Xem mẫu
- LU N VĂN T T NGHI P
TÀI: “Phương ti n thông tin
i chúng”
- M CL C
PH N M U Trang
1. Tính c p thi t và lí do ch n tài 4
2. Vài nét v l ch s nghiên c u 9
3. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n 14
4. M c ích và nhi m v nghiên c u 14
5. i tư ng, khách th và ph m vi 16
6. Phương pháp nghiên c u 16
7. Gi thuy t nghiên c u 18
8. K t c u c a lu n văn 18
PH N N I DUNG
Chương I: Nh ng v n lí lu n và phương pháp 20
nghiên c u hi u qu c a báo chí i v i công chúng.
1
- 1.1. Cơ s lý lu n 20
1.1.1. Quan i m c a ch nghĩa Mác-Lênin v truy n thông 20
i chúng
1.1.2. Tư tư ng H Chí Minh v truy n thông i chúng 23
1.1.3. Quan i m c a ng c ng s n Vi t Nam v truy n 26
thông i chúng
1.1.4. Lý thuy t c a M.Weber v i tư ng nghiên c u c a 28
truy n thông i chúng
1.1.5. Mô hình c a H.Lasswell và C.Shannon v truy n 31
thông i chúng
1.2. Các khái ni m 32
1.2.1. Truy n thông 32
1.2.2. Truy n thông i chúng 33
1.2.3. Hi u qu truy n thông i chúng 35
1.2.4. Công chúng c a truy n thông i chúng 35
2
- 1.2.5. Công chúng sinh viên báo chí 37
1.3. a i m kh o sát và m t s c i mc a i tư ng 37
nghiên c u
1.3.1. Vài nét v a i m kh o sát 37
1.3.2. M t s c i mc a i tư ng nghiên c u 39
Chương II: Cách th c, m c và nh ng v n ư c 42
quan tâm trong giao ti p i chúng c a công chúng sinh viên
báo chí.
2.1. Các phương ti n thông tin i chúng và cách th c ti p 42
nh n thông tin c a công chúng sinh viên báo chí.
2.1.1. Các phương ti n truy n thông i chúng 42
2.1.1.1. Báo in 42
2.1.1.2. ài phát thanh - truy n hình 43
2.1.1.3. Báo tr c tuy n 46
2.1.2. a i m và cách th c ti p nh n thông tin t báo chí 48
c a công chúng Sinh viên báo chí.
3
- 2.1.2.1. a i m và cách th c c báo in 49
2.2.2.2. a i m và cách th c nghe ài phát thanh 53
2.2.2.3. a i m và cách th c xem truy n hình 55
2.1.2.4. a i m và cách th c truy c p Interner 58
2.2. M c ti p nh n thông tin c a công chúng sinh viên 61
báo chí
2.3. Nh ng v n ư c quan tâm c a công chúng công 70
sinh viên báo chí
2.3.1. Nh ng n i dung thông tin ư c quan tâm 69
2.3.1.1. Nh ng thông tin th i s , chính tr - xã h i 72
2.3.1.2. Nh ng thông tin văn hoá, văn ngh , vui chơi gi i 77
trí
2.3.2. Nh ng th lo i tác ph m báo chí ư c quan tâm 79
2.3.2.1. Tin
4
- 2.3.2.2. Phóng s
2.3.2.3. Ph ng v n, t a àm
2.3.3. Nhu c u và m c trao i thông tin c a công 82
chúng sinh viên báo chí
Chương III: Nh n di n m t s kênh truy n thông i 89
chúng liên quan n ngh báo và vi c s d ng thông i p t
báo chí c a công chúng sinh viên báo chí.
