Xem mẫu
- Các quan điểm phụ thuộc I, Bối cảnh lịch sử Cũng như các trường học hiện đại, có thể nói để kiểm tra được sự phát tri ển từ các đặc điểm của các quốc gia thống nhất và các nước phương Tây khác, tr ường h ọc ph ần ph ụ thu ộc có thể được nói với sự phát triển dạng(phép chiếu) từ một viễn cảnh thế gi ới thứ ba.Theo Strom-Blom và Hettne (1984) , các trường phụ thuộc đại diện cho "những tiếng nói từ ngoại vi" mà có thể tác động mạnh mẽ và làm lung lay ngôi vị độc tôn của trường hiện đại hóa Mỹ bấy giờ. Trường phái sự phụ thuộc đầu tiên xuất hiện ở Mỹ Latinh như là một phản ứng để việc phá sản của các chương trình của Ủy ban Kinh tế c ủa Liên H ợp Qu ốc cho châu M ỹ La tinh (ECLA) vào những năm 1960 (Boden-heimer 1970a; Dos Santos 1973). Nhi ều ch ế đ ộ dân tuý ở Mỹ La tinh đã cố gắng trong chiến lược phát triển c ủa ECLA bảo h ộ và công nghi ệp hóa thay thế nhập khẩu thông qua trong thập kỷ 50, và nhi ều nhà nghiên c ứu M ỹ Latinh đã hy vọng cho một xu hướng tăng trưởng kinh tế, phúc lợi, và dân chủ. Tuy nhiên, rất nhanh chóng, sự mở rộng về kinh tế trong những năm 50 đã chuyển thành trì trệ kinh tế. Trong những năm 60, Mỹ Latinh đã bị cản trở phát triển bởi n ạn thất nghi ệp, lạm phát, m ất giá ti ền t ệ, suy giảm về thương mại, và các vấn đề kinh tế khác. Sự sụp đổ của chế độ phổ biến và thành lập các chế độ đàn áp quân sự và độc đoán đã kéo theo các cuộc biểu tình diến ra rất phổ biến. Không c ần phải nói, nhi ều nhà nghiên c ứu Mỹ Latinh đã thất vọng. Họ thất vọng với chương trình hiện đại hóa của ECLA và tr ường hiện đại hóa của Mỹ đã không thể giải thích được tình trạng trì tr ệ kinh t ế, đàn áp chính tr ị, và khoảng cách ngày càng lớn giữa các nước giàu và người nghèo. Tr ường ph ụ thu ộc cũng là một hệ quả sinh ra từ cuộc khủng hoảng của chủ nghĩa Mác chính th ống trong ti ếng Latin Ameica trong thập niên 60. Từ một quan điểm cộng sản chính thống, các n ước Mỹ La tinh đã phải trải qua các giai đoạn của cuộc cách mạng "tư sản" công nghi ệp. Tuy nhiên, cu ộc Cách mạng Trung Quốc năm 1949 và cuộc Cách m ạng Cuba trong cu ối nh ững năm 1950 cho th ấy các nước thế giới thứ ba có thể bỏ qua các giai đoạn của cách mạng tư sản. Bị thu hút nhi ều bởi các mô hình phát triển của Trung Quốc và Cuba, nhi ều nhà nghiên c ứu ng ười M ỹ g ốc Latin đã tự hỏi liệu các quốc gia riêng của họ cũng có thể vào các giai đoạn của cách mạng xã hội chủ nghĩa. Trường phái sự phụ thuộc bắt nguồn từ châu mỹ la tinh sau đó đã nhanh chóng lây lan đến Bắc Mỹ. Andre Gunder Frank , người đã nảy ra ý tưởng này ở mỹ Latinh trong những tháng đầu năm 1960, là phương tiện phổ biến những ý tưởng của trường sự phụ thuộc vào thế giới nói tiếng Anh.Trong thực tế, bên ngoài Châu Mỹ Latinh, các tr ường sự phụ thuộc đã được khẳng định bởi Fank và sự đánh giá của các tạp chí mỹ hàng tháng, đó là một đóng góp thường xuyên của Frank.
- Trường sự phụ thuộc đã được chào đón nồng nhiệt tại Hoa thống nhất trong cuối thập niên 60 bởi nó đã gây đc tiếng vang và chiếm đc tình cảm và sự ủng hộ của những nhà nghiên cứu trẻ tuổi trong các cuộc nổi dậy,chống chiến tranh biểu tình, hoạt đ ộng giải phóng phụ nữ và cuộc nổi loạn khu ổ chuột trong thời gian đó.theo cách nói c ủa Chirot (1981, p.259-260): Sự thất bại của Mỹ ở Việt nam cùng với sự bùng nổ những rắc rối lớn về chủng tộc trong giữa thập niên 60, tiếp theo là lạm phát mãn tính, sự mất giá của đồng đo la mỹ và sự suy giảm chung về sự tự tin của mỹ vào đầu năm 1970, kết thúc việc kết án về đạo đức mà lý thuyết hiện đại hóa đã nêu ra trên cơ sở đó. Một dạng mới c ủa lý thuyết đã trở thành phổ biến trong xã hội học trẻ tuổi, một trong số đo đã đ ảo ngược tất cả các tiên đề cũ. Mỹ đã trở thành một hình mẫu của cái ác, và chủ nghĩa tư bản, vốn đã được xem là nguyên nhân của tiến bộ xã hội, giờ lại trở thành một khai phá nham hiểm và đại lý chính của đói nghèo ở hầu hết trên thế giới. Chủ nghĩa đế quốc , không lạc hậu và thiếu tính hiện đại là kẻ thù mới Đang nổi lên từ các bối cảnh lịch sử của những năm 1960, các trường phụ thuộc ra đời như một phản ứng với sự thất bại của chương trình ECLA, cuộc khủng hoảng của chủ nghĩa Mác chính thống, và sự suy giảm của trường hiện đại hóa tại Hoa Kỳ. Phần sau đây cung cấp một đánh giá ngắn gọn về các chương trình ECLA và các lý thuyết Mác-xít như là nền tảng cho các cuộc thảo luận về các quan điểm phụ thuộc CÁC DI SẢN TRÍ TUỆ. Việc xây dựng một trường học Mỹ Latin phát triển rõ ràng là mật thiết liên quan đến việc ECLA. Trong những gì được gọi là "Tuyên Ngôn ECLA," Prebisch (1950), người đứng đầu ECLA, đã chỉ trích các lược đồ đã