Xem mẫu
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI NÊNG CAO VAI TROÂ CÖNG ÀOAÂN TRONG BAÃO ÀAÃM QUYÏÌN LAÂM VIÏÅC CUÃA NGÛÚÂI LAO ÀÖÅNG ÚÃ VIÏÅT NAM ÀINH XUÊN THAÃO* - KHUÁC THÕ NGOÅC HOA** Ngaây nhêån: 26/10/2018 Ngaây phaãn biïån: 22/11/2018 Ngaây duyïåt àùng: 24/12/2018 Toá m tùæ t: Cöng àoaân laâ töí chûác chñnh trõ - xaä höåi cuãa giai cêëp cöng nhên vaâ ngûúâi lao àöång; tham gia quaãn lyá nhaâ nûúác vaâ xaä höåi, tham gia kiïím tra, giaám saát hoaåt àöång cuãa cú quan nhaâ nûúác. Cöng àoaân àûúåc hònh thaânh do nhu cêìu cuãa àöng àaão ngûúâi lao àöång, coá chûác nùng àaåi diïån baão vïå quyïìn, lúåi ñch húåp phaá p vaâ chñnh àaáng cuãa ngûúâi lao àöång, trong àoá coá quyïìn laâm viïåc. Quyïìn laâm viïåc laâ quyïìn cú baãn cuãa con ngûúâi àûúåc quy àõnh trong luêåt phaáp quöëc tïë vaâ phaáp luêåt quöëc gia. ÚÃ Viïåt Nam quyïìn laâm viïåc laâ quyïìn cú baãn àûúåc hiïën àõnh vaâ quy àõnh cuå thïí trong caác àaåo luêåt. Àïí baão àaãm quyïìn laâm viïåc cuãa ngûúâi lao àöång, cöng àoaân coá vai troâ quan troång, nhêët laâ trong böëi caãnh nûúác ta àang phaát triïín nïìn kinh tïë thõ trûúâng àõnh hûúáng XHCN, àêíy maånh CNH, HÀH vaâ höåi nhêåp quöëc tïë sêu röång. Vò vêåy cêìn phaãi coá giaãi phaáp thñch húåp àïí nêng cao vai troâ cuãa cöng àoaâ n nhùçm baão àaãm quyïìn laâm viïåc cuãa ngûúâi lao àöång. Tûâ khoá a : Cöng doaân, ngûúâi lao àöång, quyïìn laâm viïåc. ENHANCING THE ROLE OF TRADE UNION IN ENSURING THE RIGHT TO EMPLOYMENT IN VIETNAM Abstract: Trade union is a political-social organization of the working class and laborers, participating in governance of the state and society, monitoring and overseeing activities of state agencies. Trade union is formed due to the demand of the mass of employees with a mandate to represent and protect legal rights and legitimate interests of employees, including the right to employment. The right to employment is a fundamental human right stipulated in international law and national law. In Vietnam, the right to employment is constitutionalized and specified in laws. With regards to ensuring the right to employment, trade union plays a crucial role, particularly against the backdrop of our country developing a socialist-oriented market economy, accelerating industrialization and modernization, and in-depth and comprehensive international integration. Thus, there should be proper solutions to enhance the role for trade union to ensure the right to employment. Keywords: Trade union, employee, right to employment. 1. Möåt söë vêën àïì liïn quan vïì quyïìn laâm viïåc àiïìu kiïån lao àöång húåp lyá, quyïìn àûúåc traã thuâ lao Hiïån nay, luêåt phaáp quöëc tïë cuäng nhû Hiïën phaáp húåp lyá... vaâ caác vùn baãn phaáp luêåt vïì lao àöång cuãa Viïåt Nam Quyïìn laâm viïåc àûúåc coi laâ quyïìn cú baãn trong àïìu chûa àûa ra khaái niïåm cuå thïí vïì quyïìn laâm phaáp luêåt quöëc tïë, àûúåc ghi nhêån cuå thïí trong Tuyïn viïåc. Theo nghiïn cûáu cuãa möåt söë hoåc giaã trong nûúác, ngön toaân thïë giúái vïì nhên quyïìn nùm 1948: “Moåi coá thïí hiïíu quyïìn laâm viïåc laâ quyïìn cú baãn vaâ quan ngûúâi àïìu coá quyïìn laâm viïåc, tûå do lûåa choån viïåc troång cuãa con ngûúâi trong lônh vûåc lao àöång àûúåc ghi laâm...” (Àiïìu 23)1. Cöng ûúác quöëc tïë vïì caác quyïìn nhêån trong Hiïën phaáp, phaáp luêåt quöëc gia vaâ luêåt kinh tïë, vùn hoáa vaâ xaä höåi nùm 1966 (ICESCR) cuäng phaáp quöëc tïë. Quyïìn laâm viïåc bao göìm nhiïìu khña xaác àõnh roä caá c yïëu töë quyïìn coá viïåc laâm taåi caác caånh cuå thïí nhû: quyïìn tûå do lûåa choån nghïì nghiïåp, Àiïìu 6, 7, 82. Quyïìn laâm viïåc, nhû àaä àûúåc ICESCR quyïìn coá viïåc laâm chñnh àaáng, quyïìn àûúåc baão àaãm quy àõnh, khùèng àõnh nghôa vuå cuãa caác quöëc gia thaânh viïn phaãi baão àaãm àöëi vúái tûâng caá nhên quyïìn tûå do 1 Àaåi hoåc Quöëc gia Haâ Nöåi (2011), Àiïìu 23 Tuyïn ngön Quöëc tïë cuãa hoå trong viïåc chêëp nhêån vaâ lûåa choån cöng viïåc, Nhên quyïìn cuãa Àaåi Höå i àöìng Liïn húåp quöëc ngaây 10 thaáng trong àoá bao göìm caã quyïìn khöng bõ tûúác boã cöng 12 nùm 1948, Nxb Lao àöång - Xaä höåi, Haâ Nöåi. 2 Liïn húåp