Xem mẫu
- khoa häc c«ng nghÖ
n«ng nghiÖp vμ ph¸t triÓn n«ng th«n
20 n¨m ®æi míi
TËp 5
L©m nghiÖp
1
- 2
- Bé N«ng nghiÖp vμ ph¸t triÓn n«ng th«n
khoa häc c«ng nghÖ
n«ng nghiÖp vμ ph¸t triÓn n«ng th«n
20 n¨m ®æi míi
TËp 5
L©m nghiÖp
Nhμ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia
Hμ Néi - 2005
3
- Héi ®ång chØ ®¹o biªn so¹n
1. PGS.TS. Bïi B¸ Bæng Chñ tÞch
2. PGS.TS. NguyÔn V¨n Bé Uû viªn
3. PGS.TS. TriÖu V¨n Hïng Uû viªn
Ban Biªn so¹n
1. PGS.TS. TriÖu V¨n Hïng Tr−ëng ban
2. PGS.TS. Hoµng Thóc §Ö Uû viªn
3. GS.TS. Phïng Ngäc Lan Uû viªn
4. TS. Ph¹m V¨n M¹ch Uû viªn
5. GS. TS. Bïi Minh Vò Uû viªn
4
- Lêi nhμ xuÊt b¶n
§¹i héi VI cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (n¨m 1986) ®· ®Ò ra nh÷ng quan ®iÓm, chñ tr−¬ng, gi¶i
ph¸p lín thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn ®Êt n−íc ta. Trong lÜnh vùc kinh tÕ, qu¸ tr×nh ®æi míi
trong n«ng nghiÖp ViÖt Nam diÔn ra t−¬ng ®èi sím. Dùa trªn c¬ së nghiªn cøu, tæng kÕt s¸ng kiÕn cña
nhiÒu ®Þa ph−¬ng, ngµy 13-1-1981, Ban BÝ th− Trung −¬ng §¶ng ®· ban hµnh ChØ thÞ 100-CT/TW vÒ
c«ng t¸c kho¸n trong n«ng nghiÖp. TiÕp ®ã, th¸ng 4-1988, Bé ChÝnh trÞ ®· ra NghÞ quyÕt 10 vÒ ®æi míi
qu¶n lý kinh tÕ n«ng nghiÖp. H¬n 20 n¨m qua, n«ng nghiÖp n−íc ta ®· cã b−íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, tèc
®é t¨ng tr−ëng cao, cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh theo h−íng hiÖn ®¹i, tõng b−íc chuyÓn sang s¶n
xuÊt hµng ho¸ vµ g¾n víi ph¸t triÓn bÒn v÷ng. N«ng nghiÖp ViÖt Nam ®· gi¶i quyÕt ®−îc mét c¸ch c¬
b¶n vÊn ®Ò l−¬ng thùc vµ xuÊt khÈu g¹o ®øng hµng thø hai trªn thÕ giíi; gãp phÇn quan träng trong c«ng
cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, sö dông hîp lý vµ tiÕt kiÖm tµi nguyªn, quan t©m cã hiÖu qu¶ h¬n vÊn ®Ò b¶o
vÖ m«i tr−êng...
N«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ViÖt Nam ®· cã sù thay ®æi to lín, s©u s¾c vµ ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh
tùu quan träng, ®ã lµ nhê cã ®−êng lèi ®æi míi do §¶ng ta khëi x−íng vµ l·nh ®¹o, sù nç lùc vµ s¸ng
t¹o cña toµn ngµnh n«ng nghiÖp, cña hµng triÖu hé n«ng d©n vµ sù ®ãng gãp cña ho¹t ®éng khoa häc
c«ng nghÖ n«ng nghiÖp trong nghiªn cøu, tiÕp thu, truyÒn b¸ vµ øng dông c¸c tiÕn bé kü thuËt vµo s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp.
Tuy vËy, xÐt vÒ tæng thÓ, n¨ng suÊt chÊt l−îng, hiÖu qu¶ n«ng nghiÖp, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
hµng ho¸ n«ng s¶n cßn thÊp, ®êi sèng cña n«ng d©n tuy ®−îc c¶i thiÖn nh−ng vÉn gÆp rÊt nhiÒu khã
kh¨n. ViÖc øng dông tiÕn bé khoa häc, c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt cßn chËm; tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ
cña s¶n xuÊt cã mÆt cßn l¹c hËu. Trong nh÷ng n¨m tíi, §¶ng ta cho r»ng khoa häc, c«ng nghÖ lµ kh©u
®ét ph¸ quan träng nhÊt ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n.
§Ó t¹o ra nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸ lín vµ thùc hiÖn tõng b−íc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
n«ng nghiÖp, n«ng th«n, §¹i héi IX cña §¶ng ®· chØ râ, cÇn tËp trung søc ®Ó t¨ng n¨ng suÊt s¶n phÈm
g¾n víi t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng gi¸ trÞ gia t¨ng trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch canh t¸c; võa tiÕp tôc b¶o
®¶m an ninh l−¬ng thùc quèc gia, võa ®a d¹ng ho¸ vµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i ®Ó lµm t¨ng
gi¸ trÞ thu ®−îc trªn mét hecta ®Êt n«ng, l©m nghiÖp, ®¸p øng tèt c¸c nhu cÇu trong n−íc vµ xuÊt khÈu.
CÇn ®iÒu chØnh quy ho¹ch, hoµn thiÖn vµ n©ng cÊp hÖ thèng thuû lîi; chó träng ®iÖn khÝ ho¸, c¬ giíi ho¸
ë n«ng th«n, ¸p dông nhanh c¸c tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt, thu ho¹ch, b¶o qu¶n, chÕ
biÕn, tiªu thô s¶n phÈm n«ng, l©m, ng− nghiÖp, ®Æc biÖt lµ vÒ kh©u gièng vµ ¸p dông c«ng nghÖ sinh häc;
n©ng cao chÊt l−îng n«ng s¶n, tiÕn dÇn tíi mét nÒn n«ng nghiÖp an toµn theo tiªu chuÈn quèc tÕ. X©y
dùng mét sè khu n«ng nghiÖp cã c«ng nghÖ cao ®Ó cã s¶n phÈm chÊt l−îng cao vµ còng ®Ó lµm mÉu
nh©n réng ra ®¹i trµ. Ph¸t huy lîi thÕ vÒ thuû s¶n t¹o thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän v−¬n lªn hµng ®Çu
trong khu vùc. B¶o vÖ vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn rõng, n©ng cao ®é che phñ cña rõng, n©ng cao gi¸ trÞ s¶n
phÈm rõng...
