Xem mẫu
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
ðI M TIN TH TRƯ NG B O HI M [2007 Juin]
Tóm t t cam k t gia nh p WTO c a Vi t Nam
http://www.baohiem.pro.vn/Ins_News_Article.asp?CatID=66&ID=1655
B Thương m i v a có m t b n tóm t t v k t qu ñàm phán gia nh p WTO. ðây ñư c xem là m t
b n tóm t t bao quát nh t các v n ñ cơ b n nh t v cam k t gia nh p WTO c a Vi t Nam. B n tóm
t t này ñư c t ng h p trên cơ s các văn ki n gia nh p WTO c a Vi t Nam ñã ñư c Ban công tác v
vi c Vi t Nam gia nh p WTO phê chu n trong phiên h p th 14 ngày 26/10 v a qua.
Cam k t ña phương
Theo k t qu ñàm phán, Vi t Nam ñ ng ý tuân th toàn b các hi p ñ nh và quy ñ nh mang tính
ràng bu c c a WTO t th i ñi m gia nh p. Tuy nhiên do nư c ta ñang phát tri n trình ñ th p l i
ñang trong quá trình chuy n ñ i nên ta yêu c u và ñư c WTO ch p nh n cho hư ng m t th i gian
chuy n ñ i ñ th c hi n m t s cam k t có liên quan ñ n thu tiêu th ñ c bi t, tr c p phi nông
nghi p, quy n kinh doanh.
Các cam k t chính trong v n ñ ña phương là: Vi t Nam ch p nh n b coi là n n kinh t phi th
trư ng trong 12 năm t c là không mu n hơn 31/12/2008.
Tuy nhiên, trư c th i ñi m trên, n u ta ch ng minh ñư c v i ñ i tác nào là kinh t Vi t Nam hoàn
toàn ho t ñ ng theo cơ ch th trư ng thì ñ i tác ñó ng ng áp d ng ch ñ “phi th trư ng” ñ i v i
ta. Ch ñ “phi th trư ng” ch có ý nghĩa trong các v ki n ch ng bán phá giá. Các thành viên WTO
không có quy n áp d ng cơ ch t v ñ c thù ñ i v i hàng xu t kh u nư c ta dù ta b coi là n n kinh
t phi th trư ng.
D t may, các thành viên WTO s không ñư c áp d ng h n ng ch d t may ñ i v i ta khi vào WTO
(riêng trư ng h p ta vi ph m quy ñ nh WTO v tr c p b c m ñ i v i hàng d t may thì m t s nư c
có th có bi n pháp trã ñũa nh t ñ nh). Ngoài ra thành viên WTO cũng s không ñư c áp d ng t v
ñ c bi t ñ i v i hàng d t may c a nư c ta.
Tr c p phi công nghi p, Vi t Nam ñ ng ý bãi b hoàn toàn các lo i tr c p b c m theo quy ñ nh
WTO như tr c p xu t kh u và tr c p n i ñ a hóa. Tuy nhiên v i các ưu ñãi ñ u tư dành cho hàng
xu t kh u ñã c p trư c ngày gia nh p WTO, ta ñư c b o lưu th i gian quá ñ là 5 năm (tr ngành
d t may)
Tr c p nông nghi p, Vi t Nam cam k t không áp d ng tr c p xu t kh u ñ i v i nông s n t th i
ñi m gia nh p. Tuy nhiên, ta b o lưu quy n ñư c hư ng m t s quy ñ nh riêng c a WTO dành cho
nư c ñang phát tri n trong lĩnh v c này. ð i v i lo i h tr mà WTO quy ñ nh phi c t gi m nhìn
chung ta duy trì ñư c m c không quá 10% giá tr sn lư ng. Ngoài m c này, ta còn bo lưu thêm
m t s kho n h tr n a vào kho ng 4.000 t ñ ng m i năm. Các lo i tr c p mang tính ch t
khuy n nông hay tr c p ph c v phát tri n nông nghi p ñư cWTO cho phép nên ta ñư c áp d ng
không h n ch .
Quy n kinh doanh (quy n xu t nh p kh u hàng hóa): tuân th quy ñ nh WTO, Vi t Nam ñ ng ý cho
doanh nghi p và cá nhân nư c ngoài ñư c quy n xu t nh p kh u hàng hóa như ngư i Vi t Nam k
t khi gia nh p, tr các m t hàng thu c danh m c thương m i nhà nư c (như xăng d u, thu c lá
ñi u, xì gà, băng ñĩa hình, báo chí) và m t s m t hàng nh y c m khác mà ta ch cho phép sau m t
th i gian chuy n ñ i (như g o và dư c ph m).
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
Cam k t c a Vi t Nam ñ ng ý cho phép doanh nghi p và cá nhân nư c ngoài không có hi n di n t i
Vi t Nam ñư c ñăng ký quy n xu t nh p kh u t i Vi t Nam. Quy n xu t kh u ch là quy n ñ ng tên
trên t khi h i quan ñ làm th t c xu t nh p kh u. Trong m i trư ng h p, DN và cá nhân nư c
ngoài s không ñư c t ñ ng tham gia vào h th ng phân ph i trong nư c. Các cam k t v quy n
kinh doanh s không nh hư ng ñ n quy n c a ta trong vi c ñưa ra các quy ñ nh ñ qu n lý d ch v
phân ph i, ñ c bi t ñ i v i arn ph m nh y c m như dư c ph m, xăng d u, báo - t p chí…
Thu tiêu th ñ c bi t ñ i v i rư u và bia, các thành viên WTO ñ ng ý cho ta th i gian chuy n ñ i
không quá 3 năm ñ ñi u ch nh l i thu tiêu th ñ c bi t ñ i v i rư u và bia cho phù h p v i quy
ñ nh WTO. Hư ng s a ñ i là ñ i v i rư u trên 20 ñ c n ho c s áp d ng m t m c thu tuy t ñ i
ho c m t m c thu ph n trăm. ð i v i bia, s ch áp d ng m t m c thu ph n trăm.
ð i v i doanh nghi p nhà nư c, doanh nghi p thương m i nhà nư c, cam k t trong lĩnh v c này là
nhà nư c s không can thi p tr c ti p hay gián ti p vào ho t d ng DNNN. Tuy nhiên, nhà nư c v i
tư cách là m t c ñông ñư c can thi p bình ñ ng vào ho t ñ ng c a DN như các c ñông khác. Ta
cũng ñ ng ý cách hi u mua s m c a DNNN không ph i là mua s m Chính ph .
T l c ph n thông qua quy t ñ nh t i DN: ði u 52 và 104 c a Lu t DN quy ñ nh m t s v n ñ
quan tr ng có liên quan ñ n ho t ñ ng c a công ty TNHH và Công ty c ph n ch ñư c phép thông
qua khi có s phi u ñ i di n ít nh t là 65% ho c 75% v n góp ch p thu n. Quy ñ nh này có th vô
hi u hóa quy n c a bên góp ña s v n trong liên doanh. Do v y, ta ñã x lý theo hư ng cho phép
các bên tham gia liên doanh ñư c th a thu n v n ñ này trong ñi u l công ty
M t s bi n pháp h n ch nh p kh u, ta ñ ng ý cho kh u xe máy phân ph i l n không mu n hơn
ngày 31/5/2007. V i thu c lá ñi u và xì gà, ta ñ ng ý b bi n pháp c m nh p kh u t th i ñi m gia
nh p. Tuy nhiên s ch có m t DN nhà nư c ñư c quy n nh p kh u toàn b thu c lá ñi u và xì gà.
M c thu nh p kh u mà ta ñàm phán ñư c cho hai m t hàng này là r t cao. V i ôtô cũ ta cho phép
nh p kh u các lo i xe ñã qua s d ng không quá 5 năm.
Cam k t th c hi n minh b ch hóa, ngay t khi gia nh p s công b d th o các văn b n quy ph m
pháp lu t do Qu c h i, U ban thư ng v qu c h i và Chính ph ban hành ñ l y ý ki n nhân dân.
