Xem mẫu
- MèI §E DäA B£N TRONG §èI VíI Sù PH¸T TRIÓN CñA C¸C N¦íC SNG Turar Koichuev(*). Vnutrennie ugrozy razvitiju stran SNG. Obshestvo i ekonomika, №2/2012, str. 3-10. Ph¹m NguyÔn §øc dÞch Bµi viÕt xem xÐt nh÷ng mèi ®e däa nghiªm träng ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c n−íc SNG, trong ®ã ph©n tÝch tr−êng hîp Kyrgyzstan víi t− c¸ch lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. §ã lµ sù ph©n ho¸ m¹nh mÏ vÒ møc thu nhËp cña d©n chóng vµ chªnh lÖch giµu nghÌo râ rÖt; sù kh¸c biÖt trong ph¸t triÓn gi÷a c¸c khu vùc; n¹n tham nhòng vµ téi ph¹m; sù mÊt æn ®Þnh vµ biÕn ®éng cña c¸c mèi quan hÖ ®èi t¸c trong m«i tr−êng kinh tÕ hËu X« ViÕt, kinh tÕ chËm ph¸t triÓn; sù tôt hËu trong ph¸t triÓn ®æi míi; sù bÊt æn chÝnh trÞ; Ýt quan t©m ®Õn gi¸o dôc vµ v¨n hãa; th¸i ®é thiÕu t«n träng ®èi víi lÞch sö cña chÝnh m×nh vµ suy gi¶m lßng yªu n−íc. Néi dung bµi viÕt lµ nh÷ng gîi më ®Ó giíi khoa häc c¸c n−íc SNG t¨ng c−êng th¶o luËn vµ t×m kiÕm ph−¬ng h−íng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cÊp b¸ch nµy. H ¬n 20 n¨m ®· tr«i qua kÓ tõ khi Liªn X« tan r·. TÊt c¶ c¸c n−íc céng hßa thµnh viªn ®· ®éc lËp, x©y triÓn ®Êt n−íc.(*)§©y kh«ng ph¶i tiªn ®o¸n, mµ lµ hiÖn thùc tõ bªn trong ®ang ®e däa sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi vµ dùng nÒn chÝnh trÞ d©n chñ, nÒn kinh tÕ lan réng sang c¶ hÖ thèng nhµ n−íc thÞ tr−êng, t¹o lËp hÖ thèng nhµ n−íc ph¸p quyÒn lÉn chÝnh trÞ-x· héi. §iÒu ph¸p quyÒn. Trªn con ®−êng nµy, do ®¸ng nãi lµ nh÷ng mèi ®e do¹ nµy ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n, mét sè kh«ng ®Õn tõ bªn ngoµi, tõ nguyªn quèc gia ®· cã nh÷ng quyÕt s¸ch kh«ng nh©n kh¸ch quan mµ n¶y sinh ngay tõ thµnh c«ng, dÉn ®Õn nhiÒu sai lÇm bªn trong mçi quèc gia. nghiªm träng. Tuy nhiªn, vÒ tæng thÓ, 1. Ph©n tÇng x· héi râ rÖt vµ chªnh qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi kh«ng bÞ ph¸ vì vµ lÖch ngµy cµng lín vÒ thu nhËp. Mét bé vÉn ®i theo ®óng h−íng, dï Èn giÊu trong ®ã lµ rÊt nhiÒu vÊn ®Ò, ®«i khi lµ (*) GS., ViÖn sÜ ViÖn Hµn l©m khoa häc quèc gia nh÷ng ®e däa nghiªm träng cho sù ph¸t Kyrgyzstan.
