- Trang Chủ
- Công nghệ thông tin
- Luận văn tốt nghiệp: Một số biện pháp tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong việc quản lý hành chính nhà nước
Xem mẫu
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
LU N VĂN T T NGHI P
TÀI: “M T S BI N PHÁP
TĂNG CƯ NG S D NG CÔNG
NGH THÔNG TIN TRONG VI C
QU N LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ
NƯ C.”
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 1
M CL C
M U ........................................................................................................... 1
CHƯƠNG I: CƠ S LÝ LU N ....................................................................... 2
I. Qu n lý hành chính nhà nư c. .......................................................................2
1. Khái ni m và c i m qu n lý hành chính nhà nư c. ..............................2
1.1 Khái ni m: .................................................................................... 2
1.2 c i m ...................................................................................... 3
2. Các nguyên t c qu n lý hành chính nhà nư c ...........................................5
2.1 Nhóm các nguyên t c chung ......................................................... 5
2.2 Nhóm các nguyên t c riêng ........................................................... 9
3. Hình th c qu n lý hành chính nhà nư c..................................................12
3.1 Các hình th c qu n lý hành chính nhà nư c................................ 13
3.2. Vai trò c a qu n lý hành chính nhà nư c ................................... 17
4. C i cách hành chính ...................................................................................18
4.1. C i cách n n hành chính nhà nư c xu t phát t yêu c u c a s nghi p
i m i .............................................................................................. 18
4.2. C i cách n n hành chính nhà nư c xu t phát t yêu c u xây d ng
nhà nư c pháp quy n th c s c a dân, do dân, vì dân ...................... 18
4.3. C i cách n n hành chính nhà nư c xu t phát t yêu c u h i nh p,
m r ng quan h h u ngh , h p tác qu c t . ..................................... 19
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 2
4.4. C i cách hành chính nhà nư c xu t phát t yêu c u kh c ph c nh ng
y u kém, h n ch , khuy t i m trong t ch c, ho t ng c a n n hành
chính nhà nư c .................................................................................. 19
II. ng d ng công ngh thông tin trong qu n lý hành chính nhà nư c .... 21
1. Khái ni m công ngh thông tin ..................................................................21
2. Công ngh thông tin trong qu n lý hành chính nhà nư c.......................21
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
III. Kinh nghi m c a các nư c trong vi c s d ng công ngh thông tin
trong qu n lý hành chính nhà nư c và bài h c rút ra cho Vi t nam. ........ 23
1. Kinh nghi m c a Singapore ......................................................................23
2. Bài h c rút ra cho Vi t Nam .......................................................................24
CHƯƠNG II: S D NG CÔNG NGH THÔNG TIN QU N LÝ
HÀNH CHÍNH NHÀ NƯ C ......................................................................... 26
I. Th c ti n áp d ng công ngh thông tin vào qu n lý hành chính Vi t
Nam. .................................................................................................................... 26
1. Cơ s c a án tin h c hóa qu n lý hành chính nhà nư c giai o n
2001 - 2005.......................................................................................................27
2. N i dung tin h c hóa qu n lý hành chính Nhà nư c giai o n 2001 -
2005 ..................................................................................................................28
2.1. M c tiêu chung. ........................................................................ 28
2.2. M c tiêu c th . ......................................................................... 29
2.3. Ph m vi, i tư ng tin h c hóa c a án bao g m: .................. 30
2.4. Các nhóm án m c tiêu. ......................................................... 30
3. u tư (giai o n 2001 - 2005) ...................................................................35
3.1. Yêu c u ki n trúc h th ng tin h c hóa qu n lý hành chính nhà
nư c: ................................................................................................ 35
3.2. M ng tin h c di n r ng c a Chính ph . ..................................... 37
4. T ch c th c hi n........................................................................................39
4.1. Tin h c hóa qu n lý hành chính nhà nư c ph i ư c t ch c ng
b trong các cơ quan hành chính nhà nư c; d a vào b máy hành
chính hi n có c a B , t nh t ch c th c hi n án. Vi c t ch c
ư c phân ra các c p như sau: .......................................................... 39
4.2. V t ch c b máy: .................................................................... 40
4.3. Các chính sách và bi n pháp th c hi n:...................................... 41
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
