Xem mẫu
- VJE Tạp chí Giáo dục, Số 459 (Kì 1 - 8/2019), tr 49-51 NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGHIÊN CỨU LÍ LUẬN CHÍNH TRỊ PHỤC VỤ CÔNG TÁC DẠY HỌC Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2 TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY Trần Thị Hồng Loan - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Ngày nhận bài: 21/6/2019; ngày chỉnh sửa: 25/6/2019; ngày duyệt đăng: 15/7/2019. Abstract: Improving the quality of political theory research, enhancing the effectiveness of teaching in order to train teachers training teachers with sufficient professional competencies and political qualities to meet the educational goals in the integration trend is an important task of pedagogical universities in the country in general and at Hanoi Pedagogical University 2 in particular. The article mentions the improvement of the quality of political theory research in service of teaching at Hanoi Pedagogical University 2 in the current context. Keywords: Improving the quality, political theory research, teaching. 1. Mở đầu giảng dạy và học tập các môn Lí luận chính trị trong tình Nhận xét về nghề dạy học, cố Thủ tướng Phạm Văn hình mới. Đồng đã nói: “Dạy học là nghề cao quý nhất trong Bài viết đề cập việc nâng cao chất lượng nghiên cứu những nghề cao quý” [1; tr 14]. Để xứng đáng với danh Lí luận chính trị phục vụ công tác dạy học ở Trường Đại hiệu “Nghề cao quý”, mỗi thầy, cô giáo phải thường học Sư phạm Hà Nội 2 trong bối cảnh hiện nay. xuyên học tập, rèn luyện cả về tri thức khoa học và 2. Nội dung nghiên cứu nghiệp vụ sư phạm, cũng như thường xuyên rèn luyện về 2.1. Nâng cao chất lượng nghiên cứu Lí luận chính trị mặt nhân cách, đạo đức để luôn là tấm gương sáng cho phục vụ công tác dạy học trong bối cảnh hiện nay các thế hệ học trò; muốn vậy, người thầy phải có vốn tri Qua khảo sát thực tế ở một số trường đại học, cao thức sâu sắc và phương pháp dạy học phù hợp. đẳng và một số lớp trung cấp chính trị như: sinh viên Với đội ngũ giảng viên giảng dạy môn Lí luận chính chính quy Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2; sinh viên trị trong nhà trường sư phạm, ngoài những yêu cầu cao vừa học, vừa làm tại các địa phương của Trường, lớp về năng lực chuyên môn, mỗi giảng viên phải là những Trung cấp lí luận chính trị tại trường; Trường Đại học người mẫu mực về tư tưởng chính trị, kiên quyết đấu Tân Trào (Tuyên Quang); Trường Cao đẳng Sơn La cho tranh với những quan điểm, tư tưởng sai trái; đấu tranh thấy, trên 80% người học trả lời: giảng viên có vai trò với cái xấu, cái lạc hậu trong xã hội. Đặc biệt trong bối quyết định tới sự hứng thú và yêu thích môn học của cảnh hiện nay, môn Lí luận chính trị được đưa vào giảng người học. Vì vậy, để nâng cao chất lượng giảng dạy, yêu dạy ở tất cả các trường đại học, cao đẳng, các hệ đào tạo cầu giảng viên các môn Lí luận chính trị phải có chuyên bồi dưỡng cán bộ trung cấp, cao cấp; trong đó, có các môn sâu sắc, có đam mê, nhiệt huyết với nghề và phải có trường sư phạm. Những môn học này vừa có chức năng nghệ thuật đặc thù khi giảng dạy. Điều đó không thể tự chỉ ra bản chất, quy luật vận động của tự nhiên, xã hội, nhiên có được, mà chỉ có khi mỗi giảng viên biết tự tư duy; chỉ ra quy luật của các quan hệ kinh tế, chính trị, nghiên cứu, thu thập tất cả tri thức khoa học của nhân loại xã hội, vừa khẳng định những chủ trương, đường lối, biến thành tri thức của mình, biến thành nghệ thuật sư chính sách của Đảng và Nhà nước mà chúng ta đang xây phạm, phẩm chất, chuẩn mực của giảng viên. dựng là khoa học, phù hợp với quy luật khách quan của Nghiên cứu Lí luận chính trị là công việc thường xã hội loài người. Nói cách khác, những môn học này xuyên của mỗi giảng viên nhằm tăng