Xem mẫu

  1. TRrfitNG -B~I HQ,C'rO'NG-H'qP ", THANH PHO HO CHI MINH NGUYEN DANH AN ;, A ~ AI'" A-" " . .. HIEV OVAKINH TE- XA DOl VA UTI ICU KIND TE . . CUACANHANNGIrUI LAOBONGTRONGLAM HGHIEP (Qua thzpc tiJn caa link Bong, N.ai va lam tnccYngHieu Liem) CHUYENNGANHKINH TE CHINH TR! 5.02.01 . ...-,,-,.- - .~ _. . ,,- - ""'- ,., I~" , ':- , 'j :i' Jl;! c, :. I .. , .. I ! '. 'I,J' 'y',i ,~ , . , : i" . i , ~~-.. >"-'-.. i i } '" J , . TOM TAT i . '. ' -_.~ .. an Pko Tien Sl Kink te Luq,n, .' ',"; ,-'" ITHANH PHO H(J CHI MINH NAM 1989
  2. t..P I ~~C;/'), N6-A- LU~N AN BU'Q'C~HOANTHANH T~I : Y/;z. BQ'mon Kirih te chfnhtrj, khoa Kinh te h9C TrU'b-ngB{lih9CTang hQ'pThanh ph5 Ht3Chi Minh t ~ ~ TRAN TRUNG H~U NgU'ai h11'ungdaD khoa h9c: Nha giao u'n tu Giao 811'I, Ph6 tieD 81 ldnh te Ng11'b-inh,n xet thli- nhiit : . . .. ~ i Ng11'b-inh~n xet th11-hai': . CO' qJ;ian nh~n xeSt : Lu~n an se QU'
  3. I. TiNH CHAT CHUNG CUA LU!N AN Tinh dip baeh eua a~ tai nghien en-n. Van d~ hi~u qua kinh t~ - xii h9i va IQ'i lch Idnh Ie chiem 111Ql tff d~c bi~t tlOug Idnh te h«;>c hlnh Ir!. V! c Vi~c nghien cu-u tlnh chill, nQi dung, cO' ch~ thl!c hi~n cua hi~u qua kinh te - xii hQi va IQ'i lch kinh te III m9t d~c tnrng quaD tr9ng nhltt ci'la khoa h9c qUaD If kinh te xii hQi clnl nghla, Ia cat diu 116ili~n If lu~n veS-i th1!c ti@n quan If kinh doanh ~a hQi chi] nghla. Sl)' nghi~p xay dl!ng ch~ nghla xii hQi noi chung, 51! nghi~p tl
  4. ph\l11ltru hi~nqua kinh te -- xa hQi trong lam 1Jghi~p va s\r vi ph~m tho b¥o hri f~h ca uhan
  5. a - n1.1'6-ca, nhi~u nhA khoa hc1ii nghien CUll t t hi~u qua kinh t~ n6i chung, c6 oi san vAo tu-ng nganh nh1.1' hi~u quzl kinh t~ trong c~ng nghi~p, n~ng nghi~p cung nbirng phU'O'ngphap daub gill vAtlnh toan (1). Con van - o~ hi~u qua kinh t~ - xii hQi va hi~u qu& kinh te xli h}i trong lam nghi~p thl h!lU 111mchU'a c6 Gong trlnh nao nghien cuu If Vi~t Nam. Ph{lm tru nay tuy ds dU'qc su- d\lng trong mic van ki~n sach baa kinh te Vi~t Nam va thlrc ti~n quan If kinh doanh tu- m~t vAi Dam tro' l{li day, song nQi dung cua no chU'a dU'qc IU'qng h6a, nhilt la trong lam nghi~p. - Viln o~ lQ'i fch kinh tiC. oU'Q'cnhi~u nhA H.oa hc dii trong vA ngoai nU'o-cnghien cu.u v~ m~t ban chift, vi td~ val fro va mlSi quart h~ giira cae lo{li JQ'i 1eh (xii h9i, t~p thi3 vAca nhan) dU'&ichu nghia xii hQi. Nbln chung, da 85 cae tac gia nghien cuuvn6i tr~n blnh di~n chung va nhirng kef lu~n, rut ra y~ cO'ban 18 thlSng nhilt. Trong m~t 56 bai viet, oii pilau t1ch lqi 1ch kinh t~ thAnh eae h~ tilting (1) Xem : B>aoXuan Sam, IlJ chu:c l{Ji san "uat