- 52 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 9.2012 phËn lín d©n chóng ®ang nghÌo ®i vµ rau vµ c¸c lo¹i d−a – 0,41kg; hoa qu¶ - kh«ng cã ®iÒu kiÖn sö dông hÕt søc lao 0,08 kg; thÞt vµ c¸c s¶n phÈm thÞt – 0,15 ®éng cña m×nh, trong khi ®ã mét bé kg; trøng – 0,22 qu¶; s÷a vµ c¸c s¶n phËn nhá l¹i giµu lªn nhanh chãng, bÊt phÈm s÷a – 0,58 kg; ®−êng – 0,06 kg. chÊp mäi logic kinh tÕ vµ kh«ng gÆp c¶n §iÒu nµy râ rµng lµ kh«ng ®ñ. trë nµo vÒ ®¹o ®øc vµ x· héi. Xung ®ét 2. Sù kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é ph¸t x· héi cã thÓ x¶y ra nÕu nhµ n−íc kh«ng triÓn gi÷a c¸c khu vùc trong n−íc vµ hç trî cho bé phËn d©n chóng nghÌo, c¸ch biÖt ngµy cµng gia t¨ng. Toµn bé kh«ng h¹n chÕ sù giµu lªn bÊt chÝnh cña ®êi sèng kinh tÕ tËp trung vµo mét vµi mét bé phËn thiÓu sè, kh«ng cã c¬ chÕ trung t©m kinh tÕ. ë c¸c vïng l¹c hËu, ph©n chia thu nhËp ®óng ®¾n, hîp lý. kinh tÕ hoµn toµn bÞ ®ãng b¨ng, d©n Suèt mét thêi gian dµi, Kyrgyzstan chóng r¬i vµo t×nh tr¹ng nghÌo nµn. Bëi n»m trong nhãm c¸c n−íc cã thu nhËp vËy, ®ang cã mét dßng di c− quy m« lín thÊp (d−íi 976 USD), cã nghÜa lµ mét khái nh÷ng khu vùc nµy. §iÒu ®ã ®Æt ra trong sè nh÷ng n−íc l¹c hËu trªn thÕ vÊn ®Ò lµ, ë c¸c khu vùc l¹c hËu, ®êi giíi. GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi n¨m sèng kinh tÕ cÇn ®−îc håi sinh, d©n 2010 lµ 860 USD. chóng cÇn cã c¬ héi x©y dùng cuéc sèng “B¸o c¸o ph¸t triÓn thÕ giíi n¨m no ®ñ, t×nh tr¹ng hoang v¾ng cÇn ®−îc 2010” cho thÊy, ë Kyrgyzstan, tû lÖ d©n kh¾c phôc. Dßng di c− lín bÊt hîp lý tõ chóng sèng d−íi møc nghÌo khæ, theo c¸c khu vùc l¹c hËu g©y tiªu cùc vÒ kinh chuÈn nghÌo cña quèc gia nµy lµ 43,1% tÕ vµ x· héi ë c¶ nh÷ng khu vùc ph¸t (sè liÖu n¨m 2005). Cßn theo chuÈn triÓn, t¹o ra m©u thuÉn tiÒm Èn gi÷a c− nghÌo quèc tÕ, tû lÖ d©n chóng cã thu d©n ®Þa ph−¬ng vµ nh÷ng ng−êi nhËp nhËp d−íi 1,25 USD/ngµy lµ 34%; tû lÖ c−. Nh÷ng xung ®ét x· héi nµy b¾t d©n chóng cã thu nhËp d−íi 2 nguån tõ sù ph¶n kh¸ng l¹i t×nh tr¹ng USD/ngµy lµ 66,6% (n¨m 2002). PhÇn hoang ho¸ ë c¸c khu vùc l¹c hËu. lín d©n chóng thiÕu thèn vÒ vËt chÊt. So s¸nh møc ®é s«i ®éng cña ®êi §iÒu nµy khiÕn cho c¨ng th¼ng x· héi sèng kinh tÕ gi÷a c¸c khu vùc, cã thÓ v−ît ra ngoµi søc chÞu ®ùng. ®¸nh gi¸ theo tæng s¶n phÈm b×nh qu©n Thu nhËp trung b×nh mét th¸ng ®Çu ng−êi tõng khu vùc: vïng Batken thùc tÕ cña mét ng−êi lao ®éng n¨m 274 USD; Jalal-Abad 