Xem mẫu
- NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG CÔNG
NGHỆ ĐỂ GIẢI BÀI TẬP REN
RESEARCH AND APPLYING TECHNOLOGY TO EXERCISE
THREAD EXERCISES
ThS. Đỗ Thị Lam
Trường Đại học Hàng Hải Việt Nam
Email: Lamdothi78@vimaru.edu.vn
Ngày tòa soạn nhận được bài báo:09/03/2021
Ngày phản biện đánh giá: 19/03/2021
Ngày bài báo được duyệt đăng: 26/03/2021
Tóm tắt:
Các chi tiết máy được lắp ghép với nhau bằng các loại mối ghép trong đó có có mối
ghép ren. Ren là một kết cấu quan trọng và phổ biến trong kỹ thuật cơ khí. Bài báo này
trình bày việc ứng dụng các phần mềm tin học để minh họa quá trình giải bài tập mối ghép
ren một cách rõ ràng và thuận tiện.
Summary:
Machine parts are assembled together by joints in which there is a threaded joint.
The thread is an important and popular structure in the mechanical industry. This article
presents the application of software to illustrate the process of solving the threaded joint
problem in the clear and convenient way.
1. Đặt vấn đề viên. Với sự phát triển của công nghệ thông
tin, nhiều phần mềm hỗ trợ giảng dạy đã ra
Vẽ kỹ thuật cơ khí là môn học mang tính đời khắc phục những hạn chế trên. Xuất phát
trừu tượng, có nhiều hình vẽ. Trong nội dung từ ý tưởng đó, tác giả đề xuất ứng dụng công
học phần có biểu diễn ren. Giảng vên làm nghệ để giải bài tập ren để hướng tới hình
bài tập mẫu bằng cách vẽ đề bài lên bảng, thức giảng dạy và học tập hiệu quả nhất.
sau đó trong quá trình giải bài tập giảng viên
2. Ứng dụng công nghệ để giải bài tập
phải vẽ lại nhiều phần trong đề bài. Như vậy,
ren
có nhiều chỗ giảng viên phải vẽ lại 2 lần dẫn
đến giảm thời lượng giảng dạy của giáo viên Tác giả xây dựng bài giảng có sử dụng phần
cũng như giảm thời gian thực hành của sinh mềm AutoCAD, Better WMF và PowerPoint
28 TẠP CHÍ KHOA HỌC
QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
- để vẽ, lưu trữ, chỉnh sửa, dựng hình 3D trực Giảng viên đưa ra ứng thực tế của ren
quan sinh động dưới mọi góc nhìn, chuyển từ trong mối ghép bu lông có minh họa bằng
bản vẽ 2D sang 3D và ngược lại, copy hình hình ảnh (hình 1). [3]
Bước 1: Giới thiệu về ren.
ảnh từ phần mềm
Bước AutoCAD
1: Giới sang
thiệuPowerPoint
về ren.
Giảng
để tạo hiệu ứng viên đưa
trình chiếu ra ứng
cho bài giảngthực Mởtrong
thêmtế của ren videomối
cáchghép
chế tạo ren (hình
bu lông 2). [4]
có minh
ấn tượnghọa Giảng
bằng
và có trình viên
hình
tự, đưa
ảnh
biên racác
(hình
tập ứng
1). thực
[3]
hình ảnhtế của ren trong
Sau mốiđighép
đó mới vào bu lông có
lý thuyết về minh
giới thiệu
như đoạn họa bằng
phim hoạt hình ảnh (hình 1). [3]
hình. ren như trong bài giảng.
Mở video cách chế tạo ren (hình 2). [4]
Mở thiệu
Bước 1: Giới videovềcách
ren.chế tạo ren (hình 2). [4]
Sau đó mới đi vào lý thuyết về giới thiệu ren như trong bài giảng.
Sau đó mới đi vào lý thuyết về giới thiệu ren như trong bài giảng.
Hình 1 Hình 2
Hình 1 Hình 2
Bước 2: Chuẩn bị trước một số bản vẽ.
Bước 2:
Bước 2: Chuẩn Chuẩn bị số
bị trước trước
bảnmột số bản vẽ.
