Xem mẫu
- M t n trong Tu ng c
Vi t v m t k v t không quên trong cu c i mình, GS.
Hoàng Châu Ký (nguyên T ng Thư ký u tiên H i Ngh sĩ Sân
kh u Vi t Nam) nh c ngay n m t n Tu ng. Chi c m t n hóa
trang ã mang t i m t v p c áo c a b môn ngh thu t sân
kh u truy n th ng này…
* B t ngu n t âu?
Theo nhà nghiên c u H c Bích trong giáo trình Ngh thu t hát
Tu ng, bư c ban u di n viên dùng m t n " eo" vì thu y, ngư i có
kh năng bi u di n không nhi u, m t di n viên ph i s m nhi u vai, vì v y,
h dùng m t n eo thay i vai cho d dàng. Nhưng m t n ã có
m t trong ngh thu t Tu ng t bao gi thì ch ng bi t.
- Tuy nhiên, c bài vi t: i u múa Chàm lưu l c trên t Nh t c a
nhà nghiên c u Vũ Ng c Li n, chúng tôi ý th y m y i m áng chú ý.
Trư c h t, nhà nghiên c u Vũ Ng c Li n kh ng nh: s hình thành sân
kh u hát b i Bình nh sau này v n có dính líu v i k ch Lâm p. Bên c nh
ó, ba b c nh in kèm bài vi t này gi i thi u v i u múa hát có tên La
Lăng Vương c a Chàm truy n sang Nh t B n hi n lưu gi t i B o tàng
Dân t c h c thành ph Osaka (Nh t B n) thì di n viên khi múa có mang
m tn .
V y ph i chăng, m t n trong ngh thu t Tu ng ã b t ngu n t
m t n trong k ch nhà chùa c a Chàm? Trao i v i chúng tôi v v n
này, nhà nghiên c u Vũ Ng c Li n "b t mí" r ng ây cũng là m t v n
ang ư c ông tâm nghiên c u.
- • n hóa trang ki u m t n
D u quan i m ó úng hay sai thì m t n ã có m t trên sân kh u
hát b i t lâu l m. Theo NSƯT Hòa Bình, ngay t th i ào T n, ã không
còn di n m t n . Ngư i ta thay m t n eo b ng m t v , và m i ây,
ngư i ta dùng cách hóa trang chân th t hơn, g n cu c s ng hơn. Màu
s c dùng hóa trang ki u m t n ph bi n là tr ng h ng, màu và
màu m c.
C NSND Nguy n Lai ã nghiên c u, úc k t ra m t s hình nh
m u hóa trang thành các lo i m t: m t tr ng (di n m o p , tính cách
tr m tĩnh), m t (ngư i trí dũng, ch ng ch c), m t r n (di n m o x u
xí, tính cách nóng n y), m t tròng xéo en (tư ng ph n, hai bên thái
dương có v t là ngư i nóng n y, n u tròng xéo en n n th m hay
- xanh là ngư i vũ dũng), m t m c (n nh), m t lư i cày (ngư i o n h u,
nhát gan).
Theo nhà nghiên c u M ch Quang, có hai lo i m t n áng lưu ý
nh t là m t tr ng và m t r n. Sáng t o ra hai lo i m t này, ngh thu t
Tu ng ã chú ý n cái p c a hành ng ch không ph i cái p di n
m o. B i có m t tr ng phe trung như ch Thanh, H a H n Văn, thì cũng
có m t tr ng phe n nh như L B , Lý Thông; có vai m t r n trung như Lưu
Khánh, Trương Phi, thì cũng có m t r n n nh như T Ôn ình, Xích B o…
Như v y, ch riêng trong hóa trang thôi, ã th hi n c th ph m trù cái
p trong m h c dân t c.
D u hóa trang theo ki u m t nào thì có m t i m chung là khuôn
m t c a nh ng nhân v t này ư c bôi màu, riêng vùng sát xung quanh
m t ư c t nhiên. Có nhà nghiên c u cho ây là d u v t c a vi c eo
m t n ngày trư c, còn có ngư i l i gi i thích, trong hát b i, con m t c a
di n viên cũng ph i tích c c tham gia di n xu t nên ph i ch a tr ng như
th m i th y ư c tinh th n c a ôi m t.
- * M t nét c s c c a Tu ng c
Di n viên tu ng xưa nay ph i t hóa trang ra bi u di n ch
không có h a sĩ hóa trang. B i v y, hóa trang ki u m t n òi h i ngư i
di n viên tr thành m t h a sĩ n d ng và do ó, hóa trang cũng mang
theo cá tính c a di n viên. Khi hóa trang xong, di n viên bư c ra sân kh u
thì khán gi bi t ngay là vai trung hay n nh. ây cũng là m t bi u hi n rõ
nét c a tính ư c l , tư ng trưng và cách i u cao c a ngh thu t Tu ng.
nguon tai.lieu . vn
