Xem mẫu
- -1-
CHÖÔNG 1.
GIÔÙI THIEÄU
1.1 Đaët Vaán Ñeà
Hieän nay tình hình beänh haïi caây troàng vaãn laø moät vaán ñeà nghieâm troïng vaø nan
giaûi trong neàn noâng nghieäp nöôùc ta. Trong caùc beänh haïi caây troàng vi khuaån vaãn laø
nhoùm quan troïng nhaát cuûa caùc sinh vaät gaây haïi. Cho ñeán nay thì ñaõ bieát ñöôïc hôn
600 beänh vi khuaån haïi caây vaø coù khoâng ít beänh gaây thieät haïi kinh teá lôùn. Nhöng
nhieàu beänh trong soá naøy vaãn chöa coù bieän phaùp phoøng tröø ña daïng vaø höõu hieäu.
Nhö beänh heùo xanh treân caây caø chua, taùc nhaân gaây beänh do vi khuaån Ralstonia
solanacearum laø moät ñieån hình. Vieäc phong tröø beänh khoâng coù hieäu quaû coù nhieàu
nguyeân nhaân. do phöông phaùp canh taùc, hay phöông phaùp nghieân cöùu beänh chöa
ñaït ñöôïc keát quaû toát.
Phöông phaùp phoøng tröø beänh khoâng hieäu quaû, vaø vôùi vieäc söû duïng caùc hoaù chaát
baûo veä thöïc vaät voâ tình con ngöôøi ñaõ ñöa vaøo ñoàng ruoäng, vöôøn caây ngaøy caøng
nhieàu hoaù chaát ñoäc haïi ñaõ gaây ra nhieàu haäu quaû khoâng mong muoán nhö. Aûnh höôûng
saáu ñeán söùc khoûe con ngöôøi, gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, taêng tính ñeà khaùng cuûa dòch
haïi, tieâu dieät heä thieân ñòch vaø phaù vôõ noäi sinh thaùi trong töï nhieân. Beân caïnh ñoù khi
maø kieåu canh taùc phuï thuoäc vaøo thieân nhieân vôùi “con traâu ñi tröôùc, caùi caøy theo
sau”, Goàng gaùnh phaân baéc, phaân chuoàng, phun ñuû thuoác tröø saâu seõ hoaøn toaøn ñi vaøo
quaù khöù. Khi neàn kinh teá phaùt trieån hôn, daân trí cao hôn, hieån nhieân con ngöôøi phaûi
coù thöïc phaåm, rau aên an toaøn hôn, ñaûm baûo söùc khoûe cho con ngöôøi.
Ñeå khaéc phuïc tình traïng naøy vaø thöïc hieän ñöôïc nhöõng ñoøi hoûi trong töông lai.
Chuùng ta coù theå phaùt trieån neàn noâng nghieäp cuûa chuùng ta thaønh moät neàn noâng
nghieäp coâng ngheä cao, neàn noâng nghieäp saïch ñeå baûo veä moâi tröôøng vaø söùc khoûe
cuûa con ngöôøi.
- -2-
Xuaát phaùt töø nhöõng vaán ñeà treân chuùng toâi tieán haønh thöïc hieän ñeà taøi “Thieát laäp
heä thoáng ñaùnh giaù tính khaùng beänh heùo xanh cuûa caây caø chua troàng trong dung
dòch”.
1.2 Muïc ñích cuûa ñeà taøi
- Thieát laäp heä thoáng thuûy canh troàng caø chua.
- Tìm moâi tröôøng dinh döôõng thích hôïp cho caây caø chua phaùt trieån trong heä
thoáng thuûy canh.
- Xaùc ñònh tính khaùng cuûa caø chua troàng trong heä thoáng thuûy canh vôùi beänh
heùo xanh do Ralstonia solanacearum.
1.3 Noäi dung nghieân cöùu
Noäi dung A:- Thieát laäp heä thoáng thuûy canh troàng caø chua.
- Löïa choïn giaù theå vaø moâi tröôøng dinh döôõng thích hôïp cho caây caø
chua.
Noäi dung B: Ñaùnh giaù tính khaùng cuûa caây caø chua troàng dung dòch vôùi beänh heùo
xanh do vi khuaån Ralstonia solanacearum.
