Xem mẫu

  1. 41 Baûng 3.1: Thaønh phaàn cuûa moâi tröôøng caáy gioáng Thaønh phaàn Soá löôïng Nöôùc maùy 5 lít Ñöôøng glucose 50 g Cao naám men 25 g Pepton 15 g Coàn thöïc phaåm 25 ml Acid acectic 1,5 ml Nöôùc döøa giaø 1 lít Gioáng (töø leân men chaäm) - 3.2.2.3 Nguyeân lieäu traùi ñieàu Nguyeân lieäu chính söû duïng trong suoát quaù trình nghieân cöùu laø traùi ñieàu coù ñaëc ñieåm sau: - Traùi ñieàu ñöôïc haùi treân caây, coøn haït, ñöôïc troàng ô ûhuyeän Thoáng Nhaát, tænh Ñoàng Nai. - Maãu goàm nhieàu chuûng loaïi khaùc nhau cuûa hai gioáng ñieàu vaøng vaø ñieàu ñoû. - Maãu traùi ñieàu coù ñoä chín khaùc nhau töø Hình 3.2: Nguyeân lieäu traùi ñieàu môùi vöøa chín ñeán chín ruïc, töùc ôû ñoä chín thu hoaïch bình thöôøng cuûa caùc vöôøn ñieàu.
  2. 42 3.2.2.4 Gelatin Gelatin ñöôïc söû duïng trong thí nghieäm laø cheá phaåm gelatin ñöôïc baùn treân thò tröôøng. Cheá phaåm naøy coù daïng boät nhuyeãn, maøu vaøng rôm, tan ít trong nöôùc laïnh, tan nhieàu trong nöôùc noùng taïo dung dòch gelatin coù maøu vaøng rôm nhaït, trong suoát, ñoä nhôùt cao. 3.2.2.5 Phöông phaùp xöû lyù nguyeân lieäu traùi ñieàu Traùi ñieàu ñöôïc haùi treân caây vaø ñöôïc xöû lyù theo sô ñoà sau (hình 3.2) Traùi ñieàu Taùch haït Haït ñieàu Loaïi taïp chaát vaø röûa Xaét nhoû, eùp loïc Thu dòch quaû Baûo quaûn laïnh Thí nghieäm xöû lyù Hình 3.3: Sô ñoà xöû lyù nguyeân lieäu traùi ñieàu 3.3 Phöông phaùp thí nghieäm 3.3.1 Caáy gioáng Pha dòch caáy gioáng theo baûng 3.1, sau ñoù ñem khöû truøng vaø tieán haønh leân men theo phöông phaùp chaäm trong 7 ngaøy.
  3. 43 Kieåm tra noàng ñoä acid acetic 2% laø ñöôïc vaø cho töôùi dòch qua thaùp ñaõ coù saün chaát mang vi khuaån giaám (hình 3.4a) vôùi löu löôïng doøng loûng khoâng ñoåi 80 ml/phuùt, thaùp ñöôïc thoâng khí töï nhieân. Tieáp tuïc tuaàn hoaøn dòch vôùi cheá ñoä treân, theo doõi nhieät ñoä trong vaø ngoaøi thaùp (nhieät keá ñöôïc caém vaøo taâm thaùp). Khi thaáy nhieät ñoä trong vaø ngoaøi thaùp cheânh leäch töø 2 – 5oC, noàng ñoä acid ôû ñaàu vaøo vaø ñaàu ra coù bieán ñoåi vaø coù maøng moûng maøu traéng ñuïc cuûa vi khuaån giaám baùm treân beà maët chaát mang (hình 3.4b), ñoù laø nhöõng daáu hieäu cho thaáy vi khuaån ñaõ baùm vaøo chaát mang, ñang sinh tröôûng vaø phaùt trieån. Luùc naøy, coù theå tieán haønh thí nghieäm leân men. Hình 3.4: Thaùp leân men tröôùc vaø sau khi caáy gioáng vi khuaån acid acetic (a). Chöa coù maøng vi sinh vaät (b). Maøng vi sinh vaät ñaõ phaùt trieån Thôøi gian caáy gioáng trong voøng 4 ngaøy – ñeâm.
