Xem mẫu

  1. CHƯƠNG III – XU HƯ NG BÁO CHÍ VI T NAM 1. nh hư ng c a các xu hư ng báo chí th gi i t i báo chí Vi t Nam N n báo chí Vi t Nam ang phát tri n nhanh hòa nh p v i s phát tri n kinh t . Trong vòng 10 năm tr l i ây, báo chí Vi t Nam ã có nhi u thay i u i k p s thay i c a th gi i. Bên c nh các lo i hình báo in, báo truy n hình, phát thanh ã hình thành khá lâu… thì lo i hình báo i n t cũng ã ư c tri n khai m nh m … và ây ang h a h n là m t lo i hình phát tri n nhanh t i Vi t Nam trong th i gian t i. N m trong h th ng báo chí th gi i, báo chí Vi t Nam cũng ch u nh hư ng ít nhi u t các xu hư ng trong làng báo qu c t . Trên cơ s t n d ng nh ng thành t u ti n b c a n n báo chí th gi i, n n báo chí Vi t Nam ã tích c c i m i mình. T nh ng trang báo nghèo nàn v m t thi t k , n nay nh ng trang báo ã ư c ma – két p hơn, không còn tình tr ng c trang báo ch toàn ch , các y u t h a ã ư c chú tr ng. 2. M t vài xu hư ng n i b t c a báo chí Vi t Nam 2.1 Xu hư ng thương m i hóa báo chí bi u hi n rõ r t Cũng như t t c các t báo trên th gi i, báo chí Vi t Nam cũng ang ph i v t l n v i cu c u tranh duy trì ngu n thu nh p cho mình. Ngu n thu t doanh thu bán báo ã g n như không còn ý nghĩa. Các t báo ang ph i c g ng thu hút qu ng cáo bù l i nhi u kho n chi phí: chi phí phát hành, nhu n bút, lương cho phóng viên… Trong vài năm tr l i ây, ngành qu ng cáo c a Vi t Nam ang phát tri n nhanh chóng, ó cũng là m t cơ h i báo chí t n d ng. Các t báo l n ra h ng ngày hi n nay u có nh ng trang qu ng cáo riêng bi t, in thêm v i các thông tin h ng ngày…
  2. Trong lĩnh v c truy n hình, nh ng chương trình mang tính thương m i cũng phát tri n, dư i hình th c tài tr cho các chương trình, qu ng cáo ã len l i vào công chúng. ài truy n hình Vi t Nam cũng thành l p m t trung tâm qu ng cáo riêng: Tvad chuyên s n xu t các o n phim qu ng cáo trên sóng truy n hình. Trên các trang báo i n t , m t di n tích l n c a khuôn hình ã ư c như ng ch cho các banner, các logo qu ng cáo… Quá trình thương m i hóa báo chí là m t quá trình t t y u t n t i, tuy nhiên v n t ra là ph i th c hi n sao cho n i dung thông tin em n cho công chúng ph i chân th t và không ư c phép ăng tin ch vì ti n 2.2 Xu hư ng hình thành t p oàn báo chí T p oàn báo chí là các t p oàn a thông tin, tham gia vào các lĩnh v c in n, xu t b n, nghe nhìn (phát thanh, truy n hình, vô tuy n, h u tuy n, vi n tin h c...) Th c ch t c a các t p oàn báo chí cũng chính là các t p oàn kinh t , hay nói cách khác là do quá trình v n ng và phát tri n trong môi trư ng c nh tranh kh c li t, thì các t p oàn nh bao gi cũng có xu hư ng tích t l i tr thành các t p oàn l n. Các t p oàn l n y lý do nó hình thành các t p oàn l n b i vì ch có t p oàn l n v i quy mô ho t ng r ng, ngu n l c ho t ng m nh m nó m i có i u ki n t n t i, phát tri n trong môi trư ng c nh tranh h t s c kh c li t các n n kinh t c a các nư c TBCN Phương Tây. Trên th gi i cũng có m t s t p oàn báo chí n i ti ng như t p oàn Ga-net, New York Time, Washington Post... (M ), Sunday Time, Sun, News of the World... (Anh)... V i Vi t Nam, t p oàn báo chí là m t mô hình m i, hi n nay, m t s t báo cũng bư c u ho t ng v i mô hình t p oàn. ó là i u t t y u