lỗi thời của sự phân chia lao động quốc tế. Theo lược đồ này, Mỹ Latinh đã được yêu cầu để sản xuất thực phẩm và nguyên liệu cho các trung tâm công nghiệp lớn, và bù lại, Mỹ Latinh sẽ nhận được hàng công nghiệp từ các trung tâm này. Đó là tranh của Prebisch rằng đề án này là nguồn gốc của các vấn đề phát triển của châu Mỹ Latinh. Sự phụ thuộc vào xuất khẩu nguyên liệu thực phẩm và nguyên liệu không những sẽ dẫn đến sự suy thoái thương mại của châu Mỹ La tinh , mà hơn nữa sẽ ảnh hưởng đến tích lũy vốn trong nước. Prebisch, cha đẻ của chiến lược phát triển châu Mỹ La tinh đã kêu gọi các bộ phận quốc tế một mặt của lao động sẽ được dừng lại, và đối với châu Mỹ Latinh phải trải qua công nghiệp hóa: Quá trình công nghiệp đã được đẩy mạnh bởi sự thay thế của một phần lớn hàng nhập khẩu hiện hành của sản xuất trong nước.Ban đầu, các ngành công nghiệp trong nước đã được bảo vệ khỏi cạnh tranh nước ngoài bởi mức thuế và các biện pháp hỗ trợ khác, nhưng một khi khả năng cạnh tranh của họ đã được cải thiện, các doanh nghiệp trong nước sẽ có thể tự mình quản lý.
- Việc sản xuất nguyên liệu sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế Mỹ Latinh. Thu nhập thu được từ xuất khẩu nguyên liệu nên được sử dụng để trả cho hàng hoá vốn nhập khẩu, và do đó giúp đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế.Chính phủ cần chủ động tham gia làm điều phối viên của chương trình công nghiệp hóa. Tăng cường sự tham gia của chính phủ là cần thiết để phá vỡ chuỗi tình trạng kém phát triển (Blomstrom và 1984 Hettne, p.41-42) Ban đầu, chiến lược ECLA nhận được thái độ rất thờ ơ của chính phủ các nước Mỹ Latinh trong những năm 50. Điều này giải thích tại sao các ECLA không thể thúc đẩy các biện pháp cấp tiến như cải cách ruộng đất. Trong thực tế, đổi cơ cấu chưa bao giờ được đặt cao trên danh sách ưu tiên của sự thay đổi cần thiết. Đến một mức độ nhất định, chiến lược ECLA có thể được đánh giá quá lạc quan. Nó giả định rằng các đặc tính khác nhau của một xã hội kém phát triển sẽ tự động biến mất trong quá trình công nghiệp có nghĩa là công nghiệp hóa sẽ đặt dấu chấm hết cho tất cả các vấn đề của phát triển.Thật không may, chương trình ECLA đã không thành công bởi kinh tế trì trệ và các vấn đề chính trị nôi lên̉ trong những năm 60. Như Blomstrom và Hettne (1984, p.45) giải thích, những thiếu sót của chính sách thay thế nhập khẩu rất rõ ràng. Sức mua được giới hạn trong một số tầng lớp xã hội, và thị trường trong nước cho thấy không có xu hướng mở rộng sau khi nhu cầu của nó đã được hoàn thành. Các phụ thuộc nhập khẩu chỉ đơn giản là chuyển từ hàng hoá tiêu thụ hàng hóa vốn. Hàng hoá xuất khẩu truyền thống đã bị lãng quên trong Frenzy chung của công nghiệp hóa, kết quả là cấp tính cân bằng của các vấn đề thanh toán ở một nước khác. Các oplimiem tăng trưởng thay đổi sâu vào trầm cảm Sự thất bại của chương trình ECLA vừa phải nhắc nhở các trường phụ thuộc vào đề xuất một chương trình triệt để hơn, như sẽ được nhìn thấy trong phần kế tiếp Neo-chủ nghĩa Mác. Một lý thuyết truyền thống mà các trường phụ thuộc đã thu hút được neo-Marxism. thành công của cuộc cách mạng Trung Quốc và Cuba đã giúp để truyền bá một hình thức mới của chủ nghĩa Mác vào trường Đại học Mỹ Latinh, tạo ra thế hệ cực đoan mà các thành viên mô tả mình là "tân chủ nghĩa Mác" . Theo Foster-Carter (1973), tân Marxsist khác với chủ nghĩa Mác chính thống ở các khía cạnh sau đây: (1), trong khi chủ nghĩa Mác chính thống thấy chủ nghĩa đế quốc trong quan điểm của một "trung tâm của" như giai đoạn của chủ nghĩa tư bản độc quyền ở Tây Âu, tân chủ nghĩa Mác thấy chủ nghĩa đế quốc từ các điểm "ngoại vi" quan điểm, tập trung vào các cáo trạng của chủ nghĩa đế quốc về phát triển Thế giới thứ ba. (2) chính thống chủ nghĩa Mác có xu hướng ủng hộ chi ến lược của hai giai đo ạn cách mạng. Một cuộc cách mạng tư sản đã diễn ra trước khi một cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa xảy ra. Vì hầu hết các nước thế giới thứ ba là lạc hậu, chủ nghĩa Mác chính th ống đặt nhiều hy vọng cho giai cấp tư sản tiến bộ để thực hi ện giai đo ạn hi ện nay c ủa cu ộc cách
