Xem mẫu

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIÊN QUÂN Y TỐNG THANH HẢI NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG VẠT DA CÂN THƢỢNG  ĐÕN MỞ RỘNG CÓ NỐI MẠCH TĂNG CƢỜNG  BẰNG NHÁNH XUYÊN ĐỘNG MẠCH CÙNG VAI NGỰC TRONG ĐIỀU TRỊ SẸO CO KÉO  VÙNG CẰM CỔ LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC HÀ NỘI ­ 2022
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIÊN QUÂN  Y TỐNG THANH HẢI NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG VẠT DA CÂN  THƢỢNG ĐÕN MỞ RỘNG CÓ NỐI MẠCH  TĂNG CƢỜNG BẰNG NHÁNH XUYÊN ĐỘNG  MẠCH CÙNG VAI NGỰC TRONG ĐIỀU TRỊ SẸO CO  KÉO VÙNG CẰM CỔ Chuyên ngành: Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ và Tái  tạo Mã số: 9. 72. 01. 19 LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y  HỌC Hƣớng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Vũ Quang Vinh 2. PGS.TS. Trần Vân Anh
  3. HÀ NỘI ­ 2021
  4. LỜI CAM ĐOAN Tôi  xin  cam  đoan  đây  là  công  trình  nghiên  cứu  cảu  riêng  tôi  với  sự hƣớng dẫn của tập thể cấn bộ hƣớng dẫn. Các  số  liệu,  kết  quả  quả  trong  luận  án  này  là  trung  thực  và  đƣợc  công  bố  một  phần  trong  các  bài  báo  cáo  khoa  học.  Luận  án  chƣa  từng  đƣợc công bố. nếu có gì sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Nghiên cứu sinh Tống Thanh Hải
  5. MỤC LỤC  ĐẶ T     VẤ    N     Đ    Ề                                                                                                         ..................................................................................................      1  C HƢƠ    N    G       1 .   TỔ N    G       Q UA    N       T À    I LI   ỆU                                                           .......................................................      3 1.1.  ĐẶ C     I  Ể M     Đ    I  Ả I P    G    HẪ    U       SI N    H     L    Ý       VÙ N    G       C Ằ    M CỔ      .........................                            3     1.1.1.  Đ  ặc  đ   i  ểm    g i  ải    p h    ẫu    v ùn      cằm    cổ   ................................................    g                                                   3     1.1.2.  Ch ứ    c     nă n   g      s i  nh    lý    v ùn      cằm    cổ   ......................................................    g                                                         4     1.2.  TỔN G       QUA N       C Á    C       P H    ƢƠ    N    G       P HÁ       Đ I  Ề U    P       T RỊ       S Ẹ    O     ỨNG         D I   C H  B  ỎN G       V Ù    N    G       C Ằ       CỔ   ..............................................................................    M                                                                                 4         ữ n 1.2.1.  N h   g      kh ó      k h   ă  n       đ i  ề u      t ro ng      tr ị   s   ẹ o      d i   ch ứ    n   g      b ỏ    ng       v ùn    g      ằ m    c       c ổ        4  1.2.2.  Các    p h   ƣơ    ng       ph áp    i  ề u     đ      t r ị  s  ẹo    di  c    h   ứ       b  ỏn g    ng      vù ng     ằm    cổ   ........     c           6     1.2.3.  X u       thế     hi ệ    n       n ay        tr o     n g       p h   ẫ    u    ật     t ạo     h ì  n h       t h u       s ẹ    o     ứ n       d i    c h       bỏn g   g      v ùn      cằm    cổ   .............................................................................................    g                                                                                                8     1.3.  VẠ T       D A       NHÁN H       XUY ÊN       T R    O    NG       P HẪ       THU  ẬT    T Ạ    U    O       H Ì   N H       VÙN G       C Ằ    M CỔ      .........................................................................................                                                                                            10          á  i   n i  ệm    và  p 1.3.1.  K h      l oại    v ạ     h â  n    t   da    n há    n   h      x u     y ên      ...............................                                  10        1.3.2.  Các    p h   ƣơ    ng       ph áp       k h   ả    o       m  ạch    m áu      s át       c ủ    a     v ạ    t   d a     n h   á  nh       x u   y   ên      .  12        1.3.3.  Các    p h   ƣơ    ng       ph áp       rộng    k í  ch    th ƣớ       m ở    c     v ạ    t   da    n h   á  n   h      x u   y   ên      .......          20        1.3.4.  M  ột    s ố       vạt    da    n h   á  n   h      xu y   ên       th ƣờ    n      sử    dụ ng   g       t r o n      t ạ o   g      h ì  nh    t ổ   n    k h   u    ết    r ộ ng   y       v ù   n   g      c ằ    m       cổ   ......................................................................                                                                         25        1.4.  T Ì   N H         H Ì   N H         CỨU,      ỨNG      DỤN G         NGH I  Ê N         VẠ T         D A         C Â    N       TH ƢỢ    N    G       ĐÒN    T R      ON G     ẪU    T H       P H     ẬT    TẠ O    U       H Ì   N H       VÙNG    C Ằ    M       CỔ     31 1.4.1.  N g   h   i  ê n      c ứ      g i  ả i   p h    u   ẫ      m  ạch    m áu    u       vạt    da    c â  n      t h ƣợ    ng       đ ò   n     ...........              31        1.4.2.  V  ề độ n      m  ạch    c ù   g   ng       vai    n g   ự    c và     ứ       dụng   ................................    ng                                   32        1.4.3.  Ứng    d  ụn g      v   ạ t   d a     cân    th ƣợ    n   g      đ òn       t r o ng    ẫu    t h u       p h    t   t ạo    h ìn   ậ    h     .....        33       
  6. 1.4.4.  V ề       m ở       rộ n   g      kí ch     ớc    v ạ       t h ƣ    t   da    c â  n      t h ƣ    ợ    n   g      đ ò   n     .........................                            35         C HƢƠ    N    G       2 .   Đ  ỐI    T ƢỢ    N    G       V À       P HƢƠ    N    G       P H    Á    P       N GHIÊN       C  ỨU   ....       37        2.1.................................................................TH   I  Ế T    K    Ế       N GHI    Ê       CỨU       N                                                                                                                  37 ...............................................................................................................       2.2...........................................................ĐỐ   I   T ƢỢ   N    G       NG H       CỨU       I  Ê N                                                                                                                  37 ...............................................................................................................       