Một đánh giá nhanh về chương trình truyền thông thử nghiệm Meena ở Việt Nam - Bùi Quang Dũng

X· héi häc sè 4 (84), 2003 47 Mét ®¸nh gi¸ nhanh vÒ ch−¬ng tr×nh truyÒn th«ng thö nghiÖm Meena ë ViÖt Nam Bïi Quang Dòng 1. Giíi thiÖu Ch−¬ng tr×nh truyÒn th«ng nhiÒu mÆt Meena lµ s¸ng kiÕn truyÒn th«ng theo vïng cña UNICEF, sö dông tiÕp cËn gi¸o dôc ®Ó d¹y cho kh¸n gi¶ vÒ quyÒn trÎ em. H×nh ¶nh Meena, mét c« bÐ Nam ¸ ®−îc lÊy lµm h×nh mÉu ®¹i diÖn ®Ó khuyÕn khÝch vµ b¶o vÖ c¸c quyÒn cña trÎ em. Meena lµ chÊt xóc t¸c trong c¸c cuéc th¶o luËn vÒ chñ ®Ò quyÒn trÎ em. Héi Liªn hiÖp phô n÷ ViÖt Nam ®−îc sù trî gióp cña UNICEF ®· thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh thö nghiÖm vµo nh÷ng n¨m 1998- 1999. Giai ®o¹n thÝ ®iÓm dù ¸n ®−îc thùc hiÖn t¹i 10 x· thuéc 5 tØnh. Giai ®o¹n hai thùc hiÖn t¹i 8 x· thuéc 5 tØnh. TÝnh ®Õn nay, c¸c tØnh cã dù ¸n bao gåm: Hµ Néi, S¬n La, Yªn B¸i, Lµo Cai, Trµ Vinh, Kon Tum, Hå ChÝ Minh vµ Sãc Tr¨ng. Nh÷ng tiÕp xóc ®Çu tiªn cho thÊy c«ng chóng ®· nhËn thÊy Meena lµ ch−¬ng tr×nh thó vÞ, thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn ®Þa ph−¬ng vµ c¸c th«ng ®iÖp cã t¸c dông n©ng cao kiÕn thøc. Tªn Meena còng ®−îc ®Ò nghÞ ®æi thµnh Mai cho gÇn gòi víi ng−êi ViÖt Nam. Cuéc nghiªn cøu ®¸nh gi¸ ch−¬ng tr×nh truyÒn th«ng thö nghiÖm Meena b¾t ®Çu b»ng c¸c buæi lµm viÖc víi ®¹i diÖn UNICEF vµ Héi Liªn hiÖp Phô n÷ Trung −¬ng ®· cho biÕt nh÷ng th«ng tin ®Çu tiªn vÒ dù ¸n. Kh¶o s¸t thùc ®Þa sö dông kü thuËt pháng vÊn s©u vµ th¶o luËn nhãm tËp trung cung cÊp nh÷ng d÷ liÖu c¨n b¶n cho ph©n tÝch. Mét bé c«ng cô (bao gåm c¸c b¶ng h−íng dÉn pháng vÊn vµ th¶o luËn) ®−îc thiÕt kÕ dµnh cho tõng ®èi t−îng riªng ®· ®−îc so¹n vµ ®em th¶o luËn víi c¸c c¸n bé ch−¬ng tr×nh cña UNICEF. Néi dung cña bé c«ng cô nµy ®−îc diÔn ®¹t d−íi d¹ng nh÷ng c©u hái vÒ dù ¸n. Sè l−îng pháng vÊn s©u lµ 50 tr−êng hîp vµ th¶o luËn nhãm lµ 24 cuéc. Tæng céng lµ 74 cuéc pháng vÊn vµ th¶o luËn nhãm. Do ®iÒu kiÖn n¶y sinh t¹i thùc ®Þa, 2 cuéc pháng vÊn s©u ®· kh«ng thùc hiÖn ®−îc t¹i tØnh S¬n La vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh. 1 1 Cuéc nghiªn cøu ®¸nh gi¸ hiªu qu¶ cña ch−¬ng tr×nh truyÒn th«ng Mai tiÕn hµnh theo lêi mêi cña UNICEF . Mét nhãm nghiªn cøu viªn vµ trî lý nghiªn cøu cña viÖn X· héi häc cïng víi c¸c céng t¸c viªn ®· tham gia cuéc nghiªn cøu nµy, bao gåm: BÕ Quúnh Nga, BÕ V¨n HËu, Ph¹m ThÞ V©n, §ç Minh Khuª, §inh Ph−¬ng Th¶o, NguyÔn Hång Th¸i, Bïi Quang Dòng, NguyÔn Lan Anh. Bµi viªt tãm l−îc nh÷ng kÕt qu¶ chñ yÕu cña cuéc nghiªn cøu. T¸c gi¶ nh©n dÞp nµy xin cã lêi c¶m ¬n tÊt c¶. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn 48 Mét ®¸nh gi¸ nhanh vÒ ch−¬ng tr×nh truyÒn th«ng thö nghiÖm Meena ë ViÖt Nam 2. Nh÷ng th«ng ®iÖp chñ yÕu Néi dung c¸c chuyÖn kÓ kh¸ ®a d¹ng. ChuyÖn “Ba ®iÒu −íc” ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò vÒ n−íc s¹ch vµ vÖ sinh m«i tr−êng, −íc muèn cña trÎ cã cuéc sèng tèt h¬n. “Chia xoµi” ®Ò cËp ®Õn viÖc chia khÈu phÇn thøc ¨n vµ c«ng viÖc gi÷a con trai vµ con g¸i nh»m gióp n©ng cao nhËn thøc vÒ quan ®iÓm giíi. ChuyÖn “§Õm gµ” nãi r»ng nÕu trÎ em kh«ng häc ®−îc th× nã sÏ kh«ng gióp ®ì ®−îc cho gia ®×nh. C©u chuyÖn nãi lªn nhu cÇu cña trÎ em cÇn ®−îc ph¸t triÓn, ®−îc trau dåi kiÕn thøc, võa cho thÊy tr¸ch nhiÖm cña trÎ em ®èi víi gia ®×nh vµ x· héi nh− thÕ nµo. “ChuyÖn vÒ mét c« bД th× gi¸o dôc cho céng ®ång t×nh ®oµn kÕt; kh«ng ai cã thÓ sèng c« lËp, c¸ch biÖt víi ng−êi kh¸c. C©u chuyÖn “Cøu em bД gi¸o dôc ph¶i biÕt sèng mét c¸ch khoa häc, ®Ó tr¸nh vµ ch÷a nh÷ng bÖnh ®¬n gi¶n. ChuyÖn “Em yªu tr−êng em” gióp trÎ em hiÓu ®−îc viÖc häc hµnh lµ quan träng vµ cÇn thiÕt, dï trong hoµn c¶nh nµo còng kh«ng ®−îc bá häc. Bªn c¹nh ®ã, chuyÖn cßn gi¸o dôc cho c¸c thµy c« gi¸o ph−¬ng ph¸p d¹y häc nh− thÕ nµo cho phï hîp, t¹o sù tin t−ëng vµ t«n träng ®èi víi häc sinh, v.v. Theo nh÷ng ng−êi tr¶ lêi, néi dung c¸c c©u chuyÖn ®−a ra nh×n chung lµ phï hîp. Cèt truyÖn ®−îc cho lµ ®¬n gi¶n vµ gÇn gòi víi cuéc sèng ®Þa ph−¬ng, ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò mµ céng ®ång quan t©m. §èi víi nh÷ng vïng cao, vïng n«ng th«n, tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp vµ sù hiÓu biÕt vÒ quyÒn trÎ em cßn h¹n chÕ th× nh÷ng néi dung ®ã cã ý nghÜa rÊt tÝch cùc. VÊn ®Ò trÎ em lang thang bÞ l¹m dông th©n thÓ vµ søc lao ®éng, vÊn ®Ò giao th«ng hay c¸c tÖ n¹n x· héi rÊt næi cém ë thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ tØnh Trµ Vinh. T¹i hai thµnh phè nµy nh÷ng vÊn ®Ò nh− vËy nªn ®−a vµo néi dung tuyªn truyÒn. Ng−êi thùc hiÖn quyÒn trÎ em kh«ng chØ lµ b¶n th©n trÎ mµ lµ c¶ céng ®ång, trong ®ã cã nh÷ng ng−êi sèng gÇn gòi víi c¸c em nh− «ng bµ, cha mÑ, anh chÞ em trong gia ®×nh. Cho nªn nhiÒu ng−êi tr¶ lêi cho r»ng trong c¸c c©u chuyÖn, h×nh ¶nh cña nh÷ng ng−êi tr−ëng thµnh, nh÷ng ng−êi sèng gÇn gòi víi trÎ em hay nh÷ng ng−êi cã tr¸ch nhiÖm