- mạng tư sản. Neo-Marxsist, mặt khác, tin rằng tình hình hiện nay trong thế giới thứ ba là chín muồi cho cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. Họ muốn có cuộc cách mạng hi ện nay. Họ c ảm nhận được giai cấp tư sản giống như việc tạo ra các công c ụ c ủa chủ nghĩa đ ế qu ốc, không có khả năng hoàn thành vai trò của mình như là người giải phóng lực lượng sản xuất. (3) Nếu xảy ra cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa, chủ nghĩa Mác chính thống muốn được thúc đẩy bởi các giai cấp vô sản công nghiệp ở các thành phố, trong khi tân chủ nghĩa Mác được thu hút vào các con đường của cách mạng xã hội chủ nghĩa được thực hiện bởi Trung Quốc và Cuba. Neo-Chủ nghĩa Mác nhiều hy vọng cho khả năng cách mạng của nông dân ở nông thôn, và chiến tranh du kích của quân đội nhân dân là chiến lược mà họ theo đuổi của cách mạng. Như sẽ thấy trong các cuộc thảo luận sau đây, truyền thống này của tân chủ nghĩa Mác đã cung cấp nhiều khái niệm quan trọng cho những lời chỉ trích của các trường phụ thuộc của chương trình cả hai ECLA và nhà trường hiện đại hóa trong giữa thập niên 1960. FRANK PHÁT TRIỂN tình trạng kém phát triển . Trước khi trình bày các khái niệm về trạng kém phát tri ển và mô hình đô th ị v ệ tinh c ủa, Frank điều hành (1967,1969) bắt đầu với một sự phê phán của trường hiện đại hóa. Theo Frank, hầu hết các loại lý thuyết và chính sách phát tri ển các tr ường hi ện đ ại đã đ ược đúc rút hoàn toàn từ kinh nghiệm lịch sử của châu Âu và Bắc Mỹ cao c ấp các n ước t ư b ản. M ức đ ộ này, các loại này về lý thuyết phương Tây không thể h ướng dẫn s ự hi ểu bi ết c ủa chúng tôi trong những vấn đề phải đối mặt với thế giới thứ ba quốc gia. Thứ nhất, hiện đại hóa trường học là thiếu bởi vì nó cung cấp một lời giải thích "nội bộ" của việc phát triển thế giới thứ ba. Trường hiện đại hóa giả định rằng có cái gì đó không đúng bên trong các nước thế giới thứ ba, chẳng hạn như văn hóa truyền thống, sự quá đông, đầu tư ít, hoặc thiếu động lực thành tích, và đây là lý do tại sao các nước thế giới thứ ba là lạc hậu, trì trệ. Ngoài ra, bằng cách bỏ qua lịch sử của quốc gia thứ ba thế giới, trường hiện đại hóa giả định rằng các nước này đang ở giai đoạn đầu phát triển theo kinh nghiệm của các nước phương tây, và do đó họ cần phải nhìn sang các nước phương Tây như là cố vấn và thực hiện theo phương Tây con đường phát triển trong nước để tiếp cận hiện đại. Theo Frank, các nước thế giới thứ ba không bao giờ có thể đi theo con đường của phương Tây bởi vì họ có những kinh nghiệm mà các nước phương Tây đã không có. Để đưa vào chủ nghĩa thực dân rõ ràng, một số nước phương Tây đã không có kinh nghiệm, trong khi hầu hết các nước thế giới thứ ba là thuộc địa cũ của các nước phương Tây. Điều đó là kỳ lạ, trường hiện đại hóa hiếm khi bàn về các yếu tố của chủ nghĩa thực dân một cách chi tiết,họ cho rằng nhiều nước thế giới thứ ba đã được các thuộc địa dạy thêm cho những bài học suốt hơn một thế kỷ. Với các kinh nghiệm đã có thực dân đã hoàn toàn tái cơ cấu các nước thứ ba thế giới và đã quyết liệt thay đổi đường đi của họ phát triển.
- Trong phản ứng với những lời giải thích "nội bộ" của trường hiện đại hóa. Frank cung cấp một lời giải thích "bên ngoài" cho sự phát triển của Thế giới thứ ba. Theo Frank, sự lạc hậu các nước thứ ba thế giới không thể được giải thích bằng của chế độ phong kiến hoặc truyền thống thuyết. Trong thực tế, rất sai lầm khi mô tả thế giới thứ ba quốc gia là "nguyên thủy", "phong kiến", hay "truyền thống", bởi vì nhiều quốc gia - chẳng hạn nh ư Trung Qu ốc và Ấn Độ - đã phát triển khá rực rỡ trước khi họ gặp chủ nghĩa thực dân trong th ế k ỷ th ứ mười tám. Thay vào đó, các kinh nghiệm lịch sử của chủ nghĩa th ực dân và th ống tr ị n ước ngoài đã dành nhiều sự phát triển của thế giới "cao cấp" thứ ba có thể hướng tới, bu ộc h ọ phải di chuyển dọc theo con đường của sự lạc hậu kinh tế đang c ố gắng đ ể n ắm b ắt đ ược kinh nghiệm lịch sử của thế giới thoái hóa các n ước thứ ba, Frank xây d ựng các khái ni ệm v ề "sự phát triển kém phát triển" để biểu thị rằng trạng kém phát tri ển không phải là m ột đi ều kiện tự nhiên nhưng được tạo ra bởi vật một lịch sử lâu dài của sự th ống tr ị thu ộc đ ịa ở các nước thế giới thứ ba. Ngoài ra, Frank đã xây dựng một mô hình "đô th ị - v ệ tinh" đ ể gi ải thích làm th ế nào các cơ chế làm việc kém phát triển. Đô thị này - mối quan hệ vệ tinh có nguồn gốc t ừ th ời kỳ thuộc địa, khi được ghép vào thành phố mới trong thế giới thứ ba với mục đích tạo thuận l ợi cho sự dư thừa kinh tế chuyển sang các nước phương Tây. Theo Frank, các thành ph ố qu ốc gia sau đó trở thành vệ tinh của các đô thị phương Tây. Đây là mối quan hệ đô thị -vệ tinh, tuy nhiên, không giới hạn cấp độ quốc tế - nó thâm nhập vào khu v ực và đ ịa ph ương c ủa các nước thế giới thứ ba là tốt. Vì vậy, cũng giống như các thành phố quốc gia đã tr ở thành v ệ tinh của các đô thị phương Tây đối với các thành phố thuộc tỉnh, do đó có thành ph ố tr ực thuộc địa phương cũng giống như các vệ tinh xung quanh chúng. M ột chu ỗi toàn b ộ các chòm sao