386 USD; Issyk 2010 lµ 148 USD, cã nghÜa mét ngµy lµ 5 Kul 829 USD; Naryn 544 USD; Talas USD. Trong khi ®ã, trung b×nh chi phÝ 626 USD; Chuy 635 USD; thñ ®« tiªu dïng mét ng−êi n¨m 2010 lµ 591 Bishkek 1.402 USD; thµnh phè Osh 409 USD. Cã nghÜa lµ, vÒ tæng thÓ, d©n USD. Sù kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é ph¸t chóng ë trong ®iÒu kiÖn ®ãi nghÌo. triÓn lµ rÊt râ rµng. L−¬ng thùc, thùc phÈm chiÕm 52% chi Hai trung t©m kinh tÕ s«i ®éng nhÊt phÝ tiªu dïng, hµng hãa phi thùc phÈm cña Kyrgyzstan lµ thñ ®« Bishkek vµ – 28%, dÞch vô - 20%. khu vùc Chuy. Trong sè 13.669 doanh N¨m 2010, tiªu dïng thùc phÈm nghiÖp trong n−íc, 63% tËp trung ë hµng ngµy trung b×nh trªn ®Çu ng−êi lµ: Bishkek (8.640 ®¬n vÞ), vµ 11% ë Chuy b¸nh m× – 0,37kg; khoai t©y – 0,26kg; (1.438 ®¬n vÞ). Theo sè liÖu cña ñy ban
- Mèi ®e do¹ bªn trong… 53 thèng kª quèc gia, ë Bishkek cã 846,5 Xung ®ét kinh tÕ, biªn giíi, d©n téc ngh×n ng−êi sinh sèng, ë Chuy lµ 802,2 ngµy cµng gia t¨ng. Do ®ã, viÖc ®¹t ®−îc ngh×n ng−êi, tæng céng chiÕm kho¶ng c¸c mèi quan hÖ bÒn v÷ng, l©u dµi, tin 30,6 % (kho¶ng 1/3) d©n sè c¶ n−íc. §ã cËy vÒ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ sÏ lµ c¬ së lµ theo con sè ®¨ng ký, tuy nhiªn, sè cho sù ph¸t triÓn v¨n minh, hßa b×nh l−îng trªn thùc tÕ lµ rÊt lín. §iÒu nµy trong khèi SNG. ®· ¶nh h−ëng xÊu ®Õn sù ph¸t triÓn cña Cã thÓ cÇn ph¶i th«ng qua mét v¨n c¶ nh÷ng khu vùc l¹c hËu, n¬i xuÊt ph¸t kiÖn chÝnh trÞ ®a ph−¬ng, tËp thÓ (c−¬ng cña dßng di d©n, lÉn c¸c khu vùc ph¸t lÜnh, tuyªn bè, hiÖp ®Þnh), nh»m n©ng triÓn, t¹o søc Ðp vÒ kinh tÕ vµ x· héi cho c¸c mèi quan hÖ liªn quèc gia lªn mét nh÷ng khu vùc nµy. Chuy vµ Bishkek tÇm míi, thóc ®Èy sù tin cËy, s½n sµng kh«ng thÓ trë thµnh n¬i “n−¬ng n¸u”, hîp t¸c, khoan dung, lo¹i bá nghi ngê, m−u sinh cho toµn bé d©n sè c¶ n−íc. kÝch ®éng m©u thuÉn, xung ®ét d©n téc. §iÒu nµy lµ nguy hiÓm ®èi víi c¶ kinh tÕ lÉn an ninh quèc gia. D©n c− mçi khu NÕu chÝnh quyÒn c¸c n−íc kh«ng vùc cÇn c− tró vµ m−u sinh t¹i ®Þa s½n sµng lµm viÖc nµy, c¸c céng ®ång ph−¬ng ®ã. Nhµ n−íc ph¶i thóc ®Èy viÖc d©n sù cã thÓ triÖu tËp mét diÔn ®µn x· nµy b»ng c¸ch ®−a ra nh÷ng chÝnh s¸ch héi d©n sù ®Ó thÓ hiÖn ý kiÕn cña m×nh, kinh tÕ-x· héi träng ®iÓm. kªu gäi chÝnh quyÒn, ®Ó hä thÊy ®−îc sù thÊt väng cña quÇn chóng. 