Xem mẫu
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN SAIGON UNIVERSITY TẠP CHÍ KHOA HỌC SCIENTIFIC JOURNAL ĐẠI HỌC SÀI GÒN OF SAIGON UNIVERSITY Số 66 (6/2019) No. 66 (6/2019) Email: tcdhsg@sgu.edu.vn ; Website: https://tapchikhoahoc.sgu.edu.vn NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIỜ THẢO LUẬN CÁC MÔN HỌC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƯỜI HỌC TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG BÌNH Enhancing the efficiency of discussing political theory subjects in the direction of developing learners’ capacity at Quang Binh University ThS. Nguyễn Hoàng Thủy Trường Đại học Quảng Bình TÓM TẮT Ở các trường đại học nói chung và Trường Đại học Quảng Bình nói riêng, theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, giờ học thảo luận chiếm 30% tổng số tiết trên lớp trong giảng dạy các môn học lý luận chính trị. Vấn đề đặt ra là, trong các giờ thảo luận, giảng viên và sinh viên cần phải thảo luận những nội dung gì và thảo luận như thế nào để phát triển năng lực người học theo yêu cầu đổi mới dạy và học như hiện nay. Bài viết đi vào phân tích thực tế và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả dạy và học của giờ thảo luận các môn học lý luận chính trị ở Trường Đại học Quảng Bình. Từ khóa: Đại học Quảng Bình, Lý luận chính trị, Thảo luận ABSTRACT Class discussion accounts for 30% of the total number of periods in teaching Political Theory subjects at universities in general and in Quang Binh University in particular according to the regulations of the Ministry of Education and Training. The problem in class discussion is what and how teachers and students need to discuss in order to develop learners' capacity according to the current teaching and learning innovation requirements. The paper analyzes the reality and proposes solutions to improve the effectiveness of discussing political theory subjects at Quang Binh University. Keywords: Quang Binh University, Political Theory, Discussion 1. Đặt vấn đề mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. Theo Quyết định số: 52/2008/QĐ- Riêng môn Những nguyên lý cơ bản BGDĐT ngày 18 tháng 9 năm 2008 của Bộ của chủ nghĩa Mác – Lênin có thời lượng 5 Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành tín chỉ (phần 1: 2 tín chỉ; phần 2 và 3: 3 tín Chương trình các môn lý luận chính trị chỉ), trong đó nghe giảng là 70% và thảo trình độ đại học, cao đẳng dùng cho sinh luận là 30%. viên khối không chuyên trình độ đại học, Mục tiêu của môn học là xác lập cơ sở cao đẳng gồm các môn: Những nguyên lý lý luận cơ bản nhất để từ đó có thể tiếp cận cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư được nội dung môn học Tư tưởng Hồ Chí tưởng Hồ Chí Minh và Đường lối cách Minh và Đường lối cách mạng của Đảng Email: hoangthuydhqb@gmail.com 106
- NGUYỄN HOÀNG THỦY TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN Cộng sản Việt Nam, hiểu biết nền tảng tư năng lực được hình thành và phát triển do tưởng của Đảng; xây dựng niềm tin, lý nội dung các môn học lý luận chính trị tạo tưởng cách mạng cho sinh viên; từng bước nên, bao gồm năng lực vận dụng các kỹ xác lập thế giới quan, nhân sinh quan và năng hoạt động lý luận, năng lực vận dụng phương pháp luận chung nhất để tiếp cận các kỹ năng hoạt động thực tiễn và năng các khoa học chuyên ngành được đào tạo. lực cá nhân. Như vậy, theo quy định của Bộ Giáo “Giảng dạy theo năng lực là hướng tiếp dục và Đào tạo, đối với các môn lý luận cận tập trung vào đầu ra của quá trình dạy chính trị, thảo luận cũng là hình thức dạy và học, trong đó nhấn mạnh người học cần học