của đô thị và vệ tinh được thành lập để trích xuất thặng dư kinh tế (theo các hình th ức nguyên liệu, khoáng sản, hàng hóa, lợi nhuận) từ ba ngôi làng th ế gi ới đ ến th ủ đô c ủa đ ịa phương, đến các thành phố của các nước phương Tây. Frank cho rằng quốc gia này chuyển thặng dư kinh tế đã sản xuất kém phát triển ở các nước thế giới thứ ba và phát triển ở các nước phương Tây. Nói cách khác, quá trình lịch sử mà tạo ra sự phát triển trong các đô thị lớn của phương Tây cũng đồng thời tạo ra trạng kém phát triển trong các vệ tinh thứ ba thế giới. Trên cơ sở đô thị này - mô hình vệ tinh, Frank đã đề xuất một vài giả thuyết thú vị về thế giới thứ ba phát triển: • Giả thuyết 1: tương phản với sự phát triển của các đô thị trên thế giới, không có gì là một vệ tinh, sự phát triển của quốc gia và các đô thị lớn cấp dưới bị hạn chế bởi tình trạng
- vệ tinh của họ. Ví dụ, mặc dù Paulo đã bắt đầu xây dựng một mô hình công nghiệp, Frank không tin rằng Brazil có thể thoát ra khỏi chu trình phát triển vệ tinh, được đặc trưng bởi sự phát triển công nghiệp không tự chủ và không đạt yêu cầu. • Giả thuyết 2: các vệ tinh của kinh nghiệm phát triển kinh tế của họ sẽ lớn nhất khi mối quan hệ của họ với các đô thị là yếu nhất. Frank quan sát thấy rằng châu Mỹ Latinh có kinh nghiệm đánh dấu công nghiệp tự chủ trong quá trình cách ly tạm thời gây ra bởi cuộc khủng hoảng của Thế chiến I và do trầm cảm ở các đô thị trên thế giới trong những năm 30. • Giả thuyết 3: khi đô thị phục hồi từ cuộc khủng hoảng và tái thi ết lập quan hệ th ương mại và đầu tư mà sau đó lại kết hợp đầy đủ các vệ tinh vào hệ thống, sự nghi ệp công nghi ệp trước đây của các khu vực này đã nghẹt thở. Frank chỉ ra ngành công nghiệp mới của Brazil bị hậu quả nghiêm trọng bất lợi từ bên phải của Mỹ xâm lược kinh tế sau Thế chiến thứ nhất, dẫn đến cán cân thanh toán khó khăn, lạm phát, và khó khăn chính trị. • Giả thuyết 4: các khu vực mà ngày nay hầu hết chưa phát triển và phong kiến là những người có quan hệ gần gũi nhất với các đô thị lớn trong quá khứ. Ví dụ, Frank chỉ ra rằng khi thị trường cho đường Tây Ấn và của cải của các mỏ của Brazil biến mất, đô thị thế giới chỉ đơn giản là bỏ rơi các nước này. Do tình trạng vệ tinh của họ. Cấu trúc của họ đã tồn tại không thể tự tạo ra tăng trưởng kinh tế, để lại cho họ không có thay thế nhưng để suy biến thành các trạng kém phát triển cực kỳ trong đó chúng ta tìm thấy chúng ngày hôm nay. Frank cho rằng các tổ chức cổ xưa trong các vệ tinh là những sản phẩm lịch sử của sự xâm nhập của thị tư bản. đô nghĩa Thêm nhiều giả thuyết thẳng thắn có thể được liệt kê ở đây, nhưng ở trên là đủ để cho thấy rằng họ đại diện cho một cách tiếp cận để kiểm tra sự phát triển Thế giới thứ ba khác nhau từ đó được cung cấp bởi các trường học hiện đại hóa. DOS SANTOS: Cấu trúc của sự phụ thuộc. Theo lý thuyết của chủ nghĩa đế quốc tập trung vào việc mở rộng và sự thống trị của đế quốc, quyền hạn, các khái niệm về sự phụ thuộc nêu bật những vấn đề cơ bản đối mặt với các nước kém phát triển. Trong cách viết ra những định nghĩa cổ điển của sự phụ thuộc, Dos Santos (1971, p.226) nói rằng các mối quan hệ giữa các quốc gia hai hoặc nhiều giả định các hình thức phụ thuộc khi một số quốc gia (các chi phối những người) có thể mở rộng và có thể tự bắt đầu, trong khi các quốc gia khác (phụ thuộc vào những người thân) có thể làm điều này chỉ như là một sự phản ánh của việc mở rộng đó. "Ông cũng lập luận rằng quan hệ giữa các quốc gia chi phối và phụ thuộc là khác nhau vì sự phát triển của các cựu diễn ra tại các chi phí sau này. Ví dụ, thông qua kiểm soát độc quyền của thị trường trong quan hệ thương mại, và mặc dù các khoản vay và xuất khẩu các nguồn vốn trong các quan hệ tài chính, có một kết quả chuyển giao trong các giới hạn của sự phát triển của thị trường nội bộ và năng lực kỹ thuật và văn hóa, cũng như về sức khỏe tinh thần và thể chất của người dân. Ngoài việc xây dựng các định nghĩa thường được sử dụng phụ thuộc, Dos Santos đã phân biệt ba hình thức lịch sử của sự phụ thuộc. Việc đầu tiên của có thuộc địa, phụ thuộc và sự phụ thuộc công nghiệp tài chính. Trong sự phụ thuộc thuộc địa, vốn thương mại và tài