3.1. Nh n di n m t s kênh truy n thông i chúng
3.1.1. T p chí: Ngư i làm báo 91
3.1.2. Báo: Nhà báo & công lu n 93
3.1.3. Trang web: nghebao.com (Ngh báo – Thư ký c a 95
th i i)
3.2. V n s d ng thông i p báo chí vào vi c h c t p và 98
rèn luy n c a sinh viên báo chí
3.2.1. M c ti p nh n thông tin t báo chí liên quan n 99
5
- vi c h c t p và rèn luy n c a sinh viên báo chí
3.2.2. Ý nghĩa c a nh ng thông tin t báo chí i v i vi c 100
h c t p và rèn luy n c a sinh viên báo chí
PH N K T LU N
1. Nh ng k t lu n cơ b n 106
2. M t s ki n ngh 108
TÀI LI U THAM KH O 111
PH N PH L C
6
- 7
- PH N M U
1. Tính c p thi t và lí do ch n tài
Năm 1946, l n u tiên thu t ng truy n thông i chúng ư c s
d ng trong “L i nói u c a Hi n chương Liên hi p qu c v văn hoá, khoa h c
và Giáo d c”. Hi n nay, thu t ng này ã ph bi n r t r ng rãi các phương ti n
truy n thông i chúng, tác ng hàng ngày, hàng gi n s phát tri n c a t ng
lĩnh v c c a xã h i.[3]
H th ng các phương ti n truy n thông i chúng mà trung tâm là
h th ng báo chí hi n nay phát tri n r t m nh m , ã tr thành m t thành t r t
quan tr ng c a xã h i. H th ng này v a là ng l c, v a là công c trong ho t
ng t ch c, qu n lí và nâng cao dân trí trong xã h i.
Trong ho t ng c a mình, h th ng truy n thông i chúng ã th hi n
vai trò cũng như kh năng t o s tương tác xã h i, hư ng d n, nh hư ng hành
vi ho t ng trong công chúng. Chính vì v y, truy n thông i chúng tr thành
m t thi t ch xã h i, nó ư c coi là tác nhân cơ b n làm hình thành các liên k t
xã h i.
Hi n nay, truy n thông i chúng có ư c s h tr r t l n c a các
phương ti n Khoa h c kĩ thu t. Công ngh phát tri n trình cao ã ưa h
th ng này tr thành m t trong nh ng h th ng quan tr ng nh t c a xã h i hi n
i. Thông tin c a t ng qu c gia tr thành i tư ng c a báo chí m i qu c gia,
không gian thông tin c a nhân lo i ang ư c thu nh l i. S qu c t hoá truy n
thông i chúng ang t c th gi i vào tình hu ng mà trong ó các hàng rào
thông tin “c ng” b phá v . i u này là cơ s th c ti n cũng như là i u ki n
thu n l i thúc y các nghiên c u xã h i h c v truy n thông i chúng.
Vi t Nam t năm 1986 n nay, th c hi n công cu c im i
theo xu hư ng h i nh p và phát tri n. Dư i s lãnh oc a ng, qu n lí c a
8
- Nhà nư c nhi u lĩnh v c xã h i ã có s phát tri n rõ r t. Ho t ng truy n
thông i chúng ã phát tri n m nh m c v s lư ng và ch t lư ng, óng góp
tích c c vào công cu c công nghi p hóa, hi n i hoá t nư c, th c hi n m c
tiêu dân giàu, nư c m nh, xã h i công b ng, dân ch , văn minh. Trong ư ng
l i i m i toàn di n, n i b t lên là v n dân ch hoá các m t c a i s ng xã
h i; Th c t này ã t o nên nh ng di n bi n m i m trong ho t ng thông tin
báo chí nư c ta.
Báo chí hi n nay ã cơ b n h n ch ư c hình th c thông tin m t
chi u ơn i u và ngày càng th hi n ư c vai trò là c u n i gi a ng và Dân.
Thông tin hai chi u ư c th c hi n trên báo chí: m t m t tuyên truy n, gi i
thích ư ng l i chính sách c a ng, pháp lu t c a Nhà nư c n v i công
chúng m t khác ph n ánh nh ng nguy n v ng, ý ki n ph n h i c a công chúng
trong quá trình th c hi n ư ng l i chính sách c a ng, pháp lu t c a Nhà
nư c.