cường vốn tri thức, gắn với thể chế chính trị mà Đảng và Chủ tịch Hồ Chí năng lực sư phạm cũng như rèn luyện phẩm chất chính Minh đã lựa chọn, nên luôn nhận được sự quan tâm, dõi trị, bản lĩnh người cán bộ cách mạng trên mặt trận văn theo rất sát sao của toàn Đảng, toàn dân. Nhận thức được hoá, giáo dục. Tuy nhiên, trong bối cảnh của xã hội hiện vai trò đặc biệt của môn học này, Ban Bí thư đã có Kết nay với các luồng thông tin đa chiều, với nhiều quan luận số 94-KL/TW ngày 28/3/1014 về việc tiếp tục đổi điểm chính trị đan xen, bên cạnh những quan điểm phù mới việc học tập Lí luận chính trị trong hệ thống giáo dục hợp với chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước ta, quốc dân. Điều đó thể hiện sự quyết tâm của Đảng và của có không ít những luồng thông tin, những quan điểm cả hệ thống chính trị trong việc nâng cao chất lượng chính trị đi ngược lại, thậm chí là tìm cách để bôi nhọ, 49 Email: tranhongloansp2@gmail.com
- VJE Tạp chí Giáo dục, Số 459 (Kì 1 - 8/2019), tr 49-51 xuyên tạc chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước, “nóng”, nhưng ở nơi khác nó đã được giải quyết; vì vậy, đi ngược lại với lợi ích của dân tộc. Do đó, đòi hỏi mỗi khi lựa chọn đề tài tác giả phải tham khảo nhiều tài liệu, giảng viên phải có đủ bản lĩnh, năng lực để xử lí, chắt thông qua nhiều kênh để tổng quan xem xét vấn đề định lọc, lựa chọn để tích luỹ cho bản thân cũng như giúp sinh nghiên cứu có thật sự mới không hoặc ít nhất là có những viên biết tiếp cận và xử lí mỗi vấn đề một cách phù hợp điểm mới nào. Việc làm này có ý nghĩa rất lớn đối với và có hiệu quả. người làm công tác giảng dạy Lí luận chính trị, nhất là 2.2. Nâng cao chất lượng nghiên cứu Lí luận chính trị đối với các giảng viên trẻ; với cách làm đó sẽ nhanh phục vụ công tác dạy học ở Trường Đại học Sư phạm chóng giúp chúng ta có một khối lượng kiến thức cơ bản Hà Nội 2 trong bối cảnh hiện nay và chuyên sâu, khi giảng dạy sẽ không bị “vấp”, bị Để đáp ứng nhu cầu giảng dạy trong nhà trường sư “trống” kiến thức bởi những vấn đề mình chưa thật sự phạm, mỗi giảng viên Lí luận chính trị khi nghiên cứu nắm vững. cần lưu ý một số vấn đề sau đây: 2.2.3. Chọn và xử lí thông tin khoa học, mang tính Đảng 2.2.1. Lựa chọn vấn đề nghiên cứu phải sát với nội dung, sâu sắc trong quá trình nghiên cứu đề tài chuyên môn đang đảm nhiệm giảng dạy trong nhà Với xu thế toàn cầu hoá và sự phát triển mạnh mẽ của trường cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, việc truyền tải Trong quá trình chuẩn bị bài giảng, sẽ xuất hiện rất thông tin trên khắp toàn cầu với tốc độ rất nhanh, rất khó nhiều vấn đề cần phải làm rõ trong thực tiễn, khi đó sẽ để kiểm soát. Vì vậy, các thông tin đã được kiểm duyệt và xuất hiện ý tưởng nghiên cứu. Những ý tưởng hay, ý chưa được kiểm duyệt tồn tại đan xen, nhất là nguồn thông tưởng có giá trị tùy thuộc vào mức độ và phạm vi ảnh tin trên Internet và mạng xã hội hiện nay. Do đó, các thế hưởng của nó trong những vấn đề chính trị, xã hội. Để ý lực phản cách mạng cũng đang triệt để lợi dụng ưu thế của tưởng trở thành một đề tài nghiên cứu có ý nghĩa thiết công nghệ số để thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, thực, giảng viên cần tích cực suy nghĩ, làm rõ những câu xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh hỏi như: Đối tượng nghiên cứu, nội dung nghiên cứu, nhằm bôi nhọ, hạ thấp, làm mất uy tín của Đảng, Nhà phương pháp nghiên cứu, cơ sở lí luận, ý nghĩa thực tiễn, nước; tìm mọi cách gây bạo loạn, lật đổ chính quyền và phạm vi áp dụng… Khi đã giải quyết được cơ bản các chế độ xã hội chủ nghĩa... Vì vậy, khi tiến hành nghiên cứu câu hỏi này thì ý tưởng sẽ trở thành vấn đề của nghiên và giảng dạy Lí luận chính trị, giảng viên phải biết chọn