quöëc (1966), Àiïìu 6, Àiïìu 7, Àiïìu 8 Cöng ûúác quöëc * Trûúâng Àaåi hoå c Cöng àoaân tïë vïì caác quyïìn kinh tïë, vùn hoáa vaâ xaä höåi. ** Trûúâng Àaåi hoå c Nöåi vuå Haâ Nöåi Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân 3 Söë 14 thaáng 12/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI viïåc möåt caách khöng cöng bùçng. Quyïìn laâm viïåc cuäng dên sûå, chñnh trõ nùm 1966 (ICCPR) àaä taái khùèng àûúåc ghi nhêån vaâ nöåi luêåt hoáa caác tiïu chuêín quöëc tïë àõnh nhûäng quy àõnh cuãa Àiïìu 4 UDHR, Cöng ûúác vïì quyïìn con ngûúâi trong lônh vûåc lao àöång, àùåc biïåt quöë c tïë vïì quyïìn dên sûå, chñnh trõ nùm 1966 laâ quyïìn coá viïåc laâm cuãa ngûúâi lao àöång trong Hiïën (ICCPR), quyïìn cuãa ngûúâi lao àöång àûúåc quy àõnh phaáp vaâ caác vùn baãn phaáp luêåt vïì luêåt lao àöång nhû: taåi Àiïì u 8: “1. Khöng ai bõ bùæt laâm nö lïå; moåi hònh Àiïìu 30 Hiïën phaáp nùm 1959: “Cöng dên nûúác Viïåt thûác nö lïå vaâ buön baán nö lïå àïìu bõ cêëm; 2. Khöng Nam dên chuã cöång hoaâ coá quyïìn laâm viïåc...”; Àiïìu ai bõ bùæ t laâ m nö dõch; 3. Khöng ai bõ yïu cêìu phaã i 58 Hiïën phaáp nùm 1980: “Cöng dên coá quyïìn coá lao àöång bùæt buöåc hoùåc cûúäng bûác” 7. Khaác vúái nhûäng viïåc laâm...”; Hiïën phaáp nùm 2013: “Cöng dên coá quy àõnh cuãa UDHR chó mang tñnh chêë t tuyïn böë quyïìn laâm viïåc, lûåa choån nghïì nghiïåp, viïåc laâm vaâ thò àïën ICCPR, caác quy àõnh mang tñnh chêët bùæt núi laâm viïåc”3. Böå luêåt lao àöång quy àõnh: “laâm viïåc, buöå c thûåc hiïån àöëi vúái nhûä ng quöëc gia thaânh viïn. tûå do lûåa choån viïåc laâm, nghïì nghiïåp, hoåc nghïì, Coá thïí thêëy rùçng nhûä ng quy àõnh taåi Àiïì u 8 Cöng nêng cao trònh àöå nghïì nghiïåp vaâ khöng bõ phên ûúác ICCPR àaä nhêën maånh roä neát hún sûå raâng buöåc, biïåt àöëi xûã”4, “àûúåc laâm viïåc cho bêët kyâ ngûúâi sûã baão àaãm quyïìn laâm viïåc àûúåc thûåc hiïån möåt caách duång lao àöång naâo vaâ úã bêët kyâ núi naâo maâ phaáp luêåt tûå nguyïån, khöng bõ eáp buöå c. khöng cêëm”5. Caác quyïìn trong lônh vûåc lao àöång coân àûúåc ghi Nhû vêåy, coá thïí thêëy têët caã moåi ngûúâi àïìu coá nhêån vaâ baão vïå búãi nhiïìu vùn kiïån cuãa Töí chûác Lao quyïìn laâm viïåc, quyïìn coá cú höå i kiïëm söëng bùçng àöång quöëc tïë (ILO). Möåt chûác nùng cú baãn cuãa ILO cöng viïå c do chñnh baã n thên hoå tûå choå n vaâ chêëp laâ thiïët lêåp caác chuêín mûåc lao àöång quöëc tïë bùçng thuêån. Quyïìn laâm viïåc àöëi vúái möîi ngûúâi laâ möåt viïåc thöng qua caác cöng ûúác vaâ khuyïën nghõ bao nhu cêìu cuãa cuöåc söëng àïí sinh töìn, phaá t triïín vaâ truâm caác lônh vûåc liïn quan àïën lao àöång, àöi luác hoaân thiïån mònh. So vúái quyïìn cuãa ngûúâi lao àöång, chuáng àûúåc nhùæc àïën nhû laâ Böå luêåt Lao àöång quöëc quyïìn laâm viïåc heåp hún, tuy nhiïn, àêy laåi laâ möåt tïë (International Labour Code). quyïìn cú baãn nhêët , quan troång nhêët trong lônh vûåc Nùm 1948, ILO àaä thöng qua Cöng ûúác söë 87 vïì lao àöång viïåc laâm. Quyïìn laâm viïåc chñnh laâ tiïìn àïì, “quyïìn tûå do hoåp höåi vaâ vïì viïåc baão vïå quyïìn àûúåc àiïìu kiïån quan troång àïí thûåc hiïå n caác quyïìn khaác töí chûác” 8. theo àoá nhûäng ngûúâi lao àöång vaâ nhûäng cuãa ngûúâi lao àöång noái riïng vaâ caác quyïìn cuãa con ngûúâi sûã duång lao àöång khöng hïì phên biïåt, àïìu ngûúâi noái chung, nhû quyïìn vïì nhaâ úã, quyïìn vïì khöng phaãi xin pheáp trûúác maâ vêîn coá quyïìn húåp thaânh giaá o duå c, vùn hoaá ... Chó khi quyïìn laâm viïåc àûúåc nhûäng töí chûác theo sûå lûåa choån cuãa mònh, coá quyïìn baão àaãm thûåc hiïå n, thò caác quyïìn khaác cuãa con gia nhêåp töí chûác àoá vúái àiïìu kiïån duy nhêët laâ theo ngûúâi múái coá yá nghôa. àuáng àiïìu lïå cuãa töí chûác hûäu quan. Nöåi dung quyïìn laâm viïåc Nùm 1998, ILO thöng qua Tuyïn böë vïì caác quyïìn - Theo phaáp luêåt quöëc tïë: cú baãn cuãa ngûúâi lao àöång taåi núi laâm viïåc göìm: (i) Tuyïn ngön quöëc tïë vïì quyïìn con ngûúâi (UDHR) Quyïìn tûå do liïn kïët vaâ thûúng lûúång têåp thïí cuãa nùm 1948, quyïìn cuãa ngûúâi lao àöång àûúåc quy àõnh ngûúâi lao àöång vaâ ngûúâi sûã duång lao àöång (theo taå i Àiïìu 4, Àiïìu 