2.2.1.   N    g   h   i  ê n      c ứ      g i  ả i   p h    u   ẫ    u      tr ê  n      xác   ......................................................                                                         37        2.2.2.   N g   h   i  ê n      c ứ      g i  ả i   p h    u   ẫ    u      tr ê  n      M D    CT      ................................................                                                   37        2.2.3.   N g   h   i  ê n      c ứ    u      l â m       sà n     g   .....................................................................                                                                        38        2.3......................................................P    H    ƢƠ    N       T I  Ệ N    G       CỨU          NGH I  Ê N                                                                                                                  40 ...............................................................................................................       2.3.1.   N    g   h   i  ê n      c ứ      g i  ả i   p h    u   ẫ    u     ....................................................................                                                                       40        2.3.2.   N g   h   i  ê n      c ứ    u      h ìn      ả n    h   h      c h   ụ    p      M D    CT      ................................................                                                   41        2.3.3.   N g   h   i  ê n      c ứ    u      l â m       sà n     g   ......................................................................                                                                         41        2.4.....................................................P    H    ƢƠ    N    G       P HÁ    P       CỨU          NGH I  Ê N                                                                                                                  43 ...............................................................................................................       2.4.1.   N    g   h   i  ê n      c ứ      g i  ả i   p h    u   ẫ    u     ....................................................................                                                                       43        2.4.2.   N g   h   i  ê n      c ứ    u    ụp    c  ắt    l ớ p      c h      v i   t í n h      đ a     d       đầu    dò   ...........................   ãy                              48        2.4.3.   N g   h   i  ê n      c ứ    u      l â m       sà n     g   .....................................................................                                                                        52            Ử L  2.4.  X     Ý    I  Ệ   U   .................................................................................       SỐ  L                                                                                    65         C HƢƠ    N    G       3 .   K  ẾT    Q U    Ả       N GHIÊN       C  ỨU   .................................................                                                    66        3.1.  KẾ T       QU Ả       NGHI Ê       CỨU  G    N    I  Ả I P    ẪU   .............................................    H                                                66        3.1.1.  K  ết    q uả    ảo    s át       k h       v ề       đ ộ    n      m  ạch    t h   ƣợ ng   g       đ ò   n     ............................                               66        3.1.2.  K  ết    q uả    ảo  s       k h    át       n h   á  nh       x u   y       của    đ ộ   ên    n      m  ạch    c ù   g   ng       vai    n g   ự    c    ...      68        3.1.3.  K  ết    q uả       c hụ    p      m ạ    n     h    m áu     ọn    lọc    xác    đị nh       c h       v ùn      cấp    m áu    g       c ủ    a     đ  ộn g      m  ạch    t h   ƣợ ng       đ ò   n     ..........................................................................                                                                             72        3.1.4.  K  ết    q uả       c hụ    p      m ạ    n     h    m áu     ọn    lọc    xác    đị nh       c h       v ùn      cấp    m áu    g       c ủ    a     n h   á  n   h      x u   y   ên       đ ộ    n      m  ạch    c ù   g   n   g      vai    n g   ự    c    .................................................                                                    72       
  7.  3 .  1.5 .   K ế    t   q u    ả      c h    ụ    p       m ạ    n    h       má u       c h    ọ    n       l ọ c     x á   c     đ ị   n h       s ự    g   i  a o      t  h o   a       m ạ    n    g      m ạ   c  h     c ủ    a     đ ộ    n    g      m ạ   c  h       t h ư    ợ    n    g      đ ò   n       v à      n h    á   n    h       x u    y   ê  n       d a      c ủ    a      đ ộ    n    g      m ạ    c  h         c ù    n    g      va i   ng ự    c    . .  73  3.2.  KẾ T       QU Ả       KHẢ O       S Á       ĐỘN G    T       M Ạ    C      H    C ÙN       VA I   NG  ỰC    T R    G    Ê    N       P H    IM C    HỤ    P C    Ắ    T       L Ớ    P     V    I    T    Í   N H     Đ    A       D Ã      Y    ĐẦ U     D    Ò      .............................                                73        3.2.1.  Đ  ặc    đ i  ểm    t u   ổi,    g i  ới    c  ủa    đ ố    i   tƣ ợ    n      kh  ảo    s át   g      ..............................                                 73        3.2.2.  V ị   t r í  x u   ấ   á  t   của  n    t   p h   h   á  n   h      x u   y   ên      ..................................................                                                     74        3.2.3.  T ƣ    ơ    n     g    q u   a  n      v ị   trí    n gu    y       ủy    nh á  nh   ên       xu y       đ  ộn g   ên      m  ạch    c ù   ng       v a  i    ng ự    c     so    v ớ     ốc g i  ả i   ph ẫ    i   các  m      l ân    c  ận   .................................................    u                                                    75          i  ề u 3.2.4.  C h      d à  i   n h   á  n   h      x u     y ên       đ ộ    n      m  ạch    cùng  v   g   ai       ng ự    c    ......................                         76        3.2.5.  Đ ƣ    ờ    n     g    k í  n h      nh á  n   h      x u   y   ên       độ n   g      m ạ    c    h    c ùn    g      v a  i   n g   ự    c    ..................                     77        3.2.6.  H ƣ    ớ     g    đ i   của    n h    n   á  nh       xu y   ên       độ ng       m ạ    c    h  c    ù   n   g      v ai       ng ự    c     t r o n   g      da     . ..    78 3.3.  