Xem mẫu
- . ···-·-··-------·· ----·····--------~-~ ·-··· - --------·-~--- -··. ··------~---· ··- -~-~---~~----·--'- ··-----~-- -- --- ----··-··---
~
TLJ' BIEN
vtEr cHaHAN
. HIEN fJAI I I
- TRUONG DAI HQC NGOAI NGO' HA NQI
Bien so~n: TRAN TH! THANH LIEM -NGUYEN THANH HA
TL!BH~N
•
"' ~ , A
VIET CHlJ HAN HI EN
•
BAI
•
(Bien so?n theo tq dien viet cha tieng Han hi~n d?i
do. thuong VIJ An thu qu.an bien so?n)
*TV Bl~N eACH VIET CHa HAN CHUAN MVC NHAT
* CO 2500 CHa THVONG DONG, RAT THU~N LQ!
CHO HOC VIEN VA cA GIAO VIEN TII~NG HAN
* CO CHO PHIEN AM sAc KINH, D!CH RA TII~NG VI~T.
SO~N THEM AM HAN VI~T...
NHA XUAT BAN VAN HOA- THONG TIN
- NHA XUAT BAN VAN HOA- THONG TIN
43 LO 80C - HA NQI
ElT: (04) 9719513- 8214754
-~
Tl/ DIEN
VU~T CHO' HAN HI~N DAI -
TRAN THANH LI~M - NGUY~N THANH HA
BI~N SO~N
Chiu trach nhiem xuat blm
. so I VJI~T BAC
Chiu trach nhiem ban thao
.PH~M NGQ_C LUfT ,
Bien t~p: NGUY~N TAT HOA
Ve bia: LlJU CHf CL!ONG
Trinh bay: LINH CHI
Sua bai: BI~N T~P- TAC GIA
''
In 1.000 cuon kho 14.5 x 20.5. T~i Xi nghi~p in khao sat va xay dl!ng.
So dang ky KHXB: So 81-2006/CXB/100-09NHTT.
In xong va n()p hru chieu quy IV nam 2006.
- LOI NHA XUAT BAN
Cu6n sach TAP VIET CHtJ HAN cua Th?C si Tran Tht Thanh Liem,
giang vien chinh fJ?(hQc Ngo?i ngO' Ha N¢i bien so?n cho sinh vien tieng
Han hQc; ho?c cu6n GlOP 8/J.N VIET EJfP 1600 CHlJHAN THONG Dt)NG .
cua tac gia £JO Minh Thong, hi~u dinh Tran TrQngSam, va m¢t s6 cu6n nO'a
cua cac tac gia khac, Ia nhO'ng cu6n sach tot nhLtng s6 ILtqng chO' Han con
qua it, chLfa the dap t1'ng vai nhu cau hQC tieng Han cua dong dao b?n dQC.
f)e dap t1'ng nhO'ng doi hoi ngay cang cao cua b?n dQC trong ca nLfCJC,
Nha xu at ban Van hoa - Thong tin tran trQng giai thi?u cu6n T.llEJIEN VIET
CHtJHAN HlfN EJ/J.I do hai nha nghien ct1'u tieng Hfm Tran Tht Thanh Liem
va Nguyen Thanh Ha bien SO?n. Day Ia cu6n tl/ 6ie?n dLtqc SO?n thao cong
phu, can trQng, t?p hqp tren 2500 chO' thLtcmg dung, sap xep thea tr?t tl/ A,
8, C... cua phien am tieng Han hi~n d?il moi chO' cJeu c6 SO?n them ph an am
Han Vi~t, va m¢t s6 chu thfch bang tieng Vi~t, c6 b¢ thu va tht1' tlf viet cac
net...
Hy vQng cu6n Tl/EJIEN VIET CHtJHAN HlfN EJ/J.lnay se Ia tai li~u tra
CLrU hO'u fch cJ6i vai cJong cJao b?n OQC dang hQC t?p, nghien CLrU va giang
d?Y tieng Han hi?n d?i. ·
·-NHA xuA'T BAN VANHOA- THONG TIN
5
- L01 NO! EJAU
fJe giup b?n dQc Ia hQc sinh, sinh vi?m tieng Htm Vi?t Nam chu{{n hoa
chtl Han, chung t6i bien so?n cu6n T!/EJIEN ~1ET CHtJHAN HlfN EJAI nay
dlfa tren n9i dung ca ban cua cu6n TAN HOA TA Tf/T.U'£JIENdo hai tac gill
noi tieng cua Trung Qu6c Ia Phi Cam Xuang va Ly Thanh Hai bien SO?n.