víi trÎ vÉn cßn thiÕu v¾ng. Mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña dù ¸n lµ ®−a ®−îc h×nh ¶nh mét em bÐ g¸i xuyªn suèt qua c¸c c©u chuyÖn. §©y cã thÓ coi lµ mét h×nh mÉu mµ c¸c em v−¬n tíi. C¸c bËc cha mÑ còng thÊy bÐ Mai lµ “tÊm g−¬ng tèt”. §èi víi ng−êi d©n vµ trÎ em, Mai lµ mét ng−êi b¹n. “H×nh ¶nh bÐ Mai chuÈn, lÊy ®ã lµm ®iÓm v−¬n tíi, mét c« bÐ n¨ng ®éng, ham hiÓu biÕt, gióp ®ì mäi ng−êi, cã nh÷ng −íc m¬ tèt ®Ñp... Mét h×nh ¶nh tèt ®Ñp ®iÓn h×nh ®Ó gi¸o dôc c¸c em” (HCM 5, n÷, 46 tuæi, C¸n bé Phßng Gi¸o dôc huyÖn Hooc M«n, kiªm Ñy viªn Ban chÊp hµnh huyÖn Héi Phô n÷ Hooc M«n). H×nh ¶nh bÐ Mai ®«i lóc còng g©y ra nh÷ng nhËn xÐt tr¸i ng−îc. TrÎ em còng muèn cã ng−êi b¹n nh− Mai, thÝch trë thµnh ng−êi nh− Mai. C¸c bËc cha mÑ cã ng−êi Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.ac.vn Bïi Quang Dòng 49 l¹i kh«ng thÝch l¾m v× b¶o con g¸i lanh qu¸ thÕ th× cùc , con g¸i mµ lý sù qu¸. Th¸i ®é nh− vËy còng cã thÓ hiÓu ®−îc, nhiÒu ng−êi ViÖt Nam nhÊt lµ n«ng d©n, mong con g¸i hiÒn thôc, biÕt nghe lêi, ngoan ngo·n, h¬n lµ cã lý sù, m¹nh mÏ. Nh−ng cã bµ mÑ l¹i nãi nÕu t«i cã ®øa con nh− vËy th× ®æi vµng t«i còng kh«ng ®æi. 3. C¸c tuyªn truyÒn viªn C¸ch lµm cña Ch−¬ng tr×nh s¸ng kiÕn truyÒn th«ng Mai cßn míi l¹ ®èi víi nhiÒu ng−êi. Thêi gian tËp huÊn kh«ng dµi vµ c¸c tuyªn truyÒn viªn vÉn ch−a bao giê ®−îc trang bÞ kiÕn thøc vÒ quyÒn trÎ em vµ kü n¨ng tuyªn truyÒn, nh−ng nh×n chung hä thu nhËn kh¸ tèt. Mét sè ng−êi cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t s¸ng kiÕn ngay trong qu¸ tr×nh tËp huÊn, nh−ng cã ng−êi ph¶i ®Õn lóc ®i vµo thùc tÕ míi hiÓu ®−îc vai trß cña hä trong dù ¸n. §i xuèng céng ®ång lµ qu¸ tr×nh ®Ó tuyªn truyÒn viªn n¾m v÷ng néi dung truyÒn th«ng. “Khi ®i tËp huÊn míi ®Çu m×nh kh«ng hiÓu ch−¬ng tr×nh ®ã lµ g×, lóc häc th× kh«ng h×nh dung b¹n Mai ra lµm sao, 4 quyÒn theo c«ng −íc vµ theo luËt trÎ em th× biÕt råi. §Õn ngµy thø 2 b¾t ngåi xem bé phim, ®−îc thùc tËp, xuèng céng ®ång lµm th× lóc ®ã míi hiÓu th× ra m×nh lµ nh÷ng tuyªn truyÒn viªn. Lóc tËp huÊn hä cã gäi chóng t«i lµ nh÷ng tuyªn truyÒn viªn, nh−ng kh«ng h×nh dung ®−îc, nghÜ ®i häc c¸i nµy vÒ ®Ó lµm ho¹t ®éng g× ®ã” (HCM 10, n÷, 42 tuæi, BÖnh viÖn c¬ së trÎ em x· T©n HiÖp, huyÖn Hooc M«n). §èi víi nh÷ng ng−êi cã tr×nh ®é häc vÊn thÊp, Ýt ®−îc tiÕp cËn víi c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng th× tuyªn truyÒn viªn ®i vµo vÊn ®Ò mét c¸ch cô