KẾ T       QU Ả       N GHI    Ê       CỨU    L M    N       SÀ N       VẠ T    G       D A       C Â    N       TH ƢỢ    N    G       ĐÒ N       NỐ I M    Ạ    C      H    V I   P HẪ       TẠI    ĐẦ U    U       XA   ..............................................                                                 79        3.3.1.  Đ  ặc  đ   i  ể   m    l â   m    s   à n      của    b ệ   g    nh       n h   â  n     .............................................                                                79        3.3.2.  K  ết    q uả       tr on    g      v à s    a  u      p h   ẫ    u   ật   ..................................................      th u                                                     85        3.3.3.  Đ á  n   h      g iá    ết    q uả    k      ............................................................................                                                                               91          ất    b ạ 3.3.4.  T h    i   và    b i  ế n      ch ứ    ng      .................................................................                                                                    97         C HƢƠ    N    G       4 .   B À    N       L UẬ    N      ..........................................................................                                                                             98        4.1.  N GH       CỨU    G I  Ả I   P HẪ    I  Ê N    U       H Ệ     ỐN G       T H       M Ạ    CH       M Á    U       C Ủ       V  ẠT      A  D A       C Â    N       THƢ Ợ    N    G       ĐÒ N       V À       M   Ạ CH       ĐỘ NG       C ÙN       VA I   NGỰC   .......    G          98        4.1.1.  Ng u   ồ       c  ấp     m áu    n        c h      v  ạt     da     c ân   o        th ƣ    ợ    n     g    đ òn       đ ầ    u      t  r u n   g       tâm    là    đ  ộn g      m  ạch    t h   ƣợ ng       đ ò   n     .........................................................................                                                                            98        4.1.2.  Ng u   ồ      c  ấp    m áu    n       c ho    t   tại    đ ầ       v ạ    u      x a    ­   n h   á  n   h      xu y       c  ủa    đ  ộn g   ên      m  ạch    c ù   ng       vai    n g   ự    c    ........................................................................................                                                                                           1    0   0   
  8. 4.1.3.  Vù ng        c ấ    p       m áu        và     k h   ả        nă n   g       g i  a o        g i  ữ a      c á  c      n   h á  n       t h oa   h       x u   y   ên       đ  ộn g      m  ạch    cùng    v ai       ng ự    c     và    đ ộ       m  ạch    t h ƣ    ng    ợ    n   g      đ ò   n     .......................                          1    0   4          CỨU  LÂ 4.2.  NGH I  Ê N    M S    ÀN    G      .............................................................                                                                1    0   6    4.2.1.  Đ  ặc  đ   i  ểm    l â   m    sà n   g     .....................................................................                                                                        1    0   6    4.2.2.  L ý      d o      c h   ọ    n      v ạ    t  ............................................................................                                                                               1    1   1    4.2.3.  Cơ     sở     k h        h  ọc     về     độ     t i n     c  ậy     c ủ   oa      a     v ạ    t    da     c â  n       th ƣợ    n   g       đ ò   n       nố i    m  ạch    vi  p   ẫu    t ạ i   đ ầ    h    u      xa   ......................................................................                                                                         1    1   4    4.2.4.  T hi    ế    t   k ế       v ạ    t  ................................................................................                                                                                   1    2   0    4.2.5.  V  ề giải    p hó       sẹo  v    ng    ù   n      cằm    cổ v   g      à x    ác     đ   ị  n h      ng u   ồ      m  ạch    nhậ n    n     . .    1 2   1    4.2.6.  Ph ẫ    u      t í c h     ạt    d a     cân    th ƣợ    v    n   g    đ    òn       và    c u   ố    n      m  ạch    cùng    vai    n g   g     ự c    .    1 2   3    .  7.    V  ề xử    t r í  n ơ    4.2       v  ạt   ...........................................................    i   c ho                                                              1    2   7    4.2.8.  Ch ă    m    s ó     c v    à     th    eo       dõ i   s a  u      p h   ẫ    u   ật   ..........................................      th u                                             1    2   7    4.2.9.  V  ề đ á  nh       g i  á k ế    t   q uả      ....................................................................                                                                       1    3   0    4.2.10.  V  ề t    t   b  ại    và    b i  ế n    h ấ    ứn g      c h     .......................................................                                                          1    3   1     K Ế    T L    U    Ậ    N                                                                                                         .................................................................................................    3  1   3     KIẾN    N GHỊ      ................................................................................................                                                                                                   1    3   6     DAN H     MỤ    C       CÁ C     C    Ô    N    G T    R    Ì  N    H      ...........................................................                                                              1    3   7     C Ô    N    G BỐ       KẾT    Q U    Ả       N GHIÊN       C  ỨU  CỦ    A       Đ  Ề T À    I    ...........................                              1    3   7     T À    I     LI Ệ    U       TH A    M       KH Ả    O      PHỤ LỤC
  9. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Tên viết tắt Phiên giải tiếng anh Phiên giải tiếng việt CSA Circumflex scapular artery Động mạch mũ vai MDCT Multi detector­row Chụp  cắt  lớp  vi  tính  đa  dãy computed tomography đầu dò DSA Digital subtraction Chụp mạch số hóa xóa nền angiography TRAM Transverse rectus abdominis Vạt ngang cơ thẳng bụng Musculocutaneous flap SIEA Superficial inferior Động   mạch   thƣợng   vị   dƣới epigastric artery ICP Intercostal perforator artery nông Nhánh  xuyên  động  mạch  liên sƣờn MRI Magnetic resonance imaging Chụp cộng hƣởng từ hạt nhân PGE1 Prostaglandin E1 SBA Số bệnh án WK Wolf­Krause CTA Computed tomography Chụp cắt lớp vi tính mạch  máu angiography