ChtJ Htm trong cu6n fl/ aien nay aeu c6 chu phien am tieng Han, ph an cu6i
cua ter c6 phu hi?u chu am, dtch nghia ra tieng Vi?t va a6i chieu vai chtl
phon thB... Cu6n sach nay auqc bien so?n c6ng phu, c6 chu y den nhtlng
- d?c die"'m ma hQc vien can ILfu tam khi mai hQc chtl Han. Mvc dich Ia a€ giup
hQC vien nhanh chong nam vtlng chtl Han, khac phvc nhtlng kh6 khan Jan
khi hQC tieng Han. Cu6n sach con yeu cau hQC vien phai bat dau luy?n t?p
tCr nhtlng kien th{!c ca ban, ttic Ia dau tien yeu aau hQC vien nam vtlng each
viet chinh xac cac net ca ban cua chtl Han va nhtlng quy tac ca ban khi viet
chtl Han, S3U d6 mai phan tich kef cau cua chtl Han. Sau khi tiep xuc vai
m9t s6 chtl Han nhat dtnh, hQC vien c6 Sl/ hieu biet ban dau ve ket cau ca
ban. cua chtl Han, sau d6 mai ph an bi?t kef cau chtl Han gi6ng nhau ho?c
gan gi6ng nhau, nh?n ra m¢t s6 quy lu?t cua kef cau cau thanh chtl Han.
Phuang phap luy?n viet chtl Han chu yeu Ia luy?n viet thea phuang
phap truyen thong cua Trung Quae, d6 Ia phuang phap to thea, m6 phong
viet thea. Ngoai ra con si! dvng m¢t s6 phuang phap cua nhtlng nha chuyen
man thief ke cho nguai nuac ngoai hQc chtl Han. Nhtlng each t?p viet nay
cOng c6 th€ ap dvng cho nhtlng nguai f/f hQC luy?n viet chtl Han, nhung neu
c6 thay co giao huang dan thi hi?u qua se cang cao han.
Do thai gian bien so?n qua gap, vi?c bien so?n khong tranh khoi c6
nhtlng sai s6t, rat mong auqc dong nghi?p va hQc vien gop y bo sung de
CUOn (If dian nay J8n in SaU CO the dap tlng OU'(JC nhu CaU cua nglfai hQC.
Ha nc?i, ngay 2 thang 3 nam 2005
Thay m~t nh6m bien so~n
Th~c si TRAN TH/ THANH LIEM
Giang vien chinh D~i hQc Ngo~i ngtJ Ha Nc?i
7
- Phan m¢t: PHAM Le'· ~>
I - NQI DUNG VA CAU TA.O CUON Tl/ BIEN
ta
1- Cu6n tl! di§n nay thong qua ph an tfch .. mieu hlnh chCr mau
mlfc cua chrr Han hi$n d9i, gidi thi$u nhrrng tri fhuc ca ban c6 lien
quan den each viet chrr Han de hvdng dan ngLiai dQC each luy$n
viet chrr Han m
- a- Chu am: Toan b(> cac chcr deu chu am thea quy dinh trong
bang "Phi en am Han ngCt", dung chcr cai phi en am thea each dc
cua tieng pho thong (tieng Bac Kinh). Vai nhCtng chCt da am, can eLi'
vao tfnh chat cua CUOn tlf di§n nay, chi ch9n nhCtng chCt da ·am
thuang dung.
b- Vf d~ ve tcr: gom nhCtng tcr phan anh duqc nghTa chfnh cua
chcr va each dung ca ban cua chcr. Vai nhCtng chcr c6 nhieu am khac
nhau thf dung dau each (/) a§ phan bi~t.
c- So net cua chcr: dung con so ... d§ chi. 89 thu dung con chcr ...
de chi. Ket cau dung chcr viet tat va hfnh vuong de chi.
d- Chu y: Vai nhCtng chCr can nhac nha bc~m d9c chu yhfnh chCt,
deu c6 nhLrng mieu ta ve d~c diem cua chcr d6.
