Luận văn: Đánh giá tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đến sự phát triển các ngành và lĩnh vực của thành phố Hồ Chí Minh

Ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñeán söï phaùt trieån caùc ngaønh vaø lónh vöïc cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh Nguyễn Thị Hoài Phương MÔÛ ÑAÀU 1. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI Thaønh phoá Hoà Chí Minh (TPHCM) coù moät vò trí ñaëc bieät quan troïng caû veà maët chính trò, kinh teá, xaõ hoäi vaø giao löu quoác teá, laø moät trung taâm cuûa khu vöïc phía Nam vaø caû nöôùc. Vôùi vò trí laø moät ñoâ thò lôùn nhaát nöôùc ta, moät trung taâm lôùn veà kinh teá, vaên hoaù, khoa hoïc, coâng ngheä, ñaàu moái giao löu quoác teá quan troïng, Thaønh phoá (TP) luoân chòu söï taùc ñoäng saâu saéc bôûi boái caûnh chung cuûa trong nöôùc vaø quoác teá. Moãi thuaän lôïi hay khoâng thuaän lôïi, moãi thaønh coâng hay khoâng thaønh coâng, moãi böôùc ñi nhanh hay chaäm, beàn vöõng hay thieáu beàn vöõng cuûa TP ñeàu coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán nhòp ñieäu phaùt trieån chung cuûa khu vöïc vaø caû nöôùc. Beân caïnh nhöõng thuaän lôïi cô baûn töø nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc, nhöõng kinh nghieäm trong quaù trình thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng, söï môû roäng quan heä hôïp taùc vaø lieân keát quoác teá… Thaønh phoá cuõng ñaõ gaëp khoâng ít khoù khaên (chuû quan laãn khaùch quan). Nhaèm tieáp tuïc phaùt huy vò trí vaø vai troø cuûa TP, Nghò quyeát cuûa Ñaïi hoäi ñaïi bieåu Ñaûng boä thaønh phoá laàn thöù 7 ñaõ khaúng ñònh: “tieáp tuïc giöõ vöõng vai troø moät trung taâm thöông maïi-dòch vuï-coâng nghieäp cuûa khu vöïc phía Nam vaø caû nöôùc”[7, tr.3]. Trong thôøi gian qua, TPHCM ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh coâng quan troïng trong vieäc thu huùt nguoàn voán trung vaø daøi haïn, trong ñoù goàm thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi (ÑTNN). Do coù öu theá veà vò trí ñòa lyù, haï taàng kyõ thuaät, nguoàn nhaân coâng laønh ngheà nhaát caû nöôùc, TP khoâng nhöõng laø ñòa phöông sôùm thu huùt ñöôïc ÑTNN, maø coøn lieân tuïc nhieàu naêm daãn ñaàu veà soá döï aùn vaø nguoàn voán ÑTNN. Tröôùc söùc eùp loä trình giaûm thueá quan, TPHCM laø coät moác quan troïng cuûa tieán trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, TP phaûi baèng moïi caùch tranh thuû toái ña ngoaïi löïc, phaùt huy cao ñoä tieàm löïc beân trong, ñaåy nhanh vieäc hoaøn thieän moâi tröôøng chính saùch, taïo ñieàu kieän thu huùt ÑTNN hieäu quaû nhaèm thöïc hieän caùc muïc tieâu chieán löôïc veà phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi maø TP ñaët ra. Tình hình nghieân cöùu trong nöôùc: ñaõ coù nhieàu nhaø khoa hoïc tieán haønh nghieân cöùu. Moät soá trong ñoù laø: ñeà taøi “Ñaùnh giaù vai troø cuûa Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi trong phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh” (do Th.s Nguyeãn Vaên Quang chuû nhieäm, Vieän Kinh teá TPHCM 2004); ñeà taøi “Khaûo saùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam” (do Nguyeãn Thanh Haø, Nguyeãn Voõ Höng, Vieän Quaûn lyù kinh teá Trung öông vaø Klaus Meyer, tröôøng kinh doanh London thöïc hieän, Haø Noäi 2/2003); ñeà taøi “Ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh giai ñoaïn 1991-2000” (do TS. Nguyeãn Ngoïc Thanh vaø Nguyeãn Ñình Mai cuøng caùc coäng söï thöïc hieän, naêm 2000); ñeà taøi “Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû Tthaønh phoá Hoà Chí Minh - tình traïng vaø giaûi phaùp” (do TSKH. Traàn Troïng Khueâ, TS. Tröông Thò Minh Saâm, PGS.TS. Ñaëng Vaên Phan vaø caùc coäng söï thöïc hieän); ñeà taøi “Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam töø 1988 ñeán nay” (cuûa Traàn Thò Hoàng Leâ, ÑHSP TPHCM - 2004); ñeà taøi “Tìm hieåu tình hình ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Thaønh Phoá Hoà Chí Minh giai ñoaïn 1991-2003” (cuûa Cao Vaên Bieân, ÑHSP TPHCM)… Caùc nghieân cöùu treân phaàn lôùn ñeà caäp ñeán ÑTNN taïi TPHCM, Vieät Nam trong moái töông quan chung caùc vôùi nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. Ngoaøi ra coøn coù moät soá caùc baøi baùo, phoùng söï… nhöng chæ döøng ôû caáp ñoä cung caáp thoâng tin, gôïi môû caùc vaán ñeà mang tính khaùi quaùt. Nhö vaäy, ÑTNN ñaõ vaø ñang ñoùng moät vai troø quan troïng trong söï phaùt trieån kinh teá cuûa TPHCM veà caùc maët nhö giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, taïo ra söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá cuûa TP… Tuy nhieân, nguoàn voán ÑTNN vaøo TP töø 1995-2004 coù nhieàu söï thay ñoåi, nhöng so vôùi moät soá nöôùc trong khu vöïc thì khaû naêng thu huùt vaãn coøn haïn cheá. Tröôùc tình hình ñoù ñoøi hoûi phaûi coù moät coâng trình nghieân cöùu toång theå ÑTNN vaøo TP trong thôøi gian qua ñeå tìm hieåu, ñaùnh giaù nhöõng maët ñöôïc vaø chöa ñöôïc töø ñoù ñöa ra nhöõng bieän phaùp ñuùng ñaén trong thôøi gian tôùi. Söï ra ñôøi cuûa ñeà taøi “Ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñeán söï phaùt trieån caùc ngaønh vaø lónh vöïc cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh” cuõng naèm trong lyù do ñoù. 2. MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU Ñaùnh giaù hieän traïng ÑTNN taïi TPHCM trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ñaëc bieät laø giai ñoaïn sau khi coù chuû tröông chuû ñoäng tích cöïc thu huùt ÑTNN 1998-2005. Phaân tích vaø chæ ra caùc maët maïnh, maët yeáu vaø chæ ra ñöôïc caùc nhaân toá taùc ñoäng ñeán caùc ngaønh vaø caùc lónh vöïc cuûa quaù trình ÑTNN taïi TPHCM. Vieät Nam noùi chung vaø TPHCM noùi rieâng quan taâm quaù nhieàu vaøo ñeán soá löôïng voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi trong khi caùc nöôùc laïi chuù troïng thu huùt chaát löôïng caùc nguoàn voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi. Trong quaù trình caïnh tranh thu huùt ñaàu tö ta quaù coi troïng seõ laáy ñöôïc bao nhieâu döï aùn nhöng döôøng nhö xem nheï lôïi ích cuûa döï aùn, taùc ñoäng cuûa döï aùn ñeán neàn kinh teá. Ñònh höôùng ñöa TPHCM trôû thaønh moät trung taâm thöông maïi, dòch vuï, saûn xuaát coâng nghieäp söû duïng nhieàu chaát xaùm, coâng ngheä cao, vì theá ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng giaûi phaùp thu huùt ñaàu tö maïnh meõ maø caùc giaûi phaùp naøy phaûi quan taâm ñeán chaát löôïng caùc döï aùn. Treân cô sôû ñoù ñeà taøi ñöa ra moät soá kieán nghò nhaèm thu huùt maïnh meõ hôn nöõa nguoàn ngoaïi löïc, taêng cöôøng caùc taùc ñoäng tích cöïc vaø haïn cheá caùc taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñeå phuïc vuï coâng cuoäc xaây döïng vaø phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa TP trong thôøi gian tôùi. Ñöa ra moät soá kieán nghò nhaèm thu huùt maïnh meõ hôn nöõa nguoàn ngoaïi löïc ñeå phuïc vuï coâng cuoäc xaây döïng vaø phaùt trieån TP trong thôøi gian tôùi. 3. PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU -Veà noäi dung: luaän vaên chæ giôùi haïn vaøo vieäc phaân tích, ñaùnh giaù caùc yeáu toá: +Soá döï aùn ñöôïc caáp pheùp. +Soá döï aùn phaân theo ngaønh kinh teá vaø lónh vöïc ñaàu tö. +Quy moâ döï aùn, soá voán bình quaân moät döï aùn. +Ñoái taùc ñaàu tö chuû yeáu. +Thu huùt vaø söû duïng lao ñoäng. -Veà thôøi gian: töø 1995-2004, ñaëc bieät laø giai ñoaïn 2000-2004. -Veà khoâng gian: phaïm vi nghieân cöùu TPHCM. 4. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU -Thu thaäp vaø phaân tích caùc taøi lieäu, vaên baûn, soá lieäu lieân quan ñeán ÑTNN trong phaïm vi caû nöôùc vaø TPHCM. -Keá thöøa caùc tö lieäu coù saün. -Phöông phaùp phaân tích lieân ngaønh. -Söû duïng phaân tích thoáng keâ vaø phöông phaùp so saùnh. ... - tailieumienphi.vn