  10. DANH MỤC BẢNG Bảng Tên bảng Trang  2.1.         Các       t  h ôn    g    ụp    c  ắt    l  ớ p      số    c h      v i   t  í n h      đ a     đ ầ    u      dò    k h   ả    o      s á  t   n h   á  n   h      x u   y   ên       c ủ      a    đ ộ    n      m  ạch    cùng    vai    n g   g   ự    c    ............................................................                                                               49        3.1.K    ho    ả    n   g       cá c  h       từ    n gu    y        ủy    c ủ   ên        m  ạch     c ổ      a     độ ng        n ga    n      t  ớ i   đầu      g  tr on    g    x   ƣ    ơ    n   g      đ ò   n     ..................................................................................                                                                                     66        3.2.T   ƣ   ơ    n      c  ủa    n   g u     g    qu a  n   y       ủy    độ n   ên      m  ạch    t h   ƣ ợ   g    n   g      đ òn       v ớ    i   xƣ ơ    n   g        đ òn      ........................................................................................................                                                                                                           66        3.3.K    ho    ả    n   g       cá c  h       từ     n gu    y        ủy     động     m  ạch     t h ƣ   ên    ợ    n   g       đ ò       t ới     đ ầ   n    u       t r o   n g    x   ƣ    ơ    n   g      đ ò   n     ..................................................................................                                                                                     67        3.4.............................................Ch    i  ều    d à  i   c ủ    a     đ ộ    n      m  ạch    t h   ƣợ n   g   g      đò n                                                                                                                       68 ...............................................................................................................        3.5...............................Đ    ƣ    ờ    n     g    k ín    h      n g   o   ài       c ủ    a     độ n      m  ạch    t h   ƣợ ng   g       đ ò   n                                                                                                                       68 ...............................................................................................................        3.6..........................................Ch   i  ều    d à  i   c ủ    a     đ   ộ    n   g     ạch    c ù    m   ng       v a  i   n g   ự    c                                                                                                                      69 ...............................................................................................................        3.7....Đ    ƣ    ờ    n     g    k ín    h      n g   o   ài     c    ủ    a     độ n      m  ạch    cùng    v a  i   n g   g    c     t ạ i   ng u   ự   y       ủy      ên                                                                                                                  69 ...............................................................................................................        3.8..................N    gu    y       ủy    của  n   ên   h   á  nh       x u       độ ng     y ên       m  ạch    c ù   ng       v   a i   n g   ự    c                                                                                                                      70 ...............................................................................................................        3.9....................Ch    i  ều    d à  i   n h   á  nh       xu y   ên       c ủ    a     đ   ộ    n      m  ạch    c ùn   g    g      v a  i   n g   ự    c                                                                                                                      71 ...............................................................................................................        3.10........................Đ    ƣ    ờ    n     g    k ín    h      n g   o   ài       c ủ    a     nhá n   h      x u   y       t ạ i   ng u   ên   y       ủy      ên                                                                                                                  71 ...............................................................................................................        3.11..................................Đ     ặc    điểm    t u   ổ i,      g i  ớ i   c  ủa    đố i   tƣ ợ    ng   ảo    s á  t         k h                                                                                                                  73 ...............................................................................................................        3.12.............................................................V    ị   trí  x   ất    p hát    u       n há    n   h      x u   y   ên                                                                                                                        74 ...............................................................................................................        3.13.. .K    ho    ả    n   g      từ    n g      cá c  h   u   y       ủy    nhá n   ên   h      x u   y       đ  ộn g   ên      m  ạch    c ù   ng       v a  i     ng ự    c   đ   ế    n      m ỏ      m    cùng  v     a i  ......................................................................                                                                         75        3.14.. .K    ho    ả    n   g      từ    n g      cá c  h   u   y       ủy    nhá n   ên   h      x u   y       đ  ộn g   ên      m  ạch    c ù   ng       v a  i     ng ự    c   đ   ế    n      xƣ ơ    ng       đ òn      ...........................................................................                                                                              76        3.15..........................Ch    i  ều    d à  i   n h   á  nh       xu y   ên       đ ộ    n      m  ạch    c ù   g   ng       v a  i   n g   ự    c                                                                                                                      76 ...............................................................................................................       
