Xem mẫu
- 12 ThS. Lê Kế Quân MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM THỪA THIÊN HUẾ MEASURES TO IMPROVE THE TEACHING QUALITY OF POLITICAL THEORY SUBJECTS AT THUA THIEN HUE JUNIOR COLLEGE OF EDUCATION Lê Kế Quân Trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế; Email: lekequan@gmail.com Tóm tắt - Các môn lý luận chính trị gồm: Những nguyên lý cơ bản Abstract - Such political theory subjects as Fundamental của chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Đường lối cách principles of Marxism, Ho Chi Minh’s Ideology, The Revolutionary mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, là những môn học bắt buộc road of Vietnamese Communist Party are compulsory for all trong tất cả các trường đại học, cao đẳng ở nước ta, đối với tất cả disciplines and modes of training at universities and colleges in our các ngành đào tạo dù theo hình thức chính quy hay vừa làm vừa country. It is assumed that the teaching and learning of these học. Việc giảng dạy và học tập các môn lý luận chính trị thời gian subjects have not met the established requirements of quality. qua theo nhận định chung là chất lượng chưa cao. Vì vậy, nâng Therefore, enhancing the teaching quality of the subjects is really cao chất lượng dạy học các môn học này là yêu cầu khách quan an objective, urgent need. There are actually a variety of factors bức thiết. Có nhiều yếu tố tác động đến chất lượng dạy học các that can influence teaching and learning political theory subjects. môn lý luận chính trị. Trong bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập đến In this paper, however, we would only like to present some practical một số biện pháp đang thực hiện ở Trường Cao đẳng Sư phạm measures being taken at Thua Thien Hue Junior college of Thừa Thiên Huế. Đó là: Ứng dụng công nghệ thông tin, các phần education. These involve applying information technology and the mềm tin học hiện đại, mạng internet trong giảng dạy; Hướng dẫn Internet to teaching, guiding learners’ self-study based on their sinh viên tích cực tự học theo chương trình môn học; Tổ chức cho training programs, and organising activities that allow students to sinh viên nghiên cứu, tìm hiểu thực tế. research and experience real-life practices. Từ khóa - chất lượng dạy học; lý luận chính trị; biện pháp; đại học, Key words - teaching quality; political theory; measures; cao đẳng; Thừa Thiên Huế university; junior college; Thua Thien Hue 1. Đặt vấn đề 2. Tình hình giảng dạy, học tập các môn LLCT và biện pháp nâng cao chất lượng dạy học các môn LLCT ở Việc nâng cao chất lượng dạy và học ở các trường Trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế đại học, cao đẳng là yêu cầu khách quan, bức thiết trong giai đoạn hiện nay đối với nước ta. Hội nghị Ban Chấp 2.1. Tình hình giảng dạy và học tập các môn LLCT hành Trung ương Đảng lần thứ 8 (khóa XI) đã ra Nghị Để nhằm nâng cao chất lượng dạy học các môn LLCT quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản, ở Trường CĐSP Thừa Thiên Huế, trước hết, chúng tôi đã toàn diện giáo dục và đào tạo. Nghị quyết khẳng định tiến hành nghiên cứu, tìm hiểu về tình hình giảng dạy các cần phải: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy môn LLCT bằng việc khảo sát ý kiến 350 SV (thông qua và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ bảng hỏi, thu về 305 phiếu trả lời câu hỏi đúng yêu cầu. động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người Chúng tôi nhận thấy rằng những năm qua, việc dạy học các học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ môn LLCT trong Nhà trường đã có nhiều đổi mới, song máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến trong thực tế, nó vẫn chưa thật sự hấp dẫn, chưa gây được khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi hứng thú đối với SV, đúng như SV nêu ý kiến. Cụ thể có mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học 44,9% SV trả lời rằng