Xem mẫu
- Kỹ năng viết bài cho tạp chí
Có hai yếu tố chung cho tất cả các bài viết
cho tạp chí, đó là bố cục và độ dài.
Bố cục
Một bài báo hay, cũng giống như một vở kịch hoặc một cuốn tiểu
thuyết, có mở đầu, phần thân và phần kết. Khi đọc một bài báo
như vậy, bạn sẽ nhận thấy tác giả biết mình đang đi tới đâu và
anh ta đã dự kiến được phần kết trước khi bắt đầu viết đoạn đầu
tiên.
Lời khuyên 1: Khi đọc phần ghi chép của mình, bạn hãy tìm ra
thông tin có thể làm phần mào đầu và thông tin có thể làm tít phụ.
Nếu có thể tìm được những thông tin này thì bạn có thể viết bài
nhanh hơn nhiều. Nhiều bài báo hay kết thúc bằng cách nhắc lại
- một điểm đã đề cập trong mào đầu. Cách viết như vậy giúp bài
báo có tính nhất quán.
Lời khuyên 2: Dành nhiều thời gian cho phần mào đầu. Tất nhiên
đây là đoạn quan trọng nhất của bài báo và nếu mào đầu hay thì
nhiều khả năng phần còn lại của bài báo sẽ suôn sẻ.
Lời khuyên 2a: Đối với một bài ngắn 100 dòng (2 cột) hoặc ít hơn,
bạn phải vào đề câu chuyện càng sớm càng tốt. Điều này có
nghĩa là chậm nhất phải nói được phần cốt yếu của câu chuyện
vào phần cuối của đoạn một hoặc phần đầu của đoạn hai. Bạn
không có thời gian để miêu tả hay phân tích dài dòng. Dưới đây
là một ví dụ về một bài báo hai cột có mào đầu hay:
Một vũ khí siêu âm dưới hình thù một chiếc ống nhòm đã gây
choáng váng cho cuộc đua ngựa nổi tiếng Royal Ascot, khiến con
chiến mã hất ngã người đua và thua cuộc. Hành động bẩn thỉu
này hóa ra là một âm mưu rửa tiền buôn lậu ma túy. Điều tưởng
- như một âm mưu trên đường đua này lại là tiêu điểm của một
phiên tòa hình sự mở tại Luân Đôn vào tuần trước.
Lời khuyên 2b: Đối với những bài dài hơn, khoảng 150 dòng (3
cột) hoặc hơn, bạn có thể thử viết một mào đầu miêu tả một
khung cảnh có thể cho độc giả biết sắc thái của sự kiện. Ví dụ:
Khi cơn mưa giấy kim tuyến đổ từ trên trời xuống, nhà tiểu thuyết
nổi tiếng nhất Peru bước lên một sân khấu ọp ẹp ở trung tâm
Lima. Trước mặt ông, đám đông chừng 25.000 người đang vẫy
cờ đỏ-trắng của Peru và hát: “Tự do! Tự do! Tự do!” và sau đó họ
bắt đầu hét tên ông “Mario! Mario! Mario!”
Lời khuyên 2c: Cũng có thể mở đầu bằng một câu chuyện. Ví dụ:
Khi đang còn là một học sinh trung học ở Chicago, Bob Fosse đã
tiên đoán cuộc đời mình sẽ thú vị nhưng ngắn ngủi. “Tôi luôn nghĩ
rằng tôi sẽ chết ở tuổi 35” ông nhớ lại - “Điều này thật lãng mạn.
Mọi người sẽ tiếc thương tôi: “ôi! một tài năng trẻ!”
- Lời khuyên 2d: Bạn cũng có thể bắt đầu bằng một câu trích dẫn,
nhưng câu nói này phải nêu được ý. Ví dụ:
Napoleon từng nói: “Một đội quân đi chinh chiến bằng cái dạ dày
của mình.” Nhưng đó là trước khi dăm-bông hộp được sáng chế.
Lời khuyên 2e: Cần tránh mào đầu bắt đầu bằng một thời gian
trong quá khứ. Đừng viết “Vào ngày 4/7/1960, lá cờ của Mỹ lần
đầu tiên đã được kéo lên tại pháo đài McHenry…” mà hãy viết
“Ba mươi năm sau ngày lá cờ của Mỹ được kéo lên tại …”
Lời khuyên 2f: Cần tránh mở đầu với từ “đó là”, ví dụ như “đó là
một đêm tối trời và mưa bão.” Không có gì sai khi dùng “đó là”,
nhưng từ này thường được dùng quá nhiều.
Lời khuyên 3: Phác thảo bài viết. Một số phóng viên giàu kinh
nghiệm không cần phác thảo trên giấy trước khi viết, đặc biệt là
đối với một bài ngắn, nhưng hầu hết phóng viên làm việc này. Chỉ
cần một danh sách đơn giản các vấn đề được viết theo trật tự mà
- bạn dự kiến sẽ đề cập là đủ. Việc mất thời gian xây dựng trình tự
cho bài viết sẽ tiết kiệm cho bạn rất nhiều thời gian khi thực sự
bắt tay vào viết, bởi vì rất nhiều bài báo, đặc biệt là những bài do
bạn tự đi tìm tư liệu, cần phải sắp xếp các sự kiện không liên
quan với nhau theo một trình tự. Khi đã dựng được khung cho
mớ thông tin hỗn độn thì bạn sẽ dễ dàng quyết định giữ lại thông
tin gì, và loại bỏ thông tin gì.