chính khóa có vai trò hết sức quan đạt được các mức năng lực như thế nào sau trọng trong việc thực hiện mục tiêu đào khi kết thúc một chương trình giáo dục” tạo. (Nguyễn Thu Hà, 2014). Trong quan niệm 2. Nội dung dạy học mới, (tổ chức) một giờ học tốt là 2.1. Thực tế dạy học giờ thảo luận giờ học phát huy được tính tích cực, tự giác, các môn học lý luận chính trị theo định chủ động, sáng tạo của cả người dạy và hướng phát triển năng lực người học ở người học nhằm nâng cao tri thức, bồi trường Đại học Quảng Bình hiện nay dưỡng năng lực hợp tác, năng lực vận dụng Đổi mới phương pháp giảng dạy đang tri thức vào thực tiễn, bồi dưỡng phương là một yêu cầu cấp thiết trong đổi mới giáo pháp tự học, tác động tích cực đến tư tưởng, dục hiện nay. Giáo dục truyền thống tập tình cảm, đem lại hứng thú học tập cho trung vào nội dung kiến thức đã không còn người học. Thông qua các giờ học thảo luận phù hợp mà đang có bước chuyển mình hiệu quả, hoạt động giảng dạy sẽ đảm bảo theo hướng giảng dạy và đánh giá theo được những yêu cầu như trên. Thảo luận năng lực. Năng lực được hiểu là “khả năng được hiểu là “hình thức tổ chức cho người thực hiện có trách nhiệm và hiệu quả các học trao đổi, tranh luận các vấn đề học tập, hành động, giải quyết các nhiệm vụ, vấn đề để tự rút ra được các kết luận theo yêu cầu trong những tình huống khác nhau thuộc bài học” (Phan Hồng Vinh, 2010). Khi các lĩnh vực nghề nghiệp, xã hội hay cá người học trao đổi, tranh luận, người học sẽ nhân trên cơ sở hiểu biết, kỹ năng, kỹ xảo mở rộng và nâng cao nhận thức vấn đề, hình và kinh nghiệm cũng như sự sẵn sàng hành thành quá trình trao đổi kiến thức và tư động” (Nguyễn Văn Tuấn, 2010). Năng lực tưởng chủ động, thái độ phê phán trong học gồm có năng lực chung và năng lực đặc tập, phát triển năng lực giải thích, bảo vệ ý thù. Năng lực chung là năng lực cơ bản cần kiến, lập trường, quan điểm của sinh viên; thiết mà bất cứ người nào cũng cần phải có học cách thức làm việc chung, chấp nhận ý để sống, học tập và làm việc. Năng lực đặc kiến của nhau và đi đến thống nhất, kích thù thể hiện trên từng lĩnh vực khác nhau thích phát triển năng lực nghiên cứu khoa như năng lực đặc thù môn học là năng lực học, đặc biệt là tư duy sáng tạo. được hình thành và phát triển do nội dung Như vậy, hoạt động thảo luận giúp của môn học đó tạo nên. Năng lực mà sinh sinh viên rèn luyện năng lực giải quyết vấn viên đạt được sau khi học tập các môn lý đề gắn với những tình huống của cuộc sống luận chính trị thuộc năng lực đặc thù, đó là và nghề nghiệp. bên cạnh đó thảo luận còn 107
- SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) gắn hoạt động trí tuệ với hoạt động thực viên, kỹ năng trình bày vấn đề khoa học, góp hành, thực tiễn. Tăng cường việc thảo luận phần nâng cao bản lĩnh chính trị của sinh sẽ đổi mới quan hệ giảng viên – sinh viên viên đáp ứng yêu cầu phát triển người học theo hướng cộng tác, từ đó phát triển năng theo định hướng phát triển năng lực như hiện lực xã hội “một người được coi là có năng nay. Tuy vậy, chất lượng và hiệu quả các giờ lực hay không có năng lực, người đó phải học thảo luận các học phần Lý luận chính trị làm một cái gì đó, có nghĩa là được đặt đa phần chưa đạt yêu cầu hay nói cách khác trong một tình huống, vấn đề và giải quyết là chưa đạt mục tiêu học phần. tình huống vấn đề đó” (Nguyễn Quang Thăm dò ý kiến của các giảng viên trong Thuấn, 2016). Giờ học thảo luận các học Khoa và sinh viên cho thấy đa số ý kiến cho phần lý luận chính trị tạo ra sự hấp dẫn, rằng hiệu quả giờ thảo luận các môn học lý hứng thú trong học tập các môn lý luận luận chính