4.4. Ti n th c hi n: ...................................................................... 42
4.5. Trách nhi m c a cán B , ngành: ................................................ 43
II. Nh ng thành công và th t b i t th c ti n áp d ng mô hình này vào
Vi t Nam............................................................................................................. 44
1. Nh ng thành công t ư c: .....................................................................44
2. Nh ng v n vư ng m c c n kh c ph c .................................................54
2.1. Dàn tr i, manh mún. .................................................................. 54
2.2. Chưa có cơ s pháp lý rõ ràng.................................................... 55
2.3. Nh ng c nh báo trong quá trình th c hi n án. ....................... 57
3. Nguyên nhân ...............................................................................................58
3.1. M t s nguyên nhân chính d n n s th t b i c a án. .......... 58
3.2. Trách nhi m c a Chính ph ....................................................... 60
CHƯƠNG III: M T S BI N PHÁP TĂNG CƯ NG S D NG CÔNG
NGH THÔNG TIN TRONG VI C QU N LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ
NƯ C ............................................................................................................. 62
I. M t s nguyên t c tăng cư ng s d ng CNTT trong qu n lý hành
chính nhà nư c. ................................................................................................. 62
1. Nhu c u v ho t ng hành chính m t cách minh b ch..........................62
2. Ph c v ngư i dân và doanh nghi p .........................................................63
3. K t h p ch t ch v i vi c th c hi n Chương trình c i cách hành chính63
II. M t s gi i pháp nh m tăng cư ng s d ng CNTT trong qu n lý hành
chính nhà nư c. ................................................................................................. 64
1. Gi i pháp v con ngư i. ..............................................................................64
2. Gi i pháp v k thu t...................................................................................65
K T LU N ..................................................................................................... 67
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 1
M U
ng d ng Công ngh thông tin (CNTT) trong các ho t ng qu n lý
hành chính nhà nư c, hư ng n xây d ng m t chính ph hi n i và hi u
qu là m t trong nh ng i m tr ng tâm trong quá trình xã h i hóa thông tin,
phát tri n dân ch và c ng c b máy chính quy n các c p . Hi n nay, mô
hình Chính ph i n t (e-government) ã ư c áp d ng r ng rãi t i nhi u
nư c trên th gi i và mang l i nhi u l i ích thi t th c cho xã h i. T i Vi t
Nam, mô hình "chính ph i n t " ã ư c ưa vào ng d ng nh m c i thi n
phương th c qu n lý hành chính, giúp gi i doanh nghi p và ngư i dân ti p
c n ư c v i các chính sách, cơ ch c a ng và Nhà nư c m t cách nhanh
nh t. Chuyên này nghiên c u v vi c áp d ng CNTT vào qu n lý hành
chính nhà nư c Vi t nam. Qua ó, ch ra nh ng thành công cũng như th t
b i khi tri n khai th c hi n d án. T ó tìm ra nh ng nguyên nhân, ng th i
ưa ra m t s gi i pháp kh c ph c nh ng khuy t i m còn t n t i. M c dù ã
r t c g ng nhưng không th tránh kh i nh ng thi u sót. Em r t vui khi ư c
s góp ý c a các th y cô bài lu n c a em ư c hoàn thi n hơn. Em xin
chân thành c m ơn!
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 2
CHƯƠNG I: CƠ S LÝ LU N
I Qu n lý hành chính nhà nư c.
1. Khái ni m và c i m qu n lý hành chính nhà nư c.
1.1 Khái ni m:
hi u rõ khái ni m qu n lý hành chính nhà nư c ta c n tìm hi u v
khái ni m qu n lý và qu n lý nhà nư c.
Qu n lý trong xã h i nói chung là quá trình t ch c và i u hành các
ho t ng nh m t ư c nh ng m c tiêu và yêu c u nh t nh, d a trên
nh ng qui lu t khách quan.
Qu n lý nhà nư c là s tác ng, t ch c, i u ch nh mang tính quy n
l c nhà nư c, thông qua các ho t ng c a b máy nhà nư c, b ng phương
ti n, công c , cách th c tác ng c a Nhà nư c i v i các lĩnh v c c a i
s ng chính tr , kinh t , văn hoá-xã h i theo ư ng l i, quan i m c a ng
c m quy n.
Qu n lý nhà nư c ư c hi u theo c nghĩa r ng và nghĩa h p.
Theo nghĩa r ng, qu n lý nhà nư c là ho t ng t ch c, i u hành c a
b máy nhà nư c, nghĩa là nó bao hàm c s tác ng, t ch c c a quy n l c
nhà nư c trên các phương di n l p pháp, hành pháp và tư pháp. Theo cách
hi u này, qu n lý nhà nư c ư c t trong cơ ch “ ng lãnh o, Nhà nư c
qu n lý, nhân dân làm ch ”.
Theo nghĩa h p, qu n lý nhà nư c là quá trình t ch c, i u hành c a
h th ng cơ quan hành chính nhà nư c i v i các quá trình xã h i và hành vi
ho t ng c a con ngư i theo pháp lu t, nh m t ư c nh ng m c tiêu, yêu
c u, nhi m v qu n lý nhà nư c.Các cơ quan nhà nư c nói chung còn th c
hi n các ho t ng có tính ch t ch p hành, i u hành, tính ch t hành chính
nhà nư c nh m xây d ng, t ch c b máy và c ng c ch công tác n i b
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 3
c a mình. Ch ng h n, ra quy t nh thành l p, chia tách, sáp nh p các ơn v ,
t ch c thu c b máy c a mình; b t, khen thư ng, k lu t cán b , công
ch c, ban hành qui ch làm vi c n i b . Nh ng ho t ng trên cũng là ho t
ng qu n lý hành chính nhà nư c trong n i b các cơ quan nhà nư c.
