Xem mẫu

  1. N’T C THÒ TRONG QU TRœNH DI C× TÜ DO Ð TŸNH I›N BI–N TRONG NHÚNG N‹M G†N …Y Nguy¹n Thà Thu H÷ìng Tr÷íng Cao ¯ng S÷ ph¤m i»n Bi¶n 1. °t v§n · Di d¥n l  hi»n t÷ñng x¢ hëi kh¡ch quan. Trong làch sû ph¡t triºn x¢ hëi lo i ng÷íi th÷íng xuy¶n di¹n ra c¡c ñt di d¥n. Di d¥n vøa l  k¸t qu£ t¡c ëng qua l¤i cõa r§t nhi·u y¸u tè li¶n quan ¸n i·u ki»n sèng cõa ng÷íi chuyºn c÷, song di d¥n công g¥y n¶n nhúng t¡c ëng r§t lîn ¸n sü ph¡t triºn kinh t¸, x¢ hëi, mæi tr÷íng sèng ð c¡c vòng l¢nh thê, °c bi»t l  nìi ¸n cõa c¡c dáng nhªp c÷ ç ¤t. i»n Bi¶n l  mët t¿nh mi·n nói bi¶n giîi thuëc vòng T¥y B­c n÷îc ta. Tø n«m 1990 ¸n nay t¼nh h¼nh di d¥n tü do ð ¥y di¹n ra kh¡ phùc t¤p. Di d¥n ¢ v  ang ti·m ©n nhúng b§t ên v· kinh t¸, ch½nh trà, x¢ hëi v  mæi tr÷íng cõa t¿nh v  vòng T¥y B­c. Nghi¶n cùu cõa chóng tæi · cªp ¸n nhúng iºm °c thò v· di¹n bi¸n, nguy¶n nh¥n v  t¡c ëng cõa qu¡ tr¼nh di d¥n ð t¿nh i»n Bi¶n thíi ký 1990  2007. 2. Nëi dung nghi¶n cùu 2.1. Kh¡i qu¡t °c iºm tü nhi¶n, d¥n c÷, d¥n tëc v  kinh t¸ - x¢ hëi t¿nh i»n Bi¶n 2.1.1. V· tü nhi¶n i»n Bi¶n l  mët t¿nh mi·n nói bi¶n giîi T¥y B­c, ÷ñc chia t¡ch tø t¿nh Lai Ch¥u cô ng y 01/01/2004. Ph½a B­c gi¡p t¿nh Lai Ch¥u mîi, ph½a æng v  æng b­c gi¡p t¿nh Sìn La, ph½a T¥y B­c gi¡p t¿nh V¥n Nam (Trung Quèc) câ ÷íng bi¶n giîi d i 38,5 km, ph½a T¥y v  T¥y Nam ti¸p gi¡p vîi t¿nh Phong Sa Ly v  t¿nh Luæng Pra Bang (Cëng ho  D¥n chõ Nh¥n d¥n L o) câ ÷íng bi¶n giîi d i 360 km. Sau mët l¦n chia t¡ch t¿nh v  nhi·u l¦n chia t¡ch huy»n, x¢, hi»n nay t¿nh i»n Bi¶n ÷ñc cì c§u gçm: 1 th nh phè, 1 thà x¢ v  7 huy»n vîi 106 x¢, ph÷íng thà tr§n. 1
  2. i»n Bi¶n câ ph¦n lîn di»n t½ch l  çi nói cao, àa h¼nh dèc bà chia c­t phùc tap (têng di»n t½ch tü nhi¶n l  9.562,9 km2 , câ kho£ng 50% di»n t½ch n¬m ð ë cao tr¶n 1000m so vîi müc n÷îc biºn, 75% di»n t½ch câ ë dèc tr¶n 250). Di»n t½ch §t s£n xu§t næng nghi»p ½t, §t l¥m nghi»p v  §t ch÷a ÷ñc khai th¡c sû döng cán kh¡ lîn. 2.1.2. V· d¥n sè, d¥n tëc i»n Bi¶n l  t¿nh ½t d¥n v  câ mªt ë d¥n c÷ th§p, l¤i ph¥n bè khæng çng ·u. N«m 2007 d¥n sè to n t¿nh l  hìn 460 ngh¼n ng÷íi, mªt ë d¥n sè trung b¼nh l  47 