  11. 3.16..........................................Đ    ƣ    ờ    n     g    k ín    h      n h   á  nh       x u   y       tại    ng u   ên   y       ủy      ên                                                                                                                  77 ...............................................................................................................        3.17.....Đ    ƣ    ờ    n     g    k ín    h    n    h   á  nh       x u   y       tại    v ị   t r í  n h   ên   á  n   h    x    u   y   ên       qua    cân    v à  o    d    a                                                                                                                      77 ...............................................................................................................        3.18................................................H    ƣ    ớ     g    đi    c  ủa    nh á  n    n   h      xu y   ên       t ro ng       da                                                                                                                     78 ...............................................................................................................        3.19...........................................................T    u    i   và    g i  ới    c  ủa    ng ƣ   ổ     ời    b ệ    n   h                                                                                                                       79 ...............................................................................................................         Bả n   g      3 .  20.    P h   â  n      b ố       b ệ    n   h      n h   â  n      t h e  o      tác    n h   â  n      c hí    nh       gây    b ỏ      n g     .....................                        79         Bả n   g      3 .  21.    L ý      d o      v i  ệ n      v à  o     .............................................................................                                                                                79       
  12. Bảng Tên bảng Trang 3.22........................................................................................................Ph      â n       v ị   t r í  s  ẹo    v ùn      b ố      cằm    cổ                                                                    g   ...............................................................       80 3.23........................................................................................................T    í  n       ất    sẹo  v  h    c h    ù   n   g      m    c   ổ                                                                              c ằ   .......................................................................       80 3.24........................................................................................................Đ    ặ     c điểm    h ì  n h      th á  i   s ẹ    o      v ù   n      cằm    cổ                                                           g   .......................................................       81 3.25........................................................................................................Mà      u    sắc  s   ẹo    v ùn    g      c ằ    m       cổ                                                                             .........................................................................       81 3.26........................................................................................................Đ    ặ     c điểm    c ả      m    g i  ác  s   ẹo    vù ng       c  ằm    cổ                                                          ......................................................       82 3.27........................................................................................................T    h     ời    g i  an    s ẹ    o    t   đ  ầu    co  k      b ắ      gây    hạn    c h     é o   ế c    h   ứ    c n    ăn    g      v ù   n      cằm    cổ         g    82 .....      3.28........................................................................................................T    h     ời    g i  an    từ    k hi       b  ỏn g      đến  k    hi       ph ẫ    u      t h u   ậ    t ...............................................                                                  83      3.29........................................................................................................Ả    n     h    h ƣ    ở    n    c   ủa    s  ẹo    đ  ến các  c  ơ   g        q u   a  n l    â  n c    ậ    n                                               .........................................       83 3.30........................................................................................................Cá      c    p h  ƣ    ơ    n  g     p h  áp    u     t h u   ật    đã    đƣ ợ       p h  ẫ    c     áp    dụ ng     ớc                                        tr ƣ   ................................       84 3.31........................................................................................................Đ    ặ     c điểm    vô    cảm    trong    p h   ẫu    t h u   ậ    t ..........................................................                                                             85      3.32........................................................................................................V    ề       k h      nố i   m  ạch    m áu     â u       t ro ng       m ổ                                                                     ..............................................................       85 3.33........................................................................................................Số       lƣ ợ    n   g     n   h   á  nh       xu y   ên     đ   ộ    n   g      ạch c ù    m   ng       v a  i    n   g   ự    c                                        ...................................       85 3.34.  V ị   t r í  nh á  n   h      x u   y      độn g   ê  n      m  ạc h      c ùn    g      v a  i   ngự c     s o      v ớ    i   b ờ       trê n        x ƣ    ơ    n   g      đò n      . ..  86    3.35........................................................................................................Cá      c  t  h ôn    g      s ố       c ủ    a     n   h   á  nh       xu y   ên       đ ộ       m  ạch    c ù    ng   ng       vai    n g   ự    c                           ......................       87 3.36........................................................................................................K    í      ớc  v  ch    th ƣ    ạt    da  câ    n      t h ƣợ    ng     đ       n  ối    m  ạch    vi    p h    òn    ẫu    t ạ i   đ  ầu    xa    tr on    g      n gh    iên       c ứ    u                                                                                                   .............................................................................................       87 3.37........................................................................................................G    ó     c  x       của v ạ   oay    t .......................................................................................                                                                                          87      3.38........................................................................................................T    h     ời    g i  an    p h    ẫu    t h u   ậ    t ................................................................................                                                                                   88     