trị vẫn chưa đạt được yêu cầu. Chỉ chính trị, khắc phục được hạn chế của một số giờ học với một số ít giảng viên đã có phương pháp giảng dạy truyền thống; giúp thể lôi cuốn sinh viên tham gia nhiệt tình sinh viên giải quyết được những vấn đề còn thảo luận. vướng mắc, từ đó hiểu đúng bản chất những Trên thực tế, sau một thời gian tăng nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin, cường và cố gắng nâng cao chất lượng giờ tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối chính thảo luận, các giảng viên trong Khoa bước sách của Đảng mà trong quá trình giảng bài đầu nhận thấy sự tiến bộ của sinh viên giảng viên chưa có điều kiện để làm rõ, rèn trong việc tiếp thu và mạnh dạn trao đổi luyện cho sinh viên kỹ năng thuyết trình, sự kiến thức. Bên cạnh đó, một số năng lực lý tự tin trong giao tiếp, thực hiện có hiệu quả luận chính trị đã hình thành, khoảng 60% giờ thảo luận còn giúp sinh viên tăng cường sinh viên đạt được các kỹ năng nghiên khả năng tự học, tự nghiên cứu. cứu, viết, thuyết trình, kỹ năng thực hành Khoa Lý luận chính trị Trường Đại văn bản lý luận chính trị, kỹ năng thu thập học Quảng Bình hiện nay có 15 giảng viên và xử lý thông tin lý luận chính trị; kỹ giảng dạy các học phần Những nguyên lý năng nghiên cứu, đánh giá truyền thông và cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư khai thác truyền thông trong chính trị, kỹ tưởng Hồ Chí Minh và Đường lối cách năng phân tích, bình luận chính trị trên các mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam cho tất phương tiện truyền thông đại chúng, kỹ cả các ngành đào tạo của Trường với các năng làm việc theo nhóm, kỹ năng giao khóa 57, 58, 59, 60 đang theo học. tiếp; một số sinh viên khá, giỏi đạt kỹ năng Xác định việc dạy học các học phần lý và năng lực tư duy lý luận về chính trị (số luận chính trị theo phương pháp truyền thống sinh viên này chiếm khoảng 5%), số còn có nhiều hạn chế, nên các giảng viên trong lại 35 % sinh viên chưa đạt được các kỹ Khoa đã cố gắng tổ chức hiệu quả các giờ năng theo yêu cầu. thảo luận cho sinh viên. Chỉ có như vậy mới Ngoài ra, nhiều năng lực khác sinh tạo cơ hội để sinh viên trình bày chính kiến, viên vẫn chưa đạt được trong đó quan học hỏi lẫn nhau, cùng nhau đối thoại để giải trọng và cơ bản nhất là sinh viên chưa có quyết một vấn đề lý luận hoặc thực tiễn, khả năng vận dụng các kỹ năng hoạt động nâng cao năng lực tự học, rèn luyện cho sinh thực tiễn, đó là kỹ năng tiếp cận và xử lý 108
- NGUYỄN HOÀNG THỦY TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN tình huống lý luận chính trị hay nói theo tạo giải quyết vấn đề, góp phần đắc lực hình cách mà các giảng viên giảng dạy lý luận thành năng lực hành động, phát huy tính chính trị thường sử dụng đó là các tình tích cực, độc lập, sáng tạo của sinh viên để huống có vấn đề cả về lý luận và thực tiễn. từ đó bồi dưỡng cho sinh viên phương pháp Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ tự học. Những phương pháp thường sử phía giảng viên và người học. Cụ thể: dụng cho giờ học thảo luận đó là phương Thứ nhất, từ phía giảng viên pháp làm việc nhóm, phương pháp đặt vấn Đa số các giảng viên trong Khoa vẫn đề, phương pháp đóng vai, phương pháp còn thiếu kiến thức thực tiễn, chưa chịu tình huống v.v... khó tìm hiểu các vấn đề kinh tế xã hội Một số giảng viên xác định chủ đề thảo mang tính thời sự phục vụ giảng dạy, trong luận chưa phù hợp, chưa đưa ra được các khi để tổ chức tốt giờ thảo luận đòi hỏi chủ đề thảo luận vừa mang tính lý luận vừa giảng viên phải nâng cao trình độ chuyên mang tính thực tiễn. Trên cơ sở nội dung môn, năng lực sư