22, Àiïìu 23 (quyïìn tûå do laâm viïåc, Cöng ûúác söë 87 vaâ söë 98 cuãa ILO); (ii) Xoáa boã lao lûåa choån viïåc laâm, thaânh lêåp hay gia nhêåp cöng àoaân) àöång cûúäng bûác vaâ lao àöång bùæt buöåc (theo Cöng vaâ Àiïìu 24 (quyïìn nghó ngúi)6. Theo àoá, coá thïí thêëy ûúác söë 29 vaâ söë 105 cuãa ILO); (iii) Cêëm sûã duång lao quyïìn laâm viïåc laâ do baãn thên tûå quyïët àõnh, tûå lûåa àöång treã em, xoáa boã caác hònh thûác lao àöång treã em choån, khöng ai coá quyïìn eáp buöåc, hay bùæt laâm nö lïå töì i tïå nhêët (theo Cöng ûúác söë 138 vaâ Cöng ûúác söë dûúái moåi hònh thûác. UDHR nhêën maånh quyïìn laâm 182 cuãa ILO); (iv) Xoáa boã moåi hònh thûác phên biïåt viïåc cuãa moåi ngûúâi cû truá chûá khöng chó cuãa cöng dên quöëc gia àoá. Quyïìn laâm viïåc coá nghôa laâ caá nhên 3 Quöëc höåi (2013), Àiïìu 35 khoaãn 1 Hiïën phaáp nûúác Cöång hoâa àûúåc lûåa choån nghïì nghiïåp maâ khöng coá sûå can xaä höåi chuã nghôa Viïåt Nam. 4 thiïåp cuãa chñnh quyïìn. Viïåc laâm cûúäng bûác, duâ úã Àiïìu 5 khoaãn 1, Böå luêåt Lao àöång nùm 2012. 5 bêët kyâ hònh thûác naâo, cuäng àïìu khöng àûúåc chêëp Àiïìu 10 khoaãn 1, Böå luêåt Lao àöång nùm 2012. 6 nhêån. Giaá trõ cuãa UDHR coân àûúåc àaánh giaá cao trong Àaåi hoåc Quöëc gia Haâ Nöåi (2011), Àiïìu 4, Àiïìu 23, Àiïìu 24 Tuyïn ngön Quöëc tïë Nhên quyïìn cuãa Àaåi Höåi àöìng Liïn Hiïåp Quöëc nhên quyïìn quöëc tïë vò àaä ghi nhêån quyïìn cuãa moåi ngaây 10 thaáng 12 nùm 1948, Nxb Lao àöång Xaä höåi, Haâ Nöåi. ngûúâi àûúåc baão vïå thêët nghiïåp. UDHR laâ vùn kiïån 7 Liïn húåp quöëc (1966), Àiïìu 8 Cöng ûúác quöëc tïë vïì quyïìn dên truyïìn caãm hûáng thuác àêíy sûå phaát triïín quyïìn laâm sûå, chñnh trõ nùm 1966 (ICCPR). viïåc 18 nùm sau trong ICESR. 8 Töí chûác lao àöång quöëc tïë, Cöng ûúác söë 87 vïì “quyïìn tûå do Theo quy àõnh trong Cöng ûúác quöëc tïë vïì quyïìn hoåp höåi vaâ vïì viïåc baão vïå quyïìn àûúåc töí chûác”. 4 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 14 thaáng 12/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI àöëi xûã vïì viïåc laâm vaâ nghïì nghiïåp (theo Cöng ûúác thöëng vùn baãn quy phaåm phaáp luêåt àaä khùèng àõnh söë 100 vaâ söë 111 cuãa ILO)9. Theo Tuyïn böë nùm sûå baão àaãm vïì quyïìn con ngûúâi. Nhên quyïìn àûúåc 1998 cuãa ILO thò caác nûúác thaânh viïn ILO duâ àaä phï coi laâ àiïím saáng trong Hiïën phaáp nùm 2013. Theo chuêín hay chûa phï chuêín caác cöng ûúác cú baãn nïu àoá, Àiïìu 3 Hiïën phaáp nùm 2013 quy àõnh, Nhaâ nûúác trïn àïìu coá nghôa vuå tön troång, thuác àêíy vaâ thûåc cöng nhêån, tön troång, baão vïå vaâ baão àaãm quyïìn con hiïån böën tiïu chuêín lao àöång àûúåc àïì cêåp trong caác ngûúâi, quyïìn cöng dên12. Àiïìu 14 nhêën maånh cuå thïí cöng ûúác àoá. vaâ chi tiïët hún sûå baão àaãm vïì quyïìn cuãa ngûúâi lao Quyïìn laâm viïåc cuãa ngûúâi lao àöång coân àûúåc quy àöång bùçng viïåc quy àõnh: úã nûúác Cöång hoâa xaä höåi àõnh trong Hiïåp àõnh Àöëi taác toaân diïån vaâ tiïën böå chuã nghôa Viïåt Nam, caác quyïìn con ngûúâi, quyïìn xuyïn Thaái Bònh Dûúng (CPTPP)10. Hiïåp àõnh cöng dên vïì chñnh trõ, dên sûå, kinh tïë, vùn hoáa, xaä CPTPP khöng àûa ra tiïu chuêín riïng maâ khùèng höåi àûúåc cöng nhêån, tön troång, baão vïå, baão àaãm àõnh laåi böën tiïu chuêín lao àöång cú baãn trong Tuyïn theo Hiïën phaáp vaâ phaáp luêåt 13. Àêy laâ möåt àiïím múái böë nùm 1998 cuãa ILO. Theo àoá, nhûäng nöåi dung vïì àùåc biïåt quan troång àaãm baão sûå haâi hoâa giûäa Hiïën quyïìn tûå do liïn kïët cuãa ngûúâi lao àöång nhêån àûúåc phaáp Viïåt Nam vúái Luêåt Nhên quyïìn Quöëc tïë. sûå quan têm cuãa Nhaâ nûúác vaâ caác töí chûác, caá nhên Böå luêåt Lao àöång nùm 2012 möåt lêìn nûäa khùèng (caác nhaâ nghiïn cûáu, ngûúâi lao àöång vaâ cöång àöìng àõnh rùçng moåi ngûúâi àïìu coá quyïìn laâm viïåc, tûå do doanh nghiïåp...). Theo yïu cêìu cuãa CPTPP, ngûúâi lûåa choå n viïåc laâ m vaâ nghïì nghiïåp, hoå c nghïì vaâ lao àöång laâm viïåc trong möåt doanh nghiïåp àûúåc tûå nêng cao trònh àöå nghïì nghiïåp; cêëm ngûúåc àaäi vaâ do thaânh lêåp töí chûác cuãa ngûúâi lao àöång úã cêëp doanh cûúäng bûác ngûúâi lao àöång. Viïåc khöng sûã duång lao nghiïåp. Sau