Xem mẫu
- MOT SO V€U TO TRC DONG Tdi NHRN THI/C AN NINH 6 DONG ri HOANG K H A C NAM" 1. Mddau Thflc ra, nhdn thflc an ninh d dau cung Vd'n de an ninh ton tai do nhilu nguygn diu ft nhilu chiu tdc ddng eua cdc ylu to nhdn vd dieu kign khde nhau. Rd't nhilu tinh thin. Tuy nhign, ylu to ndy d cac ndi trong so chflng dUiJc quy dinh bdi hodn thudng khdng gio'ng nhau, tdc ddng Ien cinh khdeh quan vd nhflng dieu kign vdt nhdn thflc an ninh cung khdng nhu nhau. Vd'n de an ninh d Dong A khdng chi da chd't nhu mdi trfldng vd chfnh phu, t h i gidi dang vd phflc tap md edn de big'n ddi, khd chia re thdnh nhilu qude gia, quy Iudt phdt Ifldng vd khd giii quyg't. NhQng ddc diem trien khdng deu, ddc tfnh da dang cua con nay cd trong c i sil nhin nhdn cac vd'n de an ngudi, xu hfldng tranh gidnh quyin lflc, ninh Idn cdch thflc giii quylt chflng. Theo xung dot Idi fch vdt chd't, chflng toi, tfnh de biln doi, khd Ifldng vd Bgn canh cdc nguygn nhdn khdeh quan khd giai quylt trong vd'n d l an ninh d Ddng vd dilu kien vdt chd't, nhdn thflc ddng vai A dUdc quy dinh khdng ft bdi cde ylu td trd khdng h i nhd trong viec ton tai cic vd'n tinh t h i n trong nhdn thflc an ninh eua cdc dl an ninh. Nhdn thflc cd the Id nguygn nude trong khu vile. Va eung chfnh cdc ylu nhdn sinh ra vd'n d l an ninh, cd t h i Id dilu to ndy da gdp p h i n ldm ndn tfnh ddc thfl ki$n duy trt sfl cdng thing an ninh vd ed trong vd'n d l an ninh d Ddng A. thg Id yg'u td tde dpng ldm phflc tap thgm Xud't phat tfl quan dilm tren, bdi vilt vd'n de an ninh. Day Id dilu thudng gap ndy khdng n h i m Idm rd nhdn thflc an ninh trong lich sfl quan he qud'c t l t h i gidi cung cua cdc nude trong khu vile hign nay nhfl nhu trong lich sfl Ddng A. t h i ndo md chi cd ging chi ra mpt sd yeu to Nhdn thflc an ninh dfldc hinh thdnh vd tinh t h i n dang tac dpng khdng cd Idi tdi vdn ddng bdi hodn cinh khdeh quan vd cac nhdn thflc an ninh d Ddng A. Bdi vilt ciing dilu kien vdt chd't, nhflng cung chiu tic gidi han trong viec tdp trung vdo cic ylu td dpng khdng nhd cua cde yeu to tinh thin. cd tfnh tinh t h i n vd xem xgt chflng dfldi gdc Cic yeu to ndy ddng vai trd nhU mot thfl dp Uch sfl. Viec xem xgt chflng chu yeu dfldc mdi trudng tinh t h i n bao quanh nhdn thflc tiln hdnh qua ldng kfnh kinh nghigm ngn an ninh. Chflng gdp p h i n Idm ngn phfldng ehl mang tfnh bfldc diu. Chflng tdi hi vpng dign chu quan trong nhdn thflc an ninh. cd t h i ddng gdp them mdt khfa canh nhd •PGS.TS. Khoa Quoc te hpc - TrUdng DH KHXH&NV - DHQG HN