Nói n báo chí là nói n các lo i hình c a nó như : Báo in, báo
nh, phát thanh, truy n hình, internet … ó là các b ph n, các kênh thông tin
cơ b n nh t, c t lõi nh t, tiêu bi u cho s c m nh, b n ch t và xu hư ng v n
ng c a thông tin i chúng.
Trong th c t , m i lo i hình báo chí có nh ng th m nh và nh ng
h n ch riêng , ch ng h n như: báo in có kh năng lưu tr lâu, ng th i i sâu
phân tích chi ti t các s ki n hi n tư ng, công chúng c a lo i hình báo chí này
có th ti p nh n thông tin m i nơi, m i lúc m i th i i m khác nhau. H n ch
cơ b n c a lo i hình báo chí này là khó có kh năng phát hành r ng rãi t i công
chúng vùng sâu, vùng xa…Phát thanh, Truy n hình có th m nh là nhanh,
ng th i, r ng kh p, hàng tri u tri u công chúng có th ti p nh n thông tin
ng th i v i th i i m di n ra s ki n. Nhưng h n ch c a nó là tính tho ng
qua, kh năng lưu tr kém … òi h i công chúng ti p nh n thông tin t lo i hình
9
- báo chí này ph i h t s c t p trung, quá trình thông tin b ph thu c vào làn sóng,
th i ti t…
nư c ta các lo i hình thông tin i chúng ng th i t n t i và phát tri n,
chúng không nh ng không lo i tr nhau, mà ngư c l i còn b khuy t, h tr
cho nhau t o nên s c m nh t ng h p, góp ph n thúc y s phát tri n c a t
nư c.
Hi n nay, c nư c ta có kho ng 14.000 nhà báo chuyên nghi p
ang ho t ng. Ngoài ra còn có hàng ngàn c ng tác viên, thông tin viên và m t
i ngũ ông o ang ho t ng trong lĩnh v c thông tin xã h i. ó là cán b
các phòng thông tin văn hoá, các ài truy n thanh c p huy n, xã…
C nư c hi n có 553 cơ quan báo in, trong ó có 157 báo 396 t p
chí và kho ng hơn 1000 b n tin. Hàng năm, xu t b n hơn 550 tri u b n báo. 64
t nh, thành ph tr c thu c Trung ương 470 trong s 512 huy n, 7000 xã trong
t ng s hơn 10.359 xã ư c c báo trong ngày. Tính bình quân m i năm 1
ngư i là 7,5 b n báo. 70% lư ng báo chí t p trung th xã, thành ph .
Có 1 ài truy n hình, 1 ài phát thanh qu c gia và 4 ài truy n hình khu
v c Hu , à N ng , C n thơ, Thành ph H Chí Minh. M t ài truy n hình kĩ
thu t s VTC c a b bưu chính vi n thông. Ngoài ra 64 t nh, thành ph tr c
thu c Trung ương u có ài Phát thanh - Truy n hình. Riêng i v i lo i hình
phát thanh, ngoài ài phát thanh qu c gia Ti ng nói Vi t Nam và các ài phát
thanh c p t nh còn có h th ng ài truy n thanh c a g n 520 huy n và hơn
10.000 xã. ây là lo i hình báo chí có tính n nh và phân b ng u nh t
trong c nư c.
C sóng phát thanh và truy n hình qu c gia u ư c truy n qua v
tinh. Theo con s th ng kê chưa y c nư c hi n có hơn 10 tri u máy thu
10
- hình, v i g n 85% s h gia ình xem ư c truy n hình. Sóng phát thanh hi n
ã t i 5 châu l c và hơn 90% lãnh th nư c ta.