khi thaânh lêåp, töí chûác àoá coá thïí tûå do àöång cûúä ng bûá c bùæt buöåc laâ möåt trong nhûäng lûåa choån: Hoùåc gia nhêåp Töíng Liïn àoaân Lao àöång nguyïn tùæc cú baãn cuãa ngûúâi lao àöå ng taåi núi laâm Viïåt Nam (TLÀLÀVN) vaâ àûúåc pheáp hoaåt àöång ngay, viïåc àaä àûúå c khùèng àõnh trong Cöng ûúác söë 29 vïì hoùåc àùng kyá vúái cú quan nhaâ nûúác vaâ chó àûúåc pheáp lao àöång cûúäng bûác vaâ cöng ûúác söë 105 vïì xoáa boã hoaåt àöång sau khi hoaân thaânh thuã tuåc àùng kyá. Tuy lao àöång cûúäng bûá c cuãa ILO. Vò vêåy, nguyïn tùæc nhiïn, phaãi lûu yá rùçng, töí chûác cuãa ngûúâi lao àöång úã cêëm cûúäng bûác, ngûúåc àaäi ngûúâi lao àöång maâ phaáp àêy “chó àûúåc thaânh lêåp vúái muåc àñch duy nhêët laâ àaåi luêåt lao àöång Viïåt Nam quy àõnh phuâ húåp vúái quan diïån cho ngûúâi lao àöång trong quan hïå lao àöång, àiïím cuãa Cöng ûúác ILO. Ngûúâi lao àöång àûúåc laâm khöng àûúåc quyïìn hoaåt àöång chñnh trõ hay coá nhûäng viïåc cho bêët kyâ ngûúâi sûã duång lao àöång naâ o vaâ úã hoaåt àöång coá tñnh chêët khaác”. Nïëu khöng gia nhêåp bêët kyâ núi naâo maâ phaáp luêåt khöng cêëm (Àiïìu 10 TLÀLÀVN thò töí chûác àoá coá quyïìn tûå chuã trong viïåc: Böå luêåt lao àöång nùm 2012) 14. (i) Bêìu ra àaåi diïån (BCH); (ii) Thöng qua àiïìu lïå vaâ 2. Vai troâ cuãa cöng àoaân trong baão àaãm quyïìn nöåi quy cuãa töí chûác; (iii) Thu phñ höåi viïn vaâ quaãn lyá laâm viïåc cuãa ngûúâi lao àöång taâi chñnh, taâi saãn cuãa töí chûác; (iv) Àöëi thoaåi, thûúng Àïí baão vïå caác quyïìn vaâ lúåi ñch húåp phaáp cuãa lûúång têåp thïí theo quy àõnh cuãa phaáp luêåt; (v) Töí ngûúâi lao àöång, BLLÀ quy àõnh ngûúâi lao àöång coá chûác vaâ laänh àaåo àònh cöng theo quy àõnh cuãa phaáp quyïìn thaânh lêåp vaâ hoaåt àöång cöng àoaân. Viïåc quy luêåt. Caác töí chûác cuãa ngûúâi lao àöång taåi doanh nghiïåp àõnh nhûäng quyïìn naây laâ bûúác tiïën quan troång so vúái nùçm ngoaâi hïå thöëng TLÀLÀVN coá quyïìn khöng keám caác chïë àõnh phaáp luêåt trûúác àoá vïì quan hïå lao àöång, hún caác töí chûác cöng àoaân cú súã thuöåc hïå thöëng àoâi hoãi nhaâ nûúác phaãi coá nhûäng chñnh saách phuâ húåp TLÀLÀVN àöëi vúái caác quyïìn lao àöång àûúåc nïu trong àïí baão àaãm vaâ baão vïå coá hiïåu quaã nhûäng lúåi ñch húåp Tuyïn böë 1998 cuãa ILO, kïí caã viïåc àûúåc hûúãng quyä phaáp cuãa ngûúâi lao àöång khi bõ xêm phaåm hoùåc chûa 2% tûâ ngûúâi sûã duång lao àöång11. àûúåc baão àaãm. Taåi àiïím c, khoaãn 1, àiïìu 5 BLLÀ - Theo phaáp luêåt Viïåt Nam: Àïí baão àaãm àûúåc quyïìn laâm viïåc cêìn àùåc biïåt 9 Töí chûác lao àöång quöëc tïë ILO (1998), Tuyïn böë vïì caác quyïìn chuá troång cú höåi tûå do lûåa choån nghïì nghiïåp, àûúåc cú baãn cuãa ngûúâi lao àöång. 10 hûúãng nhûäng àiïìu kiïån laâm viïåc cöng bùçng, thuêån Chûúng 19 Hiïåp àõnh Àöëi taác toaân diïån vaâ tiïën böå xuyïn Thaái lúåi vaâ àûúåc baão vïå chöëng laåi naån thêët nghiïåp; àûúåc Bònh Dûúng. 11 http://tcdcpl.moj.gov.vn/qt/tintuc/Pages/xay-dung-phap- traã cöng ngang nhau cho nhûäng cöng viïåc nhû nhau luat.aspx?ItemID=256 maâ khöng coá bêët kyâ sûå phên biïåt àöëi xûã naâo. Quyïìn 12 Quöëc höåi (2013), Àiïìu 3 Hiïën phaáp nûúác Cöång hoâa xaä höåi chuã laâm viïåc phaãi àûúåc baão àaãm úã mûác àöå cao nhêët theo nghôa Viïåt Nam. chuêín mûåc quöëc tïë. Moåi ngûúâi dên Viïåt Nam àïìu 13 Quöëc höåi (2013), Àiïìu 14 Hiïën phaáp nûúác Cöång hoâa xaä höåi phaãi coá quyïìn tiïëp cêån túái viïåc laâm. Hiïën phaáp nùm chuã nghôa Viïåt Nam. 2013, vùn baãn phaáp lyá coá giaá trõ cao nhêët trong hïå 14 Quöëc höåi (2012), Àiïìu 10 Böå luêåt Lao àöång, Haâ Nöåi. Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân 5 Söë 14 thaáng 12/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI nùm 2012 quy àõnh ngûúâi lao àöång coá caác quyïìn: thïë, trong hoaåt àöång cöng àoaân cêìn coá sûå phên àõnh “Thaânh lêåp, gia nhêåp, hoaåt àöång cöng àoaân, töí chûác roä raâng àïí cöng àoaân viïn thêëy phêìn “hún” khi gia nghïì nghiïåp vaâ töí chûác khaác theo quy àõnh cuãa phaáp nhêåp töí chûác. luêåt; yïu cêìu vaâ tham gia àöëi thoaåi vúái ngûúâi sûã Ngoaâi ra, khi nghiïn cûáu túái vêën àïì naây, khöng duång lao àöång, thûåc hiïån quy chïë dên chuã vaâ àûúåc thïí khöng tòm hiïíu Àiïìu lïå cöng àoaân Viïåt Nam. tham vêën taåi núi laâm viïåc àïí baão vïå quyïìn vaâ lúåi ñch Theo caách hiïíu chung thò Àiïìu lïå laâ quy àõnh nöåi böå húåp phaáp cuãa mònh...”15. ÚÃ nûúác ta, Töíng Liïn àoaân cuãa töí chûác, cú quan khöng traái phaáp luêåt, àiïìu chónh Lao àöång Viïåt Nam laâ cú quan laänh àaåo cuãa caác cêëp trong phaåm vi cuãa töí chûác, mang tñnh nöåi böå. Tuy Cöng àoaân, thay mùåt cho cöng nhên, viïn chûác vaâ lao nhiïn, Àiïìu lïå Cöng àoaân Viïåt Nam àûúåc xem nhû àöång tham gia quaãn lyá kinh tïë, quaãn lyá Nhaâ nûúác, laâ “vùn baãn phaáp luêåt” àiïìu chónh caác vêën àïì liïn tham gia xêy dûång phaáp luêåt, chïë àöå chñnh saách liïn quan túái cöng àoaân noái chung, thaânh lêåp vaâ gia nhêåp quan àïën quyïìn lúåi, nghôa vuå cuãa cöng nhên, viïn cöng àoaân noái riïng. Àêy àûúåc coi nhû möåt vùn baãn chûác vaâ lao àöång. Theo quy àõnh, taåi möîi cú quan “àùåc thuâ” úã Viïåt Nam, nhiïìu quy àõnh trong àiïìu lïå àûúåc pheáp thaânh lêåp möåt Cöng àoaân cú súã. Khi bùæt àûúåc cuå thïí hoáa tûâ luêåt Cöng àoaân, àöi khi Àiïìu lïå àêìu vaâo laâm viïåc úã möåt cú quan, àún võ, ngûúâi lao cöng àoaân àûúåc dêîn chiïëu giöëng nhû möåt “Nghõ àõnh” àöång bao giúâ cuäng quan têm àïën lúåi ñch chñnh àaáng hûúáng dêîn Luêåt Cöng àoaân. Toám laåi, xeát vïì mùåt maâ hoå mong muöën àûúåc hûúãng: Àoá laâ möi trûúâng haânh lang phaáp lñ thò vêën àïì thaânh lêåp vaâ gia nhêåp laâm viïåc, thu nhêåp, àûúåc hoåc têåp nêng cao trònh àöå cöng àoaân àûúåc quy àõnh khaá àêìy àuã trong caác vùn vaâ cú höåi thùng tiïën. Trûúác kia, viïåc gia nhêåp cöng baãn phaáp luêåt Viïåt Nam (Hiïën phaáp, Böå luêåt lao àöång, àoaân nhû laâ àiïìu “àûúng nhiïn” khi ngûúâi lao àöång Luêåt cöng àoaân...). Nöåi dung quy àõnh khaá cuå thïí vaâ àûúåc nhêån vaâo laâm viïåc úã caác àún võ, töí chûác. Hiïån chi tiïët, tuy nhiïn khi ài sêu nghiïn cûáu caác quy àõnh nay, viïåc gia nhêåp cöng àoaân laâ rêët cêìn thiïët vaâ mang cuå thïí vaâ khi aáp duång caác quy àõnh vaâo thûåc tïë coân “tñnh tûå nguyïån” cuãa ngûúâi lao àöång. Phaáp luêåt nghiïm phaát sinh nhiïìu vêën àïì haån chïë, bêët cêåp cêìn àûúåc cêëm viïåc “eáp buöåc ngûúâi lao àöång thaânh lêåp, gia nghiïn cûáu laâm roä. Nhòn chung theo hïå thöëng phaáp nhêåp vaâ hoaåt àöång cöng àoaân” (khoaãn 2 Àiïìu 190 luêåt Viïåt Nam vïì quyïìn gia nhêåp cöng àoaân, coá thïí Böå Luêåt Lao àöång) vaâ Àiïìu 5 Luêåt Cöng àoaân quy thêëy rùçng cho àïën nay Viïåt Nam vêîn chûa phaãi laâ àõnh ngûúâi lao àöång “coá quyïìn thaânh lêåp, gia nhêåp thaânh viïn cuãa bêët kyâ Cöng ûúác naâo cuãa Töí chûác lao vaâ hoaåt àöång cöng àoaân”. Nhû vêåy, ngûúâi lao àöång àöång quöëc tïë vïì quyïìn tûå do cöng àoaân nïu trïn16 . tûå tòm hiïíu thêëy cöng àoaâ n cú súã thêåt sûå cêìn thiïë t Do àoá, vïì mùåt phaáp lyá, chuáng ta khöng buöåc phaãi thò hoå seä tûå nguyïån gia nhêåp vaâo töí chûác àoá. Cöng tuên theo quy àõnh cuãa caác Cöng ûúác naây. àoaân cú súã coá thûåc sûå vò ngûúâi lao àöång, àêëu tranh Vai troâ cuãa Cöng àoaân trong viïåc baão àaãm quyïìn cho quyïìn lúåi ngûúâi lao àöång, giaãi quyïët àûúå c caác laâm viïåc cuãa ngûúâi lao àöång coân àûúåc thïí hiïån trong bûác xuác cuãa ngûúâi lao àöång thò ngûúâi lao àöång múái viïåc kyá kïët thoaã ûúác lao àöång têåp thïí vaâ tiïën haânh coá mong muöën tham gia cöng àoaâ n. Thuã trûúãng xêy dûång chïë àöå chñnh saách. Theo quy àõnh thò àún võ, ngûúâi sûã duång lao àöång hay caác cú quan, töí cöng àoaâ n laâ möåt trong hai chuã thïí tham gia xêy chûác khaác khöng coá quyïìn gêy sûác eáp buöåc ngûúâi dûång thoaã ûúác lao àöång têåp thïí. Nöåi dung thoaã ûúác lao àöång phaãi gia nhêåp hoùåc khöng gia nhêåp, hoaåt lao àöång têåp thïí bao göìm nhûäng cam kïët vïì viïåc àöång cöng àoaân. laâm, thúâi giúâ laâm viïåc, thúâi giúâ nghó ngúi, tiïìn lûúng, Tuy nhiïn, coá möåt thûåc traång diïîn ra laâ hoaåt àöång tiïìn thûúãng, àõnh mûác lao àöång, an toaân lao àöång, cöng àoaân úã cú súã nhûäng nùm qua chûa thûåc sûå vïå sinh lao àöå ng vaâ baão hiïím xaä höåi àöëi vúái ngûúâ i phên àõnh roä raâng àêu laâ hoaåt àöång daânh cho