Xem mẫu
- Ngh copywriter và nh ng câu h i thư ng g p Copywriter v n đư c coi là ch n kín c ng cao tư ng đ i v i nhi u b n tr . Và m c dù r t quan tâm, nhưng các b n l i r t khó hình dung đư c đ y đ v ngh này. M t chuyên gia qu ng cáo đã t ng ví von r ng, copywriter là nh ng chuyên gia bán hàng sau màn hình máy tính và nhi m v chính c a h là BÁN HÀNG, BÁN HÀNG và BÁN HÀNG thông qua ngôn t mà h vi t. H đư c tr lương đ làm sao s n ph m/d ch v mà h đ c p đ n ph i đư c ngư i khác bi t đ n, đ làm sao s n ph m đó, d ch v đó đư c tiêu th không ch m t ngư i mà là hàng trăm, hàng nghìn, th m chí là hàng tri u ngư i. Có khá nhi u giai tho i đã đ c p đ n nh ng trư ng h p các nhân viên copywriter lang thang tìm ý tư ng, và r i, trong m t phút giây thăng hoa vì công vi c, h đã cho n y sinh ra nh ng ý tư ng đ c đáo, có th mang l i cho doanh nghi p hàng tri u đô-la. V y copywriter là ai? -Th nào là copywriter? Không l phóng viên, nhà báo l i không th c hi n đư c công vi c vi t lách này? Ph i xem là lo i bài vi t như th nào. N u như đó là lo i bài vi t cho các t p chí, có l phóng viên, nhà báo là ngư i thích h p đ làm công vi c đó. Nhưng n u bài vi t đư c đ t hàng b i m t công ty, t ch c, ngân hàng… thì công vi c vi t lách l i đòi h i cách ti p c n khác cũng như các k năng chuyên môn khác. Lúc đó, copywriter s là nhân v t chính c a câu chuy n.
- -Có gì là khác nhau gi a phóng viên và copywriter b i công vi c c a c hai đ u g n li n v i vi t lách? Khác nhau r t l n. Trư c h t, đó là môi trư ng làm vi c. Phóng viên làm vi c cho các tòa s an báo, còn copywriter làm vi c cho khách hàng, vì khách hàng. Và copywriter cũng ch ng ph i là m t “phóng viên bán hàng”, ngư c l i, phóng viên cũng ch ng th là m u hình c a s liêm chính. M i ngư i có m t công vi c riêng v i đ c thù riêng, m c đích riêng, và b i v y, không th đánh đ ng công vi c c a h v i nhau đư c. -Làm sao đ có th đư c nh n vào làm vi c t i các hãng qu ng cáo? Nói chung, nhi u b n tr hi n nay có kh năng ngôn ng t t. H đư c đào t o khá bài b n v chuyên ngành ng văn, báo chí, ng ai ng … và s ng trong m t xã h i luôn chuy n đ ng v i s th ng soái c a Internet. Tuy nhiên, theo ý ki n c a các chuyên gia qu ng cáo, t i các hãng qu ng cáo tên tu i, b n r t khó mà gây n tư ng v i nhà tuy n d ng, n u như b n không có chút kinh nghi m l n lưng. V n đ đ t ra là, đ i v i các sinh viên m i ra trư ng thì kinh nghi m làm vi c là m t đi u không tư ng. V y làm th nào đ các b n có th ch ng minh đư c kh năng c a mình? Theo ý ki n c a nhi u chuyên gia, các “tân binh” nên s d ng “m o” này khi ti p c n nhà tuy n d ng: t p h p danh m c m t s các công ty, doanh nghi p ho t đ ng trong các lĩnh v c khác nhau, th phác th o ra nhi m v chính (brief) cho vi c vi t l i qu ng cáo cho các s n ph m/d ch v c a các doanh nghi p này, sau đó th lên k ch b n qu ng cáo truy n hình hay đơn gi n hơn là vi t l i qu ng cáo cho các s n ph m/d ch v đó. B n có th tư ng tư ng ra cách qu ng cáo cho s n ph m này như th nào, s d ng nh ng câu slogan ra sao. B n có th s d ng nhi u phương án khác nhau cho m t m u s n ph m. N u nhìn th y kh năng sáng t o c a b n, nhà tuy n d ng không