Th i h n dành cho vi c góp ý và s a ñ i t i thi u là 60 ngày. Vi t Nam cũng cam k t s ñăng công
khai các văn b n pháp lu t trên các t p chí, tran tin ñi n t c a b , ngành.
M t s cam k t liên quan khác: thu xu t kh u, Vi t Nam ch cam k t s gi m thu xu t kh u ñ i
v i ph li u kim lo i ñen và màu theo l trình, không cam k t v thu xu t kh u c a các s n ph m
khác.
V ña phương, Vi t Nam còn ñàm phán m t s v n d ña phưng khác như bo h quy n s h u trí
tu , ñ c bi t là s d ng ph n m m h p pháp trong c quan Chính ph . ð nh giá tính thu xu t nh p
kh u, các bi n pháp ñ u tư liên quan ñ n thương m i, các bi n pháp hàng rào k thu t trong thương
m i… V i n i dung này, ta cam k t tuân th các quy ñ nh c a WTO k t khi gia nh p.
Cam k t v thu nh p kh u
M c cam k t chung c a Vi t Nam là ñ ng ý ràng bu c m c tr n cho toàn b bi u thu (10.600
dòng). M c thu bình quân toàn bi u ñư c gi m t m c hi n hành 17,4% xu ng còn 13,4% th c
hi n d n trung bình trong 5 = 7 năm. M c thu bình quân ñ i v i hàng nông s n gi m t m c hi n
hành 23,5% xu ng còn 20,9% th c hi n trong 5 - 7 năm. V i hàng công nghi p t 16,8% xu ng còn
12,6% th c hi n ch y u trong vòng 5 - 7 năm.
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
M c cam k t c th : s có kho ng hơn 1/3 dòng s dòng thu s ph i c t gi m, ch y u là các dòng
có thu su t trên 20%. Các m t hàng tr ng y u, nh y c m ñ i v i n n kinh t như nông s n, xi
măng, s t thép, v t li u xây d ng, ôtô - xe máy… v n duy trì ñư c m c b o h nh t ñ nh.
Nh ng ngành có m c gi m thu nhi u nh t bao g m: d t may, cá và s n ph m cá, g và gi y, hàng
ch t o khác, máy móc và thi t b ñi n - ñi n t . Bên c nh ñó, Vi t Nam ñ t ñư c m c thu tr n cao
hơn m c ñang áp d ng ñ i v i nhóm hàng xăng d u, kim l ai, hóa ch t là phương ti n v n t i.
Cam k t c a Vi t Nam s c t gi m thu theo m t s hi p ñ nh t do theo ngành c a WTO (gi m
thu xu ng 0% ho c m c th p). ðây là hi p ñ nh t nguy n c a WTO nhưng các nư c m i gia nh p
ñ u ph i tham gia m t s ngành. Ngành mà ta cam k t tham gia là s n ph m công ngh thông tin
(d t may và thi t b y t . Ta cũng tham gia m t ph n v i th i gian th c hi n t 3 - 5 năm ñ i v i
ngành thi t b máy bay, hóa ch t và thi t b xây d ng. V
V h n ng ch thu quan, ta b o lưu quy n áp d ng v i ñư ng, tr ng gia c m, lá thu c lá và mu i.
Cam k t v m c a th trư ng d ch v
V di n cam k t, trong BTA v i Hoa Kỳ ta ñã cam k t 8 ngành d ch v kho ng 65 phân ngành. Trong
th a thu n WTO, ta cam k t ñ 11 ngành d ch v , tính theo phân ngành kho ng 110 ngành. V m c
ñ cam k t, v i h u h t các ngành d ch v , trong ñó có nh ng ngành nh y c m như b o hi m, phân
ph i, du l ch… ta gi ñư c m c ñ cam k t g n như trong BTA. Riêng vi n thông, ngân hàng và
ch ng khoán, ñ s m k t thúc ñàm phán, ta ñã có m t s bư c ti n nhưng nhìn chung không quá xa
so v i hi n tr ng và ñ u phù h p v i ñ nh hư ng phát tri n ñã ñư c phê duy t cho các ngành này.
Cam k t chung cho các ngành d ch v v cơ b n như BTA. Trư c h t, công ty nư c ngoài không ñư c
hi n di n t i Vi t Nam dư i hình th c chi nhánh, tr phi ñi u ñó ñư c ta cho phép trong t ng ngành
c th . Ngoài ra, công ty nư c ngoài tuy ñư c phép ñưa cán b qu n lý vào làm vi c t i Vi t Nam
nhưng ít nh t 20%cán b qu n lý c a công ty ph i là ngư i Vi t Nam. Cu i cùng, ta cho phép t
ch c và cá nhân nư c ngoài ñư c mua c ph n trong các doanh nghi p Vi t Nam nhưng t l ph i
phù h p v i m c m c a th trư ng ngành ñó. Riêng ngân hàng ta ch cho phép ngân hàng nư c
ngoài mua t i ña 30% c ph n.
D ch v khai thác h tr d u khí: ð ng ý cho phép các DN nư c ngoài ñư c thành l p công ty 100%
v n nư c ngoài sau 5 năm k t khi gia nh p ñ ñáp ng các d ch v h tr khai thác d u khí. Tuy
nhiên, Vi t Nam còn gi nguyên quy n qu n lý các ho t ñ ng trên bi n, th m l c ñ a và quy n ch
ñ nh các ty thăm dò, khai thác tài nguyên. B o lưu ñư c m t danh m c các d ch v dành riêng cho
các DN Vi t Nam như d ch v bay, d ch v cung c p trang thi t b và v t ph m cho dàn khoan xa
b … T t c các công ty vào Vi t Nam cung ng d ch v h tr d u khí ñ u ph i ñăng ký v i cơ quan
nhà nư c có th m quy n.
D ch v vi n thông, Vi t Nam có thêm m t s nh n như ng so v i BTA nhưng m c ñ h p lý, phù
h p v i chi n lư c phát tri n c a. C th là cho phép thành l p liên doanh ña s v n nư c ngoài ñ
cung c p d ch v vi n thông không g n v i h t ng m ng (ph i thuê m ng do DN Vi t Nam n m
quy n ki m soát) và n i l ng m t chút v vi c cung c p d ch v qua biên gi i ñ ñ i l y gi l i h n
ch áp d ng cho vi n thông có g n v i h t ng m ng ( ch các các doanh nghi p nhà nư c n m ña
s v n m i ñ u tư h t ng m ng, nư c ngoài ch ñư c góp v n ñ n 49% và cũng ch ñư c liên doanh
v i ñ i tác Vi t Nam ñã ñư c c p phép).
D ch v phân ph i, v cơ b n gi ñư c như BTA, t c là khá ch t só v i các nư c m i gia nh p. Trư c
h t, v th i ñi m cho phép thành l p DN 100% v n nư c ngoài là như BTA (1/1/2009). Th hai,
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
tương t như BTA, ta không m c a th trư ng phân ph i xăng d u, dư c ph m, sách báo, t p chí,
băng hình, thu c lá, g o, ñư ng và kim lo i quý cho nư c ngoài. Nhi u s n ph m nh y c m như s t
thép, xi măng, phân bón… ta ch m c a th trư ng sau 3 năm. DN có v n ñ u tư nư c ngoài, m
ñi m bán l th hai tr ñi ph i ñư c ta cho phép theo t ng trư ng h p c th .
D ch v b o hi m, v t ng th , m c ñ cam k t ngang BTA, tuy nhiên, ta ñ ng ý cho Hoa Kỳ thành
l p chi nhánh b o hi m phi nhân th sau 5 năm k t ngày gia nh p.
D ch v ngân hàng, ta ñ ng ý cho thành l p ngân hàng con 100% v n nư c ngoài không mu n hơn
ngày 1/4/2007. Ngoài ra ngân hàng nư c ngoài mu n ñư c thành l p chi nhánh t i Vi t Nam nhưng
chi nhánh ñó không ñư c phép m chi nhánh ph và v n phi ch u h n ch v huy ñ ng ti n g i b ng
VND t th nhân Vi t Nam trong vòng 5 năm k t khi ta gia nh p WTO. Ta v n gi ñư c h n ch v
mua c ph n trong ngân hàng Vi t Nam. (không quá 30%).