Báo chí tr c tuy n (qua m ng Internet) là m t là m t lo i hình báo chí
m i ra i so v i báo chí truy n th ng; Nhưng ư c s h tr m nh m c a
khoa h c kĩ thu t và công ngh hi n i ã kh ng nh ư c vai trò cũng như
s c m nh vư t tr i c a mình.
nư c ta, t báo tr c tuy n u tiên chính th c ra i năm 2000. Qua 7
năm phát tri n, n nay c nư c ta ã có kho ng hơn 2.500 trang Web ang ho t
ng và h u h t các t báo u có báo tr c tuy n. Theo ánh giá c a PGS.TS.
Tr n ình Hoan nguyên U viên b chính tr , Bí thư Trung ương ng thì : “
Báo i n t ang góp ph n tích c c vào s l n m nh c a t nư c”( Ngu n :
Viêt Nam Nét ngày 20/05/2003).
H th ng các phương ti n truy n thông i chúng nư c ta hi n nay
ư c t dư i s lãnh o th ng nh t c a ng và qu n lí c a Nhà nư c. Chính
vì v y, các ho t ng xu t b n và phát hành n ph m c a h th ng này u ư c
d a trên nh ng cơ s th ng nh t như :
- D u hi u v ngh nghi p ( Giáo d c th i i, Quân ôi nhân
dân, Ngư i làm báo ...)
- D u hi u v l a tu i ( Nhi ng, Thanh niên, Tu i tr , Ngư i
cao tu i…)
- D u hi u v lãnh th ( Hà N i m i, Sài gòn gi i phóng, Hà
tây, Hà Nam…)
- D u hi u v xã h i ( i oàn k t, Lao ng …)1)
11
- - D u hi u v gi i ( Ph n Vi t Nam, Ph n Th ô, N
sinh …)
- D u hi u v nhu c u th hi u ( T p chí Th i trang, Báo Văn Ngh ,
t p chí Văn ngh … )*
T t c các d u hi u trên là cơ s ho t ng xu t b n và phát
hành i v i t t c các lo i hình báo chí, k c báo chí Trung ương và a
phương. T t c các u hi u trên u r t xác th c và g n gũi v i i s ng xã
h i, do ó các i tư ng công chúng u có th ti p nh n nh ng thông tin phù
h p t h th ng truy n thông i chúng.
Trong th i i m hi n nay, vi c nghiên c u kh o sát và ánh giá v
nh ng nh hư ng và tác ng c a truy n thông i chúng i v i các t ng l p
công chúng nư c ta là có tính c p thi t và có ý nghĩa quan tr ng c v m t lý
lu n và th c ti n.
G n ây, m t s tác gi cũng ã ưa v n nh n di n công chúng
truy n thông i chúng trong tài nghiên c u. Tuy nhiên, v n còn thi u v ng
nh ng công trình xem xét dư i góc Xã h i h c và Báo chí theo hư ng
nghiên c u hi u qu c a truy n thông i chúng i v i công chúng nói chung
và i v i công chúng là sinh viên nói riêng.
Sinh viên là nhóm dân s xã h i tương i l n trong h th ng cơ
c u xã h i. Nhóm sinh viên ư c xác nh b i nh ng c i m rõ r t :
- Có tu i trung bình kho ng t 18 – 24
*
D n theo Mai Quỳnh Nam “Công chúng Thanh niên ô th và báo chí - nghiên c u trư ng h p
thành ph H i Phòng năm 2002.” Mai Văn Hai – Mai Quỳnh Nam: Chương IX : i s ng văn hoá
tinh th n và ho t ng truy n thông i chúng.Báo cáo Xã h i năm 2000. Tr nh Duy Luân ch biên,
Vi n Xã h i h c.
12
- - Có trình h c v n tương i cao
- ang h c ngh , trong m t t ch c trư ng h c .
Có th nói sinh viên là b ph n lao ng trí th c trong l c lư ng lao
ng c a xã h i. H là ngu n nhân l c ch y u trong công cu c công nghi p
hoá, hi n i hoá t nư c.
