Xem mẫu
- KỸ THUẬT NUÔI CÁ BÔNG LAU (Pangasius krempfi)
TRONG AO ĐẤT
1. Chọn địa điểm nuôi
Ao nuôi phải đáp ứng các yêu cầu:
Gần sông, kênh để thuận lợi cho việc cấp nuớc và thoát nước.
Ao không bị nhiễm phèn hay bị ảnh hưởng chất thải công nghiệp, nông
nghiệp và sinh hoạt.
Gần các trục lộ giao thông (đường thủy, đường bộ) để thuận tiện trong
việc vận chuyển cá giống, thức ăn và cá sau khi thu hoạch.
Diện tích tối thiểu là 1.000 m2. Ao nên đào theo kiểu hình chữ nhật để
tiện trong việc thu hoạch cũng như quản lý ao.
Mực nước: sâu từ 2 3 m.
Bờ ao phải được gia cố chắc chắn.
2. Cải tạo ao
Trước khi thả cá 1 tuần, tiến hành cải tạo ao:
Vệ sinh, tu sửa bờ ao, cống bọng cho kiên cố, vững chắc, đảm bảo giữ
được cá nuôi không thất thoát ra khỏi ao nuôi.
Tát cạn ao, sên vét bùn đáy, thiết kế hệ thống si phon đáy ao trong quá
trình nuôi. Phơi đáy ao 2 – 3 ngày.
Bón vôi: sử dụng vôi đá nung CaO với liều 7 – 10kg/ 100 m2 ao. Nếu ao
phèn nhiều bón 15 – 20 kg/100 m2.
Bón phân gây màu nước: sử dụng phân vô cơ để gây màu nước cho ao
nuôi với lượng 1kg phân lân + 300gram Urea/100m2 khoảng 3 ngày nước ao có
màu xanh thì thả cá được. Ngoài ra, sử dụng keo lắng nước 2 kg/1.000 m 3 để
làm cho nước trong, sau đó sử dụng men vi sinh để gây màu nước trước khi thả
giống khoảng 3 ngày.
Đối với ao nuôi không có điều kiện tát cạn được thì trước khi nuôi phải
hút lớp bùn đáy ao, cho nước ra vô khoảng 1 – 2 ngày cho nước sạch rồi xử lí
bằng cách:
Bón vôi 15 – 20 kg/100m2
- Dùng chlorine để diệt mầm bệnh 2 – 3 kg/1000m2
Kiểm tra chỉ tiêu pH trước khi thả cá:
+ pH: 7 – 8,5 là phù hợp.
+ pH: 9 – 10 là cho thêm nước mới vào.
+ pH: 5 – 6 là nhiễm phèn phải bón vôi thêm.
Lắp hệ thống quạt nước để tạo dòng chảy đảm bảo hàm lượng oxy ≥ 5
mg/L trở lên.
Sau khi thả cá 3 ngày nên tắm kí sinh 2 ngày liên tục bằng extoxin liều
1lít/10.000 m3.
3. Thả giống
3.1 Con giống
Đây là một trong những khâu rất quan trọng quyết định đến sự thành công
của vụ nuôi. Để chủ động nguồn giống nên sử dụng nguồn giống nhân tạo. Nên
chọn:
Cá đồng cỡ, không bị xây xát, không nhiễm bệnh.
Cá giống kích cỡ 8 10 cm (dài),
Cá khỏe mạnh, không dị tật.
3.2 Mật độ
Mật độ thả 1 – 2 con/m2
3.3 Cách thả
Nên thả giống vào buổi sáng lúc trời còn mát.
Cách thả: ngâm bao chứa cá trong ao 10 – 15 phút, rồi tháo miệng bao
cho nước vào từ từ để cá tự bơi ra.
Vận chuyển cá giống bằng thùng nhựa có hệ thống oxi và máy lạnh
tránh làm cá bị sóc trong quá trình vận chuyển đường dài.
4. Thức ăn
Thức ăn cho cá là thức ăn công nghiệp. Sau khi thả cá một ngày, bắt đầu
cho cá ăn. Cho cá ăn 2 lần/ ngày (lúc sáng sớm và chiều mát). Thức ăn rãi tập
trung một chỗ trong ao để dễ kiểm soát.
Cách cho ăn:
- Tháng thứ 13: thức ăn 40% đạm, kích cỡ 0,31,2 ly, liều lượng 5 –
6%/khối lượng thân/ngày.
Tháng thứ 4 – 6: thức ăn 35% đạm, kích cỡ 2 ly, liều lượng 4 – 5%/ khối
lượng thân/ngày.
Tháng thứ 7 – 9: thức ăn 30% đạm, kích cỡ 4 ly, liều lượng 3 – 4%/ khối
lượng thân/ngày.