5
- Nh»m hÖ thèng, giíi thiÖu nh÷ng thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp trong 20 n¨m ®æi míi vµ ph−¬ng h−íng nghiªn cøu øng dông ®Õn n¨m 2010, tÇm nh×n 2020, Nhµ
xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia phèi hîp víi Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n tæ chøc biªn so¹n vµ
xuÊt b¶n bé s¸ch: Khoa häc c«ng nghÖ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n 20
n¨m ®æi míi, gåm 7 tËp:
TËp 1: Trång trät - B¶o vÖ thùc vËt
TËp 2: Ch¨n nu«i - Thó y
TËp 3: §Êt - Ph©n bãn
TËp 4: C¬ ®iÖn n«ng nghiÖp vµ C«ng nghÖ sau thu ho¹ch
TËp 5: L©m nghiÖp
TËp 6: Thuû lîi
TËp 7: Kinh tÕ - ChÝnh s¸ch n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n.
Nhµ xuÊt b¶n xin giíi thiÖu TËp 5: L©m nghiÖp cña bé s¸ch víi b¹n ®äc.
Th¸ng 5 n¨m 2005
nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia
6
- Môc lôc
Trang
13
PhÇn I: B¸o c¸o tæng quan
- KÕt qu¶ ho¹t ®éng khoa häc c«ng nghÖ l©m nghiÖp trong 20 n¨m ®æi míi vµ ®Þnh h−íng
®Õn n¨m 2010 15
TS. Ph¹m V¨n M¹ch
PGS.TS. TriÖu V¨n Hïng
43
PhÇn II: L©m sinh
Nghiªn cøu c¬ b¶n b¶o tån vµ ®a d¹ng sinh häc 45
- KÕt qu¶ nghiªn cøu b¶o tån nguån gen c©y rõng 45
NguyÔn Hoµng NghÜa
- Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ph©n tÝch ®Þnh l−îng c¸c chØ sè ®a d¹ng sinh häc thùc vËt 56
Lª Quèc Huy
- Nghiªn cøu khoa häc v× sù nghiÖp b¶o tån V−ên quèc gia Cóc Ph−¬ng 65
Tr−¬ng Quang BÝch
§Êt l©m nghiÖp 69
- §¸nh gi¸ tiÒm n¨ng s¶n xuÊt ®Êt l©m nghiÖp - thùc tr¹ng vµ kiÕn nghÞ 69
§ç §×nh S©m, Ng« §×nh QuÕ vµ c¸c céng t¸c viªn
- X¸c ®Þnh tiªu chuÈn ph©n chia lËp ®Þa (vi m«) cho rõng trong c«ng nghiÖp t¹i mét sè vïng
sinh th¸i ë ViÖt Nam 81
Ng« §×nh QuÕ, §ç §×nh S©m vµ céng t¸c viªn
- X©y dùng hÖ thèng ph©n lo¹i ®Êt ngËp n−íc ViÖt Nam 94
NguyÔn ChÝ Thµnh
Tµi nguyªn rõng 106
- Tµi nguyªn rõng trªn nói ®¸ v«i vµ vÊn ®Ò qu¶n lý 106
NguyÔn Huy Dòng
- KÕt qu¶ nghiªn cøu tµi nguyªn tre nøa cña ViÖt Nam 113
Vò V¨n Dòng, Lª ViÕt L©m
- Theo dâi diÔn biÕn rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp trong lùc l−îng kiÓm l©m 124
NguyÔn Hång Qu¶ng
- C¸c loµi thó (mammalia) ®Æc h÷u cña ViÖt Nam vµ t×nh tr¹ng b¶o tån chóng hiÖn nay 131
§ç T−íc, §Æng Th¨ng Long
7
- Nghiªn cøu øng dông gièng l©m nghiÖp 136
- Gièng c©y rõng trong thêi kú ®æi míi 136
Lª §×nh Kh¶, Hµ Huy ThÞnh
- Ph¸t triÓn c«ng nghÖ nh©n gièng c©y l©m nghiÖp trong 20 n¨m thêi kú ®æi míi 141
NguyÔn §øc Tè L−u, NguyÔn §øc C¶nh
- Gièng keo lai vµ triÓn väng g©y trång 146
Lª §×nh Kh¶, Hµ Huy ThÞnh vµ céng t¸c viªn
- B−íc ®Çu øng dông c«ng nghÖ m« - hom trong nh©n gièng trÇm h−¬ng (Aquilaria crassna) 155
§oµn ThÞ Mai, Lª S¬n, Ng« ThÞ Minh Duyªn,
L−¬ng ThÞ Hoan, NguyÔn Thiªn Ph−¬ng, TrÇn ThÞ H¹nh
- KÕt qu¶ b−íc ®Çu chän gièng vµ nh©n gièng v« tÝnh c©y håi 160
NguyÔn Huy S¬n, NguyÔn TuÊn H−ng
- C¶i thiÖn gièng b¹ch ®µn cho c¸c ch−¬ng tr×nh trång rõng ë ViÖt Nam 169
Lª §×nh Kh¶, Hµ Huy ThÞnh, NguyÔn ViÖt C−êng
- KÕt qu¶ b−íc ®Çu chän vµ nh©n gièng quÕ 179
Ph¹m V¨n TuÊn
- C¶i thiÖn gièng th«ng ba l¸ (pinus kesiya royle ex gordon) t¹i ViÖt Nam 185
Høa VÜnh Tïng
- Mét sè kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ sö dông chØ thÞ di truyÒn ph©n tö trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng 190
TrÇn Hå Quang, TrÇn §øc V−îng
L©m häc 194
- Quan niÖm míi vÒ l©m nghiÖp vµ qu¶n lý rõng bÒn v÷ng ë ViÖt Nam 194
Trần Văn Con
- Nghiªn cøu kü thuËt l©m sinh – nh÷ng thµnh tùu vµ ®Þnh h−íng nghiªn cøu 204
Trần Văn Con
- C¬ së khoa häc bæ sung nh÷ng vÊn ®Ò kü thuËt l©m sinh nh»m n©ng cao n¨ng suÊt rõng tù
nhiªn sau khai th¸c vµ rõng trång c«ng nghiÖp 213
§ç §×nh S©m vµ c¸c céng t¸c viªn
- Mét sè kÕt qu¶ nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt nh»m kh«i phôc vµ ph¸t triÓn
rõng ngËp mÆn ë ViÖt Nam 229
Ng« §×nh QuÕ vµ c¸c céng t¸c viªn
