Xem mẫu
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
_________________________________________________________________________________________
ĐỖ THỊ MỸ HIỀN
HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG ĐÔNG DƢƠNG
TẠI VIỆT NAM TỪ NĂM 1875 ĐẾN NĂM 1945
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ
NGHỆ AN - 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
_________________________________________________________________________________________
ĐỖ THỊ MỸ HIỀN
HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG ĐÔNG DƢƠNG
TẠI VIỆT NAM TỪ NĂM 1875 ĐẾN NĂM 1945
Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
Mã số: 62.22.03.13
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS NGUYỄN TRỌNG VĂN
PGS.TS NGUYỄN QUANG HỒNG
NGHỆ AN - 2017
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả nêu trong luận án là trung thực. Những kết luận của luận án chưa từng được
công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào khác.
Nghệ An, tháng 6 năm 2017
Tác giả
Đỗ Thị Mỹ Hiền
ii
MỤC LỤC
Trang
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... i
MỤC LỤC ................................................................................................................ ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ........................................................................... v
DANH MỤC PHỤ LỤC .......................................................................................... vi
MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 1
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................... 8
1.1. Các công trình nghiên cứu về sự ra đời của Ngân hàng Đông Dƣơng
và các chi nhánh của nó tại Việt Nam ................................................................ 8
1.1.1. Tác giả ngƣời nƣớc ngoài ................................................................... 8
1.1.2. Tác giả ngƣời Việt Nam ..................................................................... 10
1.2. Các tài liệu nghiên cứu về chức năng và hoạt động chủ yếu của
ngân hàng ........................................................................................................... 11
1.2.1. Các công trình nghiên cứu của các tác giả ngƣời nƣớc ngoài ............ 11
1.2.2. Các công trình nghiên cứu của các tác giả ngƣời Việt Nam .............. 18
1.3. Các công trình nghiên cứu về tác động của Ngân hàng Đông Dƣơng
đối với kinh tế, xã hội Việt Nam thời thuộc Pháp .............................................. 22
1.4. Nhận xét về vấn đề nghiên cứu và nhiệm vụ khoa học đặt ra cho luận
án......................................................................................................................... 26
CHƢƠNG 2 SỰ RA ĐỜI VÀ HOẠT ĐỘNG PHÁT HÀNH TIỀN CỦA
NGÂN HÀNG ĐÔNG DƢƠNG.............................................................................. 31
2.1. Sự ra đời của Ngân hàng Đông Dƣơng và các chi nhánh của nó ở Việt
Nam .................................................................................................................... 31
2.1.1. Ngân hàng Đông Dƣơng và chi nhánh ở Nam Kỳ ............................. 31
2.1.2. Chi nhánh ở Bắc Kỳ ........................................................................... 35
2.1.3. Chi nhánh ở Trung Kỳ ........................................................................ 36
iii
2.2. Ngân hàng Đông Dƣơng với chức năng là Ngân hàng Phát hành tiền ....... 38
2.2.1. Đồng tiền Đông Dƣơng ...................................................................... 39
2.2.2. Các loại tiền của các nƣớc lƣu hành ở Việt Nam ............................... 46
2.2.3. Hoạt động lƣu thông tiền tệ ................................................................ 49
CHƢƠNG 3 HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG ĐÔNG DƢƠNG VỚI
CHỨC NĂNG LÀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VÀ ĐẦU TƢ TÀI
CHÍNH ..................................................................................................................... 56
3.1. Hoạt động của ngân hàng thƣơng mại ......................................................... 56
3.1.1. Tín dụng .............................................................................................. 56
3.1.2. Hối đoái .............................................................................................. 74
3.1.3. Quản lý buôn bán vàng, kim loại quý và cầm cố ............................... 78
3.2. Hoạt động đầu tƣ tài chính .......................................................................... 80
3.2.1. Đầu tƣ vào nông nghiệp...................................................................... 82
3.2.2. Đầu tƣ vào công nghiệp ...................................................................... 89
3.2.3. Đầu tƣ phát triển giao thông vận tải ................................................... 95
CHƢƠNG 4 TÁC ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG ĐÔNG DƢƠNG ĐỐI VỚI
KINH TẾ - XÃ HỘI VIỆT NAM ............................................................................ 101
4.1. Tác động của Ngân hàng Đông Dƣơng đến nền kinh tế Việt Nam ............. 101
4.1.1. Tác động tiêu cực ............................................................................... 101
4.1.2. Tác động tích cực ............................................................................... 124
4.2. Tác động của Ngân hàng Đông Dƣơng đối với xã hội Việt Nam ............... 127
4.2.1. Tác động tiêu cực ............................................................................... 127
4.2.2. Tác động tích cực ............................................................................... 142
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 145
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ............................................................................................... 150
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 151
PHỤ LỤC
nguon tai.lieu . vn
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
_________________________________________________________________________________________
ĐỖ THỊ MỸ HIỀN
HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG ĐÔNG DƢƠNG
TẠI VIỆT NAM TỪ NĂM 1875 ĐẾN NĂM 1945
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ
NGHỆ AN - 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
_________________________________________________________________________________________
ĐỖ THỊ MỸ HIỀN
HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG ĐÔNG DƢƠNG
TẠI VIỆT NAM TỪ NĂM 1875 ĐẾN NĂM 1945
Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
Mã số: 62.22.03.13
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS NGUYỄN TRỌNG VĂN
PGS.TS NGUYỄN QUANG HỒNG
NGHỆ AN - 2017
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả nêu trong luận án là trung thực. Những kết luận của luận án chưa từng được
công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào khác.