VI quan h? hq,chloan kink te trong lien Mt lien doanh, Mo Nhan Dan ngay 6-8-1985; Nguyln Huy ; v~n ae nong nghif;p tiC san xu/it nM ten san xuat lfm xii hlji cM nghia.. nghien cwn kink te. sf) 6-1985 ; Nguyln Sinh Cuc : Nang sItaelao aljng tTong nang nghi?p, thOng ki, Ha Nlji, 1984 ; Nguyln Tuy : RiCngva xay d,!ng van riCng, NXB nong nghi?p. Hii Nlji 1985; Vgnyln Tl&ifng : Q:si lu{it nang caD flanK suf£t.nghiin cwu kink t~. so 4-19R4 ; Nguyln Van Trl&(mg: Bbi m6-i tl& duy tTor~gxay d1!ng v5T/,Twng, tq,p chi lam nghi?p stJ12-1985; Vii, Vi?t Linh : Moi quan h? giiia. nang suat laD aljng, trang bi kj thu~ va hi?u qna sUodlfng tai san co dink tTong lam nghi?p, Tq,p chi Lam nghi?p 55 2-1987 v.v... 3
  6. th6ng ;(hac nhau'phu hqp vo-i cae th8nh phJin kinh te dang t~n t_~iva chi ra 8t}'lac GOngqua ll;\i giil-a cae lcri ieh kinh t~ ttong mgt so h~' th5ng va giil-a Clleh~ th5ng lcri feh kinh t~ trong tho-i ky qua og (I). Tuy v~y, viln oe Icri feh kinh te trong cae IInh C\l th~, nhilt '180lcri lch . vl!c kinh te trong Him nghi~p, VAhO'n nil-a Iqi ieh kinh te CUB d nhan ngtro-i lao GQngtrong Him nghi~p trong Gi~u ki~n phat tri~n kinh t~ hang h6a co cO' diu nhi~u th8.nh philo theo o!nh htro-ng xii hgi chii nghia con it Glrcrc nghien cu-u mQt each san slie va co h~ th5ng. - Tiep thu nhil-ng th8.nh tt}'u CUBcae lac gia trong va ngoai ntro-c oii nghien cuu villi o~ nay, v~n d\lng, ttr
  7. - tru hi~u qua kinb t~ xii hQi trong Him nghi~p l~ m1}.c dlch - phll'O'ng ti~n cua nhirng dO'n vi san xullt kinh doanh lam nghi~p, 19'i lch kinh t5 ca uban ngll'b-i lao ttQng tTong Urn nghi~p veS-i uaD di~m 19'ilch kinh te chlnh q - lAquaDdi~mhi~u qua ldnh te xii h~i clIng cO' ch~ th'!c bi~n chung. . 9~ th1!c hi~n m1}.cc1lch 8:y, nhi~m V\1 d~t ra la tillq blnh pilau tlch kiuh t~ - chlnh tri ban chat, vi tri. val tro va nQi dung cua hi~u qua kinh te -- xii hQi tTong Jam nghi~p trong ml)i lien h~ hiru cO' veS-i uy lu~t kinh t8 q cO' ban cua chu ngh'ia xii hQi;.xac dinh TOva aily au hO'll nira tlnh cha:t, v! td, val fro cua lQ'i lch ca nhan ngU'M lao dQng trong lam nghi~p ireD CO's~ phep bi~n chti-ng cua con ngll'b-i tron~ hl}c thuyet M!c Lenin; Xac dinh m6 hlnh san xuih kinh doanh cua vung ru-ng - fa mQt hlnb thti-c t~ chti-c san xui£t C1}. lam cho hi~u qua Idnh te--- th~ xii hQi va l(}'i fcb kinh t~ dU'(}'c th'!c hi~n trong lam nghi~p tren CO'8(Ynh~n thd-c, v~n d1}.ng thong cac quy M lu~t kinh te cua chu ngh'ia xii hQi. NgU'o-ivHh cling ng Ut v~ khat quat hoa nhirng l hi~n tll'(}'ngkinh t~ dii va dang di~n ra trong th1!c lien san xu!lt kinh doanh cua ng~nh