Xem mẫu
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN
....................
H
uế
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Đ
ại
họ
cK
in
h
tế
TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ RAU VỤ ĐÔNG
TRÊN ĐỊA BÀN XÃ NGHI KIM
THÀNH PHỐ VINH - TỈNH NGHỆ AN
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Huy Giáp
Lớp: K41 - Kinh doanh nông nghiệp
Niên khóa: 2007 - 2011
Giáo viên hướng dẫn
PGS. TS. Mai Văn Xuân
Trưởng Khoa Kinh tế và Phát triển
Nghệ An, tháng 5 năm 2011
1
Lời cảm ơn
Trong quá trình thực hiện đề tài này, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ,
hợp tác từ nhiều phía. Với lòng biết ơn chân thành, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc
tới tất cả những cá nhân, tổ chức đã tận tình tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá
trình điều tra và hoàn thiện đề tài.
Đầu tiên, xin gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo đã truyền đạt những kiến
uế
thức bổ ích cho tôi trong suốt quá trình học tập tại trường vừa qua, đó là những
kiến thức cơ bản để tôi có thể hoàn thành đề tài và là hành trang trong suốt thời
H
gian học tập và làm việc sau này. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn thầy giáo
PGS. TS. Mai Văn Xuân - người đã hướng dẫn và giúp đỡ tận tình cho tôi trong
tế
suốt quá trình thực hiện đề tài.
Chân thành cảm ơn ban lãnh đạo xã Nghi Kim, trưởng thôn các xóm cùng
h
toàn thể bà con nông dân xã Nghi Kim đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo những điều
in
kiện thuận lợi nhất để tôi có thể hoàn thành đề tài.
cK
Ngoài ra, xin gửi lời cảm ơn tới người thân, bạn bè đã động viên, nhiệt tình
giúp đỡ tôi về nhiều mặt trong suốt thời gian tôi sống và học tập.
Đề tài được thực hiện với toàn bộ tâm huyết, mặc dù đã có nhiều cố gắng,
họ
nhưng là lần đầu tiên thực hiện một đề tài lớn, kiến thức cùng năng lực có hạn
nên những nhược điểm và thiếu sót là điều không thể tránh khỏi. Vì vậy, kính
Đ
ại
mong quý thầy cô giáo, cùng các bạn cho tôi những lời phê bình, nhận xét khách
quan nhằm giúp tôi bổ khuyết, nâng cao kiến thức để đề tài được hoàn thiện tốt
hơn.
Trân trọng cảm ơn!!!
Nghệ An, tháng 5 năm 2011
i
MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU...................................................v
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ ...........................................................................vi
DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG ................................................................................vii
ĐƠN VỊ QUY ĐỔI ..................................................................................................... viii
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU ...........................................................................................ix
uế
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................1
H
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU.........................................................................5
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ........................................5
tế
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN....................................................................................................5
1.1.1. Lý luận về hiệu quả kinh tế ....................................................................................5
h
1.1.1.1. Khái niệm, bản chất của hiệu quả kinh tế ...........................................................5
in
1.1.1.2. Ý nghĩa của việc đánh giá hiệu quả kinh tế ........................................................6
1.1.1.3. Các phương pháp xác định hiệu quả kinh tế .......................................................6
cK
1.1.2. Lý luận về tiêu thụ nông sản ..................................................................................8
1.1.2.1. Khái niệm và vai trò của tiêu nông sản ...............................................................8
họ
1.1.2.2. Các kênh trong thị trường tiêu thụ nông sản .......................................................9
1.1.3. Tầm quan trọng của ngành sản xuất rau đối với phát triển kinh tế - xã hội.........10
1.1.3.1. Nguồn gốc của cây rau ......................................................................................10
Đ
ại
1.1.3.2. Giá trị của cây rau .............................................................................................12
1.1.3.3. Vai trò của ngành sản xuất rau ..........................................................................13
1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN .............................................................................................14
1.2.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ rau ở một số nước trên thế giới ...........................14
1.2.2. Tình hình sản xuất và tiêu thụ rau ở Việt Nam ....................................................15
1.2.3. Tình hình sản xuất và tiêu thụ rau ở Nghệ An .....................................................16
1.2.4. Tình hình sản xuất và tiêu thụ rau ở thành phố Vinh...........................................17
1.2.5. Tình hình sản xuất và tiêu thụ rau ở Nghi Kim....................................................17
1.3. HỆ THỐNG CÁC CHỈ TIÊU NGHIÊN CỨU ...................................................19
ii
1.3.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá kết quả và hiệu quả sản xuất..........................................19
1.3.1.1. Giá trị sản xuất (GO).........................................................................................19
1.3.1.2. Thu nhập hỗn hợp (MI) .....................................................................................19
1.3.1.3. Lợi nhuận kinh tế ròng (NB).............................................................................19