Nghệ An, tháng 6 năm 2017
Tác giả
Đỗ Thị Mỹ Hiền
ii
MỤC LỤC
Trang
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... i
MỤC LỤC ................................................................................................................ ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ........................................................................... v
DANH MỤC PHỤ LỤC .......................................................................................... vi
MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 1
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................... 8
1.1. Các công trình nghiên cứu về sự ra đời của Ngân hàng Đông Dƣơng
và các chi nhánh của nó tại Việt Nam ................................................................ 8
1.1.1. Tác giả ngƣời nƣớc ngoài ................................................................... 8
1.1.2. Tác giả ngƣời Việt Nam ..................................................................... 10
1.2. Các tài liệu nghiên cứu về chức năng và hoạt động chủ yếu của
ngân hàng ........................................................................................................... 11
1.2.1. Các công trình nghiên cứu của các tác giả ngƣời nƣớc ngoài ............ 11
1.2.2. Các công trình nghiên cứu của các tác giả ngƣời Việt Nam .............. 18
1.3. Các công trình nghiên cứu về tác động của Ngân hàng Đông Dƣơng
đối với kinh tế, xã hội Việt Nam thời thuộc Pháp .............................................. 22
1.4. Nhận xét về vấn đề nghiên cứu và nhiệm vụ khoa học đặt ra cho luận
án......................................................................................................................... 26
CHƢƠNG 2 SỰ RA ĐỜI VÀ HOẠT ĐỘNG PHÁT HÀNH TIỀN CỦA
NGÂN HÀNG ĐÔNG DƢƠNG.............................................................................. 31
2.1. Sự ra đời của Ngân hàng Đông Dƣơng và các chi nhánh của nó ở Việt
Nam .................................................................................................................... 31
2.1.1. Ngân hàng Đông Dƣơng và chi nhánh ở Nam Kỳ ............................. 31
2.1.2. Chi nhánh ở Bắc Kỳ ........................................................................... 35
2.1.3. Chi nhánh ở Trung Kỳ ........................................................................ 36
iii
2.2. Ngân hàng Đông Dƣơng với chức năng là Ngân hàng Phát hành tiền ....... 38
2.2.1. Đồng tiền Đông Dƣơng ...................................................................... 39
2.2.2. Các loại tiền của các nƣớc lƣu hành ở Việt Nam ............................... 46
2.2.3. Hoạt động lƣu thông tiền tệ ................................................................ 49
CHƢƠNG 3 HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG ĐÔNG DƢƠNG VỚI
CHỨC NĂNG LÀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VÀ ĐẦU TƢ TÀI
CHÍNH ..................................................................................................................... 56
3.1. Hoạt động của ngân hàng thƣơng mại ......................................................... 56
3.1.1. Tín dụng .............................................................................................. 56
3.1.2. Hối đoái .............................................................................................. 74
3.1.3. Quản lý buôn bán vàng, kim loại quý và cầm cố ............................... 78
3.2. Hoạt động đầu tƣ tài chính .......................................................................... 80
3.2.1. Đầu tƣ vào nông nghiệp...................................................................... 82
3.2.2. Đầu tƣ vào công nghiệp ...................................................................... 89
3.2.3. Đầu tƣ phát triển giao thông vận tải ................................................... 95
CHƢƠNG 4 TÁC ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG ĐÔNG DƢƠNG ĐỐI VỚI
KINH TẾ - XÃ HỘI VIỆT NAM ............................................................................ 101
4.1. Tác động của Ngân hàng Đông Dƣơng đến nền kinh tế Việt Nam ............. 101
4.1.1. Tác động tiêu cực ............................................................................... 101
4.1.2. Tác động tích cực ............................................................................... 124
4.2. Tác động của Ngân hàng Đông Dƣơng đối với xã hội Việt Nam ............... 127
4.2.1. Tác động tiêu cực ............................................................................... 127
4.2.2. Tác động tích cực ............................................................................... 142
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 145
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ............................................................................................... 150
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 151
PHỤ LỤC