- arpt sg ygu tg tte dQng... 55 trong nghign cflu vi^n d l an ninh d Ddng A, Sil manh me vd tfnh hudng ndi cao cua gdp p h i n eho vigc cii thign bflc tranh an chu nghia quoc gia d Ddng A thfldng ddn ninh d day theo hfldng on dinh vd hda binh. den quan niem tdp trung cao dp vdo qudc Cdc yeu td tinh t h i n tdc dpng den nhdn gia va tuygt ddi hda Idi fch qudc gia. Chu thflc an ninh d Ddng A dfldc d l cdp den nghia ndy d l cao chu quyin quoc gia nhu trong bdi vidt ndy bao gom: Chu nghia qude nhflng gii tri thigng ligng. Doi vdi nhilu gia, nhdn thflc lich sfl, tfl tfldng trilt hpc- ngfldi, chu quyin quoc gia Id mdt khdi niem chfnh tri vd mpt sd ylu td khac trong tfnh bd't di bd't dich, cde gid tri vd Idi fch qudic each ngfldi A Ddng. gia Id khdng t h i thda hiep. Vi the, chu 2. Chu n g h i a q u o c gia nghia quoc gia da tic dpng tdi tfnh khdng Nlu xgt trgn ba tieu chi cd b i n cua quoc khoan nhfldng trong nhdn thflc vl an ninh, gia Id cfl ddn, lanh tho vd nhd nfldc, cdc ddc biet ddl vdi cdc vd'n dl lign quan den qude gia d khu vile Ddng A xud't hien kha chfl quyen quoc gia. Viec giii quyet cic vd'n sdm. Qud trtnh quoc gia cua nhilu nfldc d l an ninh nhU tranh chd'p Idnh tho thudng Ddng A Id m0t ddng chay tfldng ddl Ugn tuc khd tim thd'y Idi thoat chfnh bdi ly do ndy. dfl ed nhflng di dich v l dia Iy vd nhflng dflt Chu nghia qude gia manh mg vd hfldng doan v l Uch sfl. Da p h i n cac nude Ddng A ndi eao da ft nhilu eoi nhe k h i ndng dung ngdy nay deu Id sfl phat triln tfl than tfl hda vdi ldi fch nfldc khde vd thdm chf Id c i nhflng qude gia co trung dai md ft chiu sfl ldi fch khu vflc. Ldi fch khu vflc chi dupe eoi sdp ddt hay can thigp tfl bgn ngodi. Vdi mdt Id thfl nguyen hodc ddn t h u i n Id sfl tilp tuc qua trtnh quoc gia nhfl vdy, ehu nghia qude eua Idi fch quoc gia chfl khong cd tfnh ddc gia d Ddng A cflng dfldc hinh thdnh tfl Idu ldp nhd't dinh. Sil fch ky vdn ngu tri trong vd dflijc cung co qua Uch sii. Bgn canh dd, chfnh sich ddl ngoai eua nhieu nfldc. Sfl sfl phat triln tUdng ddl biet ldp cung khiln nhdn nhfldng trong cdc vd'n de an ninh hgn chu nghia qude gia d day dflpc xdc dinh ro quan din ehu quyen nhilu khi dfldc eoi Id rdng hdn vd cd tfnh khgp ki'n nhilu hdn. sfl md't mdt hdn Id do'i chac. Hien nay, cdch Dong thdi, Uch sfl dd'u tranh chong ngoai tilp edn khu vflc Id nhd bg vd each tilp cdn xdm ciing gdp p h i n tao ngn sflc sing manh qudc gia vdn Id bao trflm trong chfnh sich mg vd tfnh hfldng ndi eao eho chu nghia an ninh d Ddng A. Ddy Id mdt Iy do Idm cho qudc gia d Ddng A. cdc nude Ddng A khdng chi khd khdn trong Mdt qua trinh sdm, Idu ddi vdi nhflng ddc viec tim tig'ng ndi chung, khd khdn trong thfl nhfl vdy da khie'n chu nghia quoc gia d viec giii quylt cic vd'n de ton tai md nhilu Ddng A cd m$t n i n t i n g Uch sfl khd viing khi cdn Idm niy sinh nhflng