Tháng thứ 10 – 12: thức ăn 28% đạm, kích cỡ 6 ly liều lượng 2 – 3%/ khối
lượng thân/ngày.
Tháng thứ >12: thức ăn 28% đạm, kích cỡ 8 ly, liều lượng 1 – 2%/ khối
lượng thân/ngày.
Hệ số thức ăn: 2 – 2,5
5. Chăm sóc và quản lý
Thường xuyên kiểm tra bờ ao, cống bọng, tình trạng sức khỏe của cá để
có biện pháp xử lý kịp thời.
Hàng tháng kiểm tra tốc độ lớn để điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp với
nhu cầu của cá.
Định kỳ bổ sung vitamin, khoáng chất, men tiêu hóa, xổ định kỳ bằng
Praziquentel để tăng sức đề kháng cho cá nuôi.
Quản lý môi trường ao nuôi: thay nước ao nuôi 2 lần/tháng, mỗi lần thay
30% lượng nước trong ao. Trong quá trình nuôi, chạy quạt nước liên tục đảm
bảo hàm lượng oxy > 4 mg/L. Dùng men vi sinh xử lý nền đáy ao 2 tuần/lần
đồng thời định kỳ si phone đáy ao khi nền đáy bẩn.
Một số chỉ tiêu chất lượng nước trong ao:
+ Nhiệt độ: 25 – 320C
+ pH: 6,5 – 8,5
+ Oxy hòa tan: > 5 mg/l
+ Ammonia (NH3): 0 – 0,1 mg/l (ppm), tối ưu cho cá
- 6. Thu hoạch
Ngừng cho ăn 23 ngày trước khi thu hoạch.
Ngừng sử dụng kháng sinh, hóa chất trước khi thu hoạch 30 ngày.
Khi thu hoạch xong phải tát cạn ao và làm công tác chuẩn bị cho vụ nuôi
tiếp theo.
Cá nuôi trong thời gian 10 – 12 tháng đạt cỡ khoảng 1,0 – 1,2 kg/con. Tỷ
lệ sống đạt ≥ 70%. Năng suất: ≥ 10 tấn/ha.
7. Phòng trị một số bệnh thường gặp trên cá bông lau
7.1. Cách phòng bệnh
Cải tạo ao trước khi nuôi.
Sử dụng con giống khỏe, không có dấu hiệu bệnh.
Quản lý môi trường nuôi tốt.
Tránh gây sốc hoặc làm tổn thương cá.
Nuôi mật độ thích hợp, tránh nuôi mật độ quá dày.
Định kỳ bón vôi nông nghiệp (CaCO3) nhất là vào đầu mùa mưa với hàm
lượng 2 – 4kg/100m3 nước hoặc rải muối ăn với hàm lượng 1.5 – 2kg/100m3
nước.
Cung cấp đầy đủ thành phần dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất cho cá
trong quá trình nuôi.
7.2. Một số bệnh thường gặp và cách trị
7.2.1. B ệ n h xu ấ t h u y ế t ( B ệ nh đ ố m đ ỏ )
Bệnh thường phát sinh và phát triển vào thời điểm giao mùa, ở ao nuôi có
mật độ dày. Đặc biệt, trong trường hợp cá bị sốc (do môi trường hoặc vận
chuyển) và môi trường giàu mùn bã hữu cơ. Tỷ lệ tử vong do bệnh này ở động
vật thủy sản thường từ 30 – 70%.
Tác nhân gây bệnh: Do vi khuẩn Aeromonas hydrophila hay
Pseudomonas punctata gây ra là chủ yếu.
Dấu hiệu bệnh lý:
Cá bơi lờ đờ trên mặt nước, ít ăn hoặc bỏ ăn. Trên thân xuất hiện những
điểm xuất huyết nhỏ li ti, hậu môn sưng lồi. Bệnh nặng các gốc vi, hàm dưới
- cũng xuất huyết. Bụng cá trương to, chứa đầy hơi. Trong xoang bụng chứa dịch
màu hồng hoặc màu vàng, thành ruột xuất huyết.
Trị bệnh:
* Trường hợp ao cá lớn bị nhiễm bệnh này cần phải tiến hành xử lý như
sau:
Thay ½ nước ao, 2 ngày 1 lần; bón vôi: 24 kg/100 m3 nước.
Trộn thuốc kháng sinh vào thức ăn (nếu cá vẫn sử dụng thức ăn). Sử
dụng 1 trong các loại sau:
+ Doxycycline
+ Florphenicol
+ Sulfadimethoxin + Trimethoprim
Tăng cường dinh dưỡng trong khẩu phần ăn, tăng cường sức đề kháng
cho cơ thể cá bằng cách bổ sung: Vitamin C, betaglucan, men vi sinh.
Cho cá ăn liên tục 57 ngày, có trộn lá gòn làm chất kết dính. Lượng thức
ăn trộn thuốc nên giảm đi ½ so với bình thường.
