Xem mẫu
- Lấy tin ở đâu? Với các phóng viên tập sự, tìm cho ra một, hai đầu tin để báo cho trưởng ban thời sự hay thư ký tòa soạn tại các cuộc họp giao ban tin đầu mỗi sáng, ngày này qua ngày khác, quả thực là cơn ác mộng. Áp lực lớn đến nỗi nhiều bạn cho biết chỉ cần vào nghề một thời gian ngắn, họ đã nhận ra ngay viết tin không khó; tìm ra tin mới là cả một vấn đề.
- Ngược lại, cũng có nhiều phóng viên trẻ có “lỗ mũi ngửi tin”, nhìn đâu cũng thấy tin, toàn là tin độc. Bí quyết của họ ở đâu? Ngoài những nguồn tin hiển nhiên như các cuộc họp báo, các sự kiện đã lên lịch, để tìm ra tin “độc quyền”, có nhiều nguồn ít ai để ý. Đầu mối khách sạn Lý tưởng nhất là các phóng viên tập sự xây dựng được cho mình mối quan hệ tốt với người phụ trách công tác giao tế đối ngoại ở các khách sạn lớn. Không phải để nhận các thông cáo báo chí chán ngắt về công suất sử dụng phòng, hay một hoạt động xã hội của nhân viên khách sạn. Ngày nay nhiều hội nghị quan trọng, các buổi lễ ký kết, các buổi họp báo đột xuất... được tổ chức ở khách sạn. Làm quen với nhân vật nói trên, phóng viên có thể định kỳ gọi điện hỏi lịch các sự kiện diễn ra ở khách sạn. Nhưng quan trọng hơn, khi đã thiết lập được mối quan hệ tin cậy, chúng ta có thể hỏi tuần này có nhân vật nào quan trọng sẽ đến ở tại khách sạn. Đây là điểm khá tế nhị vì khách sạn dễ bị mang tiếng xâm phạm cuộc sống riêng tư của khách nhưng nếu chúng ta đường đường chính chính xin phỏng vấn, thực hiện nghiệp vụ một cách danh chính ngôn thuận thì sẽ không gây khó khăn cho nguồn cung cấp tin. Những nhân vật như diễn viên điện ảnh Robert De Niro, con trai cố tổng thống Kennedy - John Kennedy Jr., người mẫu Kate Moss... đã từng đến thăm TPHCM mà hầu như không báo nào biết. Chỉ có phóng viên nhờ có quan hệ với khách sạn mới được “bỏ nhỏ” tin này. Có nhiều nhà đầu tư cỡ tỉ phú đến Việt Nam không kèn không trống vì họ chỉ muốn thăm dò trước. Nếu nắm thông tin này, cộng chút khéo léo để họ đồng ý trả lời phỏng vấn, bạn sẽ có một tin hay. Các trang quảng cáo, rao vặt
- Một nguồn tin khá phong phú là các trang quảng cáo, rao vặt. Đừng quẳng vào sọt rác phần quảng cáo, rao vặt của các báo. Trong những trang này, nếu đọc kỹ và tinh mắt chúng ta sẽ tìm được khá nhiều đầu tin phong phú. Chẳng hạn, thấy một quảng cáo tuyển người với tiêu chuẩn... biết chơi game vi tính giỏi, rất có thể bạn sẽ viết được một phóng sự về một loại nghề mới mà có báo từng viết rất thú vị. Đã từng có những tin hay xuất phát từ các trang quảng cáo mà điển hình là vụ rao bán nền nhà bên... Mỹ. Đọc các trang quảng cáo, chúng ta có thể biết trước những sự kiện sắp diễn ra trong nhiều sinh hoạt văn nghệ, điện ảnh, triển lãm, biểu diễn, khai trương, động thổ. Vấn đề chúng có biến thành tin hay hay không là chuyện khác. Theo dõi quảng cáo, rao vặt thường xuyên, chúng ta cũng có thể phát hiện những xu hướng mới trong kinh doanh địa ốc, chẳng hạn hay nhu cầu tuyển dụng nhân sự của một ngành nào đó. Nguồn tin Phóng viên thường được phân công theo lãnh vực. Nếu là báo kinh tế có thể phân nhỏ những ngành như dầu khí, công nghiệp, đầu tư nước ngoài, thương mại, hải quan. Nếu các báo đại chúng, các ngành thường phân cho phóng viên gồm kinh tế, văn hóa-nghệ thuật, thể thao, giáo dục, y tế... Sau khi được phân công một lãnh vực nào đó, nhiệm vụ đầu tiên của người phóng viên là xây dựng cho được một mạng lưới nguồn tin. Nguồn tin có thể là các quan chức đầu ngành mình đang phụ trách, thư ký hành chính các cơ quan, giám đốc, trưởng phòng, cô tiếp tân, người phụ trách báo chí, quan hệ đối ngoại ... Hồ sơ nguồn tin phải có ít nhất họ tên, chức vụ chính xác, số điện thoại, đặc biệt là số điện thoại trực tiếp hay số điện thoại di động. Cách tốt nhất để thu thập, mở rộng mạng lưới nguồn tin là các hội nghị, các cuộc tổng kết ngành...