e- Thu tlf net: dung hfnh thuc net den thea thLi' tlf viet cac net.
f- Tri thuc ve chCt: giai thi$U gian luqc ve nhCtng tri thuc c6 lien
quan den nguon goc, thu phap. Ngoai ra con c6 m(>t so dieu thu vi
c6 lien quan den chcr nhu truyen thuyet, cau do...
g- 8§ ti~n cho nguai Vi~t Nam h9c chcr Han, ben duai chCt mau
nguai so~m c6 de ca phan am Han-Vi~t va c6 them phan phu l~c
II - 8 VIET CHIT HAN MAU Ml/C
1- VI sao khi viet chti' Han phai viet dung theo mau?
Chcr viet Ia dung de trao doi thong tin, vi v~y m~c tieu cua n6 Ia
phai lam cho cac doi tuqng su d~ng chcr viet nh~n ro, d9c hi§u duqc
n6. Neu nhu chcr viet sai ho~c. chcr n9 viet thanh chcr kia, thf nguai
d9C se khong hi§u duqc ho~c rat kh6 hieu y cua ngvai viet. ChCt tuy
Ia da viet dung nhung lc;Ii viet ph6ng tay, viet nhv rong bay phuqng
mua, ·nhu hoa nhv co khien cho nguai doc doan den nua ngay cOng
khong ra Ia chCt gf, thf cOng ch§ng the n~o biet dvqc Ia tac gia muon
10
- viet cai gi. Cho du Ia sau d6 c6 th~ suy doan d~ hi~u duqc d9i y,
song nhLI V~y thi m~t qua, hi~U suat giao te qua thap, chva n6i den
chuy~n Ia con rat de nham lan. Vi nhcrng dieu ay thLiang xuyen xay
ra trong ljch st1; nen ngLICi xva da due ket thanh. nhLrng bai hQC rat
b6 fch cho dai sau.
Ngay nay, loai ngLiai da bLI6'c vao thai d9i thong tin, nhip song
cua ca xa h(li ngay cang tang nhanh, yeu. cau truyen tin m(lt each
nhanh chong, chfnh xac da tra nen buc thiet. Vai lo9i chcr tuqng hinh
nhLI chLr Han, vi~c quy chu§n chLr viet da tra thanh cong vi~c rat can
thiet cho t~t ca c(lng dong Slr d~ng chcr Han.
2- "Chl1 Han mau mlfc" Cl:J th~ Ia chl1 nhu' the nao?
a
N6i den "ChCt Han mau mlfc" cac thai d9i khac nhau, dja
phLicrng khac nhau thi 19i c6 nhcrng tieu chu§n va yeu cau khac
a
nhau. Hi~n nay Trung Quae, chCt Han mau mlfc baa gam 2 b(l
ph~n lan: ·
- B¢ ph~n thu nhat Ia chcr Han da qua chinh sua, gian hoa, dvqc
cac ccr quan hcru quan cua nha nv6'c Trung Quae chfnh thuc tuyen
b6. .
- B¢ ph~n Ian thu 2 Ia nhcrng chcr ke theta trong truyen thong ljch
su. Nhcrng chCt nay, ngoai nhcrng chcr da dvqc chinh sua ra, phan
lan Ia nhcrng chCt chua qua chinh sua gian hoa Ia nhCtng chcr khong
can gian hoa.
3- Hi~n nay, nhO'ng chO' khong mau mlfc thu'O'ng hay th~ ·
hi~n iJdau?
Hi~n ·nay, nhLrng bi~u hi~n dung chcr khong mau mlfC chu yeu
c6 4 phvang di~n:
- M(>t Ia, viet sai chcr.
11
- - Hai Ia, viet gian haa m¢t each khong dung quy djnh.
- Ba Ia, dung nhcrng d! the cua nhcrng chcr da b! daa thai.
- Bon Ia, l9m d~ng chcr ad9ng phon the khi da c6 chcr gian the.