cöng lao àöång. Nhaâ nûúá c khuyïën khñch caác bïn kyá kïët àoaân viïn, àêu laâ hoaåt àöång vò ngûúâi lao àöång. Nhûäng thoaã ûúác lao àöång têåp thïí vúái nhûäng quy àõnh coá vêën àïì cöng àoaân cú súã tham gia nhû xêy dûång nöåi lúåi hún cho ngûúâ i lao àöång so vúái quy àõnh cuãa quy, quy chïë, giaám saát viïåc thûåc hiïån chïë àöå chñnh phaáp luêåt lao àöång. Thoaã ûúác lao àöå ng têåp thïí laâ saách, khöng chó coá cöng àoaân viïn maâ moåi ngûúâi cöng cuå phaáp lyá maâ cöng àoaân sûã duång àïí baão vïå trong àún võ, töí chûác àïìu àûúåc hûúãng kïët quaã àoá. quyïìn vaâ lúåi ñch húåp phaáp, chñnh àaáng cuãa têå p thïí Song chó laâ cöng àoaân viïn múái àûúåc hûúãng nhûäng lao àöång. Chuã tõch cöng àoaân cú súã coá quyïìn cuâng quyïìn àûúåc quy àõnh cuå thïí trong phaáp luêåt vñ duå nhû: quyïìn yïu cêìu cöng àoaân àaåi diïån, baão vïå quyïìn, 15 Quöëc höåi (2012), àiïím c, khoaãn 1, àiïìu 5 Böå luêåt Lao àöång lúåi ñch húåp phaáp, chñnh àaáng khi bõ xêm phaåm, quyïìn nùm 2012, Haâ Nöåi. yïu cêìu cöng àoaân vaâ cöng àoaân phaãi coá traách nhiïåm 16 Ths. Cao Nhêët Linh, Quyïìn thaânh lêåp, tham gia cöng àoaân àaåi diïån baão vïå ngûúâi lao àöång khi bõ xêm haåi. Vò trong luêåt quöëc tïë vaâ luêåt Viïåt Nam. 6 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 14 thaáng 12/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI ngûúâi sûã duång lao àöång chuã trò höåi nghõ thaão luêå n, hoåp...Coá núi viïåc thaânh lêåp vaâ töí chûác hoaåt àöång thûúng lûúång vaâ kyá kïët thoaã ûúác lao àöång têåp thïí cöng àoaân cú súã coân mang tñnh hònh thûác, àöëi phoá. vúái ngûúâi sûã duång lao àöång. Khi kyá kïët thoaã ûúác Caá biïåt coá cöng àoaân cú súã bõ tï liïåt hoaân toaân, lao àöång têå p thïí, trong àiïìu khoaãn viïåc laâm vaâ baão ngûúâi lao àöång khöng thiïët tha gùæn boá vúái cöng àoaân àaãm viïåc laâm cho ngûúâi lao àöång, cöng àoaân cú súã dêîn àïën tònh traång nhiïìu cöng àoaân cêëp trïn cú súã coá quyïìn thûúng lûúång cuå thïí caác vêën àïì giao kïët àaä phaãi ra quyïët àõnh giaãi thïí. Vñ duå, thûåc tiïîn quyïìn húåp àöìng lao àöång, thúâi haån giao kïët húåp àöìng lao lúåi möåt söë cöng nhên taåi möåt söë àún võ coá vöën àêìu tû àöång cho tûâng loaå i cöng viïå c, chïë àöå cuå thïí khi nûúác ngoaâi (FDI) úã nhiïìu khu cöng nghiïåp chûa àûúåc thay àöíi núi laâm viïåc17. quan têm thoaã àaáng, thêåm chñ giúâ laâm thïm chó àûúåc Ngûúâi sûã duång lao àöång phaãi tham khaão yá kiïën tñnh 4.000 àöìng/giúâ, trong khi vúái mûác thu nhêåp 3 cuãa cöng àoaân cú súã khi tiïën haânh xêy dûång vaâ aáp triïåu àöìng/thaáng thò giúâ laâm thïm maâ àún võ noå traã duång hïå thöëng thang lûúng, baãng lûúng, mûác lûúng, cho cöng nhên laâ chûa àuáng quy àõnh cuãa phaáp luêåt, phuå cêëp lûúng, xêy dûång vaâ aáp duång quy chïë traã búãi ngûúâi lao àöång laâm thïm giúâ àûúåc traã lûúng theo lûúng, quy chïë thûúãng hoùåc quyïët àõnh nêng lûúng. àún giaá hoùåc tiïìn lûúng cuãa cöng viïåc àang laâm: Ngûúâi sûã duång lao àöång phaãi trao àöíi thöëng nhêët yá Vaâo ngaây thûúâng, ñt nhêët bùçng 150%; vaâo ngaây nghó kiïën vúái Ban chêëp haânh cöng àoaân cú súã vïì viïåc aáp haâng tuêìn, ñt nhêët bùçng 200%; vaâ o ngaây lïî, ngaây duång hònh thûác traã lûúng trong doanh nghiïåp. Cöng nghó coá hûúãng lûúng, ñt nhêët bùçng 300%. Nhû vêåy àoaân cú súã coá quyïìn thoaã thuêån mûác lûúng cuå thïí mûác tñnh tiïìn laâm thïm giúâ cuãa cöng ty noå laâ chûa cho tûâng cöng viïåc, thoaã thuêån mûác lûúng töëi thiïíu àuáng quy àõnh. Khi ngûúâi lao àöång coá yá kiïën vúái võ cuãa doanh nghiïåp, nguyïn tùæc nêng lûúng, thúâi gian chuã tõch cöng àoaân úã àêy thò àûúåc traã lúâi rùçng àaä coá thanh toaán lûúng cuäng nhû phûúng thûác böìi thûúâng tham mûu vúái chuã sûã duång lao àöång nhûng chûa khi ngûúâi sûã duång lao àöång traã lûúng chêåm ghi vaâo àûúåc. Khöng chó úã àún võ noå, thûåc traång tiïëng noái thoaã ûúác lao àöång têåp thïí. Cöng àoaân cú súã coá quyïìn cöng àoaân “nheå” hún chuyïn mön coân xaãy ra úã rêët yïu cêìu ngûúâi sûã duång lao àöång giaãi quyïët nhanh nhiïìu àún võ, doanh nghiïåp ngoaâi quöëc doanh, möåt choáng, kõp thúâi, thoaã àaáng cho ngûúâi