- chính của nước chi phối, trong khối liên minh với nhà nước thuộc địa, độc quyền kiểm soát đất đai, hầm mỏ, và nguồn nhân lực (nông nô hay nô lệ) và xuất khẩu các bạc, vàng, và các sản phẩm nhiệt đới từ nước thuộc địa. Tuy nhiên, vào cuối thế kỷ XIX, tài chính, công nghiệp phụ thuộc xuất hiện. Mặc dù vẫn còn thống trị bởi các nguồn vốn lớn trong những trung tâm châu Âu, các nền kinh tế của các nước phụ thuộc vào sau đó làm trung tâm khi xuất khẩu nguyên liệu thô và các sản phẩm nông nghiệp để tiêu thụ tại các nước châu Âu. Không giống như là trong các thời đại trước đó, cơ cấu sản xuất trong giai đoạn này là đặc trưng của một khu vực xuất khẩu với chuyên môn cứng nhắc và toàn bộ vùng chuyên canh (ví dụ, vùng Caribbean và đông bắc Brazil). Cùng với những lĩnh vực xuất khẩu, có những hoạt động bổ sung kinh tế (như chăn nuôi và sản xuất một số) đã được phụ thuộc trong lĩnh vực xuất khẩu với họ bán sản phẩm của họ. Sau đó, cũng có một khu vực sinh hoạt mà cả sản xuất nguồn nhân lực cho ngành xuất khẩu trong thời kỳ bùng nổ và thất nghiệp hấp thụ trong các thời kỳ suy giảm kinh tế. Đóng góp lớn nhất của Dos Santos, tuy nhiên, là xây dựng c ủa ông v ề l ịch s ử hình thành thứ ba của sự phụ thuộc: công nghệ, công nghiệp phụ thuộc. Hình thức này xuất hiện trong thời kỳ sau Thế chiến II, khi công nghiệp phát triển bắt đầu diễn ra ở nhiều quốc gia kém phát triển. Theo Dos Santos, có những hạn chế cơ bản cấu trúc được đặt trên sự phát tri ển công nghiệp của nền kinh tế kém phát triển. Trước tiên, công nghi ệp phát tri ển hiện nay ph ụ thuộc vào sự tồn tại của một ngành xuất khẩu. Chỉ có các ngành xu ất kh ẩu có th ể mang l ại ngoại tệ cần thiết để mua máy móc thiết bị tiên tiến của khu vực công nghiệp, m ột quốc gia kém phát triển phải duy trì mối quan hệ từ trước giữa sản xuất và duy trì quyền lực c ủa các đầu sỏ chính trị suy đồi truyền thống. Ngoài ra, từ khu vực xuất khẩu (đặc bi ệt là m ạng l ưới tiếp thị) thường được điều khiển bằng vốn nước ngoài, nó biểu thị sự phụ thuộc vào lợi ích chính trị của nước ngoài quá. Thứ hai, công nghiệp phát triển mạnh mẽ ảnh hưởng bởi biến động của cán cân thanh toán, dẫn đến thâm hụt. Các nguyên nhân gây thâm hụt là có: (1) Một thị trường quốc tế rất độc quyền có xu hướng giảm giá của nguyên liệu. Như vậy, các nước phụ thuộc phải chịu thâm hụt thương mại vì sự phụ thuộc của họ vào việc xuất khẩu nguyên liệu thô. (2) măt sáu ̣ vốn nước ngoài giữ quyền điều khiển của nền kinh tế của các nước phụ thuộc, nó mang một khối lượng lớn lợi nhuận (từ cước vận chuyển, thanh toán tiền bản quyền, trợ giúp kỹ thuật, vv). Vì vậy Dos Santos chỉ ra rằng số vốn để thực sự là quốc gia phụ thuộc lớn hơn nhiều hơn số tiền vào. Ví dụ, trong giai đoạn 1946-1967, với mỗi đồng đô la đó nhập vào các nước phụ thuộc, $ 2,73 trái. Quá trình này tạo ra một mức thâm hụt trong tài khoản vốn và hạn chế nhập khẩu đầu vào của nước ngoài cho công nghiệp hóa. (3) Kết quả là "tài trợ nước ngoài" - theo hình thức vốn nước ngoài và viện trợ nước ngoài, trở nên cần thiết để trang trải thâm hụt ngân sách hiện có và để tài trợ để phát triển hơn nữa. Tuy nhiên, Dos Santos (1971, trang 231) lập luận rằng mục đích của nước ngoài tài trợ này là "một phần lớn để tài trợ cho Bắc Mỹ đầu tư, để trợ cấp nhập khẩu nước ngoài cạnh tranh với sản phẩm quốc gia, để giới
- thiệu công nghệ không thích ứng được với nhu cầu của kém phát triển nước, và đầu tư trong các lĩnh vực không nhất thiết phải ưu tiên cao. " Thứ ba, công nghiệp có điều kiện phát triển mạnh mẽ về công nghệ độc quyền thực hiện bởi các trung tâm đế quốc. Một mặt, các tập đoàn xuyên quốc gia không bán máy móc và x ử lý nguyên liệu là hàng hóa đơn giản. Thay vào đó, họ ho ặc là yêu c ầu thanh toán ti ền b ản quy ền cho việc sử dụng của họ hoặc chuyển đổi hàng hóa thành v ốn và gi ới thi ệu chúng trong các hình thức đầu tư riêng. Mặt khác, các nước phụ thuộc bị thiếu ngo ại tệ để trả cho vi ệc sử dụng máy móc, nguyên liệu được cấp bằng sáng chế. Các yếu tố bắt buộc các chính phủ các nước phụ thuộc để tạo thuận lợi cho sự xâm nhập của vốn nước ngoài vào th ị tr ường trong nước của họ trong nước để có được công nghệ cần thiết và nguyên liệu cấp bằng sáng chế. Trong điều kiện đó, Dos Santos (1971, trang 232) nói rằng "v ốn n ước ngoài nh ập vào với tất cả các lợi thế: trong nhiều trường hợp, nó được đưa ra miễn kiểm soát ngo ại h ối đ ối với việc nhập khẩu các máy móc, tài trợ của các trang web để cài đặt các ngành công nghi ệp được cung cấp ; cơ quan chính phủ tài trợ có sẵn để tạo điều kiện cho công nghiệp; các khoản vay từ ngân hàng nước ngoài và trong nước, mà thích khách hàng nh ư v ậy, có s ẵn;. trong nhiều trường hợp, nước ngoài viện trợ cho việc tăng cường công nghiệp có sẵn " Ảnh hưởng của điều này mới nhất từ sự phụ thuộc công nghệ, công nghiệp cơ cấu sản xuất của các nước kém phát triển là gì? Thứ nhất, bất bình đẳng tư bản phát triển ở cấp quốc tế là sao chép nội bộ ở dạng cấp tính, với cấu trúc sản xuất của các nước kém phát triển giằng