vd'n d l mdi chde din tdn ngdy nay. Khdng the phu nhdn trong quan he. Nhilu sdng kiln hdp tdc da vai trd to ldn cua chu nghia qudc gia ddl vdi phfldng da thd't bai, nhilu the che khu vflc cdng cudc xdy diing vdo bao vg dd't nfldc cua khdng higu q u i cung chfnh bdi Iy do ndy. cac qudc gia Ddng A. Tuy nhien, do Uch sfl Chu nghia qud'c gia dfldc cd k i t trong khdng ddn giin Id sfl tilp tue cua eii dd cd, lich Sii ngn hfldng nhilu v l q u i khfl vd de do tinh hinh lii$n nay da khdng cdn nhfl nhay cam doi vdi cde vd'n d l cd Uen quan trfldc, chu nghia qudc gia ndy dang gdp d i n q u i khfl. Sil ton thfldng eua ehu nghia p h i n tao ngn nhflng tic dpng nhd't dinh ddl qudc gia trong Uch sfl Iudn Id dieu khd vdi nhdn thflc v l an ninh khu vflc. quen. Chu nghia ndy dfldc thfl thdch vd
- 56 Rghien cflu Lich siSr. sg 6.2012 chflng td trong qua trtnh dd'u tranh chong phan tao ra cdch nWn tiln trtnh lich sfl ngoai xdm ngn cdng dl "di iing" vdi nhiing vdn ddng cd tfnh chu ky - hg't cupc xung dot vd'n dl vd nguy cd tfl bgn ngodi. Mat khde d nay den cupc xung dot khae. Cach nhin Uch Ddng A, do tinh t h i n qudc gia manh me sfl nhu vdy vdn dang tdn tai pho bien d nen chu nghia qudc gia nhieu khi eung Ddng A. Vdi cdch nghi nhfl vdy, xung dot di dUdc sfl dung de huy ddng sfl ung hd trong dUde eoi Id khgng tranh khdi vd chiln tranh nfldc trong viec giai quyet cdc mau thudn hodn todn cd t h i lap lai trong tUdng lai. Tfl doi ngoai. Ci hai dieu nay deu Idm tdng dd, cac bien phdp chfnh sdch de dfldc hfldng nguy cd ddl diu hdn Id hoa giii trong viec tdi viec chd'p nhdn vd sdn sdng dUdng diu giii quyet cdc vd'n d l an ninh. Ngodi ra, sil vdi cde vd'n de an ninh hdn Id tim each tiep tiic cac gia tri lich sfl cua chu nghia ngdn chdn chung trudc. quo'c gia cung i n h hudng ft nhilu tdi tfnh Khdng nhflng thg', chie'n tranh d Ddng A bao thu trong ddnh gia tinh hinh, hoach nhilu khi cung khd bao tdn vdi nhQng thon dinh chfnh sdch, nhdn dinh doi thu, tfnh Idnh tho, tdn phd dd't nfldc vd gilt hai Chu nghia qude gia d Dong A phd' bien ddn thudng. Chiln tranh d ddy Id khdng cd ci trong gidi hoach dinh chinh sach Idn chudn mflc ngn de bi eudn theo nhflng tinh trong cdng chflng. Sfl dn sdu trong nhdn cam tigu cflc cua con ngfldi. Lich sfl xung dot thflc khig'n nd khd linh hoat vd ludn tao ra nhfl vdy thudng de lai Idng hdn thfl. Dudc mpt i p liic manh mg Ien chfnh sdch doi chu nghia qudc gia tig'p sflc, sfl hdn thfl cua ngoai, Ign viec nhdn dien vd giii quyg't cdc chig'n tranh de ddng dfldc pho bien vd ton tai vd'n dl an ninh (1). xuygn thdi gian, dl lai nhflng "Vet hin tam 3. Nhan thflc lich sii ly ddn tpc" vd nhflng "dinh kiln lich sii". Cung