Qu n lý hành chính nhà nư c cũng chính là qu n lý nhà nư c hi u theo
nghĩa h p.
T phân tích nêu trên có th hi u khái ni m qu n lý hành chính nhà
nư c là: qu n lý hành chính nhà nư c là quá trình t ch c, i u ch nh, b ng
quy n l c nhà nư c, phương th c tác ng mang tính ch t quy n l c nhà
nư c c a các cơ quan hành chính nhà nư c i v i các ch th qu n lý và các
lĩnh v c i s ng xã h i cũng như hành vi ho t ng c a con ngư i và các
ho t ng có tính ch t hành chính nhà nư c, nh m xây d ng t ch c b máy
và c ng c ch công tác n i b trong các cơ quan t ch c nhà nư c.
1.2 c i m
i v i nhà nư c xã h i ch nghĩa, qu n lý hành chính nhà nư c g m
có nh ng c i m cơ qu n sau:
M t là, qu n lý hành chính nhà nư c luôn mang tính quy n l c, tính t
ch c ch t ch . c i m pháp lý c a quan h qu n lý là s không bình ng
gi a các bên trong quan h qu n lý, vì v y, trong qu n lý hành chính nhà
nư c, m i m nh l nh, quy t nh qu n lý luôn luôn mang tính ơn phương,
m t chi u, b t bu c th c hi n và khi c n thi t các ch th qu n lý có th áp
d ng các bi n pháp cư ng ch thi hành. Các m nh l nh, quy t nh qu n lý
ph i ư c ch p hành m t cách nghiêm túc, tri t , xác nh rõ trách nhi m
pháp lý và x lý nghiêm minh m i trư ng h p vi ph m, ho c làm trái các qui
nh ã ư c ưa ra.
Hai là, qu n lý hành chính nhà nư c là các ho t ng có m c tiêu rõ
rang, có chi n lư c và k ho ch c th th c hi n các m c tiêu ưa ra. c
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 4
i m này òi h i các cơ quan hành chính nhà nư c ph i xác nh m c tiêu,
xây d ng chi n lư c và k ho ch ho t ng c a mình nh m t ư c các m c
tiêu ã xác nh trên cơ s chi n lư c, k ho ch c a c p trên và ư ng l i
chính sách c a ng. Như v y, các cơ quan hành chính nhà nư c ph i xác
nh cho mình nh ng m c tiêu và k ho ch dài h n, trung h n và hang năm.
Bên c nh vi c xác nh các m c tiêu, nh hư ng ch y u c n d báo tình
hình, nh ng bi n ng, nh ng thay i có th x y ra d ki n các bi n pháp
i u ch nh, cân i, nh m th c hi n ư c các m c tiêu và nh hư ng ch
y u, có tính chi n lư c.
Ba là, qu n lý hành chính nhà nư c là ho t ng d a trên nh ng qui
nh ch t ch c a pháp lu t, ng th i là ho t ng có tính ch ng, sáng t o
và linh ho t trong th c ti n i u hành, qu n lý. Trên cơ s nh ng qui nh c a
pháp lu t và m c tiêu, nh hư ng, k ho ch ã xác nh, các cơ quan qu n lý
hành chính các c p ph i phát huy t i a tính ch ng, sang t o c a mình
trong qu n lý, i u hành, nh m ng viên ư c m i ti m năng, ngu n l c t o
nên s c m nh t ng h p, th c hi n có hi u l c, hi u qu ch c năng, nhi m v
c a mình theo úng quy nh c a pháp lu t.
B n là, qu n lý hành chính nhà nư c ph i b o m nguyên t c công
khai, dân ch . Nhà nư c là nhà nư c c a dân, do dân và vì dân. Vì th , trong
ho t ng c a mình, các cơ quan, cán b , công ch c th c hi n ch c năng
qu n lý hành chính nhà nư c ph i công khai m i ho t ng c a mình, th
hi n tinh th n tôn tr ng nhân dân, m i vi c dân bi t, dân bàn, dân làm, dân
ki m tra; ph i bi t l ng nghe ý ki n c a dân, có bi n pháp thu hút, t ch c cho
nhân dân tham gia qu n lý nhà nư c và xã h i.
M c dù qu n lý hành chính nhà nư c luôn có tính ơn phương , m nh
l nh nhưng m t vawnb n ph i cao các bi n pháp giáo d c, thuy t ph c,
v n ng qu n chúng, ch ng quan lieu, c a quy n c hi p dân chúng. M c
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 5
khác, ph i t ng bư c hi n i hoá n n hành chính, kh c ph c tình tr ng tuỳ
ti n, xu xoà, lu m thu m, xây d ng phong cách làm vi c chính qui, b o
m hi u l c c a các quy t nh, m nh l nh qu n lý.
2. Các nguyên t c qu n lý hành chính nhà nư c
Các nguyên t c qu n lý hành chính nhà nư c là nh ng tư tư ng, quan
i m ch o xây d ng t ch c b máy và ho t ng qu n lý hành chính nhà
nư c. Chúng ph n ánh b n ch t c a nhà nư c xã h i ch nghĩa và nh ng yêu
c u khác quan b o m cho nhà nư c ó t n t i, phát tri n và h th ng các cơ
quan hành chính nhà nư c ho t ng có hi u l c, hi u qu .
