 2007 Tr n Ti n ñư c Gi i thư ng nhà nư c chuyên ngành âm nh c 3, Album • Du ca ñ ng quê • Tùy h ng lý qua c u • Du ca tình yêu • Sao em n v i l y ch ng • Ng u h ng - DVD liveshow • T h a - Tr n Ti n và Tr n Thu Hà • Có m t th i như th • Tr n Ti n 5 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n 4, Nh c ph m • Bình nguyên xa v ng • Lambada quê ta • T m bi t chim én • Chào cu c ñ i • L khách sông H ng • Thanh niên ra ti n • Ch tôi • M t Tr i bé con tuy n • Chi c vòng c u hôn • Mùa thu tr ng • Thành ph tr • Chim s tóc xù • Mùa xuân g i • Ti ng tr ng Baranưng • Chuy n 5 ngư i • Mưa bay tháp c • Tóc gió thôi bay • Chuy n tình th o • N u b n tìm t i Lênin - nguyên H Chí Minh • Tôi cô ñơn như m t ng n c • Cô gái S m Nưa xinh • N u tôi ch t hãy chôn tôi ñ p v i cây ñàn ghita • Tôi tin anh • Cô bé vô tư • Ng u h ng sông H ng • Tôi yêu bóng ñá • Vi t l i Vi t cho bài • Ng n l a cao nguyên • Tr ng ñen Donna Donna • Ngư i thích tình ca • Trái tim nhi u • Dòng sông mùa thu ngăn • Nh nh ng dáng hoa • Đi p khúc tình yêu • Tr n tr i 87 • Nh c nh i ( i a) • Đ c huy n c m • Tùy h ng Lý qua • Nh ng ñôi m t mang c u • Đ ng h hình viên ñ n • V ñi em • Em v n như ngày • Ph nghèo xưa • V t chân tròn trên • Quê nhà cát • Em sinh cho tôi m t • Ra ngõ mà yêu th ng con trai • Vô tình • Sao em n v i l y ch ng • Giai ñi u T qu c • S c màu • Gi c mơ Chapi • Sói con ngơ ngác • Hà N i nh ng năm 2000 6 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n Nh c sĩ Tr n Ti n vi t t ký c ngư i lính Tôi chơi thân v i hai nh c sĩ, Tr n Ti n và Phú Quang, nhưng hai anh tính cách khác h n, th m chí ñ i l p. Nh c sĩ Phú Quang l ch lãm và sang tr ng, còn nh c sĩ Tr n Ti n b i b m và phóng túng. Vi t ra bài hát nào thì nh c sĩ Phú Quang ñ u nh c , nhưng m t l n tôi ng i cùng nh c sĩ Tr n Ti n ñ nh m tính xem gia tài c a anh ñã ñư c bao nhiêu ca khúc thì chính anh cũng ch mơ h “kho ng ch ng 300”. Th nhưng, n u ch n m t top năm hay top mư i ca khúc ñ m d u n Tr n Ti n thì không th không nh c ñ n “V t chân tròn trên cát”. - PV: Thưa nh c sĩ Tr n Ti n, hình như anh nói anh ñã vi t “V t chân tròn trên cát” khi ñi d c bãi bi n Ti n H i – Thái Bình? - NS Tr n Ti n: Đúng. Đó là kho ng năm 1981, tôi lang thang Ti n H i và b t g p nh ng d u n ng trên bãi bi n. Tôi h i, ngư i dân ñây cho bi t ñó là d u chân c a m t anh thương binh v n d y nh c cho b n tr trong làng. Tôi xúc ñ ng l m, ñi b t bãi bi n v nhà tr thì ñã hình thành nên “V t chân tròn trên cát”. 7 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n - Nghĩa là, anh chưa t ng di n ki n ngư i thương binh – nhân v t trong ca khúc? - , nhưng nh ng d u chân y cũng ám nh tôi su t ñ i. - M t ph n tư th k trôi qua, ñã có nhi u ca sĩ hát “V t chân tròn trên cát”, k c Đan Trư ng qu n là áo l a hát h n nhiên hay Thái B o ôm ñàn xa v ng thì tôi v n thích Phương Thanh khi m i vào ngh ñã hát nghe day d t l m. Còn ý anh th nào? -Th i “Du ca ñ ng n i”, tôi