cứu khoa học. Điều này giúp chúng ta hiểu rõ hơn, sâu sắc hơn bài giảng của mình cũng như chủ động, tự tin lọc, xử lí thông tin một cách chính xác, để vừa đảm bảo hơn khi đứng trên bục giảng. Ngoài kiến thức cơ bản, tính cập nhật của kiến thức vừa đảm bảo đúng quan điểm, giảng viên cần có những ví dụ minh họa, giải thích sinh tư tưởng của Đảng và Nhà nước ta. động và thu hút được sự quan tâm của sinh viên. Đặc trưng của các môn Lí luận chính trị là gắn với 2.2.2. Chọn vấn đề nghiên cứu mang tính vừa sức, phù những vấn đề đấu tranh giai cấp, vấn đề tiến bộ và thoái hợp với trình độ, năng lực, điều kiện cụ thể của người bộ, gắn với lợi ích khác nhau của những nhóm người nghiên cứu và phải mang tính thời sự cao trong xã hội. Cuộc đấu tranh này được tiến hành trên Tri thức hoàn toàn không có giới hạn, nhưng năng nhiều lĩnh vực, bằng nhiều phương thức khác nhau. lực, trình độ, điều kiện nghiên cứu của mỗi người lại Trong đó, nhiệm vụ cơ bản của giảng viên là phải tuyên hoàn toàn khác nhau; vì vậy, lựa chọn vấn đề nghiên cứu truyền cho những đường lối đúng đắn theo quan điểm ở cấp độ nào, giới hạn mức độ rộng, hẹp đến đâu... sẽ có của Đảng. Là người truyền tải những nội dung đó, trong vai trò quan trọng đối với mức độ hoàn thành mục đích, các bài giảng của mình, giảng viên phải biết đặt người nhiệm vụ nghiên cứu và những mục tiêu cụ thể được đề học, người nghe vào “hoàn cảnh có vấn đề”. Mặt khác, ra. Trong thực tế, thường đã có quy định cụ thể về tiêu giảng viên còn phải biết chiến đấu trên phương diện “bút chuẩn đối với chủ nhiệm đề tài và phạm vi thực hiện đề chiến” chống lại các quan điểm sai trái, vạch trần bản tài các cấp, nhưng đôi khi người lựa chọn vấn đề nghiên chất đích thực của các quan điểm phản cách mạng, phê cứu lại đặt ra những vấn đề quá rộng so với cấp quản lí phán những thói hư, tật xấu trong xã hội. Cuộc chiến này và thực hiện đề tài. Đó là tự làm khó cho mình và cũng cũng rất cam go, quyết liệt, gay gắt và muốn giành được là sự lãng phí một cơ hội ở cấp cao hơn. thắng lợi cần phải có trí tuệ, trình độ, với sự đam mê, Đề tài phải đảm bảo các yếu tố: có tính thời sự; tính nhiệt huyết của “người chiến sĩ cách mạng trên mặt trận cấp thiết trong việc ứng dụng, giải thích, xử lí những vấn văn hoá tư tưởng”. Đó cũng chính là nghệ thuật đặc thù đề kinh tế, chính trị, xã hội đang nảy sinh. Đáng lưu ý, có trong giảng các dạy môn Lí luận chính trị; có như vậy, những vấn đề đối với người nghiên cứu là mới, là giảng viên mới hoàn thành nhiệm vụ được giao. 50
- VJE Tạp chí Giáo dục, Số 459 (Kì 1 - 8/2019), tr 49-51 2.2.4. Áp dụng nghệ thuật dạy học đặc thù trong giảng tới. Ngoài ra, các thế lực thù địch vẫn ngày ngày lợi dụng dạy các môn Lí luận chính trị mặt trái của kinh tế thị trường để thực hiện âm mưu “diễn Nội dung các môn Lí luận chính trị có tính khái quát biến hòa bình”, tác động để quần chúng nhân dân và cả cao, nhưng luôn gắn với những vấn đề rất nóng trong đời một số cán bộ đảng viên xa rời lí tưởng, mục tiêu cách sống xã hội; do đó, muốn truyền tải hiệu quả nội dung mạng. môn học tới người học, giảng viên phải có nghệ thuật 3. Kết luận giảng dạy đặc thù. Trên cơ sở kế thừa, khái quát những Giảng dạy là một nghề đầy tính nghệ thuật và sáng giá trị lí luận của nhân loại để lại, nhất là di sản của chủ tạo. Nhờ có điều đó, giảng viên mới lôi cuốn được người nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, hệ thống các môn Lí luận chính trị được hình thành. Hệ thống lí luận học, khơi dậy lòng đam mê, ham hiểu biết của họ; khi đó này gắn với thực tiễn của đời sống kinh tế - chính trị - xã tri thức, phong cách, tác phong của người dạy mới lan tỏa hội Việt Nam là định hướng, chỉ đạo, soi đường cho cách sang người học; hình thành nên lớp