  3. t n t i trong b i c nh c nh tranh. Báo chí nư c ta trong 5 năm tr l i ây phát tri n năng ng v s lư ng và ch t lư ng trên t t c lĩnh v c báo chí – truy n thông. M c dù, theo nh n nh c a th trư ng B Văn hoá – Thông tin Quý Doãn, “trong s 500 cơ quan báo chí thì th c ch t ch có kho ng 50 t báo là có th t ch ư c v m t tài chính, còn l i là ngân sách c p, và m i năm con s này lên n hơn 40 t ng!”, nhưng tình hình s chuy n i theo hư ng s p x p l i “nh ng trư ng h p ch ng chéo v tôn ch m c ích, i tư ng ph c v và kiên quy t x lý nh ng t báo sai có nhi u sai ph m và sai ph m liên t c, ch t lư ng kém, cơ quan ch qu n buông l ng hoàn toàn cho cơ quan báo chí mu n làm gì thì làm”, “gi m b t s um i cơ quan báo chí và tăng mô hình m t cơ quan báo chí trong ó có m t vài n ph m theo ki u phát tri n quy t ”. ó là n l c c a cơ quan ch c năng nh m kh c ph c tình tr ng m t cân i gi a kh năng qu n lý và s lư ng cơ quan báo chí. Ti n sĩ ào Duy Quát, t ng biên t p website ng C ng s n Vi t Nam, Phó Ban tư tư ng văn hoá trung ương ã ưa ra quan i m “g n kinh t v i báo chí báo chí phát tri n” và “Ph i hình thành nh ng t p oàn báo chí t s ng, t phát tri n ch không ch bao c p”. Trong gi i báo chí nhi u ngư i bàn v v n thành l p t p oàn báo chí Vi t Nam, m t s lãnh o các cơ quan báo chí cũng ã tuyên b s phát tri n cơ quan báo chí c a mình thành “T p oàn Báo chí”. M t s t báo TP H Chí Minh cũng ã manh nha ho t ng theo mô hình t p oàn như Saigon Times Group. “Saigon Times Group” là m t trong nh ng t báo c a TP. HCM manh nha mu n tr thành T p oàn báo chí l n m nh trong c nư c. “Saigon Times Group” là m t cơ quan ho t ng trong lĩnh v c báo chí (có hai t ti ng Vi t và hai t ti ng Anh) v i m c tiêu thông tin ch trương, chính sách
  4. c a nhà nư c nh m góp ph n thúc y công cu c i m i và h i nh p c a t nư c, thông tin kinh t i ngo i, qu ng bá văn hóa, du l ch, góp ph n ph c v và xây d ng l c lư ng doanh nhân Vi t Nam. “Saigon Times Group” thư ng xuyên t ch c nhi u chương trình v n ng xã h i nh m ph c v cho nh hư ng h tr doanh nghi p, xúc ti n u tư và làm công tác xã h i. Saigon Times Group cũng h p tác xu t b n sách kinh t - k thu t, và xu t b n ĩa CD-ROM nh m giúp c gi có th tìm l i tin t c, bài v ã ăng trên các t báo c a “Saigon Times Group”. Ngoài ra, t báo Sài Gòn gi i phóng cũng là m t t nh t báo l n có ti ng trong c nư c. Báo Sài Gòn Gi i Phóng là nh t báo l n c a Vi t Nam, tr c thu c ng b ng C ng s n Vi t Nam Thành ph H Chí Minh, có s lư ng phát hành m i ngày lên t i trên 200.000 b n. S lư ng cán b phóng viên, công nhân viên trên 500 ngư i. Báo có m t nhà in. Báo Sài Gòn Gi i Phóng hi n có t t c b y n ph m: Nh t báo Sài Gòn Gi i Phóng (phát hành hàng sáng) ti ng Vi t, Nh t báo Sài Gòn Gi i Phóng ti ng Hoa (phát hành hàng sáng), Nh t báo Sài Gòn Gi i Phóng 12 gi (phát hành vào gi trưa), Nh t báo Sài Gòn Gi i Phóng Th Thao, Tu n san Sài Gòn Gi i Phóng Th B y, báo ti ng Anh Saigon Guide (phát hành th Hai và th Sáu), báo u tư Tài chính (phát hành th Hai và th Năm). Theo PGS.TS T Ng c T n, Vi n trư ng Vi n nghiên c u báo chí và tuyên truy n: “Vi c xây d ng và phát tri n các T p oàn báo chí y h u như m t con ư ng t t y u ph i d n t i. B i vì t nư c chúng ta báo chí cũng áp d ng vào n n kinh t th tru ng, t t nhiên là có nh hư ng XHCN. Tuy nhiên là vi c xây d ng các T p oàn báo chí Vi t Nam cũng c n xem xét t t c m i khía c nh v a m b o chúng ta có t p oàn báo chí truy n thông l n m nh, m b o nh ng t p oàn y có s c m nh nh t nh trong vi c tác ng vào i s ng nh t nh trong lĩnh v c truy n thông và cái