D ch v ch ng khoán, ta cho phép thành l p công ty ch ng khoán 100% v n nư c ngoài và chi
nhánh sau 5 năm k t khi gia nh p WTO
Cac cam k t khác, v i các ngành còn l i như du l ch, giáo d c, pháp lý, k toán, xâyd ng, v n t i…
m c ñ cam k t v c bn không khác xa so v i BTA. Ngoài ra không m c a d ch v in n - xu t b n.
(Ngu n: VietnamNet, IIC c p nh t 07/11/2006)
Các cam k t WTO nh hư ng th nào ñ n b o hi m?
http://www.baohiem.pro.vn/Ins_News_Article.asp?CatID=66&ID=1698
Th c hi n cam k t gia nh p T ch c Thương m i Th gi i (WTO), th trư ng b o hi m Vi t Nam s
ch u tác ñ ng m nh c v quy mô, ch t lư ng và c s n ñ nh trong th trư ng tài chính nói chung.
Theo B Tài chính, tác ñ ng c a các cam k t m c a th trư ng b o hi m trong vi c Vi t Nam cam
k t gia nh p WTO có th ñư c nhìn nh n t hai khía c nh, tác ñ ng tích c c và tiêu c c.
Quá trình h i nh p s làm gi m chi phí d ch v , ch t lư ng d ch v ñư c nâng cao, năng l c th
trư ng ñư c m r ng, công ngh qu n lý m i ñư c chuy n giao, trình ñ ñ i ngũ cán b ñư c nâng
cao...
Nhưng, vi c th c hi n các cam k t cũng d n ñ n các kh năng gây b t n ñ nh nói chung c a th
trư ng tài chính, m t vai trò ch ñ o c a thành ph n kinh t nhà nư c, h th ng quy ñ nh qu n lý
chưa theo k p ñư c v i m c ñ m c a th trư ng...
1. V cam k t cung c p d ch v qua biên gi i
Ngay sau khi Vi t Nam tr thành thành viên chính th c c a WTO, các doanh nghi p b o hi m nư c
ngoài s ñư c phép cung c p các d ch v b o hi m như b o hi m v n t i qu c t , tái b o hi m và
môi gi i b o hi m, d ch v ñánh giá r i ro, gi i quy t khi u n i và tư v n b o hi m và ñ c bi t là
ñư c phép cung c p d ch v b o hi m cho các d án, doanh nghi p có v n ñ u tư nư c ngoài t i Vi t
Nam mà không c n thành l p pháp nhân t i Vi t Nam.
Trong th i gian ñ u, các cam k t này có th s nh hư ng m nh t i m t s lo i hình b o hi m phi
nhân th và gi i h n trong nhóm ñ i tư ng ngư i nư c ngoài và các d án có v n ñ u tư nư c ngoài
t i Vi t Nam.
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
Tuy nhiên, trong th i gian trung h n thì v i s l n m nh c a các doanh nghi p b o hi m phi nhân
th trong nư c (xét v m t uy tín và năng l c tài chính) thì các cam k t này không có nh hư ng
nhi u, m t ph n do tâm lý khách hàng thư ng có thiên hư ng l a ch n doanh nghi p b o hi m có
tr s t i Vi t Nam, là nh ng doanh nghi p n m thông tin v r i ro t t nh t do ñó có kh năng b o
hi m t t nh t, m t khác các doanh nghi p b o hi m nư c ngoài thông thư ng cũng mu n thành l p
pháp nhân ñ cung c p d ch v t t hơn.
Hơn n a, theo xu th chung và tri n v ng phát tri n c a ngành b o hi m Vi t Nam, t tr ng phí b o
hi m phi nhân th trong t ng doanh thu phí b o hi m c a c th trư ng s gi m d n so v i nhân th ,
do ñó nh ng tác ñ ng c a cam k t này ñ i v i ngành b o hi m s gi m d n theo th i gian.
2. V các cam k t hi n di n thương m i
Có th nói, các cam k t cho phép thành l p pháp nhân th c hi n kinh doanh d ch v b o hi m là
nh ng cam k t mang tính ch t t do hoá th trư ng b o hi m và có nh hư ng l n nh t ñ i v i các
doanh nghi p b o hi m hi n ñã ho t ñ ng trên th trư ng cũng như t i tình hình chung c a th
trư ng.
Vi c cho phép thêm các doanh nghi p b o hi m có v n ñ u tư nư c ngoài tham gia cung c p d ch v
b o hi m t i th trư ng Vi t Nam s tăng thêm năng l c khai thác b o hi m c a th trư ng b o hi m.
Bên c nh ñó, các doanh nghi p b o hi m nư c ngoài v i kinh nghi m ho t ñ ng lâu năm trên ph m
vi qu c t s giúp chuy n giao công ngh khai thác b o hi m và ñào t o ñ i ngũ cán b làm công
tác b o hi m t i Vi t Nam.
V i năng l c tài chính m nh, các doanh nghi p b o hi m m i tham gia th trư ng này cũng s cho ra
ñ i các s n ph m b o hi m m i, ñáp ng t t hơn nhu c u c a khách hàng. Trong ñi u ki n cung c p
d ch v t t hơn, khách hàng s là ñ i tư ng hư ng l i nhi u nh t. ð c bi t, chi phí b o hi m là m t
c u ph n ngày càng quan tr ng trong chi phí s n xu t và kinh doanh c a các ñơn v kinh t khi n n
kinh t ngày càng phát tri n, vì v y gi m giá thành ñ u vào ñ i v i chi phí b o hi m s giúp gi m
m t cách tương ñ i giá thành s n xu t s n ph m và d ch v ñ u ra c a các doanh nghi p Vi t Nam
và là cơ s ñ tăng s c c nh tranh c a n n kinh t Vi t Nam nói chung trong ñi u ki n toàn c u hoá
ngày càng ñư c ñ y m nh.
Có th nói, vi c cho phép các doanh nghi p b o hi m nư c ngoài tham gia vào th trư ng b o hi m
Vi t Nam s ñem l i nh ng l i ích t ng th cho th trư ng.
Tuy nhiên, song song v i các khía c nh tích c c như v y, ñi u ki n th trư ng b o hi m v i s có
m t c a nhi u doanh nghi p b o hi m nư c ngoài cũng s ñ t ra m t s v n ñ như c nh tranh
không lành m nh, h th ng pháp lý chưa ñ m nh ñ ki m soát ho t ñ ng ña d ng c a các doanh
nghi p này, song các v n ñ này có th ñư c ki m soát t t n u có nh ng bư c ñi phù h p trong
công tác qu n lý Nhà nư c ñ i v i ho t ñ ng c a th trư ng.
3. Cam k t liên quan ñ n kinh doanh các d ch v b o hi m b t bu c
Hi n nay, b o hi m b t bu c theo lu t ñ nh g m: b o hi m trách nhi m dân s c a ch xe cơ gi i,
b o hi m trách nhi m dân s c a ngư i v n chuy n hàng không ñ i v i hành khách; b o hi m trách
nhi m ngh nghi p ñ i v i ho t ñ ng tư v n pháp lu t; b o hi m trách nhi m ngh nghi p c a
doanh nghi p môi gi i b o hi m; B o hi m cháy, n ; và các lo i b o hi m khác ñư c quy ñ nh theo
ñi u ki n phát tri n c a n n kinh t .