lớp những con người mạng; trong đó, có vấn đề lí tưởng cách mạng. Đặc trưng mới - chủ nhân của xã hội. Những chủ nhân đó phụng sự của lí tưởng cách mạng là đi trước thực tiễn một bước. cho dân tộc, cho quốc gia đến đâu, sẵn sàng hi sinh cho Do đó, nếu nhìn từ góc độ thực tiễn, đôi khi sẽ thấy nó mục đích, lí tưởng mà toàn Đảng, toàn dân ta đã lựa chọn rất xa so với thực tiễn, đôi khi cảm giác như rất khó khăn ở mức độ nào, điều đó tùy thuộc rất lớn vào trình độ và trên con đường trở thành hiện thực, vì vậy dễ bị hoài năng lực của những giảng viên giảng dạy các môn Lí nghi, bị những phần tử bảo thủ chống đối. luận chính trị. Trong thực tế, phẩm chất, năng lực của Vấn đề đó đòi hỏi giảng viên các môn Lí luận chính giảng viên giảng dạy các môn Lí luận chính trị chỉ được trị phải có nghệ thuật làm giảm tính trừu tượng của lí nâng lên và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao khi họ luận, phải lựa chọn những thuật ngữ dễ hiểu, gần gũi với thường xuyên nghiên cứu lí luận chính trị và vận dụng đời sống thực tiễn để giải thích và đưa ra những ví dụ vào công tác giảng dạy của mình. thực tế để minh họa cho phần lí luận. Đồng thời, đòi hỏi giảng viên phải nhiệt huyết, kiên định với mục tiêu, lí Tài liệu tham khảo tưởng, con đường mình đã lựa chọn. Trên cơ sở đó, quyết [1] Phạm Văn Đồng (1980). Mấy vấn đề về văn hóa tâm đấu tranh với những cái lạc hậu, với những lợi ích giáo dục. NXB Sự thật. nhỏ nhen trước mắt để đạt được mục đích cuối cùng [2] Lương Gia Ban (chủ biên) - Ngô Xuân Dậu - Hoàng “mục tiêu của chủ nghĩa xã hội”; phải thông qua những Xuân Phú - Lương Minh Hạnh (2002). Góp phần sự kiện trong thực tiễn của đời sống - xã hội để tổng kết nâng cao chất lượng giảng dạy và đổi mới nội dung thực tiễn, đúc rút thành lí luận, chỉ ra những nội dung lí chương trình các môn khoa học Mác - Lênin, tư luận đang và sẽ phù hợp với thực tiễn, đang giải quyết tưởng Hồ Chí Minh. NXB Chính trị Quốc gia - Sự nhu cầu của thực tiễn và sẽ là lí luận soi đường cho sự thật. phát triển trong tương lai. [3] Đảng Cộng sản Việt Nam (1991). Cương lĩnh xây Giá trị của các môn Lí luận chính trị là vừa chỉ ra bản dựng đất nước trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã chất, quy luật vận động của thế giới tự nhiên, xã hội loài hội. NXB Sự thật. người, vừa trực tiếp định hướng để người học đạt đến giá [4] Đảng Cộng sản Việt Nam (2016). Văn kiện Đại hội trị nhân văn, giá trị “làm người” phù hợp với xu thế đại biểu toàn quốc lần thứ XII. NXB Chính trị Quốc chung của nhân loại, gìn giữ được bản sắc của dân tộc, gia - Sự thật. đáp ứng được yêu cầu của thời đại. Nhưng do sự tác động [5] Đinh Xuân Dũng (2008). Tư tưởng Hồ Chí Minh về mạnh mẽ của kinh tế thị trường, trong đó gồm cả những đạo đức. NXB Giáo dục. mặt trái của nó nên đã đẩy mọi người trong xã hội tập [6] Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2017). trung vào vòng xoáy của kinh tế, làm cho mọi người ít Cách mạng công nghiệp lần thứ tư - Thời cơ và quan tâm và thờ ơ với việc nghiên cứu và học tập môn thách thức đối với Việt Nam. NXB Lí luận chính trị. học này. Ở nước ta hiện nay đang xác lập nền kinh tế thị [7] Đặng Quốc Bảo - Bùi Việt Phú (2013). Một số góc trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nên những mặt trái nhìn về phát triển và quản lí giáo dục. NXB Giáo của kinh tế thị trường luôn tác động và đi ngược với nội dục Việt Nam. dung lí luận chính trị, với lí tưởng chúng ta đang theo [8] Bộ GD-ĐT (2013). Hỏi - đáp về một số nội dung đuổi, làm cho một bộ phận dư luận xã hội vẫn còn những Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. hoài nghi về mục tiêu cao cả mà chúng ta đang hướng NXB Giáo dục Việt Nam. 51
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học