nhu nhilu khu vflc khae tren the Lich sfl xung dot cdng tan bao, sil dc cim gidi, lich sfl quan he qud'c t l d Ddng A cd ca cdng Idn, sfl nghi ky cdng kgo ddi. Tam Iy ac hda binh ldn chig'n tranh, c i hdp tie vd cim gifla cdng ddng nay vdi cpng dong kia Id xung dot, ei hflu nghi Idn hdn thfl. Tuy hien tfldng k h i pho big'n d Ddng A. Tdm Iy nhign, Uch sfl chig'n tranh, xung dot va han dc cim cua cdng dong tao dp lflc khdng Idi thfl dudng nhu tdc dpng dg'n nhdn thflc an cho chfnh sdch hUdng tdi tUdng lai vi hdp tac ninh hien tai nhieu hdn Id lich sfl hda binh, vd hpi nhdp d Ddng A. hdp tdc, hflu nghi. H i u h i t cdc cudc chien tranh vd xung O Dong A, chig'n tranh vd xung dot gifla dot trong Uch sfl Ddng A Id song phfldng, cdc qudc gia trong lich sfl thfldng dai dang. chu yeu xiy ra gifla cic nfldc cd chung bign Nhieu cudc chig'n tranh vd xung dot kdo ddi gidi vdi ddl tfldng cii t h i ndo dd. Sfl tdp tfl the' ky nay qua t h i ky khac. Viec k i t trung cua Uch sfl xung dot, sil kgo ddi eua thflc ehien tranh thfldng giii quye't theo chien tranh, tfnh bao tan cua vu lflc, cdng cdng thflc "td'ng so bang 0", tflc Id cai dfldc vdi long tfl hdo ddn tde cao khiln cho "ke cua bgn ndy Id cdi md't cfla ben kia. Xung thfl Uch sfl" thudng Id cu t h i vdi nhilu vd'n dot nay chd'm dflt, xung dot khac lai xud't d l an ninh cu the do lich sfl de lai nhfl hien. Chien tranh cd the chd'm dflt vl hinh tranh chd'p ldnh tho, vd sil nghi ky Idn thflc song nguygn nhdn cua nd vdn khdng nhau. Mpt khi "ke thfl Uch sfl" Id cu the, vd'n dfldc giii quyet. Chi'nh Uch sfl chien tranh de Uch sfl de' lai cung cu the, ngUdi ta cdng kgo ddi vd ldp di ldp lai nhu vdy dd gdp khd quen di. Gifla cac nfldc ndy, k h i ndng
- HlOt sg ygu tg tac dgng... 57 "xung dot tinh t h i n qudc gia" gifla chflng Id tfldng dong hay khic biet v l tu tudng trilt khd cao vd vi th^ mdu thudn dfldng nhu khd hpc-ehinh tri cd k h i ndng tie ddng din sfl md't di k l ci trong thdi binh. Cdc vd'n de an ehia re hay hdp tdc gifla cdc qudc gia. ninh vfla nhieu, vfla giii quydt khd khan NhUng trong Uch sfl Dong A, da khdng ddc bigt gifla nhflng nude nay. ton tai mdt n i n trilt hpe-chfnh tri ehung eo Lich sfl da Idm tdng thgm tfnh phflc tap vu eho sfl hdp tdc xuygn quoc gia. Trong cua vd'n d l an ninh hien nay d Ddng A. Mdt khu vflc cd hai nen trilt hpe ldn cua Trung thdi quen trong tam tfnh ngfldi Ddng A Id Quoc vd An Dp. H i u h^t cdc nfldc cdn lai hfldng nhilu vl qua khfl ndn Uch sfl chiln khdng ed n i n triet hpc-chfnh tri cua rigng tranh vd xung dot nhfl vdy eung i n h hfldng minh. Mdc dfl gifla hai n i n triet hpc Trung tdi tinh cim vd nhdn thflc an ninh d day. Qudic vd An Dp