và Tr n Đ c hát “V t chân tròn trên cát” r t ñư c hoan nghênh. - Đ y là h i xưa, bây gi anh có tu i r i, thu c lá và bia rư u ñã làm gi ng anh khàn r i… -Không ñâu, tôi hát v n ñáng nghe vì tôi hát b ng ký c m t ngư i lính. Tôi có s ñ ng c m mà các ca sĩ tr không th có ñư c. -Trong mi n ký c c a anh… -Có m t mát và chia lìa c a ñ ng ñ i tôi, nh ng ngư i không tr v t cu c chi n. Th nh tho ng trong gi c mơ c a tôi v n còn nghe ti ng bom n và th y rõ ràng ñôi môi ngư i b n chưa k p hôn b n gái ñã mãi mãi n m xu ng ñ t m … - Đi qua cu c chi n kh c li t y, âm nh c c a anh ghi d u ra sao? -Trư c ñây tôi có vi t l i Vi t cho m t b n nh c nư c ngoài l y tên là “Phiên ch xa”, tôi ñã run r y v ư c mong ñoàn t “… hãy nói v i em, d u chi n tranh v i v i. Ngư i lính xưa s quay v tìm em”. - Còn sau “V t chân tròn trên cát”? -Tôi có bài “Ngư i thích tình ca”. - À, bài ñó có m t câu nghe r t khí th “tu i tr dàn hàng gánh ñ t nư c trên vai” ph i không? -Đúng. “Ngư i b n c a tôi ch c l i ra ñi, chuy n bình thư ng. B n bè c a ta quen r i gi c giã… Chuy n trò bu n vui, nh c ñ n b n tôi, anh khu t xa r i. Tôi nghe trong tôi bài 8 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n hát anh thư ng hát, v m t ngư i b n r t yêu tình ca, v m t ngư i b n ra ñi vì tình ca…”. Đang trò chuy n, nh c sĩ Tr n Ti n ch t hát, ñ i v i tôi không b t ng l m vì lâu nay anh v n th . Cách ñây m y năm, Tr n Ti n chưa ñau m, anh v n thư ng ñèo tôi ñi tìm b n bè ñ lai rai. Không ch hát quán xá, th nh tho ng ng i sau t m lưng to bè c a anh, tôi v n ñư c nghe anh hát. Nh c sĩ Tr n Ti n vô tư l m, lúc nào anh cũng cư i ñưa c hàm răng hô ra. Cũng may, anh còn có ngư i v ñ m ñang – cô giáo Tr n Th Bích Ngà vun vén cho m i n i lo cơm áo . Ca khúc “V t chân tròn trên cát” không m y ph c t p, nhưng trong s gi n d y có l i tr n tình c a m t v ñ p không th nào ph nh n: “V t chân tròn v n ñi v trên con ñư ng mòn cát tr ng quê tôi. Anh thương binh v n ñ n trư ng làng, v n ôm ñàn d y các em thơ bài hát quê hương. Bài hát có ng n núi quê anh xa v i. Bài hát có ñ ng lúa mênh mang câu hò. Bài hát có ngư i lính ñã hy sinh âm th m. Cho hôm nay nh ng gót chân son, vui quanh d u chân tròn…”. Nhà thơ Tr n Đăng Khoa cũng có m t tác ph m vi t v ngư i th y giáo thương binh, nhưng bài thơ y ch d ng l i s thương c m c a m t ngư i h c trò. Ca khúc “V t chân tròn trên cát” cháy b ng hơn b i Tr n Ti n g i vào ñ y c n i ưu tư thăm th m: “V t chân tròn v n ñi v trên con ñư ng mòn cát tr ng quê tôi, như bài ca anh vi t trong th m l ng, trên b cát không l i, c hát mãi trong tôi, ñ t mãi trong tôi. Ôi bài ca không l i, hát mãi trong tôi, ñ t mãi trong tôi…”. Chính cao trào cu i bài hát ñã khu y ñ ng và làm nên m t hình nh r t riêng “V t chân tròn trên cát”. 