Xem mẫu
T H Á N G 1 2 Nă M 2 0 0 9
Lao Động và Tiếp Cận Việc Làm
BÁO CÁO #8: Thị trường lao động, Việc làm, và Đô thị hoá ở
Việt Nam đến năm 2020: Học hỏi từ kinh nghiệm quốc tế
Dự ÁN 00050577: Hỗ trợ Xây dựng Chiến lược Phát triển
Kinh tế - Xã hội Việt Nam, giai đoạn 2011-2020
Ian Coxhead
•
Diệp Phan
•
Đinh Vũ Trang Ngân
•
Kim N. B. Ninh
Lao
ng và Ti p C n Vi c Làm
Báo cáo #8: Th trư ng lao
ng, Vi c làm, và ô th hoá
Vi t Nam
n năm 2020: H c h i t kinh nghi m qu c t
D án 00050577: H tr Xây d ng Chi n lư c Phát tri n
Kinh t - Xã h i Vi t Nam, giai o n 2011 – 2020
Ian Coxhead ● Di p Phan ● inh Vũ Trang Ngân ● Kim N. B. Ninh
Tháng 12 năm 2009
M CL C
TÓM T T ......................................................................................................................................................i
M
U.....................................................................................................................................................17
Quy mô và các m c tiêu nghiên c u..........................................................................................................................................17
Các đi u kho n tham chi u ...........................................................................................................................................................17
Ghi chú v so sánh tương quan các nư c ...................................................................................................................................3
L i c m ơn ...............................................................................................................................................................................................4
1. TĂNG TRƯ NG KINH T , LAO
NG VÀ Ô TH HÓA: T NG QUAN ......................................5
1.1. T m quan tr ng c a th trư ng lao đ ng...........................................................................................................................5
1.2. Tăng trư ng, ti n lương, vi c làm và di cư .....................................................................................................................10
2. VI N C NH KHU V C VÀ TOÀN C U V PHÁT TRI N, LAO
NG, VÀ Ô TH HOÁ.......14
2.1 So sánh v kinh nghi m phát tri n trong khu v c.......................................................................................................14
2.1.1 NIEs (Xingapo, H ng Công, ài Loan, Hàn Qu c)............................................................. 20
2.1.2 ông Nam Á (Malaixia, In ônêxia, Thái Lan) .................................................................... 26
2.1.3. Trung Qu c ......................................................................................................................... 36
2.1.4 n
................................................................................................................................... 47
2.2. Nh ng bài h c rút ra t vi c phân tích mang tính so sánh.....................................................................................49
2.3 Nh ng xu th hi n t i trong khu v c và toàn c u mang............................................................................................53
2.3.1. S tr i d y c a “Trung Qu c và n
” ............................................................................ 54
2.3.2 Tác
i v i thương m i và vi c làm ................................ 55
2.3.3.
ng c a Trung Qu c và n
i phó v i s c ép toàn c u: bài h c t In ônêxia? ........................................................... 57
3. KINH NGHI M C A VI T NAM VÀ VÀ SO SÁNH V I CÁC NƯ C LÁNG GI NG .................60
3.1. Tăng trư ng kinh t , thay đ i cơ c u, đói nghèo và b t bình đ ng ......................................................................60
3.2. Tình hình th trư ng lao đ ng c a Vi t Nam.................................................................................................................64
3.3. Đô th hoá.....................................................................................................................................................................................81
3.4. Đánh giá........................................................................................................................................................................................85
3.5 Đánh giá ngu n l c s n có và hư ng t i tương lai: chính sách lao đ ng và các v n đ v th ch .........86
3.5.1. Khung kh ........................................................................................................................... 86
3.5.2. Các chính sách v th trư ng lao
ng ................................................................................ 90
4. TĂNG TRƯ NG, D CH CHUY N VÀ PHÚC L I KINH T : MÔ PH NG CHÍNH SÁCH ...........95
4.1. Mô hình mô ph ng...................................................................................................................................................................95
4.2. Th nghi m v chính sách ....................................................................................................................................................98