cd sil tidp thu ldn nhau Td't ci nhflng dilu ndy dang dfldc long ghep nhflng sfl khic biet gifla chflng vdn Id ldn, vdo cde vd'n de an ninh hien nay vd Idm cho e i v l nhdn thflc ludn ldn bin the ludn, ea chflng de bi t r i m trpng hdn vd khd giii vl phong cich tu duy vd hinh thflc tu duy quyet hdn. B l ddy Uch sfl xung dot cdng ldn, (3). Bin than moi n i n trilt hpe lai bao gom 'Vit b i n tdm 1^ dan tdc" cdng sdu. i m i n h nhieu trudng phdi khde nhau. Chfnh sfl cua qua khfl xung dot nudi dudng sil nghi khac biet vl tfl tfldng vd da dang ve trfldng ngd. Sfl nghi ngd han che sfl hieu biet vd sfl phdi da ngdn cin viec hinh thdnh ngn tfnh tin edy Idn nhau. Hien nay, sfl nghi ngd vdn chung trong tfl tfldng trilt hpc-chfnh tri ngfl tri d Ddng A, ke c i trong cdng chflng ldn cho khu vflc Ddng A, trong dd cd nhdn thflc gidi tinh hoa xa hdi. Sfl nghi ngd dang kg vd quan niem vl an ninh. nhd't Id gifla nhQng "ke thfl Uch sfl" Tfl cuoi the ky XIX, n i n triet hpc-chfnh Trgn thflc tg', chiln tranh vd xung dot tri d Ddng A cdn chiu i n h hfldng cfla hdng khdng phai Id hinh thflc quan hg duy nhd't loat trfldng phai tfl tfldng tfl bdn ngodi. d Ddng A nhflng dd'u d'n eua chflng trong H i u hg't cac nude Idn diu ed mdt tai khu tdm Iy hign tai Id rd rang. Nin hda binh vflc ndy vd dem vao ddy cdc tu tfldng chfnh gifla cde qud'c gia Ddng A chu ylu Id hda tri vd'n dd rd't phong phfl cua minh. Cdc tu binh phi quan he. Dd Id trang thai hda binh tfldng nay dUde du nhdp vd cii biln trong nhflng khdng hdp t i c va ft quan he. Dieu nhflng dieu kien Uch sfl khde nhau, bdi cdc ndy khdng giflp gi nhilu trong viec giim lflc Ifldng khde nhau ngn cdng da dang. tdc ddng cua Uch sfl chig'n tranh tdi nhdn Ting Idp eUte vd gidi tri thflc dUde ddo tao thflc an ninh ngdy nay trong khu vflc. Nhin tfl nhilu nguon khde nhau, trong nhflng chung, d Ddng A, thie'u n i n t i n g quan he nen vdn hda khde nhau, diiOc tilp thu cae tao ngn sfl kgm hieu bilt ldn nhau, sfl de luong tfl tfldng khac nhau ngn bflc tranh tfl ndng cua qud khfl xung dot tao ngn sil tfldng chfnh tri Ddng A thdm phdn phflc thig'u tin cdy Idn nhau (2). tap. Cd le khdng khu vflc nao phii chiu i n h 4. Tfl ti/dng t r i e t hoc-chinh t r i hfldng eua nhilu luong tfl tfldng da dang vd Trong nhdn thflc v l vd'n de an ninh, tfl khic nhau din nhfl vdy. Nin vdn hda chfnh tfldng trie't hpc-ehinh tri Id yg'u to ehi phdi tri khu vflc tiep tue duy tri sfl da didn da nhilu hdnh vi doi ngoai eua qudc gia. Nd sic, tao ngn tfnh phflc tap vd da chilu tao nen nhan sinh quan vd t h i gidi quan trong viee nhin nhdn, giii quyet vd'n d l an trong vi$e giii quyg't cic vin d l an ninh. Sfl ninh trong khu vflc.