L c lư ng sinh viên s ng và h c t p t p trung t i các ô th , do ó các
ho t ng giao ti p v i các phương ti n thông tin i chúng cũng di n ra trong
môi trư ng văn hoá, kinh t , chính tr phát tri n, vì v y có nhi u i u ki n thu n
l i ti p nh n ngu n thông tin a d ng phong phú.
i v i công chúng truy n thông là sinh viên, thì nhóm công chúng là
sinh viên báo chí c n ư c lưu ý và quan tâm. B i l , trư c h t, h là l c lư ng
lao ng hùng h u trong công cu c i m i hi n nay. H là nh ng trí th c, s là
nh ng ch nhân c a t nư c trong tương lai. Và c bi t sau khi ra trư ng h
s tr thành nh ng nhà báo - nh ng ngư i s tr c ti p ho t ng trong lĩnh v c
truy n thông i chúng. Chính vì v y, s tác ng c a các phương ti n truy n
thông i chúng có nh hư ng r t quan tr ng n quá trình h c t p, cũng như
tác nghi p c a h sau này. Nghiên c u v nhóm công chúng sinh viên báo chí
trong m i quan h v i h th ng báo chí càng có ý nghĩa thi t th c trong giai
o n hi n nay.
V i ý nghĩa trên, lu n văn c a chúng tôi ch n sinh viên c a Trư ng
Cao ng Phát thanh - Truy n hình TW1(Tr c thu c ài Ti ng Nói Vi t Nam)
t i Hà Nam kh o sát hi u qu c a báo chí v i công chúng sinh viên báo chí.
2. Vài nét v l ch s nghiên c u
13
- Nghiên c u xã h i h c v truy n thông i chúng n m trong h
th ng tri th c c a xã h i h c, ây là m t ho t ng khoa h c t o ư c s quan
tâm c a c Báo chí h c và Xã h i h c truy n thông i chúng.
Trong l ch s nghiên c u v s tác ng c a truy n thông i
chúng v i xã h i, các nhà nghiên c u ã ưa ra nhi u quan i m nhìn nh n khác
nhau tuỳ thu c vào s bi n ng c a m i giai o n l ch s - xã h i nh t nh .
Năm 1905, vi c phát minh ra vô tuy n i n và theo ó là s ra i
c a ài phát thanh – ây là m t bư c ngo t l n trong l ch s phát tri n các
phương ti n truy n thông i chúng. ài phát thanh ra i v i nh ng ưu i m
vư t tr i v t c thông tin cũng như s qu ng i trong vi c truy n bá nên ã
ư c công chúng hào h ng, say sưa ti p nh n.
Các nhà nghiên c u xã h i h c th i kỳ này cho r ng các phương ti n
truy n thông i chúng th c s có m t s c m nh v n năng. Tiêu bi u cho
khuynh hư ng này là quan i m c a trư ng phái Frankfurt, h cho r ng v i kh
năng c a ài phát thanh s r t d thuy t ph c công chúng, khi n h ph i tin
tư ng và ph c tùng theo các thông i p và m c ích c a nó ư c truy n trên
sóng phát thanh. Nh n xét này ư c ưa ra t s quan sát s lư ng công chúng
b tác ng và s nh hư ng c a n i dung thông i p truy n t i, chưa d a trên
nh ng nghiên c u th c nghi m i v i công chúng truy n thông.
Năm 1944, P.Larsfeld cùng các c ng s ã thông qua nghiên c u
th c nghi m i v i c tri v quy t nh b u c ch ra r ng, các chi n d ch v n
ng tranh c thông qua các phương ti n truy n thông i chúng h u như ch
làm tăng thêm s tin tư ng vào nh ng ý nh s n có c a c tri, th c t ít làm
thay i quy t nh c a h [403, 404].