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
Trong nh ng năm g n ñây, t tr ng phí b o hi m thu t b o hi m b t bu c khá l n trong t ng phí
b o hi m phi nhân th . Tuy nhiên, t tr ng phí b o hi m t lo i hình b o hi m b t bu c này s gi m
tương ñ i qua th i gian khi các nhu c u b o hi m ti m năng trên th trư ng ñư c khai thác t t hơn
do các doanh nghi p ngày càng trư ng thành v năng l c v n cũng như v trình ñ chuyên môn. Do
ñó, vi c cho phép các doanh nghi p b o hi m có v n ñ u tư nư c ngoài cung c p các d ch v này s
không nh hư ng nhi u ñ n th trư ng b o hi m mà ch nh hư ng ñ n th ph n c a các doanh
nghi p b o hi m ho t ñ ng trên th trư ng và ch trong lĩnh v c phi nhân th .
4. Cam k t xo b t l tái b o hi m b t bu c sau 1 năm
Hi n nay, các doanh nghi p b o hi m khi th c hi n tái b o hi m ra nư c ngoài ñ u ph i th c hi n tái
b o hi m b t bu c t i thi u 20% v i T ng công ty c ph n tái b o hi m Qu c gia Vi t Nam
(VINARE). Vì v y th c hi n cam k t xoá b t l tái b o hi m b t bu c này s có tác ñ ng kép, trư c
tiên là nh hư ng t i ho t ñ ng c a VINARE, ñ ng th i nh hư ng ñ n t ng m c phí gi l i c a th
trư ng b o hi m phi nhân th .
ð i v i các doanh nghi p b o hi m khác trên th trư ng, cam k t này n u ñư c áp d ng chung s
t o ñi u ki n cho h linh ho t hơn trong công tác tái b o hi m và t o ñi u ki n tái b o hi m có l i
hơn xét v m t kinh t .
(Ngu n: VnEconomy, IIC c p nh t 27/11/2006)
Ngành b o hi m Vi t Nam: Tác ñ ng m nh t các cam k t WTO
http://www.baohiem.pro.vn/Ins_News_Article.asp?CatID=66&ID=1714
Th c hi n cam k t gia nh p T ch c Thương m i th gi i (WTO), th trư ng b o hi m VN
s ch u tác ñ ng m nh c v quy mô, ch t lư ng và c s n ñ nh trong th trư ng tài chính
nói chung.
Theo B Tài chính, tác ñ ng c a các cam k t m c a th trư ng b o hi m trong vi c VN cam k t gia
nh p WTO có th ñư c nhìn nh n t hai khía c nh, tác ñ ng tích c c và tiêu c c. Quá trình h i nh p
s làm gi m chi phí d ch v , ch t lư ng d ch v ñư c nâng cao, năng l c th trư ng ñư c m r ng,
công ngh qu n lý m i ñư c chuy n giao, trình ñ ñ i ngũ cán b ñư c nâng cao...
Nhưng, vi c th c hi n các cam k t cũng d n ñ n các kh năng gây b t n ñ nh nói chung c a th
trư ng tài chính, m t vai trò ch ñ o c a thành ph n kinh t nhà nư c, h th ng quy ñ nh qu n lý
chưa theo k p ñư c v i m c ñ m c a th trư ng...
Ngay sau khi VN tr thành thành viên chính th c c a WTO, các DN b o hi m nư c ngoài s ñư c
phép cung ng các d ch v b o hi m như b o hi m v n t i qu c t , tái b o hi m và môi gi i b o
hi m, d ch v ñánh giá r i ro, gi i quy t khi u n i và tư v n b o hi m và ñ c bi t là ñư c phép cung
ng d ch v b o hi m cho các d án, DN có v n ñ u tư nư c ngoài t i VN mà không c n thành l p
pháp nhân t i VN. Trong th i gian ñ u, các cam k t này có th s nh hư ng m nh t i m t s lo i
hình b o hi m phi nhân th và gi i h n trong nhóm ñ i tư ng ngư i nư c ngoài và các d án có v n
ñ u tư nư c ngoài t i VN.
Tuy nhiên, trong th i gian trung h n thì v i s l n m nh c a các DN b o hi m phi nhân th trong
nư c (xét v m t uy tín và năng l c tài chính) thì các cam k t này không có nh hư ng nhi u, m t
ph n do tâm lý khách hàng thư ng có thiên hư ng l a ch n DN b o hi m có tr s t i VN, là nh ng
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
DN n m thông tin v r i ro t t nh t. do ñó có kh năng b o hi m t t nh t. m t khác, các DN b o
hi m nư c ngoài thông thư ng cũng mu n thành l p pháp nhân ñ cung ng d ch v t t hơn.
Hơn n a, theo xu th chung và tri n v ng phát tri n c a ngành b o hi m VN, t tr ng phí b o hi m
phi nhân th trong t ng doanh thu phí b o hi m c a c th trư ng s gi m d n so v i nhân th . do
ñó, nh ng tác ñ ng c a cam k t này ñ i v i ngành b o hi m s gi m d n theo th i gian.
Có th nói, các cam k t cho phép thành l p pháp nhân th c hi n kinh doanh d ch v b o hi m là
nh ng cam k t mang tính ch t t do hoá th trư ng b o hi m và có nh hư ng l n nh t ñ i v i các
DN b o hi m hi n ñã ho t ñ ng trên th trư ng cũng như t i tình hình chung c a th trư ng. Vi c cho
phép thêm các DN b o hi m có v n ñ u tư nư c ngoài tham gia cung ng d ch v b o hi m t i th
trư ng VN s tăng thêm năng l c khai thác b o hi m c a th trư ng b o hi m. Bên c nh ñó, các DN
b o hi m nư c ngoài v i kinh nghi m ho t ñ ng lâu năm trên ph m vi qu c t s giúp chuy n giao
công ngh khai thác b o hi m và ñào t o ñ i ngũ cán b làm công tác b o hi m t i VN.
Có th nói, vi c cho phép các DN b o hi m nư c ngoài tham gia th trư ng b o hi m VN s ñem l i
nh ng l i ích t ng th cho th trư ng. Tuy nhiên, song song v i các khía c nh tích c c như v y, ñi u
ki n th trư ng b o hi m v i s có m t c a nhi u DN b o hi m nư c ngoài cũng s ñ t ra m t s
v n ñ như c nh tranh không lành m nh, h th ng pháp lý chưa ñ m nh ñ ki m soát ho t ñ ng
ña d ng c a các DN này. Song các v n ñ này có th ñư c ki m soát t t n u có nh ng bư c ñi phù
h p trong công tác qu n lý nhà nư c ñ i v i ho t ñ ng c a th trư ng.
Hi n nay, b o hi m b t bu c theo lu t ñ nh g m: b o hi m trách nhi m dân s c a ch xe cơ gi i,
b o hi m trách nhi m dân s c a ngư i v n chuy n hàng không ñ i v i hành khách; b o hi m trách
nhi m ngh nghi p ñ i v i ho t ñ ng tư v n pháp lu t; b o hi m trách nhi m ngh nghi p c a DN
môi gi i b o hi m; B o hi m cháy, n ; và các lo i b o hi m khác ñư c quy ñ nh theo ñi u ki n phát
tri n c a n n kinh t .
Trong nh ng năm g n ñây, t tr ng phí b o hi m thu t b o hi m b t bu c khá l n trong t ng phí
b o hi m phi nhân th . Tuy nhiên, t tr ng phí b o hi m t lo i hình b o hi m b t bu c này s gi m
tương ñ i qua th i gian khi các nhu c u b o hi m ti m năng trên th trư ng ñư c khai thác t t hơn
do các DN ngày càng trư ng thành v năng l c v n cũng như v trình ñ chuyên môn. Do ñó, vi c
cho phép các DN b o hi m có v n ñ u tư nư c ngoài cung ng các d ch v này s không nh hư ng
nhi u ñ n th trư ng b o hi m mà ch nh hư ng ñ n th ph n c a các DN b o hi m ho t ñ ng trên
th trư ng và ch trong lĩnh v c phi nhân th .
ð i v i các DN b o hi m khác trên th trư ng, cam k t này n u ñư c áp d ng chung s t o ñi u ki n
cho h linh ho t hơn trong công tác tái b o hi m và t o ñi u ki n tái b o hi m có l i hơn xét v m t
kinh t .