- 58 Rghien ciru Lich sit. sg 6.2012 Khdng ehl cd sfl khic biet, trong ede tfl Nhu vdy, trong lich sfl Ddng A, da khong tudng Idn cua Ddng A cung chfla dflng ton tai mdt nen trilt hpe-chfnh tri vdi nhiing ylu to cd tfnh chia re quan he gifla nhQng gid tri chung dUdc e i khu vflc chia cae dan tpc, qudi:; gia. Vi du nhfl trfldng hdp se. Trong khi dd tinh chung trong trilt ly Nho giao - vdn hay dUdc nhdc den nhfl mpt ve an ninh vfla ft, vfla mudn, lai chiu inh yg'u td^ ehung tao ngn "sfl t h i n k^ Chau A" hfldng cua Chu nghia Hign thflc. Sfl hpp trong nhflng ndm 80 t h i ky XX. Nhflng tie an ninh-ehfnh tri gifla cae nfldc Ddng A cung chfnh dao Khong lai khuyin khfch cdc yg'u dt trong lich sfl, khd khdn trong hidn gii tri thig'u ddn chu trong quan he xa hdi, tai cd p h i n bdi ylu tdndy (4). tfl tfldng bdnh tnldng trong quan hg gifla 6. Mot so y e u t o k h a c trong tinh cdc dan tdc, ha thd'p vai trd cua thfldng mai each ngtfdfi A D o n g vdn cd k h i ndng thflc diy hdp tdc. Id mpt Day khdng hodn todn Id nhflng gid tri hpc thuydt chfnh tri-xa hdi nhieu hdn Id tu pho bid^n nhflng vdn Id thflc t l khdng nhd d tfldng tdn giao, Nho gido khuyg'n khfch chu Ddng A. Chiing khdng thfldng xuygn do nghia quoc gia vd trong chflng mflc ndo dd, nhilu khi bi ly tri kilm e h l nhflng vdn bilu da ddt chu nghia quoc gia ddl ldp vdi ehu Id trong khdng ft tnldng h
- ^gLggygu td tac dgng. 59 Thd hai, do Id tfnh chu quan trong nhdn thd'y khd nhdn nhfldng hdn trong cdc tranh thflc an ninh. 6 Ddng A, da sd cae xa hdi chd'p vdi cic nUde nhd. thieu cd chd p h i n bien chfnh sdch ddi ngoai Thd tu, dd Id tfnh d i tfl di. Ngfldi Ddng theo kilu phudng Tay. \ ^ thi, cac quyet A cd y chf nhflng tdm Iy thudng khong vflng dinh chfnh sach an ninh thudng dfldc eho ngn de til di. 6 Ddng A, cim gide bi xflc hoach dinh trong mdt nhdm nhd cim pham vd bi eoi thfldng deu nhflng cdi de quyin. Dilu ndy khien cho chi'nh sdeh an ddn din tfl ai. Tfl di hay ddn dd^n ndng ninh de chiu tdc ddng tfl trtnh dp, quan gidn. Sfl tfl ai vd ndng gidn doi khi khiln nigm, tam 1^, tfnh each, kinh nghiem vd sd ngudi ta bd't chd'p cac tfnh todn ly tri ldi hai thfch, sd ghgt, cua nhflng ngudi trong vd sfl nhudng nhin dl bd qua eae cd hpi hda nhdm dd, tflc Id de mang tfnh ehu quan. giii. Tfl di cdn d i sinh ra sil chd'p vdt, Tfnh chu quan lai cdng de trd ngn Idn hdn khien nhfliig vd'n d l nhd ed the trd thdnh trong bdi cinh ngoai giao bf mdt vd hoach to. Thdm chf tu i i cdn chfla dung k h i nSng dinh chfnh sach an ninh ft cdng khai vd'n tung he vd bd cupc trong hdp tdc giii quyet dang pho biln d Ddng A. Khi tinh chu quan cic vd'n d l an ninh. Til di Id chfnh Id mdt Idn, lai edng thgm chu nghia kinh nghigm, trong nhflng tdc nhan