- §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng t¸i sinh phôc håi rõng vïng §«ng B¾c ViÖt Nam 240
Phạm Quốc Hùng
- KÕt qu¶ nghiªn cøu ®Æc ®iÓm sinh th¸i, l©m häc rõng c©y hä dÇu §«ng Nam Bé, mét sè
®Þnh h−íng b¶o vÖ, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn 250
NguyÔn Duy Chuyªn, Ng« An
- Nh×n l¹i nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ hÖ sinh th¸i rõng nhiÖt ®íi ViÖt Nam 257
Phïng Ngäc Lan
- Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm sinh lý, sinh th¸i cña c©y huûnh (Tarietia javanica Blume)
vµ c©y giæi xanh (Michelia medioris Dandy), lµm c¬ së x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p kü
thuËt g©y trång 262
Hoµng Xu©n Tý, NguyÔn §øc Minh
8
- Rõng trång 269
Nghiªn cøu x©y dùng m« h×nh trång rõng hçn loµi b»ng c¸c loµi c©y l¸ réng b¶n ®Þa trªn ®Êt
rõng tho¸i hãa ë c¸c tØnh phÝa B¾c 269
Hoµng V¨n Th¾ng, NguyÔn B¸ ChÊt
¶nh h−ëng cña mét sè biÖn ph¸p kü thuËt th©m canh ®Õn sinh tr−ëng rõng trång keo lai ë
-
vïng §«ng Nam Bé 282
NguyÔn Huy S¬n, NguyÔn Thanh Minh,
Bïi Thanh H»ng, NguyÔn Toµn Th¾ng
- M« h×nh rõng trµm (melaleuca) trong hÖ thèng canh t¸c l©m – n«ng nghiÖp bÒn v÷ng trªn
®Êt phÌn ë §ång b»ng s«ng Cöu Long 291
Ph¹m ThÕ Dòng
- Nghiªn cøu x©y dùng rõng phßng hé vïng c¸t ven biÓn 304
Đặng Văn Thuyết, Triệu Thái Hưng
L©m s¶n ngoµi gç 321
- C©y thuèc trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn l©m s¶n ngoµi gç 321
Lª Thanh ChiÕn
- HiÖn tr¹ng, ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn c«ng nghÖ sau thu ho¹ch l©m s¶n ngoµi gç 324
Lª Thanh ChiÕn
- Nghiªn cøu bæ sung biÖn ph¸p kü thuËt l©m sinh chñ yÕu t¹o rõng së (Camellia sasanqua
thunb) ®Ó cung cÊp nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt dÇu thùc phÈm kÕt hîp phßng hé 341
Nguyễn Quang Khải, Bùi Thanh Hằng, Đặng Thịnh Triều
- Mét sè vÊn ®Ò trong kinh doanh rõng trång quÕ 357
Phạm Xuân Hoàn
ViÔn th¸m 361
- øng dông hÖ thèng th«ng tin ®Þa lý (gis) trong ph©n cÊp ®Çu nguån 361
TrÇn Sü §éng, TrÇn V¨n Hïng
- Giíi thiÖu néi dung thiÕt kÕ hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu theo dâi diÔn biÕn rõng vµ ®Êt l©m
nghiÖp 366
Lại Huy Phương, Nguyễn Khắc Thắng, Đỗ Văn Thanh vµ céng t¸c viªn
- øng dông th«ng tin viÔn th¸m vµ hÖ thèng th«ng tin ®Þa lý trong x©y dùng b¶n ®å rõng 370
Đinh Hiệp
- VÊn ®Ò xö lý sè liÖu trong nghiªn cøu khoa häc l©m nghiÖp 375
NguyÔn H¶i TuÊt
379
PhÇn III: C«ng nghiÖp rõng
- Mét sè thµnh tùu trong nghiªn cøu c«ng nghiÖp rõng thêi kú ®æi míi (1986-2004) 381
Vò TiÕn Hinh, NguyÔn V¨n ThiÕt, NguyÔn NhËt Chiªu, NguyÔn ThÞ BÝch Ngäc
- C«ng nghiÖp gç ViÖt Nam - 20 n¨m ®æi míi
NguyÔn T«n QuyÒn
9
- - Mét sè ®ãng gãp thiÕt thùc vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ cña Tr−êng ®¹i häc N«ng L©m thµnh
phè Hå ChÝ Minh cho ngµnh chÕ biÕn l©m s¶n phÝa Nam 401
§Æng §×nh B«i
- Nh÷ng thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ trong lÜnh vùc c¬ giíi ho¸ trång, ch¨m sãc vµ khai
th¸c rõng 405
NguyÔn NhËt Chiªu
- Nghiªn cøu sö dông gç mì (manglietia conifera) ®Ó s¶n xuÊt v¸n ghÐp thanh d¹ng finger joint 410
Ph¹m V¨n Ch−¬ng
- Kh¶ n¨ng thÊm thuèc b¶o qu¶n cña gç keo lai 415
Lª Duy Ph−¬ng
- Sö dông nÊm Metarrhizium anisopliae Sorok cho phßng trõ mèi nhµ (Coptotetrmes
formosanus Shiraki) theo ph−¬ng ph¸p l©y nhiÔm 419
NguyÔn D−¬ng Khuª
- KÕt qu¶ nghiªn cøu b¶o qu¶n gç rõng trång sö dông ngoµi trêi lµm näc tiªu 427
NguyÔn ThÞ BÝch Ngäc vµ c¸c céng t¸c viªn
- Kh¶ n¨ng sö dông dÇu vá h¹t ®iÒu lµm thuèc b¶o qu¶n phßng chèng c«n trïng g©y h¹i l©m s¶n 437
Bïi V¨n ¸i
- Nghiªn cøu chÕ t¹o vÐcni ®å hép rau qu¶ dung m«i §H 89 442
TrÇn Quèc Tuý, Phan ThÞ B×nh
- Nghiªn cøu chÕ t¹o vÐcni chÞu ®¹m §.S 90 445
TrÇn Quèc Tuý, Phan ThÞ B×nh
- ChÕ biÕn nhùa c¸nh kiÕn ®á 447
TrÇn Quèc Tuý vµ c¸c céng t¸c viªn
- Thµnh phÇn xÐn tãc (Cerambycidae, Coleoptera) h¹i gç ë B¾c Th¸i, ®Æc ®iÓm sinh häc,