lao àöång khi söë doanh nghiïåp FDI dêîn àïën quyïìn lúåi cuãa ngûúâi ngûúâi sûã duång lao àöång khöng traã, chêåm traã hoùåc traã lao àöång bõ thiïåt thoâi. lûúng khöng àuáng theo húåp àöìng lao àöång vaâ thoaã 3. Giaãi phaáp nêng cao vai troâ cuãa cöng àoaân ûúác lao àöång têåp thïí18. trong baão àaãm quyïìn laâm viïåc cuãa ngûúâi lao àöång Hiïån nay, úã möåt söë doanh nghiïåp vêîn coân töìn taåi Coá thïí thêëy rùçng, hoaåt àöång cöng àoaân tuy coá möåt söë haån chïë vïì viïåc àoáng vaâ traã baão hiïím xaä höåi nhiïìu àiïím tiïë n böå nhûng vêîn khöng traánh khoãi cho ngûúâi lao àöång. Khi biïët chuã doanh nghiïåp cöë nhûäng bêët cêåp, haån chïë. Do àoá, cêìn chuá troång möåt tònh khöng àoáng baão hiïím xaä höåi, cöng àoaân cuäng söë giaãi phaáp nhùçm phaát huy vai troâ cuãa cöng àoaân khöng baáo cho cöng àoaân cêëp trïn. Nhiïìu trûúâng trong viïåc baão vïå quyïìn laâm viïåc cuãa ngûúâ i lao húåp xaãy ra tranh chêëp vïì BHXH, caán böå cöng àoaân àöång, cuå thïí: khöng biïët hoùåc khöng hûúáng dêîn cho ngûúâi lao àöång Thûá nhêët, cêìn hoaân thiïån caác quy àõnh cuãa phaáp caác bûúác giaãi quyïët àïí ngûúâi lao àöång àûúåc hûúãng luêåt vïì cöng àoaân nhû sûãa àöíi, böí sung, hoaân thiïån caác chïë àöå. Bïn caånh àoá, vêën àïì tiïìn lûúng trong caác quy àõnh vïì quyïìn kiïím tra, giaám saát viïåc thi doanh nghiïåp àûúåc phaáp luêåt quy àõnh rùçng ngûúâi haânh caác quy àõnh phaáp luêåt lao àöång cuãa cöng àoaân, sûã duång lao àöång phaãi thaão luêån vúái Ban chêëp haânh búãi thûåc tïë phaáp luêåt múái chó ghi nhêån quyïìn kiïím cöng àoaân cú súã khi khêëu trûâ tiïìn lûúng cuãa ngûúâi tra, giaám saát cho töí chûác cöng àoaân maâ chûa quy lao àöång. Viïåc khêëu trûâ khöng quaá 30% hùçng thaáng. àõnh vïì trònh tûå, thuã tuåc thûåc hiïån quyïìn cuäng nhû Tuy nhiïn thûåc tïë, viïåc khêëu trûâ tiïìn lûúng cuãa NLÀ caác cú chïë phaáp lyá baão àaãm cho cöng àoaân coá khaã do NSDLÀ quyïët àõnh. Caán böå cöng àoaân khöng àûúåc nùng thûåc hiïån àûúåc quyïìn àoá trïn thûåc tïë; quy àõnh tham gia trong viïåc xêy dûång mûác lûúng töëi thiïíu taåi vïì xûã phaåt haânh chñnh vïì haânh vi vi phaåm quy àõnh doanh nghiïåp cuäng nhû xêy dûång quy chïë phên phöëi vïì töí chûác vaâ hoaåt àöång cuãa Cöng àoaân theo Nghõ tiïìn lûúng vaâ thu nhêåp trong doanh nghiïåp. Ngoaâi àõnh söë 113/2004/NÀ-CP ngaây 16/4/2004 cuãa Chñnh ra, rêët nhiïìu doanh nghiïåp tröën traánh, khöng thûåc (Xem tiïëp trang 11) hiïån nghôa vuå trñch nöåp kinh phñ cöng àoaân theo quy àõnh cuãa Luêåt Cöng àoaân. ÚÃ nhûäng doanh nghiïåp 17 http://duthaoonline.quochoi.vn/DuThao/Lists/TT_TINLAPPHAP/ naây hoaåt àöång cöng àoaân hïët sûác khoá khùn do khöng View_Detail.aspx?ItemID=88 coá nguöìn lûåc àïí thûåc hiïån viïåc töí chûác phong traâo, 18 https://voer.edu.vn/m/vai-tro-cua-cong-doan-trong-bao-ve- phuå cêëp caán böå cöng àoaân, thùm hoãi, trúå cêëp, höåi quyen-va-loi-ich-hop-phap/2bd820b1 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân 7 Söë 14 thaáng 12/2018
- NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀÖÍI thuêån lúåi trong viïåc thûåc hiïån sûá mïånh lõch sûã cuãa cuãa giai cêëp cöng nhên hiïån àaåi. Nhêët laâ trong àiïìu giai cêëp cöng nhên noái chung vaâ phaát huy vai troâ cuãa kiïån kinh tïë tri thûác phaát triïín maånh meä khöng chó úã àöåi nguä cöng nhên trñ thûác noái riïng. nhûäng nûúác cöng nghiïåp phaát triïín, maâ bùæt àêìu hònh Ba laâ, thûåc hiïån chñnh saách troång duång, àaäi ngöå thaânh vaâ phaát triïín úã nhûäng nûúác àang phaát triïín, vaâ tön vinh cöng nhên trñ thûác. Xêy dûång chñnh saách trong àoá coá Viïåt Nam, àöåi nguä cöng nhên trñ thûác trúã thu huát, têåp húåp cöng nhên trñ thûác Viïåt Nam úã trong thaânh nguöìn lûåc cú baãn, laâ àöång lûåc quan troång nhêët vaâ ngoaâi nûúác tñch cûåc tham gia hiïën kïë, húåp taác trong nïìn kinh tïë tri thûác. àaâo taåo, nghiïn cûáu khoa hoåc, chuyïín giao cöng nghïå múái... Troång duång, tön vinh nhûäng cöng nhên Taâi liïåu tham khaão trñ thûác coá àoáng goáp thiïët thûåc, hiïåu quaã vaâo sûå 1. Buâi Thõ Kim Hêåu, Luêån aán Tiïën sô Triïët hoåc, (2011): “Trñ thûác nghiïåp CNH, HÀH àêët nûúác vaâ höåi