-----------------------------------------------------------
Hi n nay, các DN b o hi m khi th c hi n tái b o hi m ra nư c ngoài ñ u ph i th c hi n tái b o hi m b t
bu c t i thi u 20% v i T ng công ty c ph n tái b o hi m qu c gia VN (VINARE). Vì v y th c hi n cam k t
xoá b t l tái b o hi m b t bu c này s có tác ñ ng kép, trư c tiên là nh hư ng t i ho t ñ ng c a
VINARE. ñ ng th i nh hư ng ñ n t ng m c phí gi l i c a th trư ng b o hi m phi nhân th .
------------------------------------------------------------
Nguy n Chung (Ngu n: Di n ðàn Doanh Nghi p, IIC c p nh t 06/12/2006)
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
Gia nh p WTO: Các cam k t v d ch v tài chính phi ngân hàng
http://www.baohiem.pro.vn/Ins_News_Article.asp?CatID=66&ID=1728
Như v y, sau nhi u năm ñàm phán và nh ng th t c c n thi t, Vi t Nam s chính th c thành thành
viên chính th c c a T Ch c Thương M i Th Gi i - WTO. Th nhưng trong su t tháng qua, ñã có r t
nhi u bài vi t phân tích v nh ng cam k t c a Vi t Nam và nh hư ng c a nó ñ i v i tương lai c a
n n kinh t nói chung, ñ i v i th trư ng tài chính nói riêng v i nhi u góc nhìn khác nhau. Dư i ñây,
IIC trân tr ng gi i thi u bài phân tích c a Bà Nguy n Th Bích - V trư ng V Quan H qu c t B
Tài Chính v i tiêu ñ : "Gia nh p WTO: Các cam k t v d ch v tài chính phi ngân hàng"
Tác ñ ng c a cam k t ñ i v i d ch v tài chính
1. D ch v b o hi m
ðây là d ch v mà các thành viên WTO quan tâm và yêu c u cao v m c ñ m c a th trư ng cho
các công ty b o hi m nu c ngoài. Tuy nhiên, m c cam k t c a ta ñ t ñư c trong Bi u cam k t t t
hơn so v i m c cam k t c a các nư c m i gia nh p WTO g n ñây. V t ng th , m c cam k t như
trên là tương ñương v i BTA. ði m khác duy nh t là ta m thêm cho chi nhánh b o hi m phi nhân
th . C nh tranh trên th trư ng b o hi m trong nư c th i gian t i s sôi ñ ng hơn và s có tác d ng
thúc ñ y th trư ng b o hi m phát tri n. Trên th c t th trư ng b o hi m ñã b t ñ u ñư c m c a
cho các công ty b o hi m qu c t 100% v n ðTNN t năm 1999. Nhi u công ty b o hi m l n trên
th gi i ñ u ñã có m t t i th trư ng Vi t Nam. T khi m c a th trư ng b o hi m (1993) các công
ty b o hi m Vi t Nam l n m nh hơn, doanh s v n tăng trư ng hàng năm. Vi c phát tri n th trư ng
b o hi m là yêu c u t t y u c a ñ i s ng xã h i, b o hi m là d ch v cơ b n r t c n thi t cho ho t
ñ ng ñ u tư và thương m i.
Th trư ng b o hi m phát tri n góp ph n ñáng k cho vi c phát tri n th trư ng v n trong nư c. Các
doanh nghi p b o hi m có th tr thành các ñ nh ch tài chính trung gian h u hi u, nó có ch c năng
chuy n các ngu n v n nhàn r i ng n h n trong xã h i thành các ngu n ñ u tư dài h n.
Tác ñ ng c a cam k t ñ i v i ho t ñ ng c a th trư ng:
Theo ñánh giá sơ b vi c m c a th trư ng theo các cam k t WTO v cơ b n s có tác ñ ng tích c c
ñ i v i c nh tranh, thúc ñ y s phát tri n c a ngành b o hi m Vi t Nam nói chung và b n thân các
công ty b o hi m trong nư c.
-Vi c tham gia th trư ng c a nh ng công ty b o hi m m i, ñ c bi t là các công ty b o hi m nư c
ngoài s ña d ng hóa và khi n th trư ng sôi ñ ng hơn.
-M c a th trư ng t o ñi u ki n tăng cư ng trao ñ i ki n th c và k năng chuyên ngành, góp ph n
thúc ñ y năng l c c nh tranh c a các công ty b o hi m trong nư c.
Tuy nhiên, vi c tham gia c a các công ty nư c ngoài vào th trư ng b o hi m cũng có nh ng tác
ñ ng b t l i ñ i v i công ty b o hi m trong nư c và kh năng qu n lý nhà nư c trong lĩnh v c này:
-Các công ty trong nư c b chia s th trư ng là tác ñ ng rõ ràng nh t m i nư c b t ñ u ti n hành
m c a th trư ng.
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
-Bi n ñ ng v nhân s gi a các công ty b o hi m. M t th c t ñã di n ra khi s gia tăng c a s
lư ng doanh nghi p b o hi m nhanh hơn gia tăng ngu n nhân l c trong ngành ñã d n ñ n s di
chuy n nhân s gi a các công ty b o hi m. Do ñó, n u các công ty b o hi m trong nư c không có
nh ng ñi u ch nh liên quan ñ n chính sách nhân s trong th i gian t i s b m t l i th quan tr ng
trư c các công ty 100% v n nư c ngoài ho c liên doanh.
-Th trư ng phát tri n nhanh v quy mô, ña d ng v s n ph m là s c ép ñ i v i các nhà qu n lý
trong lĩnh v c này, bao g m yêu c u ph i ñ m b o quy n l i ngư i tiêu dùng; kh năng gi i quy t
tranh ch p; th trư ng b chia c t manh mún và v n ñ r t quan tr ng là ngăn ng a r i ro mang tính
h th ng.
Khuôn kh pháp lu t và công tác qu n lý nhà nư c:
Các quy ñ nh ñi u ch nh ho t ñ ng kinh doanh b o hi m hi n hành v cơ b n ñã khá hoàn ch nh,
ñ m b o cơ s pháp lý cho vi c th c hi n h u h t các cam k t trong lĩnh v c này. Tuy nhiên, ñ
tri n khai th c hi n m t s các cam k t còn l i và ñ m b o s phát tri n n ñ nh, b n v ng c a th
trư ng, m t s yêu c u ñ t ra v hoàn thi n h th ng khuôn kh pháp lu t, bao g m:
-ð th c hi n các cam k t, b sung các quy ñ nh v chi nhánh tr c ti p c a các doanh nghi p b o
hi m nư c ngoài, bãi b các quy ñ nh mang tính b o h các doanh nghi p trong nư c v ñ a bàn
ho t ñ ng, ñ i tư ng khách hàng, các lo i hình nghi p v b o hi m b t bu c, tái b o hi m b t bu c;
hoàn thi n các ñi u ki n, tiêu chu n c p phép minh b ch, th n tr ng thay th cho cơ ch c p phép
theo t ng trư ng h p c th .
-B sung, s a ñ i m t s quy ñ nh nh m tăng kh năng giám sát tài chính c a các công ty b o hi m
bao g m v n pháp ñ nh, kh năng thanh toán, ho t ñ ng tài chính c a các doanh nghi p b o hi m
nh m m c tiêu l a ch n ñư c các nhà ñ u tư có năng l c tài chính, cam k t lâu dài ñ i v i s phát
tri n c a th trư ng b o hi m Vi t Nam, ñ c bi t là khi Vi t Nam gia nh p WTO. Các quy ñ nh này
giúp doanh nghi p nâng cao ch t lư ng qu n tr ñi u hành, phát hi n s m các r i ro ñ ng th i h tr
cho công tác qu n lý giám sát c a các cơ quan ch c năng.