9 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n Tr n Ti n: 'Tôi là t phú không ti n' Hay tin NSND Tr n Hi u t ch c ñêm nh c mang tên "Tr n gia nhã nh c" m ng sinh nh t nh c sĩ Tr n Ti n tròn 60 xuân, nh ng ngư i yêu m n Tr n Ti n kh p kh i m ng. V y mà khi g p, anh l i phân bua: “Không có ñêm nh c nào ñâu. Anh Tr n Hi u yêu mình nên mơ ư c th ch anh y làm gì có ti n mà t ch c liveshow”. Nh c sĩ Tr n Ti n v a d n v nhà m i trong khu căn h cao c p ñ p như gi c mơ qu n 5 - TP HCM hơn n a năm nay. Trư c ñó, Tr n Ti n căn nhà cũ trên ñư ng Nguy n Th Minh Khai, cũng chung cư nhưng là nhà thuê. Thì ra ông nh c sĩ b i b m lâu nay v n chưa có nhà riêng. Trong ngôi nhà m i, có c h bơi, Tr n Ti n lim dim ñôi m t “du ca” cùng bè b n t i lui r i c m thán: “T là t phú không ti n”. Không ti n nhưng v n ph i tr n , v a n ngân hàng, v a n tình ngư i (ph n n này n ng l m) vì Tr n Ti n b o: “Đ i t 50% là t tiên cho, 30% là tr i cho, ph n còn l i t làm”. N nhi u nên th i gian này anh ph i ng i nhà lo “tr n ”, th n nhân sinh ám nh m t ñ i. Nh c sĩ Tr n Ti n tr n ñ i b ng cách nào? Anh khoe mình m i ra m t CD mang tên Có m t th i như th . G i là CD m i nhưng th t ra v n là nh ng giai ñi u quen thu c ñã ăn sâu vào ký c nhi u ngư i. H u h t các ca khúc trong CD ñ u vi t v ngư i lính v i mong ư c c a tác gi tr n ñ ng ñ i và nh ng ngư i ñã hy sinh vì ñ t nư c. 10 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n Nghe nh ng l i d n ñư c ñ c b i ch t gi ng khàn khàn c a Tr n Ti n, b ng nhiên th y ca khúc c a anh ý nghĩa hơn khi nh v “m t th i như th ”. Theo tâm s c a anh thì CD này cũng ch là bư c kh i ñ u trong “k ho ch tr n ” nhân tình dài h n. K v th i l p nhóm Du Ca ñ ng n i lưu di n trên kh p m i mi n T qu c, Tr n Ti n b o, trư c năm 2000, anh d ñ nh làm m t cu c “du ca th k ” v i hai b c ñàn anh Ph m Duy và Tr nh Công Sơn qua các nư c châu Âu. Khi công vi c ti n tr m ñã hoàn thành thì nh c sĩ Ph m Duy ngã b nh ph i m tim, sau ñó nh c sĩ Tr nh Công Sơn giã t “cõi t m” (2001). Đ n bây gi , ngư i ngh sĩ này v n còn ti c nu i. Nhưng v i công chúng m n yêu anh, Tr n Ti n v n ñang du ca trên kh p n o quê hương v i các sáng tác ñi vào lòng ngư i như V t chân tròn trên cát, T m bi t chim én, Chi c vòng c u hôn, Thành ph tr , Giai ñi u T qu c... ng x v i cu c ñ i, nh c sĩ Tr n Ti n ñã bi u ñ t qua sáng tác c a mình và “c a ñ dành” c a anh v n còn hàng trăm ca khúc ch ñ hát chơi v i b n bè. Ph i chăng ñó là “c a h i môn” anh dành t ng hai cô con gái rư u ngày lên xe hoa? Trong m t các con anh, b Tr n Vi t Ti n (tên ñ y ñ c a Tr n Ti n) luôn là th n tư ng. B Ti n thành th n tư ng c a các con không ch vì b là ngư i ñư c công chúng yêu quý. Nh c sĩ Tr n Ti n quan ni m: “Dù là ai, làm gì ngoài ñư ng không c n bi t nhưng trư c các con thì ph i là ngư i cha th t s m u m c”. Đ ñ i tho i ñư c cùng con mình, nh c sĩ Tr n Ti n ph i mày mò h c suy nghĩ c a th h tr cùng các phương ti n k thu t hi n ñ i. Anh khoe mình t h c vi tính ñ có th hòa âm, ph i khí như các nh c sĩ tr . Nh c ñ n chuy n nh c tr bây gi l m d ng k thu t quá ñáng, tư ng r ng Tr n Ti n