phạm, am hiểu thực tế. theo Chương trình khung của Bộ Giáo dục Một số giảng viên vẫn chưa chủ động, và Đào tạo, giảng viên cần biết lựa chọn các linh hoạt để xử lý những tình huống của chủ đề để sinh viên chuẩn bị. Các chủ đề buổi thảo luận. Hình thức thảo luận phát cần đảm bảo nội dung tri thức của bộ môn, huy tính tự tin, tích cực, chủ động, sáng tạo phù hợp với đối tượng sinh viên và gắn liền của sinh viên không có nghĩa là vai trò của với thực tiễn. giảng viên sẽ lu mờ. Trái lại, để thực sự là Việc đánh giá kết quả học tập của đa người tổ chức thực hiện, hướng dẫn sinh số giảng viên cũng chưa thật phù hợp. Dạy viên trong thảo luận vai trò của giảng viên học theo định hướng phát triển năng lực phải được nâng cao. cần có sự kết hợp đánh giá của thầy với tự Giảng viên chưa biết cách áp dụng các đánh giá của trò. Trong quá trình dạy học, phương pháp cũng như kỹ thuật tổ chức việc đánh giá không chỉ nhằm nhận định hoạt động học của sinh viên để tổ chức một thực trạng và điều chỉnh hoạt động học của giờ thảo luận hiệu quả. Có nhiều năng lực trò mà còn cả hoạt động dạy của thầy. cần hình thành và phát triển cho sinh viên Trong phương pháp tích cực, giảng viên trong dạy học như năng lực tự học, năng lực phải hướng dẫn sinh viên phát triển kĩ năng phát hiện và giải quyết vấn đề, năng lực tự đánh giá để tự điều chỉnh cách học. Hiện sáng tạo, năng lực giao tiếp và hợp tác; năng nay, một số giảng viên vẫn chưa tạo điều lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền kiện cho sinh viên được tham gia vào đánh thông v.v. Trong số đó, phát triển năng lực giá kết quả học tập và giảng dạy cũng như sáng tạo, năng lực phát hiện và giải quyết tự đánh giá lẫn nhau. vấn đề của sinh viên là mục tiêu quan trọng, Ngoài ra, công tác tổ chức giảng dạy qua đây góp phần thúc đẩy sự hình thành và còn chưa đạt yêu cầu, hệ thống âm thanh, phát triển của các năng lực khác. Để có thể máy chiếu không đủ cũng ảnh hưởng đạt được mục tiêu này, phương pháp dạy không nhỏ tới công tác đổi mới giảng dạy. học cần phải đổi mới sao cho phù hợp với Thứ hai, về phía người học tiến trình nhận thức khoa học để sinh viên Một bộ phận sinh viên chưa nhận thức có thể tham gia vào hoạt động tìm tòi sáng đúng vai trò, tầm quan trọng của các học 109
- SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) phần lý luận chính trị, đặc biệt là việc vận việc chuẩn bị tốt nội dung của người học dụng kiến thức học phần vào giải quyết các và vai trò chủ trì của giảng viên. Để nâng vấn đề của thực tiễn cuộc sống. Không ít cao chất lượng các buối thảo luận trong sinh viên còn chưa thấy vai trò, mối liên hệ dạy học các môn lý luận chính trị tại giữa các học phần lý luận chính trị với các Trường Đại học Quảng Bình, cần thực hiện học phần chuyên ngành, xem các học phần một số giải pháp sau: này chỉ là bắt buộc, khô khan, trừu tượng Thứ nhất, đối với người học mang tính đường lối, chính sách, không Sinh viên nên soạn trước nội dung thảo liên quan tới chuyên môn sau này, dẫn tới luận sau mỗi bài vừa học vì điều này sẽ động cơ học tập không cao, thái độ học tập giúp các em nhớ lại những điều chưa rõ, chưa đúng đắn như học để đối phó với kiểm những nội dung cần tra cứu thêm theo gợi tra, thi cử; học để trả nợ. ý của giảng viên. Nếu sinh viên quên Ý thức chuẩn bị cho giờ học thảo luận không soạn nội dung thảo luận như giảng của sinh viên còn hạn chế. Giờ thảo luận viên dặn dò, dẫn đến số lượng câu hỏi ít, chỉ phát huy hiệu quả khi tất cả sinh viên buổi thảo luận trở nên nghèo nàn, ít hiệu đều tham gia vào tiến trình chung của giờ quả. Việc soạn nội dung thảo luận sẽ tạo