Như v y, nguyên t c qu n lý hành chính nhà nư c g m hai nhóm
chính. Ngoài nh ng nguyên t c chung, cơ b n v t ch c, ho t ng c a c b
máy nhà nư c, qu n lý hành chính nhà nư c còn có nh ng nguyên t c riêng
nh m m b o hi u l c, hi u qu c a ho t ng qu n lý hành chính nhà nư c.
2.1 Nhóm các nguyên t c chung
a. Nguyên t c lãnh o nhà nư c
ng c ng s n Vi t Nam là i tiên phong c a giai c p công nhân Vi t
nam, ư c trang b n n t ng tư tư ng, lý lu n c a ch nghĩa Mác-Lênin và tư
tư ng H Chí Minh, ã lãnh o nhân dân u tranh giành chính quy n, b o
v n n c l p, t do c a T qu c. ng có vai trò to l n và th c s ã tr
thành l c lư ng lãnh o nhà nư c và xã h i. i u 4 Hi n pháp năm 1992(
s a i) kh ng nh: “ ng C ng s n Vi t Nam, i tiên phong c a giai c p
c ng nhân Vi t nam, i bi u trung thành quy n l i c a giai c p công nhân,
nhân dân lao ng và c a c dân t c, theo ch nghĩa Mác-Lênin và tư tư ng
H Chí Minh, là l c lư ng lãnh o nhà nư c và xã h i”.
ng lãnh o nhà nư c thông qua ư ng l i và các chính sách; thông
qua các t ch c ng và ng viên ho t ng trong các cơ quan, t ch c nhà
nư c; thông qua công tác cán b ; thông qua công tác ki m tra vi c th c hi n
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 6
ư ng l i, chính sách c a ng c a các cơ quan nhà nư c,cán b , ng viên
trong các cơ quan nhà nư c. ng lãnh công tác xây d ng công tác xây d ng
pháp lu t và t ch c th c hi n pháp lu t c a nhà nư c, song “m i t ch c c a
ng ho t ng trong khuôn kh Hi n pháp và pháp lu t”1
b. Nguyên t c nhân dân lao ng tham gia qu n lý nhà nư c và xã h i
Trong ch xã h i ch nghĩa, nhân dân lao ng là ngư i ch nư c
nhà, là l c lư ng hùng h u th c hi n các nhi m v qu n lý nhà nư c. S
nghi p xây d ng và b o v T qu c là s nghi p c a nhân dân. Chính vì v y,
t p h p, t ch c cho nhân dân tham gia vào qu n lý nhà nư c và xã h i là yêu
c u khách quan, c p bách trong t ch c, ho t ng c a nhà nư c.
Nhân dân lao ng tham gia qu n lý nhà nư c và xã h i dư i nh ng
hình th c r t a d ng và phong phú như: tham gia b u c ; th o lu n các d
th o văn b n pháp lu t; giám sát vi c th c hi n c a các cơ quan nhà nư c, cán
b , công ch c nhà nư c..vv
Th c hi n nguyên t c này, nhà nư c ph i xây d ng và b o m th c
hi n trong th c t các thi t ch nhân dân lao ng có th tham gia qu n lý
nhà nư c m t cách gián ti p, hay tr c ti p. Ch ng h n s m xây d ng và ban
hành Lu t Trưng c u dân ý; th c hi n t t và có hi u qu “Quy ch dân ch
cơ s ”; xây d ng ch nhân dân nh n xét, góp ý ki n cho cơ quan nhà nư c,
cán b công ch c nhà nư c; xây dưng ch ti p dân c a cơ quan nhà nư c,
các c p chính quy n; xây d ng b ph n ti p nh n ơn thư, khi u n i c a
dân…vv
c. Nguyên t c t p trung dân ch
Nguyên t c t p trung dân ch là nguyên t c có t m quan tr ng hang u
và chi ph i tr c ti p các ho t ng c a b máy nhà nư c. Vì v y, nguyên t c
này là m t trong nh ng nguyên t c ư c qui nh trong Hi n pháp. i u6
1
Hi n pháp nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam năm 1992(s a i), Nxb CTQG, H, 2002, tr.35.
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 7
Hi n pháp năm 1992 ( s a i năm 2001) xác nh: “…Qu c h i, H i ng
nhân dân và các cơ quan khác c a nhà nư c u t ch c và ho t ng theo
nguyên t c t p trung dân ch ”
Yêu c u c a nguyên t c này là b o m s ch o, i u hành t p trung,
th ng nh t c a Trung ương, c a c p trên, trên cơ s phát huy y quy n ch
ng, sang t o c a c p dư i, quy n làm ch nhân dân, c a cán b công ch c.
N i dung c a nguyên t c t p trung dân ch th hi n trên nh ng cơ b n sau:
- ia phương ph c tùng Trung ương trên cơ s phân c p, phân quy n
r ng rãi, h p lý và c th .