3. N¹n tham nhòng vµ téi ph¹m. NÕu kh«ng ®Êu tranh thùc sù, kiªn 5. Mét trong nh÷ng mèi ®e däa lín quyÕt vµ kh«ng khoan nh−îng chèng l¹i nhÊt lµ t×nh h×nh kinh tÕ. NÕu kinh tÕ nh÷ng vÊn n¹n nµy, sÏ h×nh thµnh mèi tiÕp tôc bÞ tª liÖt, th× ®Êt n−íc sÏ kh«ng liªn kÕt ngÇm gi÷a téi ph¹m, tham thÓ nµo ph¸t triÓn ®ét ph¸. Céng ®ång nhòng vµ quan chøc chÝnh quyÒn. §ã lµ x· héi nãi chung, giíi trÝ thøc, khoa häc nguy c¬ lín cho hÖ thèng nhµ n−íc ph¸p tinh hoa, c¸c lùc l−îng chÝnh trÞ, nhµ quyÒn, chÕ ®é chÝnh trÞ-x· héi, h×nh th¸i n−íc ph¶i cïng nhau lùa chän mét m« kinh tÕ-x· héi. h×nh kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, x¸c ®Þnh h−íng ph¸t triÓn Sau “cuéc c¸nh m¹ng” n¨m 2005 vµ 2010, c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i l©u dµi, tiÒm n¨ng, v¹ch ra vµ hiÖn thùc chóng Kyrgyzstan ®· ®−a ra nhiÒu sè hãa chÝnh s¸ch kinh tÕ hîp lý, s¸t thùc liÖu v¹ch trÇn tham nhòng trong hÖ vÒ mÆt x· héi, thÊu ®¸o vÒ chÝnh trÞ, thèng chÝnh quyÒn, trong ®ã cã c¶ dùa trªn c¬ së khoa häc. nh÷ng cÊp cao nhÊt. Nh−ng kh«ng mét C¶i c¸ch kinh tÕ vÉn ch−a mang l¹i vô nµo, dï quy m« lín vµ g©y tæn thÊt nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ. Tû träng viÖc cho an ninh quèc gia, an ninh kinh tÕ, lµm trong c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®−îc ®iÒu tra ®Çy ®ñ trong qu¸ tr×nh tè trong tæng sè viÖc lµm cña nÒn kinh tÕ tông. Qua ®iÒu tra, c¸c bÞ c¸o ®Òu kh«ng chØ chiÕm 14,8%, trong ®ã viÖc lµm bÞ toµ ¸n kÕt téi, nghÜa lµ nh÷ng kÎ trong doanh nghiÖp nhá lµ 2,2%, doanh ph¹m téi kh«ng bÞ trõng trÞ vµ tæn thÊt nghiÖp võa lµ 1,7%, doanh nh©n c¸ thÓ kh«ng ®−îc ®Òn bï. lµ 10,9%. Tæng gi¸ trÞ gia t¨ng cña 4. Sù bÊt æn, kh«ng bÒn v÷ng cã thÓ doanh nghiÖp võa vµ nhá trong GDP x¶y ra trong c¸c mèi quan hÖ ®èi t¸c. chiÕm 40,3%.
- 54 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 9.2012 Tæng sè c¸c doanh nghiÖp kinh tÕ n¨m 2008 lµ 68,5 ngh×n USD, c¸c sè liÖu Kyrgyzstan tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2010 lµ t−¬ng tù lµ: Na Uy 5 triÖu d©n/90,0 13.669. Nh−ng do khu vùc doanh nghiÖp ngh×n USD; Singapore 5 triÖu d©n/36,4 võa vµ nhá ch−a thËt sù ph¸t triÓn nªn ngh×n USD; Slovakia 5 triÖu d©n/19 1.506 doanh nghiÖp lín s¶n