- có lý do gì mà l i t ch i b n. R t nhi u chuyên gia vi t l i qu ng cáo thành công đã xây d ng s nghi p c a mình b ng cách như v y. -Ý tư ng thư ng đư c n y sinh như th nào? Ý tư ng đư c n y sinh thư ng r t tình c . B n lang thang trên ph và b t ch t nghĩ ra m t đi u gì đó thú v ... M t bu i sáng nào đó b n th c d y, vào nhà t m và ý tư ng ch t n y sinh ngay dư i vòi sen. Và n u đã là m t chuyên gia vi t l i qu ng cáo chuyên nghi p, b n s c m nh n đư c ngay: đó chính là ý tư ng mà b n đang c t công đi tìm. Tuy nhiên, đ có đư c ý tư ng này, b n đã ph i nghĩ r t nhi u v nhi m v chính c a mình: hi u rõ yêu c u công vi c, đ tài, ch t li u c n thi t… Copywriter không th là chuyên gia trong t t c các lĩnh v c, trong khi đó h l i ph i qu ng cáo nhi u ch ng lo i s n ph m khác nhau, t xe hơi cho đ n th i son dành cho ph n . -C n đưa ra bao nhiêu ý tư ng cho chương trình qu ng cáo đ có th thuy t ph c đư c khách hàng? Đ i v i qu ng cáo truy n hình, thông thư ng b n ph i đưa ra ít nh t là 3 k ch b n, còn slogan t i thi u cũng ph i là 5, tên s n ph m – không ít hơn 10. Tuy nhiên, tùy vào t ng trư ng h p c th mà b n có th đàm phán v i khách hàng. Có nh ng trư ng h p b n ch c n đưa ra m t phương án và l p t c đư c khách hàng đ ng ý ch n l a ngay. Có nh ng ý tư ng tuy t di u mà gi i qu ng cáo thư ng g i là "brilliant ideas" mà theo đó, các nhân viên qu ng cáo có th khai thác đ n c hàng ch c k ch b n. Copywriter theo cách nhìn c a m t chuyên gia qu ng cáo
- Đi u gì quan tr ng nh t trong copywriting? Có l , s r t nhi u ngư i cho r ng, đó chính là s sáng t o. Đó là m t nh n đ nh đúng, song chưa h n đã là quan tr ng nh t. Trong cu c s ng c a chúng ta, có không ít ngư i tài gi i và sáng t o. H là nhà văn, nhà thơ, h a sĩ, di n viên, nhà báo, nhà khoa h c… V y t i sao con s các copywriter xu t s c ch đ m đư c trên đ u ngón tay? Vì sao trong ngành công nghi p qu ng cáo l i thi u tr m các copywriter lành ngh ? Có l b n đã t ng nghĩ r ng, ch t i nh ng nhà văn, nhà thơ, nhà báo, h a sĩ..nói trên đã không ch u th s c mình trong lĩnh v c qu ng cáo. B n thân tôi cũng đã t ng cho r ng, tôi là m t gã không đ n n i nào, n u không mu n nói là thông minh. Tôi v n là m t nhà khoa h c, tư duy logic, có chút năng khi u vi t lách b m sinh. Đã t ng là cây bút chính c a m t t t p chí n trong thành ph . Và ôm m ng tr thành chuyên viên vi t l i qu ng cáo. Trong quá trình công tác, tôi có d p làm vi c v i m t giám đ c sáng t o. Ông là m t ngư i khá n i ti ng trong gi i văn ngh s , đư c công chúng m n m . Và, cách mà ông làm vi c, cách mà ông ti p c n và gi i quy t v n đ , đã khi n tôi th t s s c. Có l n, v giám đ c sáng t o c a chúng tôi đã quy t đ nh mua “đ t” qu ng cáo trên bìa c a m t catalogue chuyên gi i thi u s n ph m/d ch v v i chi phí khá t n kém. Ông gi i thích v i tôi r ng, s dĩ ông làm như v y là đ cho khách m t công ty n i ti ng như công ty c a chúng tôi l i không th chen chân vào trang bìa c a m t cu n catalogue danh giá như v y… Giá như ông ta nói v i tôi r ng, trong cu n catalogue n có ph n qu ng cáo các d ch v tương đ ng v i d ch v c a chúng tôi, và