lam nghi~p, trong d6 co Lam tnro-ng Hieu Liem (B~ng Nai)) gop phfin nho vao vi~c th'!c hi~n nhi~m V1}. «tang cU'o-ngcong tac ti>ng ket th'!c ti~n va nghien cuu Ij lu~n hoan chinh h~ thong cae quart di~ill vI; i illeS-i»illa hQi nghi Ban chap hcmh Trung U"O'ng thli- 6 (Kh6a VI) du d~ fa. Hin ' , v " , ? Net mO-I ve m~t kh oa h 9C cua I ~n an : Thu. nhilt: Xuift pilat lu- quy lu~t kinh t~ CO'l)an ('ua cbu ngh'ia xii hQ1, Bin d~u tieD (y V1~t Nam neu Ji~n mQt 5,
  8. dieh '~o h~ th5ng tfnhehil"t, vi trl, vai iro va nQidung ena - xiihc}i trong lam oghi~p.N6 la mQt hi~u qua kinh te ph~m tru eua hH san xut1t xii hQi chu nghla, la hlnh thue bi~ri hi~n cua S,! lien bi? xii h9i. Ph~m tru hi~u qua kinh i~ xii hgi TQng'hO'n hi~u qua kinh' Ie, no quyth dinh mue t\ong, 15i song va khung dnh s5ng cna ngU'o-ilao Mng lam nghi~p. Tren cO' slYdo dU'a ra mgt h~ thong chi lieu danh gia hi~u qua kinh te - xii hQI troog lam nghi~p. Thu- 'hai: xac dinh l
  9. hQc cho vi~c nghien ell-U,xay d\fng va CIJ.h~ hoa cO'ch~ t qUaIlIf kinh t~ m&i trong lam nghi~p, theo tinh th~n B~i hQi VI eua Bang, g6p ph~n giai quyet m~t so van d~ dii va dang nay sinh ra xoay quanh nhfrng vrln ct~ nay trong th\rc ti~n'"san Axuiit kinh doanh lam nghj~p It TllJ'6'ct~. - Nh u-ng Ie IU{lnI y I u~n nay eorl eo th e SIT d \lng 1, tal }.. ' A).' , ?A ? et 8m H~u tham khao trong vi~c giltng d{lYVa bien SO{ln Bach glaD IchoR kinh te ehinh tr! ph~n xii hQi chu nghia v~ v8:na~ co li~n quan. ' A, C0'80'IY I1l\'D ' P hU'O'Dg P hap Iu~n cua IU~D aD. A , A ? ? va Phu-O'ng phap nghien cuu la v~n d\lng phl1'O'ngpbap bi~n chung duy v~t vA cae quaIl di~m duy v~t I!ch su., quan di~m h~- thong vao vi~c phan dch d~c di~m t\f nhien Idnh te xii h~i cua san xullt lam nghi~p, phan tfeh nhfrng bi~u hi~n va lac h{li clla che oQ l~p flung quaD lieu baa ciip trong CO'chc qUaD If lam nghi~p va nhfrng bAi hQCkinh nghi~m thanh c8ng va chU'a th~lllh cong CUR B1)ng Nai, trong deSco lam trl1'o-ng Hieu Liem, d~ khai quat hoa thanh nhirng van d~ eo tinh qui lu~t nh~m Dang caD hi~u qua kinh t~ -- xii hQi va phat buy tri~t dt3nhan to eon ngl1'M trong lam nghi~p xay d,!ng n~n lam nghi~p 1&/1xii hQi chu nghia. Cae van ki~n cua B{li h~j Bang c~ng san Vi~t Nam Ian thll- IV, V va VI, cae ugh! quy~t san ky B{li h(!i VI dii neu ten nhfrng quaIl di~m CO'ban trong vi~e nghien ell-u va gill quyet nhirni nhi~m V\l kinh te xii h~i dang d~t ra eua 011'&0fa. Cae quaD di~m do, nhi(t Ia quaIl di~m v~ chinh Bach CO'cS:u .kinh t~ nhi~u thanh ph~n, gild phong mQi naag l\fc san xuiit, phat tri~n kinh 7