thÓ, dÔ hiÓu, kiªn tr× gi¶ng gi¶i lµm sao ng−êi nghe hiÓu ®−îc hÕt ý nghÜa c©u chuyÖn. Nh×n chung, c¸n bé tham gia dù ¸n, ®Æc biÖt lµ tuyªn truyÒn viªn, n¾m ®−îc c¸c nhãm quyÒn trÎ em, vÝ dô quyÒn ®−îc khai sinh, ®−îc häc tËp, tham gia vµ ph¸t triÓn. Trong qu¸ tr×nh tËp huÊn, c¸c häc viªn cßn thùc hµnh ®ãng vai tuyªn truyÒn viªn, cã thÓ nãi r»ng hä ®−îc ®µo t¹o kh¸ tèt c¸c kü n¨ng truyÒn th«ng. TruyÒn t¶i nh÷ng néi dung vÒ quyÒn trÎ em phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kh¶ n¨ng n¾m b¾t s¸ng kiÕn cña tuyªn truyÒn viªn. C©u chuyÖn vÒ Mai gi¶n dÞ, dÔ hiÓu nªn hç trî rÊt nhiÒu cho tuyªn truyÒn viªn, khiÕn hä tù tin tr−íc c«ng chóng. C¸c tuyªn truyÒn viªn khi tiÕn hµnh c«ng viÖc ®· cã nh÷ng thay ®æi trong c¸ch lµm viÖc víi ®èi t−îng. Hä kh«ng bÞ néi dung c©u chuyÖn trãi buéc. “T«i còng nhËn thÊy râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh lµ lµm thÕ nµo ®Ó ®−a th«ng tin ®Õn víi bµ con, ®Õn víi céng ®ång vµ ®Õn víi c¸c em häc sinh. Trong khi tiÕn hµnh c«ng viÖc, t«i cã thay ®æi c¸ch lµm víi trÎ em, ®Ó phï hîp h¬n víi ®iÒu kiÖn cña ®Þa ph−¬ng, t«i kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµm theo sù chØ dÉn cña ch−¬ng tr×nh, ®iÒu quan träng lµ lµm sao m×nh tuyªn truyÒn ®Ó ng−êi d©n hiÓu néi dung c¸c c©u chuyÖn, nh÷ng c©u chuyÖn ®ã nãi lªn c¸i g×? cã vËn dông vµo trong cuéc sèng ®−îc hay Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn 50 Mét ®¸nh gi¸ nhanh vÒ ch−¬ng tr×nh truyÒn th«ng thö nghiÖm Meena ë ViÖt Nam kh«ng?” (SLA 9, nam, Tæng phô tr¸ch ®éi Tr−êng Phæ th«ng c¬ së x· T−êng Phï, huyÖn Phï Yªn). Theo nh÷ng ng−êi cung cÊp th«ng tin th× c¸c tuyªn truyÒn viªn ®· kÝch thÝch ®−îc ng−êi d©n tham gia, ph¸t biÓu. Cã 4 nhãm quyÒn trÎ em nh−ng trong mçi nhãm l¹i cã nh÷ng quyÒn cô thÓ, kh«ng ph¶i ai còng hiÓu hÕt néi dung vµ ý nghÜa cña c¸c quyÒn ®ã, ®Æc biÖt lµ quyÒn tham gia, quyÒn ph¸t triÓn. Kh«ng ph¶i néi dung c©u chuyÖn hay h×nh ¶nh nµo còng phï hîp víi ng−êi nghe. Còng cã nh÷ng lóc trÎ em hoÆc ng−êi lín th¾c m¾c. H×nh ¶nh Mai ®i ch©n ®Êt, ®èi víi nh÷ng em ë vïng n«ng th«n, miÒn nói th× kh«ng sao, nh−ng ®èi víi nh÷ng trÎ em thµnh thÞ trë thµnh cã vÊn ®Ò! T¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, khi gÆp tr−êng hîp nµy, tuyªn truyÒn viªn ®· tr¶ lêi “C¸c con biÕt sao kh«ng, nhµ b¹n Mai còng nghÌo nh− nhµ m×nh th«i. §©y lµ m×nh ®ang quay b¹n Mai trong h×nh ¶nh ®êi th−êng, chø cã ph¶i khi ®i häp, ®i häc ®©u. C¸c