1.3.2. Chỉ tiêu đánh giá tình hình tiêu thụ sản phẩm......................................................20
CHƯƠNG II. THỰC TRẠNG SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ RAU TRÊN ĐỊA BÀN
XÃ NGHI KIM, THÀNH PHỐ VINH, TỈNH NGHỆ AN .......................................21
uế
2.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI CỦA XÃ NGHI KIM ..............21
2.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................................21
H
2.1.1.1. Vị trí địa lý, địa hình .........................................................................................21
tế
2.1.1.2. Đất đai, thổ nhưỡng...........................................................................................21
2.1.1.3. Thời tiết, khí hậu ...............................................................................................22
h
2.1.1.4. Thủy văn............................................................................................................23
in
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .....................................................................................23
2.1.2.1. Tình hình dân số và lao động ............................................................................23
cK
2.1.2.2. Tình hình đất đai ...............................................................................................25
2.1.2.3. Tình hình cơ sở hạ tầng .....................................................................................27
họ
2.1.2.4. Tình hình phát triển kinh tế xã hội của xã Nghi Kim .......................................29
2.1.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của Nghi Kim................30
Đ
ại
2.1.3.1. Thuận lợi ...........................................................................................................30
2.1.3.2. Khó khăn ...........................................................................................................31
2.2. THỰC TRẠNG SẢN XUẤT RAU VỤ ĐÔNG CỦA CÁC NHÓM HỘ .........31
2.2.1. Năng lực sản xuất rau của các hộ điều tra............................................................31
2.2.1.1. Tình hình nhân khẩu và lao động của các hộ điều tra.......................................31
2.2.1.2. Tình hình sử dụng đất đai của các hộ điều tra...................................................33
2.2.1.3. Tình hình trang bị TLSX của các hộ điều tra....................................................35
2.2.2. Tình hình sản xuất rau của các hộ điều tra...........................................................36
2.2.2.1. Cơ cấu diện tích, năng suất, sản lượng rau của các hộ điều tra ........................36
2.2.2.2. Tình hình đầu tư sản xuất rau của các hộ điều tra.............................................39
iii
2.2.2.3. Kết quả và hiệu quả sản xuất rau của các hộ điều tra .......................................42
2.2.2.4. So sánh hiệu quả sản xuất rau với một số cây trồng khác ở địa phương ..........45
2.2.3. Tình hình tiêu thụ rau của các hộ điều tra ............................................................47
2.2.4. Nguyện vọng của người trồng rau........................................................................54
CHƯƠNG III. ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN
XUẤT VÀ TIÊU THỤ RAU TRÊN ĐỊA BÀN XÃ NGHI KIM..............................57
3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN ............................................................................57
uế
3.2. PHÂN TÍCH ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM YẾU, CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC CỦA
NGÀNH SẢN XUẤT RAU XÃ NGHI KIM ..............................................................58
H
3.2.1. Điểm mạnh và điểm yếu.......................................................................................58
tế
3.2.2. Cơ hội và thách thức ............................................................................................60
3.3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ RAU.......60
h
3.3.1. Giải pháp về đất đai..............................................................................................60
in
3.3.2. Giải pháp về lao động...........................................................................................61
3.3.3. Giải pháp về vốn ..................................................................................................62
cK
3.3.4. Giải pháp về khuyến nông....................................................................................62
3.3.5. Giải pháp về đầu tư khoa học công nghệ .............................................................63
họ
3.3.6. Giải pháp về kỹ thuật ...........................................................................................64
3.3.7. Giải pháp về thị trường tiêu thụ ...........................................................................66
Đ
ại
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................67
I. KẾT LUẬN................................................................................................................67
II. KIẾN NGHỊ .............................................................................................................68
2.1. Đối với nhà nước.....................................................................................................68
2.2. Đối với chính quyền địa phương.............................................................................70
2.3. Đối với người nông dân ..........................................................................................70
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................................................72
iv
nguon tai.lieu . vn
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN
....................