  13. 3.39........................................................................................................T    ì  n     h    tr  ạn g      v ạ    t    s  au       k h   i    x       tạo    hì nh   oay       t ổ n      th ƣ    ơ    n     g    v ù   n      cằm    cổ                  g   ..............       89 3.40........................................................................................................T    ì  n     h    tr  ạn g      n  ơi    c ho       v ạ    t ...............................................................................                                                                                  90      3.41........................................................................................................T    h     ời    g i  an     ề      vết    m ổ li   n                                                                                      ...............................................................................       90 3.42........................................................................................................Đ    á    nh    g i  á k ế    t   q uả       g ầ    n                                                                                      ................................................................................       91 3.43........................................................................................................Đ    á    n   h    g i  á    k ế    t    q   uả       g ầ   ải  th    n c    i  ệ n       α    trƣớc    và  s      g óc    au    ẫu    t h u       p h   ậ    t ............               92      3.44........................................................................................................Đ    á    n   h    g i  á k ế    t   q uả       xa                                                                                      ..................................................................................       94 3.45........................................................................................................Đ    á    n   h    g i  á    k ế       x   a    c  ải  t  h i  ện    g   ó c     α    trƣớc    v à     s a  u     t   q uả    p   h   ẫ    u      t hu ậ    t ...............                  94      3.46........................................................................................................N    h     ận    đ  ịn h      c h   ủ       qu a  n      c ủ      a    bệ n   h      về m      nh â  n      ặt    chức n ăn      và    t h  ẩm    m ỹ    g             96 .....      3.47........................................................................................................L    i   ên    q uan       c ủ    a     d i   c h   ứ    ng       b ỏ    n   g      v ớ    i   c ôn      v i  ệ c     tr ƣ    g     ớc    k hi       bị    b ỏ    n   g      v à     s a  u        ẫu    t h u  p h   ậ    t .............................................................................................                                                                                                96     
  14. DANH MỤC HÌNH Hình Tên hình Trang 1.1...........................................................................................................Ph      â n      l o ạ    i   n h   á  nh       xu y   ên       c ủ    a     H    a  l  lo c  k                                                               .........................................................       11 1.2..........................................................................................................Cá      c  v   ù   n   g      c ấ    p      m áu       c h   o      da                                                                             .........................................................................       22 1.3..........................................................................................................Cá      c  n   h   á  nh       xu y   ên      a    đ  ộn g       d a     c ủ      m  ạch    m ũ      vai                                                ............................................       26 1.4..........................................................................................................T    hi     ế t   kế    v ạ    t   v a  i   ng a  n   g      và    v ạ    t   c ậ      bả                                                            n   .......................................................       26 1.5..........................................................................................................Cá      c    n h   á  nh       xu y    c   ủa    động  m   ên      ạch  l  i ê n sƣ    ờ   n                                                  ............................................       28 1.6..........................................................................................................V    ù     n g      c ấ    p     m       của    c á  c     nhá n    áu   h     x   u   y   ên       đ ộ    n      m  ạch    gian    s ƣ   g     ờn                       ...................       29 1.7..........................................................................................................V   ù     n g      c ấ    p       của  độ      m áu       m  ạch    chẩm                                                            ng   .......................................................       30 2.1..........................................................................................................Cá      c    d ụ    n    c   ụ v ậ   g     t tƣ       p h    c     v  ụ ng   ụ     hi    ê  n c    ứ    u                                                       .................................................       40 2.2..........................................................................................................Má      y    CT    SCAN  AQ    6     40    c  ủa    h ã  ng       Tos h   i  ba                                                     .................................................       41 2.3..........................................................................................................D    ụ         cụ m  n g     á    y    m óc d    ù    ng    c h   o      p h   ẫ    u      t í c h      n g   hi    ên       c ứ    u      lâm    sà n     g                       ...................       42 2.4..........................................................................................................Đ        ƣ ờ     g    r ạ ch    n       v ùn    g      v a  i   và    p h   ẫ    u    t      m  ạch    m áu   í  c h     t   h   ƣợ    ng       đ ò   n                        ..................       