4.3. K t qu ..........................................................................................................................................................................................98
4.4. Th o lu n................................................................................................................................................................................... 104
5. KHUY N NGH V CHÍNH SÁCH LAO
NG VÀ Ô TH HOÁ T
NAY T I NĂM 2020....105
5.1. Chi n lư c trung h n: H tr tăng vi c làm ................................................................................................................ 105
5.2. Chi n lư c dài h n: Phát tri n k năng và xây d ng các thành ph ................................................................. 110
TÀI LI U THAM KH O.........................................................................................................................115
B NG
B ng 1: Cơ c u l c lư ng lao ng chia theo trình
giáo d c ............................................ 32
B ng 2: Các ch s giáo d c i v i các n n kinh t châu Á có t c
tăng trư ng nhanh..... 34
B ng 3: Cơ c u tăng dân s thành th Trung Qu c, 1950-2000 .......................................... 44
B ng 4: Vi t Nam: các ch s ói nghèo và b t bình ng .................................................... 62
B ng 5: Cơ c u s n lư ng và cơ c u vi c làm (%)................................................................ 64
B ng 6: Tăng trư ng vi c làm Vi t Nam ........................................................................... 65
B ng 7: Tăng vi c làm c a Vi t Nam theo ngành 2000-08 .................................................. 68
B ng 8: L c lư ng lao ng c a Vi t Nam l n và ang tăng lên .......................................... 69
B ng 9: T l tham gia l c lư ng lao ng Vi t Nam ang gi m i (%) ............................... 70
B ng 10: S năm n trư ng trung bình c a dân s trong
tu i lao ng........................... 71
B ng 11: T tr ng lao ng có tay ngh Vi t Nam ............................................................ 72
B ng 12: B t bình ng v giáo d c Vi t Nam (H s Gini v s năm n trư ng)............ 72
B ng 13: Vi c làm hư ng lương t i Vi t Nam ang tăng lên ................................................ 79
B ng 14: Tăng lương theo trình
giáo d c......................................................................... 79
B ng 15: T c
và m c
ô th hoá m t s nư c .......................................................... 82
B ng 16: Ngư i dân di n ăng ký t m trú ng n h n KT4 theo tu i và trình
giáo d c, Tp.
H Chí Minh, 2004 .............................................................................................................. 84
B ng 17: Tác ng c a tăng trư ng v n cho s n xu t hàng xu t kh u t i kinh t vĩ mô (%
thay i)............................................................................................................................... 99
B ng 18: Tác ng c a tăng trư ng v n cho s n xu t hàng xu t kh u t i ti n lương và vi c
làm trong s n xu t hàng xu t kh u (% thay i) ................................................................. 101
B ng 19: Tác ng c a tăng trư ng v n cho s n xu t hàng xu t kh u t i nghèo ói và phân
ph i thu nh p ..................................................................................................................... 103
BI U
Bi u
1: GDP bình quân u ngư i (USD, theo giá năm 2000) m t s n n kinh t trong
khu v c................................................................................................................................ 16
Bi u
2: H s ph thu c theo tu i (dân s trong
tu i lao ng/t ng dân s ) ........... 17
Bi u
3: Năng su t lao ng th c bình quân qua các th p k (USD, theo giá năm 2000)... 17
Bi u
4: Tăng năng su t lao ng th c (năm 1984=100) ................................................. 18
Bi u
5: Giá tr gia tăng c a nông nghi p (% GDP) ......................................................... 18
Bi u
6: T l ô th hoá (% dân s ) ................................................................................. 19
Bi u
7: NIEs: Tăng trư ng GDP bình quân u ngư i (USD, theo giá c
nh 2000) ...... 20
Bi u
8: NIEs: Tăng năng su t lao ng (Năm 2000 = 1) ................................................. 21
Bi u
9: ông Nam Á: tăng trư ng GDP bình quân u ngư i (USD, theo giá năm 2000) 27
Bi u
10: ông Nam Á: T tr ng giá tr gia tăng c a ngành ch t o (% GDP) .................. 28
Bi u
11: ông Nam Á: Tăng năng su t lao ng (Năm 2000 = 1) ................................. 29
Bi u
12: Trung Qu c và n : Tăng trư ng GDP bình quân u ngư i (2000 USD) .... 38
Bi u
13: Trung Qu c và n : Tăng năng su t Lao ng (Năm 2000=1)...................... 38
Bi u
14: Cơ c u GDP và cơ c u vi c làm ........................................................................ 63
Bi u
15:
co giãn c a vi c làm theo tăng trư ng c a Vi t Nam ................................... 67
Bi u
16:
co giãn c a vi c làm theo lao ng Vi t Nam theo ngành ......................... 67
Bi u
17: S năm n trư ng theo nư c............................................................................ 73
Bi u
18: Các xu th v s năm n trư ng (năm g c theo nư c)...................................... 73
Bi u
19: Năng su t lao ng theo ngành (tri u VND/lao ng, giá c
nh năm 1994) .... 75