xuÊt chiÕm ngh×n USD; PhÇn Lan 5 triÖu d©n/54,3 tû träng gÇn 60% GDP. ngh×n USD; Turkmenistan 5 triÖu d©n còng ®¹t 3.660 USD. Cßn Kyrgyzstan, Trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp cïng n¨m 2008, GDP b×nh qu©n ®Çu kinh tÕ ë Kyrgyzstan n¨m 2010, 42,3% ng−êi chØ cã 880 USD. (5.788) ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, 33,7% (4.613) kh«ng mang l¹i lîi nhuËn vµ CÇn cã nh÷ng c¸ch tiÕp cËn khoa 24% (3.268) kh«ng c«ng bè doanh thu. häc, suy xÐt thÊu ®¸o ®Ó x¸c ®Þnh triÓn Sè l−îng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá väng cña nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc. VÒ tæng trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp kinh tÕ thÓ, tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cÇn lµ kh¸ lín (89,0%), trong ®ã doanh chuyÓn biÕn b»ng nç lùc cña tÊt c¶ c¸c nghiÖp ho¹t ®éng hiÖu qu¶ lµ 40,5%, ngµnh, chø kh«ng ph¶i do thµnh tùu kh«ng lîi nhuËn lµ 34,9% vµ kh«ng c«ng cña mét vµi ngµnh s¶n xuÊt riªng lÎ, bè lîi nhuËn lµ 24,6%. trong khi c¸c ngµnh cßn l¹i tr× trÖ, thËm chÝ ph¸ s¶n. CÇn cã chÝnh s¸ch phï hîp C¸c chØ sè tµi chÝnh nµy ®· chøng tá nh»m gi¶m chi phÝ, n©ng cao lîi nhuËn r»ng, cßn l©u c¸c doanh nghiÖp míi cã s¶n xuÊt vµ t¨ng c−êng ®¶m b¶o nguån thÓ tù chñ tµi chÝnh. Sù thiÖt h¹i cña ®Çu t− cho t¨ng tr−ëng. c¸c doanh nghiÖp kinh doanh kh«ng hiÖu qu¶ (15.498,4 triÖu som – t−¬ng Khi dù b¸o, x©y dùng ch−¬ng tr×nh, ®−¬ng h¬n 300 triÖu USD) trong nÒn x¸c ®Þnh tèc ®é t¨ng tr−ëng ®ßi hái luËn kinh tÕ b»ng 42,0% lîi nhuËn cña c¸c chøng mäi mÆt, tÝnh ®Õn tiÒm n¨ng s¶n doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ xuÊt, nhu cÇu tiªu thô vµ thÞ tr−êng cã (37.977,9 triÖu som – t−¬ng ®−¬ng h¬n kh¶ n¨ng tiªu thô, ®¶m b¶o ®Çu t−, kh¶ 800 triÖu USD). 3.260 doanh nghiÖp t¹o n¨ng tiÕp nhËn ®Çu t−. ra viÖc lµm vµ dÞch vô víi 50.980,0 triÖu Nh÷ng ®−êng h−íng s¸o rçng, thiÕu som (t−¬ng ®−¬ng h¬n 1 tû USD) còng thùc tiÔn lµ kh«ng cÇn thiÕt. CÇn hiÓu tèn chõng Êy chi phÝ, ®ång nghÜa kÕt tÝnh phøc t¹p cña viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò qu¶ tµi chÝnh gÇn nh− lµ b»ng kh«ng. ph¸t triÓn, vµ nh×n thÊy c¶ c¸ch thøc Kh«ng thÓ tr× ho·n h¬n n÷a tr−íc v−ît qua khã kh¨n. t×nh tr¹ng tª liÖt cña nÒn kinh tÕ vµ C¬ cÊu ph¸t