ng÷íi/km2. Nìi câ mªt ë d¥n c÷ cao nh§t l  th nh phè i»n Bi¶n Phõ vîi 1.000 ng÷íi/km2, th§p nh§t l  huy»n M÷íng Nh² 13 ng÷íi/ km2 . T¿nh i»n Bi¶n l  àa b n sinh sèng cõa 21 d¥n tëc anh em. Méi d¥n tëc câ àa vüc c÷ tró, câ b£n s­c v«n ho¡ v  sè d¥n r§t kh¡c nhau. D¥n tëc Th¡i câ sè d¥n æng nh§t chi¸m 40,4% d¥n sè c£ t¿nh, d¥n tëc Mæng chi¸m 28,8%, Kinh chi¸m 19,7%, Khì Mó 3,2%. C¡c d¥n tëc cán l¤i l  Dao, H  Nh¼, Gi¡y, La Hõ, Cèng, Hoa, M£ng, Kh¡ng,T y, Nòng, Xinh Mun, Si La, Thê, Phò L¡,. . . trong sè â ng÷íi Cèng, M£ng, La Hõ, Si La ch¿ sinh sèng ð hai t¿nh i»n Bi¶n v  Lai Ch¥u. 2.1.3. V· kinh t¸ Trong nhúng n«m g¦n ¥y n·n kinh t¸ cõa t¿nh ¢ câ nhúng chuyºn bi¸n theo h÷îng t½ch cüc nh÷ng cán chªm. Tèc ë t«ng tr÷ðng kinh t¸ n«m 2007 ¤t tr¶n 10%, cao hìn tèc ë t«ng tr÷ðng b¼nh qu¥n cõa t¿nh thíi k¼ 2001- 2005 (kho£ng 8,9%). Cì c§u kinh t¸ chuyºn dàch theo xu h÷îng chung cõa c£ n÷îc l  gi£m t¿ trång cõa næng - l¥m - ng÷, t«ng t¿ trång cõa cæng nghi»p - x¥y düng v  dàch vö. N«m 2007 khu vüc næng - l¥m nghi»p - thõy s£n chi¸m 35,4%, cæng nghi»p  x¥y düng chi¸m 28%, c¡c ng nh dàch vö chi¸m 36,6% (so vîi n«m 2004 t÷ìng ùng l : 37,8%, 26,5% v  35,7%). ¸n nay i»n Bi¶n v¨n l  mët trong nhúng t¿nh ngh±o nh§t ð n÷îc ta. Cì sð h¤ t¦ng th§p k²m, °c bi»t l  giao thæng li¶n huy»n v  li¶n x¢. íi sèng cõa ¤i a sè çng b o vòng cao cán r§t khâ kh«n, tr¼nh ë d¥n tr½ th§p. H ng n«m 80% kinh ph½ cõa t¿nh nhí v o sü trñ c§p cõa nh  n÷îc. 2.2. T¼nh h¼nh di d¥n ð i»n Bi¶n thíi k¼ 1990 - 2007 Tø n«m 1990 ¸n nay, t¼nh h¼nh di d¥n (°c bi»t l  di d¥n tü do) di¹n ra m¤nh m³ tr¶n àa b n t¿nh. Tuy nhi¶n, trong c¡c giai o¤n kh¡c nhau, c¡c dáng di d¥n câ sü kh¡c bi»t v· qui mæ, di¹n bi¸n v  möc ½ch. 2.2.1. Giai o¤n 1990 - 1994 Theo b¡o c¡o h ng n«m cõa mët sè ìn và theo dãi t¼nh h¼nh di d¥n v  b¡o c¡o cõa Ban ành canh ành c÷ cõa t¿nh, tø n«m 1990 ¸n n«m 1994 to n t¿nh câ 16.072 ng÷íi di c÷, trong â sè ng÷íi di chuyºn theo k¸ ho¤ch l  7.152 ng÷íi chi¸m 43,69% sè ng÷íi di c÷ trong to n t¿nh. Nìi ¸n chõ y¸u l  nhúng vòng câ nhi·u ti·m n«ng s£n xu§t nh÷ng lüc l÷ñng lao ëng cán mäng nh÷ i»n Bi¶n æng, Tõa Chòa v  2