- Thỉnh thoảng gọi điện thăm hỏi nguồn tin, dù không có tin cũng phải giữ mối liên hệ thường xuyên. Nguồn tin tốt là nguồn tin chủ động gọi điện cho phóng viên biết trước một sự kiện thời sự sắp diễn ra. Ở đây cần lưu ý một điều: càng ngày các công ty và các cơ quan nhà nước càng nhận rõ vai trò báo chí trong việc đưa thông tin chính xác, cập nhật đến người dân. Như vậy, nguồn tin cũng cần phóng viên chứ không phải đây chỉ là quan hệ một chiều. Chỉ cần lưu ý để đừng bị chi phối bởi nguồn tin. Các công ty lớn thường có bộ phận quan hệ đối ngoại. Chính những nhân viên này sẽ đưa danh sách phóng viên vào làm mạng lưới quan hệ cho chính mình vì vậy phóng viên thường bị giội bom bởi thư mời, thông báo báo chí đủ loại, đủ kiểu. Trình độ nhân viên càng chuyên nghiệp chừng nào thì thông tin họ cung cấp càng ở dạng dễ đăng báo chừng đó. Đừng bị chi phối có nghĩa là ngày nào hay tuần nào cũng đưa tin về một công ty, hay nhất cử nhất động của công ty cũng được đưa tin vì có người viết sẵn cho bạn. Thông cáo báo chí Thông cáo báo chí cũng là một nguồn tin tốt. Tuy nhiên phần lớn các bản thông cáo báo chí viết rất dở, mang nặng tính quảng cáo hơn là thông tin. Việc đầu tiên người phóng viên nhận được thông cáo báo chí là phải gọi ngay đến nơi phát hành để kiểm chứng thông tin trên đó. Người phóng viên tay nghề yếu sẽ để nguyên xi một thông cáo báo chí, cắt vài đoạn và ký tên mình vào ở dưới như thể đây là tin riêng của mình. Cần đọc qua thông báo báo chí, ghi lại những điều chưa rõ để hỏi lại. Ngay trong tin viết lại từ một thông cáo cũng phải để nguồn là theo một thông báo của XYZ... Nếu thông cáo báo chí có ghi rõ yêu cầu không được đưa tin này trước một thời điểm nào đó, phóng viên cần tôn trọng vì có thể xảy ra những thay đổi trong thực tế so với thông tin chuẩn bị trên bản thông báo.
- Báo chí Báo chí dạo này thích lập ra các đường dây nóng nhằm giúp độc giả có cách báo tin nhanh nhất cho tòa soạn. Có lúc một mẩu tin nhỏ trên báo sẽ giúp chúng ta triển khai thành một tin hay, một bài báo hấp dẫn. Nhiệm vụ phóng viên chắc chắn không phải là chăm chăm luộc lại tin tức của báo khác. Nhưng nên xem tin trên báo khác như những chỉ dẫn để chúng ta làm tin mới. Một tin đăng trên báo ra ngày hôm đó cho biết vừa có quy định buộc các siêu thị phải chuyển tên của mình sang tiếng Việt, có trích thêm than phiền của nhiều chủ siêu thị rằng không lẽ phải ghi “C lớn” thay vì “Big C”. Nếu chúng ta đưa lại tin này cho số báo ngày hôm sau thì xem như thua báo kia hai bước. Nhưng nếu chúng ta đi phỏng vấn Bộ Thương mại để nghe giải thích, sự tình không phải vậy, Big C vẫn để nguyên Big C, chỉ cần thêm chữ “siêu thị” trước tên là được. Vậy là chúng ta vừa có tin, vừa sâu hơn, chính xác hơn báo bạn. Những sự kiện trong kế hoạch Tin cũng xuất hiện từ những sự kiện có sẵn trong kế hoạch dài hạn chẳng hạn như chúng ta biết tháng tới có một hội nghị giữa Thủ tướng và các doanh nghiệp. Đưa tin về sự kiện sắp tới này là tin, theo dõi danh sách doanh nghiệp được mời phát biểu để phỏng vấn trước những vấn đề họ sẽ nêu là một tin khác, sắp xếp hệ thống những vấn đề doanh nghiệp sẽ nêu là một tin nữa, phỏng vấn các cơ quan chức năng về những vấn đề này là một tin và bản thân buổi gặp gỡ giữa chính phủ và doanh nghiệp là một tin lớn. Sau đó, theo dõi tiếp để xem thử ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng (nếu có) được triển khai thành các chủ trương như thế nào là nhiều tin tiếp đó. Việc theo dõi các sự kiện đã đưa tin trước đó là một việc làm thường xuyên mà phóng viên phải tập cho mình một thói quen tuân thủ như một phản xạ nghề
- nghiệp. Đưa tin mở rộng diện Việt kiều được phép mua nhà xong, phải tiếp tục theo dõi có ai mua hay không, việc mua bán có gặp trở ngại gì không. Đưa tin có thể hoãn thi hành quy chế ghi nhãn hàng hóa thì sau đó khi có lệnh cho hoãn chính thức, phóng viên phải là người đầu tiên biết và đưa tin này. Những nguồn tin khác Hiện nay, Internet là nơi cung cấp nguồn tin không thể thiếu cho người phóng viên. Internet ngoài chức năng như một nơi tham khảo thông tin nền khổng lồ còn giúp phóng viên biết được những tin liên quan đến lãnh vực mình phụ trách. Tùy theo lĩnh vực, sẽ có những trang web phóng viên phải vào thăm thường xuyên để cập nhật thông tin. Internet còn giúp chúng ta kiểm chứng nhiều thông tin khác, hy vọng sẽ có dịp đề cập chi tiết ở một bài khác. Phóng viên cũng cần nắm trước lịch làm việc của ít nhất là cơ quan chủ quản và các cơ quan khác để biết trước những sự kiện thời sự trong tuần, trong tháng. Đừng xem thường những hội nghị mang tính lễ nghi vì với một phóng viên nhạy bén, từ một hội nghị bình thường vẫn có thể săn những tin tốt hay tạo lập được mối quan hệ thông tin tốt cho công việc tương lai. Cuối cùng trang vàng danh bạ điện thoại và phiên bản trên mạng (www.yp.com.vn) là một nguồn thông tin giúp chúng ta có những đề tài mới mỗi khi bí tin./.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học