học. Vì vậy, việc chuẩn bị các yêu cầu của điều kiện cho sinh viên cách làm việc khoa giờ học là rất cần thiết, đây chính là nền học, hiệu quả, có sự ghi chép cẩn thận, lưu tảng quan trọng nhất để tổ chức thảo luận trữ lại những thông tin mới, tư liệu mà cả thành công. thầy và trò cùng nhau trao đổi. Trong quá trình thảo luận sinh viên Với sinh viên đến lớp dự thảo luận còn trình bày chủ đề có tính ngẫu hứng, không chuẩn bị nội dung một cách chu theo cách hiểu của mình nên đôi lúc còn xa đáo, thậm chí không chuẩn bị câu hỏi hoặc rời trọng tâm, nên xuất hiện những quan câu hỏi ít sẽ dẫn đến buổi thảo luận không điểm không phù hợp với chủ đề của buổi đạt yêu cầu vì thời gian có hạn, giảng viên thảo luận, hoặc xuất hiện những tranh luận không thể đi sâu từng vấn đề, sinh viên sẽ kéo dài giữa các nhóm sinh viên. không có cơ hội trình bày hết những gì còn Trên đây là những vướng mắc cần vướng mắc. Một số sinh viên chuẩn bị nội khắc phục trong quá trình dạy học giờ thảo dung mang tính đối phó, khi giảng viên hỏi luận các môn học lý luận chính trị tại Khoa đến đâu, sinh viên lật bài giảng hoặc giáo Lý luận chính trị Trường Đại học Quảng trình ra và đọc đến đó dẫn đến thiếu tập Bình. Để giải quyết những tồn tại trên, nhất trung vào giải quyết vấn đề thảo luận hoặc thiết phải thống nhất thực hiện nhiều giải hiểu vấn đề cần trao đổi một cách mơ hồ pháp cụ thể, sát thực. ảnh hưởng đến chất lượng thảo luận. 2.2. Nâng cao hiệu quả giờ học thảo Thường sau mỗi bài giảng, giảng viên luận các môn học lý luận chính trị theo nêu những nội dung quan trọng để sinh định hướng phát triển năng lực người viên tự nghiên cứu. Qua mỗi câu hỏi, sinh học tại trường Đại học Quảng Bình viên phải tìm những vấn đề trọng tâm, cốt Thảo luận là một trong những khâu lõi để lý giải một cách tốt nhất. Khi soạn quan trọng của quá trình dạy học. Song nội dung thảo luận, tùy vào cách học của buổi thảo luận thành công hay không là do mình, mỗi sinh viên phân tích, chứng minh 110
- NGUYỄN HOÀNG THỦY TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN và trình bày, song điểm chung mà sinh viên giảng viên sẽ hiệu quả, người học vừa nắm hướng tới là sự tự nghiên cứu, tập trung được tri thức mới, vừa nắm được phương khai thác cái mới nhằm giải quyết những pháp lĩnh hội tri thức đó, phát triển tư duy vấn đề nảy sinh có trong từng nội dung tích cực, sáng tạo, được chuẩn bị một năng thảo luận. lực thích ứng với đời sống xã hội, phát hiện Sinh viên nên đọc kỹ câu hỏi, gạch kịp thời và giải quyết hợp lý các vấn đề dưới những từ cần chú ý, xác định nội nảy sinh. dung câu hỏi mà giảng viên đặt ra; xác Thứ hai, đối với giảng viên định rõ đâu là lý luận, đâu là thực tiễn. Giảng viên vừa đóng vai trò cố vấn, Sinh viên có thể vận dụng luật, nghị quyết, vừa là trọng tài trong buổi thảo luận, cho văn kiện, tài liệu có liên quan đồng thời nên cần lưu ý những điểm sau đây: những câu hỏi kèm theo như tại sao, nếu Giảng viên cần chuẩn bị nội dung thảo như… để có thể lật ngược vấn đề, có như luận chu đáo, đầy đủ. Các tình huống có vấn vậy bài soạn mới thực sự là kiến thức của đề không chỉ dừng lại ở việc đặt câu hỏi và chính mình. đưa ra bài tập thông thường, mà phải đặt Khi soạn nội dung thảo luận, sinh viên vấn đề, xây dựng tình huống để gợi mở tư cần chú ý số liệu, tư liệu tham khảo, nguồn, duy cho người học, tạo sự mâu thuẫn giữa những thông tin liên quan, mối liên hệ từng kiến thức và kinh nghiệm đã có với những nội dung, những thông tin phù hợp, không kiến thức mới mà họ đang tìm hiểu. phù hợp để chứng minh, diễn giải rõ ràng. Khi nêu tình huống có vấn đề trong Ngoài ra, sinh