  5. quy n l c y góp ph n vào vi c th c hi n ư ng l i, chính sách kinh t - xã h i, quân s , qu c phòng, an ninh c a ng, nhà nư c m t cách th ng l i. Nhưng m t khác các t p oàn này cũng ph i m b o ư c nó phát tri n tr thành nh ng quy n l c v m t kinh t hay nó t o nên quy n l c l n v m t kinh t , t c là nó v n là m t t p oàn kinh t . Chính vì th c n ph i cân nh c các khia c nh m t cách bài b n, có nghiên c u bư c i c n th n. c bi t trong quá trình xây d ng và phát tri n các t p oàn y thì nên tính toán th c hành m t s bư c thí nghi m r i sau ó ti n hành m c r ng l n hơn”. Ngày 30/9/2005, B Văn hoá – Thông tin h p báo v vi c Chính ph ã ban hành Quy t nh 219, phê duy t chi n lư c phát tri n thông tin n năm 2010, trong ó có vi c ng ý thí i m mô hình t p oàn báo chí t i Vi t Nam. Tuy m t s t báo TP.HCM ã manh nha ho t ng theo mô hình này, như Saigon Times Group, song tính n th i i m ó, vi c xây d ng án và nh ra tiêu chí c th cho mô hình t p oàn báo chí h u như chưa có. Li n ngay sau ó, th trư ng B Văn hoá – Thông tin ã tr l i chi ti t trên t VNExpress xoay xung quanh v n thành l p các t p oàn báo chí. V m t th i i m, ông Doãn kh ng nh mô hình t p oàn báo chí ang là xu hư ng phát tri n nhi u nư c trên th gi i, ngay c châu Á, m t khác, vào th i i m hi n nay, báo chí Vi t Nam ã có s phát tri n vư t b c và th c t cũng ang manh nha hình thành các t p oàn báo chí. V mô hình, trư c m t, theo chi n lư c phát tri n thông tin n năm 2010, s th nghi m xây d ng các t h p xu t b n, t p oàn báo chí có các ho t ng kinh doanh, d ch v theo quy nh pháp lu t t o ngu n thu cho ho t ng báo chí. Còn theo phác th o c a ông Doãn, t p oàn ph i có h t
  6. nhân là m t cơ quan báo chí (báo in, truy n hình, phát thanh, Internet), làm ra nhi u n ph m báo chí, bên c nh ó là nh ng ho t ng b tr ph c v phát tri n báo chí, nhưng không ph i là phép c ng cơ h c các toà báo. Phác th o này ư c ưa ra sau khi B Văn hoá – Thông tin ã có tham kh o m t s mô hình t p oàn báo chí trên th gi i như Thu i n, Nh t B n, Trung Qu c… ưa ra phác th o này, ông Doãn cho th y “chưa có cơ quan báo chí nào Vi t Nam có y th c l c và cơ c u thích h p hình thành t p oàn th c s ”. Tuy nhiên, ngay c hai i u cơ b n nh t là nh nghĩa và tiêu chí thành l p t p oàn báo chí Vi t Nam B Văn hoá – Thông tin v n chưa th ưa ra ư c. Ông Doãn ch có th ưa ra m t nguyên t c “không áp d ng r p khuôn” mô hình c a b t kì nư c nào do các khác bi t v th ch chính tr , i u ki n kinh t xã h i, dân trí; và g i m thêm m t s v n : Vi t Nam, ch t ch t p oàn có quy n b nhi m T ng Biên T p hay không, các t ch c trong t p oàn s ho t ng như th nào, làm sao gi i ư c các “bài toán” v tính chuyên nghi p trong qu n lý c a các toà so n và trong tác nghi p c a các nhà báo, v i u ki n cơ s v t ch t c a các t báo, … V ho t ng tài chính, ông Doãn trưng ra mô hình c a các t p oàn báo chí nư c ngoài: t ch v m t tài chính, t