  3. mët sè x¢ cõa huy»n M÷íng Lay (cô) nay l  huy»n M÷íng Ch  v  mët ph¦n huy»n M÷íng Nh². Trong thíi gian n y di d¥n tü do chi¸m t¿ l» t÷ìng èi lîn, kho£ng 56,31% sè d¥n di c÷ cõa t¿nh. Sè d¥n di c÷ tü do nëi t¿nh chi¸m tîi 55,30% têng sè ng÷íi di c÷, chõ y¸u l  tø c¡c huy»n i»n Bi¶n æng, S¼n Hç (nay thuëc t¿nh Lai Ch¥u), Tõa Chòa, thà x¢ Lai Ch¥u (cô) ¸n huy»n M÷íng Lay (cô) v  thà x¢ i»n Bi¶n Phõ nay l  th nh phè i»n Bi¶n Phõ. Trong thíi gian n y sè d¥n nhªp c÷ ngo¤i t¿nh khæng lîn, ch¿ câ 3.668 ng÷íi. Còng thíi gian, sü di c÷ qua l¤i bi¶n giîi tr¶n àa b n t¿nh l  447 ng÷íi, trong â di c÷ sang L o l  297 ng÷íi v  tø L o sang l  150 ng÷íi. Câ thº nhªn th§y tø n«m 1990 ¸n n«m 1994, di c÷ tü do ¢ câ qui mæ lîn hìn di c÷ câ tê chùc. Tuy nhi¶n sè d¥n di c÷ tü do nëi t¿nh v¨n l  ch½nh, sè d¥n di c÷ tü do ngo¤i t¿nh ch÷a ç ¤t nh÷ nhúng n«m sau n y. C ng v· sau qu¡ tr¼nh di d¥n tü do di¹n ra vîi qui mæ v  tèc ë ng y c ng lîn. D¥n tëc H'Mæng v  Dao chi¸m a sè trong têng sè d¥n di c÷ tü do cõa t¿nh, nh÷ng nhi·u nh§t v¨n l  ng÷íi H'Mæng. 2.2.2. Giai o¤n 1994 -2002 Tø n«m 1994 ¸n n«m 2002 to n t¿nh câ tr¶n 42.000 ng÷íi tham gia di chuyºn c÷, chi¸m kho£ng 7,16% d¥n sè cõa t¿nh. Tuy nhi¶n t½nh ch§t, kho£ng c¡ch, quy mæ v  c÷íng ë cõa c¡c luçng di c÷ r§t kh¡c nhau. Tr¶n 16.000 ng÷íi ¢ tham gia di d¥n ngo¤i t¿nh, trong â sè ng÷íi xu§t c÷ chi¸m 41,87% v  sè ng÷íi nhªp c÷ chi¸m 58,13%, c¡n c¥n di c÷ l  d÷ìng, kh¡c vîi h¦u h¸t c¡c t¿nh trung du mi·n nói ph½a B­c. Trong thíi gian n y, sè d¥n di chuyºn nëi t¿nh l¶n tîi tr¶n 25.000 ng÷íi, chi¸m g¦n 60% sè d¥n di chuyºn v  b¬ng 4,5% d¥n sè cõa t¿nh. Sè ng÷íi di chuyºn theo k¸ ho¤ch cõa t¿nh chi¸m 61,20% sè ng÷íi di chuyºn nëi t¿nh v  36,69% têng sè d¥n di c÷ nëi t¿nh. â l  do trong nhúng n«m 90 t¿nh ph£i th÷íng xuy¶n di d¥n khäi nhúng vòng lô lîn v  ¥y công l  thíi k¼ cæng t¡c ph¥n bè l¤i d¥n c÷ ÷ñc ti¸n h nh tr¶n di»n rëng ð h¦u h¸t c¡c x¢ vòng cao cõa t¿nh. ¸n giai o¤n n y di c÷ tü do nëi t¿nh câ xu h÷îng gi£m d¦n chõ y¸u l  do cæng t¡c ành canh ành c÷ cõa t¿nh ¢ em l¤i mët sè k¸t qu£, íi sèng cõa çng b o vòng cao ¢ tøng b÷îc ÷ñc c£i