viên cần tuân thủ một dạy học các môn lý luận chính trị, giảng cách nghiêm ngặt nội quy, quy chế học tập viên cần đáp ứng các yêu cầu: của nhà trường khi đến lớp, phải thấy tầm - Tình huống nêu lên phải phù hợp và quan trọng của buổi thảo luận. Bản thân có tác động tích cực, hiệu quả đến việc sinh viên phải biết hòa vào không khí học khai thác nội dung bài học. tập của lớp, biết thực hiện đúng theo lịch - Tình huống phải phù hợp với đặc học, giờ nào việc nấy, phải xem buổi thảo điểm và trình độ của sinh viên. luận là một buổi học chính thức. - Tình huống phải bao hàm những kiến Cuối cùng, sinh viên cần rèn luyện kỹ thức đã có và những kiến thức mới, chú ý năng nói chuyện trước đám đông, chính vì cập nhật những kiến thức mới tạo sự hứng vậy cần chuẩn bị tốt nội dung để có thể thú, kích thích sự động não của người học. phát biểu tốt trong quá trình học tập tại Giảng viên chủ trì thảo luận cần nắm rõ trường. Khi trở về địa phương công tác, đối tượng người học để có lựa chọn phương tiếp cận những yêu cầu thực tiễn đặt ra pháp phù hợp, vì học viên có một trình độ, nhất là công tác vận động quần chúng, kỹ nhận thức khác nhau. Giảng viên có thể năng nói không tốt sẽ là một trong những dùng phương tiện giảng dạy như phấn bảng, nguyên nhân dẫn đến công tác vận động giấy viết, hình ảnh minh họa… với những quần chúng kém hiệu quả. phương pháp như đóng kịch, làm việc Nếu sinh viên thực hiện tốt các nội nhóm, trò chơi hỏi – đáp và sinh viên có thể dung trên thì sự trao đổi, tranh luận giữa đặt ra những vấn đề cần hỏi giảng viên, các sinh viên với nhau và giữa sinh viên với sinh viên cùng lớp giải quyết, đó là thông 111
- SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) tin, số liệu, sự việc liên quan đến nội dung phát biểu ít, hạn chế sự tranh luận kéo dài buổi thảo luận. thời gian, giảng viên phó mặc cho thời gian Giảng viên cần hướng dẫn sinh viên trôi, sinh viên mong chờ cho hết giờ để ra về, đọc tài liệu trước mỗi buổi thảo luận, định nếu một buổi thảo luận như vậy cho thấy cả hướng nội dung thảo luận để sinh viên chủ hai phía giảng viên và sinh viên chưa làm hết động nghiên cứu, tìm hiểu đưa ra các vấn nhiệm vụ của mình. đề cần giải quyết trong buổi thảo luận. Giảng viên thực hiện tốt kiểm tra, đánh Bên cạnh đó, khi phân công nhiệm vụ giá trong quá trình dạy học theo định cho sinh viên, giảng viên lưu ý không phân hướng phát triển năng lực người học, vì sự công một nhóm biên soạn, số còn lại sẽ góp tiến bộ của sinh viên. Chú trọng đánh giá ý bổ sung (khi cần). Đây là nguyên nhân thường xuyên đối với tất cả sinh viên: đánh dẫn đến tư tưởng chủ quan, trông chờ, ỷ lại, giá các hoạt động trên lớp; đánh giá qua hồ là điều vô cùng tác hại cho sinh viên, do sơ học tập, vở học tập; đánh giá qua việc người trong nhóm được phân công sẽ yên sinh viên báo cáo kết quả thực hiện một dự tâm đã có người thực hiện thay. Với cách án học tập, nghiên cứu khoa học, báo cáo suy nghĩ này, buổi thảo luận sẽ không mang kết quả thảo luận; đánh giá qua bài thuyết lại hiệu quả, vì số lượng sinh viên chuẩn bị trình (bài viết, bài trình chiếu, video clip nội dung thảo luận chỉ chiếm số ít người v.v.) về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập trong lớp. Do đó khâu chuẩn bị nội dung (sau đây gọi chung là sản phẩm học tập); thảo luận dễ bị lệch hướng. Từ đó, sẽ tạo kết hợp đánh giá trong quá trình dạy học, tâm lý coi thường những buổi thảo luận, sự giáo dục và đánh giá tổng kết cuối kỳ, cuối nhàm chán, uể oải, tạo sức ì khi tham gia năm học. học tập của người học. Bên cạnh đó, khi phân công nhiệm vụ Trong giờ thảo luận, giảng viên