Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Huy động vốn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước để thực hiện các dự án xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi. Các thông tin, số liệu trong luận án là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng, cụ thể, các trích dẫn theo đúng quy định. Kết quả nghiên cứu trong luận án là khách quan, trung thực, chưa từng có ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. TÁC GIẢ LUẬN ÁN Đặng Thị Hà i MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu:..................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu của luận án:......................................................................5 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu:.........................................................................5 4. Phương pháp nghiên cứu:..................................................................................6 5. Câu hỏi nghiên cứu.............................................................................................7 6. Những đóng góp của luận án:.............................................................................7 7. Kết cấu của luận án.............................................................................................9 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ....................................................................................................................10 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu.......................................................................10 1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài........................................................................10 1.1.1. Về mặt lý luận.........................................................................................11 1.1.2. Về thực tiễn.............................................................................................13 1.2. Một số nghiên cứu của các tác giả trong nước..............................................17 1.3. Kết quả có thể rút ra từ các nghiên cứu trên..................................................23 1.4. Những vấn đề cần phải tiếp tục nghiên cứu...................................................25 1.5. Các kết quả nghiên cứu của tác giả ...............................................................27 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VỐN ĐẦU TƯ VÀ HUY ĐỘNG VỐN ĐẦU TƯ NGOÀI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC THỰC HIỆN CÁC DỰ ÁN XÂY DỰNG ĐƯỜNG CAO TỐC Ở VIỆT NAM.........................................................29 2.1. Vốn đầu tư ....................................................................................................29 2.1.1. Khái niệm, bản chất và đặc điểm của vốn, vốn đầu tư ...........................29 2.1.2. Một số vấn đề cơ bản về nguồn vốn đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội...........................................................................................................34 2.1.3. Các kênh huy động vốn đầu tư................................................................39 2.2. Các hình thức và điều kiện huy động vốn ngoài ngân sách để thực hiện các dự án xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam..........................................................47 2.2 1. Các hình thức đầu tư nhằm huy động vốn ngoài ngân sách ...................47 2.2.2. Điều kiện huy động vốn ngoài ngân sách để thực hiện các dự án đường cao tốc ở Việt Nam. ..........................................................................................64 ii 2.3. Kinh nghiệm của các nước trong huy động vốn ngoài ngân sách để thực hiện các dự án đường cao tốc và bài học cho Việt Nam ..............................................81 2.3.1. Kinh nghiệm của các nước phát triển .....................................................81 2.3.2. Kinh nghiệm của một số nước ASEAN..................................................83 2.3.3. Kinh nghiệm của Trung Quốc.................................................................85 2.3.4. Bài học cho Việt Nam............................................................................86 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2.......................................................................................92 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG HÌNH THỨC ĐẦU TƯ PPP ĐỂ HUY ĐỘNG VỐN NGOÀI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC THỰC HIỆN CÁC DỰ ÁN XÂY DỰNG ĐƯỜNG CAO TỐC Ở VIỆT NAM.................................................94 3.1. Khái quát quá trình phát triển giao thông đường bộ ở Việt Nam..................94 3.1.1. Quá trình phát triển hệ thống giao thông đường bộ....................................94 3.1.2. Tình hình phát triển đường cao tốc ở một số quốc gia và ở Việt Nam...95 3.1.3. Đường cao tốc và tầm quan trọng của mạng lưới đường cao tốc với phát triển kinh tế - xã hội........................................................................................100 3.1.4. Những điểm cần chú ý khi xây dựng đường cao tốc ............................105 3.2. Thực trạng áp dụng các hình thức đầu tư nhằm huy động vốn ngoài ngân sách nhà nước thông qua khảo sát thực tế một số dự án đường cao tốc đã và đang thực hiện. ............................................................................................................107 3.2.1. Dự án đường cao tốc Láng – Hòa Lạc..................................................107 3.2.2. Dự án đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình...........................................112 