- qu ng cáo c a chúng tôi s n m trong cái ph n g n gàng đó, có l còn d ch p nh n đư c. Nhưng không, ông đem cái “uy” c a m t ngh sĩ đư c công chúng bi t đ n đ áp d ng vào công vi c kinh doanh. Sau này, khi đã có nhi u kinh nghi m làm vi c v i các nhân v t n i ti ng, đ c bi t là các ngh s , nhà văn, nhà thơ…, tôi m i nh n ra m t đi u r ng, r t nhi u ngư i trong s h mang theo c cái tôi ích k c a b n thân vào môi trư ng kinh doanh, đ c bi t là trong lĩnh v c qu ng cáo hay vi t l i qu ng cáo. Nh ng nhân v t n i ti ng này, v n thư ng đư c công chúng m n m , kính tr ng v i nh ng tràng pháo tay, nh ng bó hoa tươi th m m i khi h k t thúc m t chương trình bi u di n trên sân kh u. Và h mang ít nhi u tâm lý thích đư c tán dương, thích đư c “oai” v i công chúng, v i khách hàng. Cũng chính vì quen s ng trong s đ ý c a công chúng, c a dư lu n mà h luôn mu n ch ng t b n thân, ch ng t cái “uy” c a mình, ngay c khi đã chuy n sang lĩnh v c qu ng cáo. Mà trong lĩnh v c này, không t n t i s ích k , không t n t i cái TÔI cá nhân. B n ph i đ t mình vào v trí c a khách hàng, nghĩ theo cách c a h , đưa ra s n ph m phù h p v i đi u mà h mong mu n – đó là đ c thù c a các ngành kinh doanh d ch v , trong đó có ngành qu ng cáo. N u như nói đ n copywriting, có l tính t "n i ti ng" không nên áp d ng vào lĩnh v c này. B n thân s n i ti ng ch nên xem như là m t công c , ngu n l c đ th c hi n các m c tiêu c a mình. Không nên nói “m t copywriter n i ti ng” mà nên nói là “m t copywriter c khôi”, vì b n thân tính t “n i ti ng” g n li n v i cái Tôi cá nhân, và nó s có nguy cơ phá h ng s nghi p c a m t copywriter. Đây cũng là cái b y mà các nhân v t n i ti ng trong gi i ngh thu t thư ng m c ph i
- David– Chuyên gia vi t l i qu ng cáo -Ngh copywriter g n li n v i vi c tìm ý tư ng? Nh ng ngư i làm qu ng cáo luôn đư c hi u là nh ng con ngư i sáng t o, b i công vi c c a h luôn g n li n v i các ý tư ng m i. Có th b n đã t ng g p nh ng anh chàng ăn m c ng ngáo, tóc dài, qu n áo ch ng gi ng ai, lang thang trên ph ho c la cà nh ng quán café Internet t c đ cao. Có th đó là nh ng copywriter hay các giám đ c sáng t o đang đi tìm ý tư ng cho chương trình qu ng cáo. Đ hi u rõ thêm v m c đích công vi c, đ u tiên copywriter ph i làm quen v i các thông tin v doanh nghi p, v lĩnh v c ho t đ ng cũng như th trư ng s n ph m/d ch v c a doanh nghi p. Copywriter ph i tìm hi u k hơn v tính ch t c a s n ph m/d ch v cũng như các đ c trưng, đ c thù c a doanh nghi p. Và như v y, ngoài kh năng chuyên môn, copywriter ph i là nh ng ngư i có ki n thưc sâu r ng trong nhi u lĩnh v c. -Copywriter đóng vai trò như th nào trong b ph n sáng t o? Anh ta là ngư i t o d ng ý tư ng hay ch đơn thu n là “th đ o ch ”? Nhóm sáng t o trong các công ty qu ng cáo thư ng có ít nh t là 2 ngư i: copywriter – nhân viên vi t l i qu ng cáo và giám đ c sáng t o – ngư i ch u trách nhi m chung v n i dung và ý tư ng qu ng cáo. H là nh ng ngư i làm vi c v i kh năng sáng t o cao, đ i m t v i nhi u thách th c, áp l c. Lao đ ng c a h là lao đ ng trí não v i cách suy nghĩ “nát óc”. Copywriter đóng vai trò quan tr ng trong nhóm, vì n u thi u anh ta, ý tư ng ch là ý tư ng. Anh ta là ngư i t o ra s i dây m ng manh nhưng b n v ng gi a s n ph m c a doanh nghi p v i ngư i tiêu dùng. Cũng gi ng như các thành viên khác trong nhóm, anh ta v a ph i tìm ý tư ng ngôn t , v a ph i làm nhi m v “đ o ch ”.