ldm cho vd'n de an vd'n de an ninh lai edng trd ngn khd ludng. ninh trong khu vile ddi khi trd ngn de thay Dg'n Ifldt minh, tfnh khd Ifldng diu dfldc cde doi vd khd ludng. Tfl i i cung ldm giam k h i ben big't e i ngn de gay eim giic bd't an, va ndng thda higp, nhdn nhUdng. Ngodi ra, tfl dd Id sfl phflc tap vd cdng thing hdn tfnh dl til di cao diu dUdc ede bgn biet ci trong cic vd'n d l an ninh. cung ddi khi Idm giim sil Iila chpn va khien Thd ba, dd Id sfl chfl trpng tdi than phdn viee giii quylt mdu thudn an ninh them dia vi. Sfl chfl trpng ndy d Ddng A Id khd phflc tap, kgo ddi. Nhin chung, sfl tfl ai mdt cao, nhd't Id trong nhflng xa hdi i n h hfldng khi dd xay ra se Idm vd'n d l an ninh trd nhilu cua Nho gido vd cd lich sfl de chg'. Su ngn khd giii quy^t hdn. chu trpng tdi thdn phdn dia vi hay sinh ra Thd nam, dd Id tfnh thfl dai. O Ddng A, quan dilm thfl bdc, bd't binh ding, thieu do sfl chi phdi cua lich sfl vd tam tfnh tdn trpng ldn nhau, ddc biet la cua nfldc ldn hfldng vl qua khfl, ngfldi ta thudng khd ddl vdi nfldc nhd. Than phdn dia vi khi quen nhflng dilu dau kho, tui nhiic, thfl dfldc chu trpng qua mflc thi trd thdnh mdt h i n do ngfldi khac dem lai trong qua khfl thfl ldi fch Idn. Ddi khi, ngfldi ta sdn sdng hdn la nhflng dilu vui, dilu tot. Dieu ndy chd'p nhdn xung dot hay sfl "dn milng, t r i cdn dvtOc nudi dUdng trong thdi hien tai khi mig'ng" de thda man long tfl tdn vd gifl the giio "'.UC Uch sfl thudng hfldng tdi xung dot dien. Tfnh cdch ndy vi the md trd thdnh hdn la hdp tde, theo tinh t h i n ta dflng cdn mpt tie nhdn ldm tdng hodc gay kgo ddi ngfldi khac sai. Tfnh thfl dai de tao ra dinh xung dpt. Thdm chf, ddi khi sil cam thd'y kiln vd c i sfl nghi ngd ddl vdi ke thfl cu. thdn phdn dia vi bi td'n thUdng lai trd Din lUdt minh, dinh kiln vd ci sfl nghi ngd thdnh nguyen nhdn gay ra mau thudn. The thfldng dem lai i m i n h trong nhdn thflc vl di$n qua eao ddi khi cung Idm anh hudng xung dot hdn Id hdp tdc, tam ly eoi ddl d i n sfl thda hiep, nhdn nhUdng trong viec tfldng Id ddl thu hdn ddl tdc. Tinh thfl dai giai quyg't cie vd'n d l ir. ninh. Dieu ndy Id yg'u td kfch thfch xung dot vd di ldm dfldc the hidn ro nhd't trong quan he nude giim y chf hdp tic. Ndi each khac, tfnh thfl Idn-nfldc nhd khi cic nude Idn thudng cim dai Id dudng ddn qud khfl xung dot vdo