thi»n. Tuy nhi¶n, sè ng÷íi di c÷ tü do tø c¡c t¿nh kh¡c ¸n l¤i t«ng nhanh. Tø n«m 1994 ¸n th¡ng 6/2002 sè d¥n di c÷ tü do ¸n i»n Bi¶n hìn 22.900 ng÷íi, ÷a sè ng÷íi nhªp c÷ tü do ngo¤i t¿nh tø n«m 1990 ¸n th¡ng 6/2002 t«ng tîi 26.600 ng÷íi, chi¸m kho£ng 75% têng sè d¥n di c÷ tr¶n àa b n t¿nh trong c£ thíi k¼. Sè d¥n nhªp c÷ tü do trong giai o¤n n y v¨n chõ y¸u l  tø c¡c t¿nh mi·n nói ph½a B­c, °c bi»t l  tø hai t¿nh l¡ng gi·ng Sìn La v  L o Cai. Ch¿ ri¶ng sè ng÷íi nhªp c÷ tü do tø t¿nh L o Cai v o t¿nh i»n Bi¶n, tø n«m 1996 ¸n th¡ng 6/2002 l  tr¶n 11.300 ng÷íi, chõ y¸u v¨n l  ng÷íi H'Mæng v  ng÷íi Dao. Theo b¡o c¡o tø c¡c cì quan phö tr¡ch v§n · di d¥n cõa t¿nh th¼ nìi ¸n cõa c¡c dáng di c÷ tü do nëi t¿nh v  ngo¤i t¿nh ·u l  c¡c x¢ bi¶n giîi ph½a T¥y thuëc hai huy»n M÷íng Lay (cô) v  M÷íng Nh² cõa t¿nh, l m cho d¥n sè c¡c x¢ n y t«ng nhanh. ¥y công l  khu vüc cán di»n t½ch røng ¦u nguçn lîn nh§t trong t¿nh. Trong thíi gian n y tr¶n àa b n t¿nh xu§t hi»n dáng di c÷ tü do ¸n c¡c t¿nh 3
  4. T¥y Nguy¶n. Tø n«m 2000 ¸n th¡ng 6/2002 câ 1.275 ng÷íi tø c¡c x¢ bi¶n giîi ph½a T¥y cõa t¿nh i ­c L­c. ¥y l  d§u hi»u cho th§y nguçn t i nguy¶n ð nhúng nìi n y ¢ b­t ¦u bà c¤n ki»t v  r§t câ thº dáng di chuyºn vîi quy mæ lîn s³ xu§t hi»n trong thíi gian tîi khi i·u ki»n m÷u sinh cõa nhúng ng÷íi di c÷ ¸n nìi n y khæng cán ÷ñc b£o £m. Sè d¥n di c÷ qua bi¶n giîi giúa t¿nh v  c¡c n÷îc l¡ng gi·ng trong thíi gian n y khæng lîn, ch¿ câ 186 ng÷íi tø L o v o i»n Bi¶n. 2.2.3. Giai o¤n 2002 - 2007 Tø n«m 2002 ¸n nay t¼nh h¼nh di d¥n ð i»n Bi¶n di¹n ra theo nhi·u chi·u h÷îng kh¡c nhau, °c bi»t l  tø ¦u n«m 2004 khi vi»c chia t¡ch c¡c ìn và h nh ch½nh (t¿nh, huy»n, x¢) di¹n ra çng thíi vîi vi»c thüc hi»n cæng t¡c t¡i ành c÷ cho sè d¥n n¬m trong vòng láng hç thu i»n Sìn La. Sau ng y t¡ch t¿nh, ð i»n Bi¶n xu§t hi»n dáng di chuyºn ¸n thà x¢ Lai Ch¥u mîi, chõ y¸u l  cæng chùc nh  n÷îc di chuyºn theo k¸ ho¤ch i·u ëng, t«ng c÷íng c¡n bë cho t¿nh Lai Ch¥u. çng thíi, tø n«m 2006 ¸n nay t¿nh i»n Bi¶n triºn khai dü ¡n di d¥n t¡i ành c÷ thõy i»n Sìn La. Sè d¥n ph£i di chuyºn trong dü ¡n l  5.211 hë vîi 21.388 ng÷íi. Trong