sinh th¸i mét sè loµi chñ yÕu h¹i gç vµ biÖn ph¸p phßng trõ 450
Lª V¨n L©m
457
PhÇn IV: kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch l©m nghiÖp
- Môc tiªu, quan ®iÓm ph¸t triÓn m¹nh trång rõng, phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc, h−íng
tíi ®ãng cöa rõng tù nhiªn, giai ®o¹n 1997-2010 459
GS.TS. Bïi Minh Vò
- ThÞ tr−êng tiªu thô l©m s¶n ®Õn nguån nguyªn liÖu vµ c«ng nghÖ chÕ biÕn 471
NguyÔn NghÜa Biªn
- Nh÷ng m« h×nh hîp t¸c liªn kÕt trong s¶n xuÊt gç nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp giÊy 479
Hoµng Liªn S¬n, NguyÔn ThÞ Lai, §Æng §×nh Kh¶i
- §¸nh gi¸ tµi nguyªn chÝt vµ guét cña 6 th«n cã nhãm së thÝch chÝt-guét ë x· Trung Hµ,
huyÖn Chiªm Ho¸, tØnh Tuyªn Quang 485
GS.TS. Bïi Minh Vò
TS. NguyÔn V¨n Sinh
Hµ V¨n Hoµ
§ç V¨n To¸n
10
- - C¬ së khoa häc cña sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i trªn thÕ giíi vµ cña ViÖt
Nam 500
GS.TS. Bïi Minh Vò
- VÞ thÕ rõng th«n b¶n trong qu¶n lý rõng ë ViÖt Nam 508
Cao L©m Anh
- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông ®Êt l©m nghiÖp sau khi giao cho hé gia ®×nh ë tØnh Thõa Thiªn -HuÕ 513
D−¬ng ViÕt T×nh
Hå Thanh Hµ
11
- 12
- PHÇN I
B¸O C¸O TæNG QUAN
13
- 14
- KÕT QU¶ HO¹T §éNG KHOA HäC C¤NG NGHÖ L¢M NGHIÖP
TRONG 20 N¡M §æI MíI Vμ §ÞNH H¦íNG §ÕN n¨m 2010
TS. Ph¹m V¨n M¹ch1
PGS.TS. TriÖu V¨n Hïng2
Më ®Çu
Qua 20 n¨m thùc hiÖn ®−êng lèi ®æi míi, ViÖt Nam cã sù thay ®æi s©u s¾c vµ toµn diÖn
vÒ c¸c mÆt kinh tÕ - x· héi. Cïng víi sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ nãi chung, ngµnh l©m nghiÖp còng
cã nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n. Tµi nguyªn rõng phong phó vµ ®a d¹ng cña ViÖt Nam sau mét thêi
gian dµi bÞ suy gi¶m ®ang dÇn ®−îc phôc håi. N¨m 2003 ®¹t tû lÖ che phñ trªn 36,1% diÖn tÝch
tù nhiªn toµn quèc; ngµnh l©m nghiÖp ®ãng gãp ngµy cµng t¨ng cho nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc, gi¸
trÞ xuÊt khÈu l©m s¶n ®· v−ît 1 tû USD. NhËn thøc x· héi vÒ rõng ngµy cµng tiÕn bé, viÖc b¶o
vÖ, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn rõng, b¶o vÖ m«i tr−êng ngµy cµng ®−îc quan t©m nhiÒu h¬n. Tõ
mét nÒn l©m nghiÖp nhµ n−íc, khai th¸c tµi nguyªn rõng lµ chÝnh chuyÓn sang nÒn l©m nghiÖp
x· héi, ®a môc tiªu, h−íng tíi ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ héi nhËp quèc tÕ.
Cïng víi sù ph¸t triÓn chung, nghiªn cøu khoa häc vµ øng dông tiÕn bé kü thuËt trong l©m
nghiÖp còng ®−îc ®Èy m¹nh. KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng khoa häc c«ng nghÖ ®· ®ãng gãp ®¸ng kÓ
vµo thµnh tùu b¶o vÖ, phôc håi tµi nguyªn rõng vµ ph¸t triÓn ngµnh. Tuy nhiªn, tr−íc yªu cÇu
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n trong thêi kú míi, c«ng t¸c khoa häc
c«ng nghÖ cßn mét sè tån t¹i vµ h¹n chÕ, ch−a ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn vµ ch−a t−¬ng xøng
víi vai trß vµ tiÒm n¨ng cña nã. D−íi ®©y nªu nh÷ng thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ l©m nghiÖp
chñ yÕu trong 20 n¨m ®æi míi vµ ®Ò xuÊt ®Þnh h−íng cho giai ®o¹n 2006-2010.
Néi dung gåm 5 phÇn:
1. Kh¸i qu¸t vÒ tµi nguyªn rõng vµ s¶n xuÊt l©m nghiÖp
2. KÕt qu¶ ho¹t ®éng khoa häc c«ng nghÖ chñ yÕu
3. Tån t¹i vµ th¸ch thøc
4. §Þnh h−íng khoa häc c«ng nghÖ l©m nghiÖp giai ®o¹n 2006-2010
5. C¸c gi¶i ph¸p.
________________
1. Vô Khoa häc c«ng nghÖ - Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n.
2. ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam.
15
- 1. Kh¸i qu¸t vÒ tµi nguyªn rõng vµ s¶n xuÊt l©m nghiÖp
1.1. HiÖn tr¹ng, diÔn biÕn tµi nguyªn rõng vµ nguyªn nh©n
a. HiÖn tr¹ng vµ diÔn biÕn tµi nguyªn rõng:
N¨m 2003, tæng diÖn tÝch ®Êt cã rõng cña ViÖt Nam lµ 12.094.518 ha, chiÕm 36,1% diÖn
tÝch l·nh thæ, trong ®ã rõng tù nhiªn 10.004.709 ha chiÕm 82,7% vµ rõng trång 2.089.809 ha,
chiÕm 17,3%.