Từ hình chiếu một
thẳng góc vẽ.
của ren (hình 3), ta tiến hành vẽ ren thấy bằng
phần
Từ hình Từ
mềm
chiếu hình
Auto
thẳng chiếu
Cad
góc thẳng
ren góc
(hình
của 4) của
(hình 3), ren (hình
ta tiến 3),vẽtaren
hành tiến hành
thấy vẽphần
bằng ren mềm
thấy Auto
bằngCad
(hình 4) phần mềm Auto Cad (hình 4)
Hình 3
Hình 3
Hình 4
Hình 4
Các quy ước biểu diễn ren:
Các quy ướcCácbiểu
quydiễn
ước ren:
biểu diễn ren:
- Trên MP song song với trục ren, Đường đỉnh ren được vẽ bằng
- Trên
- Trên MP song songMP
đoạn với song
thẳng song
liềnren,
trục đậm, với trục
đường
Đường ren,
ren Đường
đỉnhchân vẽđỉnh
ren được
được vẽren
bằng được
bằng
đoạn đoạn vẽ thẳng
thẳng bằngđậm,
liền
đường chân ren được đoạn
liền thẳngđoạn
vẽmảnh,
bằng liềnthẳng
đậm,liền
đường
mảnh, chân ren được vẽ bằng đoạn thẳng
- liền
- Trên MP vuông Trên mảnh,vuông góc với trục ren (ren có dạng tròn), đường đỉnh
góc MP
với trục ren (ren có dạng tròn), đường đin ̉ h ren được vẽ bằng đường
- Trên
tròn liền đậm, đườngren MP
được
chân vuông
ren vẽ
được bằng góc với
đường
vẽ bằng trục
3/4tròn ren (ren
liềntròn
đường đậm, có mảnh. tròn),
dạng
liềnđường chân renđườngđượcđỉnh
vẽ
ren được vẽ bằng đường
bằng 3/4 đường tròn liền mảnh. tròn liền đậm, đường chân ren được vẽ
Không vẽ đường tròn thể hiện mép vát ở đầu ren.
bằng 3/4 đường tròn liền mảnh.
Không vẽ đường tròn thể hiện mép vát ở đầu ren.
Không vẽ đường tròn thể hiện mép vát ở đầu TẠP ren.CHÍ KHOA HỌC 29
Đường gạch mặt cắt được vẽ bằng nét QUẢN liền LÝ
mảnh và NGHỆ
VÀ CÔNG kéo đến
đường Đường gạch mặt cắt được vẽ bằng nét liền mảnh và kéo đến
đỉnh ren.
đường đỉnh ren.
- Đường gạch mặt cắt được vẽ bằng nét liền mảnh và kéo đến đường đỉnh ren.
Đường giới hạn đoạn ren đầy được
Đường giớivẽ bằng
hạn nétren
đoạn liềnđầy
đậm.
được vẽ bằng nét liền đậm.
Đường giới hạn đoạn ren đầy được vẽ bằng nét liền đậm.
Đoạn ren cạn được vẽ bằng
Đoạngạch
ren nghiêng
cạn đượcmảnh.
vẽ bằng gạch nghiêng mảnh.
Đoạn ren cạn được vẽ bằng gạch nghiêng mảnh.
Trình tự cách vẽTrình
hình chiếu thẳng
tự cách góc của
vẽ hình renthẳng
chiếu lỗ được
gócminh
củahọa
ren bởi cách minh
lỗ được chế tạo renbởi
họa lỗ như
cách
hình 5. Trình tự cách vẽ hình chiếu thẳng góc của ren lỗ được minh họa bởi cách
chế tạo ren lỗ như hình 5.
chế tạo ren lỗ như hình 5.
Hình 5
Hình 5
Bước 3: Sử dụng phần mềm Better WMF để coppy hình từ AutoCAd
Bước 3: Sử Bước
dụng 3:mềm
phần Sử dụng
Betterphần mềm Better WMF để coppysanghình từ AutoCAd
sang PowerPoint, tạo hiệuWMF
ứng để
chocoppy
hình hình
vẽ tatừđược
AutoCAd
hình biểu PowerPoint,
diễn của ren tạo
trục
sang vẽ
hiệu ứng cho hình PowerPoint, tạobiểu
ta được hình hiệudiễn
ứngcủa
choren
hình
trụcvẽ
vàtaren
được hìnhquy
lỗ theo biểu diễn
ước của6)ren trục
(hình
và ren lỗ theo quy ước (hình 6)
và ren lỗ theo quy ước (hình 6)
Hình 6
Hình 6Hình Hình 7 6
Hình 7
Hình 7
Áp dụng quy ước Ápbiểu
dụng quy
diễn renước
ăn biểu
khớp:diễn
Trênren
hìnhăncắt
khớp: Trên ren
của đoạn hình cắt của ren
đoạntrụcren ăn
Áp dụng quy ước biểu diễn ren ăn khớp: Trên hìnhăncắt khớp,
của đoạn che
ren ăn
khuất ren lỗ. khớp, ren trục che khuất ren lỗ.
khớp, ren trục che khuất ren lỗ.