â àa b n câ nhi·u ng÷íi ph£i di chuyºn nh§t l  thà x¢ M÷íng Lay chi¸m 77,16% têng sè d¥n ph£i di chuyºn cõa to n t¿nh. Ngo i ra M÷íng Ch , Tõa Chòa công l  c¡c huy»n câ d¥n c¦n ph£i di chuyºn ra khäi vòng láng hç. Tuy nhi¶n vi»c triºn khai dü ¡n di¹n ra kh¡ chªm, ¸n h¸t th¡ng 12/2007 to n t¿nh mîi bè tr½ t¡i ành c÷ ÷ñc 373 hë. Tø n«m 2002 ¸n n«m 2007 têng sè d¥n di c÷ tü do to n t¿nh l  14.424 ng÷íi, t÷ìng ÷ìng 64,4% sè d¥n di c÷ câ tê chùc v  b¬ng 40% têng sè ng÷íi d÷ c÷ cõa c£ t¿nh, song so vîi giai o¤n tr÷îc th¼ sè d¥n di c÷ tü do thíi k¼ n y t«ng l¶n trung b¼nh 64 ng÷íi/n«m. Trong thíi gian n y i»n Bi¶n v¨n l  t¿nh câ c¡n c¥n di chuyºn d÷ìng, kh¡c vîi h¦u h¸t c¡c t¿nh trung du mi·n nói ph½a B­c. i»n Bi¶n l  àa b n nâng bäng v· v§n · nhªp c÷ m  °c bi»t l  sè ng÷íi di c÷ tü do ¸n tø c¡c t¿nh mi·n nói ph½a B­c, nh÷ Lai Ch¥u, Sìn La, L o Cai, Y¶n B¡i, nh÷ng nhi·u nh§t v¨n l  L o Cai, nìi vèn câ nhi·u ng÷íi H'Mæng sinh sèng. Sè d¥n di c÷ tü do tø i»n Bi¶n ¸n c¡c t¿nh T¥y Nguy¶n v  L o câ xu h÷îng t«ng l¶n so vîi giai o¤n tr÷îc; sè n y h¦u h¸t l  nhúng ng÷íi tr÷îc â ¢ di c÷ tü do ¸n c¡c x¢ bi¶n giîi ph½a T¥y cõa t¿nh v  tø ¥y hå ti¸p töc di c÷ tü do v o T¥y Nguy¶n ho°c sang L o. 2.3. Nhúng nguy¶n nh¥n cì b£n * Khâ kh«n v· kinh t¸ cõa çng b o d¥n tëc ½t ng÷íi - íi íi sèng cõa çng b o ð mët sè nìi khâ kh«n k²o d i, i·u ki»n s£n xu§t thi¸u thèn l  mët trong nhúng nguy¶n nh¥n kinh t¸ t¡c ëng ¸n luçng di d¥n. §t canh t¡c ¢ ½t l¤i b¤c m u, chõ y¸u s£n xu§t tr¶n n÷ìng r¨y, thi¸u n÷îc s£n xu§t v  sinh ho¤t, røng ¢ bà khai th¡c c¤n ki»t. Cuëc sèng khæng ên ành, b§p b¶nh l¤i th÷íng xuy¶n câ thi¶n tai lô löt, çng b o ph£i t¼m ¸n nìi kh¡c º l m «n sinh sèng. V¼ vªy nìi n o cán nhi·u §t ai ch÷a ÷ñc khai th¡c, nguçn n÷îc thuªn lñi s³ iºm ¸n cõa c¡c dáng di c÷ tü do. 4
  5. - S£n xu§t cõa çng b o c¡c d¥n tëc cán r§t l¤c hªu, manh món, ch÷a bi¸t ¡p döng nhúng ti¸n bë khoa håc v o thüc t¸ s£n xu§t. - Trong i·u ki»n ngh±o n n cõa cì sð h¤ t¦ng giao thæng vªn t£i (nhi·u tuy¸n ÷íng li¶n x¢, li¶n b£n ch¿ i ÷ñc mët mòa) v  thæng tin li¶n l¤c, th¼ kh£ n«ng ti¸p cªn kinh t¸ thà tr÷íng cõa çng