cũng s lên án, nào ng anh có cái nhìn phóng khoáng hơn: “Tôi như con ve s u ñã hát ca h t mùa hè c a mình r i, th i này là c a b n tr , h có cách làm h p v i th i c a h . Nhưng tôi nghĩ k thu t cao ñ n m y cũng ph i có tâm h n, k thu t ch là phương ti n”. Ngh nghi p có v ñ i l p v i tính ngh sĩ c a ch ng, cô giáo Tr n Th Bích Ngà âm th m m t tay vun vén áo cơm khi ông ch ng ñang “ho t ngôn” v i bè b n và lim dim ñôi m t d n d t h n ngư i vào cõi mơ. Anh b o mình có ñ , bi t ñ là h nh phúc. Sinh năm Đinh H i -1947, làm cu c t ng k t ñ i v i Tr n Ti n cũng không ph i là quá s m, b i m t ñ i anh ñã s ng ñ yêu thương. 11 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n Tr n Ti n su t ñ i h c ti ng Vi t "Tôi g p nhi u phi n toái khi b t ñ u s nghi p âm nh c. Su t mư i năm li n, c lên sân kh u hát là ngư i ta rút micro ra, không xu t b n, không phát thanh truy n hình. C m t th i Tr n Ti n b g i là “th lĩnh ngoài vòng pháp lu t”, tác gi c a "Lá diêu bông" tâm s . - Anh nghĩ sao v vai trò c a ca t trong ca khúc? - Ca t là 50% ca khúc, nhưng ñôi khi nó lên t i 60-70%, nh t là v i âm nh c c a th gi i hi n nay thì nó chi m r t cao b i lư ng thông tin. Và tính giai ñi u ngày nay ph i như ng ch cho hòa âm, nh p ñi u, ti t t u và l i ca. Vì v y ca t hi n ñ i c c kỳ quan tr ng. - Nh ng khó khăn mà anh thư ng g p ph i khi làm ca t ti ng Vi t là gì? - Tôi chưa bao gi g p ph i khó khăn gì v ca t vì ngày xưa, tôi h c Văn r t gi i, ñã vi t thơ và vi t truy n. L ra tôi làm nhà văn nhà thơ ñ y, nhưng tôi th y mình không th vư t kh i nh ng nhà văn nhà thơ hi n ñ i. Nhưng l i văn l i thơ mà hát lên thì h thua mình, th tôi m i ñi sang âm nh c, nh c có l i. 12 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n - Anh ñã ph i tr i qua m t quá trình như th nào ñ thích nghi v i ngôn ng VN trong âm nh c? - Su t ñ i ñ y, ph i su t ñ i ñi h c ti ng Vi t. Đi sang London, ñài BBC h i tôi có bi t nói ti ng Anh không, tôi b o "Th ông m i tôi ñ n ñây làm gì, m i tôi ph ng v n hay là m i tôi nói ti ng Anh? Tôi ñang h c ti ng Vi t ông ". H tái m t, Trư ng ban Vi t ng ñài BBC b k lu t, m t ch c luôn. - Trong s các nh c sĩ vi t ca t b ng ti ng Vi t t xưa ñ n nay, anh thích ai ho c c m th y ca t c a ai là m u m c? - Đ y, m u m c là Tr nh Công Sơn, Hoàng Vân, Nguy n Văn Tý… Đơn gi n vì nh ng ca t ñó nghe là mu n hát ngay, hát lên thì không có bài thơ nào b ng nh ng bài thơ ñó. - Đôi khi anh r t hi n th c trong ca t , t ng xông vào nh ng ñ tài chưa ai vi t VN. Đ ng l c nào thúc ñ y anh v y? - Đ y là m t cách c a tôi. Ngày xưa, tôi vi t bài hát thì anh Tr nh Công Sơn ñã là m t ng n núi r t cao, ch n ñư ng vào Nam c a tôi. M i l n tôi sáng tác, tôi ñ bài c a anh Sơn m t bên, m t t gi y tr ng c a tôi m t bên, và tôi vi t ngư c l i nh ng gì anh Sơn vi t. Sơn càng mù m thì tôi càng hi n th c. Sơn càng cô ñơn, càng thân ph n, thì tôi càng ñám ñông... - V i cái cách ñ t l i "th i s " như c a anh, anh