trang tr i kinh phí ho t ng, óng góp r t l n cho ngân sách nhà nư c (ch sau ngành vi n thông), và kh ng nh ch các t báo m nh m i nên thành l p t p oàn. V gi i pháp thúc y s phát tri n xu hư ng hình thành t p oàn báo chí, i u ơn gi n nh t và cũng hi n th c nh t mà Chính ph nghĩ t i là thành l p m t trư ng báo chí qu c gia nh m ào t o ngu n nhân l c ch t lư ng cao ph c v ho t ng báo chí. Tuy nhiên, i u c n trao il i ây là: không nên ch ào t o i ngũ vi t báo ( i u này các trư ng báo chí ã làm nhưng hi u qu chưa cao), mà phù h p v i tình hình m i, quan tr ng
  7. nh t là ph i ào t o i ngũ ngư i làm báo và i ngũ qu n lý báo chí (qu n lý ph i theo k p th c ti n ch không ph i qu n lý không ư c thì c m). V i t t c s th n tr ng, các câu h i xoay xung quanh “t p oàn báo chí” l n lư t ư c B Văn hoá – Thông tin và nh ng ngư i có quan tâm t ra và ch l i gi i áp c th t phía các cơ quan báo chí l n, th và l c trong nư c . V i s phát tri n m nh m c a báo chí Vi t Nam hi n nay thì xu hư ng thành l p nên các t p oàn báo chí s ti p t c ư c y m nh trong tương lai g n. Vi t Nam hi n nay, tuy m t s cơ quan báo chí nh n ư c s khuy n khích t phía nhà nư c, nhưng kinh nghi m trên th gi i cho th y tính hi u qu c a các t p oàn báo chí ch có th t ư c n u t báo có s phát tri n căn cơ v th và l c, không nên ch quan, duy ý chí. M t khác, vi c có thành l p ư c t p oàn báo chí hay không còn ph thu c vào kh năng i m i tư duy và t c ho ch nh chính sách c a nhà nư c. Năm 2010 không ph i là m t m c quá g n cho s ra i c a các t p oàn báo chí, nhưng là là m t m c quá g n cho s l n m nh c a các t p oàn này. Tuy nhiên, nhìn l i t c phát tri n c a i s ng báo chí – truy n thông Vi t Nam trong 5 năm qua, có l m c tiêu tr thành t p oàn báo chí quy mô qu c gia không ph i là quá khó th c hi n. 2.3 Xã h i hóa báo chí Vi t Nam a. S phát tri n c a “nhà báo công dân” Blog gi ã quá quen thu c v i gi i tr Vi t Nam, phát tri n và b t u n r cách ây 2 năm, cho n nay blog ã tr thành món ăn tinh th n c a gi i tr . V i s phát tri n c a blog mà báo chí cũng tìm thêm ư c m t ngu n thông tin m i cho mình. R t nhi u nhà báo ã ch u khó tìm nh ng tài t các trang blog cá nhân có tin bài cho mình. Nh ng ngư i tham gia c ng
  8. ng o ôi khi có nh ng bài vi t s c x o mà không ph i m t phóng viên, m t nhà báo nào cũng có th th c hi n ư c. Cũng gi ng như các qu c gia khác, s phát tri n c a công ngh ã giúp cho m i ngư i có th hoàn thành m t s n ph m truy n thông m t cách d dàng. Ch c n m t chi c i n tho i có th quay phim ư c, m i công dân u tr thành nhà báo. T i Vi t Nam ã có nhi u chương trình ti p nh n các clip c a khán gi phát sóng. Ví d như chương trình “blog giao thông” ã t n d ng hi u qu nh ng c nh quay c a khán gi làm m i thêm chương trình c a mình. Hay như chương trình “Clip c a tôi” trên kênh VTV6 chuyên phát các clip do chính các b n tr th c hi n. Bên c nh các trang blog, thì h th ng chia s video tr c tuy n cũng ang phát tri n, n u như trên th gi i có Youtube.com, metacafe.com… là nh ng trang chia s clip hàng u thì t i Vi t Nam, clip.vn ang chi m ưu th . V i ưu th là không h n ch th lo i (tr n i dung mà pháp lu t c m) nên m i ngư i có th th a s c sáng t o và chia s cho m i ngư i. M c dù v