xé giữa một "truyền thống" xuất khẩu nông nghiệp và một "hiện đại" khu vực tập trung công nghệ và tài chính kinh tế. Thứ hai, bối cảnh thị trường lao động địa phương giá rẻ kết hợp với việc sử dụng vốn của một công nghệ cao đã dẫn đến sự khác biệt sâu sắc giữa các mức lương khác nhau trong nước. Theo quan điểm Mác-xít aa, Dos Santos Nhãn nồng độ này cao thu nhập một "tỷ lệ khai thác cao" (hoặc siêu khai thác) của sức lao động. Thứ ba, cơ cấu sản xuất bất bình đẳng này đã áp đặt những giới hạn về sự tăng trưởng của thị trường nội bộ ở các nước kém phát triển. Sự tăng trưởng của thị trường người tiêu dùng-hàng hoá bị hạn chế bởi các sức mua thấp của lực lượng lao động và của các từ số lượng việc làm được tạo ra bởi các khu vực vốn intentive. Ngoài ra, sự tăng trưởng của thị trường vốn, hàng hoá bị hạn chế bởi lợi nhuận chuyển ra nước ngoài, có mang đi một phần của thặng dư kinh tế được tạo ra trong nền kinh tế trong nước. Dos Santos kết luận rằng sự lạc hậu kinh tế của các n ước kém phát tri ển là không ph ải do thiếu tích hợp với chủ nghĩa tư bản. Những nghiên cứu mà nói nh ư v ậy là "không có gì nhi ều hơn so với hệ tư tưởng cải trang thành khoa học." Thay vào đó, nó được kiểm soát đ ộc quyền các- vốn nước ngoài, tài chính nước ngoài, và công nghệ n ước ngoài ở c ấp qu ốc gia và qu ốc t ế nhằm ngăn ngừa các nước kém phát triển đạt đến một vị trí thu ận l ợi, dẫn đ ến s ự sinh s ản của lạc hậu, khốn cùng, và gạt ra ngoài lề xã hội bên trong biên giới của họ.
- Amin: CHUYỂN TIẾP VỚI tư bản ngoại vi Lý thuyết (1976) Amin quá độ lên chủ nghĩa tư bản ngoại vi có xác nhận chính sau đây. Thứ nhất, chuyển đổi sang chủ nghĩa tư bản ngoại vi cơ bản là khác nhau từ chuyển đổi sang chủ nghĩa tư bản trung ương. Sự tấn công từ không được thực hiện bởi chủ nghĩa tư bản trung ương theo hình tư bản trước gây ra một số thụt lùi rất quan trọng để thực hiện. Ví dụ, hàng thủ công địa phương đã bị phá hủy mà không được thay thế bằng sản xuất công nghiệp trong nước. Amin lưu ý rằng cuộc khủng hoảng nông nghiệp của các đương đại thế giới thứ ba chủ yếu là kết quả của những thất bại. Thứ hai, chủ nghĩa tư bản ngoại vi là đặc trưng của phiên bản thêm các bi ến d ạng đ ối v ới hoạt động xuất khẩu. Amin (1976, trang 200) chỉ ra rằng "thêm phiên bản này không do thi ếu của thị trường nhà nhưng từ năng suất cao cấp c ủa trung tâm trong m ọi lĩnh v ực, trong đó buộc các ngoại vi để giới hạn bản thân đến vai trò của nhà cung c ấp b ổ sung các s ản ph ẩm để sản xuất, trong đó sở hữu một lợi thế tự nhiên: sản xuất nông nghi ệp kỳ l ạ và khoáng chất. "Nào đó biến dạng phiên bản phụ, các mức lương ở ngo ại vi tr ở nên th ấp h ơn ở trung tâm. Thứ ba, một từ của sự biến dạng là phì đại của khu vực đại học ở ngoại vi. Tại trung tâm, phì đại của ngành đại học phản ánh những khó khăn trong việc thực hiện giá trị thặng dư trong chủ nghĩa tư bản độc quyền, nguồn lực để có nhiều hơn cho chi phí tiếp thị và kế toán hàng hoá. Tuy nhiên, ở ngoại vi, sự lớn mạnh của ngành đại học chủ yếu là kết quả của những mâu thuẫn vốn có trong chủ nghĩa tư bản ngoại vi, cụ thể là, công nghiệp thất nghiệp tăng chậm chạp, di chuyển tuyệt vọng từ nông thôn ra thành thị, và như vậy. Theo Amin, sự lớn mạnh này hoạt động không hiệu quả cản trở tích tụ ở các nước ngoại vi Thứ tư, các lý thuyết của các tác nhân đầu tư không thể được mở rộng một cách cơ học để ngoại vi. Tại trung tâm các nhân Keynes không làm việc trong chủ nghĩa tư bản độc quyền, nhưng ở ngoại vi, việc xuất khẩu lợi nhuận của vốn nước ngoài đã huỷ bỏ hiệu ứng này số nhân. Trong thay vì được hưởng lợi ngoại vi vào trung tâm, phục vụ để tăng tốc phát triển của nhân dân. Thứ năm, Amin cảnh báo rằng các nhà nghiên c ứu không nên nhầm l ẫn gi ữa các qu ốc gia kém phát triển với các nước tiên tiến hiện nay khi họ đang ở giai đo ạn đầu c ủa s ự phát triển của họ. Điều này là do các nước kém phát triển có sự phân bi ệt tính năng sau đây c ơ cấu: (1) sự không đều cực mà là điển hình về sự phân bố năng suất ở ngoại vi, (2) chia cắt do sự điều chỉnh của Phương hướng chỉ tiêu sản xuất ở ngo ại vi với nhu c ầu c ủa trung tâm, và (3) sự thống trị kinh tế của trung tâm, thể hiện dưới hình th ức th ương m ại và s ự ph ụ thu ộc về tài chính. Thứ sáu, như là kết quả của các tính năng kết cấu bên trên kém phát tri ển, nó nh ất thi ết dẫn đến việc ngăn chặn sự tăng trưởng c ủa các nước ngo ại vi. Nói cách khác, ch ủ nghĩa t ư bản ngoại vi không thể đạt được tự động trung tâm và tự động tăng tr ưởng năng đ ộng mà không thách thức sự thống trị của chủ nghĩa tư bản độc quyền nước ngoài và Trung ương.