-C p dư i ph c tùng c p trên, cán b , nhân viên ph c tùng th trư ng.
-Thi u s ph c tùng a s sau khi trao i, th o lu n dân ch .
-C p dư i ch ng sáng t o trong quá trình th c hi n ch c năng
nhi m v ư c giao nhưng ph i ch u s ki m tra c a c p trên.
-Th c hi n nghiêm ch thông tin, báo cáo gi a c p trên và c p dư i,
Trung ương và a phương.
-B o m k lu t nhà nư c trong t ch c trong ho t ng c a các cơ
quan nhà nư c.
Th c hi n nguyên t c này c n ngăn ch n và kh c ph c hai khuynh
hư ng: m t là, t p trung quan lieu, không b o m quy n ch ng, sang t o
c a c p dư i, quy n làm ch c a nhân dân và cán b , công ch c dư i quy n.
Hai là, t do, tuỳ ti n, phân tán, c c b a phương, b t ch p k cương, vô t
ch c, vô k lu t.
d. Nguyên t c pháp ch xã h i ch nghĩa
Nguyên t c pháp ch xã h i ch nghĩa òi h i t ch c và ho t ng c a
các cơ quan, t ch c nhà nư c ph i tuân th theo úng các qui nh c a pháp
lu t. M i cán b , công ch c nhà nư c trong quá trình th c hi n nhi m v ,
qu n h n c a mình ph i ch p hành nghiêm ch nh, chính xác, tri t các qui
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 8
nh c a pháp lu t. N u cơ quan, t ch c, cán b , công ch c nhà nư c vi
ph m pháp lu t thì c n b x lý kip th i, nghiêm minh. Và n u vi ph m ó
gây thi t h i t i l i ích h p pháp c a công dân, t ch c thì cơ quan, t ch c,
cán b , công ch c nhà nư c vi ph m ph i b i thư ng.
Th c hi n nguyên t c này nh m b o m tr t t , k cương, hi u l c,
hi u qu ho t ng c a nhà nư c, b o m quy n và l i ích h p pháp c a
công dân trong nhà nư c pháp quy n c a dân, do dân, vì dân.
Th c hi n nguyên t c pháp ch xã h i ch nghĩa trong ho t ng c a
nhà nư c ph i ti n hành xây d ng ư c h th ng pháp lu t ng b , hoàn
ch nh, ch t lư ng cao và quan tr ng hơn là b o m cho pháp lu t ư c th c
hi n trong th c t . Mu n v y ph i y m nh các ho t ng tuyên truy n, ph
bi n, giáo d c pháp lu t, ti p t c i m i các cơ quan b o v pháp lu t ( công
an, toà án, vi n ki m soát, thanh tra, ki m lâm, h i quan, b i biên phòng,
qu n lý th trư ng), làm cho các cơ quan, l c lư ng này th c s là công c s c
bén trong u tranh, b o v pháp lu t; huy ng s c m nh t ng h p c a toàn
xã h i, nh t là s tham gia c a dân, c a phương ti n truy n thông i chúng
trong u tranh b o v pháp lu t; x lý nghiêm minh, k p th i m i vi ph m
pháp lu t, b o m nguyên t c m i ngư i bình ng trư c pháp lu t.
. Nguyên t c có k ho ch và khách quan
Nguyên t c òi h i m i t ch c, ho t ng c a nhà nư c u ph i có k
ho ch, có nghĩa là ph i ư c cân nh c, tính toán, d ki n, l p k ho ch trư c,
không ư c tuỳ ti n, ng u h ng ưa ra quy t nh m t cách v i vàng, ch p
vá. ương nhiên, yêu c u này mâu thu n v i vi c ch ng, linh ho t, nh y
bén trong quá trình gi i quy t x lý các tình hu ng phát sinh trong th c ti n
qu n lý ho c nh ng tình hu ng do bi n ng chính tr , kinh t , văn hoá-xã
h i; do thiên tai, d ch b nh, tai n n b t ng …
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 9
M t khác, m i k ho ch v ch ra u d a trên nh n th c ch quan
nhưng ph i m b o tính khách quan c a các d ki n và k ho ch ó. Yêu c u
này òi h i m i d ki n, k ho ch trong t ch c, ho t ng c a nhà nư c ph i
ư c nghiên c u lu n ch ng, có cơ s khoa h c, th c ti n.
e. Nguyên t c công khai, l ng nghe ý ki n c a nhân dân và dư lu n xã h i
Nguyên t c này òi h i m i ho t ng c a nhà nư c nói chung ph i
ư c công khai nhân dân bi t tr nh ng thông tin, ho t ng mang tính bí
m t qu c gia. Công khai m i ho t ng c a nhà nư c không nh ng mb o
“ dân bi t, dân bàn, dân làm, dân ki m tra” mà còn th hi n thái tôn
tr ng nhân dân. M t khác, thông qua công khai các ho t ng c a mình, nhà
nư c l ng nghe ý ki n ph n h i c a nhân dân và dư lu n xã h i, ti p thu
nh ng ý ki n úng c a dân k p th i i u ch nh, s a i, b sung sao cho
các ch trương, chính sách, pháp lu t và các quy t nh t hi u qu t t nh t.
