Luận án Tiến sĩ Y học: Thực trạng tăng huyết áp, đái tháo đường ở nhóm tuổi 40 đến 59 tại Đông Sơn, Thanh Hóa và hiệu quả một số biện pháp can thiệp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỘ Y TẾ VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƯƠNG -----------------*------------------- ĐỖ THÁI HÒA THỰC TRẠNG TĂNG HUYẾT ÁP, ĐÁI THÁO ĐƯỜNG Ở NHÓM TUỔI 40 - 59 TẠI ĐÔNG SƠN, THANH HÓA VÀ HIỆU QUẢ MỘT SỐ BIỆN PHÁP CAN THIỆP LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC CHUYÊN NGÀNH: Vệ sinh xã hội học và Tổ chức y tế MÃ SỐ: 62 72 01 64 Hướng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Thanh Long GS.TS. Trương Việt Dũng HÀ NỘI – 2015 Lời cảm ơn Tôi xin trân trọng cảm ơn Lãnh đạo Viện Vệ sinh Dịch tễ trung ương, phòng Đào tạo Sau đại học Viện Vệ sinh Dịch tễ trung ương, các Thầy giáo, Cô giáo đã hết lòng giảng dạy, truyền thụ kiến thức và tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu. Tôi xin cảm ơn lãnh đạo sở Y tế tỉnh Thanh Hóa, tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Thanh Hóa; Bệnh viện đa khoa, Trung tâm Y tế huyện, Trạm Y tế các xã trên địa bàn huyện Đông Sơn đã ủng hộ, giúp đỡ tôi trong quá trình triển khai nghiên cứu tại địa bàn. Trân trọng cảm ơn những người dân đã đồng ý tham gia công trình nghiên cứu này. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến GS. TS. Nguyễn Thanh Long và GS. TS. Trương Việt Dũng, những người thầy đã tận tình hướng dẫn, động viên, kèm cặp, giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận án. Tôi xin bày tỏ lòng tri ân đến bạn bè, đồng nghiệp đã thường xuyên động viên, hỗ trợ, chia sẻ với tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu. Cuối cùng, để có được ngày hôm nay, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn vô hạn đến Cha, Mẹ đã sinh thành, dưỡng dục, nuôi tôi khôn lớn trưởng thành; Người bạn đời Trịnh Thị Thu Hằng và các con: Việt Hà, Thái Hùng đã động viên và chia sẻ với tôi khi tôi gặp khó khăn trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Xin gửi đến tất cả mọi người lòng biết ơn sâu sắc./. Hà Nội, tháng 12 năm 2015 Đỗ Thái Hòa LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố. Hà Nội, ngày tháng năm 2015 Đỗ Thái Hòa MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG......................................................................................ii DANH MỤC BIỂU ĐỒ.................................................................................v DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ...................................................................vi DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT....................................................................vii ĐẶT VẤN ĐỀ ...............................................................................................1 Chương 1. TỔNG QUAN ..............................................................................3 1.1. Thực trạng bệnh THA và bệnh ĐTĐ trên thế giới và tại Việt Nam............3 1.2. Một số yếu tố liên quan đến bệnh THA và bệnh ĐTĐ................................12 1.3. Một số mô hình quản lý người bệnh THA và người bệnh ĐTĐ ...............26 Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..................39 2.1. Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu................................................39 2.2. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................44 2.3. Các biến số, chỉ số sử dụng trong nghiên cứu...............................................54 2.4. Quản lý, xử lý và phân tích số liệu..................................................................62 2.5. Các biện pháp khống chế sai số.......................................................................63 2.6. Khía cạnh đạo đức nghiên cứu........................................................................63 2.7. Tổ chức thực hiện và lực lượng tham gia.......................................................64 2.8. Những hạn chế của đề tài..................................................................................65 Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .........................................................67 3.1. Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến tăng huyết áp, đái tháo đường của đối tượng nghiên cứu....................................................................67 3.2. Hiệu quả một số biện pháp dự phòng, quản lý bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường ở nhóm tuổi trung niên................................................................92 Chương 4. BÀN LUẬN..............................................................................102 4.1. Về thực trạng và một số yếu tố liên quan đến tăng huyết áp, đái tháo đường ở nhóm tuổi trung niên tại Đông Sơn, Thanh Hóa, năm 2013 ...102 4.2. Về hiệu quả biện pháp dự phòng, quản lý người bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường ở nhóm tuổi trung niên.......................................................125 KẾT LUẬN................................................................................................137 KIẾN NGHỊ...............................................................................................139 TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................140 PHỤ LỤC ..................................................................................................161 ii DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. Phân loại THA ở người lớn (Từ 18 tuổi) theo JNC-7......................3 Bảng 1.2. Tỷ lệ mắc bệnh tăng huyết áp ở một số nước trên thế giới..............4 Bảng 1.3. Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh ĐTĐ và các rối loạn đường huyết (WHO - 1999)..............................................................................7 Bảng 1.4. Tiêu chuẩn chẩn đoán ĐTĐ và các dạng rối loạn dung nạp dựa vào glucose huyết tương theo WHO - IDF 2008, cập nhật 2010 ..8 Bảng 1.5. Sự phân bố bệnh đái tháo đường trên thế giới ..............................10 Bảng 1.6. Thang điểm FINDRISC đánh giá nguy cơ ĐTĐ...........................25 Bảng 1.7. Nguy cơ tiến triển bệnh ĐTĐ týp 2 trong 10 năm tới dựa theo FINDRISC.................................................................................26 Bảng 1.8. Tóm tắt các nhóm can thiệp tăng huyết áp....................................27 Bảng 2.1. Một số thông tin liên quan về 4 xã nghiên cứu .............................43 Bảng 2.2. Tiêuchuẩnchẩnđoán,phân loạiTHAápdụngtrong nghiêncứu: .......58 Bảng 2.3. Tiêu chuẩn chẩn đoán ĐTĐ và rối loạn đường huyết áp dụng trong nghiên cứu:.......................................................................59 Bảng 3.1. Một số đặc điểm cá nhân của đối tượng nghiên cứu ........................67 Bảng 3.2. Tình hình ốm đau và khám bệnh trong hai tuần trước điều tra của đối tượng nghiên cứu...........................................................68 Bảng 3.3. Tình hình kiểm tra sức khỏe trong năm qua của đối tượng nghiên cứu.................................................................................69 Bảng 3.4. Thực trạng theo dõi huyết áp và tiền sử tăng huyết áp của đối tượng nghiên cứu.......................................................................70 Bảng 3.5. Tình trạng tăng huyết áp qua kết quả đo huyết áp cho đối tượng nghiên cứu.................................................................................72 Bảng 3.6. Thực trạng theo dõi đường huyết và tiền sử đái tháo đường của đối tượng nghiên cứu.................................................................72 Bảng 3.7. Kết quả test nhanh đường huyết của đối tượng nghiên cứu...........73 Bảng 3.8. Kiến thức của đối tượng nghiên cứu về các yếu tố nguy cơ đối với bệnh không lây nhiễm..........................................................74 Bảng 3.9. Kiến thức của đối tượng nghiên cứu về tăng huyết áp.......................76 Bảng 3.10. Kiến thức của đối tượng nghiên cứu về bệnh ĐTĐ..........................78 Bảng 3.11. Thực trạng sử dụng thuốc lá, thuốc lào.......................................79 Bảng 3.12. Thực trạng hoạt động thể lực của đối tượng nghiên cứu.............80 Bảng 3.13. Thực trạng uống rượu, bia của đối tượng nghiên cứu ......................81 ... - tailieumienphi.vn