44 2.5..........................................................................................................K        ho ả    n   g      cá n      từ    g  ốc    đ  ộn g   h      m  ạch    c ù   ng    c     đ   ến    đ ầ       vai    ng ự    u      t r o n   g      x ƣ    ơ    n     g    đ ò   n,       b ên       tr á  i ...........................................................................................                                                                                              46      2.6..........................................................................................................V    ạ     t  da    v ùn    g v     ợc    b ó    a  i   đ ƣ     c    r ời    k hỏ    i x    á  c     và    c h   ụ    p X       q u   a  ng                              .......................       48 2.7..........................................................................................................Cá      c    bƣớc    tìm    n h     á nh       xu y   ên                                                                              .......................................................................       50 2.8..........................................................................................................V    ị     tr í  ,  k í  ch    th ƣớ    c   n    h   á  nh       xu y   ên       đ ộ       m  ạch c ù    ng   ng       vai    n g   ự    c                           ......................       51
  15. 2.9..........................................................................................................Sơ       đ ồ       m ô     ỏ ng      p h       g óc       α                                                                                   ...............................................................................       54 2.10........................................................................................................Cắ      t  b ỏ       tổ    c h   ứ    s   ẹo    v ù    c        c  ổ  ,  g i  ả i   ph ó   ng   n   g      c o      k é  o      các cơ    q uan                         ..................       57 2.11.........................................................................................................Cá      c    bƣớc    p h   ẫu    t í ch    b ó      m  ạch    t h   ƣợ ng       đ ò      v à     bó    m  ạch  x   n    u   y   ê  n     :...............                  60      2.12........................................................................................................K    ế      ả g  t  q u     ần    s a  u      p h   ẫ    u      thu ậ    t .....................................................................                                                                        63      2.13........................................................................................................K    ế      ả x  t  q u    a s    a  u      p h   ẫ    u    ật                                                                               t h u   ........................................................................       64 3.1..........................................................................................................N    g     u y       ủ y   ên   ,   đ ƣ    ờ    n     g    đ i   độ n   g      ạch    t h   ƣợ ng    m       đ ò   n                                              ........................................       67 3.2..........................................................................................................Đ        ƣ ờ    n     g    k ín    h     n   h   á  nh       x u   y   ên đ    ộ     n g      ạch c ù    m   ng       vai    n g   ự    c                                 ............................       70 3.3..........................................................................................................Số       lƣ ợ    n   g     n   h   á  nh       xu y   ên     x   u   ấ    t   i  ệ   n                                                                  h   ..............................................................       71
  16. Hình Tên hình Trang 3.4.H      ả n    ì  n h   h      c h   ụ    p      m ạ    n     h    m áu     ọ n       c h      l ọc    xác    đ  ịn h      v ù   n   g      c ấ    p      m áu       c ủ      a     đ  ộn g     ạch    t h   ƣợ n    m   g      đò n     .......................................................................                                                                          72        3.5..H       ả n    ì  n h   h       c hụ    p       m ạ    n     h     m áu     ọn     l ọ c      xác     đ ị  nh     v ùn        c h       cấp     m áu    g         c ủ      a  n   h   á  n   h      x u   y   ên       đ ộ    n      m  ạch    c ù   g   n   g      vai   ................................................                                                   72        3.6.H       ả n    ì  n h   h       c h   ụ    p       m ạ    n     h     m áu     ọn     l ọ c      t h   ấ y        c h       sự     nối     t hô ng        gi ữ    a      đ ộ    ng     ạch    t h   ƣợ n     m   g      đò n      và    n h   á  n   h      x u   y   ên       đ ộ    n      m  ạch  c   g    ù   n   g      vai    n g   ự    c.        73         ả n 3.7..  H ì  n h   h      n há    n   h      x u   y       từ    n h   ên   á  nh       c ù   n   g      v a  i   c ủ      a    đ ộ    n      m  ạch    c ù   g     n g        v a  i  ng    ự    c.      ...............................................................................................                                                                                                  74        3.8...........K    ho    ả   n   g      từ    ng u      cá c  h   y       ủy    n h   ên     á n   h      x u   y       đ  ến    m ỏ   ên      m    cù n     g    v ai                                                                                                                        75 ...............................................................................................................        3.9...........................Ch    i  ều    d à  i   n h   á  nh       xu y   ên       đ ộ    n      m  ạch    c ù   g   ng       v a  i   n g   ự    c                                                                                                                      76 ...............................................................................................................        3.10..........H      ả n    ì  n h      m  ạch    x u   h     y ên    ạy    tr o       c h     n g      da    về    p h   ía     m    ỏ      m    cù n     g    v ai                                                                                                                        78 ...............................................................................................................        3.11...................................................D    i   chứ n      sẹo    c o   g      kéo    v ùn      cằm    cổ       g                                                                                                                  84 ...............................................................................................................        