Dùng hình chiếuDùng
thẳnghình
Dùng góc chiếu
hình của hình
chiếu
thẳng
4 vàgóc
thẳng hìnhcủa
góc của
hình
6 đã 4 vàtahình
có sẵn,
hình 4 và hình
6 đã ứng
tạo hiệu có sẵn, ta tạo
cho ren
6 đã có sẵn, trụchiệu
ta tạo di
hiệu
chuyển vào renứng cho vặn
lỗ như ren ren
trụctrục
di vào
chuyển vào
ren lỗ renthực
trong lỗ như vặnvịren
tế đến trụchình
trí như vào7ren lỗ được
thì ta tronghình
thực
ứngkhớp.
biểu diễn ren ăn
cho ren trục di chuyển vào ren lỗ như vặn ren trục vào ren lỗ trong thực
tế đến vị trí như hình 7 thì ta được hình biểu diễn ren ăn khớp.
tế đến vị trí như hình 7 thì ta được hình biểu diễn ren ăn khớp.
Biên tập thành file trong phần mềm PowerPoint, kết hợp với thuyết minh
Biên tập thành file trong phần mềm PowerPoint, kết hợp với thuyết minh
30 TẠP CHÍcủa
KHOAgiảng
HỌC viên trong giờ dạy thì ta được bài giảng điện tử về nội dung biểu
của
QUẢN LÝ VÀ giảng viên trong giờ dạy thì ta được bài giảng điện tử về nội dung biểu
CÔNG NGHỆ
diễn quy ước ren.
diễn quy ước ren.
- Biên tập thành file trong phần mềm PowerPoint, kết hợp với thuyết minh của giảng viên trong
giờ dạy thì ta được bài giảng điện tử về nội dung biểu diễn quy ước ren.
Ngoài ra có thể suất file PowerPoint sang dạng video có lồng tiếng thì
Ngoài
Ngoài
ta được córathể
ravideo cósuất
bài
thể suất
giảng
file PowerPoint
file PowerPoint
biểu diễn sang
quy ước
sangvideo
dạng
ren
dạng có
cho
video
sinhlồng có
viên
lồng
tiếng
có thìtiếng
thể
thì video bài
ta được
chủ động
ta được
giảng videoquy
biểu diễn bàiước
giảng
ren biểu diễnviên
cho sinh quycóước
thểren
chủcho sinh
động họcviên
theocó
thờithể chủcủa
gian động
mình.
họctheo
học theothời
thờigian
giancủa
củamình.
mình.
3. Ví dụ minhminhhọa
3.3.VíVídụdụminh họa
họa
Lắp Lắp
ghépghép
chi tiết 1 tiết
và chi
chitiết tiếtchi
2 bằng
tiết2 mối ghép bu ghép
lông theolông
quy ước biết các thông
biếtsố được
cho ở Lắp
hìnhghép
8. chi 1 1vàvàchi tiết 2bằng
bằng mối
mối ghép bubulông theoquy
theo quyướcướcbiết
cácthông
các thôngsốsốđược
đượccho
choở ởhình
hình8.8.
Hình8 8
Hình
- - bịChuẩn
- Chuẩn Chuẩn
bản vẽbịbị
quybản
bản vẽvẽquy
ước quyước
các ước
chi các
các
tiết chitiết
chi
ghép tiếtghép
gồm ghép
bu gồm
gồm
lông, bubu
đai lông,
lông,
ốc đaiốcđệm
đai
và vòng ốcvàvàtheo kích
vòng
vòng
thước đề bài cho đệm
đệm
(hình theokích
9).theo kíchthước
thướcđềđềbài
bàicho
cho(hình
(hình9).9).
- Luồn
- Luồn- bu Luồn
lông bubulông
vào lỗlông vào
vào
của chilỗ lỗcủa
tiết của chitiết
chi
bị ghép tiết
1 bịbị2ghép
và ghép1 10).