- Cuối cùng, các hình thức cụ thể trạng kém phát triển đảm nhận bởi những thành ngoại vi phụ thuộc vào (1) bản chất của việc hình thành tư bản trước đó đã có trước đó, và (2) các hình thức và các thời kỳ trong đó những vùng ngoại vi được tích hợp vào hệ thống tư bản thế giới . Tuy nhiên, trong khi không bỏ qua sự khác biệt giữa các nước ngoại vi, Amin khẳng định rằng thay tất cả có xu hướng hội tụ đối với một mô hình tiêu biểu, đặc trưng bởi sự thống trị của vốn nông nghiệp, tư sản mại bản, vốn thương mại và vốn trung ương. Và với sự thống trị của vốn trung ương trong hệ thống như một toàn thể, mô hình này bị giới hạn sự phát triển của chủ nghĩa tư bản quốc gia ngoại vi. Giả định cơ bản của TRƯỜNG phụ thuộc. Cũng giống như các trường học, hiện đại hoá, phụ thuộc rất không đồng nhất. Các thành viên đến từ nhiều ngành khoa học xã hội, tập trung vào các quốc gia khác nhau ở Mỹ La tinh cũng như trên các khu vực khác, và có định hướng khác nhau về tư tưởng và cam kết chính trị. Tuy nhiên, các thành viên của trường phụ thuộc có xu hướng chia sẻ các giả định cơ bản sau đây(xem Blomstrom và Hettne năm 1984, trang 71-76). Đầu tiên phụ thuộc, được xem là một quá trình rất chung chung, áp dụng cho tất cả các nước thế giới thứ ba. Mục đích của trường phụ thuộc là phác thảo mô hình chung của các phụ thuộc trong thế giới thứ ba trong lịch sử của chủ nghĩa tư bản từ thế kỷ XVI đến nay. Do đó các biến thể của quốc gia và di tích lịch sử phức tạp được đánh giá thấp để trình bày các "mẫu người lý tưởng" xây dựng phụ thuộc. Thứ hai, phụ thuộc được hiểu là một điều kiện bên ngoài có nghĩa là, áp đặt từ bên ngoài. Trở ngại lớn nhất để phát triển quốc gia không phải là thiếu kỹ năng vốn kinh doanh, hoặc các tổ chức dân chủ, đúng hơn, nó được tìm thấy bên ngoài lĩnh vực của nền kinh tế quốc gia. Các di sản lịch sử của chủ nghĩa thực dân và các bộ phận quốc tế bất bình đẳng của lao động là những vật cản lớn nhất đối với sự phát triển quốc gia của nước thứ ba thế giới. Thứ ba, phụ thuộc được phân tích chủ yếu như một điều kiện kinh tế. Nó được xem như là kết quả của dòng chảy của thặng dư kinh tế từ các nước thứ ba thế giới với các nước tư bản phương Tây. Vì vậy, các nước thế giới thứ ba thường bị suy giảm về thương mại với các nước phương Tây. Thứ tư phụ thuộc, được coi là một thành phần của sự phân cực trong khu vực của toàn thế giới.một mặt trên thế giới , lưu lượng dư thừa từ các nước thứ ba thế giới dẫn đến kém phát triển của họ, mặt khác, sự phát triển của các nước phương Tây được hưởng lợi bởi điều này của dòng kinh tế dư thừa. Vì vậy, kém phát triển ở ngoại vi và phát triển trong lõi là hai khía cạnh của một quá trình đơn tích lũy vốn, dẫn đến sự phân cực trong khu vực trong nền kinh tế toàn cầu. Cuối cùng, phụ thuộc được xem là không tương thích với sự phát triển tốt ở ngoại vi? Đối với các trường phụ thuộc, câu trả lời thường là không có. Mặc dù nhỏ phát triển có thể xảy ra trong thời kỳ bị cô lập, chẳng hạn như trong một trầm cảm hoặc chiến tranh thế giới
- một thế giới, phát triển chính hãng ở ngoại vi trong rất khó với dòng chảy liên tục thặng dư để lõi. Những người ủng hộ chính của trường phụ thuộc cảm thấy rằng có một cần phải xác định lại sự phát triển dài. nó sẽ có nghĩa là nhiều hơn chỉ cần thêm ngành công nghiệp, sản lượng nhiều hơn, và năng suất tăng. thay vào đó, nó cần được xác định trong điều khoản của việc cải thiện mức sống cho tất cả mọi người ở ngoại vi. do đó các chương trình phát triển không nên phục vụ cho giới tinh hoa và cư dân đô thị, nhưng phải cố gắng để đáp ứng nhu cầu nhân lực của nông dân nông thôn, những người thất nghiệp, và người nghèo. bất cứ chương trình phát triển có lợi cho chỉ một khu vực nhỏ tại các chi phí của đa số đau khổ là không tốt ở tất cả. Y nghĩa chính trị của quan điểm phụ thuộc là gì? có vẻ là quan điểm của trường phụ thuộc được chính xác đối diện với những trường hiện đại hóa. Như trường hiện đại hóa đề xuất rằng các pheriphery sẽ nhận được địa chỉ liên hệ nhiều hơn (thêm viện trợ, nhiều công nghệ, hiện đại hơn giá trị) từ các nước phương Tây, các trường phụ thuộc vào lập luận rằng nó có hại cho các nước ngoại vi có liên hệ nhiều hơn với các nước cốt lõi. Trong thực tế, các trường phụ thuộc khẳng định rằng ngoại vi đã liên hệ với quá nhiều nhân có hại rồi. Kể từ khi kỷ nguyên của chủ nghĩa thực dân, nền kinh tế chính trị của ngoại vi đã được hoàn toàn