H
uế
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Đ
ại
họ
cK
in
h
tế
TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ RAU VỤ ĐÔNG
TRÊN ĐỊA BÀN XÃ NGHI KIM
THÀNH PHỐ VINH - TỈNH NGHỆ AN
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Huy Giáp
Lớp: K41 - Kinh doanh nông nghiệp
Niên khóa: 2007 - 2011
Giáo viên hướng dẫn
PGS. TS. Mai Văn Xuân
Trưởng Khoa Kinh tế và Phát triển
Nghệ An, tháng 5 năm 2011
1
Lời cảm ơn
Trong quá trình thực hiện đề tài này, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ,
hợp tác từ nhiều phía. Với lòng biết ơn chân thành, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc
tới tất cả những cá nhân, tổ chức đã tận tình tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá
trình điều tra và hoàn thiện đề tài.
Đầu tiên, xin gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo đã truyền đạt những kiến
uế
thức bổ ích cho tôi trong suốt quá trình học tập tại trường vừa qua, đó là những
kiến thức cơ bản để tôi có thể hoàn thành đề tài và là hành trang trong suốt thời
H
gian học tập và làm việc sau này. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn thầy giáo
PGS. TS. Mai Văn Xuân - người đã hướng dẫn và giúp đỡ tận tình cho tôi trong
tế
suốt quá trình thực hiện đề tài.
Chân thành cảm ơn ban lãnh đạo xã Nghi Kim, trưởng thôn các xóm cùng
h
toàn thể bà con nông dân xã Nghi Kim đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo những điều
in
kiện thuận lợi nhất để tôi có thể hoàn thành đề tài.
cK
Ngoài ra, xin gửi lời cảm ơn tới người thân, bạn bè đã động viên, nhiệt tình
giúp đỡ tôi về nhiều mặt trong suốt thời gian tôi sống và học tập.
Đề tài được thực hiện với toàn bộ tâm huyết, mặc dù đã có nhiều cố gắng,
họ
nhưng là lần đầu tiên thực hiện một đề tài lớn, kiến thức cùng năng lực có hạn
nên những nhược điểm và thiếu sót là điều không thể tránh khỏi. Vì vậy, kính
Đ
ại
mong quý thầy cô giáo, cùng các bạn cho tôi những lời phê bình, nhận xét khách
quan nhằm giúp tôi bổ khuyết, nâng cao kiến thức để đề tài được hoàn thiện tốt
hơn.
Trân trọng cảm ơn!!!
Nghệ An, tháng 5 năm 2011
i
MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU...................................................v
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ ...........................................................................vi
DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG ................................................................................vii
ĐƠN VỊ QUY ĐỔI ..................................................................................................... viii
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU ...........................................................................................ix
uế
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................1
H
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU.........................................................................5
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ........................................5
tế
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN....................................................................................................5
1.1.1. Lý luận về hiệu quả kinh tế ....................................................................................5
h
1.1.1.1. Khái niệm, bản chất của hiệu quả kinh tế ...........................................................5
in
1.1.1.2. Ý nghĩa của việc đánh giá hiệu quả kinh tế ........................................................6
1.1.1.3. Các phương pháp xác định hiệu quả kinh tế .......................................................6
cK
1.1.2. Lý luận về tiêu thụ nông sản ..................................................................................8
1.1.2.1. Khái niệm và vai trò của tiêu nông sản ...............................................................8
họ
1.1.2.2. Các kênh trong thị trường tiêu thụ nông sản .......................................................9
1.1.3. Tầm quan trọng của ngành sản xuất rau đối với phát triển kinh tế - xã hội.........10
1.1.3.1. Nguồn gốc của cây rau ......................................................................................10
Đ
ại
1.1.3.2. Giá trị của cây rau .............................................................................................12
1.1.3.3. Vai trò của ngành sản xuất rau ..........................................................................13
1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN .............................................................................................14
1.2.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ rau ở một số nước trên thế giới ...........................14
1.2.2. Tình hình sản xuất và tiêu thụ rau ở Việt Nam ....................................................15
1.2.3. Tình hình sản xuất và tiêu thụ rau ở Nghệ An .....................................................16
1.2.4. Tình hình sản xuất và tiêu thụ rau ở thành phố Vinh...........................................17
1.2.5. Tình hình sản xuất và tiêu thụ rau ở Nghi Kim....................................................17
1.3. HỆ THỐNG CÁC CHỈ TIÊU NGHIÊN CỨU ...................................................19
ii
1.3.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá kết quả và hiệu quả sản xuất..........................................19
1.3.1.1. Giá trị sản xuất (GO).........................................................................................19
1.3.1.2. Thu nhập hỗn hợp (MI) .....................................................................................19
1.3.1.3. Lợi nhuận kinh tế ròng (NB).............................................................................19