con ®i ch¬i cã bao giê ®i ch©n ®Êt kh«ng. Th× chóng nã µ, ®óng råi. Nã g¾n liÒn víi ®êi sèng cña c¸c em. §ã lµ mét c¸ch kh«ng ph¶i chèng chÕ mµ lµm cho Mai gÇn gòi” (HCM 1, n÷, Héi Liªn hiÖp phô n÷ thµnh phè Hå ChÝ Minh, thµnh viªn dù ¸n). Kinh nghiÖm cho thÊy r»ng kh¶ n¨ng thu hót trÎ em n»m ë chç tuyªn truyÒn viªn cã l¾ng nghe t©m sù cña chóng, thùc sù quan t©m ®Õn ®êi sèng cña trÎ hay kh«ng. NÕu trÎ em gÆp hoµn c¶nh khã kh¨n cßn ph¶i t×m c¸ch kh¾c phôc, gióp ®ì c¸c em. Nh÷ng g× mµ b¶n th©n ng−êi tuyªn truyÒn viªn kh«ng thÓ lµm ®−îc th× th−êng hä h−íng cho c¸c em t×m ®Õn nh÷ng ng−êi cã chøc n¨ng ®Ó gi¶i quyÕt. HÇu nh− nh÷ng ®ßi hái cña trÎ kh«ng ph¶i lµ c¸i g× lín mµ th−êng s¸t víi ®êi sèng cña c¸c em. “Muèn thu hót trÎ nãi lªn ®−îc nhËn xÐt cña chóng th× m×nh ph¶i sèng gÇn gòi nã, coi m×nh nh− b¹n nã, tõ ®øa con nÝt líp 1 trë lªn. Häc trß tr−êng t«i nã kªu t«i b»ng bè Hoµng, v× nã thÊy t«i gÇn nã. §Ó thu hót trÎ vµo viÖc lËp kÕ ho¹ch, thùc hiÖn kÕ ho¹ch, cho trÎ tham gia vµo dù ¸n chØ b»ng c¸ch lµm nã mÕn m×nh th× nã tham gia. NÕu kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng th× m×nh ph¶i nhê ®oµn thÓ, nhiÒu ng−êi thuyÕt phôc. TrÎ con mµ mÕn m×nh råi th× c¸i g× còng ®−îc hÕt” (HCM 8, tuyªn truyÒn viªn, nam, gi¸o viªn Tr−êng tiÓu häc x· Thíi Tam Th«n). 4. C¸c nhãm c«ng chóng vµ truyÒn th«ng ViÖc tæ chøc tuyªn truyÒn ®−îc chia theo nhãm, nhãm dµnh cho cha mÑ hoÆc nhãm dµnh cho trÎ em. Tuy nhiªn cã nh÷ng nhãm tæ chøc riªng cho häc sinh trong nhµ tr−êng nh−ng c¶ cha mÑ còng tham gia. ë Thíi Tam Th«n, khi tæ chøc truyÒn th«ng vµo dÞp nghØ hÌ th× nhµ tr−êng göi giÊy mêi häc sinh, nh−ng cha mÑ còng ®Õn tham dù víi t− c¸ch lµ kh¸n gi¶ dù thÝnh. Cßn trong nh÷ng buæi mêi bµ mÑ ®Õn tuyªn truyÒn th× trÎ em còng ®i theo. Nh− vËy c¶ hai ®Òu ®−îc tuyªn truyÒn vµ biÕt ®−îc nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m cña nhau. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.ac.vn Bïi Quang Dòng 51 §èi víi c¸c bËc cha mÑ th× cã sù kh¸c biÖt râ rÖt. PhÇn lín lµ c¸c bµ mÑ tham gia, cßn c¸c «ng bè vÉn gÇn nh− ®øng ngoµi cuéc. Sù kiÖn nµy râ rÖt ë c¸c ®iÓm phÝa Nam. Theo nh÷ng ng−êi ®−îc hái th× ®Êy lµ do c¸nh ®µn «ng ng¹i ®i häp; cho tíi nay, nam giíi vÉn lµ lao ®éng chÝnh, kiÕm sèng chñ yÕu trong c¸c gia ®×nh miÒn Nam). “Nam tham gia Ýt l¾m. Cßn phô n÷ mêi theo tæ, nhãm, trong tæ th× tæ tr−ëng b¸o chiÒu nµy häp tæ th× cø truyÒn cho nhau lµ biÕt, 1 quý