  10. te hang hoa co coooau nhi~u thbh ph1in theo d!nh hu-o-ng xa hQiohu nghia, dieu oh10h cO' can kinh ie, khai thac m
  11. Ht Iu~n If lu~n kinh t~ chfnh tr! v6-ith1!c ti~n quan If kinh t~ xa hQi chu nghia. VB:n o~ nay OtrQ'c d~t ra cang ro rang va cap bach trong Hnh doanh ngh~ rung. Di~n tich ca mr6-c co rlrn~ che phil chI COnkhoan8 28%, cHit khong con rung len t6-i 13 tri~u ha (1)" Ngoai nhung nguyen nhan xii h9i va kil1h t~ ma. m9i ngtro-i o~u thong nhilt, Iu~n an cho ring con rnQt nguyen nhan nua d~n t6-i rung hi tan Fha nghiem trQng chtra OtrQ'ca~ c~p va pha[l tlch aily duo fM la, trong mQt tho-j gian dill, lam nghi~p ca ntr6-c phat tri~n theo htr6-ng tai san xllat theo chi~u rQng, van d~ hi~u qua kinh te-xilhQi chtra atrQ'c neu fa va dc oinh dung d~n, o~y au. Trong Him nghi~p co nhi~u chi tieu khac nhau a~ phan anh hi~u qua cua san xuat. Song Iau nay, roo-i chI Ia ho~c chu y~u Ii 8& dv.ng chi lieu hi~u qua kinh te, cOn chi lieu hi~u qua xii h~i thtro-ng bi coi nh~ ho~c ohtra aU'Q'cxac a!nh ro n~i dung. HO'n nua. chi lieu liii su~t trung blnh cua von rung = gia tr! bhg ti~n cua san ph!1m t~~~~~ gia tr! cua von rung thU'o"ng dung Hiu nay ail kh3ng th~ dauh gia atrQ'c day au vA chinh xac hi~u qua kinh te trong lam nghi~p thi I~i cang kh3ng th~ noi Ien chrQ'c hi~u qua kinh te - xii hQi trong lam nghi~p" Sau ao d1!a vao nhung Iu~n ai~m chu nghia Mac-lenin Va kinh nghi~ro trong vi~c quan If kinh t~ Him nghi~p cua ta, Iu~n an ail phan rich va chi 1'0r)ing: -----.- (1) Nguon: TlJng Mt va phzccmg hu:frng dlJi mfri co' eM quart if lam tru:cmg, B(i Lam nghi?JJ,Hii N(ii 7-1989. 9
  12. -'- Trinh U9 phat tri~n CUlll,!c hri ho~t uQng san xu~t kinh doanh. - Van de hi~u qua lA mQt bQ ph~n can thanh rat quaIl trng CURchien ItrQ'c phat tri~o kinh t~ xii h~i. Neu nhtr ban than phll'O'ng an chien }U'(rc, ke ho~ch san xuat kinh doanh kh~ng oam baG hi~u qua thl se khong c6 au phtrO'ng li~n oap ti-ng mi hu diu va l'c chat boa, ehe oQ sO-hii'u xii hQi chu nghi'a ve tU' v~t Ii9U san xuf{t Oll'Q'c th~1'chi~n v~ kinh fe, yen diu cua quy lu~t kinh te CO' ban cua chu nghi'a xii hQi OtrQ'c 1hl.1'c hi~u. Tifft 2 : Ban chat va nQi dung CUR hi~u qua kiuh t~- xii hQi trong lam nghi~p. 1. Cach tier c~n (mang Hnh chat phtrO'ng phIlp lu~n) Culllu~n an o~ v~ch TOban chat va nQi dung cua hi~u qua kinh te - xii hQi trong lam nghi~p lA : . - Vi~o tien hanh ph an dch kinh te -chl11h tT! ooi v&i ph{lm tru nay phiii gltn vo-i quy lu~t kinh te cO'ban cua chu oghi'a xa h9i. Tli- Slf phao tlch ogh gn ~ n9i v dung cua quy lu~t kinh te CO' ban cua chu nghi'a xii hQi 14 kh~ng nglrng nang cao phuc I