- Nên nh , công vi c “đ o ch ” đây không h đơn gi n như khi b n vi t m t bài báo, m t đo n văn. -Ngh copywriter g n li n v i vi c thuy t ph c khách hàng? Đúng, đây là ngh đòi h i kh năng thuy t ph c c a b n, b i b n c n “bán” ý tư ng c a mình. Gi a r t nhi u ý tư ng, b n c n ph i đưa ra đư c ý ki n c a mình đ thuy t ph c khách hàng ch n l a ý tư ng mà b n cho là x ng đáng. Có nh ng trư ng h p, khách hàng thích t t c các ý tư ng c a hãng qu ng cáo đưa ra. Và như v y, copywriter c n ph i có kh năng di n gi i “siêu đ ng’ đ có th thuy t ph c đư c khách hàng. Và ch có lúc đó, b n m i ch ng minh đư c tính chuyên nghi p c a mình. N u không thuy t ph c đư c khách hàng, t t nh t là b n đ ng nên ti p t c con đư ng s nghi p c a mình trong lĩnh v c qu ng cáo, b i n u không bán đư c ý tư ng c a mình cho khách hàng, làm sao b n có th khi n hàng tri u ngư i tiêu dùng tin vào qu ng cáo c a mình? -Copywriter là ngh dành cho nam gi i hay ph n ? Nói chung, không có ngo i l nào c . N u b n có kh năng tung h ng v i ngôn t , yêu thích qu ng cáo, b n có th theo đu i ngh này. -Vì sao nhi u công ty thư ng thích s d ng l c lư ng copywriter bên ngoài (outsourcing)? Hi n nay, t i ph n l n các doanh nghi p Vi t Nam, ch c danh copywriter g n như là không t n t i. Theo nh n xét c a nhi u chuyên gia qu ng cáo, các doanh nghi p không có nhu c u tuy n d ng copywriter làm vi c toàn th i gian cho mình. H v n đánh đ ng công vi c vi t l i qu ng cáo v i công vi c PR. Vì th , trong b ph n marketing, các nhân viên PR thông thư ng kiêm luôn c nhi m v vi t l i qu ng cáo. Còn n u có nhu c u qu ng cáo s n ph m, thông thư ng, h c y nh vào d ch v chuyên nghi p tr n gói,
- trong đó có khâu vi t l i qu ng cáo. -Các tiêu chí đ khách hàng ch n copywriter? M t copywriter v i ki n th c và k năng chuyên môn gi i, có nghi p v , bi t cách t ch c công vi c – đi u đó có th đ m b o t i 50% thành công cho chi n d ch qu ng cáo. Tuy nhiên, ngoài k năng v vi t lách, m t copywriter c n ph i trau d i ki n th c t ng h p b i vì h s ph i làm vi c v i nhi u đ i tư ng khách hàng ho t đ ng trong nhi u lĩnh v c khác nhau. Ví d , m t khách hàng ho t đ ng trong ngành b o hi m s c n tìm ch n m t copywriter có hi u bi t v lĩnh v c này. Tương t như v y, copywriter s ph i có ki n th c v vi n thông khi ph c v khách hàng trong lĩnh v c đi n th ai di đ ng, ki n th c v dinh dư ng khi ph c v khách hàng trong lĩnh v c s a/th c ph m dinh dư ng… Đương nhiên, copywriter không th là m t chuyên gia v các chuyên ngành h p này, song, v cơ b n, h ph i có ki n th c chung v lĩnh v c mà khách hàng c a h đang ho t đ ng. -Ch t lư ng d ch v có ph thu c vào giá tr h p ng? Công vi c c a m t chuyên gia có đ ng c p không bao gi có giá r m t c . N u m t copywriter chuyên nghi p ch p nh n đơn đ t hàng c a khách v i giá r b t thư ng, c n ph i ki m tra k “đ i tác”: có th do không có nhi u khách hàng cho nên h đành ph i ch p nh n giá th p hơn m t chút đ “th câu”, và cũng có th , trình đ chuyên môn c a h “có v n đ ”. Nói m t cách khác, mua m t chi c vé máy bay khoang h ng nh t hay thương gia, b n c n ph i đư c ph c v t t hơn khoang thư ng. -Làm sao m i quan h gi a copywriter và khách hàng tr nên hi u qu hơn? Nên l p b n xác nh n tóm t t n i dung công vi c chính (brieft) - văn