DiÖn tÝch rõng tù nhiªn liªn tôc bÞ gi¶m trong mét thêi gian dµi, ®Æc biÖt giai ®o¹n 1980-
1985 b×nh qu©n mçi n¨m mÊt 235.000 ha. Tõ n¨m 1990, rõng ®−îc b¶o vÖ tèt h¬n, ®Æc biÖt tõ
khi ChÝnh phñ cã ChØ thÞ sè 286/TTg ngµy 2-5-1997 cÊm khai th¸c rõng tù nhiªn th× tèc ®é phôc
håi rÊt nhanh. DiÖn tÝch rõng trång tõ 1975 trë vÒ tr−íc rÊt Ýt, nh÷ng n¨m sau nµy liªn tôc t¨ng
vµ n¨m 2003 ®· ®¹t trªn 2 triÖu ha. Tû lÖ che phñ rõng ®¹t 83,9% so víi môc tiªu ®−îc x¸c ®Þnh
trong ChiÕn l−îc ph¸t triÓn l©m nghiÖp ViÖt Nam ®Õn 2010.
DiÖn tÝch rõng kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng, chñ yÕu tËp trung ë vïng T©y Nguyªn,
§«ng B¾c vµ B¾c Trung Bé víi trªn 2 triÖu ha; Vïng §«ng Nam Bé vµ Duyªn h¶i Nam Trung
Bé tõ 1 – 1,5 triÖu ha; cßn c¸c vïng T©y B¾c, §ång b»ng s«ng Cöu Long vµ §ång b»ng s«ng
Hång chØ cã d−íi 1 triÖu ha.
DiÖn tÝch rõng t¨ng nh−ng tr÷ l−îng vµ chÊt l−îng ch−a ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt, phÇn lín
rõng tù nhiªn hiÖn nay thuéc nhãm rõng nghÌo kiÖt, gi¸ trÞ kinh tÕ kh«ng cao. Trong rõng tù
nhiªn hiÖn cßn chØ cã 0,57 triÖu ha rõng giµu ph©n bè r¶i r¸c ë nh÷ng n¬i xa víi tr÷ l−îng trung
b×nh trªn 150 m3/ha, rõng nghÌo víi tr÷ l−îng d−íi 80 m3/ha chiÕm ®a sè.
Tæng tr÷ l−îng gç rõng tù nhiªn n¨m1984 lµ 559,7 triÖu m3, n¨m 1993 lµ 657,3 triÖu m3 vµ
n¨m 2002 lµ 751,4 triÖu m3, tuy cã t¨ng nh−ng chÊt l−îng, gi¸ trÞ hµng ho¸ thÊp. Tæng tr÷ l−îng
gç ®Õn n¨m 2002 lµ 782,0 triÖu m3, trong ®ã rõng tù nhiªn 751,4 triÖu m3, chiÕm 96% vµ rõng
trång 30,6 triÖu m3, chiÕm 4%. Ngoµi ra, tr÷ l−îng tre nøa kho¶ng 7,4 tû c©y.
Cïng víi sù suy tho¸i rõng tù nhiªn, kh¶ n¨ng phßng hé vµ gi¸ trÞ b¶o tån ®a d¹ng sinh
häc cña rõng còng bÞ gi¶m sót, nhiÒu lo¹i ®éng, thùc vËt bÞ gi¶m vÒ sè l−îng vµ mét sè loµi cã
nguy c¬ tuyÖt chñng.
C¸c lo¹i l©m s¶n ngoµi gç còng bÞ suy gi¶m c¶ sè l−îng vµ chÊt l−îng, nh−: song, m©y,
c¸nh kiÕn ®á, s©m Ngäc Linh,... Riªng quÕ, håi vµ mét sè loµi ®Æc s¶n cã thÞ tr−êng t−¬ng ®èi
æn ®Þnh th× viÖc g©y trång ®−îc chó ý, n¨m 2002 ®¹t 95.800 ha.
Trong 15 n¨m gÇn ®©y, ViÖt Nam ®· cã nh÷ng nç lùc rÊt lín vµ ®¹t kÕt qu¶ kh¶ quan trong
b¶o vÖ vµ phôc håi tµi nguyªn rõng. Tõ 1990 ®Õn 2000, diÖn tÝch rõng t¨ng b×nh qu©n 69.000
ha/n¨m, t−¬ng ®−¬ng 0,8% ®é che phñ toµn quèc, trong khi diÖn tÝch rõng toµn thÕ giíi gi¶m
trung b×nh 9,391 triÖu ha/n¨m, t−¬ng ®−¬ng 0,2% ®é che phñ (FAO, 2003).
Tuy nhiªn, víi nh÷ng tiªu chÝ b×nh qu©n ®Çu ng−êi 0,14 ha rõng vµ 9,8m3 gç, ViÖt Nam
vÉn n»m trong danh s¸ch nh÷ng n−íc nghÌo vÒ tµi nguyªn rõng. Theo thèng kª cña FAO, diÖn
tÝch rõng b×nh qu©n ®Çu ng−êi toµn thÕ giíi n¨m 2001 lµ 0,6 ha, trong ®ã ch©u ¸ 0,2 ha, ch©u
Phi 0,8 ha, ch©u ¢u 1,4 ha, B¾c Mü vµ Trung Mü 1,1 ha, Nam Mü 2,6 ha vµ ch©u óc 6,6 ha.
MÆt kh¸c, rõng ViÖt Nam lµ lo¹i rõng nghÌo; Tr÷ l−îng gç b×nh qu©n cña rõng toµn thÕ giíi lµ
16
- 100 m3/ha, cao nhÊt lµ vïng Nam Mü 125 m3/ha, ch©u ¸ 63 m3/ha, ViÖt Nam chØ 38 m3/ha.
(FAO, 2003).
b. Nguyªn nh©n thay ®æi tµi nguyªn rõng
Nguyªn nh©n suy tho¸i:
+ NhËn thøc x· héi vÒ tµi nguyªn rõng vµ vai trß cña nã ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x·
héi vµ an ninh m«i tr−êng ch−a ®Çy ®ñ.
+ ChuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông: trång c©y c«ng nghiÖp (miÒn Trung, T©y Nguyªn vµ
§«ng Nam Bé), s¶n xuÊt l−¬ng thùc (lµm n−¬ng rÉy), nu«i trång thuû s¶n (vïng §ång b»ng
s«ng Cöu Long) vµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, thuû ®iÖn, giao th«ng, ...