Th c hi n nguyên t c này c n xây d ng ch công khai trong t
ch c, ho t ng c a nhà nư c, trong ó quy nh trách nhi m nh kỳ báo cáo
công vi c trư c dân c a các c p,các nghành.
N u có s thay i, i u ch nh các quy t nh qu n lý ph i thông báo r ng
rãi, gi i thích, trình bày v i nhân dân trên các phương ti n thông tin i chúng.
Ngoài vi c xây d ng và th c hi n ch công khai, các c p, các
nghành ph i t ch c công tác ti p dân, t ch c b ph n ti p thu, x lý, tr l i
ơn thư, khi u n i c a dân. Làm t t hai công tác trên m i nhanh chóng n m
b t ý ki n c a nhân dân và dư lu n xã h i cũng như ưa ra ư c nh ng chính
sách úng n, phù h p lòng dân.
2.2 Nhóm các nguyên t c riêng
Ngoài vi c th c hi n nh ng nguyên t c chung trong t ch c ho t ng
nhà nư c nêu trên, qu ng lý hành chính nhà nư c còn ph i th c hi n nh ng
nguyên t c riêng sau:
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 10
a.Nguyên t c k t h p qu n lý theo nghành v i qu n lý theo lãnh th
H th ng b máy hành chính nhà nư c nư c ta v a ư c t ch c theo
c u trúc nghành, lien nghành kinh t k thu t Trung ương,v a t ch c theo
c p hành chính ( t nh, thành ph tr c thu c Trung ương, qu n, huy n, xã
phư ng). Vì v y, trong qu n lý hành chính nhà nư c ph i mb ok th p
qu n lý theo nghành v i qu n lý theo lãnh th .
b.Nguyên t c phân nh và k t h p t t ch c năng qu n lý nhà nư c v kinh t
v i ch c năng qu n lý kinh doanh c a các t ch c, ơn v kinh t
Nguyên t c này òi h i ph i tách các ơn v kinh doanh kh i s ch
o, i u hành tr c ti p c a các cơ quan hành chính nhà nư c. i u ó có
nghĩa là các cơ quan hành chính nhà nư c qu n lý các ơn v kinh doanh
thông qua chính sách, pháp lu t, các òn b y kinh t ( thu , các ưu ãi, mi n
tr …), không tr c ti p can thi p vào các ho t ng s n xu t kinh doanh c a
doanh nghi p, tôn tr ng tính c l p, t ch c a các ơn v kinh doanh trong
i u ki n phát tri n kinh t th trư ng. M t khác, i v i các doanh nghi p nhà
nư c, bên c nh vi c phát huy tính c l p, t ch , t ch u trách nhi m và h ch
toán c l p ph i huy ng và s d ng t t ngu n v n và các tài s n ư c giao
khác, nh m th c hi n ư c các m c tiêu kinh t -xã h i do nhà nư c quy nh.
c. Nguyên t c t p trung, th ng nh t, thông su t trong h th ng cơ quan hành
chính nhà nư c
Th c ch t, nguyên t c này chính là s c th hoá nguyên t c t p trung
dân ch trong ho t ng c a cơ quan hành chính nhà nư c. Do c i m ho t
ng qu n lý, i u hành tr c ti p các lĩnh v c i s ng xã h i, các lĩnh v c
này l i luôn luôn v n ng phát tri n, bi n ng nên t ch c, ho t ng c a
các cơ quan hành chính nhà nư c t Trung ương n cơ s ph i b o mt p
trung, th ng nh t, thông su t.
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 11
Nguyên t c này òi h i c p dư i ph i thi hành nghiêm ch nh và chính
xác các m nh l nh, quy t nh qu n lý c a c p trên. Các cơ quan hành chính
nhà nư c và các cán b công ch c c p trên ph i ư c giao quy n có th
i u hành hành, qu n lý ư c ho t ng c a c p dư i, m t khác, n u ch p
hành không t t ph i xý các i tư ng có lien quan.
d. Nguyên t c hai chi u tr c thu c
Theo nguyên t c này, cơ quan hành chính nhà nư c a phương, cơ
s v a tr c thu c, ch u s qu n lý, i u hành c a cơ quan hành chính nhà
nư c c p trên, v a là cơ quan ch p hành c a H i ng nhân dân cùng c p.
Như v y, cơ quan hành chính nhà nư c v a tr c thu c h th ng ngang v a
tr c thu c h th ng d c, k t h p hài hoà hai chi u tr c thu c này qu n lý
hành chính nhà nư c có hai phương th c.
Các m nh l nh, quy t nh c a cơ quan hành chính nhà nư c c p trên
ph i ư c báo cáo H i ng nhân dân t i kỳ h p g n nh t.