4-Th~ chu in va th~ chuviet tay co nhung khac bi~t chu yeu
nao?
a
The chcr in Ia chi nhCtng d9ng chCr Han sach va, baa chf, t9p
chf v.v... n6 Ia la9i chcr ph~c v~ b9n d9c vi v~y net chCt va ket cau
cua n6 deu ph~c v~ cha m~G dfch dau tien Ia de cho ngv6'i dQC cam
thay de chju, giam b6't Slf m~t moi cha mat. The chCt in thv6'ng hay
sLr d~ng nhat Ia chu the Tong (Tong the). La9i chCt nay net ngang
thanh, net so d~m, ket cau chcr can doi, d¢ thva day phu hqp, chcr
cOng r6 rang. Ngv6'i d9c d9c chCt viet athe Tong khong bj m~t, vi
v~y ph an chfnh van cua sach va, baa chf thv6'ng dung the chcr Tong
de in an.
The chcr viet tay ngay thv6'ng chu yeu Ia de cung cap cha ngv6'i
dQC cac bai duy~t dQC, yeu cau cOng phai viet r6 rang, nhvng l?i bj
rang bu¢c bai ky nang va tam ly cua ngv6'i viet va dong thai cOng
sa
phat huy dvqc trv6'ng cua ngv6'i viet. COng Ia cac net ngang, net
so nhvng the chcr viet tay khong the giong haan taan vai the chcr in
dvqc rna n6 mang d~m net ca tfnh cua ngv6'i viet.
Hi~n nay, chcr in Ia chcr chuan cua cac ca quan nha nvac, vi v~y,
khi chung ta viet chcr, can phai ap d~ng nhCtng tieu chuan ve chcr
a
viet nhv the naa? Can phai hieu rang, d6 Ia cac phvang di~n nhv:
so net chcr, la?i net, thlr tlf net v~ ket cau hlnh the cua chlr.
5- Chu th~ Tong va chu th~ Khai c6 gl khac nhau?
Cung Ia chcr in, nhvng chcr the Tong va chcr the Khai c6 m¢t so
Slf khac bi$t Ve hfnh Chlr.
12
- ChCrthe Tong Ia lo?i chcr dung trong in an tuang d6i nhieu. Do
n6 khai nguon ter the chrr in cua thai nha Tong, vi v~y g9i Ia "Tong
the". Do chrr the Tong ngay nay hlnh thanh vao thai nha Minh, nen
ngvai Nh~t Ban g9i n6 Ia "Minh trieu the". De cho ngvai d9c cam
thay de chju va da moi mat, net chcr the Tong dvqc viet theo kieu
net ngang thanh, net s6 d~m, ketcau chG' vuong van, nghiemchrnh.
The chcr Khai cOng thuang dvqc dung trong in an, n6 Ia lo9i chrr
gan vai chcr viet tay. Net but cua n6 vera ran roi, vera mem m9i, ket
cau ch[( tV nhien, ti~n cho ngvai hQC CO trlnh d9 van hoa SO' cap, Vl
~~Y thvang dung trong cac sach giao khoa, sach viet cho tre em va
sach bao thong d~ng. .
Cu6n tV dien nay cung cap cho ngvai d9c each viet chCt Han
mau mvc, vi v~y, cac chrr mau deu viet theo 16i chcr Khai, va c6 "ghi
chu" nhcrng cho khac nhau gicra chrr Khai va chcr Tong trong phan
"chu y".
6- Cht1 viet bang but cung va cht1 ~ief bang but long khac
nhau the nao?
Gong c~ viet chrr cua nguai Trung Quae trai qua qua trlnh phat
trien ter but ccrng - but mem (but long) - but cCtng. Dau tien, d~ng c~
dung de vietchCt Ia nhrrng chiec que go, manh tre, manh xvang, dao
khac v.v... , chung chfnh Ia but cCtng cua thai ky dau. Den thai Xuan
Thu - Chien Quae, cong c~ viet chrr doi mai, bat dau hlnh thanh
chiec but long. Ter d6, chiec but c6 ngoi bang long thu, quan bang
tre go tra thanh cong c~ chu yeu de viet chrr Han. Ter the ky thCt 18
tra ve sau, but chi, but sat, but bi v.v... lan lvqt du nh~p vao Trung
Quae, va trathanh v~t tuy than dung de viet chcr cua con nguai.
Vi~c thay doi cong c~ viet chrr da anh huang to lan den dien
bien cua hinh the chcr Han. Nhin chung, dung but cung viet chcr thi
hlnh chrr se cCtng coi, go ghe, gai g6c, giau cvang khf; dung but long
13
- viet chrr thl hlnh chlr se deu d$n, c6 cung c6 mem, giau tfnh bien
hoa, lien hoan, dem l9i cho chrr Han m(>t y tu tho m(>ng.