-Ti p t c hoàn thi n cơ ch , chính sách ñ m b o s lành m nh c a th trư ng, bao g m các quy ñ nh
b o v ngư i tiêu dùng như hoàn thi n các quy ñ nh v n i dung và phương th c giao k t h p ñ ng
b o hi m nh m ñ m b o tính an toàn c a giao d ch cho c ngư i mua l n công ty b o hi m và các
ñ i tư ng liên quan (ñ i lý, môi gi i b o hi m). C n có các quy ñ nh c th và ñ c thù hơn ñi u
ch nh ho t ñ ng c nh tranh ñ m b o c nh tranh công b ng và lành m nh trên th trư ng ngành b o
hi m, b i ñây là m t ngành r t ñ c thù và nh y c m.
2. D ch v ch ng khoán
ðây là ngành d ch v m i ch b t ñ u ñư c hình thành Vi t Nam nhưng nhi u thành viên WTO,
nh t là các thành viên có h th ng tài chính phát tri n quan tâm và ñ t yêu c u cao v m c ñ m
c a th trư ng cho các nhà cung c p c p d ch v ch ng khoán nư c ngoài. Cam k t c a ta trong BTA
trư c ñây h u như chưa ñáng k và chưa bao quát h t các y u t c a th trư ng d ch v ch ng
khoán, do trên th c t vào th i ñi m ñó th trư ng ch ng khoán chưa ñư c hình thành. Tác ñ ng c a
các cam k t này như sau:
-ð i v i ho t ñ ng c a th trư ng: V i m c ñ t do hóa th trư ng theo cam k t WTO, d ñoán s
có nhi u tác ñ ng t i ho t ñ ng cung c p d ch v ch ng khoán nói chung và các công ty ch ng
khoán trong nư c nói riêng. Trong khi ñi u ki n ngày càng nhi u các công ty nư c ngoài tham gia
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
vào ho t ñ ng cung c p d ch v ch ng khoán t i Vi t Nam, các doanh nghi p và ngư i dân s có cơ
h i ñư c cung c p các d ch v qu n lý các kho n ti t ki m và ñ u tư t t hơn.
Tuy nhiên, sau khi gia nh p WTO, các công ty ch ng khoán trong nư c còn non tr c v nghi p v
ch ng khoán, kinh nghi m, kh năng c nh tranh chưa ñư c ki m ch ng và ti m l c tài chính h n
ch s ph i ñ i ñ u v i thách th c r t l n t các công ty ch ng khoán nư c ngoài, và chi nhánh công
ty ch ng khoán nư c ngoài.
V khuôn kh pháp lu t và công tác qu n lý nhà nư c, nhìn chung, các cam k t v ch ng khoán là
phù h p v i Lu t Ch ng khoán m i ñư c ban hành và ñ nh hư ng phát tri n c a Chính ph trong lĩnh
v c này. ð th c thi hi u qu các cam k t ñã ñưa ra, trong th i gian t i Chính ph s ti p t c xây
d ng các văn b n hư ng d n thi hành Lu t Ch ng khoán, trong ñó ñ c bi t chú tr ng ñ n các n i
dung hư ng d n c th v vi c tham gia c a bên nư c ngoài như thành l p công ty ch ng khoán
100% v n nư c ngoài và chi nhánh. Tăng cư ng ch c năng ki m soát, hoàn thi n quy ch x lý
tranh ch p.
Ngoài ra, ñ ñ m b o th trư ng ch ng khoán nói chung và ho t ñ ng kinh doanh d ch v ch ng
khoán nói riêng phát tri n b n v ng, c n ph i t p trung vào thúc ñ y s phát tri n hàng hóa cho th
trư ng (trái phi u, c phi n và các s n ph m m i); hoàn thi n cơ c u và t ch c c a th trư ng, bao
g m th trư ng sơ c p và th c p, th trư ng t p trung và phi t p trung; và t o ñi u ki n, cơ s cho
s phát tri n các t ch c kinh doanh, d ch v ch ng khoán. Nhà nư c c n có k ho ch phát tri n h
t ng th trư ng v n như h th ng thông tin, thanh toán, giao d ch…
(Ngu n: B Tài Chính, IIC c p nh t 14/12/2006)
Các cam k t c a Vi t Nam trong lĩnh v c b o hi m
http://www.vnanet.vn/pPrint.aspx?itemid=179831
Hà N i (TTXVN) - Cùng v i vi c Vi t Nam chính th c gia nh p T ch c Thương m i Th gi i
(WTO) vào ngày 11/1, m t lo t các cam k t c a Vi t Nam cũng b t ñ u có hi u l c. TTXVN
xin gi i thi u m t s n i dung chính trong cam k t gia nh p WTO c a Vi t Nam trong lĩnh
v c b o hi m cùng nh ng tác ñ ng c a nh ng cam k t này t i th trư ng b o hi m n i ñ a.
Cam k t cung c p d ch v qua biên gi i
Theo Bi u cam k t c th v d ch v c a Ban công tác v vi c gia nh p WTO c a Vi t Nam, sau 5
năm gia nh p, doanh nghi p b o hi m nư c ngoài s ñư c phép thành l p các chi nhánh b o
hi m phi nhân th t i Vi t Nam.
Tuy nhiên ngay t th i ñi m Vi t Nam gia nh p WTO, các hãng b o hi m nư c ngoài ñã ñư c tham
gia th trư ng Vi t Nam qua phương th c “cung c p qua biên gi i” (d ch v ñư c cung c p t lãnh
th c a m t thành viên này sang lãnh th c a m t thành viên khác).
C th các công ty b o hi m nư c ngoài ñư c cung c p d ch v b o hi m cho các doanh nghi p có
v n ñ u tư nư c ngoài và ngư i nư c ngoài làm vi c t i Vi t Nam, ñư c cung c p d ch v tái b o
hi m, môi gi i b o hi m và môi gi i tái b o hi m, d ch v tư v n, tính toán, ñánh giá r i ro và gi i
quy t b i thư ng.
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
Riêng ñ i v i d ch v b o hi m v n t i qu c t , các hãng b o hi m nư c ngoài ñư c tham gia b o
hi m cho các r i ro liên quan ñ n v n t i bi n qu c t , v n t i hàng không thương m i qu c t và
b o hi m hàng hóa ñang v n chuy n quá c nh qu c t .
Theo nhi u chuyên gia, trong th i gian ñ u, các cam k t này có th s nh hư ng m nh t i m t s
lo i hình b o hi m phi nhân th và gi i h n trong nhóm ñ i tư ng ngư i nư c ngoài và các d án có
v n ñ u tư nư c ngoài t i Vi t Nam.
Tuy nhiên trong th i gian trung h n, v i s l n m nh c a các doanh nghi p b o hi m phi nhân th
trong nư c v m t uy tín và năng l c tài chính thì các cam k t này không có nh hư ng nhi u.
Nguyên nhân là vì tâm lý khách hàng thư ng có thiên hư ng l a ch n doanh nghi p b o hi m có tr
s t i Vi t Nam do tin tư ng doanh nghi p n i ñ a n m rõ thông tin r i ro s có kh năng b o hi m
t t hơn.
Ngoài ra còn do các doanh nghi p b o hi m nư c ngoài s có xu hư ng thành l p pháp nhân ñ cung
c p d ch v t t hơn, cùng v i xu th phát ti n chung c a ngành b o hi m Vi t Nam là t tr ng phí
b o hi m phi nhân th trong t ng doanh thu phí b o hi m s gi m d n.
Cam k t hi n di n thương m i và ñi u ki n kinh doanh b t bu c
Vi t Nam cam k t không h n ch vi c thành l p pháp nhân c a công ty b o hi m nư c ngoài, ngo i
tr th trư ng d ch v b o hi m b t bu c s ch m c a cho công ty 100% v n nư c ngoài
vào ñ u năm 2008. Vi t Nam cho phép công ty b o hi m nư c ngoài thành l p chi nhánh
b o hi m phi nhân th sau 5 năm k t khi gia nh p WTO và không cho phép thành l p chi
nhánh b o hi m nhân th .