cần cho sinh viên, giảng viên lưu ý không phân tạo không khí vui tươi, thoải mái và dân công một nhóm biên soạn, số còn lại sẽ góp chủ, không gò ép, khuyến khích học viên ý bổ sung (khi cần). Đây là nguyên nhân chủ động nêu ý kiến bởi vì: “môi trường dẫn đến tư tưởng chủ quan, trông chờ, ỷ lại, học tập có thể ảnh hưởng đến tâm tư, tình là điều vô cùng tác hại cho sinh viên, do cảm, thái độ và hành vi, động cơ học tập người trong nhóm được phân công sẽ yên của sinh viên” (Nguyễn Thị Minh Phượng, tâm đã có người thực hiện thay. Với cách Phạm Thị Thúy, 2011). Những nội dung suy nghĩ này, buổi thảo luận sẽ không mang sinh viên phát biểu mà chưa đúng, chưa lại hiệu quả, vì số lượng sinh viên chuẩn bị đầy đủ thì mời sinh viên khác bổ sung, nội dung thảo luận chỉ chiếm số ít người không chê bai ý kiến của sinh viên. trong lớp. Do đó khâu chuẩn bị nội dung Nhà trường cần kiểm tra giáo án thảo thảo luận dễ bị lệch hướng. Từ đó, sẽ tạo luận trước khi lên lớp và tổ chức dự giờ các tâm lý coi thường những buổi thảo luận, sự buổi thảo luận của giảng viên trên lớp. Sau nhàm chán, uể oải, tạo sức ì khi tham gia đó các giảng viên sẽ cùng đóng góp ý kiến, học tập của người học. rút kinh nghiệm để thực hiện các buổi thảo Tóm lại, để nâng cao chất lượng trong luận có hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, không giảng dạy lý luận chính trị của Trường Đại nên tạo bầu không khí quá trầm lắng, ý kiến học Quảng Bình, phát huy tính tích cực, 112
- NGUYỄN HOÀNG THỦY TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN chủ động, sáng tạo của cả giảng viên và thảo luận theo định hướng phát triển năng sinh viên thì cần phải thực hiện đồng bộ lực người học đã được triển khai từ nhiều nhiều giải pháp trong nhiều lĩnh vực như: năm qua. Thảo luận theo định hướng phát thao giảng, dự giờ, thảo luận, kiểm tra giáo triển năng lực người học hướng tới việc án, đánh giá giảng viên và sinh viên... hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt động nhận Trong đó, hoạt động thảo luận là một trong thức của người học, nghĩa là tập trung vào những hoạt động chuyên môn giữ vai trò phát huy tính tích cực của người học chứ quan trọng cùng với các hoạt động khác tạo không phải là tập trung vào phát huy tính nên chất lượng đào tạo, bồi dưỡng nói tích cực của người dạy vậy nên bản thân chung của các chương trình học, góp phần mỗi gảng viên cũng cần cố gắng thật nhiều tạo nên hiệu quả trong việc thực hiện mới có thể đáp ứng được yêu cầu của mục nhiệm vụ chính trị của Trường. tiêu môn học nói chung, mục tiêu giờ thảo 3. Kết luận luận các môn học lý luận chính trị nói riêng Việc đổi mới phương pháp, hình thức đã đề ra. TÀI LIỆU THAM KHẢO Nguyễn Thu Hà (2014). Giảng dạy theo năng lực và đánh giá theo năng lực trong giáo dục: Một số vấn đề lý luận cơ bản. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Giáo dục, Tập 30 (Số 2), 56-64. Nguyễn Thị Minh Phượng, Phạm Thị Thúy (2011). Cẩm nang phương pháp sư phạm. NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh. TP. Hồ Chí Minh. Nguyễn Quang Thuấn (2016). Đánh giá theo định hướng năng lực. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Giáo dục, Tập 32 (Số 2), 68-82. TS. Nguyễn Văn Tuấn (2010). Tài liệu học tập về phương pháp dạy học theo hướng tích hợp (chuyên đề bồi dưỡng sư phạm). Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh (trang 7). TP. Hồ Chí Minh. Phan Thị Hồng Vinh (2010). Phương pháp dạy học. Nxb Đại học sư phạm. TP. Hồ Chí Minh. Ngày nhận bài: 19/3/2019 Biên tập xong: 15/6/2019 Duyệt đăng: 20/6/2019 113
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học