SV không thích học các môn LLCT chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, là do giảng viên (GV) dạy không hấp dẫn, chỉ có 34,1% SV chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu được điều tra trả lời thích học. Chúng tôi thấy rằng tình khoa học”[1] trạng một số SV nghỉ học hoặc đến lớp cho có mặt xảy ra Nâng cao chất lượng dạy học đối với các môn lý luận trong tất cả môn LLCT. Đặc biệt là đối với những lớp ghép chính trị (LLCT) như môn Những nguyên lý cơ bản của số lượng đông trên 100 sinh viên, giảng viên khó kiểm soát chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Đường hết tất cả sinh viên trong cả buổi học. lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, cũng không Bảng 1. Kết quả xếp loại học tập các môn LLCT của SV nằm ngoài yêu cầu chung đó. Hội nghị lần thứ 5 Xếp loại (%) Trung Yếu Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) đã khẳng Giỏi Khá Môn học bình kém định: “Cần đổi mới mạnh mẽ chương trình, nội dung, Những nguyên lý cơ bản của phương pháp dạy và học lý luận, coi trọng chất lượng 2,4 32,7 44,6 20,3 chủ nghĩa Mác-Lênin (1) và tính hiệu quả. Tổ chức học tập một cách nghiêm túc, Những nguyên lý cơ bản của có hệ thống chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ 3,8 37,3 42,2 16,7 chủ nghĩa Mác-Lênin (2) Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Tư tưởng Hồ Chí Minh 6,4 42,5 37,8 13,3 Nhà nước, chủ nghĩa yêu nước và truyền thống Đường lối cách mạng của Đảng cách mạng của dân tộc, của Đảng. Phát huy tính sáng Cộng sản Việt Nam 8,0 42,7 32 18 tạo, chủ động của người học, dành nhiều thời gian cho việc tự học”[2, tr.67-68] (Nguồn: Khoa Quản trị-Nghiệp vụ, Trường CĐSP Thừa Thiên Huế)
- TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 8(81).2014 13 Chúng tôi cũng đã tiến hành nghiên cứu, tìm hiểu về kết ở nhà trường nói chung đã được thừa nhận rộng rãi, chúng quả học tập các môn LLCT của SV các khóa trong Nhà tôi không đi sâu phân tích ở đây. trường từ năm 2012 đến nay. Kết quả tổng hợp xếp loại Để nâng cao chất lượng dạy học các môn LLCT như: theo các môn học và trung bình xếp loại kết quả của các môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin, môn học như sau: môn Tư tưởng Hồ Chí Minh, môn Đường lối cách mạng Bảng 2. Tổng hợp xếp loại trung bình kết quả học tập của Đảng Cộng sản Việt Nam, thì việc GV sử dụng máy vi các môn LLCT của SV tính, các phần mềm tin học, khai thác thông tin, tư liệu trên Xếp loại chung về kết quả mạng internet phục vụ cho dạy học là rất cần thiết. Qua STT Kết quả (%) thực tiễn, khi giảng bài bằng giáo án điện tử, có minh họa học tập các môn LLCT 1 Giỏi 5,15 bằng hình ảnh, video, âm thanh, thông tin trực tiếp trên mạng internet v.v.. đã tạo ra hứng thú học tập đối với SV 2 Khá 38,8 hơn, làm cho nhiều SV không còn cảm thấy học các môn 3 Trung bình 39,15 LLCT là “khó, khô, khổ” như trước đây. Vì vậy, chất lượng 4 Yếu kém 17,07 học tập các môn học này được nâng cao rõ rệt. Như vậy theo kết quả ở Bảng 2 về xếp loại trung bình Chúng tôi nhận thấy rằng, GV trước hết phải nghiên kết quả học tập của các môn LLCT thì chỉ có 5,15% SV đạt cứu nắm vững chương trình môn học, nắm vững đối tượng loại giỏi, 38,8% khá, 39,15% trung bình, 17,07% yếu kém. SV về trình độ, hệ đào tạo, ngành đào tạo. Đồng thời Điều đó chứng tỏ kết quả học tập các môn LLCT chưa cao. thường xuyên cập nhật những vấn đề thực tiễn của địa Tỷ lệ sinh viên có kết quả học tập yếu kém còn nhiều. phương, của Việt Nam và thế giới có liên quan trực tiếp đến nội dung bài học để liên hệ vào bài giảng, làm cho bài giảng Tìm hiểu, phân tích nguyên nhân của kết quả học tập sinh động, gần gũi, cuốn hút người học chú ý theo dõi, tạo trên của SV qua khảo sát, điều tra 305 SV bằng phiếu trắc hứng thú học tập cho SV. Mặt khác, muốn đạt hiệu quả cao nghiệm. Kết quả: Với câu hỏi “bạn có thích học các môn khi ứng dụng công nghệ thông tin, các phần mềm tin học Lý luận chính trị?” thì