b o d¥n tëc ½t ng÷íi l  h¸t sùc khâ kh«n, c¡c dàch vö cì b£n h¸t sùc ngh±o n n. Sü ngh±o n n n y cán t«ng th¶m khi m  n«ng lüc qu£n l½ cõa ch½nh quy·n cì sð y¸u v  lüc l÷ñng c¡n bë cì sð thi¸u v· sè l÷ñng v  h¤n ch¸ v· tr¼nh ë. * Sü lñi döng tæn gi¡o cõa th¸ lüc thò àch V§n · tæn gi¡o trong mët sè cëng çng d¥n tëc ½t ng÷íi trong kho£ng hai thªp k¿ g¦n ¥y câ nhúng di¹n bi¸n phùc t¤p, °c bi»t l  vi»c truy·n ¤o Tin L nh trong cëng çng ng÷íi H'Mæng. C¡c th¸ lüc thò àch ¢ lñi döng láng tin tæn gi¡o cõa çng b o vòng bi¶n giîi g¥y ra sü di dàch c÷ tü do giúa c¡c t¿nh vòng bi¶n. * Tªp qu¡n du canh, du c÷ cõa ng÷íi H'Mæng Trong 21 d¥n tëc sinh sèng ð i»n Bi¶n, ng÷íi H'Mæng l  d¥n tëc câ sè d¥n di c÷ tü do æng nh§t, th÷íng chi¸m tîi tr¶n 90% sè ng÷íi di c÷ tü do cõa t¿nh. i·u n y khæng ch¿ ho n to n do nguy¶n nh¥n kinh t¸ v  tæn gi¡o m  cán câ nguy¶n nh¥n v· v«n ho¡ cõa d¥n tëc Mæng: - àa vüc c÷ tró cõa ng÷íi Mæng th÷íng l  khu vüc àa h¼nh cao nh§t ð mi·n nói, v¼ th¸ tªp qu¡n s£n xu§t l¥u íi cõa çng b o l  canh t¡c tr¶n §t dèc, ph¡t n÷ìng l m r¨y. Do t¼nh trang suy tho¡i §t canh t¡c r§t nhanh, l¤i khæng câ k¾ thuªt phò hñp, tr¼nh ë s£n xu§t v  d¥n tr½ th§p, n¶n vi»c canh t¡c tr¶n §t dèc khæng b·n vúng. Sü thi¸u b·n vúng trong canh t¡c tr¶n §t dèc t§t y¸u t¤o n¶n tªp qu¡n du canh cõa ng÷íi H'Mæng. Du canh ¢ k²o theo vi»c du c÷. Tø â du canh du c÷ trð th nh n²t v«n ho¡ l¥u íi cõa mët sè d¥n tëc vòng cao, iºn h¼nh l  ng÷íi H'Mæng. - Quan h» huy¸t thèng, dáng tëc l  mèi qu¤n h» ch°t ch³ nh§t trong cëng çng ng÷íi H'Mæng m  ½t g°p ð c¡c d¥n tëc kh¡c. Ch½nh v¼ vªy khi di c÷ th¼ sè l÷ñng ng÷íi ríi i th÷íng r§t lîn. * Mët sè nguy¶n nh¥n kh¡c: - C¡c chi¸n l÷ñc ph¡t triºn kinh t¸  x¢ hëi cõa ch½nh phõ ¢ £nh h÷ðng ¸n k¸ ho¤ch di d¥n câ tê chùc ð t¿nh. - C¡c ch½nh s¡ch hé trñ íi sèng cho çng b o c¡c d¥n tëc mîi ch¿ ÷ñc ¦u t÷ nhä l´, ð mùc th§p, mang t½nh bao c§p ½t ph¡t huy ÷ñc sùc m¤nh nëi lüc cõa c¡c d¥n tëc vòng cao. - Ch½nh s¡ch v· y t¸, gi¡o döc cán bëc lë nhi·u h¤n ch¸: v§n · ki¶n cè ho¡ tr÷íng lîp, v§n ·  o t¤o ngh· cho thanh ni¶n d¥n tëc thiºu sè ch÷a ÷ñc quan t¥m óng müc, v§n · ÷u ¢i èi vîi gi¡o vi¶n vòng cao cán nhi·u b§t cªp,. . . 2.4. T¡c ëng cõa di d¥n èi vîi sü ph¡t triºn kinh t¸, x¢ hëi, mæi tr÷íng àa ph÷ìng * Nhúng t¡c ëng t½ch cüc: - T«ng c÷íng lüc l÷ñng lao ëng cho khu vüc vòng cao cõa t¿nh. - L m thay êi mªt ë d¥n sè, cì c§u d¥n tëc ð c¡c x¢ vòng cao. 5