triÓn s¶n xuÊt (ngµnh ®iÒu cÊp thiÕt lµ ph¶i cã ®−îc mét b−íc nghÒ) cña nÒn kinh tÕ, ë møc ®é nhÊt ®ét ph¸. Còng cã ý kiÕn cho r»ng, ®Þnh, cÇn ®¶m b¶o sö dông hiÖu qu¶ c¸c Kyrgyzstan lµ mét n−íc nhá, rÊt khã nguån lùc lao ®éng vµ nguån tµi nguyªn kh¨n ®Ó lµm ®−îc ®iÒu ®ã. Nh−ng râ thiªn nhiªn, t¨ng thªm gi¸ trÞ gia t¨ng, rµng, rÊt nhiÒu n−íc nhá ®· ®¹t ®−îc ¸p dông réng r·i khoa häc kü thuËt. tr×nh ®é ph¸t triÓn cao. Thö lÊy mét sè n−íc víi møc d©n sè t−¬ng ®−¬ng ®Ó CÇn x¸c ®Þnh vµ th¸o gì nh÷ng lµm phÐp so s¸nh. §an M¹ch cã kho¶ng v−íng m¾c trong nÒn kinh tÕ, trong ®ã 5 triÖu d©n, GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi cã c¬ cÊu ngµnh nghÒ.
- Mèi ®e do¹ bªn trong… 55 TÊt nhiªn, kinh tÕ cña mét quèc gia nghiÖp. Theo quan ®iÓm cña chóng t«i, kh«ng thÓ ®Þnh h−íng nhá hÑp, mét cÇn x©y dùng mét quü quèc gia dµnh chiÒu. Sù ®a d¹ng cña c¸c yÕu tè chÝnh cho ph¸t triÓn c«ng nghÖ, kinh phÝ lÊy lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho phÐp x¸c tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc vµ tõ thu nhËp ®Þnh "mét tËp hîp c¸c lùa chän" kh¶ thi, cña c¸c doanh nghiÖp, vµ viÖc ®ãng gãp hîp lý vµ hiÖn thùc. Nh−ng bªn c¹nh ®ã, ph¶i lµ b¾t buéc. Quü sÏ cÊp kinh phÝ còng nªn x¸c ®Þnh mét vµi h−íng ph¸t cho c¸c ho¹t ®éng khoa häc, kü thuËt, triÓn ®ét ph¸ −u tiªn. X¸c ®Þnh b¶n chÊt c«ng nghÖ, c¸c dù ¸n lín cña quèc gia vµ vÞ thÕ quèc tÕ cña nÒn kinh tÕ ®Êt còng nh− khu vùc kinh tÕ t− nh©n. n−íc lµ nÒn t¶ng cho ph¸t triÓn kinh tÕ, 7. Sù bÊt æn chÝnh trÞ ®· duy tr× cñng cè an ninh kinh tÕ vµ sù v÷ng suèt 20 n¨m ®éc lËp chÝnh lµ mèi ®e do¹ vµng vÒ chÝnh trÞ. lín thø hai. NÕu kh«ng v−ît qua ®−îc, 6. Sù l¹c hËu trong ph¸t triÓn c«ng nã sÏ ®e däa sù ph¸t triÓn kinh tÕ, thËm nghÖ, khoa häc, kü thuËt tiªn tiÕn. chÝ c¶ sù tån t¹i cña N−íc céng hßa Kyrgyzstan kh«ng cã thµnh tùu khoa Kyrgyzstan víi t− c¸ch lµ mét quèc gia. häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ nµo ®¸ng kÓ Th¸ng 11/2011, Kyrgyzstan ®· tiÕn ë tr×nh ®é quèc tÕ, còng nh− kh«ng cã hµnh bÇu cö tæng thèng lÇn thø 4. RÊt mét dù ¸n nµo thùc sù tÇm cì. Khoa häc hy väng c¸c nhµ l·nh ®¹o hiÖn nay thÓ ®−îc tµi trî mét c¸ch yÕu ít. Nhµ n−íc hiÖn ®−îc trÝ tuÖ s¸ng suèt, ý chÝ cøng ch−a cã sù quan t©m ®óng møc tíi c¸c