chỉ có 34,1% SV được điều tra trả hiện đại, mạng internet thì bài giảng soạn bằng powerpoit, lời thích học, 57% có thái độ bình thường và 8,9% SV trả các slide trình chiếu cần khoa học, logic, thẩm mỹ, kiến lời không thích học. Có tới 33,4% SV được hỏi cho rằng thức trong các môn học LLCT cần được khái quát ngắn không thích học, nghỉ học là do môn học, 49,5% do SV gọn, tổng hợp dưới dạng sơ đồ hóa; sử dụng phim ảnh, lười học. Về động cơ học tập các môn LLCT có 31,1% SV thông tin cần phải phù hợp, phục vụ trực tiếp cho bài giảng được điều tra trả lời vì sợ thiếu điểm, 32,8% vì bắt buộc và không nên chỉ dừng lại ở việc minh họa mà cần có sự phải học, bên cạnh đó 37% cho rằng vì đó là môn học thú phân tích để từ đó rút ra kiến thức cần thiết, bổ ích. vị, hay, 64.3% là để nâng cao nhận thức. 2.2.2. Hướng dẫn sinh viên tích cực tự học theo chương 2.2. Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học các trình môn học môn LLCT Để khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ Theo quan niệm chung, chất lượng giảng dạy và học tập máy móc, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người các môn LLCT thể hiện ở nhiều khía cạnh, như: Bài giảng học, nâng cao hiệu quả dạy học các môn LLCT, theo chúng trên lớp của GV được đồng nghiệp và SV đánh giá như thế tôi thì phải làm cho SV tích cực, tự giác tự học theo chương nào; tỉ lệ số lượng SV thường xuyên có mặt tham gia các trình, nghĩa là phải tích cực hóa hoạt động học tập của SV. lớp học nhiều hay ít, sự hứng thú trong quá trình học tập Đây là mô hình dạy học tích cực, phù hợp với thực tiễn đổi của SV, sự nắm bắt hiểu biết của SV về kiến thức môn học; mới ở nước ta hiện nay. Ở mỗi môn học, thậm chí theo từng kết quả học tập môn học qua bài kiểm tra, bài thi, điểm tổng chương, từng phần có nhiều cách dạy học phát huy tính tích kết môn học của SV ra sao? Chất lượng dạy-học cao nghĩa cực của người học, trong đó có việc sử dụng hệ thống vấn là giờ dạy của GV được đồng nghiệp và SV đánh giá cao, đề-câu hỏi liên quan đến nội dung bài học. cuốn hút, gây hứng thú tốt. SV tích cực, nỗ lực trong quá trình học tập môn học và kết quả học tập đạt điểm cao. Để hướng dẫn SV tích cực tự học thì trước hết đòi hỏi GV cần nghiên cứu, nắm vững toàn bộ chương trình, đặc điểm Như vậy, chất lượng giảng dạy và học tập các môn môn học và đối tượng SV. Từ đó, GV tiến hành xây dựng hệ LLCT có thể nhận biết một cách định tính, vì đây là các thống vấn đề-câu hỏi cho từng chương, tiết lên lớp. Hệ thống môn mang tính chất lý luận; đồng thời cũng có thể nhận vấn đề-câu hỏi khi xây dựng phải đảm bảo các yêu cầu: Lô biết theo định lượng, với những con số cụ thể như chúng gic, khoa học; Đề cập bao quát được những nội dung cơ bản tôi đã đề cập ở phần trước. của chương, tiết; Khai thác được vốn kiến thức mà SV đã được Có nhiều yếu tố tác động đến chất lượng dạy học các tiếp thu ở bậc phổ thông; Liên hệ được với thực tiễn địa môn LLCT như: giảng viên-người dạy; sinh viên-người phương, đất nước cũng như trên thế giới phù hợp với nội dung học; chương trình, giáo trình; cơ sở vật chất, v.v... Trong kiến thức của chương, tiết; Vừa sức với SV. phạm vi bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập đến một số biện GV không chỉ xây dựng hệ thống vấn đề-câu hỏi, mà pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học các môn LLCT. điều rất quan trọng là cần sử dụng chúng thích hợp nhằm 2.2.1. Ứng dụng công nghệ thông tin, các phần mềm tin phát huy tính tích cực tự học của SV. Để làm được điều này, học hiện đại, mạng internet trong giảng dạy theo chúng tôi, ngay từ tiết đầu tiên của chương trình các Tiện ích, hiệu quả của việc sử dụng công nghệ thông môn LLCT, khi lên lớp GV cần công bố, giới thiệu với SV tin, phần mềm tin học hiện đại, mạng internet trong dạy học về quá trình lên lớp của GV, về cách tiếp cận môn học, để