3.12.Đ    o      k h   o   ả    n   g       từ    đi ể      c á  ch      m    vào    da    c  ủa    n h   á  n   h      xu y       đến    bờ    tr ê  n   ên       x ƣ    ờ    n     g  đ   ò   n      ,   m ỏ      m    cù n     g    v a  i   và     k í  c h    t   h     ớc    c  ủa    nh á  n   ƣ   h      x u   y   ên      ...........              86        3.13.Các    ẫu    t h u       th ì   p h   ậ    t  :  1  .  Ph ẫ    u      t í ch    Đ M       t h ƣợ    n   g      đ ò   n,       2.     b ó   c     tá c  h       n h   á  nh     xu    y   ê  n     ,  3.    N â  n      vạt,    4 .   X oay   g       vạt    che    p h       tổ n   ủ      k hu    ết   ..............    y                 88        3.14.  ả n   h    t   da    số ng      v ạ       h o   àn        vạt    m  ỏng    và    m àu       to à  n,        sắc    h oà       đồ ng       da      là n   h    x   un    g      q u   a  nh                                                                                           ...................................................................................         89 3.15.v   ùn    g     c h      vạt    đ ƣ   o     ợc    g h   ép     d   i   và    l i ề n    a     xẻ    d ô    g    iai   ạn    s a  u       đ o      m ổ       s ớ      m                                                                                                                     9 ...............................................................................................................      0  3.16......................K     ết    q  ủa  s  au    ẫu    t hu  ật    các    g ó       p h   c c    ủ    a v    ạ    t   d a vù    n      cổ      g                                                                                                                  93 ...............................................................................................................            ết     q u 3.17...K   ả        xa     s au        v  ạt     da     v ù        12     t h á  ng   n   g       c ổ     ,   m  ỏng     ­   m ề        đẹ p      m      m  ại     , t  ƣ ơ    n   g      đồ ng       v ù   n   g      d a     l à n   h      x u   n   g      qu a  n   h     ......................................                                         95        4.1.............................................................Mô      t ả    v ạ    t   d a     cân    t h ƣợ    ng       đ ò   n                                                                                                                     1 .............................................................................................................    1   7   
  17. 4.2.................V    ù   n   g      c ấ    p      m áu       các nhá n      của    đ ộ   h    n      m  ạch    cùng  v   g   ai       ng ự    c                                                                                                                    1 .............................................................................................................    1  8   4.3...................Cách       th ứ    c     m ở       rộ n   g      kí ch     ớc    v ạ       t h ƣ    t   da    c â  n      t h ƣ    ợ    n   g      đ ò   n                                                                                                                     1 .............................................................................................................    2   0   
  18. ĐẶT VẤN ĐỀ Sẹo  di  chứng  bỏng  vùng  cằm  cổ  mặt  chiếm  từ  10­15%  trong  tổng  số các  di chứng  bỏng  [1],  [2]. Do vùng  cằm cổ  không  chỉ  là một vùng  có  chức năng và giải phẫu quan trọng, mà còn có vai trò thẩm mỹ trong giao  tiếp xã hội của con ngƣời, nên tổn thƣơng bỏng vùng này thƣờng gây ra  những rối loạn chức năng nghiêm trọng, ảnh hƣởng sâu sắc đến khả năng  lao động, tâm lý ngƣời bệnh [3]. Do tính chất đặc thù của da vùng cằm cổ, chất liệu thay thế sau khi  cắt bỏ  sẹo  phải  đảm  bảo  các  tiêu  chí:  đủ  rộng  để  che  phủ,  trả  lại  sự  vận  động vùng cổ, đủ mỏng, mềm mại để tái tạo các đƣờng nét tự nhiên  vùng  cằm  cổ, hòa đồng về màu sắc với tổ chức da lành xung quanh. Với  các yêu cầu đó, các vạt  da  lân  cận  vùng  cằm  cổ  luôn  là  những  lựa  chọn  đƣợc  ƣu  tiên  hàng  đầu trong tạo hình tổn khuyết rộng vùng cằm cổ  [2],  [3]. Đến nay, nhiều vạt da lân cận vùng cằm cổ đã đƣợc các tác giả thông  báo và  sử dụng, ví dụ: vạt cổ nông [4],  vạt  da  cơ  lƣng  to  [5],  vạt  da  cơ  ngực lớn [6]... Mặc dù các vạt này có thể  đạt đƣợc yêu cầu về phục hồi  chức năng nhƣng  chƣa  đạt  yêu cầu  thẩm  mỹ,  vì  vạt  dầy  và  kích  thƣớc  hạn  chế,  không  đủ  che  phủ  khuyết  tổn  khi  cắt  bỏ  sẹo rộng  vùng  cằm  cổ.  Vạt  da  cân  thƣợng  đòn  do  Lamberty  B.  công  bố  lần  đầu  tiên  năm  1979 [7] là một lựa chọn hiếm hoi đảm bảo yêu cầu thẩm mỹ bởi nó đạt  đƣợc độ mỏng phù hợp, mang lại tính mềm mại, hòa đồng với da lành lân  cận vùng cằm cổ. Một ƣu điểm rõ rệt của vạt da cân thƣợng đòn so với  các vạt da lân cận khác khi tạo hình vùng cằm cổ đó là vạt này có thể tái  tạo lại toàn bộ chiều cao của cổ trong phạm vi vận động. Tuy nhiên, hạn  chế  của  loại  vạt này  kích  thƣớc  của  vạt  da  còn  hạn  chế  do  phụ  thuộc  vào vùng cấp máu của vạt nên chƣa thể đáp ứng đƣợc những tổn khuyết  rộng hết cả 1 đơn vị thẩm mỹ vùng cằm cổ. Ở  Bệnh  Viện  Bỏng  Quốc  Gia  Lê  Hữu  Trác  đã  đƣợc  ứng  dụng  vạt  da cân  thƣợng  đòn  khá  nhiều  trong  điều  trị  tạo  hình  vùng  cằm  cổ.  Cùng với sự
  19. phát  triển  và  nghiên  cứu  đầy  đủ  về  nhánh  xuyên  trong  hai  thập  kỷ  vừa  qua, trên  cơ sở rút  kinh nghiệm những  thành  công và thất  bại của  các tác  giả trong nƣớc  và  trên  thế  giới  và  xuất  phát  từ  yêu  cầu  thực  tiễn,  chúng  tôi  đề  xuất  ý tƣởng  mới  là  sử  dụng  nhánh  xuyên  tại  đầu  xa  của  vạt  da  cân  thƣợng  đòn  nối  mạch  vi  phẫu  tại  đâu  xa  nhằm  tăng kích  thƣớc của  vạt  để  đáp  ứng  yêu   cầu   che   phủ  khuyết  rộng  toàn  bộ  vùng  cằm  cổ.  Phƣơng  pháp  này  dựa  trên  cơ  sở  ứng dụng  dạng  vạt  “microcharge”  của  Hyakusoku  H.  và  cộng  sự  năm  1994  [8]  cho  các  vạt  ở  vị  trí  khác  trên  cơ  thể, còn vạt da cân thƣợng  đòn nối  mạch vi phẫu tại đầu xa điều trị sẹo  co kéo cằm cổ thì chƣa có thông báo nào trong nƣớc và thế giới. Xuất phát  từ yêu cầu thực tiễn trên đây, chúng tôi tiến hành đề tài : “Nghiên  cứu  ứng  dụng  vạt  da  cân  thƣợng  đòn  mở  rộng  có  nối  mạch tăng cƣờng bằng nhánh xuyên động mạch cùng vai ngực trong điều  trị sẹo co kéo vùng cằm cổ” Nhằm 2 mục tiêu: 3.1. Khảo  sát  đặc  điểm  giải  phẫu  mạch  máu  và  vùng  cấp  máu  của  động  mạch  thƣợng  đòn  và  nhánh  xuyên  của  động  mạch  cùng  vai  ngực  qua nghiên cứu giải phẫu và chụp cắt lớp vi tính đa dãy đầu dò (MDCT). 3.2.Đánh giá hiệu quả ứng dụng vạt da cân thƣợng đòn mở rộng có  nối mạch  tăng  cƣờng  bằng  nhánh  xuyên  động  mạch  cùng  vai  ngực  trong  điều trị sẹo co kéo vùng cằm cổ.
nguon tai.lieu . vn