r¾n, nhËn thøc ®−îc tr¸ch nhiÖm cña trung t©m thiÕt kÕ vµ thö nghiÖm. Nç m×nh tr−íc ®Êt n−íc, nh©n d©n, chó lùc x©y dùng c¸c khu c«ng nghÖ vÉn träng h¬n tíi nh÷ng s¸ng t¹o khoa häc ch−a ®em l¹i kÕt qu¶ ®¸ng kÓ, thËm chÝ kü thuËt, ®¶m b¶o sù ®ång thuËn quèc c¸c trung t©m tiªn tiÕn thùc tÕ cßn ch−a gia vµ gi÷a c¸c d©n téc trong x· héi, sù ®−îc x©y dùng. ViÖc ¸p dông thµnh tùu æn ®Þnh chÝnh trÞ. khoa häc c«ng nghÖ cßn rÊt h¹n chÕ, vµ ®ãng gãp cña chóng vµo sù ph¸t triÓn 8. Ch−a cã sù quan t©m cÇn thiÕt tíi kinh tÕ cßn rÊt khiªm tèn. NÕu kh«ng cã thÕ hÖ thanh thiÕu niªn lµ mèi ®e do¹ biÖn ph¸p xãa bá hoÆc h¹n chÕ sù l¹c lín thø ba ®èi víi sù ph¸t triÓn cña hËu c«ng nghÖ, th× Kyrgyzstan sÏ cßn Kyrgyzstan nãi riªng vµ c¸c n−íc SNG tiÕp tôc l¹c hËu vÒ kinh tÕ, kh«ng chØ so nãi chung. NÕu thanh niªn kh«ng ®−îc víi c¸c n−íc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi, mµ gi¸o dôc ®óng c¸ch, kh«ng cã sù ph¸t ngay c¶ víi c¸c n−íc trong céng ®ång triÓn t©m hån vµ kh«ng t×m ®−îc m«i SNG vµ vïng Trung ¸ hËu X« ViÕt. Bëi tr−êng ®Ó ph¸t huy søc lao ®éng th× nÕu so s¸nh, kh«ng chØ dùa vµo tæng t−¬ng lai cña Kyrgyzstan sÏ thËt bi ®¸t. GDP, mµ cßn dùa vµo tèc ®é t¨ng tr−ëng Nhµ n−íc cÇn xem gi¸o dôc vµ v¨n GDP, Kyrgyzstan còng tôt hËu so víi hãa nh− lµ ®èi t−îng cÇn quan t©m vµ c¸c n−íc Trung ¸ hËu X« ViÕt. hç trî ®Æc biÖt. Kh«ng ®−îc phã mÆc Mèi ®e däa vÒ sù l¹c hËu cña khoa gi¸o dôc vµ v¨n hãa cho thÞ tr−êng vµ häc, kü thuËt, c«ng nghÖ lµ mét trong biÕn chóng thµnh lÜnh vùc kinh doanh. nh÷ng nguy c¬ s©u s¾c nhÊt. §Ó kh¾c 9. §¸nh mÊt ký øc lÞch sö, thiÕu t«n phôc thùc tr¹ng nµy, cÇn cã sù thèng träng vµ cã quan niÖm kh«ng ®óng ®¾n nhÊt gi÷a nhµ n−íc vµ c¸c doanh ®èi víi lÞch sö. LÞch sö chøa ®ùng trong
- 56 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 9.2012 nã nh÷ng gi¸ trÞ tèt ®Ñp nhiÒu h¬n lµ SNG. §ã lµ nhiÖm vô ®Æt ra, ®ßi hái ë nh÷ng ®iÒu khiÕn chóng ta muèn rò bá. mçi quèc gia nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ. Kh«ng nªn ®¸nh ®ång lÞch sö víi nh÷ng §èi víi vÊn ®Ò nµy, viÖc trao ®æi kinh h¹n chÕ cña c¸c chÝnh quyÒn. Tõ chèi sù nghiÖm gi÷a c¸c quèc gia lµ rÊt cã lîi, tõ ®a d¹ng cña lÞch sö, gi¸ trÞ tõ c¸c bµi trao ®æi nh÷ng kinh nghiÖm thµnh b¹i, häc lÞch sö lµ tù m×nh t−íc ®i sù