ñã g p nh ng phi n toái gì ngoài ngh thu t? 13 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n - Năm 1979-1982 là th i kỳ c a Đi p khúc tình yêu, Mùa xuân g i, Giai ñi u T qu c, V t chân tròn trên cát, Thành ph tr …, nh ng bài mà sau này n i ti ng là vi t t h i ñó. M i ngư i c hát thôi ch c lên h i di n là b ñu i ñi. Nhưng tôi nh T ng Bí thư Nguy n Văn Linh c u thoát ñ y ch . Ông Nguy n Văn Linh b o là cái l i hay quá, bài Đ ng h y. Ông Nguy n Văn Linh b o là ph i vào ngay Sài Gòn gi i thoát Tr n Ti n, vì Tr n Ti n không kích ñ ng b o lo n mà kích ñ ng lòng yêu nư c. Lúc ñó, bác y vi t NVL m t góc t báo, tôi b t ñ u “nói và làm” luôn, nói và hát luôn. Tôi phát ñ ng phong trào xu ng ñư ng, rock vì dân ch . Lúc ñó, Tr n Văn Th y làm m t phim r i, sau ñó m i làm Chuy n t t , Lưu Quang Vũ thì vi t H n Trương Ba da hàng th t, Tôi và chúng ta, Thanh Th o thì làm thơ… - Có v như anh là con ngư i c a th i cu c. Anh nghĩ sao v ngày xưa ñó? - Không, tôi v n không ph i là ngư i c a th i cu c. Ngư i dân nghĩ gì thì tôi c nói giùm h . Tôi c g ng làm ñi u gì mà m i ngư i nghĩ cùng v i tôi. Tôi vi t v nh ng ñi u h tr i qua, nhưng tôi mong mu n h bay lên kh i cái vui bu n c a th c t ñ làm cái gì hay hơn, nhân văn hơn… - Sao anh không làm m t album toàn nh c “th i s ” ñ nhi u ngư i ñư c bi t hơn? - Tôi sáng tác không ph i ñ cho m i ngư i bi t. Tôi sáng tác không ph i ñ có ti n, ñ n i ti ng. Tôi sáng tác vì tôi c n ph i vi t, tr có nh ng lúc ñói quá ph i ñi vi t thuê thì v n vi t nh ng bài hát r t là… l y ñư c ti n, dù cái anh gi ti n h cũng ti c. Vi t thì không ñúng ý h nhưng ph i gi ti n vì hay quá. Vi t m t bài hát mà m i ngư i ph i nghĩ ñ n m t cái gì c th , bài hát ñó là bài hát t i. Vi t m t bài hát ñ cho ngư i ta khóc, bài hát ñó là bài hát t i. Vi t m t bài hát ngư i ta cư i s ng s c bài hát cũng t i luôn. Vi t bài hát ñ cho ngư i ta bay, bài hát ñó m i là bài hát. - Trong khi các nư c xung quanh b t ñ u dùng ca t b ng ti ng Anh, anh nghĩ sao v chuy n nh c Vi t ñ t l i ti ng Anh khi ñ n th i phát tri n h i nh p? - V m t thương trư ng y thì nên ñ t ti ng Anh, còn tôi su t ñ i ch ti ng Vi t thôi. Tôi không thích thương trư ng, tôi cũng không bán cho ai c thì c n gì ph i ñ t ti ng Anh. Đơn gi n v y thôi. 14 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n Nh c sĩ Tr n Ti n: “Tôi r t t t v i... ngư i tình” Tr n Ti n m ñ u câu chuy n b ng m t s liên h ng nghĩnh: “Tôi là con heo r ng, lang thang kh p cu c ñ i. Con heo r ng ñi m t mình, không s voi, không s h …Tôi là Thiên B ng Nguyên Soái. Tôi cũng ñi l y ñư c chân kinh nhưng l i m c t i hay... tán gái”. R i Tr n Ti n l i chuy n sang m t “ph m trù” khác: “Tôi làm vi c như nông dân. Không ñi u gì khi n tôi th y cu c s ng có ý nghĩa b ng làm vi c. Ngày xưa làm vi c ñ ki m ti n, còn gi , tôi l n tu i, các con cũng l n, nên qua th i làm vi c ki m ti n r i. Tôi hay h i nh ng ngư i b ng tu i xem bu i t i h làm