Năm 1960, J.Klapper trong cu n “Tác ng c a truy n thông i
chúng” cho r ng “ truy n thông i chúng ch là y u t tác ng, b sung (dù là
14
- tác ng r t m nh) cùng v i nh ng y u t trung gian khác ch không ph i là
y u t duy nh t d n n s thay i hành vi c a công chúng”[40,144]. Nói cách
khác, truy n thông i chúng không ph i là nguyên nhân c n và , không ph i
là tác nhân cơ b n n n s thay i thái ng x c a công chúng.
Khi công ngh truy n hình ra i ã ánh u m t bư c ti n dài
trong s phát tri n c a các phương ti n truy n thông i chúng. S c m nh c a
truy n hình ư c kh ng nh b i nó s d ng t ng h p s c m nh c a c các lo i
hình báo in, phát thanh và hình nh. Kho ng nh ng th p niên 60 – 70 c a th k
XX, truy n hình phát tri n m nh m và ph bi n r ng rãi, nh ng quan i m
nghi ng v s c m nh c a truy n thông i chúng ư c t ra xem xét l i. ã
có nhi u công trình nghiên c u kh ng nh s c m nh cũng như s tác ng to
l n c a lo i hình này.
M ng Internet ra i ã th c s làm thay i quan ni m v các
phương ti n truy n thông i chúng truy n th ng. Nh ng h n ch v kh năng
lưu tr thông tin , th i lư ng, s ơn i u, s tương tác … c a các phương ti n
truy n th ng ã ư c gi i quy t. M ng Internet ã kh ng nh ư c vai trò cũng
như s tác ng to l n c a nó i v i xã h i công chúng.
Nh ng th p niên cu i c a th k XX, công ngh m ng Internet ã phát
tri n m nh m và ph bi n h u h t các qu c gia, nó t o i u ki n th gi i
xích l i g n nhau hơn. Có th nói r ng, Internet là tác nhân cơ b n thúc y
quá trình toàn c u hoá, tăng cư ng kh năng giao lưu, h i nh p, h p tác, trên
m i lĩnh v c gi a các qu c gia trong khu v c và trên th gi i.
S ra i c a m ng Internet v i nh ng ưu i m vư t tr i và ph m vi tác
ng c a nó ã t o ra không gian r ng l n hơn cũng như nhi u hư ng nghiên
c u m i v hi u qu c a truy n thông i chúng i v i công chúng xã h i.
Theo các tài li u t ti u ban nghiên c u truy n thông i chúng c a i h i Xã
h i h c th gi i l n th XV, t ch c năm 2002 cho th y hư ng nghiên c u hi u
15
- qu truy n thông i chúng c a m ng Internet ư c c bi t chú tr ng và ph m
vi nghiên c u không ch trong m i qu c gia mà m r ng ra toàn th gi i.
n cu i th k XX, J.Habermas ưa ra khái ni m “không gian c ng
ng” trong ó các phương ti n truy n thông i chúng óng vai trò trung gian
liên l c và ti p xúc trong n i b xã h i dân s , cũng như n i b xã h i xã h i
dân s và các thi t ch Nhà nư c. ng th i xác nh truy n thông i chúng
không ph i là lãnh a riêng c a các nhà truy n thông hay các chuyên gia truy n
thông, nó là di n àn chung thông tin v xã h i v con ngư i. Truy n thông
i chúng cũng là nơi th hi n các m i quan h gi a các t ng l p, các nhóm xã
h i[351, 352].
Nghiên c u xã h i h c truy n thông i chúng là m t hư ng
nghiên c u cơ b n c a xã h i hi n i. Các nư c có truy n th ng nghiên c u xã
h i h c r t coi tr ng hư ng nghiên c u này. c bi t trong giai o n hi n nay,
khi mà các quan h xã h i di n ra ngày càng ph c t p trong b i c nh toàn c u
hóa. Truy n thông i chúng ư c coi là m t tác nhân xã h i, cơ b n t o nên
các liên k t xã h i không ch trong ph m vi qu c gia mà c trên ph m vi khu
v c và qu c t .