hiÓu nguyªn nh©n ®Õn c¸c biÖn ph¸p kh¾c biÕt ®óng ®¾n vÒ hiÖn t¹i vµ dù ®o¸n phôc. TÊt nhiªn, mçi quèc gia cã ®Æc chÝnh x¸c vÒ t−¬ng lai. tr−ng riªng, nh−ng tÊt c¶ c¸c n−íc SNG 10. §¸nh mÊt niÒm tù hµo d©n téc, ®Òu ®ang ë thùc tr¹ng t−¬ng tù trong tiÕn lßng yªu n−íc, tù hµo vÒ ®Êt n−íc n¬i tr×nh chuyÓn ®æi hËu x· héi chñ nghÜa. m×nh ®ang sinh sèng, sù t«n träng ®èi víi d©n téc m×nh, vÞ thÕ cña d©n téc Chóng t«i còng l−u ý mét ®iÒu lµ, m×nh trªn thÕ giíi. §¸nh mÊt lßng yªu mçi quèc gia trong khèi SNG ®Òu cã chñ n−íc chÝnh lµ ®¸nh mÊt nhËn thøc vÒ quyÒn, ®Òu tù x¸c ®Þnh con ®−êng vµ b¶n th©n víi t− c¸ch lµ mét bé phËn cña c¸ch thøc ph¸t triÓn cña m×nh, tuy nhiªn d©n téc. §Ó gi÷ g×n, nh©n réng, n©ng cao tÝnh ®Õn kinh nghiÖm c¸c quèc gia kh¸c lßng yªu n−íc, cÇn ph¶i lµm sao ®Ó d©n trong khèi râ rµng lµ ®iÒu cã lîi. HiÖn téc kh«ng Èn m×nh vµo qu¸ khø, kh«ng nay, khi x¸c ®Þnh m« h×nh ph¸t triÓn, ph¸t triÓn mét c¸ch b¶n n¨ng, mµ ph¶i cÇn ph¶i thÊy lîi Ých cña viÖc nghiªn cøu xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña thêi ®¹i, s½n thùc tiÔn tõ c¸c n−íc hËu x· héi chñ sµng thay ®æi cho phï hîp víi t×nh h×nh nghÜa kh¸c n÷a, tuy thùc tiÔn mçi n−íc thùc tiÔn, häc hái vµ ®óc kÕt kinh lµ kh«ng hoµn toµn gièng nhau, nh−ng ë nghiÖm tõ c¸c n−íc ®i tr−íc. §ã lµ møc ®é nµy hay møc ®é kh¸c, ®Òu gîi ý nhiÖm vô cao c¶ cña mçi d©n téc, nÕu nh÷ng c¸ch tiÕp cËn nhÊt ®Þnh ®Ó gi¶i muèn tån t¹i vµ ghi danh vµo lÞch sö thÕ quyÕt vÊn ®Ò. Cuéc ®Êu tranh chèng giíi. Nh©n d©n Kyrgyzstan cã kh¶ n¨ng tham nhòng ë Gruzia lµ mét trong thùc hiÖn nhiÖm vô nµy, nh−ng ®Ó lµm nh÷ng vÝ dô rÊt ®¸ng häc tËp. ®−îc hä cÇn lo¹i trõ nh÷ng mèi ®e däa Theo quan ®iÓm cña chóng t«i, nªn hiÖn h÷u ë trªn. cã c¸c cuéc ®èi tho¹i th−êng xuyªn gi÷a Nh÷ng ph©n tÝch trong bµi viÕt nµy, c¸c nhµ khoa häc vµ chuyªn gia c¸c tÊt nhiªn, tr−íc tiªn nh×n tõ ph−¬ng n−íc ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm. Nªn v−ît diÖn Kyrgyzstan, nh−ng còng kh«ng thÓ qua nh÷ng rµo c¶n, v−íng m¾c ®Ó mèi kh«ng nhËn thÊy r»ng, nh÷ng mèi ®e quan hÖ nµy thªm tèt ®Ñp. Mèi giao l−u däa trªn, ë møc ®é nµy hay møc ®é nµy sÏ ®em l¹i lîi Ých cho tÊt c¶ c¸c quèc kh¸c, cã thÓ nhËn thÊy ë tÊt c¶ c¸c n−íc gia SNG.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học