nguon tai.lieu . vn
Lao Động và Tiếp Cận Việc Làm
BÁO CÁO #8: Thị trường lao động, Việc làm, và Đô thị hoá ở
Việt Nam đến năm 2020: Học hỏi từ kinh nghiệm quốc tế
Dự ÁN 00050577: Hỗ trợ Xây dựng Chiến lược Phát triển
Kinh tế - Xã hội Việt Nam, giai đoạn 2011-2020
Ian Coxhead
•
Diệp Phan
•
Đinh Vũ Trang Ngân
•
Kim N. B. Ninh
Lao
ng và Ti p C n Vi c Làm
Báo cáo #8: Th trư ng lao
ng, Vi c làm, và ô th hoá
Vi t Nam
n năm 2020: H c h i t kinh nghi m qu c t
D án 00050577: H tr Xây d ng Chi n lư c Phát tri n
Kinh t - Xã h i Vi t Nam, giai o n 2011 – 2020
Ian Coxhead ● Di p Phan ● inh Vũ Trang Ngân ● Kim N. B. Ninh
Tháng 12 năm 2009
M CL C
TÓM T T ......................................................................................................................................................i
M
U.....................................................................................................................................................17
Quy mô và các m c tiêu nghiên c u..........................................................................................................................................17
Các đi u kho n tham chi u ...........................................................................................................................................................17
Ghi chú v so sánh tương quan các nư c ...................................................................................................................................3
L i c m ơn ...............................................................................................................................................................................................4
1. TĂNG TRƯ NG KINH T , LAO
NG VÀ Ô TH HÓA: T NG QUAN ......................................5
1.1. T m quan tr ng c a th trư ng lao đ ng...........................................................................................................................5
1.2. Tăng trư ng, ti n lương, vi c làm và di cư .....................................................................................................................10
2. VI N C NH KHU V C VÀ TOÀN C U V PHÁT TRI N, LAO
NG, VÀ Ô TH HOÁ.......14
2.1 So sánh v kinh nghi m phát tri n trong khu v c.......................................................................................................14
2.1.1 NIEs (Xingapo, H ng Công, ài Loan, Hàn Qu c)............................................................. 20
2.1.2 ông Nam Á (Malaixia, In ônêxia, Thái Lan) .................................................................... 26
2.1.3. Trung Qu c ......................................................................................................................... 36
2.1.4 n
................................................................................................................................... 47
2.2. Nh ng bài h c rút ra t vi c phân tích mang tính so sánh.....................................................................................49
2.3 Nh ng xu th hi n t i trong khu v c và toàn c u mang............................................................................................53
2.3.1. S tr i d y c a “Trung Qu c và n
” ............................................................................ 54
2.3.2 Tác
i v i thương m i và vi c làm ................................ 55
2.3.3.
ng c a Trung Qu c và n
i phó v i s c ép toàn c u: bài h c t In ônêxia? ........................................................... 57
3. KINH NGHI M C A VI T NAM VÀ VÀ SO SÁNH V I CÁC NƯ C LÁNG GI NG .................60
3.1. Tăng trư ng kinh t , thay đ i cơ c u, đói nghèo và b t bình đ ng ......................................................................60
3.2. Tình hình th trư ng lao đ ng c a Vi t Nam.................................................................................................................64
3.3. Đô th hoá.....................................................................................................................................................................................81
3.4. Đánh giá........................................................................................................................................................................................85
3.5 Đánh giá ngu n l c s n có và hư ng t i tương lai: chính sách lao đ ng và các v n đ v th ch .........86
3.5.1. Khung kh ........................................................................................................................... 86
3.5.2. Các chính sách v th trư ng lao
ng ................................................................................ 90
4. TĂNG TRƯ NG, D CH CHUY N VÀ PHÚC L I KINH T : MÔ PH NG CHÍNH SÁCH ...........95
4.1. Mô hình mô ph ng...................................................................................................................................................................95
4.2. Th nghi m v chính sách ....................................................................................................................................................98