Lời khuyên 3a: Trước khi viết phác thảo, hãy quên hẳn quá trình
đi thu thập thông tin và cố gắng xem xét câu chuyện với tư cách
là một độc giả không biết gì (hoặc một biên tập viên). Hãy chọn ra
những sự kiện, những khía cạnh và những kết luận của câu
chuyện mà bạn cho rằng sẽ hữu ích nhất cho một người không
hiểu biết gì về chủ đề này. Bằng cách tách mình khỏi quá trình
thu thập thông tin, bạn có thể tránh được việc bị rối trước đống
thông tin do chính mình thu được. Bạn cũng có thể tìm ra những
thuật ngữ hoặc tình huống cần phải giải thích thêm cho độc giả.
- Lời khuyên 3b: Việc phác thảo bài viết giúp bạn khống chế số
lượng từ của bài báo. Một đoạn trung bình của một bài trong tạp
chí TIME được giới hạn trong khoảng 20 dòng. Nếu bạn được
giao viết một bài 100 dòng, bạn chỉ được viết năm đoạn. Theo
định nghĩa thì mỗi đoạn chỉ được đề cập tới một vấn đề nên bạn
sẽ có 5 vấn đề quan trọng. Trừ đoạn mào đầu, bạn còn bốn đoạn.
Vậy nên khi xem lại phần ghi chép của mình, hãy chọn ra 4 vấn
đề quan trọng bạn muốn đề cập và sắp xếp chúng theo một trật
tự logic. Đây chỉ là một gợi ý. Có thể bạn có những phương pháp
hay hơn của riêng mình.
Lời khuyên 3c: Trong một bài dài 100 dòng hoặc hơn, bạn nên
dành một hoặc hai câu giải thích cho độc giả biết tại sao bài báo
này lại quan trọng và tại sao độc giả nên đọc nó. Câu “quảng cáo”
này thường nằm ở đoạn hai hoặc đoạn ba của bài viết. Bạn phải
chèn câu “quảng cáo” này vào mà vẫn giữ mạch bài viết. Đối với
các bài 150 dòng hoặc hơn, hoặc những bài về các vấn đề phức
tạp, thì cần phải có riêng một đoạn tự “quảng cáo”.
- Độ dài
Các bài của tạp chí thường rất ngắn. Vì vậy phóng viên buộc phải
nén thông tin vào rất ít dòng. Điều này có nghĩa là không có chỗ
cho các câu văn hoa sáo rỗng.
Lời khuyên 4: Cố gắng viết càng cô đọng càng tốt, cố hết sức để
chọn lựa những thông tin phù hợp. Và cần phải rõ ràng. Tránh
những câu không có ý nghĩa hoặc không có thông tin
Nếu bạn không muốn bị biên tập viên đảo lộn bài viết của mình,
hãy viết bài với những thông tin cụ thể và xác thực tới mức không
thể nào thay đổi bài viết mà không giảm đáng kể sức nặng của
câu chuyện.
Một số lời khuyên khác
- - Không đưa các thông tin quan trọng vào các mệnh đề phụ.
- Nên chọn câu chủ động hơn là bị động.
- Không kết thúc bài viết bằng một câu trích dẫn nếu có thể tránh
được. Một cách hay hơn để kết thúc là nêu lên một sự trớ trêu,
hoặc một kết luận thông minh hay một sự kiện thú ví gợi mở về
những sự kiện xảy ra tiếp theo.
- Hãy chú ý khi dùng trạng từ. Hầu hết trạng từ chỉ có nghĩa nhấn
mạnh như trong câu “Đó là một đêm rất tối trời và mưa bão.” Từ
rất ở đây mang ít ý nghĩa.
- Tránh lặp lại từ. Điều này nghe có vẻ hiển nhiên, nhưng rất
nhiều người viết giỏi vẫn mắc phải điều này do không chú ý. Tất
nhiên cũng rất nực cười nếu bài viết dùng một loạt từ đồng nghĩa
cho một từ quan trọng xuất hiện liên tục trong bài viết, nhưng bạn
phải quyết định việc lặp lại từ ở mức độ nào là hợp lý. Đọc to bài
viết của mình, tai thường phát hiện ra các từ lặp mà mắt bạn đã
bỏ qua.
- Khi dẫn một câu trích trực tiếp, tránh đưa câu trích lặp lại thông
tin đã viết. Ví dụ: Các quan chức Mỹ, nhắc lại lời kêu gọi của
- chính phủ về việc chấm dứt tình trạng lặp lại từ, tuyên bố vào
tuần trước rằng “dùng một từ hai lần trong một đoạn văn là không
được”. Trong trường hợp này đoạn trích trong ngoặc thuần túy
nhắc lại câu giới thiệu. Cách giải quyết hoặc là bỏ câu giới thiệu,
hoặc bỏ câu trích.
- Lại nói về trích dẫn, mỗi bài viết nên có vài câu trích. Nói chung,
các câu trích ngắn thì hay hơn câu dài. Và càng nhiều trích dẫn
càng hay, nhưng sẽ là thừa nếu hơn một người nói về cùng một
quan điểm. Các câu trích làm bài viết sống động và hấp dẫn hơn.
Tránh những câu trích khẳng định những điều hiển nhiên.
- Khi liệt kê sự việc, đặt chúng theo một thứ tự nhất định: thứ tự
chữ cái, thứ tự thời gian,….
- Đọc tạp chí. Việc này sẽ giúp bạn tham khảo cách các nhà báo
khác xử lý câu chuyện và các vấn đề trong câu chuyện tương tự
như các vấn đề bạn đang phải đối mặt.
- Cuối cùng: Viết lại, viết lại và viết lại. Một bài viết sẽ hay hơn
mỗi lần bạn viết lại và thà rằng bạn viết lại để bài viết hay hơn
hơn là dành công việc này cho các biên tập viên./.
nguon tai.lieu . vn