- 60 Rghien ciiru Lich sfl. sg 6.2012 trong nhdn thflc an ninh cua hien tai. Vdi tieu cilc tdi nhdn thflc an ninh cd lg cung mdt Uch sfl chien tranh vd xung dot eua cdn thilt nhu mdt phfldng cdch giai quylt Ddng A nhu trgn da d l cdp, tfnh thfl dai la vd'n d l an ninh trong khu vflc. Bdi le, khi mdt ylu td gay khd khan cho viee khgp lai cac ylu to nay dU(3e giim bdt, nhdn thflc an qud khfl, hfldng tdi tfldng lai. ninh sg dfldc cii thien theo hfldng tfch cflc 6. Ket luan hdn, vd'n d l an ninh theo dd se bdt cdng Nhu vdy, d Ddng A, nhdn thflc an ninh thing hdn va viec giii quylt vi t h i cung se eua cdc nude trong khu vUe edn chiu tie dd khd khan hdn. dpng cua nhieu yeu td tfl mdi trfldng tinh Nhflng ylu to ndy eung gdp phin tao ra thin. Cic ylu td ndy cd nhilu nhflng trong nhflng ngt ridng cho vd'n dl an ninh d Ddng khudn k h i cua bdi vi^t mdi ehi budc diu d l A. Viec khic phuc chflng phii Id mpt qua cdp din mdt sdyeu td. Dd la chu nghia qudic trtnh. Vi the, viec giii quyg't cdc vd'n dl an gia manh mg, nhdn thflc lich sfl sdu sic, da ninh d Ddng A vdn phii tfnh din chflng. dang tu tudng triet hpc-chfnh tri vd mdt so Td't c i nhiing yeu td d l edp trgn day deu diem trong tfnh cdch eua ngudi A Ddng. thude v l tinh t h i n chu quan, tflc Id hodn O Ddng A, nhiing hign tupng ndy khdng todn cd the thay doi. Cd nhilu each thflc dl phii Id nhieu nhung cflng khdng phii ft. cd t h i thay doi hodc ldm giim bdt chflng. Chung dang ton tai vd vdn du sflc ndng dl Dd Id p h i t trien hdp tie d l tao ra nhilu gia tac ddng ding k l Ign nhdn thflc an ninh tri ehung khu vflc, dilu chinh giao due vd trong khu vflc. Cdc yg'u to ndy la ed tfnh hai hdp tic gido due eho t h i he tre de giflp thay mdt nhflng nhflng mdt trdi eua chung dang doi nhdn thflc, tdng cfldng giao Iflu gifla inh hudng khdng ldi cho nhdn thflc an gidi tri thflc d l nhdn thflc tfch cflc lan ninh d khu vflc. Nhdn thflc an ninh chiu truyin trong xa hpi vd Ign gidi hoach dinh inh hudng cua eae yeu td nhU vdy dang gdp chfnh sdch, thuc diy hdn nfla cdc bien phap phin ldm tdng tinh trang phflc tap, tfnh xay dflng long tin, tdng cudng giao Iflu vdn khd ludng vd khd giii quyg't hdn trong cdc hda-xd hpi d l tdng thdm sfl hieu bilt lin vin d l an ninh. nhau, thuc day nhdn thflc Ugn chu the Khi khd thay ddi nhanh chdng hodn trong khu vile v l vd'n d l an ninh, cinh khach quan, khi viec thay doi nhdn Khi dd, chflng ta cd t h i hi vpng nhilu thflc cung khdng the mdt sdm mdt chieu, hdn vl mdt nen an ninh thuc sfl cho Ddng viee nhdn biet cdc yeu to tinh t h i n tie ddng A. CHU THICH (1), (2). Tham khao thfm Hoing Khic Nam, sU sd hgc Hd Vdn Tdn, Nxb. Dai hpc Qudc gia Hi H0) tdc Ddng A - nhitng trd nggi cda lich si. Tap Npi, H i Noi 1997, tr. 95-108. chi Nghien citu Nhgt Bdn vd Ddng Bdc A, sd 5 (47), (4). Tham khao them Hoing Khic Nam, Vdn 2003, tr. 68-74. di vdn hod trong chu nghia khu vifc Ddng A, T^p (3). Din theo GS. Hi Vin Ti'n "Mi'y suy nghi chf Nghiin cUu Nhdt Bdn vd Ddng Bdc A, sd 1 (65), vd ljch sii Viet Nam vi tu tudng Vift Nam", Gido -005, tr. 34-39.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học