  13. d~ng va at! ph at tri~n tt! do, loan di~n cua m6i thilnh vien . ". - trong xii h~i tren CO'ICt kh6ng ngu-ng phat tri~n va ho£1n - - ->- ... th I~n Den san xuat xa h 91 ehu ngh Ia. Iu~n L. eh ? ro rang ~ 'A A' A /in 1 quy In~t kinh te CO' an thong chI noi Jeu tl9ng 1\1'e eo' b ban cua n~n san'"xu«t - h
  14. Dong nghi~p (xetv~ m~t rirng, Qat rirng 1&uoi tuvng lao oi)ng vA tuH~u slm xuat cO"ban), lam nghi~p theo ngbi3 TQng con gCim ca Ilnh vl!c thu c6n~ nghj~p va c6ng nghi~p rirng (trong UOct)ng nghi~p cha bi(fn g6, lam san 1& b~ ph~n chu y~u) ma Gong nghj~p rung thuQc ph1ilm trll dng ' nghj~p (cong nghi~p rung). VI v~y, trang ' "A ," v ~ 9 '" san xu!!.t \00 hd oan h rung can t{ln (\lng hem nang tong I h
  15. - utin phan bi~t chi phi bo ra lliQt I)1n band~u va chi phi thU'o-ng xuyen. Trong chi phi thU'b-ng xuyen din b~ sung them 2 y~u t(): chi phi thuQc quy dill chuy~n V&.0 san phllm lam Dong nghi~p (Cqd) vAgia tt'i tan thftt trong san xu!(t nhu- do char rung, ti~n ph~t do vi ph{lUlhqp tH3ng (Gtt ). - C~n dc dinh ro cac ngu~n dt! tru)( elm ~uat trong lam nghi~p (v()n san xuat, s1fc Iao dQng, ngui5n tal nguyen nhU' cUt, nU'{Yc, ung, quy ti~n bQ khoa h9c ky thu~t)va r c~n xu. Ii su-c lao dQng vit
  16. Tom l:~d,hi~u qua kinh tt tt l~ thu~n vlS-i lCfinhu~n va ty J~ ngh!ch vlS-iehi phi s~n xu~t. C~n sa. d\lng o()ng b9- c! 3 "hI deu neu tr8n mlS-ixac o!nh chlnh xachi~u qua kinh t~ trong Him nghi~p. B'8 chu-ng minh, lu.n an clAnchu-ng s() li~u Clia lam tr\1'(yn~Hi~u Liem trong 3 nam (1986, 1987, 1988) va c6 nh"n xet: m~c du chi phlsan xu~t thll'o-ng xuyen cua Dam tau tang hngvon co G!nh giam dlln xuong .:lIrai con so 1 va hi~u qua BIT d~mg Iao d:~ng 85ng chu-ng l{li ho~c oi xuong. (1) Nguon: Bao cao khai quat {ink kinh tZJ chll:c san xuat kink doanh va xay d7j:ngrii:ng dla lam tru:(mg Bieu Liem Bong Nai (Thiing 4-1982 den 7-1989) tr~nk bay tr;Lih~i ugh! Lam nghiw toan quac. 14
  17. b, Hj~u qua xii h~i trong lam nghi~p baa g1)m m~t lo{l.tnhung yen t5 m6-i kh~ng th~ than tom het trong hi~u qua kinh te: ". :"' 'A ' "'A :. 'A l '-" - 5 I! P}1at trIeD va cal t h Ittll (!eU J~]yn I ao w;>ng va l1~j dung lao d~ng coa ngU'o-ilam rung: phai xoa bo dJin tlnh chat n~ng llh9c, cU'o-ngo{) lao i1Qngcao va tll;h ("hat nguy hi~m coa lao d{)ngugh~ rkng, lam sac clio lac oQug cila h9 tro- Ben nh~ nhang va an to[tn hO"n,co tlnh ky- lu~t va tluh ky thu~t, - 51! pMt tri~n ho1;1tdQng xii h{)1 cua nhii-ng n@;U'o-i lam rkng. kh5i IU'Q'ngtho-i gian nhan r&i va vi~c su. dvng tho-i glaD nhan rM d~ tkng bU'6-cthl!c hi~n sl! phat tri~n tl! do loan di~n coa