häp 1 lÇn, 1 th¸ng 1 lÇn cø tíi ngµy ®ã lµ hä ®Õn häp. Trong nh÷ng cuéc thi vÒ chñ ®Ò luËt h«n nh©n gia ®×nh, luËt b¶o vÖ ch¨m sãc trÎ em trong ®ã cã c¸c nhãm quyÒn trÎ em, luËt phßng chèng ma tuý th× ®èi t−îng ®Õn xem mét lµ phô n÷, hai lµ trÎ em, c¸c «ng bè Ýt ®Õn xem, ®oµn thanh niªn nam cã chø «ng bè n«ng d©n Ýt l¾m” (HCM 6, n÷, 48 tuæi, Phã Chñ tÞch huyÖn Hooc M«n, Phã tr−ëng ban ®iÒu hµnh dù ¸n). “Nhãm phô n÷ tham gia tÝch cùc v× ®iÒu kiÖn mïa vô th× ng−êi nam lµ lao ®éng chÝnh trong gia ®×nh nªn bµ vî ®i tham gia nhiÒu h¬n” (Trµ Vinh 7, nam, 34 tuæi, Phã Chñ tÞch ñy ban Nh©n d©n x· HiÖp Hßa, huyÖn CÇu Ngang). Nhãm häc sinh trong tr−êng tham gia nhiÒu h¬n do dÔ tËp trung . Cßn ®èi víi c¸c em kh«ng ®i häc, mÆc dï cã tæ chøc tuyªn truyÒn nh−ng Ýt hiÖu qu¶ v× tËp trung c¸c em rÊt khã. §©y còng lµ nhãm ®èi t−îng cã nhiÒu vÊn ®Ò vÒ quyÒn trÎ em. ë ng−êi Kinh, Th¸i, M−êng phÇn ®«ng c¸c bµ mÑ tham gia, cßn d©n téc H’M«ng th× chñ yÕu lµ nam giíi. Phô n÷ H’M«ng Ýt giao tiÕp, nhµ cã kh¸ch chØ nam giíi ®øng ra chø phô n÷ Ýt khi tiÕp kh¸ch. Mét ph©n cßn v× ®a sè phô n÷ kh«ng biÕt tiÕng phæ th«ng, . Trong tr−êng hîp b¾t buéc n÷ tham gia th× nam ph¶i ®i kÌm ®Ó phiªn dÞch, nãi l¹i th«ng tin cho vî nghe. Trªn vïng nói cao, sèng xa víi c¸c hé gia ®×nh kh¸c nªn c¬ héi giao tiÕp cña ng−êi d©n rÊt hiÕm. Theo nh÷ng ng−êi tr¶ lêi th× trÎ em ë c¸c n¬i cã dù ¸n ®Òu ®−îc tham gia Ch−¬ng tr×nh s¸ng kiÕn truyÒn th«ng b¹n Mai. Thíi Tam Th«n lµ tr−êng hîp kh¸ ®Æc biÖt, ë ®©y cã nhiÒu trÎ nhËp c−, cã kho¶ng 70-80 em kh«ng ®i häc, rÊt khã tËp trung c¸c em . Cho nªn mÆc dï môc tiªu truyÒn th«ng cã nh»m vµo nhãm nµy nh−ng rÊt Ýt hiÖu qu¶, vÒ c¬ b¶n ®èi t−îng chñ yÕu truyÒn th«ng vÉn lµ trÎ em trong c¸c tr−êng häc t¹i x·. §Õn nay, sè l−îng ng−êi tham gia nhiÒu nhÊt vµ tÝch cùc nhÊt vÉn lµ ®èi t−îng phô n÷ vµ trÎ em. T¹i S¬n La, tû lÖ ng−êi tham gia dù ¸n lµ 67% n÷ vµ trÎ em, cßn ng−êi giµ vµ nam giíi chiÕm kho¶ng 33%. Trong nhãm cha mÑ th× 70% lµ bµ mÑ, cßn «ng bè lµ 30% tham gia truyÒn th«ng nµy. ë huyÖn Méc Ch©u, cã 68 nhãm phô n÷ vµ 38 nhãm häc sinh ®−îc tham gia tuyªn truyÒn, thªm vµo ®ã lµ ng−êi d©n cña c¸c b¶n. Qua hai ®ît truyÒn th«ng t¹i huyÖn, cã tÊt c¶ kho¶ng 5.783 l−ît ng−êi tham gia. ë huyÖn Phï Yªn, mçi nhãm cha mÑ vµ häc sinh ®−îc xem truyÒn th«ng mét lÇn. X· T−êng Phï sè l−îng hé tham gia Ýt nhÊt lµ 50%. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn ... - tailieumienphi.vn