Xem mẫu
- T b¶n øng tríc Gi¸ trÞ cña s¶n phÈm míi
Lao ®éng cô thÓ
cña c«ng nh©n b¶o
Gi¸ 10 kg b«ng 10 10
tån vµ chuyÓn gi¸ trÞ
®«la 10 kg b«ng vµo 10 kg ®«la
sîi.
Hao mßn m¸y 2 ®«la KhÊu hao tµi s¶n cè 2 ®«la
mãc ®Þnh
TiÒn thuª søc lao 4 ®«la Gi¸ trÞ míi do 8 giê 8 ®«la
®éng trong mét lao ®éng cña ngêi
ngµy c«ng nh©n t¹o ra
Tæng chi phÝ s¶n 16 Tæng doanh thu 20
xuÊt ®«la ®«la
16
- Nhµ t b¶n ®èi chiÕu gi÷a doanh thu sau khi b¸n hµng (20
®«la) víi tæng chi phÝ t b¶n øng tríc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (16
®«la) nhµ t b¶n nhËn thÊy tiÒn øng ra ®· t¨ng lªn 4 ®«la, 4
®«la nµy ®îc gäi lµ gi¸ trÞ thÆng d.
Tõ sù nghiªn cøu trªn, chóng ta rót ra mét sè nhËn xÐt sau:
Mét lµ, nghiªn cøu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d
chóng ta nhËn thÊy m©u thuÉn cña c«ng thøc chung cña t
b¶n ®· ®îc gi¶i quyÕt. ViÖc chuyÓn ho¸ tiÒn thµnh t b¶n
diÕn ra trong lÜnh vùc lu th«ng vµ ®ång thêi kh«ng diÔn ra
trong lÜnh vùc ®ã. ChØ cã trong lu th«ng nhµ t b¶n míi
mua ®îc mét thø hµng ho¸ ®Æc biÖt, ®ã lµ hµng ho¸ søc lao
®éng. Sau ®ã nhµ t b¶n sö dông hµng ho¸ ®ã trong s¶n xuÊt,
tøc lµ ngoµi lÜnh vùc lu th«ng ®Ó s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d
cho nhµ t b¶n. Do ®ã tiÒn cña nhµ t b¶n míi biÕn thµnh t
b¶n.
Hai lµ, ph©n tÝch gi¸ trÞ s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra (10 kg
sîi), chóng ta thÊy cã hai phÇn:
17
- Gi¸ trÞ nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt nhê lao ®éng cô thÓ cña
ngêi c«ng nh©n mµ ®îc b¶o tån vµ di chuyÓn vµo gi¸ trÞ
cña s¶n phÈm míi (sîi) gäi lµ gi¸ trÞ cò.
Gi¸ trÞ do lao ®éng trõu tîng cña c«ng nh©n t¹o ra trong
qu¸ tr×nh lao ®éng gäi lµ gi¸ trÞ míi, phÇn gi¸ trÞ míi nµy lín
h¬n gi¸ trÞ søc lao ®éng, nã b»ng gi¸ trÞ søc lao ®éng céng
thªm gi¸ trÞ thÆng d.
Ba lµ, ngµy lao ®éng cña c«ng nh©n trong xÝ nghiÖp t b¶n
®îc chia thµnh hai phÇn:
Mét phÇn gäi lµ thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt: Trong thêi
gian nµy ngêi c«ng nh©n t¹o ra ®îc mét lîng gi¸ trÞ
ngang b»ng víi gi¸ trÞ søc lao ®éng hay møc tiÒn c«ng mµ
nhµ t b¶n ®· tr¶ cho m×nh (4 ®«la).
PhÇn thêi gian cßn l¹i lµ thêi gian lao ®éng thÆng d:
Trong thêi gian lao ®éng thÆng d ngêi c«ng nh©n l¹i t¹o ra
mét lîng gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ søc lao ®éng hay tiÒn l¬ng
nhµ t b¶n ®· tr¶ cho m×nh, ®ã lµ gi¸ trÞ thÆng d (4 ®«la) vµ
bé phËn nµy thuéc vÒ nhµ t b¶n (nhµ t b¶n chiÕm ®o¹t).