  4. 44 3.3.2 Leân men Dòch nöôùc eùp traùi traùi ñieàu ñöôïc pha cheá theo tyû leä vaø khöû truøng, sau ñoù ñöôïc boå sung röôïu vaø acid acetic sau vì noù deã bay hôi khi ôû nhieät ñoä cao. Dòch leân men ñöôïc cho töôùi qua thaùp leân men theo sô ñoà heä thoáng thí nghieäm (hình 3.5). Chuù thích: 1. Thuøng cao vò 2. Thuøng phaân phoái loûng 3. Nhieät keá 4. Coät cheâm 5. OÁng thoâng khí 6. Thuøng chöùa saûn phaåm 7. Bôm hoaøn löu Hình 3.5: Heä thoáng leân men acid acetic theo phöông phaùp nhanh
  5. 45 Vôùi sô ñoà hình 3.5, dòch leân men ñöôïc cho vaøo bình mariot (1) vaø chaûy xuoáng boä phaän phaân phoái loûng (2) theo cô caáu maùng laät, dòch ñöôïc töôùi ñeàu vaøo khoái ñeäm trong thaùp leân men (4) theo moät chu kyø thích hôïp. Dòch leân men chaûy töø ñænh thaùp xuoáng tieáp xuùc vôùi maøng vi khuaån giaám baùm treân caùc ñeäm tre. Taïi ñaây, quaù trình leân men dieãn ra. Tuøy vaøo cheá ñoä khaûo saùt maø khoâng khí ñöôïc thoâng khí töï nhieân bôûi oáng thoâng khí (5). Dòch leân men sau khi qua thaùp, chaûy vaøo bình chöùa saûn phaåm (6), moät phaàn seõ ñöôïc bôm hoaøn löu leân ñænh thaùp nhôø bôm hoaøn löu (7). Trong suoát quaù trình leân nhieät ñoä ñöôïc theo doõi nhôø nhieät keá (3). 3.3.3 Caùch laáy maãu vaø phöông phaùp phaân tích xaùc ñònh noàng ñoä acid acetic - Maãu ñöôïc laáy ôû ñaàu vaøo vaø ñaàu ra vaø ñöôïc ñem phaân tích baèng phöông phaùp chuaån ñoä. - Phöông phaùp phaân tích: döïa vaøo phöông phaùp chuaån ñoä acid – bazô ñeå xaùc ñònh noàng ñoä acid acetic coù trong maãu [phuï luïc 1] 3.3.4 Boá trí thí nghieäm 3.3.4.1 Taùch tanin ra khoûi dòch quaû ñieàu baèng gelatin Gelatin ñöôïc khuaáy tan trong nöôùc noùng vaø khuaáy ñeàu vôùi dòch eùp quaû ñieàu ôû cheá ñoä nhieät 60oC trong 5 phuùt. Sau ñoù ñeå yeân trong 20 – 30 phuùt ñeå laéng keát tuûa. Sau ñoù ñem loïc ñeå taùch keát tuûa vaø phaân tích haøm löôïng tanin coøn soùt theo phöông phaùp xaùc ñònh haøm löôïng tanin [phuï luïc 2]. Boá trí thí nghieäm sao cho löôïng gelatin trong 1 lít dòch ñaït hieäu quaû toái öu, löôïng gelatin trong 1 lít dòch ñöôïc boá trí laàn löôït laø: 0; 0,5; 1; 1,25; 1,5; 2 vaø 2,5 gam. Töø nhöõng löôïng naøy ruùt ra keát quaû xöû lyù hieäu quaû nhaát.