+ Nhu cÇu l©m s¶n ngµy mét t¨ng cïng sù gia t¨ng d©n sè, nghÌo ®ãi vµ yªu cÇu ph¸t triÓn
kinh tÕ cïng víi ph−¬ng thøc khai th¸c l¹m dông lµm cho rõng bÞ suy tho¸i.
+ ChiÕn tranh g©y nªn mÊt rõng, riªng diÖn tÝch rõng bÞ mÊt v× chÊt ®éc ®i«xin ®· ®Õn 2
triÖu ha.
Nh÷ng nh©n tè tÝch cùc:
+ ChÝnh s¸ch l©m nghiÖp thêi kú ®æi míi theo h−íng x· héi ho¸ ®· khuyÕn khÝch mäi
thµnh phÇn tham gia b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng.
+ Sù quan t©m vµ nç lùc cña toµn x· héi vµ hç trî quèc tÕ ®· thóc ®Èy viÖc b¶o vÖ, ph¸t
triÓn rõng, so s¸nh biÕn ®æi diÖn tÝch rõng toµn cÇu th× nh÷ng cè g¾ng cña ViÖt Nam lµ rÊt
®¸ng kÓ.
+ Do b¶o ®¶m an ninh l−¬ng thùc nªn ¸p lùc ®èi víi rõng gi¶m dÇn, rõng ®−îc b¶o vÖ
tèt h¬n.
1.2. Thùc tr¹ng s¶n xuÊt l©m nghiÖp
a. Quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp
Rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp ®−îc ph©n thµnh 3 lo¹i: rõng ®Æc dông, rõng phßng hé vµ rõng
s¶n xuÊt.
Rõng ®Æc dông
N¨m 1986, rõng ®Æc dông ®−îc ph©n thµnh 3 h¹ng: V−ên quèc gia, Khu b¶o tån thiªn nhiªn
vµ Khu v¨n ho¸-lÞch sö-m«i tr−êng. §Õn 1995, ®· cã 90 khu rõng ®Æc dông ®−îc x©y dùng vµ n¨m
2000 t¨ng lªn 95 khu víi tæng diÖn tÝch 2,37 triÖu ha. §Õn 2003, c¶ n−íc cã 121 khu rõng ®Æc
dông ®−îc ®Ò xuÊt, víi tæng diÖn tÝch 2.478.293 ha, chiÕm 7% diÖn tÝch c¶ n−íc, bao gåm: 25
V−ên quèc gia víi 883.391 ha; 59 Khu b¶o tån thiªn nhiªn víi 1.388.010 ha vµ 37 Khu v¨n hãa -
lÞch sö - m«i tr−êng víi 260.892 ha. ( Nguån: Dù ¸n SPAM, WWF, Côc KiÓm l©m, 2002).
HÖ thèng rõng ®Æc dông ph¸t triÓn nhanh c¶ vÒ diÖn tÝch, chÊt l−îng vµ n¨ng lùc qu¶n lý;
tuy nhiªn, quy m« diÖn tÝch nhiÒu khu cßn nhá, gÇn 1/3 sè khu b¶o tån thiªn nhiªn cã diÖn tÝch
d−íi 10.000 ha, ch−a ®ñ ®Ó t¹o hoµn c¶nh sèng l©u dµi cho ®éng vËt hoang d·.
17
- Rõng phßng hé:
N¨m 1990, tæng diÖn tÝch quy ho¹ch cho rõng phßng hé lµ 5,7 triÖu ha vµ ®Õn n¨m 2000 lµ 6
triÖu ha, trong ®ã rõng phßng hé ®Çu nguån 5,6 triÖu ha, cßn l¹i lµ rõng phßng hé chèng c¸t bay,
ch¾n sãng, phßng hé m«i tr−êng thµnh phè vµ c¸c khu c«ng nghiÖp. N¨m 2004, tæng diÖn tÝch
rõng phßng hé ®−îc ®Ò xuÊt lªn ®Õn 9,4 triÖu ha, trong ®ã diÖn tÝch cã rõng chiÕm 59,3% vµ
86,6% lµ rõng tù nhiªn (Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, 2004).
DiÖn tÝch rõng phßng hé ®−îc ®Ò xuÊt ®· v−ît xa quy ho¹ch vµ v−ît kh¶ n¨ng ®Çu t− cña
Nhµ n−íc cÇn cã sù ®iÒu chØnh trªn c¬ së luËn cø khoa häc ®Ó b¶o ®¶m an ninh m«i tr−êng vµ sù
ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n−íc.
Rõng s¶n xuÊt:
N¨m 1990, diÖn tÝch quy ho¹ch cho s¶n xuÊt l©m nghiÑp lµ 12,4 triÖu ha, trong ®ã 6,2 triÖu
ha (50%) lµ cã rõng; phÇn lín diÖn tÝch ®Êt trèng ®åi nói träc ch−a sö dông ®· ®−îc quy ho¹ch
cho l©m nghiÖp. §Õn n¨m 2000, diÖn tÝch cho rõng s¶n xuÊt ®−îc quy ho¹ch lµ 8 triÖu ha (ChiÕn
l−îc ph¸t triÓn l©m nghiÖp ®Õn 2010).
DiÖn tÝch rõng s¶n xuÊt thùc tÕ hiÖn nay lµ 4,55 triÖu ha, trong ®ã rõng tù nhiªn 3,31
triÖu vµ rõng trång 1,24 triÖu ha. Tr÷ l−îng rõng tù nhiªn lµ rõng s¶n xuÊt bao gåm 241 triÖu
m3 gç vµ 3,5 tû c©y tre nøa. Trong rõng trång s¶n xuÊt, c¸c loµi b¹ch ®µn cã diÖn tÝch lín nhÊt,
chiÕm 23,7%, c¸c loµi keo 15,5%, C¸c loµi th«ng 14,8%, c¸c loµi trµm 7,8%, ®−íc 5,4% vµ
c¸c loµi tre 5%, cßn l¹i h¬n 30 loµi kh¸c chiÕm 27,8%. Tæng tr÷ l−îng rõng trång s¶n xuÊt
kho¶ng 30,6 triÖu m3 gç vµ 96 triÖu c©y tre, ®a sè rõng trång ë tuæi non vµ tr÷ l−îng trung
b×nh chØ ®¹t 25,5 m3/ha.