- Xaùc ñònh caùc doøng vi khuaån Ralstonia solanacearum ñoäc vaø khoâng ñoäc
baèng:
+ Moâi tröôøng choïn loïc TZC
+ Phöông phaùp PCR
- Ñaùnh giaù tính khaùng cuûa caây caø chua troàng trong heä thoáng thuyû canh
vôùi beänh heùo xanh do Ralstonia solanacearum.
- -3-
CHÖÔNG 2
TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU
2.1 Khaùi quaùt veà lòch söû thuûy canh
Thuaät töø thuûy canh (hydroponics) coù nguoàn goác töø hai töø cuûa tieáng hy laïp laø
hudos nay laø hydro coù nghóa laø nöôùc vaø töø ponos nay laø ponics coù nghóa laø coâng
vieäc khi keát hôïp laïi vôùi nhau thì thaønh töø hydroponics vaø coù nghóa l aø söû duïng dung
dòch dinh döôõng thay ñaát ñeå troàng caây.
Thuyû canh baét ñaàu ñöôïc quan taâm töø theá kyû 16 khi moät ngöôøi Anh teân laø Jonh
Wordward baét ñaàu nghieân cöùu “Thöïc vaät haáp thu thöùc aên cung caáp cho chuùng
nhö theá naøo”, oâng aáy ñaõ söû duïng nöôùc ñeå troàng caây vaø thöû xaùc ñònh xem coù phaûi
nöôùc hay caùc thaønh phaàn raén trong ñaát laø thöù nuoâi döôõng caây, tuy nhieân Woodward
cuõng nhö caùc nhaø khoa hoïc sau oâng khoâng thu ñöôïc nhöõng keát quaû gì coù yù nghóa.
Ñeán ñaàu theá kyû 19 khi maø ngaønh hoaù hoïc phaùt trieån cho pheùp taùch rieâng töøng chaát
trong moät hôïp chaát ra vaø toång hôïp ñöôïc nhieàu chaát môùi. Vieäc naøy laøm cho caùc nhaø
nghieân cöùu coù theå xaây döïng moät baûng caùc chaát dinh döôõng cho caây söû duïng. Vaøo
trong nhöõng naêm 1859 – 1865 moät nhaø khoa hoïc ngöôøi Ñöùc teân Julisus Von Sachs
ñaõ söû duïng baûng dinh döôõng naøy ñeå nghieân cöùu vaø chæ ra raèng thöïc vaät coù theå sinh
tröôûng khi khoâng coù ñaát hoaëc laø boùn phaân döôùi caùc ñieàu kieän nieåm soaùt. Ñeán naêm
1930 moät giaùo sö ngöôøi Myõ teân laø William F cicricke ñaõ thieát laäp heä thoáng th uyû
canh vaø ñaõ thaønh coâng, caây caø chua troàng trong heä thoáng naøy ñaõ phaùt trieån cao tôùi
25 feet vaø coù cho traùi thu hoaïch.
2.2 Vai troø cuûa caùc nguyeân toá khoaùng
Dinh döôõng khoaùng thöïc vaät laø moät boä phaän quan troïng cuûa söï trao ñoåi chaát
trong cô theå thöïc vaät vì noù quyeát ñònh chieàu höôùng bieán ñoåi sinh hoaù cuûa caùc chaát,
söï sinh tröôûng, söï phaùt trieån, naêng suaát thöïc vaät vaø chaát löôïng cuûa muøa maøng. Dinh
döôõng khoaùng goàm coù caùc nguyeân toá ña löôïng vaø caùc nguyeân toá vi löôïng. Caùc
- -4-
nguyeân toá ña löôïng laø caùc nguyeân toá coù haøm löôïng trong khoaûng 10 -3– 10-2 g/g
troïng löôïng khoâ. Caùc nguyeân toá vi löôïng laø caùc nguyeân toá coù haøm löôïng trong
khoaûng lôùn hôn 10-3 g/g troïng löôïng khoâ vaø khoâng phaûi caùc nguyeân toá naøo ñöôïc caây
haáp thuï vaøo cuõng laø thieát yeáu cho caây.