  6. 46 3.3.4.2 AÛnh höôûng cuûa haøm löôïng tanin leân hieäu quaû leân men acid acetic Dòch quaû ñieàu ñöôïc xöû lyù vôùi caùc haøm löôïng gelatin khaùc nhau : 0,5; 1; 1,25; 1,5 vaø 2,5 g/l ñeå thu ñöôïc caùc dòch quaû sau xöû lyù coù haøm löôïng tanin coøn soùt laïi khaùc nhau, sau ñoù tieán haønh leân men theo phöông phaùp chaäm. - Chæ tieâu theo doõi: noàng ñoä acid acetic (%) - Thôøi gian laáy maãu: ngaøy laáy maãu 1 laàn 3.3.4.3 Khaûo saùt aûnh höôûng cuûa haøm löôïng chaát khoâ hoaø tan (ñoä Brix) ñeán hieäu quaû leân men acid acetic theo phöông phaùp leân men chaäm Dòch eùp quaû 00ñieàu ñöôïc xöû lyù vôùi haøm löôïng gelatin hieäu quaû nhaát vaø sau ñoù ñöôïc pha thaønh caùc dòch leân men coù ñoä Brix khaùc nhau: 3, 6, 9, 12 vaø 15 neáu thieáu thì coù theå boå sung ñöôøng ñeå ñaûm baûo ñoä Brix theo thí nghieäm vaø tieán haønh leân men. Ñoä Brix ñaàu (%) 3 6 9 12 15 Haøm löôïng acid acetic (%) - - - - - Ñoä Brix sau (%) - - - - - 3: Dòch leân men coù ñoä Brix laø 3% (tyû leä H2O:dòch eùp laø 7:3) 6: Dòch leân men coù ñoä Brix laø 6% (tyû leä H2O:dòch eùp laø 4:6) 9: Dòch leân men coù ñoä Brix laø 9% (tyû leä H2O:dòch eùp laø 1:9) 12: Dòch leân men coù ñoä Brix laø 12% (boå sung 100g glucose/ 1lít dòch) 15: Dòch leân men coù ñoä Brix laø 15% (boå sung 250g glucose/ 1lít dòch) Caùc thoâng soá coá ñònh:  Nhieät ñoä leân men: nhieät ñoä phoøng (trung bình 32oC)  pH = 3
  7. 47  Noàng ñoä acid acetic ban ñaàu laø 2%V  Noàng ñoä coàn ban ñaàu laø 4%V Chæ tieâu theo doõi: noàng ñoä acid acetic (%) vaø ñoä Brix sau leân men (%). 3.3.4.4 Thí nghieäm leân men acid acetic theo phöông phaùp nhanh Dòch nöôùc ñieàu ñöôïc xöû lyù gelatin thích hôïp vaø pha dòch leân men coù ñoä Brix thích hôïp nhaát, sau ñoù tieán haønh leân men theo phöông phaùp nhanh vôùi löu löôïng loûng 80 ml/phuùt. Caùc thoâng soá coá ñònh:  Theå tích leân men: 10 lít  Nöôùc ñieàu ñöôïc pha ôû ñoä Brix thích hôïp nhaát  Nhieät ñoä leân men: nhieät ñoä phoøng (trung bình 32oC)  Noàng ñoä acid acetic ban ñaàu: 2%V  Noàng ñoä coàn ban ñaàu: 4%V  pH = 3 Chæ tieâu theo doõi: noàng ñoä acid acetic (%) 3.3.4.5 Khaûo saùt leân men ñoái chöùng giöõa 2 phöông phaùp nhanh vaø chaäm Dòch nöôùc ñieàu ñöôïc xöû lyù gelatin thích hôïp vaø pha dòch leân men coù ñoä Brix thích hôïp nhaát. Sau ñoù tieán haønh leân men song song theo 2 phöông phaùp nhanh vaø chaäm.  Nhanh: dòch leân men ñöôïc töôùi qua thaùp vôùi löu löôïng khoâng ñoåi 80 ml/phuùt vaø hoaøn toaøn thoâng khí töï nhieân.  Chaäm: dòch leân men ñöôïc cho vaøo bình, ñaäy kín vaø ñeå nôi yeân tónh Caùch laáy maãu: - Nhanh: caùch 2 giôø laáy maãu 1 laàn - Chaäm: ngaøy laáy maãu 1 laàn