  6. - N¸u ành c÷ b·n vúng ÷ñc sè d¥n di c÷ n y th¼ s³ gâp ph¦n v o vi»c ph¡t triºn kinh t¸ x¢ hëi, cõng cè an ninh quèc pháng ð àa ph÷ìng. * Nhúng t¡c ëng ti¶u cüc: - Hi»n t÷ñng di d¥n tü do th÷íng k²o theo nhúng tranh ch§p trong sû döng t i nguy¶n, °c bi»t l  tranh ch§p §t ai giúa ng÷íi mîi ¸n v  d¥n sð t¤i, giúa ng÷íi mîi ¸n v  nhúng ng÷íi ¸n tr÷îc ð nìi nhªp c÷. Nhúng quy ho¤ch d¥n c÷, quy ho¤ch s£n xu§t ð c¡c àa b n n y th÷íng bà ph¡ vï. D¥n di c÷ tü do, thi¸u k¸ ho¤ch cán l m £nh h÷ðng khæng nhä ¸n vi»c qui ho¤ch ph¡t triºn cì sð h¤ t¦ng, mët trong nhúng i·u ki»n quan trång º ph¡t triºn kinh t¸, d¥n sinh. - T«ng t¿ l» âi ngh±o ð nìi nhªp c÷: B¼nh qu¥n t¿ l» hë âi ngh±o cõa d¥n di c÷ tü do tø n«m 2001 ¸n th¡ng 2006 chi¸m 73,81% trong to n t¿nh (trong â huy»n M÷íng Nh² 81,81%, huy»n M÷íng Ch  65,80%). D¥n di c÷ tü do ð nhúng vòng nói, gi¡p bi¶n giîi, khâ kiºm so¡t cán ti·m t ng nguy cì v· t» n¤n x¢ hëi nh÷ cí b¤c, nghi»n hót, trçng v  buæn b¡n c¡c ch§t ma tuþ, trëm c­p t i s£n cæng d¥n. - Di»n t½ch røng bà ph¡ º l§y §t canh t¡c ng y c ng nhi·u, ¢ £nh h÷ðng nghi¶m trång ¸n mæi tr÷íng sinh th¡i v  duy tr¼ nguçn n÷îc cho c¡c cæng tr¼nh thu lñi, thu i»n quèc gia. 3. K¸t luªn Tø n«m 1990 trð l¤i ¥y, di d¥n ð i»n Bi¶n ¢ trð th nh v§n · thu hót sü quan t¥m °c bi»t cõa ch½nh quy·n àa ph÷ìng, cõa c¡c t¿nh trong khu vüc mi·n nói ph½a B­c v  cõa ch½nh phõ. Trong â nêi n¶n l  v§n · di c÷ tü do ng y c ng di¹n bi¸n r§t phùc t¤p. iºm ëc ¡o trong di d¥n ð i»n Bi¶n l  trong khi h¦u h¸t c¡c trung du mi·n nói ph½a B­c câ c¡n c¥n di chuyºn ¥m th¼ i»n Bi¶n l¤i câ c¡n c¥n di chuyºn d÷ìng. i»n Bi¶n l  àa b n nâng bäng v· nhªp c÷ tü do m  °c bi»t l  sè ng÷íi di c÷ tü do ¸n tø c¡c t¿nh mi·n nói ph½a B­c. Di c÷ tü do ç ¤t ð i»n Bi¶n xu§t ph¡t tø nhi·u nguy¶n nh¥n, nh÷ng quan trång hìn c£ l  ng÷íi d¥n g°p nhi·u khâ kh«n