con ngU'o-i.Phili baa dam ngAy Gang tot hO"n cac quy~n kinh "' te - xii hQi coa ngtro-iA, lam , ' :' ' '" "' '" xa t }HHlhh P 0, t h ! tran: b ao rlrng song quyen Vtt sue . khoe va fight ngO"i, quy~n h9c t~P. quy~n ihrQ'c bao (;am v~ v~t chat khi (')mdau va tu5i giA, quy~n duQ'c su. dvng cac thanh tV'u van hoa ngh~ thu~t... - 51! pilat tri~n coa moi tru'o'ug h.r nhipn va mOl trU'o-ng do con nguo-i Iden tl}.ODen. Con nguo-i Is m{)t th8nh vieu clla h~ sinh thai rkng. M9i hOlilt u9ng coa con nguo-i tac dQng va lam thay d5i CaB b~ng sinh thai drng. Van d~ tal san xuat mOt truo'ug tl! nhien la mQt bQ pb~n can thanh va eullg la ti1;n d~ d~ thoa man nhu diu ngu'o-i lao don g 110" rtrna, h~ n ~ 'h . Lam trU'o-ngCOB phai th~lJg qua vj~c xay dV'ng xii h{)i coa mQt vung rlrng, giai quyet cac van o~ xii h{)i coa cQng Q;)ngI&n d~ t{l.o ra mQt b~u kh6ng khf xii h{)i thu~n IQ'i trong nhung t~p th~ nglrM lao d~ng sinh song va n6 tro- thanh o{)ng hrc kinh t~, 15
  18. Vi~c Dang cao hi~u qua xii hQi trong Him nghi~p g1in 1i~n v&i vi~c xay dt!ng ph at tri~n nhfrng ket cflu Idnh t~- xii h~i h~ ding: nba l-t (cap dat vuo-n, nha l-t) lQ.ng Him nghi~p va th! tdlU vung rung, cae' Gongtrinh phuc l
  19. - T6m l{li,hi~u qua kinh te xii h~i trong lam nghi~p quy~t dinh mu-c song v~t cMit va van hoa, loi song va khung canh song cua xii h~i vung rung mA Lam trtro-Dg Hieu 1i8m dii tom g9n l:;ti troDg kbIln hi~u : «GiEnl rung, d~p xii hQi, no du va hl.lDhphuc clIo m3i nglfo-h. CHUaNG II: LaI ICH KINH TE CUA cA NHAN NGUC)'I LAO BONG LA BONG LUC TRUC TIEP, THEN CHaT VA QUytT BINH 'BE NANG CAO HI~U QUA KINH TE xl HQI "--. Nang cao hi~u qua kinh t~ - xii hQi trong lam nghi~p - l~ m\lC dich - phU'O"ng ti~n d~ d{lt t&i ID\lCdfch m\lc lieu : tilt ea VIh{lnh phuc cua con ngU'~tidU'&i chu nghia xii hQi. Gi!i phap chien IU'Crc: phat buy tri~t d~ nhan to con ngdri. Bo IAphep bi~n chu-ng cua con ngll"o-i trong hQe thuy~t Mac L6 Nin. Con ngU'o-lho{lt dqng trong kinh te co 19'i fch kinh te. Chi co xac chef m&i khl)ng din ditn v~t chB:t. Tifft I : QuaIl di~m 19'i feh kinh te Ia quaD di~m hi~u qua kinh te. 1. Noi theo ligon ngfr quail If kinh te, quaD di~ri119'i fch kinh te cblnh Ii\ quaD di~m hi~u qua kinh t~. Che dQ t.p flung quaD lieu baa clip keo dai trong lam nghi~p d1i vi ph\tm n~ng n~ quan di~m nay -- Bi~u do th~ hi~n l:t ch3 : M~t la, ehU'a eo phU"O"ngn san xllllt kinh doanh co a can eu- khoa hoc va eo tinh bien thU'c bao dam bien . " . qua kinh tg - xii hQi cao nh~m th\l"c hi~n cae 19'i feh kinh tiL Biixuftt hi~n nhi~u
  20. - Hai la, kh6ng t~ll tr
nguon tai.lieu . vn