  8. 48 Caùc thoâng soá coá ñònh:  Nhieät ñoä leân men: nhieät ñoä phoøng (trung bình 32oC)  Noàng ñoä coàn ban ñaàu: 4%V  Noàng ñoä acid acetic ban ñaàu:2%V  pH = 3 Chæ tieâu theo doõi: noàng ñoä acid acetic (%) 3.3.4.6 AÛnh höôûng cuûa löu löôïng loûng (ml/phuùt) ñeán hieäu quaû leân men acid acetic Dòch nöôùc ñieàu ñöôïc xöû lyù gelatin thích hôïp vaø pha dòch leân men coù ñoä Brix thích hôïp nhaát, sau ñoù tieán haønh leân men theo phöông phaùp nhanh vôùi caùc löu löôïng loûng khaùc nhau: 40 ml/phuùt; 80 ml/phuùt; 120 ml/phuùt; 160 ml/phuùt. Caùc thoâng soá coá ñònh:  Theå tích leân men: 10 lít  Nöôùc ñieàu ñöôïc pha ôû ñoä Brix thích hôïp nhaát  Nhieät ñoä leân men: nhieät ñoä phoøng (32oC)  Noàng ñoä acid acetic ban ñaàu: 2%  Noàng ñoä coàn ban ñaàu: 4%V  pH = 3 Chæ tieâu theo doõi: noàng ñoä acid acetic (%) theo thôøi gian 3.3.4.7 Khaûo saùt khaû naêng thay theá cuûa thaân tre laøm chaát mang vi khuaån acid acetic Sau thôøi leân men laøm thí nghieäm, ta tieán haønh kieåm tra baèng quan saùt vaø nhaän xeùt ñònh tính caùc tính chaát cuûa caùc phaàn töû ñeäm.
  9. 49 Taát caû caùc moâi tröôøng ñeàu ñöôïc khöû truøng ôû cheá ñoä 121 oC, 1 at, thôøi gian 15 phuùt. Röôïu vaø acid acetic ñöôïc boå sung vaøo sau khi khöû truøng ñeå traùnh bò bay hôi. 3.4 Phöông phaùp xöû lyù soá lieäu Soá lieäu sau khi thu thaäp seõ ñöôïc xöû lyù baèng phöông phaùp bình phöông cöïc tieåu vôùi söï hoã trôï cuûa phaàn meàm Excel.
  10. 50 KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUAÄN 4.1 Hieäu quaû xöû lyù tanin trong dòch quaû ñieàu baèng gelatin Sau khi tieán haønh thí nghieäm xöû lyù tanin trong dòch quaû ñieàu baèng gelatin vôùi caùc haøm löôïng: 0; 0,5; 1,0; 1,25; 1,5; 2,0; 2,5 g/l; chuùng toâi coù ñöôïc keát quaû trung bình sau 3 laàn laëp laïi trong Baûng 4.1 Baûng 4.1: Keát quaû xöû lyù gelatin trong dòch quaû ñieàu baèng gelatin Haøm löôïng gelatin duøng Haøm löôïng tanin coøn soùt Hieäu quaû taùch tanin ñeå xöû lyù (g/l) laïi (g/l) (x100%) 0 1,948 0,5 1,380 0,292 1,0 0,974 0,500 1,25 0,568 0,709 1,5 0,536 0,725 2,0 0,519 0,734 2,5 0,503 0,742 Töø baûng soá lieäu naøy ta seõ coù ñöôïc ñoà thò 4.1 nhö sau:
nguon tai.lieu . vn