Trong cam k t, Vi t Nam v n có nh ng ñi u kho n ñ ñ m b o cho quá trình h i nh p theo m t l
trình phù h p. Doanh nghi p 100% v n nư c ngoài v n không ñư c kinh doanh các d ch v b o
hi m b t bu c như b o hi m trách nhi m dân s c a ch xe cơ gi i ñ i v i ngư i th ba, b o hi m
xây d ng l p ñ t, b o hi m công trình d u khí và các công trình d gây nguy hi m ñ n an ninh c ng
ñ ng và môi trư ng. Nh ng ràng bu c trên s ñư c bãi b t ngày 1/1/2008.
V i cam k t này, các công ty b o hi m 100% v n nư c ngoài s ñư c ho t ñ ng và c nh tranh m t
cách toàn di n và t ñó áp l c ñ i v i các công ty b o hi m trong nư c cũng s tăng lên, trong khi
ngư i dân và doanh nghi p trong nư c s có nhi u l a ch n hơn và ñư c hư ng nh ng s n ph m,
d ch v b o hi m toàn di n hơn.
Tuy nhiên, song song v i các khía c nh tích c c, s có m t c a nhi u doanh nghi p b o hi m nư c
ngoài cũng s làm n y sinh m t s v n ñ như c nh tranh không lành m nh, h th ng pháp lý chưa
ñ m nh ñ ki m soát ho t ñ ng ña d ng c a các doanh nghi p này. Các v n ñ này có th ñư c
ki m soát t t n u Vi t Nam có nh ng bư c ñi phù h p trong công tác qu n lý Nhà nư c ñ i v i ho t
ñ ng c a th trư ng.
Cam k t xóa b t l tái b o hi m b t bu c sau 1 năm
Hi n nay, các doanh nghi p b o hi m khi th c hi n tái b o hi m ra nư c ngoài ñ u ph i th c hi n tái
b o hi m b t bu c t i thi u 20% v i T ng công ty c ph n tái b o hi m Qu c gia Vi t Nam (Vinare).
Vì v y cam k t xoá b t l tái b o hi m b t bu c này s làm nh hư ng t i ho t ñ ng c a Vinare
cũng như t i t ng m c phí gi l i c a th trư ng b o hi m phi nhân th .
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
ð i v i các doanh nghi p b o hi m khác trên th trư ng, cam k t này s t o ñi u ki n cho doanh
nghi p linh ho t hơn trong công tác tái b o hi m./.
Tác ñ ng m nh t các cam k t WTO
05:02' AM - Th b y, 02/12/2006
http://www.dddn.com.vn/Desktop.aspx/TinTuc/VanHoa-
XaHoi/Tac_dong_manh_tu_cac_cam_ket_WTO/
Th c hi n cam k t gia nh p T ch c Thương m i th gi i (WTO), th trư ng b o hi m VN
s ch u tác ñ ng m nh c v quy mô, ch t lư ng và c s n ñ nh trong th trư ng tài chính
nói chung.
Theo B Tài chính, tác ñ ng c a các cam k t m c a th trư ng b o hi m trong vi c VN cam k t gia
nh p WTO có th ñư c nhìn nh n t hai khía c nh, tác ñ ng tích c c và tiêu c c. Quá trình h i nh p
s làm gi m chi phí d ch v , ch t lư ng d ch v ñư c nâng cao, năng l c th trư ng ñư c m r ng,
công ngh qu n lý m i ñư c chuy n giao, trình ñ ñ i ngũ cán b ñư c nâng cao...
Nhưng, vi c th c hi n các cam k t cũng d n ñ n các kh năng gây b t n ñ nh nói chung c a th
trư ng tài chính, m t vai trò ch ñ o c a thành ph n kinh t nhà nư c, h th ng quy ñ nh qu n lý
chưa theo k p ñư c v i m c ñ m c a th trư ng...
Ngay sau khi VN tr thành thành viên chính th c c a WTO, các DN b o hi m nư c ngoài s ñư c
phép cung ng các d ch v b o hi m như b o hi m v n t i qu c t , tái b o hi m và môi gi i b o
hi m, d ch v ñánh giá r i ro, gi i quy t khi u n i và tư v n b o hi m và ñ c bi t là ñư c phép cung
ng d ch v b o hi m cho các d án, DN có v n ñ u tư nư c ngoài t i VN mà không c n thành l p
pháp nhân t i VN. Trong th i gian ñ u, các cam k t này có th s nh hư ng m nh t i m t s lo i
hình b o hi m phi nhân th và gi i h n trong nhóm ñ i tư ng ngư i nư c ngoài và các d án có v n
ñ u tư nư c ngoài t i VN.
Tuy nhiên, trong th i gian trung h n thì v i s l n m nh c a các DN b o hi m phi nhân th trong
nư c (xét v m t uy tín và năng l c tài chính) thì các cam k t này không có nh hư ng nhi u, m t
ph n do tâm lý khách hàng thư ng có thiên hư ng l a ch n DN b o hi m có tr s t i VN, là nh ng
DN n m thông tin v r i ro t t nh t. do ñó có kh năng b o hi m t t nh t. m t khác, các DN b o
hi m nư c ngoài thông thư ng cũng mu n thành
l p pháp nhân ñ cung ng d ch v t t hơn.
Hi n nay, các DN b o hi m khi th c hi n tái
Hơn n a, theo xu th chung và tri n v ng phát
b o hi m ra nư c ngoài ñ u ph i th c hi n
tri n c a ngành b o hi m VN, t tr ng phí b o
tái b o hi m b t bu c t i thi u 20% v i
hi m phi nhân th trong t ng doanh thu phí b o
T ng công ty c ph n tái b o hi m qu c gia
hi m c a c th trư ng s gi m d n so v i nhân
VN (VINARE). Vì v y th c hi n cam k t xoá
th . do ñó, nh ng tác ñ ng c a cam k t này ñ i
b t l tái b o hi m b t bu c này s có tác
v i ngành b o hi m s gi m d n theo th i gian.
ñ ng kép, trư c tiên là nh hư ng t i ho t
ñ ng c a VINARE. ñ ng th i nh hư ng ñ n
Có th nói, các cam k t cho phép thành l p pháp
t ng m c phí gi l i c a th trư ng b o hi m
nhân th c hi n kinh doanh d ch v b o hi m là
phi nhân th .
nh ng cam k t mang tính ch t t do hoá th
trư ng b o hi m và có nh hư ng l n nh t ñ i
v i các DN b o hi m hi n ñã ho t ñ ng trên th trư ng cũng như t i tình hình chung c a th trư ng.
Vi c cho phép thêm các DN b o hi m có v n ñ u tư nư c ngoài tham gia cung ng d ch v b o hi m
t i th trư ng VN s tăng thêm năng l c khai thác b o hi m c a th trư ng b o hi m. Bên c nh ñó,
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
các DN b o hi m nư c ngoài v i kinh nghi m ho t ñ ng lâu năm trên ph m vi qu c t s giúp
chuy n giao công ngh khai thác b o hi m và ñào t o ñ i ngũ cán b làm công tác b o hi m t i VN.
Có th nói, vi c cho phép các DN b o hi m nư c ngoài tham gia th trư ng b o hi m VN s ñem l i
nh ng l i ích t ng th cho th trư ng. Tuy nhiên, song song v i các khía c nh tích c c như v y, ñi u
ki n th trư ng b o hi m v i s có m t c a nhi u DN b o hi m nư c ngoài cũng s ñ t ra m t s
v n ñ như c nh tranh không lành m nh, h th ng pháp lý chưa ñ m nh ñ ki m soát ho t ñ ng
ña d ng c a các DN này. Song các v n ñ này có th ñư c ki m soát t t n u có nh ng bư c ñi phù
h p trong công tác qu n lý nhà nư c ñ i v i ho t ñ ng c a th trư ng.
Hi n nay, b o hi m b t bu c theo lu t ñ nh g m: b o hi m trách nhi m dân s c a ch xe
cơ gi i, b o hi m trách nhi m dân s c a ngư i v n chuy n hàng không ñ i v i hành
khách; b o hi m trách nhi m ngh nghi p ñ i v i ho t ñ ng tư v n pháp lu t; b o hi m
trách nhi m ngh nghi p c a DN môi gi i b o hi m; B o hi m cháy, n ; và các lo i b o
hi m khác ñư c quy ñ nh theo ñi u ki n phát tri n c a n n kinh t .