Trong giai o n phát tri n c a xã h i h c, truy n thông i chúng
b t u t nh ng năm 20 c a th k trư c, bao gi xã h i h c cũng h t s c ư c
coi tr ng, nó ư c coi là hư ng nghiên c u ch y u xem xét các tác ng xã
h i c a h th ng truy n thông i chúng iv i i s ng xã h i, và ánh giá
hi u qu xã h i c a h th ng này.
Ngay t năm 1910, M.Weber ngư i ã t lu n c cho các nghiên
c u xã h i h c truy n thông i chúng ã x p nghiên c u v công chúng v trí
hàng u trong các v n c n ph i ưu tiên c a xã h i h c truy n thông i
chúng. Qua b n giai o n phát tri n, nghiên c u xã h i h c truy n thông i
16
- chúng ch ra r ng: truy n thông i chúng t o nên các tương tác xã h i hình
thành hành ng xã h i phù h p v i nh hư ng xã h i.
Vi t Nam, vi c nghiên c u v hi u qu truy n thông i chúng
v i công chúng bư c u ã t o ư c s quan tâm c a gi i chuuyên môn. T
năm 1990 n nay ã có m t s nh ng công trình theo hư ng nghiên c u lý
thuy t và th c nghi m v công chúng.
Trư c h t ph i n i n nh ng bài vi t c a tác gi Mai Quỳnh Nam
ăng trên T p chí Xã h i h c, ngoài vi c ưa ra nh ng cơ s lý thuy t cho vi c
nghiên c u truy n thông i chúng và dư lu n xã h i tác gi ã g i m ra hư ng
nghiên c u th c nghi m trong b i c nh xã h i Vi t Nam hi n nay.
Trên t p chí Xã h i h c s 2 – 1996 trong bài “V c i m và tính
ch t c a truy n thông i chúng”,[55] tác gi ã phân tích m i quan h gi a
giao ti p các nhân, giao ti p i chúng và h th ng truy n thông i chúng.Trên
cơ s phân tích m i quan h này, tác gi ã ch ra nh ng tác ng tr c ti p n
hi u qu c a ho t ng báo chí; Th nh t là s tác ng t h th ng pháp lu t
và quy t nh qu n lý c a các cơ quan qu n lý báo chí. Th hai là s tác ng t
công chúng báo chí. Th c t cho th y r ng, trong xu th h i nh p và toàn c u
hoá hi n nay s tác ng c a các phương ti n truy n thông i chúng d n n
s thay i ng x xã h i c a công chúng là tương i rõ nét; c bi t trong ó
có nhóm công chúng là sinh viên báo chí.
Bài vi t “V v n nghiên c u hi u qu truy n thông i chúng”
trên t p chí Xã h i h c s 4 – 2001,[56] tác gi ã t ng h p m t s h th ng ch
tiêu nh tính và nh lư ng làm cơ s phân tích hi u qu c a các phương
ti n truy n thông i chúng.
Các bài nghiên c u xã h i h c th c nghi m v báo chí cũng c a tác
gi này ã in trên t p chí Tâm lí h c s 1- 2004 như: “ Sinh viên Hà N i trong
17
- giao ti p i chúng”, [55] “ Báo thi u nhi dân t c và công chúng thi u nhi dân
t c” [48], “ Báo chí nh ng v n lí lu n và th c ti n” – Nhà xu t b n ih c
Qu c gia Hà N i 2001.Tác gi cùng các c ng s ã kh o sát m i quan h gi a
các nhóm công chúng này v i h th ng truy n thông i chúng trong môi
trư ng chính tr - xã h i. c bi t, các nghiên c u này chú ý t i c i m quá
trình ti p nh n thông tin, x lí thông tin, cơ ch lây lan thông tin và các th c s
d ng thông tin c a h , coi ó như nh ng d u hi u tin c y ánh giá hi u qu
ho t ng c a h th ng này.