n chưa ư c th a nh n v vai trò c a mình, nhưng các “nhà báo công dân” cũng ã góp ph n t o nên m t ngu n thông tin a chi u v các s ki n. Trong tương lai xu hư ng này s v n còn ti p t c phát tri n, b. Xã h i hóa truy n hình Xã h i hóa (XHH) truy n hình (TH) manh nha t i Vi t Nam t g n ch c năm trư c. Hai năm tr l i ây ã cho nh ng k t qu áng m ng và hi n ang tr thành v n th i s nh t trong làng TH c nư c. M c dù v y, cho n nay XHH TH v n chưa t ư c k t qu như mong i. Khi chuy n i t n n kinh t t p trung sang n n kinh t th trư ng, nư c ta th a nh n s t n t i c a nhi u thành ph n kinh t . Cũng t ó, nhi u lĩnh v c không còn bó h p trong s ho ch nh c a Nhà nư c mà ư c phát tri n theo quy lu t cung – c u. Càng ngày chúng ta càng th a nh n tính úng
  9. n c a s chuy n i y. Cùng v i quá trình này, khái ni m XHH không còn xa l . Nó ã ư c hi u là “làm cho mang tính xã h i” hay “huy ng toàn xã h i tham gia”. Cũng mang nghĩa này, XHH TH chính là "s tham gia vào quá trình s n xu t chương trình t bên ngoài ngành TH". i u ó có nghĩa là trong các khâu s n xu t, hình thành tác ph m c a m t chương trình TH, có s tham gia c a m t ho c nhi u ơn v , cơ quan không thu c nhà ài. nh nghĩa này ã ư c ông Tr n ăng Tu n - Phó T ng giám c thư ng tr c ài TH Vi t Nam kh ng nh t i Liên hoan truy n hình toàn qu c l n th 25 (Nha Trang – Khánh Hòa). "B n ch t c a xã h i hoá không ph i là vì ti n, mà là vi c lôi kéo nhi u ơn v , t ch c tham gia vào quá trình s n xu t chương trình, nh m gi m t i cho nhà ài cũng như t o ra hi u qu t t nh t cho các chương trình truy n hình. Và nó s thu hút ơc s quan tâm và ng h c a công chúng". - Tr n ăng Tu n (Phó TG thư ng tr c VTV) Mang n i hàm ó, khái ni m XHH TH ã hàm ch a trong nó c m c tiêu xây d ng m t n n TH hi n i nh phát huy t i a các ngu n l c c a xã h i. ây cũng là con ư ng vi c s n xu t các chương trình TH i theo hư ng chuyên môn hóa, ch t lư ng và năng su t cao hơn. Nh n nh tính úng n c a hư ng i này, ch trương xã h i hóa truy n hình ư c Nhà nư c ta hoàn toàn khuy n khích. Th m chí, nh m y nhanh quá trình xã h i hóa, ài truy n hình Vi t Nam ã ư c giao nhi m v là ơn v ch ch t th c hi n nhi m v này. ư c quan tâm và t o i u ki n n th , nhưng XHH TH n nay v n chưa t ti n như l ra ph i có ư c. Không ph i b ng dưng mà XHH TH tr thành ch ư c bàn n t i hai liên hoan TH Toàn qu c liên ti p (2006 và 2007). Nh ng ngư i làm TH h n cũng ã ý th c ư c s h p d n
  10. c av n khi quy t nh t ch c các h i th o m r ng trong khuôn kh c a ngày h i TH l n nh t c nư c. i u này ch ng t v n XHH TH ang r t ư c quan tâm. Và th c t th m chí còn “nóng” hơn h tư ng. R t nhi u giám c các công ty truy n thông và c nh ng ngư i ang có ý nh tham gia s n xu t chương trình TH ã bay t Hà N i vào TP. H Chí Minh tham d h i th o. Không khí sôi ng, s quan tâm và s lư ng các câu h i xung quanh vi c XHH TH ã khi n nhà báo T Bích Loan (lúc ó là Phó trư ng ban Th thao Gi i trí – Thông tin, Kinh t - ài THVN) ph i ng c nhiên: “Không ng không khí s n xu t t ngoài ài l i sôi ng n th !”