Trong nh ng năm g n ñây, t tr ng phí b o hi m thu t b o hi m b t bu c khá l n trong t ng phí
b o hi m phi nhân th . Tuy nhiên, t tr ng phí b o hi m t lo i hình b o hi m b t bu c này s gi m
tương ñ i qua th i gian khi các nhu c u b o hi m ti m năng trên th trư ng ñư c khai thác t t hơn
do các DN ngày càng trư ng thành v năng l c v n cũng như v trình ñ chuyên môn. Do ñó, vi c
cho phép các DN b o hi m có v n ñ u tư nư c ngoài cung ng các d ch v này s không nh hư ng
nhi u ñ n th trư ng b o hi m mà ch nh hư ng ñ n th ph n c a các DN b o hi m ho t ñ ng trên
th trư ng và ch trong lĩnh v c phi nhân th .
ð i v i các DN b o hi m khác trên th trư ng, cam k t này n u ñư c áp d ng chung s t o ñi u ki n
cho h linh ho t hơn trong công tác tái b o hi m và t o ñi u ki n tái b o hi m có l i hơn xét v m t
kinh t .
H u WTO: Tín hi u ñ u tiên t th trư ng b o hi m
http://www.baohiem.pro.vn/Ins_News_Article.asp?CatID=66&ID=1685
B o hi m là ngành d ch v ñ u tiên ñón nh n nh ng thành viên m i t bên ngoài vào, ngay khi
không khí c a s ki n Vi t Nam vào T ch c Thương m i Th gi i (WTO) còn ñang nóng h i.
Gi y phép mà B trư ng B Tài chính Vũ Văn Ninh trao cho T p ñoàn ACE và T p ñoàn Liberty
Mutual cu i tu n qua, còn “thơm mùi m c”, là s c th hóa cho nh ng cam k t, d báo và c c nh
báo v th i kỳ h u WTO c a các ngành hàng d ch v Vi t Nam.
Ngày 21/6/2005, trong khuôn kh chuy n thăm M c a Th tư ng Chính ph , B trư ng B Tài
chính ñã trao gi y phép kinh doanh b o hi m nhân th cho ACE Life. L n này cũng là ACE v i b o
hi m phi nhân th và cũng g n v i m t b i c nh tr ng ñ i. Ch riêng s so sánh này cũng ñã cho
th y t m quan tr ng c a vi c m c a d ch v trong quá trình Vi t Nam h i nh p.
Liberty Mutual, sau hơn 3 năm có m t Vi t Nam, sau 15 tháng n p h sơ lên B Tài chính, cũng ñã
có ñư c ñi u mong mu n. Gi y phép trao cho Liberty Mutual th i ñi m này không ph i là s trùng
h p ng u nhiên v i s ki n Vi t Nam gia nh p WTO.
V i s ki n c p phép cho ACE và Liberty Mutual, th trư ng b o hi m phi nhân th Vi t Nam s có
g n 20 công ty, trong ñó y u t ñ u tư nư c ngoài chi m g n m t n a v i 4 công ty 100% v n
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
- TƯ LI U H C T P NGHIÊN C U CHUYÊN NGÀNH
ngo i và các liên doanh. Nhưng, s gia nh p c a ACE và Liberty Mutual l n này không ch ñơn thu n
là c ng thêm con s hai công ty m i, mà là c ng thêm m t tín hi u nhi u ñ i thay v sau.
Cũng như ngân hàng và các d ch v tài chính khác, b o hi m ñư c d báo s là m t ñi m nóng trong
th i kỳ h u WTO v phát tri n, c nh tranh và có m t giá tr c n ñư c nh n m nh là ngư i dân,
doanh nghi p s có thêm cơ h i ti p c n nh ng s n ph m, d ch v ch t lư ng cao hơn.
C ACE và Liberty Mutual ñ u là nh ng nhà b o hi m hàng ñ u trên th gi i v truy n th ng, kinh
nghi m qu n lý, ti m l c tài chính và uy tín. ACE g n v i tên tu i trăm năm, v i v mua l i Công ty
B o hi m B c M (INA) n i ti ng, v i tài s n trên 50 t USD và m ng lư i khách hàng trên 140 qu c
gia. Trong khi ñó Liberty Mutual l i ñư c bi t ñ n v i kh i tài s n g n 80 t USD cùng 38.000 nhân
viên, 900 văn phòng trên toàn c u.
Ch riêng nh ng thông s cơ b n v hai thành viên m i trên cũng ñã cho th y t m c a áp l c c nh
tranh trên th trư ng b o hi m Vi t Nam trong tương lai g n. Nhưng s không d ng l i ñó mà s còn
có thêm nhi u thành viên m i khác.
Theo Bi u cam k t c th v d ch v c a Ban công tác v vi c gia nh p WTO c a Vi t Nam, sau 5
năm gia nh p, doanh nghi p b o hi m nư c ngoài s ñư c phép thành l p các chi nhánh b o hi m
phi nhân th t i Vi t Nam. Ngay t th i ñi m gia nh p, các hãng b o hi m nư c ngoài cũng ñã ñư c
tham gia th trư ng Vi t Nam qua phương th c “cung c p qua biên gi i” (d ch v ñư c cung c p t
lãnh th c a m t thành viên này sang lãnh th c a m t thành viên khác).
C th , các công ty b o hi m nư c ngoài ñư c cung c p d ch v b o hi m cho các doanh nghi p có
v n ñ u tư nư c ngoài, ngư i nư c ngoài làm vi c t i Vi t Nam; ñư c cung c p d ch v tái b o hi m,
môi gi i b o hi m và môi gi i tái b o hi m, d ch v tư v n, tính toán, ñánh giá r i ro và gi i quy t
b i thư ng.
Riêng d ch v b o hi m v n t i qu c t , các hãng b o hi m nư c ngoài ñư c tham gia b o hi m cho
các r i ro liên quan ñ n v n t i bi n qu c t , v n t i hàng không thương m i qu c t và b o hi m
hàng hóa ñang v n chuy n quá c nh qu c t .
T t nhiên, trong cam k t, Vi t Nam v n có nh ng ñi u kho n ñ ñ m b o cho quá trình h i nh p
theo m t l trình phù h p. Ngay trong vi c cho phép thành l p các chi nhánh b o hi m nư c ngoài
sau 5 năm gia nh p, Vi t Nam v n ràng bu c b ng “các quy ñ nh qu n lý th n tr ng”.
Và dù thành l p doanh nghi p 100% v n nư c ngoài nhưng doanh nghi p ñó v n không ñư c kinh
doanh các d ch v b o hi m b t bu c như b o hi m trách nhi m dân s c a ch xe cơ gi i ñ i v i
ngư i th ba, b o hi m xây d ng l p ñ t, b o hi m công trình d u khí và các công trình d gây nguy
hi m ñ n an ninh c ng ñ ng và môi trư ng.
Nhưng, nh ng ràng bu c trên không th kéo dài; Vi t Nam ñã cam k t trong quá trình ñàm phán gia
nh p WTO là s bãi b t ngày 1/1/2008, t c là ch còn hơn m t năm n a. Theo ñó, các công ty b o
hi m 100% v n nư c ngoài s th c s ho t ñ ng và c nh tranh m t cách toàn di n hơn; áp l c ñ i
v i các công ty b o hi m trong nư c cũng s toàn di n hơn; s l a ch n c a ngư i dân và doanh
nghi p trong nư c v các s n ph m, d ch v b o hi m cũng s toàn di n hơn.
Minh ð c
(Ngu n: VnEconomy, IIC c p nh t 20/11/2006)
Nguy n Ti n Hùng
B Môn B o Hi m ð i H c Kinh T TP.HCM
nguon tai.lieu . vn