18
- Tõ ®ã, M¸c ®i ®Õn kh¸i niÖm vÒ gi¸ trÞ thÆng d:
Gi¸ trÞ thÆng d lµ phÇn gi¸ trÞ d«i ra bªn ngoµi gi¸ trÞ
søc lao ®éng do c«ng nh©n lµm thuª s¸ng t¹o ra vµ bÞ nhµ
t b¶n chiÕm ®o¹t.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
ra gi¸ trÞ vît khái ®iÓm mµ ë ®ã søc lao ®éng cña ngêi
c«ng nh©n ®· t¹o ra mét lîng gi¸ trÞ míi ngang b»ng víi
gi¸ trÞ søc lao ®éng hay møc tiÒn c«ng mµ nhµ t b¶n ®· tr¶
cho hä. Thùc chÊt cña s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d lµ s¶n xuÊt ra
gi¸ trÞ vît khái giíi h¹n t¹i ®iÓm ®ã gi¸ trÞ søc lao ®éng
®îc tr¶ ngang gi¸.
3- TiÒn l¬ng díi chñ nghÜa t b¶n:
Trong nÒn kinh tÕ t b¶n ngêi c«ng nh©n sau qu¸ tr×nh
lµm viÖc cho nhµ t b¶n sÏ nhËn ®îc mét kho¶n thu nhËp
díi h×nh thøc tiÒn c«ng hay tiÒn l¬ng. Víi c¸ch tr¶ l¬ng
nh vËy c¸c nhµ lÝ luËn t s¶n kh¼ng ®Þnh r»ng tiÒn l¬ng
hay tiÒn c«ng lµ gi¸ c¶ cña lao ®éng. Vµ trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt nhµ t b¶n tr¶ ®óng gi¸ c¶ cña lao ®éng. V× vËy díi
chñ nghÜa t b¶n kh«ng cã bãc lét. Nhng C.M¸c ®· kh¼ng
19
- ®Þnh tiÒn l¬ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ c¶ cña ngêi lao ®éng. Bëi
v×, lao ®éng lµ mét ph¹m trï trõu tîng nªn ngêi ta kh«ng
thÓ b¸n c¸i trõu tîng. H¬n n÷a, lao ®éng chØ thÓ hiÖn khi
vËn dông søc lao ®éng ®Ó tiÕn hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
V× vËy M¸c kh¼ng ®Þnh: TiÒn l¬ng chÝnh lµ gi¸ c¶ cña
søc lao ®éng nhng nã ®îc biÓu hiÖn ra bªn ngoµi nh lµ
gi¸ c¶ cña lao ®éng. Bëi v× søc lao ®éng ph¶n ¸nh n¨ng lùc
lao ®éng cña mçi con ngêi, nã lµ c¸i cã thËt thÓ hiÖn toµn
bé ë søc ãc, søc thÇn kinh vµ søc c¬ b¾p cña con ngêi. Nã
nãi lªn n¨ng lùc vµ kh¶ n¨ng cña tõng ngêi. V× vËy mçi
mét søc lao ®éng kh¸c nhau sÏ cã mét gi¸ c¶ kh¸c nhau.
ViÖc nghiªn cøu b¶n chÊt tiÒn l¬ng díi chñ nghÜa t b¶n
cho ta thÊy tiÒn l¬ng chØ lµ mét phÇn gi¸ trÞ cña søc lao
®éng cña c«ng nh©n t¹o ra, nã t¬ng øng víi thêi gian lao
®éng cÇn thiÕt cña ngêi c«ng nh©n trong xÝ nghiÖp nhµ t
b¶n. PhÇn gi¸ trÞ cßn l¹i do søc lao ®éng t¹o ra lµ gi¸ trÞ
thÆng d thuéc vÒ nhµ t b¶n.
II- C¸c ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt gi¸ trÞ
thÆng d:
20
nguon tai.lieu . vn