cơ cấu lại cho phù hợp với nhu cầu của lõi, có hàng đầu cho sự phát triển kém phát triển. Do đó, các trường phụ thuộc cho thấy rằng các nước ngoại vi nên cắt đứt quan hệ của họ với các nước cốt lõi. thay vì dựa vào viện trợ nước ngoài và công nghệ nước ngoài, các nước ngoại vi nên áp dụng một mô hình tự chủ dựa vào nguồn lực của riêng mình và quy hoạch đường đi riêng của họ phát triển để đạt được độc lập và phát triển quốc gia tự trị. tự chủ, tất nhiên, không có nghĩa cô lập hoàn toàn từ các quốc gia khác-bang. nó chỉ có nghĩa rằng các nước ngoại vi không nên được thống trị bởi các nước cốt lõi. họ nên thương mại với các nước ngoại vi một cách bình đẳng và cùng có lợi. Từ quan điểm trường phụ thuộc, các tầng lớp cũ ở các nước ngoại vi nhất có khả năng sẽ không chấp nhận như một phá vỡ hoàn toàn từ các nước cốt lõi và đa quốc gia của họ. Các lợi ích của các tầng lớp cũ quá chặt chẽ với người nước ngoài để họ chấp nhận như một lựa chọn. Kết quả là, các nhà nghiên cứu phụ thuộc rất nhiều đề xuất rằng một cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa có thể cần thiết cho đất nước để loại bỏ các tầng lớp cầm quyền cũ. Theo lời của Chilcote và Edelstein (1974, trang 21), "Phát triển đòi hỏi sự thay đổi sâu sắc về mối quan hệ kinh tế, xã hội và chính trị trong việc lật đổ của thị trường và huy động của dân cư trong nước trong một nỗ lực quốc gia theo định hướng đó,. phát triển yêu cầu loại bỏ pernetration nước ngoài, hỗ trợ các nguyên stastus, và tạo ra một bối cảnh xã hội chủ nghĩa để phát triển "Chỉ khi có một nhóm quyền lực mới với nhiệm vụ là để đáp ứng nhu cầu nhân lực của nông dân và người lao động. mong các cấp tiến chính sách tổng cơ cấu lại được thực hiện, như được tiết lộ bởi những kinh nghiệm của những cuộc cách mạng Trung Quốc và Cuba. " I. ĐIỂM GIỐNG NHAU
- Đầu tiên, cả hai trường phái cổ điển đều quan tâm đến việc phát triển các nước thế giới thứ 3. Và họ muốn tìm ra các yếu tố thúc đẩy các nước thế giới thứ 3. Thứ 2, cả 2 trường phái cổ điển đều áp dụng phương pháp tương tự. Họ neo cuộc thảo luận của họ ở 1 mức độ trừu tượng cao, với 1 mắt về hướng giải thích quá trình rất chung của sự phát triển áp dụng cho tất cả các quốc gia. Thứ 3, 2 trường phái cổ điển đã phát triển 1 khuôn khổ cực về mặt lí thuyết, mặc dù các quan điểm HĐH cổ điển có xu hướng gọi nó là “ truyền thống so với hiện đại” trong khi quan điểm cổ điển gọi nó là “cốt lõi (đô thị) so với ngoại vi (vệ tinh) II. ĐIỂM KHÁC BIỆT Mặc dù có sự giống nhau trên 2 quan điểm cổ điển trong thực tế cơ bản là khác nhau. Đầu tiên, họ đến từ các nền tảng khác nhau về lí thuyết. Các quan điểm hiện đại hóa cổ điển ảnh hưởng mạnh bởi lí thuyết tiến hóa châu âu và lí thuyết chức năng luận Mỹ, trong khi quan điểm cổ điển là ảnh hưởng mạnh bởi các chương trình ECLA tụ do và CN mác lý thuyết cấp tiến Thứ 2, đối với những nguyên nhân các vấn đề của các nước thế giới thứ 3 , các quan điểm HĐH cổ điển cung cấp 1 lời giải thích nội bộ, chỉ vào những đặc điểm như văn hóa truyền thống thiếu đầu tư sản xuất và không có động lực thành tích ở các nước thế giới thứ 3. các quan điểm của trường phái sự phụ thuộc cổ điển cung cấp 1 lời giải thích bên ngoài nhấn mạnh vai trò của CN thực dân trong việc hình thành sự kém phát triển của các nước thế giới thứ 3. Thứ 3, các quan điểm HĐH cổ điển đặc trưng cho mối liên kết giữa các nước thế giới thứ 3 và các nước phương tây như là có lợi. Từ quan điểm này, các nước phương tây đang hỗ trợ các nước thế giới thư 3 để phát triển. Các quan điểm phụ thuộc cổ điển, mặt khác thấy được mối liên kết như các quốc gia có hại-phương tây đang lợi dụng các nước thế giới thứ 3 để phục vụ cho lợi ích riêng của họ. Trong dự đoán hướng phát triển của tương lai, quan điểm HĐH cổ điển thường bắt kịp với các nước phương tây và hiện đại hóa bản thân mình. Quan điểm của trường phái sự phụ thuộc lại nói là tương lai của các nước thế giới thứ 3 là bi quan. Nếu không thể bác bỏ các mối liên kết, bóc lột hiện tại, các
- nước thế giới thứ 3 sẽ trở nên ngày càng phụ thuộc vào các nước phương tây dẫn đến kém phát triển trong tương lai. Về giải pháp cho sự lạc hậu của các nước thế giới thứ 3, các quan điểm HĐH cổ điển có chủ trương liên kết nhiều hơn với các nước phương tây, chẳng hạn như viện trợ nước ngoài nhiều hơn, giao lưu văn hóa và hơn nữa là chuyển giao công nghệ
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học