gì? Còn tôi c 9h30 là m t díp l i, th y phí ñ i quá. Mà tôi ng ñư c 6 ti ng thôi. C 3 - 4 gi sáng là d y. D y lúc ñó bu n l m…”. Nhi u ngư i ñánh giá nh c sĩ thành công trong âm nh c, trong kinh doanh và trong... tình trư ng. Còn tôi thích nhìn con ngư i khía c nh th t b i hơn (vì khi th t b i m i th y rõ nh t b n lĩnh c a con ngư i). Nh c sĩ có nhi u th t b i trong cu c ñ i không? Ngày xưa tôi hay ng i trên sân thư ng mơ m ng v m t vũ tr th n kỳ. Tôi ư c mơ tr thành nhà khoa h c, và r t ghét ti ng hát ô c a ông Tr n Hi u ñi t dư i c u thang lên. R i m t ngày, tôi hi u tôi là m t lí l ch t i nh t c a Hà N i th i ñó: Lí l ch c a con nhà tư s n. Tôi h c gi i nên không ph i thi ñ i h c, nhưng c vào trư ng l i b ñu i. 15 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
- www.100hanoi.com Nh c sĩ Tr n Ti n G n m t năm h c Ki n trúc, gi u ñư c lí l ch, nhưng sau ñó tôi v n b ñu i. R i tôi ñi lang thang ki m s ng. Tôi làm khuân vác cho ñoàn văn công. Không mu n v t v nên tôi t p hát. Cái gi ng , v v n c a tôi b ng tr thành m t gi ng bass quý hi m. H i ñó th hi u âm nh c r t sơ khai. Hát cho ngư i ta vui thì ñư c yêu thích. Tôi c ra sân kh u, chưa hát ngư i ta ñã bu n cư i, v tay. Tôi n i ti ng l m, nhưng n i ti ng như m t th ng h trên sân kh u ca nh c. Thanh niên mê tôi, nhưng tôi không thích. “Không ñư c, ta có ph i là th ng h c a các ngư i ñâu. Đ i ta ph i ñ l i công trình khoa h c, ho c ít nh t là ñi u gì sâu s c. Ta không ph i th ng h ”. Nên ñang n i ti ng, nhưng hai năm sau tôi b ngh . M y ngư i b n còn xui d i: mày mu n b ngh hát thì ph i ăn t, ăn th t cay cho nó h ng gi ng. Th là tôi ăn t. Bây gi , tôi ăn t n i ti ng Vi t Nam. V a r i sang sa m c Sahara, dân H i giáo n i ti ng ăn t, th nhưng th y tôi ăn t h còn s . V y mà gi ng tôi v n chưa h ng. Nhưng tôi ph i b di n thì m i chuy n sang ngành sáng t o ñư c, vì sáng t o là ñi sâu vào cái lõi, không ñư c di n. Tôi không yêu âm nh c. T i gi v n không yêu… M t tâm h n vĩ ñ i m i có tác ph m vĩ ñ i. Cu c ñ i âm nh c c a nh c sĩ có nhi u tác ph m vĩ ñ i, và nh c sĩ cũng t ng nh n không ít gi i thư ng danh giá c a Nhà nư c. V y nh c sĩ có t tin mình có tâm h n vĩ ñ i? Tôi không quan tâm chuy n ñó, mà ch quan tâm vi c hãy s ng t t v i m i ngư i. Con ngư i nói chung, không ai sinh ra ñ làm nhân v t vĩ ñ i hay anh hùng. Con ngư i c n h nh phúc hơn s vĩ ñ i và anh hùng, và hơn c m y cái b ng khen kia. Mà b ng khen cũng là v tôi treo, ch treo trong phòng làm vi c c a tôi, không treo phòng khách. Không hi u sao, ngư i ta hay nghĩ tôi sư ng, trong khi tôi có gì sư ng ñâu. Tôi ch c n s ng sao cho t t v i m i ngư i và m i ngư i yêu quý mình. Ch m h t. Còn có ti n cũng ñư c, không có cũng không sao. Nhưng ñ ng có ñói. Làm th ng ñàn ông thì không ñư c ñ cho mình và v con ñói. ( n ph m s d ng các tư li u và bài báo trên Internet) 16 www.100hanoi.com Hà N i Tôi yêu
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học