Xem mẫu
- Nhà báo: Đạo đức là trách
nhiệm (Phần I)
Báo chí là một công cụ mạnh của ngành
dân sự. Đi cùng với sức mạnh này là trách
nhiệm phải trung thực, độc lập và công
bằng. Khi nhà báo không có đạo đức, họ có thể làm hại nhiều
người. Họ có thể làm hại nguồn tin, tờ báo của họ, độc giả của họ
và cả xã hội nói chung. Diễn đàn Nghiệp vụ Báo chí xin giới thiệu
những nguyên tắc cơ bản về đạo đức báo chí trong cuốn "Cẩm
nang viết tin" của Peter Eng và Jeff Hodson.
- Nói sự thật
Đừng nói dối để có được tin, bài. Khi nhà báo giới thiệu mình với
nguồn tin, hãy nói rõ tên của mình, tên của tổ chức thông tấn, và
nói rằng bạn đang viết mộ ttin (bài). Đừng nói bạn là bác sĩ hay
một quan chức chính phủ để lấy tin hoặc để vào được nơi nào
đó. Đừng ghi âm các cuộc đối thoại nếu không được phép. Khi lời
nói dối của bạn bị phát hiện, nó sẽ làm ảnh hưởng đến danh tiếng
của tờ báo, và có thể nguồn tin sẽ không bao giờ trả lời phỏng
vấn của bất kỳ ai đến từ tờ báo của bạn nữa.
Hãy luôn nói sự thật khi viết bài. Hãy làm tất cả những gì có thể
để đảm bảo thông tin đó đúng, hoàn chỉnh, cần bằng và công
bằng. Đừng bóp méo sự thật và phải chắc chắn đó không phải là
- "tin vịt." Nếu sau này phát hiện ra bài viết của bạn bị sai thì phải
đăng cải chính trên báo để bạn đọc biết được sự thật.
Bạn hãy luôn nhớ rằng: cho dù quan điểm riêng của bạn về một
vấn đề như thế nào thì cũng phải đưa quan điểm từ mọi phía vào
bài viết.
Một số nhà báo viết tin, bài hay đưa quan điểm riêng vào - họ
đưa quan điểm của cá nhân hoặc có thể là quan điểm của tổ
chức đã tài trợ cho báo. Họ hay có thói quen phê phán người
khác, ví dụ như các chính trị gia, nhưng lại không thèm quan tâm
xem có sự thật trong lời phê phán đó hay không. Nguy hiểm ở
chỗ, nhiều độc giả nghĩ những phê phán đó là đúng vì nó được
đăng tải trên báo.
- Tổng biên tập, chủ tờ báo của bạn hay các nhà quảng cáo có thể
ép bạn đưa một số quan điểm vào trong tin, bài. Thậm chí có thể
có những điều không đúng. Chúng ta đều biết khó mà không
nghe theo. Nhưng đây mới là lúc bạn phải nghĩ đến trách nhiệm
đối với nghề nghiệp và xã hội.
Một số nhà báo là phóng viên chuyên mục - họ viết các bài bày tỏ
quan điểm cá nhân. Được thôi, nếu như những mục đó được
tách hẳn khỏi phần tin, bài. Nhưng ý kiến của phóng viên phải có
sự hỗ trợ của thực tế. Phóng viên chuyên mục không thể cứ thế
mà bày tỏ sự thiên vị của mình.
Khi đăng tải thông tin sai hoặc làm ảnh hưởng tới uy tín của một
người nào đó thì sẽ bị gọi là bôi nhọ (libel). Ở nhiều nước, người
- bị ảnh hưởng có thể kiện nhà báo đó cũng như cơ quan báo chí
của anh ta ra tòa vì tội bôi nhọ. Nếu người đó thắng kiện, có thể
tòa sẽ bắt cơ quan báo chí của anh ta phải trả một khoản bồi
thường lớn. Vì vậy sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới uy tín và
tài chính của cơ quan nơi nhà báo đó làm việc, thậm chí có khi
phải đóng cửa. Luật về bôi nhọ trên báo chí ở mỗi quốc gia một
khác. Các nhà báo nên nắm Luật Báo chí của nước mình.
Đừng nói bốc lên hay tạo ra sự thù địch
Chúng ta đều biết xung đột tạo ra tin, và tin-bài về xung đột thì
giúp bán được báo. Xung đột về sắc tộc, tôn giáo, chính trị và các
vấn đề khác có thể gây ra bạo động trên đường phố.
- Nhà báo có đạo đức sẽ không phóng đại các cuộc xung đột trong
bài viết hay ảnh của mình vì có thể sẽ làm cho tình hình thêm
trầm trọng. Và họ cũng không dùng tin-bài của mình để tạo ra sự
căm ghét đối với những người ở những chủng tộc, tôn giáo hay
những nhóm khác.
Phục vụ công chúng, không phục vụ bản thân
Nhà báo giỏi chỉ phục vụ lợi ích của công chúng. Đừng dùng
nghề nghiệp của mình để làm lợi cho cá nhân. Đừng dùng thông
tin từ nguồn tin của mình để kiếm tiền. Đừng dây dưa vào quan
hệ làm ăn với nguồn tin và đừng để mình bị sử dụng cho lợi ích
của những nhóm chính trị hay xã hội nào đó. Đừng để rơi vào
những tình huống mà mình có thể bị dày vò bởi xung đột về lợi
- ích.
Đừng kiếm tiền, quà hay sự giúp đỡ của những người khác, kể
cả các quan chức chính phủ, các chính trị gia và các thương
nhân. Nhiều người trong số họ sẽ bảo rằng họ cho bạn những
thứ này chỉ là vì tốt với bạn, nhưng thực ra họ đang gây ảnh
hưởng với những loại tin-bài mà bạn viết. Họ đang hối lộ. Trong
những tình huống như thế, bạn phải tự cân nhắc nên làm gì. Tuy
nhiên, điều quan trọng là phải luôn phấn đấu để đạt được điều lý
tưởng nhất: sự độc lập. Đừng nghĩ rằng quà hối lộ là một phần
thu nhập bình thường.
nguon tai.lieu . vn