2.2.1 Vai troø cuûa caùc nguyeân toá ña löôïng
2.2.1.1 Nitô
Laø nguyeân toá quan troïng nhaát trong thaønh phaàn dinh döôõng cho caây. Nitô thöôøng
ñöôïc cung caáp cho caây döôùi daïng caùc hôïp chaát Nitrogenous, coù trong thaønh phaàn
cuûa Enzyme, maøng teá baøo, chaát dieäp luïc toá vaø coù chöùc naêng caáu truùc. Nitô cung caáp
naêng löôïng cho cô theå tham gia vaøo ATP, ADP. Nitô laø yeáu toá quan troïng trong
vieäc ñieàu tieát quaù trình trao ñoåi chaát cuûa caây, ngoaøi ra Nitô coøn laø thaønh phaàn cuûa
caùc Enzyme B1, B2, B6, PP, laø vai troø nhoùm hoaït ñoäng cuûa caùc Enzyme oxi-hoaù
khöû, taùc duïng leân söï ñoàng hoaù CO2.
Theo Phaïm Ñình Thaùi, 1980 thì neáu cung caáp nhieàu Nitô thì Auxin toång hôïp
nhieàu. Nitô aûnh höôûng ñeán caùc chæ tieâu hoaù keo nhö ñoä öu nöôùc, ñoä nhôùt, do ñoù aûnh
höôûng ñeán cöôøng ñoä quang hôïp, cöôøng ñoä hoâ haáp, quaù trình trao ñoåi chaát vaø keát
quaû laø aûnh höôûng ñeán quaù trình sinh lyù cuûa caây.
Caây thieáu Nitô thì thaân, laù, boä reã keùm phaùt trieån, laù coù maøu xanh nhaït, phieán laù
moûng, nhoû naêng suaát giaûm. Dö Nitô thì trieäu chöùng laø laù xanh coù maøu laãn vôùi maøu
xanh döông, phieán laù to caây deã ñoå ngaõ.
Nitô thöôøng söû duïng döôùi daïng: UREÂ, NH4NO3, (NH4)2SO4
2.2.1.2 Phospho
Laø thaønh phaàn quan troïng trong söï phaùt trieån cuûa thöïc vaät, caàn thieát cho söï phaân
chia teá baøo, caàn thieát cho söï taïo hoa traùi, caàn thieát trong boä reã, cho söï toång hôïp
amino acid, protein, lieân quan ñeán söï toång hôïp ñöôøng, tinh boät. Laø thaønh ph aàn cuûa
caùc hôïp chaát cao naêng, tham gia vaøo quaù trình phaân giaûi hay toång hôïp chaát höõu cô
coù trong teá baøo.
- -5-
Phospho thöôøng ôû daïng P2O5, KH2PO4. thaâm nhaäp vaøo caây theo con ñöôøng ñoàng
hoaù sô caáp bôõi heä reã cuûa caây. Phospho quyeát ñònh söï bieán ñoåi vaät chaát vaø naêng
löôïng maø moái quan heä töông hoå caùc bieán ñoåi ñoù qui ñònh chieàu höôùng, cöôøng ñoä
caùc quaù trình sinh tröôûng vaø phaùt trieån caùc bieán ñoåi thöïc vaät. Thieáu phospho caây coù
bieåu hieän roõ neùt veà hình thaùi beân ngoaøi nhö ôû hoï hoa thaûo ( luùa, ngoâ ..), laù meàn,
yeáu, söï sinh tröôûng cuûa reã, söï ñeû nhaùnh vaø söï phaân caønh giaûm. Laù caây coù maøu xanh
ñaäm do tyû leä dieäp luïc toá a/ dieäp luïc toá b bieán ñoåi . Haøm löôïng protein trong caây
giaûm. Haøm löôïng Nitô hoaø tan taêng. Tyû leä ñaäu quaû keùm, quaû chín chaäm. Trong quaû
coù haøm löôïng acid cao daãn ñeán pH giaûm. Söï thieáu phospho thöôøng ñi keøm vôùi thieáu
Nitô.
Phospho thöôøng söû duïng döôùi daïng K2HPO4, KH2PO4.
2.2.1.3 Kali
Laøm taêng quaù trình quang hôïp. Thuùc ñaåy söï vaän chuyeån ñöôøng töø phieán laù ñeán
caùc cô quan, lieân quan ñeán lipid vaø hình thaønh caùc vitamin. Kali deã xaâm nhaäp vaøo
teá baøo, laøm taêng tính thaåm thaáu cuûa maøng teá baøo ñoái vôùi caùc chaát khaùc, laøm taêng
quaù trình thuyû hoaù, giaûm ñoä nhôùt vaø taêng haøm löôïng nöôùc lieân keát. Aûnh höôûng ñeán
söï sinh toång hôïp caùc chaát trong laù, aûnh höôûng tích cöïc ñeán quaù trình ñeû nhaùnh, hình
thaønh boâng, chaát löôïng haït nguõ coác. Taêng tính chòu ñöïng cuûa caây ôû nhieät ñoä thaáp
hoaëc khoâ haïn hoaëc caây bò beänh.