Do thay ®æi nhËn thøc x· héi vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ vai trß cña rõng trong phßng hé,
b¶o vÖ m«i tr−êng vµ ®a d¹ng sinh häc cïng víi chÝnh s¸ch ®Çu t− cña Nhµ n−íc tËp trung cho
rõng phßng hé vµ rõng ®Æc dông nªn hiÖn nay diÖn tÝch rõng phßng hé vµ rõng ®Æc dông t¨ng
lªn, trong khi rõng s¶n xuÊt gi¶m xuèng.
b. Qu¶n lý b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng
Nhµ n−íc ®· x©y dùng hÖ thèng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy nh»m b¶o
vÖ vµ ph¸t triÓn rõng nh− LuËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng (1991, 2004), LuËt ®Êt ®ai (1993, 2003),
c¸c nghÞ quyÕt cña Quèc héi vµ nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, C¸c quyÕt ®Þnh cña Thñ t−íng ChÝnh
phñ, nhiÒu quy ®Þnh, th«ng t− cña c¸c bé, ngµnh liªn quan; ngoµi ra cßn nhiÒu v¨n b¶n vÒ miÔn
gi¶m thuÕ ®Êt trång rõng, thuÕ nhËp khÈu nguyªn liÖu gç,.. nh»m khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ tham gia s¶n xuÊt, kinh doanh, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng. Nh÷ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch trªn
®· b−íc ®Çu t¹o sù chuyÓn biÕn theo h−íng x· héi ho¸ nghÒ rõng, lµm cho rõng cã chñ vµ ng−êi
d©n ®· chñ ®éng tham gia qu¶n lý, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng. C«ng t¸c qu¶n lý, b¶o vÖ vµ ph¸t
triÓn rõng ngµy cµng tèt h¬n, thÓ hiÖn qua kÕt qu¶ thùc hiÖn mét sè ch−¬ng tr×nh lín nh−: Giao
®Êt kho¸n rõng, 327, 661,..
Ch−¬ng tr×nh 327 tõ 1993 ®Õn 1998, ®· giao ®−îc 1,6 triÖu ha ®Êt l©m nghiÖp cho c¸c hé
gia ®×nh, trång míi 638.500 ha, khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn 748.100 ha, trång c©y c«ng
nghiÖp vµ c©y ¨n qu¶ 119.940 ha.
18
- Ch−¬ng tr×nh 661 ®−îc triÓn khai tõ 1998 víi môc tiªu trång míi 5 triÖu ha rõng, ®Õn n¨m
2004 ®· giao kho¸n b¶o vÖ rõng 2,6 triÖu ha; trång míi 1,34 triÖu ha, khoanh nu«i t¸i sinh 0,7
triÖu ha; so víi môc tiªu ®Õn 2010 th× giao kho¸n b¶o vÖ rõng ®· ®¹t 128%, khoanh nu«i t¸i sinh
®¹t 70%, trång rõng ®¹t 33,4%, nh−ng ®¸ng chó ý lµ trång rõng s¶n xuÊt chØ ®¹t 23,2% (Côc
l©m nghiÖp, 2004, Phô biÓu 4).
Thùc hiÖn chñ tr−¬ng rõng cã chñ, ®Õn 2001 ®· giao ®−îc kho¶ng 8,0 triÖu ha cho nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau; trong ®ã khu vùc Nhµ n−íc vµ tËp thÓ qu¶n lý 51,9% (L©m tr−êng
quèc doanh, ban qu¶n lý rõng phßng hé vµ rõng ®Æc dông, c¸c tæ chøc tËp thÓ); c¸ nh©n, hé gia
®×nh 21,6%; liªn doanh 0,2%; c¸c thµnh phÇn kh¸c 5,6%; cßn kho¶ng 2,5 triÖu ha rõng ch−a cã
chñ do chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng qu¶n lý (FIPI, 2001, Phô biÓu 5).
c. Khai th¸c vµ chÕ biÕn l©m s¶n:
§Çu nh÷ng n¨m 1990, s¶n l−îng gç khai th¸c tõ rõng tù nhiªn hµng n¨m trªn 2 triÖu m3,
®Õn 1996, nh»m ng¨n chÆn sù suy tho¸i cña rõng tù nhiªn, l−îng khai th¸c gi¶m xuèng cßn
620.000 m3 vµ gÇn ®©y chØ cßn 150.000 m3/n¨m (ChÝnh phñ ®· cã ChØ thÞ sè 286/TTg ngµy 2-5-
1997 cÊm khai th¸c rõng tù nhiªn). S¶n l−îng gç cñi khai th¸c trªn toµn quèc hµng n¨m biÕn
®éng tõ 25 triÖu ste (n¨m 1999) ®Õn 30 triÖu ste (n¨m 1995).
C¸c lo¹i l©m s¶n ngoµi gç nh− nhùa th«ng, quÕ, håi, song, m©y, tre tróc,.. lµm phong phó
thªm hµng ho¸ l©m s¶n ViÖt Nam vµ gãp phÇn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu. Nh−ng do kh«ng ®−îc
quy ho¹ch ®Çu t− ph¸t triÓn vµ khai th¸c hîp lý nªn xu h−íng ngµy cµng gi¶m sót vÒ sè l−îng vµ
chÞu ¶nh h−ëng m¹nh cña thÞ tr−êng. VÝ dô: Håi xuÊt khÈu tõ 750 tÊn n¨m 1995 t¨ng lªn 8.500
tÊn n¨m 1997; cßn quÕ n¨m 1997 kho¶ng 3.400 tÊn, gi¶m mét nöa so víi n¨m 1995.
C«ng nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n cã tèc ®é t¨ng tr−ëng cao (kho¶ng 30%) ®· ph¸t triÓn thµnh
mét m¹ng l−íi víi nhiÒu ngµnh, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia, gåm trªn 1.200 doanh
nghiÖp, trong ®ã doanh nghiÖp nhµ n−íc chiÕm 26,7%, liªn doanh vµ vèn n−íc ngoµi 3,3%,
doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh 70% víi tæng c«ng suÊt chÕ biÕn kho¶ng 3 triÖu m3/n¨m quy
theo nguyªn liÖu gç trßn. C¬ cÊu s¶n phÈm gåm: 60% lµ ®å méc, ®ãng tµu thuyÒn vµ giao th«ng
vËn t¶i; 14% gç xÎ, 13% hµng thñ c«ng mü nghÖ, 0,4% d¨m m¶nh, 4,2% lµ song, m©y, tre, tróc
vµ c¸c lo¹i kh¸c 8,4%. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu còng t¨ng nhanh; n¨m 1996 ®¹t 60,5 triÖu USD; n¨m
1998 lµ 108,1 triÖu USD, n¨m 2000 lµ 219,3 triÖu USD, n¨m 2002 lµ 435 triÖu vµ n¨m 2004 lµ
1,12 tû USD.