Ngay nay, m9i ngLIt chO' do 2 ho$c 2 net trcr len cau t9o thanh, thl khi .
viet chO' se xuat hi~n van de thCJ' tl! net.
Trang Han tl! hQc, thcr tl! viet chO' bao gam 2 n(>i dung: m(>.t Ia
huang di cua net but hay con g9i Ia "but the", vf d~ nhll net ngang
thl phai di tcr trai sang phai, net s6 thl di tcr tren xuong ducri; hai Ia
thu tl! trudc sau trong khi viet cac net chO' hay con g9i Ia "but tl!" (thu
tl! net but). Hai yeu to "but the" va "but tl!" hqp l9i thl g9i Ia "but
thu~n" (viet dung thLr tlf).
M~c dfch chu yeu cua vi~c viet chcr thea dung tha tl! Ia de khi
viet c6 the dl!a but thu~n tay va phu hqp vcri nguyen ly cau hlnh cua
chO' HEm, lam cho net but thu~n tay de viet duqc nhanh, lam cho chO'
viet ra deu d$n, 6n djnh. De c6 the viet duqc nhanh can phai c6 2
yeu t6 then chat: m(>t Ia, tang nhanh toed(> dua net but bang cac net
lien hoan; hai Ia rut ngan "19 trlnh" giva 2 net but. Muon lam duqc 2
dieu d6, nhat djnh phai viet chv theo dung thCJ' tl! net. Moi m(>t chO'
Han, ba~ ke Ia nhieu net hay ft net, deu phai b6 trf deu trong m(>t o
14
- -------------------- ------- --------------~---------------------- --~--- --------
,,
vuong, va phai viet sao cho chcr ngay ngan, bo ctJc cac net hqp ly,
cOng phai chu y den huang cua net but va th(( tl! net.
Viet chcr theo dung thCr tl! net cOng giup fch nhieu cho vi$c tra
tl! di§n. 8§ c6 th§ tra duqc chcr, nguai ta thuang dLJa vao b9 thu, am
dQC, va net chcr v. V... Do ket cau cua chCr Han phuc t?p, neu ch1
dung 1 phuang phap d§ tra chcr thl se c6 nhieu chcr khong the tra
n6i, vi v~y thong thuang phai dlfa vao m(>t phuang phap chfnh sau
d6 dung cac phuang phap khac de b6 trq. dem net tra chcr Ia m(>t
ph Liang phap thuang dung de b6 trq trong khi tra chcr. Neu khong
nam dLiqc chfnh xac so net va thCr tl! net thl rat kh6 tra dLiqc chCt can
tim trong vo so cac chcr c6 so net gi6ng nhau.
Cung vai vi~c dung may vi tfnh de xu
ly chcr Han, s6 net chcr
trong m
- C6 hai tieu chu§n viet chCt Han: m(>t Ia mau ml.Jc, can doi; hai Ia
ca tfnh haa, ngh$ th.u~t haa. Tieu chu§n 1 Ia yeu cau thu(>c ve ITnh
Vl.JC Lrng d~ng hang ngay, tieu chu§n 2 Ia yeu cau thu(>c ve ITnh Vl.JC
ngh$ thu~t thv phap.
Viet chCt mau ml.JC Ia c6 th~ baa dam cha Vi$c giaa tiep tren
sach VO hang ngay dLic;JC tien hanh thu~n lqi, nhLing doi V6'i Vi$C Viet
chCr ma n6i thi m6'i chi d
- NhCrng chCr c6 cung s6 net thise sap xep thea hlnh cua net (ngang,
s6, ph~y, cham, g~p). Neu nhCtng chu c6 net dau tien giong nhau,
thi se sap xep theo hinh cua net thCr 2. .
2- Ngoai cac net ngang, s6, ph§y, cham, g~p ra, thi se tra thea
cac quy dinh sau day:
(1 ): net hat ( ' ) lam net n~ang (-)
(2): Net mac ( \.. ) lam net cham ( .. )
(3): net s6 m6c ( l ) lam net s6 ( I. )
3 - So ben phai cua chCt Ia so trang c6 chO' d6 trang phan tl!
di~n.
17
- Ill. Bang tra chu theo net
19
nguon tai.lieu . vn