3.2.3. Dự án đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng............................................120 3.2.4. Đánh giá tình hình huy động vốn thực hiện ba dự án:..........................127 3.3. Những vấn đề tồn tại và nguyên nhân hạn chế khả năng huy động vốn đầu tư theo hình thức PPP trong phát triển đường cao tốc ở Việt Nam. .......................129 3.3.1. Những vấn đề còn tồn tại......................................................................129 3.3.2. Nguyên nhân của những tồn tại ............................................................133 3.4. Quá trình xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý áp dụng hình thức PPP huy động vốn ngoài ngân sách nhà nước xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam.......134 3.4.1. Những kết quả đạt được........................................................................135 3.4.2. Những vấn đề còn tồn tại khi áp dụng hình thức PPP huy động vốn ngoài ngân sách nhà nước để thực hiện các dự án đường cao tốc ở Việt Nam thời gian qua....................................................................................................142 3.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại ............................................................148 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.....................................................................................155 iii CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ĐỂ ÁP DỤNG THÀNH CÔNG HÌNH THỨC ĐẦU TƯ PPP NHẰM HUY ĐỘNG VỐN NGOÀI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC XÂY DỰNG ĐƯỜNG CAO TỐC Ở VIỆT NAM................................156 4.1. Dự báo nhu cầu vốn đầu tư và khả năng đáp ứng vốn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước cho xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn sau năm 2030.............................................................................................................156 4.1.1. Nhu cầu vốn đầu tư cho xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam đến năm 2020.................................................................................................................156 4.1.2. Dự báo nhu cầu về vốn đầu tư ngoài ngân sách cho xây dựng cơ sở hạ tầng, trong đó ưu tiên cho đường cao tốc ở Việt Nam đến năm 2030 và những năm tiếp theo...................................................................................................158 4.1.3. Tổng hợp nhu cầu và khả năng cung ứng vốn đầu tư xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam................................................................................................161 4.1.4. Áp dụng Phân tích SWOT trong huy động vốn ngoài NSNN đầu tư xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam:....................................................................164 4.2. Quan điểm định hướng về huy động vốn đầu tư ngoài ngân sách để thực hiện các dự án xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam..................................................164 4.3. Các giải pháp chủ yếu nhằm huy động vốn ngoài ngân sách cho xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam thông qua hình thức PPP.........................................165 4.3.1. Giải pháp phối hợp các hình thức đầu tư nhằm huy động vốn ngoài ngân sách xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam......................................................166 4.3.2. Giải pháp hoàn thiện hành lang pháp lý và các điều kiện để vận dụng các hình thức huy động vốn ngoài ngân sách xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam .........................................................................................................................171 4.3.3. Giải pháp tăng cường cơ chế huy động và chính sách để huy động đầu tư phát triển đường cao tốc ở Việt Nam..............................................................177 4.4. Các kiến nghị đối với các cấp......................................................................183 4.4.1. Kiến nghị về chính sách với Chính phủ................................................183 4.4.2. Kiến nghị với Bộ Giao thông Vận tải...................................................192 4.4.3. Kiến nghị với các địa phương...............................................................196 KẾT LUẬN CHƯƠNG 4.....................................................................................198 KẾT LUẬN ...........................................................................................................199 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHÔA HỌC CỦA TÁC GIẢ TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC iv DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Viết tắt 1 ADB Nguyên nghĩa tiếng Việt Ngân hàng phát triển Châu Á 2 ATGT 3 BKH &ĐT 4 BOO 5 BOOT 6 BOT 7 BTCT 8 BTO 9 BT 10 BTCT 11 CNH 12 DNNN 13 GTVT 14 GDP 15 GPMB 16 FDI 17 HĐH 18 KCHT 19 KH & ĐT 20 PPP 21 NSNN 21 TC 23 TPCP 24 WB 25 VEC 26 XD An toàn giao thông Bộ Kế hoạch và Đầu tư Xây dựng – Sở hữu – Kinh doanh Xây dựng – Sở hữu – Kinh doanh – Chuyển giao Xây dựng – Kinh doanh – Chuyển giao Bê tông cốt thép Xây dựng – Chuyển giao - Kinh doanh Xây dựng – Chuyển giao Bê tông cốt thép Công nghiệp hóa Doanh nghiệp nhà nước Giao thông vận tải Tổng sản phẩm quốc nội Giải phóng mặt bằng Đầu tư trực tiếp nước ngoài Hiện đại hóa Kết cấu hạ tầng Kế hoạch và đầu tư Hợp tác Nhà nước – Tư nhân Ngân sách nhà nước Tài chính Trái phiếu Chính phủ Ngân hàng Thế giới Tổng công ty phát triển đường bộ cao tốc Xây dựng ... - tailieumienphi.vn