§Ó ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt, l−îng gç nguyªn liÖu nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng: n¨m 2003
lµ 0,9 triÖu m3 (gi¸ trÞ 250 triÖu USD), n¨m 2004 lµ 2,5 triÖu m3 (gi¸ trÞ 700 triÖu USD) víi nhiÒu
chñng lo¹i nh− gç trßn, gç xÎ, v¸n nh©n t¹o,.. tõ h¬n 20 n−íc trªn thÕ giíi.
1.3. Khã kh¨n, tån t¹i vµ dù b¸o ph¸t triÓn l©m nghiÖp
a. Tån t¹i:
- Ch−a quy ho¹ch ®−îc l©m phËn quèc gia æn ®Þnh, ph©n chia 3 lo¹i rõng ch−a râ rµng vµ
quy chÕ qu¶n lý ch−a phï hîp víi tõng lo¹i. Ch−a cã quy ho¹ch tæng thÓ vïng nguyªn liÖu g¾n
víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ thÞ tr−êng l©m s¶n; gi÷a quy ho¹ch tæng thÓ vïng vµ quy ho¹ch
ngµnh ch−a kÕt hîp chÆt chÏ nªn hiÖu qu¶ thùc thi thÊp.
- Rõng kinh tÕ (rõng tù nhiªn vµ rõng trång) hiÖu qu¶ thÊp, ch−a ®¸p øng nhu cÇu nguyªn
19
- liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn c¶ vÒ sè l−îng, chñng lo¹i vµ chÊt l−îng.
- Khai th¸c, chÕ biÕn, sö dông l©m s¶n hiÖu qu¶ kÐm, tû lÖ lîi dông gç thÊp (2-2,5 m3 gç
nguyªn liÖu/1 m3 s¶n phÈm), nguyªn liÖu kh«ng ®¸p øng c«ng suÊt chÕ biÕn.
- ChÝnh s¸ch l©m nghiÖp ch−a t¹o ®éng lùc kinh tÕ cho ng−êi d©n tham gia b¶o vÖ vµ ph¸t
triÓn rõng. Qu¶n lý nhµ n−íc vÒ l©m nghiÖp cßn nhiÒu bÊt cËp, c¸c l©m tr−êng quèc doanh chËm
®æi míi, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cao.
b. Khã kh¨n, th¸ch thøc
- §Þa bµn ho¹t ®éng cña l©m nghiÖp réng lín, ph©n bè ë nh÷ng n¬i khã kh¨n nhÊt, tr×nh ®é
ph¸t triÓn thÊp nhÊt.
- Sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ gia t¨ng d©n sè kÐo theo nhu cÇu l©m s¶n t¨ng nhanh; ®©y
lµ søc Ðp lín ®èi víi tµi nguyªn rõng vµ sù ph¸t triÓn l©m nghiÖp.
- Sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thay ®æi nhu cÇu s¶n phÈm, chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông
®Êt,.. dÉn ®Õn khan hiÕm ®Êt canh t¸c cã thÓ dµnh cho s¶n xuÊt l©m nghiÖp.
- NhËn thøc vÒ x· héi ho¸ ngµnh l©m nghiÖp cßn h¹n chÕ vµ viÖc thùc hiÖn cßn chËm.
- Héi nhËp quèc tÕ ®ßi hái hµng l©m s¶n ph¶i cã tÝnh c¹nh tranh cao vµ tu©n thñ c¸c quy
®Þnh quèc tÕ (qu¶n lý rõng bÒn v÷ng vµ chøng chØ rõng). Nhu cÇu b¶o vÖ m«i tr−êng ngµy cµng
t¨ng.
c. Mét sè dù b¸o ph¸t triÓn l©m nghiÖp
- Ph¸t triÓn l©m nghiÖp tæng hîp bÒn v÷ng lÊy gi¸ trÞ tæng thÓ vÒ kinh tÕ, x· héi, b¶o vÖ
m«i tr−êng vµ b¶o tån ®a d¹ng sinh häc thay cho ph−¬ng thøc kinh doanh rõng chØ tËp trung vµo
gi¸ trÞ kinh tÕ, chñ yÕu lµ khai th¸c gç.
- X· héi ho¸ l©m nghiÖp: Nhµ n−íc, c¸c ngµnh, c«ng ty t− nh©n, liªn doanh, chÝnh quyÒn
c¸c cÊp vµ ng−êi d©n, cïng tham gia qu¶n lý, b¶o vÖ rõng vµ ph¸t triÓn l©m nghiÖp.
- Ph¸t triÓn l©m nghiÖp g¾n víi héi nhËp quèc tÕ, t¨ng sù ®ãng gãp cña ngµnh l©m nghiÖp
vÒ mÆt kinh tÕ, n©ng cao c¸c gi¸ trÞ c¶nh quan m«i tr−êng, x· héi cña rõng.
Dù b¸o nhu cÇu ®èi víi mét sè s¶n phÈm chÝnh
Lo¹i s¶n phÈm §¬n vÞ 2005 2010 1015 2020
1000 m3
Gç xÎ 2.570 3.589 5.009 6.991
1000 m3
V¸n sîi (MDF) 46,6 65 90,7 126,5
1000 m3
V¸n d¨m 94,4 136,2 196,7 284,2
1000 m3
Gç d¸n l¹ng 12,9 18,4 26,1 37,2
1000 m3
Gç trô má 90 120 160 200
GiÊy vµ b×a 1000 tÊn 1.232 2.177 3.478 5.361
Nguån: Tæ t− vÊn x©y dùng ChiÕn l−îc ph¸t triÓn l©m nghiÖp 2020.
Nhu cÇu l©m s¶n ngoµi gç ®Õn n¨m 2010 ®−îc dù b¸o lµ: song, m©y, tre, nøa kho¶ng 300 -
350 ngh×n tÊn, nhùa th«ng 40 ngh×n tÊn, håi 30 ngh×n tÊn vµ d−îc liÖu kho¶ng 1,5 ngh×n tÊn.
20
nguon tai.lieu . vn