H i ng nhân dân th o lu n và quy t nh các ch trương, bi n pháp
nh m t ch c th c hi n Hi n pháp, lu t, các văn b n dư i lu t, các m nh
l nh, quy t nh qu n lý c a c p trên.
. Nguyên t c tr c thu c th ng
Theo nguyên t c này, m i cán b , công ch c hành chính, m i cơ quan
hành chính nhà nư c trong quan h quan h qu n lý hành chính nhà nư c ch
có m t u m i, m t ngư i ch huy, i u hành. Ch có trên cơ s tr c thu c
th ng như v y m i m b o ho t ng qu n lý i u hành có hi u l c, hi u
qu , không ch ng chéo.
e. Nguyên t c t p th lãnh o,cá nhân ph trách
Nguyên t c này yêu c u cao trách nhi m cá nhân c a ngư i ph
trách trong qu n lý hành chính nhà nư c. ban hành các quy t nh, m nh
l nh qu n lý, các cơ quan hành chính nhà nư c ph i có s trao i, th o lu n,
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 12
huy ng ư c trí tu c a t p th nhưng ý ki n c a th trư ng, c a ngư i ph
trách luôn luôn có tính quy t nh.
3. Hình th c qu n lý hành chính nhà nư c
Hình th c qu n lý hành chính nhà nư c và qu n lý hành chính nhà
nư c có m i quan h m t thi t v i nhau. ây là m i quan h gi a hình th c
và n i dung. Mu n th c hi n m t n i dung qu n lý hành chính nhà nư c nào
ó u ph i s d ng hay thông qua m t hình th c qu n lý nh t nh. Vì th ,
trư c khi tìm hi u khái ni m v hình th c qu n lý hành chính nhà nư c c n
ph i xác nh ho t ng qu n lý hành chính nhà nư c là gì?
Qu n lý hành chính nhà nư c hi u theo nghĩa r ng là s tác ng có t
ch c, có nh hư ng c a các lo i cơ quan nhà nư c i v i hành vi ho t ng
c a con ngư i và các quá trình xã h i b ng quy n l c nhà nư c, làm cho các
ho t ng c a nhà nư c và các lĩnh v c c a i s ng xã h i v n ng, phát
tri n theo m t tr t t nh t nh, nh m th c hi n m c ích qu n lý nhà nư c.
Qu n lý hành chính nhà nư c chính là ho t ng qu n lý nhà nư c hi u theo
nghĩa h p.
Như v y, qu n lý hành chính nhà nư c là s tác ng có t ch c, có
nh hư ng c a h th ng cơ quan hành chính nhà nư c i v i các quá trình
xã h i và hành vi ho t ng c a con ngư i b ng quy n l c nhà nư c, làm cho
các ho t ng c a nhà nư c và các lĩnh v c c a i s ng xã h i v n ng, phát
tri n theo m t tr t t nh t nh, nh m th c hi n m c ích qu n lý nhà nư c.
Ho t ng qu n lý hành chính nhà nư c ư c phân lo i như sau:
Qu n lý hành chính nhà nư c c p Trung ương và qu n lý hành chính
nhà nư c c p a phương
Qu n lý hành chính nhà nư c th m quy n chung( do cơ quan hành
chính nhà nư c th m quy n chung là Chính ph và U ban nhân dân các c p
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 13
th c hi n) và qu n lý hành chính nhà nư c th m quy n riêng ( do cơ quan
hành chính nhà nư c th m quy n riêng th c hi n).
Qu n lý hành chính nhà nư c c p vĩ mô.
Qu n lý hành chính nhà nư c theo ngành và qu n lý hành chính nhà
nư c theo lãnh th .
Các ho t ng cơ b n c a qu n lý hành chính nhà nư c nêu trên us
d ng nh ng hình th c ho t ng qu n lý chung. Tuy nhiên, ho t ng qu n lý
hành chính nhà nư c c a m i lo i cơ quan tuỳ thu c vào ch c năng nhi m v ,
th m quy n c a mình và m i ph m vi, lĩnh v c qu n lý mà s d ng nh ng
hình th c ho t ng qu n lý khác nhau.
V y hình th c qu n lý hành chính nhà nư c là gì? Hình th c qu n lý
hành chính nhà nư c ư c hi u là s bi u hi n ra bên ngoài c a ho t ng
qu n lý c a các cơ quan hành chính nhà nư c, ho c công ch c hành chính
trong vi c th c hi n các ch c năng, nhi m v , th m quy n c a mình iv i
các quan h xã h i.
Hình th c qu n lý hành chính nhà nư c là hình th c th hi n m i quan
h gi a ch th qu n lý iv i i tư ng b qu n lý. M i ch th qu n lý ( cơ
quan hay công ch c hành chính) trong ho t ng.