Thieáu Kali laøm cho söï tích tuï amoniac cao gaây söï ñoäc haïi cho caây, laù maøu xanh
döông thaåm, coù ñoám naâu treân laù, aûnh höôûng ñeán quang hôïp, choáp laù bò cuoán laïi.
Hieän töôïng ñöôïc quan saùt roõ nhaát ôû baép: choài caèn coãi, caây khoâng troã hoa, reã keùm
phaùt trieån vaø loùng ngaén.
Kali thöôøng ñöôïc söû duïng döôùi daïng K2HPO4, KH2PO4, KNO3, KCl, K2SO4.
2.2.1.4 Magieâ
Laø thaønh phaàn cuûa dieäp luïc toá a (C55H72N5O4Mg).
- -6-
Phuï trôï cho nhieàu Enzyme, ñaët bieät laø ATPase. Lieân quan ñeán söï bieán döôõng
carbohydrat, söï toång hôïp acid nucleic, söï baét caëp ATP trong caùc chaát phaûn öùng.
Thieáu Magieâ laù bò vaøng. Quang hôïp keùm daãn ñeán naêng suaát giaûm.
Magieâ thöôøng ñöôïc söû duïng döôùi daïng MgSO4.7H2O. MgO.
2.2.1.5 Canxi
Laø thaønh phaàn cuûa muoái pectat vaùch teá baøo, coù aûnh höôûng ñeán tính thaám cuûa
maøng. Canxi hieän dieän trong teá baøo ôû khoâng baøo, trong caùc moâ hoaù giaø. Canxi hoå
trôï cho vieäc xaâm nhaäp nitrat vaø amon vaøo vuøng reã. Moâi tröôøng nöôùc coù pH thaáp
(3 – 4), Ca deã haáp thuï. Canxi laø ion keùm linh ñoäng neân maøng teá baøo thöïc vaät ngoaïi
vi haáp thuï deã daøng. Khi noàng ñoä canxi quaù cao thì Fe bò keát tuûa do ñoù Fe khoâng di
chuyeån vaøo maøng teá baøo, laù bò vaøng. Canxi laø chaát hoaït hoaù cho vaøi enzyme nhaát laø
enzyme trong nhoùm ATPase.
Thieáu Canxi reã nhaày nhuïa, söï haáp thu döôõng chaát bò trôû ngaïi, b ieåu hieän thieáu ôû
ngoïn choài. Caây non thì laù non bò xoaén. Bìa laù bò thöa vaø neáu thieáu traàm troïng thì seõ
bò chaùy bìa laù. Thaân hay cuoán hoa, ñænh sinh tröôûng bò cheát.
Canxi thöôøng söû duïng döôùi daïng CaCl2, Ca(NO3), CaSO4.
2.2.2 Vai troø cuûa caùc nguyeân toá vi löôïng
2.2.2.1 Saét (Fe)
Coù vai troø keát hôïp vôùi protein ñaëc bieät taïo neân cô sôû cuûa Enzyme heä xitocro
( xitocrom, xitocromoxydase, xitocromperoxydase, catalase, peroxydase) xuùc taùc
sinh toång hôïp dieäp luïc toá. Trong caây Fe töông ñoái keùm linh ñoäng.
Thieáu Fe caây bò beänh uùa vaøng, caây khoâng söû duïng ñöôïc Fe laø do phaûn öùng
kieàm, do taùc duïng töông hoã cuûa Fe vôùi acid phosphoric vaø nhöõng hôïp chaát khaùc, do
bò keát tuûa döôùi aûnh höôûng cuûa vi khuaån. Thieáu nhieàu Fe laù seõ bò vaøng vaø bò chaùy
xeùn ôû phaàn ngoïn vaø meùp laù.
Thöôøng söû duïng Fe döôùi daïng chelat Fe hoaëc Na2EDTA hoaëc FeEDTA.
- -7-
2.2.2.2. Ñoàng (Cu)
Laø thaønh phaàn caáu truùc cuûa nhieàu Enzyme, nhöõng Enzyme naøy seõ xuùc taùc cho
phaûn öùng oxihoaù – khöû.