- 14 ThS. Lê Kế Quân SV hiểu rằng bản thân phải chủ động trong quá trình học cù, sáng tạo, nghị lực biết vượt qua những khó khăn để tập, GV chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn. vươn lên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước hôm Trước khi kết thúc buổi lên lớp đầu tiên, GV đưa ra nay, làm cho quê hương đất nước ngày càng đổi thay, khởi những vấn đề-câu hỏi có liên quan, hay chính là nội dung sắc. Như vậy, các bài giảng về Đường lối cách mạng của của buổi học tiếp theo, yêu cầu SV về tìm hiểu, chuẩn bị Đảng Cộng sản Việt Nam, về Tư tưởng Hồ Chí Minh trên trước ở nhà theo cá nhân hoặc nhóm tùy hoàn cảnh cụ thể. lớp sẽ sinh động, cuốn hút người học hơn. Mặt khác, cũng Đến buổi học tiếp theo của môn học, GV để cho SV tự trình chính từ thực tiễn ấy, SV thêm tự hào về truyền thống, tin bày kết quả tìm hiểu, chuẩn bị của mình. Những SV khác, tưởng vào tương lai, nỗ lực học tập, rèn luyện để cống hiến nhóm khác cần phải chú ý theo dõi, lắng nghe và có thể nêu cho nước nhà. ý kiến riêng của mình khi cần thiết. GV chỉ là người nêu ý Chúng tôi nhận thấy rằng để tổ chức cho SV nghiên kiến cuối cùng kết luận về vấn đề đó, trở thành nội dung cứu, tìm hiểu thực tế đạt hiệu quả cao thì trước hết đòi hỏi kiến thức cần nắm đối với SV. SV nào, nhóm nào làm tốt GV phải lựa chọn địa danh, địa điểm, nội dung phù hợp; có sẽ được chấm điểm cộng vào điểm môn học để khuyến kế hoạch chi tiết, cụ thể. khích SV tích cực. Cứ như vậy, GV tiến hành thường xuyên, trở thành thói quen, thành nếp trong quá trình dạy 3. Kết luận học bộ môn. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt, thành công, đòi Việc đổi mới, nâng cao chất lượng dạy học các môn hỏi chính SV phải thật sự chủ động, tự giác tìm hiểu, chuẩn khoa học nói chung, các môn LLCT nói riêng ở các trường bị bài trước khi lên lớp theo yêu cầu của GV; đồng thời GV đại học, cao đẳng hiện nay là yêu cầu tất yếu, khách quan. phải linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng SV cụ thể. Để nâng cao chất lượng dạy học các môn học, đòi hỏi phải 2.2.3. Tổ chức cho sinh viên nghiên cứu, tìm hiểu thực tế thực hiện đồng bộ rất nhiều yếu tố: Từ xây dựng chương trình, giáo trình, cơ sở vật chất thiết bị phục vụ quá trình “Trăm nghe không bằng một thấy”, “Lý luận phải gắn dạy và học một cách phù hợp; cho đến tác động vào ý thức liền với thực tiễn”, vì vậy không chỉ giảng bài trên lớp, các học tập của sinh viên và nâng cao chất lượng đội ngũ giảng GV LLCT cần chủ động sắp xếp, tổ chức, hướng dẫn cho viên… SV đi nghiên cứu thực tế ở địa phương. Trường CĐSP Thừa Thiên Huế đang thực hiện một số Được sự quan tâm tạo điều kiện của Nhà trường, các biện pháp mà chúng tôi đề cập ở trên nhằm nâng cao chất GV LLCT Trường CĐSP Thừa Thiên Huế đã thường xuyên lượng dạy học các môn LLCT trong Nhà trường, góp phần tổ chức, hướng dẫn cho SV đi nghiên cứu thực tế. Năm học thực hiện đổi mới và nâng cao chất lượng dạy học theo 2010-2011 có 1504 SV, năm học 2011-2012 có 1006 SV, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước./. năm học 2012-2013 có 1271 SV, năm học 2013-2014 có 1230 SV đã đi thăm, tìm hiểu thực tế tại Bảo tàng Hồ Chí Minh tỉnh, Bảo tàng Tổng hợp tỉnh, nhà lưu niệm của gia TÀI LIỆU THAM KHẢO đình Bác Hồ ở Huế. [1] Đảng Cộng sản Việt Nam: Các Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương khoá IX, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Có thể khẳng định rằng, việc tổ chức cho SV đi nghiên Hà Nội 2002. cứu, tìm hiểu thực tế là rất cần thiết, có ý nghĩa lớn. Chính [2] http://www.dangcongsan.vn/TƯ LIỆU VĂN KIỆN/ Văn kiện qua hoạt động này sẽ giúp SV nhận thức, hiểu biết sâu sắc Đảng/Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 8 (khóa XI). thêm về truyền thống yêu nước, tinh thần, ý chí quật cường của người dân Việt Nam, của quê hương trong chống giặc ngoại xâm giành độc lập dân tộc trước đây cũng như sự cần (BBT nhận bài: 21/04/2014, phản biện xong: 18/06/2014)
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học