v· kinh t¸, do bà lñi döng tæn gi¡o, ch½nh trà v  do tªp qu¡n du canh, du c÷ cõa çng b o vòng r´o cao, nh§t l  ng÷íi Mæng. Ch½nh v¼ th¸ m  ch÷a ð ¥u di c÷ tü do xu§t ph¡t tø nhi·u möc ½ch kh¡c nhau l¤i câ chung mët iºm ¸n nh÷ ð i»n Bi¶n. Di c÷ tü do ð i»n Bi¶n ¢ v  ang t¡c ëng r§t s¥u s­c ¸n sü ph¡t trºn kinh t¸, x¢ hëi, mæi tr÷íng tü nhi¶n v  vi»c giú vúng an ninh quèc pháng ð khu vüc bi¶n giîi T¥y B­c n÷îc ta, ¸n vi»c ên ành íi sèng, s£n xu§t cõa ch½nh b£n th¥n nhúng ng÷íi di c÷. V¼ vªy, vi»c ph¥n t½ch v  ¡nh gi¡ mët c¡ch ch½nh x¡c, kh¡ch quan thüc tr¤ng, nguy¶n nh¥n v  nhúng t¡c ëng cõa di d¥n tr¶n àa b n t¿nh i»n Bi¶n, ÷a ra nhúng gi£i ph¡p nh¬m h¤n ch¸ vi»c di c÷ tü do, ành canh ành c÷ b·n vúng cho çng b o vòng cao cõa t¿nh l  h¸t sùc quan trång. T€I LI›U THAM KHƒO [1] B¡o c¡o Cæng t¡c d¥n vªn nhúng n«m 1990, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001. Bë ch¿ huy qu¥n sü t¿nh Lai Ch¥u 6
  7. [2] B¡o c¡o T¼nh h¼nh di c÷ tü do tr¶n àa b n t¿nh Lai Ch¥u. Ban d¥n vªn T¿nh u tø n«m 1995-1999. [3] B¡o c¡o T¼nh h¼nh ¤o Tin L nh v  di dàch c÷ tü do tø khi truy·n ¤o ¸n th¡ng 6/2007. Ban d¥n vªn T¿nh u t¿nh i»n Bi¶n. [4] B¡o c¡o K¸t qu£ thüc hi»n Dü ¡n di d¥n, t¡i ành c÷ thu i»n Sìn La tr¶n àa b n t¿nh i»n Bi¶n ¸n h¸t th¡ng 12/ 2007. UBND t¿nh i»n Bi¶n. [5] B¡o c¡o K¸t qu£ di d¥n x¥y düng vòng kinh t¸ mîi v  ành canh ành c÷ tr¶n àa b n t¿nh. Ban ành canh ành c÷ Lai Ch¥u, th¡ng 1/2001. [6] Ni¶n gi¡m thèng k¶ Lai Ch¥u c¡c n«m: 1991, 1996, 2001, 2002. [7] Quy ho¤ch têng thº ph¡t triºn kinh t¸  x¢ hëi t¿nh i»n Bi¶n thíi ký 2006  2020. UBND t¿nh i»n Bi¶n. ABSTRACT Specific features of spontaneous imigration in Dien Bien province in recent years Dien Bien is one of mountainous provinces on the border with ethnic minori- ties. Dien Bien is influented by Son La hydroelectric construction work. The free emigration in Dien Bien has had different tendencies in recent years because of economic factors, ethnic culture especially Mong ethnic. The free emigration also causes negative influences to the enviroment and the province's socio - economic development. 7
nguon tai.lieu . vn