Thieáu ñoàng, laù keùm phaùt trieån, laù coù maøu xanh ñaäm. Thieáu nhieàu thì bò cheát moät
phaàn. Treân caây aên traùi laâu naêm, thieáu Cu, laù bò cheát dieäp luïc toá hoaëc caây bò cheát
ngöôïc, CuSO4 ngaên ngöøa söï phaùt trieån cuûa vi sinh vaät trong nöôùc.
Thöôøng söû duïng Cu döôùi daïng CuSO4.5H2O.
2.2.2.3 Keõm (Zn )
Lieân quan ñeán söï sinh toång hôïp vitamin B1, B2, B6, B12.coù taùc duïng toát ñeán sinh
toång hôïp saéc toá carotenoid, tham gia vaøo thaønh phaàn carbonhydraza, moät vaøi
phosphataza, enolaza vaø phaân giaûi polypeptit. Thuùc ñaåy söï vaän chuyeån caùc saûn
phaåm quang hôïp töø laù ñeán caùc cô quan döï tröõ, taêng khaû naêng döï tröõ vaø ñoä ngaäm
nöôùc cuûa moâ. Taêng quaù trình toång hôïp caùc chaát cao phaân töû nhö protein, acid
nucleic.
Thöôøng söû duïng Zn döôùi daïng ZnSO4.7H2O.
2.3 Aûnh höôûng cuûa caùc ñieàu kieän beân ngoaøi ñeán söï huùt chaát dinh döôõng cuûa heä
reã trong heä thoáng thuyû canh
2.3.1 Aùnh saùng
Trong quang hôïp caây haáp thuï naêng löôïng töø aùnh saùng maët trôøi. Quang hôïp döï
tröû naêng löôïng döôùi daïng hoaù hoïc ñeå hoâ haáp dieãn ra vaø giaûi phoùng naêng löôïng cho
moïi hoaït ñoäng cuûa teá baøo nhôø söï oxi hoaù caùc hôïp chaát höõu cô thaønh nhöõng hôïp chaát
ñôn giaûn hôn. Neân aùnh saùng laø yeáu toá mang tính chìa khoaù cho söï phaùt trieån toát vaø
naêng suaát cao cuûa caây troàng.
2.3.2 Noàng ñoä CO2
CO2 aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình quang hôïp cuûa caây, CO2 bình thöôøng beân
ngoaøi khoaûng 300 ppm. Trong moâi tröôøng nghieâm ngaët, CO2 ít hôn neân caàn cung
- -8-
caáp CO2 thuaàn khieát ñeå ñaït ñeán 1000 ppm ñeán 14000 ppm. Nhö vaäy seõ laøm taêng
tính haáp thu nöôùc vaø chaát dinh döôõng cuûa caây.
2.3.3 nhieät ñoä
Nhieät ñoä ngaøy vaø ñeâm aûnh höôûng ñeán söï khoûe maïnh cuûa caây, kích thöôùc laù, toác
ñoä môû roäng laù vaø thôøi gian caây ra traùi. Nhieät ñoä ban ñeâm thaáp vaän toác phaùt trieån laù
laø chaäm hôn vaø kích thöôùc laù trong caây non. Nhieät ñoä ban ngaøy vaø ban ñeâm neân
ñieàu chænh caån thaän hôn. Nhieät ñoäø ban ñeâm thaáp hôn nhieät ñoä ban ngaøy khoaûng 50C
laø thích hôïp. Caây caø chua nhieät ñoä ban ngaøy thích hôïp laø khoaûng 21 – 260C vaø ban
ñeâm laø 16 – 18,50C. Nhieät ñoä cao quaù hoaëc thaáp quaù laøm caây phaùt trieån baát thöôøng
vaø naêng suaát giaûm.
2.3.4 Nöôùc
Caây thieáu nöôùc thì heä reã seõ vöôn daøi vaø lôùn, cho caây nhoû vaø caây keùm phaùt trieån .
Neáu quaù nhieàu nöôùc thì caây seõ bò ngaäp uùng vì khoâng ñuû löôïng oxy hoaø tan do ñoù
caàn coù söï thoaùt hôi nöôùc thích hôïp trong moâi tröôøng thuyû canh nöôùc caøn g tinh khieát
caøng toát. Nöôùc hoaù kieàm hay nhieãm maën seõ laøm maát caân baèng dung dòch dinh
döôõng.