. ón u xu hư ng XHH, các công ty truy n thông ra i ngày càng nhi u. H m nh d n trong u tư, năng ng trong cơ c u và ho t ng, nên quan tâm n XHH TH là ương nhiên. Không ch i m t cách th ng, nhi u ơn v n gõ c a nhà ài chào bán chương trình, ăng ký s n xu t, nh n m i tài tr ... áng ti c là chính các nhà ài – nh ng ngư i gi vai trò qu n lý l i ang rơi vào th b ng. Không có nghĩa là không th làm gì trư c s ch ng c a các công ty s n xu t tư nhân ang ngày càng chuyên nghi p. Mà s b ng c a các nhà ài th hi n ch , trong vai trò ngư i t ch c th c hi n nhưng h không ưa ra ư c nh ng phương th c h p tác phù h p khuy n khích c hai. M i ài m t ki u, v n ti p nh n s tham gia c a các ơn v bên ngoài, nhưng cách th c h p tác c a h ang khi n các ơn v ngoài ài m t m i. Ch trương c a Nhà nư c là t ch c các ơn v ngoài ài tham gia vào quá trình s n xu t chuyên môn hóa n n TH và gi m t i cho các ài trư c s c ép tăng th i lư ng phát sóng, vì m c tiêu cu i cùng là ph c v khán gi t t hơn. Nhưng trên th c t , các nhà ài chưa khai thác ư c s c m nh c a i quân ngày càng ông o và luôn trong tư th s n sàng này.
  11. Ngư c l i, s ch n ch , b ng c a h ang làm n y sinh hàng lo t v n trong công tác qu n lý và quy ho ch TH, làm gi m hi u q a c a m t ch trương hoàn toàn tích c c.
  12. CHƯƠNG IV – K T LU N Báo chí là m t kênh thông tin quan tr ng, h ng ngày, h ng gi cung c p thông tin cho công chúng. Là m t ngư i óng vai trò em n cái m i cho công chúng, báo chí luôn ph i t hoàn thi n mình phát tri n. T bu i u ra i cho n nay, báo chí tr i qua nhi u xu hư ng khác nhau phát tri n. M t xu hư ng cũ qua i thì m t xu hư ng khác, m i hơn, ti n b hơn l i hình thành. Trong giai o n toàn c u hóa thông tin ngày nay, vũ khí quan tr ng nh t chính là thông tin, ki m soát và t n d ng hi u qu c a thông tin thì qu c gia ó s t o d ng ư c ch ng cho mình trên trư ng qu c t . Qúa trình thương m i hóa báo chí và hình thành các t p oàn báo chí v n ti p t c phát tri n. Báo chí ngày nay s ng nh ngu n thu t qu ng cáo. Bên c nh ó, các cơ quan báo chí á t i m i và bi n mình thành như m t t p oàn kinh t , không ch ho t ng trong lĩnh v c báo chí mà còn l n sân sang các hình th c kinh doanh khác. Xu hư ng thương m i hóa báo chí còn t ra thách th c i v i ngư i làm báo ó là: làm th nào không b ng ti n chi ph i tin t c… nhưng xem ra v n này r t nan gi i. V i s phát tri n c a khoa h c công ngh , các t báo ã bi n cơ quan báo chí c a mình thành m t t báo a phương ti n. M t t báo in gi không ơn thu n ch khai thác m i m ng báo in n a mà ã phát tri n các website i kèm. Trên ó không ch ăng các bài báo ã in trên báo in mà còn c p nh t nh ng tin m i, ăng t i clip hay các chương trình phát thanh online. Thông tin dư i nhi u hình th c s giúp cho khán gi có nhi u l a ch n cho mình. Báo chí công dân phát tri n v a góp ph n a d ng thông tin v a c nh tranh v i báo chí chính th ng. Cái nhìn khách quan c a khán gi s t o ra ư c nhi u chi ti t hay, không b ép bu c và l thu c vào s c ép nào. Tuy nhiên nó cũng òi h i m i ngư i c n ph i có con m t tinh tư ng không b nh hư ng b i nh ng thông tin thi u chính xác, ho c vì mưu riêng.
  13. N n báo chí Vi t Nam ang t ng bư c h i nh p vào n n báo chí th gi i. M c dù còn nhi u y u kém nhưng báo chí Vi t Nam ã t ư c nh ng bư c i áng k . V i vi c ang tìm ra nh ng bư c i thích h p phát tri n, trong tương lai báo chí Vi t Nam s t o l p ư c v th cho mình.
nguon tai.lieu . vn