* Trường hợp cá hương, cá giống bị bệnh:
Trị bằng thuốc kháng sinh chỉ có kết quả khi cá chớm bệnh. Do đó phải
theo dõi cẩn thận các hoạt động của cá là cần thiết và nếu như cá có biểu hiện
bệnh thì điều trị chúng ngay.
Dùng Oxytetracyline ngâm với liều lượng 1020g /1 m3 nước.
Trước khi trị, thức ăn dư thừa và cá chết cần vệ sinh sạch.
Cứ mỗi 24 giờ lượng thuốc cũ được hút ra ½ và sau đó thay lượng thuốc
mới vào.
Trị liên tục 57 ngày.
Lượng thức ăn giảm ½ trong vài ngày đầu và sau đó tăng dần.
7.2.2. Bệnh đốm trắng trên gan (bệnh mủ gan)
Tác nhân gây bệnh: Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn Edwardsiella ictaluri
và Edwardsiella tarda.
Dấu hiệu bệnh lý:
- Dấu hiệu bệnh lý bên ngoài không rõ ràng. Cá gầy, mắt hơi lồi, giảm ăn.
Khi cá bệnh nặng chúng bỏ ăn, bơi lờ đờ trên mặt nước và tỉ lệ chết cao.
Hiện nay, khi cá bị bệnh mủ gan còn có thêm vài dấu hiệu xuất huyết
hậu môn, các gốc vi và một ít ở lườn bụng.
Dấu hiệu bệnh lý bên trong xoang nội quan là xuất hiện nhiều đốm
trắng đục kích cỡ 13mm trên gan, thận và tỳ tạng. Đặc biệt, ở giai đoạn đầu
của bệnh, những đốm trắng này chỉ xuất hiện ở thận và kế tiếp là tỳ tạng.
Trị bệnh
Khi cá bị bệnh mủ gan có thể dùng 1 trong các 3 loại kháng sinh sau:
Florfenicol, Cephalexin kết hợp với Doxycyclin hoặc Trimethoprim. Cho cá ăn
thuốc 1 lần/ngày và điều trị liên tục từ 5 – 7 ngày.
Cần tăng cường bổ sung vitamin C, men tiêu hóa, các chất khoáng và
giảm lượng thức ăn trong thời gian điều trị (khoảng 1 – 2% trọng lượng tổng
đàn cá/ngày).
Nên dùng dầu gan mực, chất gây mùi, chất kết dính để giúp cá bắt mồi
tốt, đồng thời sẽ giảm lượng thuốc thất thoát vào trong nước.
Cần cải thiện môi trường nước bằng cách rải vôi nông nghiệp (CaCO3),
zeolite hoặc yucca (tùy thuộc vào điều kiện môi trường nuôi và mức độ đầu tư),
hạn chế thay nước (có thể 2 ngày/lần từ 25 – 50% nhưng cần phải treo túi vôi
hoặc muối tại nơi cấp nước).
* Lưu ý:
Không sử dụng các loại thuốc kháng sinh mà vi khuẩn này đã lờn như:
oxytetracyclin, oxolinic acid và sulphonamides để trị bệnh mủ gan.
Không nên sử dụng các loại thuốc cấm thuộc nhóm Quinolone
(norfloxacin, enrofloxacin, ciprofloxacin, ofloxacin,…)
Không nên dùng thuốc kháng sinh để phòng bệnh.
Không nên tùy tiện kết hợp nhiều loại kháng sinh cùng một lúc (không
điều trị bao vây).
Nên dừng sử dụng thuốc tối thiểu 4 tuần trước khi thu họach.
Cung cấp đầy đủ thành phần dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất.
7.2.3. Trùng quả dưa (đốm trắng)
Tác nhân gây bệnh: Tác nhân gây bệnh là loài Ichthyophthyrius multifiliis.
- Dấu hiệu bệnh lý:
Ký sinh trên da, vây, mang cá tạo thành những hạt tròn lấm tấm màu
trắng đục (
- Sử dụng formol 2530ml/ m3.
Phèn xanh: 0,3 – 0,5g/m3.
muối ăn 2 – 3 g/m3 ngâm cá trong thời gian dài.
7.2.5 Sán lá trên mang
Định kỳ 10 ngày/lần sử dụng extoxin và fiba để diệt sán lá mang.
Lưu ý: Hằng ngày nên thường xuyên kiểm tra bờ bao, cốngng bọng... kiểm tra
môi trường ao nuôi, tình trạng hoạt động bắt mồi của cá, màu nước, nhiệt độ...
để coá hướng xử lý, khắc phục giúp cho cá có môi trường luôn luôn ổn định để
phát triển.
Trạm Khuyến Nông Cù Lao Dung
Đt: 02993.860.358
nguon tai.lieu . vn