1.3.2. Chỉ tiêu đánh giá tình hình tiêu thụ sản phẩm......................................................20
CHƯƠNG II. THỰC TRẠNG SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ RAU TRÊN ĐỊA BÀN
XÃ NGHI KIM, THÀNH PHỐ VINH, TỈNH NGHỆ AN .......................................21
uế
2.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI CỦA XÃ NGHI KIM ..............21
2.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................................21
H
2.1.1.1. Vị trí địa lý, địa hình .........................................................................................21
tế
2.1.1.2. Đất đai, thổ nhưỡng...........................................................................................21
2.1.1.3. Thời tiết, khí hậu ...............................................................................................22
h
2.1.1.4. Thủy văn............................................................................................................23
in
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .....................................................................................23
2.1.2.1. Tình hình dân số và lao động ............................................................................23
cK
2.1.2.2. Tình hình đất đai ...............................................................................................25
2.1.2.3. Tình hình cơ sở hạ tầng .....................................................................................27
họ
2.1.2.4. Tình hình phát triển kinh tế xã hội của xã Nghi Kim .......................................29
2.1.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của Nghi Kim................30
Đ
ại
2.1.3.1. Thuận lợi ...........................................................................................................30
2.1.3.2. Khó khăn ...........................................................................................................31
2.2. THỰC TRẠNG SẢN XUẤT RAU VỤ ĐÔNG CỦA CÁC NHÓM HỘ .........31
2.2.1. Năng lực sản xuất rau của các hộ điều tra............................................................31
2.2.1.1. Tình hình nhân khẩu và lao động của các hộ điều tra.......................................31
2.2.1.2. Tình hình sử dụng đất đai của các hộ điều tra...................................................33
2.2.1.3. Tình hình trang bị TLSX của các hộ điều tra....................................................35
2.2.2. Tình hình sản xuất rau của các hộ điều tra...........................................................36
2.2.2.1. Cơ cấu diện tích, năng suất, sản lượng rau của các hộ điều tra ........................36
2.2.2.2. Tình hình đầu tư sản xuất rau của các hộ điều tra.............................................39
iii
2.2.2.3. Kết quả và hiệu quả sản xuất rau của các hộ điều tra .......................................42
2.2.2.4. So sánh hiệu quả sản xuất rau với một số cây trồng khác ở địa phương ..........45
2.2.3. Tình hình tiêu thụ rau của các hộ điều tra ............................................................47
2.2.4. Nguyện vọng của người trồng rau........................................................................54
CHƯƠNG III. ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN
XUẤT VÀ TIÊU THỤ RAU TRÊN ĐỊA BÀN XÃ NGHI KIM..............................57
3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN ............................................................................57
uế
3.2. PHÂN TÍCH ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM YẾU, CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC CỦA
NGÀNH SẢN XUẤT RAU XÃ NGHI KIM ..............................................................58
H
3.2.1. Điểm mạnh và điểm yếu.......................................................................................58
tế
3.2.2. Cơ hội và thách thức ............................................................................................60
3.3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ RAU.......60
h
3.3.1. Giải pháp về đất đai..............................................................................................60
in
3.3.2. Giải pháp về lao động...........................................................................................61
3.3.3. Giải pháp về vốn ..................................................................................................62
cK
3.3.4. Giải pháp về khuyến nông....................................................................................62
3.3.5. Giải pháp về đầu tư khoa học công nghệ .............................................................63
họ
3.3.6. Giải pháp về kỹ thuật ...........................................................................................64
3.3.7. Giải pháp về thị trường tiêu thụ ...........................................................................66
Đ
ại
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................67
I. KẾT LUẬN................................................................................................................67
II. KIẾN NGHỊ .............................................................................................................68
2.1. Đối với nhà nước.....................................................................................................68
2.2. Đối với chính quyền địa phương.............................................................................70
2.3. Đối với người nông dân ..........................................................................................70
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................................................72
iv