2.3.5 ñoä daãn ñieän vaø pH
Ñoä daãn ñieän (EC) dieãn taû toång noàng ñoä cuûa moät dung dòch dinh döôõng. Chæ soá
EC cao thì söï haáp thu nöôùc cuûa caây dieãn ra nhanh hôn khoaùng chaát haäu quaû laø noàng
ñoä dinh döôõng trong moâi tröôøng taêng cao seõ gaây ngoä ñoäc cho caây vì vaäy phaûi chaâm
theâm nöôùc vaøo moâi tröôøng. Ngöôïc laïi chæ soá EC thaáp, caây seõ haáp thu khoaùng nhieàu
hôn haáp thuï nöôùc vaø do ñoù caàn phaûi boå sung khoaùng vaøo moâi tröôøng.
Theo Winsor vaø ctv (1979) thì giaù trò EC trong khoaûng 2 – 4 ms/cm laø thích hôïp
cho caây troàng. Caây caø chua coøn nhoû coù theå söû duïng EC cao hôn trong ñieàu kieän aùnh
saùng thaáp.
Giaù trò EC phuï thuoäc vaøo nguoàn nöôùc. Ñoä tinh saïch cuûa ngu oàn nöôùc, thoâng
thöôøng nguoàn nöôùc coù chöùa haøm löôïng Calcium cao thì coù EC cao.
- -9-
pH aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán khaû naêng haáp thu chaát dinh döôõng cuûa caây. Neáu PH
cao seõ giaûm khaû naêng haáp thuï Fe, Mn, Cu, Zn, P. Coøn pH quaù thaáp seõ laøm giaûm
khaû naêng haáp thuï K, S, Ca, Mg. Vì vaäy moãi caây ñeàu coù moät khoaûng pH thích hôïp
cho söï phaùt trieån. pH chung thích hôïp cho caây phaùt trieån laø 5,5 – 6,5.
2.3.6 Söï phaùt trieån cuûa taûo trong heä thoáng thuyû canh
Trong heä thoáng thuyû canh thì taûo raát hay xuaát hieän ñaây laø nguyeân nhaân caïnh
tranh chaát dinh döôõng cuûa caây vaø caû nguoàn oxygen. Traùi vôùi nhöõng suy nghó,
thöôøng taûo khoâng gaây haïi cho caây troàng, ngoaïi tröø tröôøng hôïp hieám khi xaûy ra. Nhö
khi bò toàn ñoïng nöôùc thì khi ñoù taûo laø nôi aån naáp cuûa beänh dòch vaø saâu boï
Taûo caàn hai yeáu toá ñeå phaùt trieån maïnh laø oxy vaø aùnh saùng. Neáu moät trong hai
yeáu toá khoâng toàn taïi thì taûo khoâng phaùt trieån ñöôïc. Vì vaäy phöông phaùp toát nhaát ñeå
khoâng cho taûo moïc laø che nhöõng thuøng chöùa chaát dinh döôõng baèng naép ñaäy, lau
saïch duïng cuï baèng clo loûng, hay caùc chaát saùt truøng thoâng thöôøng trong nhaø.
2.4 Beänh vaø quaûn lyù beänh trong heä thoáng thuyû canh
Caùc caây troàng trong heä thoáng thuyû canh hay noâng nghieäp truyeàn thoáng ñeàu laø
ñích löïa choïn cuûa caùc beänh vaø coân truøng gaây haïi bôõi vì caùc loaïi caây troàng naøy coù
raát thaáp caùc ñoäc toá töï nhieân ñeå choáng laïi beänh vaø coân truøng.
Trong troàng thuyû canh beänh vaø coân truøng gaây haïi vaãn laø moät vaán ñeà nghieâm troïng
nhaát. Maët duø khoâng söû duïng ñaát, trong khi ñuùng nhieàu beänh vaø coân truøng coù nguoàn
goác töø ñaát. Cuõng coù nhieàu beänh coù nguoàn goác töø nöôùc vaø khoâng khí. Nhöõng beänh
naøy coù khi aûnh höôûng raát döõ doäi vôùi caây troàng thuyû canh.
2.4.1 Caùc beänh thöôøng gaëp trong troàng thuyû canh
Caùc beänh thöôøng gaëp trong troàng thuyû canh cuõng laø caùc beänh thöôøng gaëp trong
troàng ñaát truyeàn thoáng. Nguyeân nhaân gaây beänh thöôøng laø do naám, vi khuaån vaø
virut. Caùc taùc nhaân naøy coù nguoàn goác töø ñaát, nöôùc vaø khoâng khí.
nguon tai.lieu . vn