3.1 Các hình th c qu n lý hành chính nhà nư c
Khoa hoc quan lý nhà nư c khái quát sáu hình th c qu n lý hành chính
nhà nư c sau ây:
a. Hình th c ra văn b n qu n lý nhà nư c
Nhà nư c ta qu n lý xã h i b ng pháp lu t, không ng ng tăng cư ng
pháp ch xã h i ch nghĩa. Vì v y, trong qu n lý, i u hành các cơ quan qu n
lý nhà nư c, các cán b công ch c hành chính không th ch b ng l i nói, d u
hi u, kí hi u mà ph i b ng văn b n qu n lý.
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 14
Văn b n qu n lý là ý chí c a ch th qu n lý, th hi n nh ng quy nh
c th v vi c c m làm, ho c bu c ph i làm m t vi c nào ó, cho phép làm,
hư ng d n làm như th nào và căn c vào ó, các ch th là i tư ng b qu n
lý th c hi n. ng th i, văn b n qu n lý là căn c i chi u v i k t qu th c
hi n ki m tra, ánh giá, x lý ho c truy c u trách nhi m v v t ch t, trách
nhi m nhân s , trách nhi m v k lu t nhà nư c, trách nhi m hành chính và
còn có th b truy c u trách nhi m hình s .
Văn b n qu n lý có ba lo i:
+Văn b n quy ph m pháp lu t: do các cơ quan hành chính có th m
quy n ban hành, như ngh nh, ngh quy t, thông tư, quy t nh, ch th . Lo i
văn b n này ư c qui nh nghiêm ng t trong qu n lý nhà nư c, theo qui nh
c a Lu t Ban hành Văn b n qui ph m pháp lu t. Th m quy n ban hành văn
b n qui ph m pháp lu t c a các cơ quan hành chính nhà nư c như sau: Chính
ph ban hành ngh nh và ngh quy t; Th tư ng Chính ph ban hành quy t
nh, ch th ; b , cơ quan ngang b ban hành thông tư, quy t nh; U ban
nhân dân ban hành quy t nh, ch th . i v i u ban nhân dân xã, phư ng,
th tr n ban hành ch th , quy t nh; H i ng nhân dân ban hành ngh quy t.
iv iH i ng nhân dân c p xã, phư ng, th tr n không ph i cơ quan hành
chính nhưng các ngh quy t này ch y u là quy t nh các bi n pháp t ch c
th c hi n pháp lu t và bi n pháp th c hi n các nhi m v kinh t , xã h i, vì
v y, n i dung c a nó r t g n gũi v i n i dung c a các quy t nh c a U ban
nhân dân c p xã.
+Văn b n qu n lý cá bi t, ư c g i là các quy t nh qu n lý hay văn
b n áp d ng pháp lu t trong qu n lý hành chính nhà nư c nh m c th quy n
và nghĩa v c a các bên trong quan h xã h i phát sinh trong qu n lý hành
chính nhà nư c.
- Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 15
+Văn b n qu n lý thông thư ng như: công văn, công i n, thông báo, gi y
gi i thi u, biên b n h p v.v..
b. T ch c h i ngh
H i ngh là cu c h p có t ch c bàn b c công vi c, ví d như cu c
h p c a U ban nhân dân, H i ng nhân dân, hay cu c h p c a m t cơ quan
nào ó. H i ngh là hình th c ho t ng qu n lý c a t p th lãnh o i n
m t quy t nh, ch trương và bi n pháp qu n lý. H i ngh th o lu n bàn b c
công vi c có lien quan n nhi u cơ quan, b ph n, c n ph i có s k t h p, ph i
h p, giúp l n nhau. H i ngh còn có vai trò truy n t thông tin, hoc t p, bi u
th thái ho c tuyên truy n, gi i thích ch trương, ư ng l i, pháp lu t.
H i ngh bàn các công vi c s có ngh quy t c a h i ngh nhưng ch có
nh ng ngh quy t có tính văn b n qui ph m pháp lu t m i có giá tr pháp lý.
Còn l i là các quy t ngh có tính ch t khuy n cáo, ch o ho c ra các bi n
pháp qu n lý c n áp d ng.
H i ngh là hình th c c n thi t và quan tr ng c a ho t ng qu n lý
hành chính nhà nư c. Tuy nhiên, c n t ch c h i ngh khoa h c có chương
trình, n i dung c th , ti n hành trong m t th i gian ng n nhưng mang l i
hi u qu cao.
H i ngh là m t hình th c làm vi c ph bi n c a các cơ quan hành
chính nhà nư c. Do ó, h i ngh ph i th hi n cac nguyên t c ho t ng c a
Nhà nư c như nguyên t c t p trung dân ch , m b o s lãnh o t p th , cá
nhân ph trách. H i ngh ư c ti n hành khi c n th o lu n, bàn b c. Trong h i
ngh , thi u s ph i ph c tùng a s , nh ng v n quan trong ph i ư c s tán
thành c a 2/3 s ngư i d h i ngh . K t qu c a h i ngh tuỳ thu c vào theo
n i dung ư c qui nh trư c.
Vì v y, hình th c h i ngh c n ư c chu n b , t ch c chu áo, v n
ư c th o lu n và vai trò c a ngư i ch trì h i ngh là r t quan tr ng.
nguon tai.lieu . vn