nhêåp quöëc tïë. hoáa cöng nhên Viïåt Nam trong höåi nhêåp quöëc tïë hiïån nay”, Böën laâ, quan têm thiïët thûåc àïën àúâi söëng, lao Haâ Nöåi. àöång, viïåc laâm cho àöåi nguä cöng nhên trñ thûác Viïåt 2. Nguyïîn Thõ Thanh Hûúng, (2014): “Möåt söë vêën àïì àùåt ra vúái cöng nhên trñ thûác Viïåt Nam trong giai àoaån múái ”, Taåp chñ Giaáo Nam. Àaãng vaâ Nhaâ nûúác tiïëp tuåc böí sung, hoaân thiïån duåc lyá luêån chñnh trõ quên sûå (147). caác chñnh saách vïì lao àöång, viïåc laâm, vïì tiïìn lûúng, 3. Höì Chñ Minh. Toaân têåp, Têåp 10, Nxb. Chñnh trõ quöëc gia, Haâ Nöåi, tiïìn thûúãng, vïì nhaâ úã goáp phêìn taå o ra möi trûúâng, 2000. àöång lûåc cho àöåi nguä cöng nhên trñ thûác phaát triïín 4. Dûúng Vùn Sao (Chuã biïn), (2004): “Möåt söë vêën àïì cú baãn vïì vaâ phaát huy vai troâ cuãa mònh6. xêy dûång, phaát huy vai troâ giai cêëp cöng nhên Viïåt Nam trong 5. Kïët luêån sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa”, Nxb Lao àöång, Sûå ra àúâi cuãa àöåi nguä cöng nhên trñ thûác hiïån Haâ Nöåi. nay laâ thûåc tiïîn minh chûáng cho dûå baáo cuãa chuã nghôa Maác - Lïnin tûâ lyá luêån trúã thaânh khoa hoåc. 6. Nguyïîn Thõ Thanh Hûúng, Toám tùæt Luêån aán tiïën syä Triïët hoåc Ngaây nay, cöng nhên trñ thûác phaát triïín maånh meä, (2015), “Vai troâ cuãa àöåi nguä cöng nhên trñ thûác Viïåt Nam trong trúã thaânh xu hûúáng chuã àaåo trong quaá trònh vêån àöång sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa àêët nûúác”. NÊNG CAO VAI TROÂ CÖNG ÀOAÂN... nhêån trònh àöå hiïíu biïët vïì phaáp luêåt lao àöång àöëi vúái Chuã tõch cöng àoaân cú súã. (Tiïëp theo trang 7) Thûá tû, cêìn coá chñnh saách baão àaãm lúåi ñch kinh tïë àöëi vúái caán böå cöng àoaân cú súã àïí hoå tñch cûåc hoaåt phuã thò chïë taâ i coân nheå, do àoá cêìn phaãi quy àõnh àöång. Quy àõnh cuå thïí mûác lûúng, phuå cêëp cuäng theo hûúáng xûã lyá nghiïm khùæc hún; cêìn àûa thïm nhû caác chïë àöå böìi dûúäng khaác cho caán böå cöng phêìn chïë taâi cuå thïí vaâo Luêåt Cöng àoaân, phaãi coá àoaân cú súã theo hûúáng gùæn quyïìn lúåi vúái traách nhiïåm. nhûäng chïë taâi cuå thïí cho tûâng loaåi vi phaåm. Àiïìu 18 Thûá nùm, cêìn tiïëp tuåc àöíi múái, phaá t triïín möëi Luêåt Cöng àoaân chó quy àõnh chung chung ngûúâi vi quan hïå húåp taác, höî trúå lêîn nhau giûäa cöng àoaân phaåm caác quy àõnh cuãa luêåt naây tuyâ theo mûác àöå vúái cú quan chûác nùng nhùçm giaãi quyïët caác vêën àïì nheå hoùåc nùång maâ xûã lyá kyã luêåt, xûã phaåt haânh chñnh cuãa quan hïå lao àöång. Cöng àoaân phaãi coi viïåc baão hoùåc bõ truy cûáu traách nhiïåm hònh sûå. Àiïìu naây dêîn vïå quyïìn, lúåi ñch húåp phaáp cuãa ngûúâi lao àöång noái àïën nhiïìu bêët cêåp khi giaãi quyïët vi phaåm vò mûác àöå chung, baão àaãm quyïìn laâm viïåc cuãa ngûúâi lao àöång nùång hoùåc nheå rêët khoá xaác àõnh, thiïëu thöëng nhêët noái riïng laâ chûác nùng cú baãn trong hoaåt àöång cuãa trong viïåc aáp duång chïë taâi xûã lyá. cöng àoaâ n àïí phaát huy, laâm töët vai troâ cuãa mònh Thûá hai, cêìn àêíy maånh cöng taác tuyïn truyïìn, nhùç m khöng ngûâ ng nêng cao hiïåu quaã hoaåt àöång phöí biïën, giaáo duåc yá thûác phaá p luêåt cho caác àoaâ n cöng àoaâ n, trong àoá coá viïåc baão àaãm quyïìn laâm viïn cöng àoaân, ngûúâi lao àöång nhêët laâ caác quy viïåc cuãa ngûúâi lao àöång. àõnh cuãa luêå t lao àöång, luêåt cöng àoaân vaâ àiïìu lïå cöng àoaân. Taâi liïåu tham khaão Thûá ba, khöng ngûâng hoaân thiïån cöng taác töí 1. Böå luêåt Lao àöång nùm 2012. chûác, nêng cao chêët lûúång, nùng lûåc caán böå cöng 2. Àaåi hoåc Quöëc gia Haâ Nöåi (2011), tuyïn ngön quöëc tïë nhên àoaân coá àuã nùng lûåc, trònh àöå àaáp ûáng yïu cêìu trong quyïìn cuãa Àaåi höåi àöìng Liïn húåp quöëc ngaây 10/12/1948, tònh hònh múái. Caác cú quan quaãn lyá Nhaâ nûúác vïì lao NXB Lao àöång - Xaä höåi Haâ Nöåi. àöång vaâ Liïn àoaân lao àöång caác cêëp phaãi thûúâng 3. Quöëc höåi (2012, 2013), Haâ Nöåi. xuyïn töí chûác caác àúåt hoåc têåp, kiïím tra vaâ chûáng 4. Töí chûác lao àöång quöëc tïë ILO (1998). Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân 11 Söë 14 thaáng 12/2018
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học