Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu nguy cơ tai biến lũ bùn đá tại xã Tân Nam, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang và đề xuất các giải pháp phòng tránh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN --------------------- Đỗ Minh Ngọc NGHIÊN CỨU NGUY CƠ TAI BIẾN LŨ BÙN ĐÁ TẠI XÃ TÂN NAM, HUYỆN QUANG BÌNH, TỈNH HÀ GIANG VÀ ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG TRÁNH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC Hà Nội - 2014 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN --------------------- Đỗ Minh Ngọc NGHIÊN CỨU NGUY CƠ TAI BIẾN LŨ BÙN ĐÁ TẠI XÃ TÂN NAM, HUYỆN QUANG BÌNH, TỈNH HÀ GIANG VÀ ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG TRÁNH Chuyên ngành: Quản lý tài nguyên và môi trƣờng Mã số: 60850101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. Đỗ Minh Đức Hà Nội - 2014 LỜI CẢM ƠN Luận văn “Nghiên cứu nguy cơ tai biến lũ bùn đá tại xã Tân Nam, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang và đề xuất các giải pháp phòng tránh” đƣợc hoàn thành ngoài sự nỗ lực của bản thân, tác giả còn đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô giáo, bạn bè đồng nghiệp, cơ quan và gia đình. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Đỗ Minh Đức, ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn, đã dành nhiều công sức giúp tôi hoàn thành luận văn này. Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Trƣờng Đại học Khoa học Tự nhiên, Phòng Đào tạo Sau đại học, Khoa Địa lý, các cán bộ, giảng viên trong Khoa đã giảng dạy và giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập cũng nhƣ hoàn thành luận văn. Đồng thời, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Chƣơng trình hợp tác giữa Đại học Quốc gia Hà Nội và Bộ ngoại giao Vƣơng quốc Na Uy (SRV-10/0026) về “Tăng cƣờng năng lực và chuyển giao công nghệ phục vụ giảm thiểu địa tai biến ở Việt Nam trong bối cảnh biến đổi khí hậu” đã cung cấp tài liệu, số liệu cho luận văn này. Bên cạnh đó, tác giả xin gửi lời cảm ơn tới các quí cơ quan, bạn bè đồng nghiệp đã giúp đỡ và đóng góp những ý kiến quí báu trong quá trình tác giả hoàn thành luận văn. Mặc dù luận văn đã đƣợc hoàn thành, nhƣng các vấn đề nghiên cứu rất phức tạp, với trình độ và thời gian có hạn, việc mắc phải những thiếu sót là không tránh khỏi, tác giả mong nhận đƣợc sự góp ý của các thầy cô giáo và bạn bè đồng nghiệp. Hà Nội, tháng 12 năm 2014 Tác giả MỤC LỤC DANH MỤC HÌNH.....................................................................................................i DANH MỤC BẢNG................................................................................................. iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...........................................................................iv MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết......................................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu...........................................................................................1 3. Nhiệm vụ nghiên cứu..........................................................................................2 4. Ý nghĩa khoa học................................................................................................2 5. Ý nghĩa thực tiễn ................................................................................................2 6. Cấu trúc luận văn................................................................................................2 Chƣơng 1. TỔNG QUAN HIỆN TƢỢNG LŨ BÙN ĐÁ VÀ CÁC PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................................................................3 1.1. Tổng quan về nghiên cứu tai biến lũ bùn đá trên Thế giới..................................3 1.2. Tổng quan về nghiên cứu tai biến lũ bùn đá ở Việt Nam....................................6 1.3. Phƣơng pháp nghiên cứu....................................................................................13 1.3.1. Phương pháp tổng hợp tài liệu.................................................................13 1.3.2. Phương pháp khảo sát thực tế..................................................................14 1.3.3. Phương pháp địa chất – địa mạo.............................................................14 1.3.4. Phương pháp tích hợp dữ liệu bằng công cụ GIS....................................15 Chƣơng 2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN VÀ KINH TẾ - XÃ HỘI XÃ TÂN NAM......25 2.1. Vị trí địa lý.........................................................................................................25 2.2. Địa chất ..............................................................................................................25 2.2.1. Địa tầng....................................................................................................25 2.2.2. Kiến tạo ....................................................................................................26 2.3. Địa hình – địa mạo.............................................................................................26 2.4. Thủy văn.............................................................................................................27 2.5. Đặc điểm vỏ phong hóa và thổ nhƣỡng .............................................................28 2.5.1. Đặc điểm mặt cắt của vỏ phong hóa........................................................28 2.5.2. Phân loại các kiểu vỏ phong hóa.............................................................29 2.5.3. Ảnh hưởng của vỏ phong hóa đến trượt lở ..............................................34 2.6. Điều kiện khí hậu...............................................................................................35 2.7. Đặc điểm kinh tế xã hội .....................................................................................35 3.1. Lịch sử và hiện trạng lũ bùn đá..........................................................................41 3.1.1. Lũ bùn đá tại thôn Nà Chõ ......................................................................41 3.1.2. Lũ bùn đá tại thôn Nà Đát.......................................................................41 3.1.3. Lũ bùn đá tại thôn Lùng Chúng...............................................................43 3.1.4. Lũ bùn đá tại thôn Nà Vài........................................................................43 3.2. Phân vùng nguy cơ lũ bùn đá khu vực xã Tân Nam..........................................44 3.2.1. Xây dựng các bản đồ thành phần đầu vào của mô hình tính toán nguy cơ lũ bùn đá.............................................................................................................45 3.2.2. Kết quả phân cấp, đánh giá vai trò các bộ phận của mỗi nhân tố và thành lập bản đồ nguy cơ lũ bùn đá khu vực xã Tân Nam...........................................53 Chƣơng 4. CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG TRÁNH VÀ GIẢM THIỂU LŨ BÙN ĐÁ Ở XÃ TÂN NAM .........................................................................................................63 4.1. Một số nguyên tắc chung trong phòng tránh lũ bùn đá....................................63 4.2. Biện pháp phi công trình...................................................................................63 4.2.1. Quy hoạch phòng tránh lũ bùn đá...........................................................63 4.2.2. Biện pháp quản lý và sử dụng đất ...........................................................64 4.2.3. Biện pháp sơ tán, di chuyển công trình và cộng đồng dân cư ra khỏi khu vực nguy hiểm.....................................................................................................67 4.2.4. Biện pháp điều chỉnh đất tầng mặt..........................................................69 4.2.5. Biện pháp tuyên truyền, nâng cao ý thức cộng đồng...............................71 4.3. Các biện pháp công trình..................................................................................72 4.3.1. Biện pháp khơi thông lòng dẫn................................................................72 4.3.2. Biện pháp phân dòng lũ theo kênh dẫn ra sông chính loại lớn...............74 4.3.3. Biện pháp xây dựng hồ chứa, đập kiểm soát lũ.......................................74 4.3.4. Xây dựng các trạm thông tin và đo đạc dự báo thời tiết.........................77 4.3.5. Các biện pháp công trình khác................................................................78 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................................79 TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................80 ... - tailieumienphi.vn