4.3. K t qu ..........................................................................................................................................................................................98
4.4. Th o lu n................................................................................................................................................................................... 104
5. KHUY N NGH V CHÍNH SÁCH LAO
NG VÀ Ô TH HOÁ T
NAY T I NĂM 2020....105
5.1. Chi n lư c trung h n: H tr tăng vi c làm ................................................................................................................ 105
5.2. Chi n lư c dài h n: Phát tri n k năng và xây d ng các thành ph ................................................................. 110
TÀI LI U THAM KH O.........................................................................................................................115
B NG
B ng 1: Cơ c u l c lư ng lao ng chia theo trình
giáo d c ............................................ 32
B ng 2: Các ch s giáo d c i v i các n n kinh t châu Á có t c
tăng trư ng nhanh..... 34
B ng 3: Cơ c u tăng dân s thành th Trung Qu c, 1950-2000 .......................................... 44
B ng 4: Vi t Nam: các ch s ói nghèo và b t bình ng .................................................... 62
B ng 5: Cơ c u s n lư ng và cơ c u vi c làm (%)................................................................ 64
B ng 6: Tăng trư ng vi c làm Vi t Nam ........................................................................... 65
B ng 7: Tăng vi c làm c a Vi t Nam theo ngành 2000-08 .................................................. 68
B ng 8: L c lư ng lao ng c a Vi t Nam l n và ang tăng lên .......................................... 69
B ng 9: T l tham gia l c lư ng lao ng Vi t Nam ang gi m i (%) ............................... 70
B ng 10: S năm n trư ng trung bình c a dân s trong
tu i lao ng........................... 71
B ng 11: T tr ng lao ng có tay ngh Vi t Nam ............................................................ 72
B ng 12: B t bình ng v giáo d c Vi t Nam (H s Gini v s năm n trư ng)............ 72
B ng 13: Vi c làm hư ng lương t i Vi t Nam ang tăng lên ................................................ 79
B ng 14: Tăng lương theo trình
giáo d c......................................................................... 79
B ng 15: T c
và m c
ô th hoá m t s nư c .......................................................... 82
B ng 16: Ngư i dân di n ăng ký t m trú ng n h n KT4 theo tu i và trình
giáo d c, Tp.
H Chí Minh, 2004 .............................................................................................................. 84
B ng 17: Tác ng c a tăng trư ng v n cho s n xu t hàng xu t kh u t i kinh t vĩ mô (%
thay i)............................................................................................................................... 99
B ng 18: Tác ng c a tăng trư ng v n cho s n xu t hàng xu t kh u t i ti n lương và vi c
làm trong s n xu t hàng xu t kh u (% thay i) ................................................................. 101
B ng 19: Tác ng c a tăng trư ng v n cho s n xu t hàng xu t kh u t i nghèo ói và phân
ph i thu nh p ..................................................................................................................... 103
BI U
Bi u
1: GDP bình quân u ngư i (USD, theo giá năm 2000) m t s n n kinh t trong
khu v c................................................................................................................................ 16
Bi u
2: H s ph thu c theo tu i (dân s trong
tu i lao ng/t ng dân s ) ........... 17
Bi u
3: Năng su t lao ng th c bình quân qua các th p k (USD, theo giá năm 2000)... 17
Bi u
4: Tăng năng su t lao ng th c (năm 1984=100) ................................................. 18
Bi u
5: Giá tr gia tăng c a nông nghi p (% GDP) ......................................................... 18
Bi u
6: T l ô th hoá (% dân s ) ................................................................................. 19
Bi u
7: NIEs: Tăng trư ng GDP bình quân u ngư i (USD, theo giá c
nh 2000) ...... 20
Bi u
8: NIEs: Tăng năng su t lao ng (Năm 2000 = 1) ................................................. 21
Bi u
9: ông Nam Á: tăng trư ng GDP bình quân u ngư i (USD, theo giá năm 2000) 27
Bi u
10: ông Nam Á: T tr ng giá tr gia tăng c a ngành ch t o (% GDP) .................. 28
Bi u
11: ông Nam Á: Tăng năng su t lao ng (Năm 2000 = 1) ................................. 29
Bi u
12: Trung Qu c và n : Tăng trư ng GDP bình quân u ngư i (2000 USD) .... 38
Bi u
13: Trung Qu c và n : Tăng năng su t Lao ng (Năm 2000=1)...................... 38
Bi u
14: Cơ c u GDP và cơ c u vi c làm ........................................................................ 63
Bi u
15:
co giãn c a vi c làm theo tăng trư ng c a Vi t Nam ................................... 67
Bi u
16:
co giãn c a vi c làm theo lao ng Vi t Nam theo ngành ......................... 67
Bi u
17: S năm n trư ng theo nư c............................................................................ 73
Bi u
18: Các xu th v s năm n trư ng (năm g c theo nư c)...................................... 73
Bi u
19: Năng su t lao ng theo ngành (tri u VND/lao ng, giá c
nh năm 1994) .... 75