Ngoài ra, tác gi này cũng ưa ra hàng lo t các nghiên c u v dư
lu n xã h i trong các bài vi t trên t p chí Xã h i h c như “Dư lu n xã h i - m y
v n lí lu n và phương pháp nghiên c u” ( T p chí Xã h i h c s 1- 1995),
“Dư lu n xã h i v con s ”( T p chí Xã h i h c s 3 – 1996), “ m y v n v
dư lu n xã h i trong công cu c i m i”(T p chí Xã h i h c s 2 – 1996), “ Vai
trò c a dư lu n xã h i trong cơ ch “Dân bi t, dân bàn, dân làm, dân ki m
tra”(T p chí Tâm lí h c s 2 – 2000). Trong bài “ Truy n thông i chúng và dư
lu n xã h i” ( T p chí Xã h i h c s 1 – 1996) tác gi i sâu phân tích m i quan
h bi n ch ng gi a báo chí và công chúng trong quá trình hình thành và th hi n
dư lu n xã h i.
Các tác gi khác cũng công b nh ng công trình nghên c u v xã
h i h c báo chí như: lu n án ti n sĩ Xã h i h c c a tác gi Tr n H u Quang năm
2000 “ Chân dung công chúng báo chí Thành ph H Chí Minh”. Lu n án i
sâu kh o sát cách th c và m c s d ng các phương ti n truy n thông i
chúng c a công chúng. Trên cơ s phân tích các hình th c ti p nh n thông tin t
các phương ti n truy n thông i chúng c a công chúng, nh n di n công
chúng trong b i c nh i m i c a Thành ph H Chí Minh.
Ngoài ra còn có nh ng công trình nghiên c u khác như: lu n án
ti n sĩ Xã h i h c c a tác gi Trương Xuân Trư ng năm 2002 “ Hi n tr ng và
18
- vai trò tác ng c a truy n thông dân s i v i ngư i nông dân”, PGS.TS.
Nguy n Văn D ng “ i tư ng tác ng c a báo chí” trên t p chí Xã h i h c s
4 – 2004, lu n văn th c sĩ c a tác gi inh Th Phương Th o “ Hi u qu c a
truy n thông i chúng i v i công chúng Thanh niên ô th ” nghiên c u
trư ng h p thành ph H i Phòng năm 2006…
tài nghiên c u khoa h c c p B “Truy n thông i chúng v i
công chúng Thanh niên ô th - nghiên c u trư ng h p thành ph H i Phòng, do
Vi n Xã h i h c ch trì PGS.TS Mai Quỳnh Nam ch nhi m tài có th ư c
coi là công trình u tiên theo hư ng nghiên c u cơ b n là nghiên c u công
chúng.
Vi c nghiên c u tài Hi u qu c a báo chí v i công chúng sinh
viên báo chí có th là m t óng góp bư c u hình dung ư c hi u qu xã
h i c a báo chí i v i công chúng là sinh viên báo chí, trong ó có công chúng
là sinh viên báo chí Trư ng Cao ng Phát thanh - Truy n hình TW1.
3.Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a tài
3.1 Ý nghĩa khoa h c
Xu t phát t góc nhìn c a báo chí h c, xã h i h c báo chí; nghiên
c uv n hi u qu c a báo chí v i công chúng sinh viên báo chí ánh giá
tác ng c a h th ng báo chí i v i công chúng là sinh viên báo chí ư c
ch n làm i tư ng nghiên c u. Qua vi c nghiên c u tìm hi u, nh n di n s
l a ch n ngu n tin cũng như s ti p thu, s d ng nh ng ngu n tin nh n ư c,
ng th i tìm hi u dư lu n xã h i trong sinh viên báo chí v ho t ng c a báo
chí trong h th ng các phương ti n truy n thông i chúng.
Vi c nghiên c u tài này cũng có th góp ph n vào vi c nghiên
c u hi u qu c a báo chí v i công chúng nói chung, và c bi t là i v i công
chúng là sinh viên, trong ó có m t b ph n là sinh viên báo chí.
19
nguon tai.lieu . vn