- b n c n thi t copywriter có cơ s làm vi c. Khách hàng c n ph i tham gia vào vi c cung c p thông tin thông qua b n tóm t t n i dung công vi c này, trong ó c n ph i xác nh rõ các yêu c u c th , m c tiêu chính c a mình. V i văn b n này, c hai bên tránh ư c nh ng r c r i ho c sai sót có th phát sinh trong quá trình làm vi c. Cũng c n ph i lưu ý r ng, copywriter là nh ng ngư i sáng t o ng th i cũng r t d t ái và t n thương. S h p tác, góp ý chân thành, t nh nh m hư ng t i m c tiêu chung – ó là t t c nh ng gì mà khách hàng c n làm có th t o ra m i quan h t t p và h u hi u trong công vi c. Ngu n Bwportal.com - Copywriter có c n n kh năng di n t xu t chúng? ương nhiên, kh năng này hòan toàn có l i i v i b t c ai, c bi t là nh ng ngư i h at ng trong lĩnh v c qu ng cáo. Kh năng giao ti p, di n t trư c ám ông, b ng chính ngôn ng c a c ng ng công chúng – ó chính là m t trong nh ng y u t quan tr ng nh t. Tuy nhiên, m t chuyên gia ngôn ng thư ng th ng, có duyên ăn nói chưa h n ã là m t copywriter t t, n u như anh ta thi u i tư duy ngh nghi p. Th m chí, nó còn làm c n tr s nghi p c a chính b n thân con ngư i ó. Như v y, i u quan tr ng iv i m t copywriter – ngoài ki n th c và kh năng v ngôn ng , ó là kh năng tư duy ngh nghi p, kh năng “ c” và c m nh n khách hàng. Klod Hopkins – m t copywriter b b nh nói ng ng, nói l p v n thành công chói l i y thôi. -Các nhà văn, nhà báo, chuyên gia ngôn ng … có th tr thành copywriter ư c không?
- ương nhiên là ư c. Tuy nhiên, h ph i có tư duy ngh nghi p – m t trong nh ng i u quan tr ng hàng u, có các k năng làm vi c chuyên ngành. Ngh copywriter không ơn thu n là ch vi t lách mà là BÁN s n ph m thông qua các ý tư ng, các ngôn t .. Và như v y, copywriter, m t nghĩa nào ó, chính là m t chuyên viên marketing, m t doanh nhân th c th . Nói n s ph c t p c a ngh này, Aldois Haksli - nhà văn ngư i Anh ã t ng nh n xét: «Có l , vi t 10 b n thơ xô nê còn d hơn là vi t m t b n qu ng cáo h u hi u”. Copywriter làm vi c v i nhi u i tư ng khách hàng. Hôm nay, có th là m t hãng s n xu t xe hơi, ngày mai, hãng s n xu t qu n áo, ngày kia – hãng s n xu t bia rư u hay nư c gi i khát. Và như v y, anh ta ph i nghiên c u, h c h i r t nh iu có th ưa ra ư c nh ng gi i pháp t t nh t trong công vi c b i ã phàm là con ngư i, ch ng ai có th hi u bi t h t t t c m i lĩnh v c xung quanh. Thu th p tài li u, nghiên c u, n m b t v n , phân tích d li u…- nghĩa là c núi công vi c luôn ch h . (Trích t “ ư ng vào ngh - Copywriter” – NXB Tr , 2007, s trang 18
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học