(hình 1vàvà2 2(hình
(hình10).
10).
- Luồn
- Luồn- vòngLuồn
đệm vòng
vòng đệm
vào đệm
bu vào
vào
lông bubulông
(hình lông(hình
11). (hình11).
11).
- Siết chặt đai ốc (hình 12) ta được bản vẽ mối ghép bu lông theo
- Siết -chặtSiết
đai chặt đai 12)
ốc (hình ốc (hình 12)
ta được ta vẽ
bản được
mối bản
ghépvẽ
bumối
lôngghép bu lông
theo yêu theobài ra.
cầu của
yêucầu
yêu cầucủa
củabài
bàira.ra.
Hình 9Hình 9 Hình 10 Hình10
Hình 11 Hình 12Hình 11
Hình 9 Hình 10 Hình 11
Hình 12
Hình 12
4. Kết luận:
Từ phương pháp giải bài tập ren trình bày trên, ta có thể rút ra một số kết luận:
4.i)4.Kết
Kếtluận
Giảng
luận
viên có TừTừ
thể chủ
phươngpháp
phương
động
phápgiải
cải tiến
giảibài
bàitập
phương
tậpren
pháp
rentrình
trìnhbày
giảng
bàytrên,
dạy,
trên,tatacócóthể
rút ngắn thời
thểrútrút
lượng vẽ hình
raramột
bằng
mộtsốsốkết
tay trên
kết luận:
lớpluận:
do có sự hỗ trợ của các phần mềm.
i) i)Giảng
Giảngviênviêncócóthể
thểchủ
chủđộng
độngcảicảitiến
tiếnphương
phươngpháp phápgiảng
giảngdạy,dạy,rútrútngắn
ngắn
ii) Hình
thờilượngảnh được
lượngvẽvẽhình tạo ra
hìnhbằng từ
bằngtay các
taytrênphần
trênlớp mềm đồ họa trực
lớpdodocócósựsựhỗhỗtrợtrợcủaquan,
củacác sinh
cácphần động
phầnmềm.mềm.bắt mắt, các bước
thời
làm có trình tự, rõ ràng, dễ hiểu và có độ chính xác cao góp phần tăng khả năng truyền đạt của
giảng ii)ii)Hình
viên. Hình ảnhđược
Cácảnh
giảngđược
viên tạo
tạo ratừtừcác
bộramôn cácđiều
có phần
phần mềm
kiện
mềm đồđồ
tiếp họa
cận,
họa trựcquan,
nghiên
trực quan,vàsinh
cứu sinhhọcđộng bắtnâng cao
hỏi bắt
động để
mắt,môn
chuyên cácnghiệp
bước vụ.
làm có trình tự, rõ ràng, dễ hiểu và có độ chính xác cao góp
mắt, các bước làm có trình tự, rõ ràng, dễ hiểu và có độ chính xác cao góp
phầntăng
phần tăngkhả
khảnăng
năngtruyền
truyềnđạtđạtcủa
củagiảng
giảngviên.
viên.Các
Cácgiảng
giảngviên
viênbộbộmôn
môncócóđiều
điều
kiệntiếp
kiện tiếpcận,
cận,nghiên
nghiêncứucứuvàvàhọc
họchỏihỏiđểđểnâng
nângcao
caochuyên
chuyênmôn
mônnghiệp
nghiệpvụ.
TẠP CHÍ
vụ.
KHOA HỌC 31
QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
- iii) Việc xây dựng bài giảng điện tử vào việc giải bài tập ren đã góp phần làm phong phú cho
thư viện tài liệu học tập, tạo tính chủ động cho người học, mang lại hiệu quả tích cực cho việc
giảng dạy và học tập. Đề tài hoàn toàn khả thi và có tính thực tiễn cao.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Nguyễn Hữu Lộc, Sử dụng AutoCad, Nhà xuất bản tổng hợp TP.Hồ Chí Minh, 2007.
[2] Trần Hữu Quế, Đặng Văn Cừ - Nguyễn Văn Tuấn, Vẽ kỹ thuật cơ khí, NXB Giáo dục, 2003.
[3] https://www.youtube.com/watch?v=luOJ8WRW48o
[4] https://www.youtube.com/watch?v=InEoWybUoVk
32 TẠP CHÍ KHOA HỌC
QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
nguon tai.lieu . vn
